Gürsel Dinç1. uteri of dog had simple tubular glands in lamina propria. Basal membrane was found to be always PAS positive all in parts of uterus.

Benzer belgeler
Pars disseminata prostatae PAS pozitif reaksiyon verdi. Prostata ile vücut

ABSTRACT ANAHTAR SÖZCÜKLER / KEY WORDS

OMÜ TIP FAKÜLTESİ DERS YILI DÖNEM I HAYATIN DEVAMI III UYGULAMA REHBERİ

V AGİNA PROLAPSUSLARININ SAGAL TIMlNDA KULLANI- LAN SAGRI DİKİşİ ÜZERİNDE KLİNİK VE ANATOMİK ÇALIŞMA

Sadık Yılmaz. Arterial Vascularization of Prostata in the Dogs

Özofagus Mide Histolojisi

KANATLıLARDA KUYRUK BEZİ (Glandula Uropygii) ÜZERİNDE

DİŞİ ÜREME ORGANLARI

ARAŞTIRMA. Anahtar Kelimeler: Aksaray Malaklı köpeği, makro-anatomi, columna vertebralis

OMÜ TIP FAKÜLTESİ DERS YILI DÖNEM I HAYATIN DEVAMI II UYGULAMA REHBERİ

BİR KÖPEKTE PROLAPSUS VAGİNAE VE tnternal ENDOMETRİosİs (ADENOMİOSİS) OLGUSU

ÜNİTE ÜNİTE. TEMEL ANATOMİ Yrd. Doç. Dr. Papatya KELEŞ İÇİNDEKİLER HEDEFLER ÜREME SİSTEMİ (SYSTEMA GENITALE) (ERKEK VE KADIN GENİTAL ORGANLARI)

BİR KÖPEKTE AGIZDA FİBROSARKOM TESTİSLERDE SEMİNoM OLGULARı

Kınalı Keklik (Alectoris chukar) Lens inin Işık Mikroskopik Düzeyde Araştırılması

II.Hayvansal Dokular. b.bez Epiteli 1.Tek hücreli bez- Goblet hücresi 2.Çok hücreli kanallı bez 3.Çok hücreli kanalsız bez

ORGANA URINARIA ORGANA GENITALIA

ERKEK GENİTAL ORGANLARI

A. DIŞ GENİTAL ORGANLAR Dış genital organlar: Scrotum ve penis

Saksağanda (Pica pica) Larynx ve Trachea Üzerinde Anatomik ve Histolojik Bir Çalışma

Üreme Biyolojisi ve Yapay Tohumlama

Kadın Genital Organlarının Anatomi ve Fizyolojisi. 10.Sınıf Kadın Sağlığı Hastalıkları ve Bakımı

İstanbul Yeni Yüzyıl Üniversitesi

Dr. Ayşin ÇETİNER KALE ANATOMİ ANABİLİM DALI

Dr. Ayşin ÇETİNER KALE ANATOMİ ANABİLİM DALI

SYSTEMA UROGENITALE. Doç. Dr. Ercan TANYELİ. İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Anatomi Anabilim Dalı

KALP KASI Kalpte ve kalpten çıkan büyük damarlarda bulunur. Miyofilamanların organizasyonu iskelet kasındakilerle aynıdır; histolojik kesitlerde

Bıldırcında Bazı Kanat ve Bacak Kas Teli Demetlerinin Yapılanması Üzerine Bir Araştırma

SAFRA KANAL SİSTEMİ VE SAFRA KESESİ. Yrd.Doç.Dr.Sevda Söker

Elazığ İli Karakoçan İlçesinden Elde Edilen Sütlerde Yağ ve Protein Oranlarının AB ve Türk Standartlarına Uygunluklarının Belirlenmesi

Düz Kas. Nerede???? İçi boş organların duvarı, Kan damarlarının duvarı, Göz, Kıl follikülleri. Mesane. Uterus. İnce bağırsak

DERS TANITIM BİLGİLERİ

DOKULAR. A-Hücreler B-Hücrelerarası madde (intersellüler substans) veya -Temel madde (Fundamental substans)

Beyaz Yeni Zelanda Tavşanlarının Solunum, Dolaşım, Boşaltım ve Üreme Sistemlerine Ait Bazı Organların Morfolojik ve Morfometrik Özellikleri

HİSTOLOJİ VE EMBRİYOLOJİ ANABİLİM DALI. Doç. Dr. Meltem KURUŞ Yrd.Doç. Dr. Aslı ÇETİN

URİNER SİSTEM. BÖBREK REN (Lat.) NEPHROS (Gr.) Böbrekler Üreterler İdrar kesesi Üretra Böbrekler in görevleri

Üreme Biyolojisi ve Yapay Tohumlama

SERVİKAL YETMEZİĞİNDE MCDONALDS VE MODDIFIYE ŞIRODKAR SERKLAJ YÖNTEMLERININ KARŞILAŞTIRILMASI

GENİTAL SİKLUS Östrus Siklusu

Spermatozoanın Dişi Genital Kanalındaki Hareketi. Üreme Biyolojisi ve Yapay Tohumlama Prof. Dr. Fatin CEDDEN

Hüseyin Deveci ı Hüseyin Tirınukan 2 M. Keınal ÇiftçP

ÜRÜN KULLANIM KILAVUZU

Üreme Biyolojisi ve Yapay Tohumlama

Kangal Irkı Köpeklerde Büyüme ve Beden Ölçülerine ait Özellikler. Characteristics of the Growth and Body Measurements of the Kangal Dogs

The Morphological Investigations On The Intestines of Akkaraman Sheep And Ordinary Goats.

Dr. Ayşin ÇETİNER KALE

MEME HAMA}lTOMU ÖZET SUMMARY. histopathologicala features of this lesion are evaluated and compared with the literature.

HİSTOLOJİ. DrYasemin Sezgin

Arterial Vascularization of Stomach in Donkey (Equus asinus L.)

Hindinin Koroner Arterleri Üzerine Makroanatomik ve Subgros Bir Çalışma*

THE IMPACT OF AUTONOMOUS LEARNING ON GRADUATE STUDENTS PROFICIENCY LEVEL IN FOREIGN LANGUAGE LEARNING ABSTRACT

İstanbul Yeni Yüzyıl Üniversitesi


ÜRİNER SİSTEMİ. Yrd. Doç. Dr. Kadri KULUALP Yrd. Doç. Dr. Önder AYTEKİN

İstanbul Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi Bitirme Tezi Yazım Kılavuzu

RELATION OF ARTERIAL VASCULARIZATION OF THE KIDNEY AND THE ADRENAL GLAND OF THE GERMAN SHEPHERD DOGS

Körfarelerde (Spalax leucodon) Hepar ın Makro ve Mikro-Anatomik Yapısı Üzerinde İncelemeler

Kör Fare (Spalaxehrenbergi, Nehring, 1898) Kolonunun Histolojik ve Histometrik İncelenmesi

Dehidroepiandrosteron- sülfat; DHEA-sülfat testi;

Geliş Tarihi:

1.3. Kas-iskelet sistemi gelişimini açıklar.

KADIN GENİTAL SİSTEMİ

Dirolilaria Immitis In Van. Glri

RESEARCH ARTICLE. Mustafa Kemal Sarıbay, Gökhan Doğruer, Yaşar Ergün, Ayşe Merve Köse*, Ece Koldaş

Genital siklus Pubertaya ulaşan bir dişide, hipotalamus ve hipofiz bezinin kontrolü altında ovaryum ve uterusta bazı değişiklikler meydana gelir.

Van Kedilerinde Puberta Öncesi Reprodüktif Gelişmeler *

1. O. Veteriner Fakültesi Doğum ve linekolııji Kürsüsü

Erzurum İlinde Satışa Sunulan Fermente Sucuk ve Sosislerin Histolojik Muayenesi

VEKTÖRLER BÖLÜM 1 MODEL SORU - 1 DEKİ SORULARIN ÇÖZÜMLERİ MODEL SORU - 2 DEKİ SORULARIN ÇÖZÜMLERİ

Derin İnfiltratif Endometriozis. Prof.Dr.Ahmet Göçmen Ümraniye Eğitim ve Araştırma Hastanesi

Keban Baraj Gölü nde Yaşayan Barbus rajanorum mystaceus (Heckel, 1843) ün Geri Hesaplama Yöntemiyle Uzunluklarının Belirlenmesi

AFYON KOCATEPE ÜNİVERSİTESİ

İzmir İli Seferihisar İlçesinde Yetiştirilen Keçilerden Elde Edilen Sütlerde Biyokimyasal Parametrelerin Türk Standartlarına Uygunluğunun Belirlenmesi

Kalın Barsak Mukoza. Villi yoktur Kıvrımlar yoktur. Distal bölümde (Rectal) vardır DR. OKTAY ARDA

DİŞİ EŞEY HÜCRELERİNİN GELİŞMESİ OLGUNLAŞMASI. Doç. Dr. A. Gürol BAYRAKTAROĞLU

BAŞ BOYUN PATOLOJİSİ SLAYT SEMİNERİ. Dr. Sezer Kulaçoğlu Ankara Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesi

EPİTEL DOKUSU. Prof. Dr. Levent ERGÜN

Bedri Baykam. Atatürk Caddesi 386/A, Alsancak 35220, Izmir Tel/Fax: *

Ürogenital sisteme giriş

Morpa Kampüs Çocukları Okuma Yazmaya Hazırlamanın ve Öğretmenin Neden En Kolay Yolu?

KARADENİZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ MADEN MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ KAYA MEKANİĞİ DERSİ LABORATUVARI. ( Güz Dönemi) NOKTA YÜK DAYANIMI DENEYİ

HEPAR. Margo dorsalis ( margo obtusus ) Margo ventralis ( margo acutus ) Margo dexter, Margo sinister

KEDİLERDE Reprodüksiyon ve Sun i Tohumlama

ÜRÜN KULLANIM KILAVUZU

T"RK~YE B~L~MSEL YE TEKNOLOJ~K ARASTIRMA KURUMU

Yusuf Güı 1. Lipom Case Encountered in an Akkaraman Sheep Slaughtered at Van Abattoir.

The effect of experiment al Fasciola gigantica infection on the weight gain of sheep

ÜRİNER SİSTEM 1-BÖBREK(2) 2-ÜRETER(2) 3-İDRAR KESESİ 4-ÜRETHRA

6. Seçilmiş 24 erkek tipte ağacın büyüme biçimi, ağacın büyüme gücü (cm), çiçeklenmenin çakışma süresi, bir salkımdaki çiçek tozu üretim miktarı,

terrier lerin alt gruplarıyla beraber % ile birinci, boxer ların % 12.5 ile ikinci,

8 Urogenital Sistem. Boşaltım organlarının, Erkek genital organlarının, Kadın genital organlarının yapısını ve fonksiyonlarını öğrenmiş olacaksınız.

Leylekte (Ciconia ciconia L.) Larynx Cranialis Üzerine Morfolojik Bir Çalışma

KULUÇKA SONRASI DÖNEMDE TAVUK (GALLUS GALLUS DOMESTICA) DUODENUM GOBLET HÜCRELERİNİN HİSTOKİMYASAL YAPISI. Dilek DİLER*, Seval KELEK, Kenan ÇINAR

Bir Köpekte Eş Zamanlı Seyreden Ovaryan Remnant Sendromu, Bulaşıcı Veneral Tümör ve Stump Pyometra Olgusu

Toraks; gövde nin boyun ile abdomen arasında yer alan parçasıdır. Toraks oniki çift kaburga, sternum, kıkırdak kaburgalar ve oniki torakal omur dan

Dokular Dokuların sınıflandırılması ncelenecek preparatların hazırlanma basamakları ncelenecek preparatlar Yanak epitelinden preparat hazırlama 7

GELECEĞİ DÜŞÜNEN ÇEVREYE SAYGILI % 70. tasarruf. Sokak, Park ve Bahçelerinizi Daha Az Ödeyerek Daha İyi Aydınlatmak Mümkün

ÜRÜN KULLANIM KILAVUZU

(RANULA : TEKRARLAYAN BİR OLGU) RANULA : AĞIZ TABANINDA TEKRARLAYAN BİR OLGU ÖZET

İNSAN ANATOMİSİ VE FİZYOLOJİSİ FBÖ331, Ders Notları. Dr. Aktan, iders Projesi Kapsamında Tasarlanmıştır

9- Deri, koku, göz, kulak ve tad organları anatomisi

Transkript:

Y.Y.Ü. Veı.Fak.Oerg. 2 (1-2) 117-190,1991 KÖPEKLERDE UTERUS VE VAGİNA'NIN MORFOLOJİK GELİşİMİ (*) Gürsel Dinç1 The Morphological Development of the Utenıs and Vagina in the Dogs Summary: In this study, anatomical and histological changes of uterus and vagina in female dogs, which occur during growth period were investigated. These dogs were divided inıo four groups in temıs of their ages. These groups were as fol/ows: The ftrst 0-4 months, the second 4-8 monıhs, the third 8-12 monıhs and the last group more than 12 monıhs of age There were 5dogs in each group. Right comu uteri was observed to be longer than left comu uteri. In lamina propria of vagina in only 0-4 and 4-8 monıhs of ages groups irregular ducts were observed. Hymen was no observed beıween vagina and vestibulum vaginae. Cervix uteri of dog had simple tubular glands in lamina propria. Basal membrane was found to be always PAS positive all in parts of uterus. Özet: Bu arştırmada, dişi Mpeklerin uterus ve vagina 'Iannda belirli gelişm e d6nemlerinde meydana gelen, anatomik ve histolojik değişimler incelendi. K6pekler yaşlarına g6re 4 gruba Mıündü. Birinci grup 0-4 aylık, ikinci grup 4-8 aylık, üçüncü grup 8-12 aylık ve son grup 12 aylık 'dan büyük k6peklerden oluştu. Her grup için 5 k6pek kul/anıldl Sağ comu uteri, soldakinden daha uzun bulundu. Vagina ile vestibulum vaginae araslnda hymen g6rülmedi. Vagina 'nın lamina propria'slnda yalnız 0-4 ve 4-8 aylık gruplarda geniş düzensiz boşluklar bulundu. Cervu uteri'nin lamina propria'sında basit tubuler bezler mevcuttu. Bazal membran uterus'un tüm Mlümlerinde PAS pozitifdi. Giri Di i köpekler süperfekondasyon (aynı kızgınlık süresinde ovum'ların 'çe illi erkek hayvan spermaıowon'ları tarafından döllenmesi) ile çoğalır. Köpeklerde kızgınlık süresi ortalama 9 gün olarak bildirilmi tir (3,11). (0): Bu çalışma, dakiara tezinin bir Mlümünden 6zetlenmiştir. 1: Ar.Gör.Dr., Fırat Üniversitesi, Veteriner Fakültesi, Anaıomi Bilim Dalı, Elazığ -TÜRKİYE

178 Bu süre içerisinde dişi köpek birkaç erkek köpek ile çiftleşebildi)!inden yavrulann babaları değişik olabilir (11). Dişi köpekler cinsel olgunlu)!a 6-12 ayarasında ulaşır (1,3,11,15,20). Köpeklerde gebelik süresi de 63 gün olarak bildirilmiştir (3,11,12). Köpeklerin uterus ve vagina'ları üzerinde araştırmacıların (2,4,5,12,13,17,18) bildirdikleri ölçümler tablo l'de verilmiştir. Evans ve Christensen (12),e göre, uterus çukur, kassel bir organdır. Cranialinde tuba uterina, caudalinde ise vagina vardır. Corpus uteri genellikle pelvis ve karın boşluğunun her ikisinde de yer almıştır. Getty (13),e göre uterus'un gövde kesimi köpeklerde çok kısadır, cornu uteri'ler uzun ve dardır. Sağ cornu uteri soldakinden daha kısadır. Banks (3),e göre uterus'un lamina epithelialis'i ıek katlı silindiriktir. Erençin (10), uterus'da görülen bez epitellerinin (glandula uterina) basit ve kısa olduğunu bildirmiştir. Tan yolaç (21), Wrobel ve ark. (22)' a göre vagina'nın lamina epit helialis'i çok katlı yassıdır. Bu araştırma, köpeklerde uterus ve vagina'da belirli gelişme dönemlerinde meydana gelen, anatomik ve histolojik değişimleri incelemek amacıyla yapıldı. Materyal ve Metot Bu çalışmada, dişi köpekleri n belirli gelişme dönemlerinde uterus ve vagina'larında meydana gelen anatomik ve histolojik değişimler incelendi. Çalışmada 0-4-8-12 aylık ve 1 yaşından büyük d~i köpekleri kapsayan 4 grup oluşturuldu. Her grup için 5 dişi köpek kullanıldı. Kullanılan materyallerin hepsi de anöstrus periyodunda bulunuyorlardı. Köpeklerin yaş tayinleri küçük köpeklerde geçici dişlerindeki çıkma ve değişme durumlarına göre, erginlerde ise kalıcı dişlerdeki aşınma durumlarına bakılarak (8,12,13,17) yapıldı. Dişi köpekler tanıldıktan sonra damar içi yolla 23-35 mg/kg pentobarbital sodium (nembutal) verilerek anesteziye alındı ve öldürüldü. Yapılan diseksiyondan (7) sonra uterus ve vagina'ya anatomik ve histolojik inceleme yöntemleri uygulandı. Terminolojik ifadelerin yazımında Nomina Anatomica Yeterinaria (16)'dan yararlanıldı. A- Anatomik Yöntemler: Uterus ve vagina'nın yeri, şekli, pozisyonu incelenerek morfolojik ölçümler yapıldı. Bu ölçümler yapılırken basınç ve

179 çekmelerden sakınıldı. Uzunluk mm. taksimatlı mezuro, kalınlık ve geniılik ise kompas yardımı ile yapıldı. B - Histolojik Yöntemler: Uterus ve vagino'dan longitudinal ve transversal doku örnekleri alınarak Hellyve %10'luk form,,1 solusyonlarında tespit edildi. Hazırlanan parafın bloklardan 5-7 mikrometre kalınlığında kesitler alındı. Alınan bu kesitlere Mayer'in hematoxylcn-cnsin boyaması (14), Crossman'ın (6), Pincus-asid-oreein h"yaması (14) ve PAS (periodie asid tfiple boyaması schif!) boyaması uygulandı. Bulgular Uterus : Ligamentum latum uteri ilc her iki yandan abdomen ve pelvis duvarlarına bağlanmı olan uterus, köpeklerde uterus bicornis subseptus olarak bulunmaktadır. Uterus; 2 cornu uteri, 1 corpus uteri ve 1 cervix uteri'den ibaretli. Dorsalde colon deseendens, psoas kaslar ve ureter ile, ventralde vesica urinaria, omentum majus ve jejenum'la komıuydu. Uterus'un boyutlarına iliıkin ölçümler tablo 2'de gösterildi. Tuba uterina'lar cornu uteri'ler içerisine açılıyordu. Uzun ve yassı olan cornu uteri'lerden sağdaki daha uzundu. 1 yaıındaki büyük köpeklerde ligamentum intercomuale 3 cm. uzunluğunda ve 1,2 cm. çapındaydı. Çok dar olan corpus uteri'nin cervix uteri ile belirgin bir sınırı yoktu. Corpus uteri kısmen pelvis bo luğuna, kısmen de karın bo luğuna lokalize olmu tu. Çok kısa olan cervix uteri'nin ya ilerledikçe geniıliğinin de arttığı gözlendi. Ostium uteri extemum dorsale dönüktü. Uterus'un lamina epithelialis'i tek katlı silindirik hücrelerden yapılmı tı (ŞekilI). Epitel hücreler arasında kadeh hücresi saptanamadı. Uterus lumenine bakan serbest yüzde ağızları geni çukurluklar (crypt) görüldü. Propria içersinde dagılm~ bulunan g lı. uterina'lar (Şekil 2) 0-4 ve 4-8 aylıklarda seyrek, 8-12 aylık ve 1 yaşından büyüklerde sıkça gözlendiler. Endometrium belirgin bir submukoza göstermeden myometrium ile devam ediyordu. Myometrium içte kalın ve circuler, dı ta daha inee ve longitudinal seyirli düz kas ipliklerinden yapılmıştı (Şekil 3). Circuler tabaka özellikle cervix bölgesinde kalındı. Cervix uteri'de propria içinde tubuler bezler mevcuttu. Bazal membran uterus'un tüm bölümlerinde PAS pozitif reaksiyon verdi.

1BO Köpek ya 1 ile cornu uteri'lerin uzunlukları arasındaki i1i kiler ekil 6 ve 7'de gösteridi. Vagina: Köpeklerde ileri derecede genişleyebilen uzun bir organ olan vagina, tamamen pelvis boşluğu içinde rectum'un ventralinde bulunuyordu. Cranialinde uterus, caudalinde vesti bulum vaginde vardı. Vagina 'mn vestibulum vaginae'den mucosal bir çizgi ile ayrıldığı gözlendi. Genelolarak klasik bilgilerden farklı bir durum tespit edilemedi.vagina ve vesti bulum vaginae'ya ait ölçümlerimiz tablo 3'de verildi. Vagina'mn lamina epithelialis'i çok katlı yassıydı (Şekil 4).Lamina propria içerisinde az sayıda lenf foilikülleri görüldü. Nötrofile hiç rastianılmadı. Vagina'nın tunica mucosa'sı dürümıüydü. 0-4 ve 4-8 aylık materyallerde lamina propria içinde geniş düzensiz boşluklar saptandı. Submukozanın hemen altında longitudinal düz kas tellerinden yapılmış ince bir kat daha görüldü. Tunica adventitia'da büyük kan damarları gözlendi. Köpek yaşı ile vagina'nın uzunluğu arasındaki ilişki şekil 8 'de gösterildi. Vestibulum vaginae'nin cranialinde vagina, caudalinde vulva (pudendum feninium) vardı. Vestibulum vaginae kan damarları, sinirler ve ureter ile koffi uydu. Vagina ile vestibulum vaginae arasında hymen saptanamadı. Vestibulum vaginae'nin histolojik yapısı vagina'mn devamı gibiydi (Resim 5). Köpek Y3 1 ile vestibulum vaginae'nin uzunluğu arasındaki ilişki şekil 9'da gösteridi. Tartışma ve Sonuç Uterus: Evans ve Christensen (12),e göre cornu uteri'ler dorso ventral az yassılaşmış ve corpus uteri'de birleşmişlerdir. Getty (B),e göre comu uteri'ler uzun ve dar olup, sol comu uteri daha uzundur. Bu literatürlerden farklı olarak, bu araştırmada sağ comu uteri, sol comu uteri'den daha uzun bulundu. Banks (3),c göre uterus'un lamina epithelialis'i tck katlı silindiriktir. Bu araştırmad a da aynı sonuçlar elde edilmiştir. Erençin (10), uterus'da görülen glandula uterina bez epitelierinin basit ve kısa olduğunu zaman zaman kaybolup tekrar meydana geldiklerini bildirmiştir. Bu araştırmanın sonuçları ile literatür (lo),un bildirdikleri uyum içindedir.

l8l Tablo l'den de izlenebilecej!i gibi cornu uteri'lerin uzunluğunu Evans ve Christensen (12) ile Cole ve Cupps (5), ıo - l4cm., Getty (13), 12-15 cm., Barone (4), 12-16 cm. bildirmi lerdir. Bu ara ıırmada ise 12 aylıkdan büyüklerde sağ cornu uteri'nin uzunluj!u 1l,5! 0,29cm, sol cornu uıeri'nin uzunluğu 1l,3! 0,26 cm. bulundu. Corpus uteri ve cervix uteri üzerinde bildirilen ölçümlerle (4,5,12,13) bu ar3 tırmada bulunan ölçümler arasında pek fark yoktur. Vagina: Vagina'nın lamina epithelialis'i çok katlı yassı olarak bildirilmi tir (21,22). Bu ara tırmanın sonuçları da aynı doğrultudadır. Delmann ve Brown (9),a göre di i köpek anöstrusda iken vagina'sında çok sayıda non-cornifiye epithelial hücreler ve az sayıda lenfosiller vardır. Post (19), köpek vagina'sında anöstrus esnasında genellikle görülen intermediate ve parabasal tip hücrelerin varlığına dikkat çekmi, çok az sayıda da nötrofil görüldüj!ünü bildirmi tir. Bu a ra tırmada vagina'da sadece lenfosillere rasllanılml tır. Vestibulum vaginae'nin uzunluğunu Cole ve cupps (5), 2-5, Barone (4) ise 5-6 cm olarak bildirmi lerdir. Bu a ra tırmada 12 aylıkdan büyük köpeklerde vestibulum vaginae'nin uzunluj!u 5,50! 0,20 cm olarak bulundu. Vagina'nın uzunluj!unu Evans ve Christensen (12) 10-14 cm, Barone (4) 12-15 cm, Pineda ve ark. (18) 12,2-18,8, Cole ve Cupps (5) ise ıo- 15 cm olarak bildirmi lcrdir. Bu ara tırmada ise 12 aylıkdan büyüklerde vagina'nın uzunluğu 12,8!0,26 cm olarak bulundu. Sonuç olarak literatür bilgilerinden pek farklı bir sonuç elde edilmemekle beraber, gruplar arasında belirgin geli melerin olduj!u tespit edilmi tir. Kaynaklar 1. Artan, M.E. (l988): Histoloji. 377-393, Prof.Dr. Nazım Terziogıu Basım Atölyesi, İstanbul. 2. Baba, E., Hata, H., Fukata, T. and Arakawa, A. (l983): Vaginal and Uterine Microflora of Adulı Dogs. Am. J. Vet. Res., 44, 4, 606-609. 3. Banks,W.J. (l986): Applied Veıerinary Histology. Second Ed., 45l-489, Williams and Wilkins, Usa. 4. Barone,R. (l978): Anatomie Comparee des Mammiferes Domestiques. 269-44l, Ecole Nationale Veterinarie, Lyon. 5. Cole, H.H. and Cupps, P.T. (l959): Reproduction in Domestic Anima/s. Academic Press., New York.

182 6. Cmssman, G. (1937):A Modification of Malloy's Connective Tissue Stain with a Discussion of the Principles lnvolved. Anat. Rec. 69, 33-38. 7. Çalışlar, T. (1976): Köpeklerin Diseksiyonu. F.Ü. Vet Fak.Yay. No: 8,A.Ü. Basımevi - Ankara. 8. DeLahunta,A. and Habel,E.R. (1986): Applied Veterinary Anaıamy. 276-280, W.B. Saunders Company, London. 9. Delmann, H.D. and Brown, E.M. (1981): Textbook of Veterinary HislOl ogy. Second Ed., 309-334, Lea and Febiger, Philadelphia. 10. Erençin, Z. (1971): Özel HislOloji (Mikroskobik AnalOmi) A.Ü. Vet. Fak.Yay. 268, Ders kitabı: 170, ikinci baskı, 240-248,A.Ü. Basımev~ Ankara. ll. Erk.,H.,Doılaneli,M.ve Akkayan,C. (1980): Veteriner Doğum Bilgisi. (obstetrik) ve Jinekoloji, ikinci baskı, 75-106, A.Ü. Vet.Fak.Yay. Ankara. 12. Evans, H.E. and Christensen, G.C. (1979): Miller'sAnalOmy ofıhe Dog. Second Ed., 554-595, W.B. Saunders Company, London. 13. Getty, R. (1975): Sisson and Grossman 's the AnalOmy of the Domestic Animals. Fifth Ed., Volume: 2, 1576-1590, W.B. Saunders Company, London. 14. Luna, L.G. (1968): Manuel of HislOlogic Staining Methods of the Armed Forces Institute of Pathology. Third Ed., Mc. Graw-Hill Book Company, Toronto. 15. Madachlan, J. (1987): Ovarian Disorders in Domestic Animals. Environ Mental Health Perspect., 73, 27-33. 16. Nomina Anatomica Veterinaria (1983): Third Ed., Published by ıhe International Comrnittee on Veterinary Gross Anatomical Nomenclature under the financial responsibility of ıhe World Associaıion of Veterinary AnalOnıists. New York. 17. Özgüden, T. (1981): Anaıomi III (splanchnologia), 68-76, Bursa. 18. Pineda, M.H., Kainer, R.A. and Faulkoer, L.e. (1973): Dorsal Median Postceı... ical Fo/d in ıhe Canine Vagina. Am. J. Vet.Res. 34, 8, 1001-1013. 19. Post, K(1985): Canine Vagina/ CylO/ogy during ıhe Esırous Cycle. Can. Vet. J., 26, 3,101-104. 20. Schille, KA., Editör Morrow, D.A.(1980): Current Thearapy in Theriogenology. 567-618, W.B. Saunders Company, London. 21. Tanyolaç, A. (1984): Özel Hisı%ji. A.Ü. Vet. Fak. Yay., 100-108, A.Ü. Basımevi, Ankara. 22. Wrobel, KR., EI Etreby, M.F. and Gunzel, P. (1975): Histochemial and Hisıologicallnvesıigaıions on ıhe Vagina oflhe Beagle She Dogduring Variovs Functional Conditions. Acta Ristoclıem. (Jena), 52,2,257-270.

183 Şekil :1-1 Ya ındaki köpekıe uıerus (Fig.:1-The uıerus in one years old dog) a)- Lamina epithelialis, bıouıerus crypı'i, pas x 50

184 Şekil: 2 6 aylık köpekıe uıeru s (Fig.:2 -The uıerus in six monıhs old dog.) a)- Uıcrus bo luğu, b) Tunica mucosa, c) - Tunica muscularis, d)- Tunica serosa, e)- Gll. uıerinae, Haematoxylen-Eosin x 50.

185.,., \.\ t', i<f.. ; '. ~\ Şekil: 3 3 aylık köpekte uterus (Fig. : 3- The uterus in three months old dog.) a)- Uıerus bo lu~u, b)- Tunica mucosa, c)-tunica muscularis, PAS x 25.

186 Şekil: 4 3 Aylık köpekte vagina (Fig. : 4- the vagina in three months old dog.) a)-lamina epithelialis, b)-lamina propria, Üçlü boyama x 50.

Şekil: 5-2 Ya ındaki köpektc vestibulum vaginae. (Fig.: S-The vestibulum vaginac in two years old dog) a) -Lam ina cpithelialis, Ha emaıoxy len -Eosin x 100. 187

188 ~12 u, ~10 c, O U, '", ::'- i +,, o V 12 10,~ cr Jl O,O 20 30,/00 (oy) -O if) 6 ~ O, 10, LO Şekil:6 Sağ cornu uteri'nin uzunluğu Ş ekil :7- Sol cornu uteri'nin ile ya arasındaki iliıki. uzunluğu ile ya arasındaki iliıki 14 " ", 'o ::'- cr, j ~ o ), <- O " 'O ~, f v 5 ıı------.------~----~ O 'o ıd Şekil: 8- Vagina'nın uzunluğu ile ya Şekil :9- Vesıibulum vagina'nın arasındaki iliıki. uzunluğu ile ya arasındaki ili ki

189 Tablo: 1Ara tırmaclların di i köpek uterus ve vagina'larına ili kin bildirdikieri ölçümler (cm). Ara tırıcının Alınan Cornu Corpus Cervix Vestibulun Vagina Adı Ölçüm Uteri Uteri uteri Vaginae i Evans ve Uzunluk 10-14 1,4-3 1,5-2 - 10-14 Christensen Geni lik 0,5-1 0,8-1 - - - Getty Uzunluk 12-15 2-3 - - - Özgüden Geni lik 1,8 - - - - Barone Uzunluk 12-16 3-5 1-2 5-6 12-15 Baba ve Ark. Uzunluk - 1 - - - Pincda ve ark. Uzunluk - - - 12,8-18,8., Cole ve cupps Uzunluk 10-/4 1,4-2 1,5-2 2-5 10-15

190 Tablo :2 -Köpek uterus'una ili kin ölçümler (cm) Bölüm f\ıınan Ölçüm Materyalin ya ı (ay) O ~4 4-8 8-12 l2'den hi;,,;;" Sağ comu Uzunluk 5,32:tO,16 8,90:tO,38 ıo,3:to,24 11,5 ±O,29 U ıeri Geni lik O,25:tO,02 O,30±O,03 O,32±O,O4 0,35 ±O,04 Sol comu Uzunluk 5,26±O,15 8,80 ±O,42 ıo,l:to,43 l1,03!o,26 uteri Geni lik O,23!'O,03 O,28±O,O4 O,3ı:to,04 O,34±O,05 Corpus Uzunluk 1,41+0,13 L,93-!:O,18 2,44:t029 269 ± 0 32 Uteri Geni lik O,30 :to,oı O,32:!;O,O4 0,34 :1:0,04 O,42'iO,04 Ka lınlık O,20'tO,Ol O,22tO,02 O,23t O,02 O,30±O,03 Cervix Uzunluk l,93±o,16 L,96±O,l1 1,98:1:0,13 2,00 t O,18 uteri Geni lik O,43:!'0,D3 O,46:!"O,D2 O,60iO,lO O,70±O,04 Kalınlık O,20±O,D3 O,24±0,D2 0,30 "!O,03 O,33:!:O,03 Tablo: 3 - Köpek vagina ve ves ıibulum vaginae'sına ili kin ölçümler (cm). Bölüm Alınan Materyalin Ya ı (ay) Vagina Ölçüm 0-4 4-8 8-12 ız'den büyük Uzunluk 5,n!O,2l 7,92:!:O,19 8,38tO,24 12,8to,26 Vestibulum vaginae Uzunluk 2,n±O,14 3,30±O,l1 3,78tO,15 5,SO!O,20