Milli Eğitim Bakanlığı Cisco Netacad Eğitimlerinin İncelenmesi Ahmet Nusret Özalp 1, Erdal Özdoğan 2, Ahmet Özeren 3 1 Safranbolu Teknik Ve Endüstri Meslek Lisesi, Safranbolu-Karabük 2 Milli Eğitim Bakanlığı, Eğitim Teknolojileri Genel Müdürlüğü, Ankara 3 Bartın Teknik Ve Endüstri Meslek Lisesi, Bartın ahmetnusret@cisco-akademy.com, erdalozd@gmail.com, ahmetozeren@hotmail.com Özet: Eğitici Bilişim Teknolojileri Formatör Öğretmenleri başta olmak üzere, tüm öğretmenlerimize Bilişim Teknolojileri alanında ihtiyaç duyulan eğitimler verilmektedir. Cisco BTT ve CCNA Eğitimlerinin verilmesi için 2006 yılında EĞİTEK TBV Bölgesel Akademi kuruldu. Merkezi ve Mahalli Hizmet içi Eğitimler aracılığıyla öğretmenlerimize bu eğitimler verilmektedir. Yerel Eğitim Merkezi unvanını almış okullara teknik ve eğitim desteği sağlanmaktadır. Eğitimler, olmak üzere iki kategoride verilmektedir. Eğitmen Eğitimlerinde, 3 hafta çevrimiçi ve 2 hafta yüz yüze olmak üzere karma bir eğitim modeli uygulanmaktadır. Katılımcıların eğitimler sonunda çevrimiçi bir sınava girmeleri ve bu sınavda başarılı olmaları gerekmektedir. Öğrenci Eğitimleri 80 saat yüz yüze olarak uygulanmaktadır. Eğitim materyallerine sınıf ortamından bağımsız olarak, çevrimiçi (çevrimiçi) erişilebilir. Materyallerin farklı dil desteği ile öğrencilerin yabancı dillerini geliştirilmelerini sağlamak mümkündür. Bu çalışmada yapılan bu eğitimlerin ağ eğitimine sağladığı avantajlar vurgulanarak, istatistikî bilgiler ışığında meslek liselerindeki ağ eğitimlerinde gelinen nokta gözler önüne serilmektedir. Abstract: Educational Information Technology Formator Teachers, in particular the training of all teachers are needed in the field of Information Technology. Cisco CCNA Trained-TBV Regional Trainings for the submission of the Academy was founded in 2006. Central and local-service training through the training teachers are given. Local Training Centers have the title of technical and training support provided to schools. Training is given in two categories. The instructor in education, have 3 weeks and 2 weeks in a mixed education model is applied to the face-to-face. At the end of training participants, need to be successful in this examination and attend an online exam. Student Programs implemented in 80 hours face to face. Educational materials, available online, regardless of classroom environment. Provide students with the support of different languages in the development of foreign language materials are possible. In this study, with emphasis on the benefits of this training network training, network training in vocational high schools reached the point where the light of statistical information are discussed. 1. Giriş 1970 Yıllarda Mesleki eğitimin yeniden yapılandırıldığı yıllardır. Yeni teknolojilerin geliştirilmesi ve kullanılması işgücü profilini baştan aşağıya değiştirir. Bu andan itibaren çalışanların eski tarza uygun özellikleri etkisizleşmiştir. Artık aranan yeni teknolojileri kullanabilecek düzeyde işçilerin yetiştirilmesine ve istihdam edilmesi ihtiyacı doğmuştur. Bu kapsamda Yeni getirilen ancak henüz uygulamaya geçmemiş olan işe alınacak kişilerde herhangi bir meslek belgesinin aranması (mesleki ve teknik öğretim diploması, sertifika, kalfalık ve ustalık belgesi gibi) şartı okul-işletme ilişkilendirilmesini daha da kuvvetlendirecek bir uygulamadır. Bununla birlikte Türkiye İş Kurumu ile Milli Eğitim Bakanlığı Erkek Teknik Genel Müdürlüğü ile geliştirdiği 2011 2016 Yıllarını kapsayan Uzmanlaştırılmış Mesleki Eğitim Merkezleri ile 111 tane meslek lisesi revizyondan geçirilerek ile daha kalifiye ve teknolojiyi kullanabilen elemanların yetiştirilmesi amaçlanmaktadır.[1] 775
Milli Eğitim Bakanlığı Cisco Netacad Eğitimlerinin İncelenmesi Ahmet Nusret Özalp, Erdal Özdoğan, Ahmet Özeren Yapılan bu çalışmada, Cisco Netacad Eğitimlerinin meslek liseleri öncelikli olmak üzere, ağ uzmanlığı eğitimi alan bireylerin eğitimler sonunda kazandıkları bilgi ve becerilerin görülmesi amaçlanmaktadır. Türkiye de özellikle sertifikasyonunu tamamlamış, uluslararası geçerliliğe sahip eğitimden geçmiş, yetişmiş eleman sayısının arttırılması hedeflenen bir projenin geldiği nokta üzerine tespitlerde bulunulması hedeflenmektedir. Bakanlığımız tarafından bir memleket meselesi olarak bakılan meslek liselerinde, eğitim gören öğrencilerin bilgi ve becerilerini arttırma, piyasa şartlarına uygun kaliteleri bir eğitim almaları hususlarında bir fırsat olan bu eğitimlerin geldiği noktayı gözler önüne seren istatistikî bilgiler bizi bu hedefe götürecektir. 2. Mesleki Eğitimde Bilişim Teknolojilerinin Alanı Gelişimi Bilişim Teknolojileri alanı 1990 lıyıllarda Bilgisayar bölümü olarak uygulanmaya konulmuş donanım ve yazlım olarak iki farklı içerikte eğitim verilmekte idi. İçerikler daha çok bilgisayar alanında genel anlamda eğitimlerdi ve özellikle 2000 yılından sonra içerik oldukça geri kalmaktaydı. 2006 yılında MEGEP kapsamında Meslek liselerinde Modüler sisteme geçilene kadar gelişmeler eğitim içeriklerine adapte edilememiş piyasa koşulları geriden takip edilmiştir.[2] Modüler eğitimde ise içerikler daha çok piyasa ve teknolojik şartlara göre eğitmenlerin inisiyatifinde zümre kararlarıyla içeriklerin belirlenme esnekliği verilmiştir. Megep ile Mesleki Liselerine Alan ve Dal kavramı gelmiştir. Bu kapsamda tüm öğrenciler 9. Sınıfta ortak genel kültür ve genel yetenek dersleri görmekte 10. Sınıfta ise Öğrenciler yeteneklerine göre Mesleki Tanıtın ve Yönlendirme Dersi öğretmeninin yönlendirmesi ve not ortalamalarının ağırlığına göre Alan seçimi yapmakta 11. Sınıfa geçişte ise Dal Seçimi yapmakta.12. Sınıfta ise seçtiği dalda haftada 24 saat Staj yapmaktadır. MEGEP kapsamında Bilişim Teknolojileri Alanı; Teknik Servis, Web Tasarımı, Veri Tabanı ve Ağ İşletmenliği Alanı olmak üzere dört daldan oluşmaktadır. [3] 776 3. Bilişim Teknolojileri Alanı Ders İçerikleri ve Sertifika Eğitimleri İçerikleri Bilgi Teknolojilerinde meydana gelen gelişmelere paralel olarak bilginin farklı noktalara eş zamanlı olarak iletilmesinde önemli bir role sahip olan internet de hem yaygınlaşmış hem de verinin taşınma hızı artmıştır. Bilişim alanında kariyer ve iş bulmada genel olarak şirketlerin işe alacakları çalışanları tercih ederken ve sahip oldukları teknolojilerin yönetimi ve kullanımını teslim edecekleri çalışandan beklentileri uzman oldukları alanın diploma veya sertifikalar ile belgelendirilmesidir. Bilişim Teknolojileri alanı Ders içeriklerini inceleyecek olursak ders müfredatının genel olarak piyasa kullanılan programlardan ve konulardan seçildiği içeriğin ise sertifika programları ile paralellik gösterdiği görülmektedir. Örnek verecek olursak; Bilişim Teknolojilerinin Temelleri dersi: A++, Cisco IT Essesential, Web Tasarım Alanı(BTT, Paket Programlama, Web Tasarım)- MCTS Web Tasarım Alanı(Grafik- Animasyon Dersi)- ADOBE CS3 Ağ İşletmenliği Alanı(Sunuculu İşletim Sistemleri, E-Posta sunucuları)-mcsa Ağ İşletmenliği Alanı(Ağ Sistemleri ve Yönlendirme) CCNA Veri Tabanı Alanı(Veri Tabanı, Görsel Programlama) MCDBA, Teknik Servis Alanı-MCITP gibi ders içeri ile sertifika programları içerikleri paralellik göstermektedir. 4. Mesleki Eğitimde Netacad İşbirliği Mesleki eğitimdeki gelişmelerle birlikte Meslek Liselerinde kısmen ders içeriklerini sertifika eğitimleri ile birlikte görmeleri sağlanırken sertifika sahibi olmaları sağlanmaktadır. Bu kapsamda Milli Eğitim Bakanlığı Eğitim Teknolojileri Genel Müdürlüğü CISCO NE- TACAD Academy işbirliği ile Discovery Modülleri öncelikle Türkçeye çevrilerek, 2000 öğretmen 9000 in üzerinde öğrenci eğitimi verilmiştir. Aynı zamanda bu kapsamda her ilde bir meslek lisesine bir Cisco Yönlendi-
rici eğitim paketi verilmiştir. Packet Tracer Sümulatörü ile de birçok cihazın bilgisayar ortamında uygulanması ve ağ topolojilerinin kurgulanıp örneklenmesini sağlayarak Netacad eğitim modülleri aynı zamanda sürekli güncel tutulduğunda ağ konusunda öğrencilerin daha güncel bilgiye ulaşması Modül hazırlama veya materyal maliyetleri olmaksızın sağlanmıştır. 5. Netacad Discovery Eğitimlerinin İçerikleri Ağ İşletmenliği Dalı:Teknik ve Mesleki Eğitim kapsamında meslek liselerinde Ağ İşletmenliği dalında uygulanacak modül içerikleri aşağıdaki gibidir. Modüller eğitim öğretim içersinde aktif olarak rol alan öğretmenler tarafından oluşturulan ekipler tarafından hazırlanmaktadır. [4] Ağ Sistemleri ve Yönlendirme Dersi Modülleri Ağ Temelleri Bakır Kablolar LAN Kablolama TCP/IP ve IP Adresleme Sistem Güvenliği Optik Kablolama WAN Kablolama Kablosuz Ortam Ethernet Yönlendirme Temelleri Alt Ağlar TCP/IP Taşıma ve Uygulama Katmanı Yönlendiricilere Giriş Yönlendirici Yapılandırma Cihazlara Bağlanma ROS Yönetimi Yönlendirme Yönlendirme Protokolleri TCP/IP Kontrol Mesajları Temel Yönlendirici Sorunları TCP/IP İletim Katmanı Erişim Denetim Listeleri Tablo 1: Ağ İşletmeliği Dalı Modül İçerikleri Ağ İşletmenliği Dalı içersinde kullanılan modüllerin içeriklerine paralel olarak eğitim öğretim faaliyetlerinin desteklendiği Cisco Bilişim Teknolojilerinin Temelleri ile Cisco Discovery Eğitim içerikleri aşağıdaki gibidir.[5] Cisco Discovery 1-2-3-4 Modülleri Ev ve Küçük İşletmeler İçin Ağ İletişimi Bilgisayar ve Uygulamalara Genel Bakış İşletim Sistemleri Bilgisayar Ağlarına Bağlanmak ISP Aracılığıyla Internete Bağlanmak Bilgisayar Ağlarında Adresleme Bilgisayar Ağları Hizmetleri Kablosuz Ağ Teknolojileri Temel Güvenlik Bilgisayar Ağlarında Sorun Giderme ISP de Çalışma İnternet ve Kullanım Alanları Yardım Masası Ağ yükseltmesi Planlama Adresleme Yapısını Planlama Ağ Cihazlarını Yapılandırma Yönlendirme ISP Hizmetleri ISP Sorumluluğu Sorun Giderme Şirketlerde Yönlendirme ve Anahtarlamaya Giriş Kurumsal Ağ İletişimi Kurumsal Ağ Altyapısının incelenmesi Bir Kurumsal Ağda Anahtarlama Bir Kurumsal Ağda Adresleme Uzaklık Vektorü Protokolü ile Yönlendirme Bağ Durumu Protokolü ile Yönlendirme Kurumsal Wan Bağlantılarının Uygulanması ACL leri kullanarak Trafiği Filitrelemek Kurumsal Bir Ağda Sorun Giderme Bilgisayar Ağlarını Tasarlamak ve Desteklemek Ağ Tasarımı Kavramlarına Giriş Ağ Gereksinimlerini Öğrenmek Mevcut Ağın Nitelendirilmesi Ağ Tasarımı Üzerindeki Etkisini Tanımak Ağ Tasarımını Oluşturmak Ağ Tasarımınında Ip adres Kullanımı Kampüs Ağının Prototipini Oluşturmak Wan Prototipini oluşturmak Teklif Hazırlamak Tablo 2: Cisco Netacad Eğitim İçerikleri 6. Netacad Eğitimi Alan Öğrencilerin Kurs Değerlendirmelerinin İncelenmesi Netacad eğitimleri birçok ilde, birçok mesleki ve teknik okullarda destek materyal ve ek 777
Milli Eğitim Bakanlığı Cisco Netacad Eğitimlerinin İncelenmesi Ahmet Nusret Özalp, Erdal Özdoğan, Ahmet Özeren kaynak olarak uygulanmaktadır. Bu eğitimleri uygulayan ders öğretmenleri ile yapılan görüşmelerde, öncelikle kendilerinin motive oldukları daha sonra da öğrencilerin büyük çoğunluğunun derslere ilgi gösterdikleri belirtilmiştir. Netacad eğitimine katılmış bir öğretmen bu eğitimler sayesinde güncellenmiş olarak aldığımız bilgileri öğrencilere anlatmak hem benim hem de öğrencilerimin motivasyonlarını arttırıyor diyerek eğitimlerin öğrenci ve öğretmen üzerindeki olumlu etkisini dile getirmektedir. Yine eğitimi uygulayan birçok öğretmen, daha önce ağ derslerinde zorluk çektiklerini ancak almış olduğu eğitimler sonunda artık daha iyi bir performans sağladıklarını, öğrencilere daha verimli olduklarını düşünmektedirler. Genel olarak kaynak materyallerin güncel ve yeni eğitim metodolojilerine uygun olması sayesinde, öğretmen ve öğrencilerin derslere ilgisini arttırdığı düşünülmektedir. Eğitimlere katılan öğretmen görüşlerinin yanında öğrenci görüşlerinin de incelendiği bu araştırmada, özellikle öğrencilerin kendi bakış açıları ile bu eğitimlerin kendilerine neler kazandırdıklarını düşündükleri incelenmeye çalışılmıştır. Netacad eğitimlerinin uygulandığı 14 farklı ilden rastgele seçilen 30 sınıftan toplam 479 öğrenci üzerinde yapılan anket ve sonuçları aşağıda gösterilmiştir. Bu anket öğrencilere çevrimiçi ortamda form doldurularak uygulanmıştır.[6] Öğrencilerin %96 sı gibi çok büyük bir çoğunluğu genel olarak bu kurslardan memnun ya da çok memnun olduklarını belirtmektedirler. Şekil 2: Sınıf Eğitim Anketi Yine sınıfta verilen eğitimlerin sorgulandığı bu soruda, % 96 lık bir kesimin memnun oldukları gözlemlenmiştir. Şekil 3: Kursiyer Değer Anketi Eğitimlerin değer katıp katmadığının sorgulandığı bu anket sorusunda, öğrencilerin %76 lık kısmının yüksek oranda değer kattığını düşündükleri görülmektedir. Şekil 1: Kurs Görüş Anketi 778 Netacad Eğitimlerine Bakış: NetAcad programının öğrenci hedefleri üzerindeki etkisinin incelendiği bu soruda da, öğrencilerin %90 ı programın kendi hedeflerini büyüttüklerini düşünmektedirler. Aşağıda öğrencilere sorulan diğer sorular ve bunların grafiksel oranları gösterilmektedir.
Sorular Bütün olarak ele alındığında bu kurs için görüşleriniz: Çevrimiçi Öğretim Programı Materyalleri: (1) Hiç Memnun Değilim (2) Memnun Değilim Oranlar (3) Kararsızım (4) Memnunum (5) Çok Memnunum 1 3 15 207 253 1 11 21 212 234 Laboratuvar Çalışmaları: 7 6 41 243 182 Ekipman / Yazılım Erişimi ile ilgili görüşleriniz: 4 6 36 214 219 Sınıfta Verilen Eğitim: 2 3 14 166 294 Değerlendirme sınavları (küçük sınavlar, bölüm sınavları ve final sın.): 2 9 33 237 198 Tablo 4: Ekipman Çalışması (1) İlgilenmiyorum (2) İlgim Az (3) İlgiliyim (4) Çok İlgiliyim (5) Son Derece İlgiliyim Bu kurs size ne kadar yardımcı oldu Şimdiki veya gelecekteki işinizde kullanabileceğiniz beceriler kazandınız (1) Hiç Değil (2) Pek Değil (3) Biraz (4) Oldukça Oranlar (5) Çok Bilmiyorum / Benim İçin Geçerli Değil Yanıt Vermemeyi Tercih Ediyorum 1 3 35 169 246 18 7 Değerinizi arttırdınız 1 8 57 161 204 34 14 Eğitiminize katkıda bulundu 1 0 42 136 273 19 8 Tablo 5: Kursa Gösterilen İlgi Oranlar Kursa Olan Yaklaşım: (1) Yok (2) Az (3) Var (4) Çok (5) Tam Lütfen bu kursta başarılı olmak için sahip olduğunuz motivasyonu derecelendirin:formun ÜstüFormun Altı 0 18 110 131 220 Tablo 6: Eğitim Yaklaşımları 779
Milli Eğitim Bakanlığı Cisco Netacad Eğitimlerinin İncelenmesi Ahmet Nusret Özalp, Erdal Özdoğan, Ahmet Özeren alternatiflerinin olmadıkları bir gerçektir. Bu eğitimler özellikle ağ alanına ilgi duyan, bilgi ve becerilerini arttırma isteği içersinde olan mesleki eğitim alan öğrenciler için bir fırsat olduğu açıktır. Eğitimlerin temel amaçlarından biri olan yetişmiş eğitmenlerin hedef kitleye doğrudan ulaşma noktasındaki başarının yüksek olduğu istatistikî verilerle orta çıkmıştır. 6. Sonuç ve Öneriler Şekil 9: Eğitim Katkısı Şekil 10: Kazanılan Beceri Anketi Şekil 11: Motivasyon Durumları Eğitimi alan ağ uzmanı adayları üzerinde uygulanan bu anketler sonucunda, özellikle meslek liselerinde büyük bir eksik olan yetişmiş uzmanların ortaya çıkarılması amacına kısa bir süre içersinde bile olsa ulaşılmaya başlandığı gözlemlenmektedir. 4 yıl boyunca sıkı bir müfredat gölgesinde eğitim alan meslek lisesi öğrencilerinin büyük bir çoğunluğunun aldıkları eğitimlerde mesleki bilgi ve becerilerini belgelendirmelerinde diplomaları dışında bir Milli Eğitim Bakanlığı ile Cisco Systems arasında yapılan protokol çerçevesinde yapılan eğitim çalışmalarında 2008 2010 tarihleri arasında 6620 öğretmen;18150 öğrenciye Netacad eğitimleri verilmiştir. Eğitim Öğretim faaliyetleri periyodik olarak planlanan eğitim programları ile sürdürülmektedir. Eğitimler sonucu elde edilen veriler ışığında Bilişim Teknolojileri, Elektrik-Elektronik Teknolojileri, Formatör, Eğitici Formatör Öğretmenlerin ağ sistemleri ile ilgili olarak bilgi ve becerileri önemli oranda arttırdığı görülmüştür. Özellikle Discovery 4 eğitimi sonrasında CCNA seviyesine gelen öğretmenler, Cisco Systems tarafından yerel akademi merkezlerine gönderilen eğitim setleri ile ağ topojileri üzerine mimariler geliştirilebildikleri görülmektedir. Eğitmenlerin yanında meslek liselerinde, üniversitelerde, halk eğitim merkezlerinde verilen eğitimlerle geniş kitlelere ulaşılmış; özellikle sertifikasyon eğitimi almış, bilinçli kullanıcı sayısının artışı gözlemlenmiştir. Özellikle meslek lisesi öğrencilerinin çoğunlukta olduğu kitle de mesleki eğitimin kalitesinin arttırılmasında büyük yol alınmıştır. Eğitimlerin CCNP seviyesinde devam ettirilmesi, eğitmenlerin bilgi ve becerilerinin geliştirilmesine devam edilmesinin öneminin arttığı görülmüştür.2011 yılı eğitim programına Cisco Security Eğitim Programı alınarak Eğitmenlerin eğitilmesine devam edilmektedir. Verilen bu eğitimler göstermektedir ki, günümüzde mesleki eğitimin standart müfredata destekleyici olarak verilen sertifikasyon eğitimlerinin, mesleki bilgi ve becerisi artmış elemanları arttıracağını göstermektedir. 780
Kaynaklar [1] UMEM Erkek Teknik ve Öğretim Genel Müdürlüğü(Çevrimiçi) http://etogm.meb.gov.tr/hizmetici_index. asp?sayfa=umem_belirlenen 10.09.2010 [2] MEGEP(Çevrimiçi) http://www.megep. meb.gov.tr/indextr.html 15.10.2010 [4] Megep Bilişim Ekibi (Çevrimiçi) http://www.megepbilisim.com/ 21.10.2010 [5] Karabük Netacad Akademi(Çevrimiçi) http://cisco-akademy.com/ 25.10.2010 [6] MEB Netacad (Çevrimiçi) http://netacad.meb.gov.tr/ 27.10.2010 [3] Mesleki ve Teknik Eğitim Modülleri(Çevrimiçi)http://www.megep.meb. gov.tr/mte_program_modul/ 19.10.2010 781