ENERJİ VERİMLİLİĞİ (ENVER) GÖSTERGELERİ VE SANAYİDE ENVER POLİTİKALARI Erdal ÇALIKOĞLU Sanayide Enerji Verimliliği Şube Müdürü V.
Neden Enerji Verimliliği? Fosil kaynaklar görünür gelecekte tükenecek. Alternatif kaynaklar henüz ekonomik değil. Artan talep nedeniyle fiyatlar tırmanıyor. Yerli kaynaklar ithal bağımlılığını önleyemiyor. Kullandığımız enerjinin tamamını faydaya dönüştürelim Ekolojik denge alarm veriyor. Kaynak güvenliği ve temiz çevre için
Enerji Yoğunluğu (TEP/1000 USD) 0,6 0,5 0,4 0,3 0,2 0,1 0 Kişi Başına Enerji Tüketimi - Enerji Yoğunluğu POLONYA KANADA MEKSİKA Y. ZELLANDA ABD İNGİLTERE TÜRKİYE İSPANYA FRANSA HOLLANDA PORTEKİZ İSVEÇ ALMANYA İTALYA JAPONYA İSVİÇRE ve DANİMARKA 0 2 4 6 8 10 Kişi Başına Enerji Tüketimi (TEP/Kişi) Türkiye nin ok yönünde gelişim göstermesi hedeflenmektedir.
Türkiye nin Birincil Enerji Tüketim Profili 90 80 Sektörlere Göre (2006 Yılı) 250 Kullanım Türlerine Göre (2006 Yılı) 70 200 MTEP 60 50 40 30 20 10 0 31 23.7 22.2 14.9 3.6 4.2 Sanayi Binalar Ulaşım Tarım P.Kimya Çevrim MTEP 150 100 50 0 99.6 58.1 15.1 22.2 4.2 Toplam Elektrik Yakıt En. Dışı Ç. Kaybı 90 80 70 78,7 Sektörlere Göre (2020 Yılı) 250 200 Kullanım Türlerine Göre (2020 Yılı) 222,3 MTEP 60 50 40 30 20 10 0 47,5 52,1 34 6,75 3,2 Sanayi Binalar Ulaşım Tarım P.Kimya Çevrim MTEP 150 100 50 0 131 36 52,1 3,2 Toplam Elektrik Yakıt En. Dışı Ç. Kaybı 2020 yılında 2006 ya nazaran, sanayide 2,5 kat, binalarda 2 kat ve ulaşımda 2,3 kat daha fazla enerji harcayacağız.
MED-PRO & REFERANS SENARYO 2013, 2020, 2030 projeksiyonları Nihai Tüketim: x 3.8 (Artacak) Ulaşım ve Ticaret : Ana belirleyiciler Gaz ve elektrikte büyüyen talep artışı Kişi başına enerji talebi = 2 tep Kişi başı CO 2 emisyonu : 0.7 tc den 2.3 tc
Referans Senaryo GSYİH & NÜFUS GSYİH 800 600 400 200 0 GSYİH ve NÜFUS 2000 2005 2013 2020 2030 90.0 80.0 70.0 60.0 50.0 Milyon Kişi GSYİH Nüfus
Nihai Enerji Tüketim Eğilimleri Mtep 200 180 160 140 120 100 80 60 40 20 0 2000 2005 2013 2020 2030 Sanayi Konut Hizmet Ulaşım Diğer
CO 2 Emisyonları (Elektrik Üretimi Hariç) 450.00 400.00 350.00 300.00 MtCO2 250.00 200.00 150.00 100.00 50.00-2000 2005 2013 2020 2030 Sanayi Bina Ticaret Ulaşım
Türkiye nin Enerji Maliyetleri ve Tasarruf Profili 2020 Tüketim Projeksiyonlarına ve 2005 Fiyatlarına Göre Talebi Karşılayacak Yatırım Maliyetleri Elektrik üretim tesisi yatırımları: 72,5 milyar YTL (50.000 MW lık ilave kurulu güç) İletim / dağıtım şebekesi yatırımları: 11,0 milyar YTL (elektrik ve boru hatları) Talebi Karşılayacak İthalat Maliyetleri Yıllık petrol ithalatı: 17 milyar YTL (56,7 milyon ton petrol) Yıllık doğal gaz İthalatı 24,3 milyar YTL ( 63 milyar m3 doğal gaz) TASARRUF PROFİLİ % 15 lik elektrik tasarruf potansiyeli geri kazanıldığında Binaların ve işletmelerin ısıtma ve soğutmasında % 35 ve ulaşımda % 15 tasarruf sağlandığında 6,5 milyar YTL lik doğal gazlı santral yatırımı önlenebilir. Yılda 3,0 milyar USD lık doğal gaz ithal edilmeyebilir. Yılda 1,4 milyar USD lık petrol ve doğal gaz ithal edilmeyebilir.
Alternatif Senaryo Enerji Verimliliği Potansiyeli SANAYİ: Yurt içindeki fabrikalar arasında kıyaslama Avrupa daki en iyi uygulamalar BİNA: Bina Kodları Hedeflenen birim tüketim 70 kwh/m2 Mevcut binaların 40% nda iyileşme sağlanması Elektrikli ev aletlerinde AB hedefleri doğrultusunda ilerleme ULAŞTIRMA: Teknolojik gelişmeler
İki Senaryo Arasında Kıyaslama Nihai Enerji Tüketiminde Enerji Tasarrufunun Etkileri 200 150 Mtep 100 50 0 2000 2005 2013 2020 2030 Referans Senaryo Enerji Verimliliği Senaryosu
2020 Yılına Yönelik Tasarruf Potansiyellerimiz MTEP 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0 78,7 10,5 Sektörlere Göre (2020 Yılı) 47,5 16,5 2020 yılı için tahmin edilen çevrim kayıpları, bu günkü elektrik tüketimimizin 4 katı olacak. Termik santralların atık ısısından bölge veya sera ısıtmasında yararlanılabilir. 34 5 6,75 3,2 52,1 Sanayi Binalar Ulaşım Tarım P.Kimya Çevrim 2020 yılındaki 222 MTEP lik birincil enerji talebini en % 15 azaltabilecek potansiyele sahibiz. Bu potansiyel, 2005 fiyatları ile yılda yaklaşık 16,5 milyar YTL lik tüketim tasarrufuna eşdeğerdir.
Enerji Verimliliği (EnVer) Kanunu Vizyonu & Temel Hedefi VİZYONU Enerjinin tamamını faydaya dönüştüren bir Türkiye.. Kişi başına enerji tüketimi yüksek ve enerji yoğunluğu düşük ülkeler arasında yer alan bir Türkiye... TEMEL HEDEFİ Sanayide, binalarda, ulaşımda ve enerji sektöründe, Türkiye pratiklerinde uygulanabilir tedbirlerin yer aldığı Kanun ile; Birim milli gelir başına tükettiğimiz enerjiyi (Enerji Yoğunluğunu), 2020 yılına kadar en az %15 azaltmak Bu hedef, aynı enerji ile daha fazla üretimin önünü açacak, enerji yatırım ihtiyaçlarımızı ve ithalat bağımlılığımızı azaltacak, ayrıca temiz çevrenin korunmasına önemli katkılarda bulunacaktır.
Kanun un Sanayi ve Ticaretteki Uygulamaları Enerji Yönetimi Proje Destekleri (VAP) Gönüllü Anlaşmalar KOSGEB Destekleri Verimsiz Malların Önlenmesi Mily ar YTL 14,00 12,00 10,00 8,00 6,00 4,00 2,00 0,00 2020 Tasarruf Potansiyeli Projeksiyonu (Sanayi) 6,75 11,86 4,5 ILISU 1,01 Tüketici Santral Yatırımı İthalat
Hedef %10 Enerji Yönetimi Gerçekleşen %7 İzleme & Hedef Belirleme Üst Yönetimin Katkı ve Desteği Enerji Muhasebesi Uygulama Enerji Tasarrufu Ön Etüt Sermaye Temini Eğitim Bilinçlendirme Etüt
Kanun Kapsamında Teşvik Uygulamaları Verimlilik Artırıcı Proje (VAP) Destekleri Geri ödeme süresi < 5 yıl Uygulama süresi < 2 Yıl Toplam proje bedeli < 500.000 YTL Müracaat; Şubat & Temmuz Kurul Onayı; Haziran & Aralık Öncelikler: - Geri Ödeme Süresi Uzun - Uygulama Süresi Kısa Desteklemeler: - Proje bedelinin %20 si - Maksimum 100.000 YTL - Uygulama Sonrası
Kanun Kapsamında Teşvik Uygulamaları Endüstriyel İşletmeler ile Gönüllü Anlaşmalar Enerji yoğunluğunu üç yıl içinde ortalama %10 azaltmak üzere, - Enerji tüketimini azaltan veya satış hasılatını reel olarak artırabilen, - Kendi enerji ihtiyaçlarını karşılamak üzere, yenilenebilir enerji, kojenerasyon ve atık yakma sistemlerini kullanan, Müracaat: Haziran Öncelik: Son Beş Yıllık Ortalama Enerji Yoğunluğu Yüksek Olan Destekler - Anlaşma yapılan yıla ait enerji giderinin %20 si - Maksimum 100.000 YTL
Kanun Kapsamında Teşvik Uygulamaları Hazine Teşvikleri Kojenerasyon Tesisleri - Toplam verim > %80 Verimlilik Artırıcı Projeler (Mevcut Sistemlerde) - Yatırım büyüklüğü Bakanlar Kurulu nca belirlenenler
Kanun Kapsamında Teşvik Uygulamaları KOBİ lere Yönelik KOSGEB Destekleri / Öneri Enerji Yöneticisi Eğitimleri %100 & < 2.000 YTL Ön Enerji Etütleri %70 & < 2.000 YTL Detaylı Enerji Etütleri (EİE den Uygunluk Belgesi Alan) %70 & < 20.000 YTL Danışmanlık (VAP Hazırlama) %50 & < 10.000 YTL Danışmanlık (VAP Uygulama ve İşletme) %50 & Proje bedelinin %5 i
Kanun daki Diğer Düzenlemeler Binalara, Enerji ve Ulaşım sektörlerine Yönelik uygulamalar Küçük Ölçekli Yenilenebilir Enerji Kaynaklarına Yönelik Uygulamalar Verimli Kojenerasyon Tesislerine Yönelik Diğer Uygulamalar AR-GE Projelerinin Desteklenmesine Yönelik Uygulamalar Eğitim ve Bilinçlendirme Uygulamaları Eğitim kurumlarının müfredatlarında enerji verimliliği Yayın kuruluşlarına yükümlülük Enerji satan şirketlerin müşterilerini bilgilendirmesi Kullanım kılavuzlarında ürünün enerji verimli kullanımı Geleneksel enerji verimliliği haftası etkinlikleri
KATILIMINIZDAN DOLAYI TEŞEKK EKKÜR R EDERİZ ENERJİ VE TABİİ KAYNAKLAR BAKANLIĞI ELEKTRİK İŞLER LERİ ETÜT İDARESİ GENEL MÜDÜRLM RLÜĞÜ www.eie.gov.tr