r in r t V r Farmakoloji v Toksikoloji D r n ð i Vtrinr Farmakoloji v Toksikoloji Drnği Bültni Vtrinr Farmakoloji v Toksikoloji Drnği Yayın Organı Yıl: 2011 Sayı: 4 ISSN: 1309-4769 www.vtfarmatoks.org.tr V t in a ry P h a r m a c olo 1997 gy an T d o xi og l o c ty i c o S y BAŞLARKEN Saygıdğr mslktaşlarımız; Vtrinr Farmakoloji v Toksikoloji Drnği Bültni nin dördüncü sayısında yin birliktyiz. 2011 yılının ilk altı aylık dönmind gnl anlamda mslğimiz v özld d uzmanlık konumuz olan Farmakoloji v Toksikoloji alanında önmli glişmlr olmuştur. 2010 yılında Kuşadası nda grçklştiriln Kongr dn sonra Drnk Yöntim Kurulu olarak bir Çalıştay yapılması kararlaştırılmıştır. Bu kapsamda olacak şkild Hannovr Vtrinr Fakültsi Öğrtim Üysi Prof. Dr. Manfrd Kitzmann ın Fakültmiz yaptığı bir ziyartt kndisin Farmakokintik konusunda bir Çalıştay yapılması fikri önrilmiş v kndisinin d yapılan bu önriyi kabul tmsiyl Çalıştay konusu ksinlştirilmiştir. Çalıştay ın başarılı gçmsi v katılımcılara azami şkild faydalı olmasını tmnni diyoruz. Gçtiğimiz altı aylık dönmd mslğimizi ilgilndirn önmli olaylardan birisi d; 06.04.2011 tarih v 6223 sayılı Kanunun vrdiği ytkiy dayanılarak, Bakanlar Kurulu nca 03.06.2011 tarihind 639 sayılı Kanun Hükmünd Kararnam il Tarım v Köyişlri Bakanlığı nın Gıda, Tarım v Hayvancılık Bakanlığı şklind ynidn yapılandırılması olmuştur. Mslk Örgütlrimizin bklntisi Mrkzd bağımsız bir vtrinr otoritsi v taşrada buna uygun bir tşkilat yapısının oluşturulması yönünd idi; ancak n yazık ki bu yönd bir yapılanmanın olmadığı görülmüştür. Vtrinr Kontrol v Araştırma Enstitülrinin ismindn Araştırma klimsinin çıkarılması da bu düznlm il olmuştur. Diğr taraftan 2010 yılında çıkartılan 5996 sayılı Vtrinr Hizmtlri, Bitki Sağlığı, Gıda v Ym Kanunu kapsamında yni yöntmlik çalışmaları dvam tmiştir. Son olarak Vtrinr Tıbbi Ürünlrin Onay Yöntmliği taslak halind hazırlanmış v görüş açılmıştır. Dğrli mslktaşlarımız Drnğimiz için bu dönmd svindirici bir glişm d Drnk Gnl Skrtrimiz Dr. Bgüm Yurdakök ün Erasmus Büyüklçisi olarak sçilmsi olmuştur. 2012 yılının Erasmus Programının 25. yılı olarak kutlanması vsilsiyl Avrupa Komisyonu hr ülkdn birr öğrnci v prsonli Erasmus Büyüklçilri olarak blirlmiştir. Dğrli mslktaşlarımız; Bültnimiz 2010 yılı Ocak ayından itibarn altı ada bir olacak şkild çıkmaktadır. Grk Bültn d grks drnk intrnt adrsindn bilgilndirmlrin doğru yapılabilmsi v bu yayın organlarının işlvlrini n iyi şkild yrin gtirbilmsi için sizlrdn glck bilgilr son drc önmlidir. Dolayısıyla Bültn in d formatına uygun olacak şkild kndi biriminizd olan faaliyt v habrlrin, akadmik yüksltm v görv dğişikliklrinin bizlr bildirilmsini özllikl istiyoruz. Bütün bu düşünclrl bir sonraki sayıda buluşmak ümidiyl hpiniz saygılar sunuyoruz. Prof.Dr. Endr YARSAN Yöntim Kurulu Başkanı VETERİNER FARMAKOKİNETİK ÇALIŞTAYI Vtrinr Farmakoloji v Toksikoloji Drnği tarafından 24 Eylül 2011 tarihind Büyük Anadolu Hotl d (ANKARA) Vtrinr Farmakokintik Çalıştayı grçklştirilcktir. Farmakokintik, tkin maddlrin saf vya dozaj şkillri içind organizmaya vrilişlrindn sonra, plazma, idrar, tükürük, lnf v omurilik sıvısı gibi biyolojik sıvılarda oluşturduğu profillri inclyrk, bu profillri matmatiksl dnklmlrl tanımlamaktır. Etkin maddlrin çşitli yol v dozaj şkillri yoluyla organizmaya girmsindn dolayı oluşan milim, dağılım, mtabolizma v atılım gibi olayları kintik dnklmlrl tanımlar. Söz konusu bu olayların mydana glişini tanımlayan dnklmlrin, olayı blirlyn bu paramtrlrin farmakokintik paramtrlr dnir. Grçklştirilck olan bu Çalıştay kapsamında klinik ilaç uygulamaları yönündn son drc önmli olan farmakokintik konusu inclncktir. Bu amaçla torik bilgi yanında uygulamaya dönük olarak da, bugün için farmakokintik hsaplamalarda güncl olarak kullanılan WinNonLin Bilgisayar Programı da katılımcılara göstrilcktir. İçindkilr Vtrinr Farmakokintik Çalıştayı 1 Anabilim Dallarımızı Tanıyalım 2 Tıbbi Bitkilr v Bitkisl Maddlrl Tdavi 3 Habrlr 7 Yakın Tariht Grçklştirilck Olan Etkinliklr 8 Drnğ Üy Olmak İçin N Yapmalıyım 8 1
ANABİLİM DALLARIMIZI TANIYALIM Ülkmizdki Vtrinr Fakültsi Farmakoloji v Toksikoloji Anabilim Dallarını kuruluş yıllarına gör tanıtmaya dvam diyoruz. Bu sayımızda da Uludağ Ünivrsitsi Vtrinr Fakültsi Farmakoloji v Toksikoloji Anabilim Dalı na yr vrilmiştir. Uludağ Ünivrsitsi Vtrinr Fakültsi Farmakoloji v Toksikoloji Anabilim Dalı Anabilim Dalı Tarihçsi Uludağ Ünivrsitsi Vtrinr Fakültsi Farmakoloji v Toksikoloji Anabilim Dalı, 1982 yılında Bursa, Mrinos da Vtrinr Fakültsi Kliniklr Binası nda Prof.Dr. Slahattin CEYLAN ın atanmasıyla kurulmuştur. Bu tarihtn önc Ankara Ünivrsitsi Vtrinr Fakültsinin dstğiyl drslr sürdürülmüştür. 1994-2007 yılları arasında Görükl Yrlşksindki ski binada v Mart 2007 tarihindn itibarn is Vtrinr Fakültsi, A Bloktaki yrin taşınmıştır. Anabilim Dalı Gnl Bilgilr Anabilim Dalımızda 1 profsör, 1 doçnt, 1 yardımcı doçnt, 2 doktora öğrncisi v 1 laborant bulunmaktadır. Lisans ğitimind, 2. sınıf öğrncilrin güz dönmind Gnl Farmakoloji, bahar dönmind Özl Farmakoloji I; 3. sınıf öğrncilrin güz dönmind Özl Farmakoloji II; 4. sınıf öğrncilrin güz dönmind Toksikoloji, bahar dönmind Klinik Farmakoloji (sçmli) drslri vrilmktdir. 5. sınıf öğrncilrin bahar dönmind Küçük Hayvan Hkimliği v Gıda Hijyni v Tknolojisi Grubunda Toksikoloji uygulaması yaptırılmaktadır. Lisansüstü programımızda haln 2 doktora öğrncisi ğitimini sürdürmktdir. Anabilim Dalımızda yürütüln başlıca çalışma konuları arasında Antinfktif Farmakoloji, In vitro Farmakodinami, Farmakoloji, Farmakokintik, Diagnostik Toksikoloji, Mikotoksinlr v Çvrsl İlaç Kirliliği bulunmaktadır. Molkülr farmakoloji alanında yaptığımız araştırmaların tml amacı, antimikrobiyal dirnç ilişkisini inclmk, nfksiyon hastalıklarının tdavisind kullanılan mvcut tdavi protokollrini rviz tmk v optimum çözümlr ürtmk, toprak v su sistmlrind antimikrobiyal dirnç ilişkisini dğrlndirmktir. Ayrıca, zhirlnm olgularının tşhisini yapmak v bu alanda bir vri alt yapısı oluşturmaktır. Anabilim Dalı Laboratuarları Uludağ Ünivrsitsi Vtrinr Fakültsi Farmakoloji v Toksikoloji Anabilim Dalı bünysind bir öğrnci uygulama laboratuarı, Kimyasal Analiz v Molkülr Farmakoloji laboratuarı olmak üzr iki adt araştırma laboratuarı bulunmaktadır. Laboratuarlarımızda bir adt Avrupa Birliği v iki adt Bilimsl Araştırma Fonu tarafından dstklnn araştırma projsi yürütülmktdir. Ayrıca, hayvansal gıdalarda kalıntı, mikotoksin analizlri v diagnostik toksikoloji alanlarında hizmt vrilmktdir. Anabilim Dalı laboratuarlarında bulunan başlıca cihazlar; HPLC, spktrofotomtr, soğutmalı santrifüj, thrmal cyclr, jl-lktroforz, jl görüntülm/koloni sayım sistmi, microplat radr, spiral platr, inkübatör, soğutmalı inkübatör, laminair flow, otoklav, ultrasaf su sistmi, ph mtr, fitrasyon sistmi, vakum manifold, tüv v su banyosudur. Soldan sağa: Doç.Dr. H. Hüsyin Oruç, Yrd.Doç.Dr. Murat Cngiz, Prof.Dr. Songül Sonal, Dok.Öğr. Ali Sorucu, Dok.Öğr. Erdm Aslan, Laborant Tuba Taşova 2
Anabilim Dalı Öğrtim Üylri Prof.Dr. Songül SONAL 1961 Tuncli doğumludur. Fırat Ünivrsitsi Vtrinr Fakültsi ndn 1983 yılında mzun olmuştur. Aynı yıl Uludağ Ünivrsitsi Vtrinr Fakültsi Farmakoloji v Toksikoloji Anabilim Dalı nda Araştırma Görvlisi olarak çalışmaya başlamıştır. Doktorasını 1989 yılında Uludağ Ünivrsitsi Sağlık Bilimlri Enstitüsü Vtrinr Farmakoloji v Toksikoloji Anabilim Dalı nda tamamlamıştır. 1990 yılında Öğrtim Görvlisi, 1993 yılında Yardımcı Doçnt, 1995 yılında Doçnt, 2002 yılında is Profsör unvanını almıştır. 1999-2007 yılları arasında U.Ü. Çvr Araştırma Mrkzi Yöntim Kurulu Üysi v 2004-2010 yılları arasında Fakült Yöntim Kurulu Üysi olarak görv yapmıştır. 2005 yılından itibarn Farmakoloji v Toksikoloji Anabilim Dalı Başkanlığı v 2009 yılından itibarn d Klinik Öncsi Bilimlr Bölümü Başkanlığı görvini sürdürmktdir. İltişim: Tl. 0 224 2941321 E-posta: sonal@uludag.du.tr Doç.Dr. Hasan Hüsyin ORUÇ 1969 Aydın doğumludur. Uludağ Ünivrsitsi Vtrinr Fakültsi ndn 1992 yılında mzun olmuş, 1993-1994 yıllarında askrliğini ydk subay olarak yapmıştır. Doktora ğitimini, Uludağ Ünivrsitsi Sağlık Bilimlri Enstitüsü Vtrinr Farmakoloji v Toksikoloji Anabilim Dalı nda 2000 yılında tamamlamıştır. 2002 yılında yardımcı doçnt v 2007 yılı Aralık ayında da Doçnt unvanını almıştır. İltişim: Tl. 0 224 2941322 E-posta: oruc@uludag.du.tr Yrd.Doç.Dr. Murat CENGİZ 1977 Diyarbakır, Çrmik doğumludur. 2000 yılında Dicl Ünivrsitsi Vtrinr Fakültsi ndn mzun olmuş, doktora ğitimini Uludağ Ünivrsitsi Sağlık Bilimlri Enstitüsü Vtrinr Farmakoloji v Toksikoloji Anabilim Dalı nda 2007 yılında tamamlamıştır. Doktora ğitimi sırasında Justus-Libig Ünivrsitsi Vtrinr Fakültsi Farmakoloji v Toksikoloji Enstitüsü nd v FP6 ERAPharm Projsind çalışmak üzr TUBİTAK bursiyri olarak Utrcht Ünivrsitsi Institut for Risk Assssmnt Scinc da bulunmuştur. 2011 yılında, Uludağ Ünivrsitsi Vtrinr Fakültsi Farmakoloji v Toksikoloji Anabilim Dalı na yardımcı doçnt olarak atanmıştır. COST Action BM0701 (ATENS) Managmnt Committ üysidir. İltişim: Tl. 0 224 2941323 E-posta: cngizm@uludag.du.tr Anabilim Dalı Doktora Öğrncilri Dok.Öğr. Erdm ASLAN 1982 Ankara doğumludur. 2008 yılında Uludağ Ünivrsitsi Vtrinr Fakültsi ndn mzun olmuş v aynı yıl Uludağ Ünivrsitsi Vtrinr Fakültsi Farmakoloji v Toksikoloji Anabilim Dalı nda başladığı doktora ğitimin haln dvam tmktdir. İltişim Tl. 0224 2941268 E-posta: vtra@windowsliv.com Dok.Öğr. Ali SORUCU 1983 Antalya, Korkutli doğumludur. 2006 yılında Uludağ Ünivrsitsi Vtrinr Fakültsi ndn mzun olmuştur. Uludağ Ünivrsitsi Vtrinr Fakültsi Farmakoloji v Toksikoloji Anabilim Dalı nda 2008 yılında başladığı doktora ğitimin dvam tmktdir. İltişim: Tl. 0224 294 12 68 E-posta: asorucu@gmail.com TIBBİ BİTKİLER v BİTKİSEL MADDELERLE TEDAVİ Prof.Dr. Szai KAYA Ankara Üniv. Vtrinr Fak. Farmakoloji v Toksikoloji AD. Bitki Bilim in (Botanik, Fitoloji) sasını oluşturan tıbbi bitkilr v bitkisl maddlr binlrc yıldır bilinmktdir. Dünya da toplumun önmli bir kısmı çşitli amaçlarla (dstklyici, gıda takviysi, iyilştirici gibi) bu maddlri kullanmaktadır. Doğu tıbbında (Çin, Kor gibi) 2000, Kuzy Amrika tıbbında 700 dolayında bitkidn bu amaçla yararlanılmaktadır. Özllikl Çin kaynaklı bitkilr v bitki ürünlri dünyadaki diğr toplumlar tarafından gniş ilgi görmkt, çşitli amaçlarla kullanılmaktadır. Tıbbi Botanik yrin, anlam v kapsam bakımından aralarında az-çok fark olmakla brabr, bugün Tıbbi Bitkilr, Ot Tıbbı, Bitkisl Tıp, Bitkisl Sağaltım gibi trimlr daha çok kullanılmaktadır. Bunlardan Ot Tıbbı v Bitkisl Tıp trimlri tarihsl sürçt hmn hr ülknin kndi kültüründ (iyilştirici/tdavi dici madd olarak) yr almış, halk ilacı olarak tanımlanmıştır. Bu sahadaki bilimsl glişmlr il (kimyasal v farmasötik mtotların gliştirilmsi, özlliklri iyi blirlnmiş tıbbi bitki sayısının artmış olması olmak üzr) bugün daha ziyad Tıbbi Bitkilr v/vya Bitkisl Sağaltım trimlri daha çok kullanılmaktadır. Gçmişt vtrinr hkimlikt d gniş şkild kullanılan bitkilr v bitkisl maddlr, son 50-60 yıldır ticari ilaçların (müstahzarlar) piyasada bulunması, rişim v kullanım kolaylığı sbbiyl, ski önmini yitirmiş gibi görülmktdir. Ama, son yıllarda, organik tarım v hayvan ytiştiriciliği il toplumda organik ürünlr talbin ortaya çıkması bitkisl tıbbi maddlrin grkliliğini ortaya koymuştur. Zira, organik hayvan ytiştiriciliğind, ilgili mvzuat grği, tdavi dici olarak sadc bitkisl maddlr v bitki özlri kullanılması grkmktdir. Yalnız, Türkiy d vtrinr hkimlikt kullanım için bugün kadar hrhangi bir bitkisl madd ruhsatlandırılmamıştır. İnsanlarda gıda takviysi olarak kullanılan bitkisl maddlr, gnllikl kalit kontrolü dikkat alınmadan ürtilmkt, ticart girmdn önc güvnlik v/vya tkinlik tstlrindn gçirilmmktdir. Böylc, çşitli firmalar tarafından ürtiln aynı v/vya bnzr ürünlr arasında içrik, tkinlik v güvnlik bakımından (ağır mtal, radyotkin maddlr, tarım ilacı artığı gibi maddlr içrmsi sbbi il) fark bulunması kaçınılmaz olmaktadır. Halbuki, çşitli ülklr v/vya kuruluşlar (DSÖ gibi) tarafından tıbbi bitkilr, tkin kısımları v/vya tkin maddlri kullanıma girmdn önc hr yöndn inclnmsi istnmktdir. Buna gör, tıbbi bitkilrin (bu arada bitkisl yarı-mamül maddlr, özüt/alıntı, yağ-sans, tntür gibi tkili kısımlar) ürtilmlri, toplanmaları, hazırlanmaları, saklanmaları, kalitsi v kalit güvncsi, ülk-içi v ülklr arası ticarti, 3
tdavi dğrlri, güvnliği son drc önmli olmaktadır; bu sbpl, tıbbi olarak nitlnn hr bitkinin özlliklr blgsinin bulunması; sadc özlliklr blgsindki ölçütlri karşılayan maddlrin vya madd trkiplrinin ruhsatlandırılması grkmktdir. Bu makald, bitkilr v bitkisl maddlrin sayısı, bslnm-tıbbi amaç ilişkisi, tıbbi bitkilrin tkilri v tdavi dğrlri, tıbbi bitkilrin üstünlüklri v zayıf yanları, tıbbi bitkilrin güvnliği, tıbbi bitkilrin kalitsi v özlliklr blgsi, Türkiy d vtrinr hkimliği ğitim-öğrtimind lisans sviysind Tıbbi Bitkilr v Bitkisl Sağaltım ın grkliliği v ğitimin kapsamı inclnmy çalışılmıştır. Bitkilr v Bitkisl Maddlrin Sayısı Dünya da 500.000 i tanımlanmış 1.000.000 dolayında bitki türünün bulunduğu kabul dilmktdir. Türkiy bitki çşitliliği v sayısı bakımından dünyanın n zngin ülklrindn birisidir. Türkiy d 12.000 dolayında bitki türü vardır; bunların 3900 dan fazlası sadc ülkmizd ytişmktdir. Avrupa kıt asının tamamında, 2500 dolayındaki ndmik, 12.000 dolayında bitki türü ytişmktdir. Bitkilr tarafından hazırlanan maddlr (mtabolitlr, ürünlr) birincil v ikincil maddlr diy ikiy ayrılırlar. Bitkilr, ışık, su, azot, fosfor, kükürt gibi tml maddlri kullanarak amino asitlr, protinlr, karbonhidratlar, yağlar gibi birincil maddlri (birincil ürünlr) oluştururlar; bunlar, bslnm yönündn önmlidirlr. Birincil maddlrdn harktl hazırlanan alkaloidlr, fnollr, flavonoidlr, glikozidlr, saponinlr, strollr, tannlr, trpnoidlr, uçucu yağlar gibi maddlr d ikincil maddlr (ikincil ürünlr, mtabolitlr) diy bilinirlr. Bitkilrd >100.000 ikincil maddnin hazırlandığı sanılmaktadır; bunların 30.000 kadarı ortamdan ayrılmış, tanısı/tanımı yapılmış v özlliklri blirlnmiştir. Sayı olarak bitkilrdki tkin maddlrin ilk sırasında trpnoidlr, ikinci sırasında alkaloidlr bulunur. Bitkilr v bitkisl maddlr gıda, baharat, boya, koku, ilaç olarak kullanılır; çoğu zhirli/zararlı madd(lr) d içrir. Dünya da 20.000-70.000 arasında, Türkiy d 500 dolayında bitki türünün gıda, baharat v tıbbi amaçla kullanıldığı sanılmaktadır. Türk Farmakopsi nd (TF-1974) 35-40 tıbbi bitki v bitkisl ürün tanımlanmıştır. DSÖ tarafından dünyada nüfusun %70 kadarının bitkisl tıbbi maddlri kullandığı ifad dilmiştir. Bslnm-Tıbbi Amaç İlişkisi Bitkilr v bitkisl maddlrdn, bslnm yanında, tıbbi amaçla binlrc yıldır yararlanılmaktadır. İnsanlarda/toplumlarda bitkisl maddlrin tüktilmsi il yararlı tkilr arasında aynı yönd ilişki vardır; özllikl yüksltgnmyi önlyici madd/maddlr (flavonoidlr, tannlr gibi fnolik maddlr) içrn bitkilrin/myvlrin (brokoli, ıspanak, kırmızı lahana, sarımsak, soğan, şkrpancarı gibi) tüktilmsi il bazı hastalıklarla (kansr, kalp-damar rahatsızlıkları, kalp krizi gibi) karşılaşılma sıklığı/thliksi önmli ölçüd azalabilmktdir. Hardalgillr (Brüksl lahanası, Karahardal, Lahana, Şalgam gibi), özllikl akciğr kansri olmak üzr, dğişik kansrlr karşı koruyucu tkilidir. Soğan (Allium cpa L.) v Sarımsak (Allium sativum L.) mid kansri; Domats (Lycoprsicon sculntum L.) prostat kansri thliksini azaltır. Fitostrol (β-sitostrol, kampstrol, stigmastrol gibi) içrn bitkilr (Soya gibi), özllikl göğüs, kalın bağırsak, prostat kansri olmak üzr, kansr karşı koruyucu tkilidirlr. Snttik ilaçlara gör bitkisl maddlrin hasta/hasta sahibi tarafından kabul dilmlri daha kolaydır; bu sbpl d, özllikl bşri hkimlikt bazı amaçlarla (vücut dirncini artırmak, doku/organların yıpranmasını yavaşlatmak/ ngllmk, yaşlanmayı gciktirmk gibi) istismar ölçüsünd kullanılmakta v/vya tüktilmkt ya da kullanılmaları v/vya tüktilmlri tşvik dilmktdir; Amrika da 1990-1997 yıllarını kapsayan bir inclmd bitkisl tıbbi maddlrin tüktimin 4-kat arttığı ortaya konulmuştur. Tıbbi Bitkilrin Etkilri/Tdavi Dğrlri Tıbbi bitkilr skidn gnllikl halk ilacı olarak kabul dilirdi. Bazılarının iyi tanımlanmış tkilri v kullanım yrlri vardır; vya, bazılarının kullanılmaları il iyi gldiği durumlar vardır. Bitkisl maddlrin tkinliğini/yararlılığını tam dğrlndirmk imkansız gibidir; zira, aynı madd dğişik firmalar tarafından ürtils bil, kurutma, işlm, saklama gibi işlmlr yönündn aralarında farklar bulunmaktadır. Ayrıca, çşitli firmalar tarafından ürtiln/hazırlanan bitkisl maddlrin, anabilşnlr yönündn aralarında bnzrliklr bulunmakla brabr, daha az miktarlarda bulunan diğr maddlr bakımından farklar bulunabilmktdir. Etkilri yavaş şkild ortaya çıkar v uzun sürr. Bu sbpl, tkilri gnllikl bir haftalık kullanımda dikkat çkr; kronik rahatsızlıklarda haftalarca kullanılmaları grkir. Kişid/ hastada gnllikl aşağıdaki tkilr sbp olurlar; gnllikl bu tkilri için d kullanılırlar. Ağrı ksici/atş düşürücü Antiparazitr (iç v dış parazitlr gibi). Antisptik-antimikrobiyl (baktri, mantar, virüs gibi). Bağışıklığı uyarıcı/güçlndirici. Balgam söktürücü, solunumu kolaylaştırıcı. Büzüştürücü (dri, mukozalar gibi). Cinsl istği/gücü artırıcı. Djnratif (soysuzlaşma) hastalıkları önlyici. Dstklyici/yardımcı. Doku/organları koruyucu. Gaz söktürücü. İdrar artırıcı/söktürücü/idrar akışını kolaylaştırıcı, taş düşürücü. Kanama ksici/dindirici. Kanın pıhtılaşmasını önlyici/kanamayı kolaylaştırıcı. Kan tmizlyici/zararlı-zhirli maddlri uzaklaştırıcı. Kan basıncını düşürücü. Kandan şkr, kolstrol, ürik asit gibi maddlri uzaklaştırıcı/ düşürücü. Kaşıntı gidrici. Kızgınlığı düznlyici. Ödm griltici/gidrici. Öksürük ksici/tskin dici. Safra artırıcı/söktürücü, taş düşürücü. Sakinlştirici/yatıştırıcı/gvştici (müskkin tki). Sindirim kanalını koruyucu (ülsr önlyici/koruyucu tki d dahil). Solunum/nfs açıcı. Spazm çözücü (çizgili v düz kaslar). Sürgüt (hafif-orta-şiddtli)/sürgün önlyici. Trltici. Tonik/güçlndirici (Kalp, sinir uyarıcı). Tümöral oluşumları önlyici. Uyum sağlayıcı/artırıcı/kolaylaştırıcı/grilim gidrci/önlyici. Yangı önlyici/gidrici. Yara iyilştirici. Yüksltgnmyi önlyici, doku/organları koruyucu, yaşlanmayı gciktirici. 4
Tıbbi Bitkilrin Üstünlüklri/Zayıf Yanları Tıbbi bitkilrin sağaltım güvnliklrinin gniş olması, diğr ilaçlarla tkilşm potansiyllrinin az olması, hasta tarafından daha kolay kabul dilmsi gibi üstün yönlri vardır. Akut-thlikli hastalıklarda ytrinc hızlı tkili olmamaları, gnllikl daha uzun süryl kullanılmaları grği v böyl bir durumda da bazn ciddi istnmyn tkilr (pirrolizidin alkalodi içrnlrin karaciğr hasarına yol açması gibi) sbp olmaları zayıf yönlrini oluşturur. Ayrıca, özlliklri iyi tanımlanmamış, doğadan glişi güzl toplanan bitkilrin son drc zararlı/thlikli maddlr/kalıntılar/ bulaşanlar (aşağı bak) içrbilcklri d gözardı dilmmlidir. Tıbbi Bitkilrin Güvnliği Bitkilr v/vya bitkisl maddlr doğaldır; o hald zararsız, güvnli maddlrdir ön-kabulü bugün için doğru bir yaklaşım dğildir. Dikkatl kullanılmadıklarında birçoğunun zhirli/zararlı tkilri vardır; ayrıca, hastada kullanılan diğr birçok ilaçla thlikli tkilşmlr d yaparlar. Böylc, tıbbi bitkilr v/vya bitkisl maddlr, yararlı tkilri yanında, istnmyn tkilri (yan tki, zhirli/zararlı tki, tkilşmlr, uyarılar gibi) bakımından da inclnmlidir. Tıbbi bitkilrin birçoğu son drc tkin madd/maddlr içrir; birçoğunun tkin maddlrinin, vücuttaki istnn v istnmyn (yan v zhirli/zararlı tkilr) tkilri bilinmktdir. Özllikl istnmyn tkilri olmak üzr, bu tkilrin çoğu da aslında kullanılmaları sırasında öğrnilmiştir. Tıbbi bitkilrin sağaltım güvnliği gnllikl büyüktür; yani, yarar:zarar oranı yüksktir. Yalnız, çok iyi bilinn v tanınan bazı bitkilrin (Mabtağacı Ginkgo biloba L., Myan Glycyrrhiza glabra L. gibi) kullanılması sırasında bil birçok istnmyn tkilri v diğr maddlrl tkilşmlr il karşılaşılabilmktdir. Amrika da Gıda v İlaç Dairsi tarafından Haziran 1997- Mart 1999 tarihlri arasındaki bir inclmd, bitki dstk ürünlrini kapsayan maddlrin kullanılmasıyla 140 zhirlnm il karşılaşıldığı; bunların önmli bir kısmının (87 olay) Efdra içrn bitki dstk ürünlrindn ilri gldiği; bunların 10 unda ölüm, 13 ünd kalıcı bozukluklar oluştuğu ifad dilmiştir. Yin Amrika da Tarım Bakanlığı tarafından 2000 yılı öncsini kapsayan bir inclm/dğrlndirmd yılda bitkisl maddlrdn 40 ölüm olurkn, tıbbi ilaçlardan 80-120 bin kişinin öldüğü ifad dilmiştir. Blçika da 1993 d Lohusaotu bitkisi (Aristolochia clmatitis L.) kullanılması sonucu 70 kişid böbrkt fibroz v bunların 35 ind d böbrk ytmzliği oluştuğu bildirilmiştir. İngiltr d 1998-2006 arasında Karayılan bitkisi (Actaa racmosa L.) kullananların 21 ind karaciğr hasarı rapor dilmiştir; bnzri olaylar Amrika, Almanya, İsvç, Kanada gibi ülklrd d bildirilmiştir. Bazı bitkilr hamillr/mzirn annlr bakımından thlikli olabilirlr; bunlarla ilgili uyarılar vya kullanılmamaları durumu tiktlrind açık şkild blirtilmlidir. Bitkisl maddlrdn bazıları utrus harktlrini uyarır/ artırır (Yılankökü-Actaa racmosa gibi); bazıları hormonal dngyi bozar (Çmnotu-Trigonlla fonum-gracum L.; Trifolium pratns L.); bazıları tratojnik tkili (Karakafsotu-Symphytum officinal L.); bazıları da karsinojnik tkilidir (Acıçiğdm-Colchicum autumnal L; Ayıüzümü-Arctostaphylos uva-ursi; Lohusaotu-Aristolochia türlri; Eğirotu-Acorus calamus L.; Eğrltiotu-Aspidium filix-mas (L.) Schott.; Karakafsotu-Symphtum officinal L.; Vbaotu-Ptasits officinalis). Vtrinr hkimlikt tıbbi bitkilr v/vya biti kısımlarının kullanılması sırasında vya sonrasında karşılaşılan yan tkilr v/vya zhirlnm durumları il ilgili bildirim son drc azdır; bunlar da büyük ölçüd Dnizüzümü (Ephdra türlri), Guarana (Paullinia cupana), Aksöğüt (Salix türlri), Turunçgillrdn (Citrus türlri) ld diln Limon yağı (Citrus oil), Çayağacı (Mlaluca altrnifolia [(Maidn and Btch) Chl] yağı (Mlaluca oil), Nan-Yarpuz (Mntha pulgium L.) yağı (Pnnyroyal oil), Kkliküzümü (Gaulthria procumbns L.) yağı (Wintrgrn oil) gibi maddlrl ilgilidir. Amrikan Bitkisl Ürünlr Birliği (Amrican Hrbal Products Association, AHPA) bitkilr v/vya bitkisl maddlrin gblrd/mzirnlrd kullanılma durumunu 4 sınıfta toplamıştır. Sınıf 1. Normal şkild kullanıldığında güvnli maddlrdir. Sınıf 2. Bu sınıftaki maddlr aşağıdaki gibi alt-sınıflara ayrılmıştır. 2a. Sadc haricn kullanılır. 2b. Gblik sırasında kullanılmaz. 2c. Emzirm dönmind kullanılmaz. 2d. Diğr özl sınırlamalar. Sınıf 3. Bu sınıftaki maddlrl ilgili tikt bilgisind uzman kişi kontrolünd kullanılmalı gibi uyarılar vardır; buna gör, bu maddlrl ilgili tiktt dozaj, uyarılar, tavsiylr, sınırlamalar, kullanılmaması grkn durumlar, ilaç tkilşmlri, trs tkilr gibi bilgilr vrilmlidir. Sınıf 4. Sınıflandırma yapılabilck kadar ytrli bilgi olmayan maddlr. Etkilşmlr Tıbbi bitkilrdki birçok madd, hastada kullanılan diğr ilaçlarla, bazıları thlikli d olabiln vya o maddlrin tkilrini ngllybiln, tkilşmlr yapabilmktdir. Örnğin, Barutağacı (Rhamnus frangula L.), özllikl potasyum olmak üzr, sıvı-lktrolit dng bozukluğu yapar; bu tki, thiazid idrar söktürücülr, kortikostroidlr, myan bitkisi il daha da kötülştirilir. Myan bitkisi (Glycyrrhiza glabra L) vücutta ödm (su v tuz tutulması) yol açabilir; böylc, kan basıncını kontrol tmk için kullanılan ilaçların tkisini azaltabilir. Tıbbi Bitkilrin Kalitsi/Özlliklr Blgsi Tıbbi bitkilrd diğr bitkilr, mikroorganizmalar (E.coli, Salmonlla, Shiglla, Ps.aruginosa, Staph.aurus gibi), mikrobial toksinlr (aflatoksinlr, baktriyl toksinlr gibi), pstisitlr (fungisitlr, hrbisitlr, insktisitlr gibi), tütsü maddlri (tilnoksit, fosfin, mtilbromür gibi), ağır mtallr (arsnik, cıva, kadmiyum, kurşun gibi) v radyotkin maddlr (I-131, Cs-134, Cs-137, Pl-239, Ru-103, Sr-90 gibi) kirltici olarak bulunabilir. Bu sbpl, ülklrin rsmi kurumları v bazı uluslar arası kuruluşlar (DSÖ gibi) tıbbi bitkilrin/bitkisl ürünlrin taşıması grkn asgari özlliklri/şartları blirlmiş v özlliklr blgsi (vya güvnlik blgsi) halind yayınlamıştır. 5
Bugünkü anlamda tıbbi bitki trimi/tanımı, özlliklr blgsi olan, bazı tml tkin maddlri/unsurları bilinn/ ortaya konulmuş v bazı bilgilri taşıyan maddlri ifad tmk için kullanılmaktadır. Bu bilgilr, DSÖ tarafından tanımlanmış v aşağıdaki gibi ifad dilmiştir. Botanik ismi Eş ismi/isimlri Yörsl ismi/isimlri Droğun (bitkinin/bitki kısmının) tanımı İlgilniln bitki kısmı Gnl görünüşü Organolptik özlliklri Mikroskopik özlliklri Coğrafi dağılımı Gnl tanıma tstlri Saflık tstlri Mikrobiyoloji Anrobik baktri: Adt/g vya ml Mantar: Adt/g vya ml Entrobactria v bazı Gram-ngatif baktrilr: Adt/g vya ml E.coli - Salmonlla türlri: Bulunmamalı Toplam kül Asitt-çözünmyn kül Suda-çözünn maddlr Alkold-çözünn maddlr Pstisit kalıntıları Ağır mtal kalıntıları (kurşun, kadmiyum gibi) Radyotkin maddlr (I-131, Cs-134, Cs-137, Pl-239, Ru-103, Sr-90 gibi) Diğr yabancı maddlr (rutubt v suda-çözünbilir maddlr gibi) Kimyasal analiz: Ana bilşnlrin analiz mtotları Önmli bilşnlr Farmakoloji Dnysl farmakoloji - Klinik farmakoloji Tıbbi kullanım Kullanılmaması grkn durumlar Uyarılar Tdbirlr İlaç tkilşmlri - Gblik - Emzirnlr - Diğrlri Trs tkilr Dozaj şkli/şkillri Kullanılması v dozu Özlliklr blgsi, bitki v/vya bitkisl maddnin ilaç olarak ruhsatlandırılmasında da n önmli blgdir; bitki v/ vya bitkisl maddyl ilgili bu blgdki asgari şartları taşıyan v karşılayan maddlr v/vya madd karışımlarının/formüllrinin ruhsatlandırılmasına izin vrilmlidir. Mvzuat Türkiy d vtrinr hkimliği ğitim-öğrtim programında 2547 sayılı Yüksk Öğrtim Kanun undan önc birinci sınıfta Botanik drsi vrilmktydi; drsin kapsamı gnllikl bitkilrin isimlndirilmsi, bitki yapısı, bitki biyolojisi gibi konuları kapsamaktaydı. Ancak, bu kanun hazırlanıp yayınlandıktan sonra, ikincil mvzuat vya düznlmlrd böyl bir drs müfrdata yr almamıştır. Örnğin, Ankara Ünivrsitsi Vtrinr Fakültsi nin 1999-2002 v 2003-2008 yıllarını kapsayan drs programlarında böyl bir drs yr almamıştır. Ankara Ünivrsitsi Snatosu Kararı il (06.05.2008/304-2424) 2008-2009 ğitim-öğrtim yılından itibarn Mdikal Botanik drsi birinci sınıfta güz yarıyılında zorunlu drs olarak haftada 1 saat programa alınmıştır. Bu kararın alınmasında Yüksk Öğrtim Kurulu Başkanlığı tarafından yayınlanan Doktorluk, Hmşirlik, Eblik, Hiş Hkimliği, Vtrinrlik, Eczacılık v Mimarlık Eğitim Programlarının Asgari Eğitim Koşullarının Blirlnmsin Dair Yöntmlik (02.02.2008 tarih v 26775 sayılı RG) sas olmuştur. Yöntmliğin Ek-4 Sayılı Ctvl ind Vtrinr Hkimlik Programında Okutulması Grkn Konular: 1. Tml Konular başlığı altında Bitki Biyolojisi drsi d yr almıştır. Dkanlık Makamı il yapılan görüşmlr v yazışmalarda drsin isminin Bitki Biyolojisi yrin Tıbbi Bitkilr, Tıbbi Botanik, Mdikal Botanik gibi isimlrdn birisinin olmasının günün şartlarına daha uygun olacağı bildirilmiştir. Zira, 5262 sayılı Organik Tarım Kanunu (03.12.2004 tarih v 25659 sayılı RG) v Organik Tarımın Esasları v Uygulanmasına İlişkin Yöntmliği nin (10.06.2005 tarih v 25841 sayılı RG) 17/c-1 maddsind Tdaviy alınan hayvan türü üzrind tdavi dici tkisinin bulunması kaydıyla kimyasal sntzlnmiş vtrinr tıbbi ürünlr yrin, bitki alıntıları v bitki özlri gibi bitkisl ilaçlar, probiyotiklr, organik asitlr, bitki, hayvan vya minral maddlr, sr maddlr v ürünlri, homopat tdavi yöntmlri kullanılır ifad dilmiştir. Yapılan tklif üzrin, Ankara Ünivrsitsi Snatosu nun yukarıda blirtiln kararı il drsin ismi Mdikal Botanik olarak blirlnmiştir; drs, birinci sınıfta öğrncilr güz yarıyılından itibarn zorunlu drs olarak haftada 1 saat okutulmak üzr programa alınmıştır. Türkiy d bazı vtrinr fakültlrind Mdikal Botanik drsi okutulmaktadır; ancak, bazılarında drsin sçmli olarak programa alındığı ifad dilmktdir. Yüksk Öğrtim Kurulu Başkanlığı tarafından yayınlanan yöntmlikt drsin Okutulması Grkn Konular: başlığı altında yr alması drsin programda tartışmasız şkild zorunlu olarak okutulması grktiğini göstrmktdir. Drsi hm drs programlarına almayan hm d sçmli olarak drs programlarına alan Anabilim Dalı Başkanlıkları nın Dkanlık Makamı nzdind yapacakları girişim v başvurularda konuya bu yöndn bakmaları v tkliflrini bu duruma gör yapmaları grkmktdir. Türk Gıda Kodksi Yöntmliği n gör hazırlanan Türk Gıda Kodksi Hayvansal Gıdalarda Bulunabilck Vtrinr İlaçlarına Ait Farmakolojik Aktif Maddlrin Sınıflandırılması v Maksimum Kalıntı Limitlrinin Blirlnmsi Hakkında Tbliğ (Tbliğ No: 2011/20) d gıda dğri taşıyan hayvanlarda kullanılan çok sayıda bitki v/vya bitkisl madd listlnmiş v kalıntı bildirimin ilişkin bilgilr/uyarılar yr almıştır. Drsin İçriği Organik Tarımla ilgili Yöntmliğin yukarıda blirtiln maddsin.. tdavi dici tkisinin bulunması. kaydı düşülmüştür. Bu ifad, Mdikal/Tıbbi Botanik drsinin, öğrncinin vtrinr hkimlikl ilgili tml bilgilri (fizyoloji, biyokimya gibi) aldıktan sonra, ğitim-öğrtim sürcinin sonraki aşamalarda daha kapsamlı olarak vya blki d farmakoloji bilimi ya da klinik farmakoloji içind anlatılmasını da grkli kılmaktadır. Bu sbpl, Mdikal/Tıbbi Botanik drsinin içriğinin, kısaca bitki biyolojisi, tıbbi olarak kullanılan kısımları, tkili maddlri, bitkisl tıbbi maddlrin (özüt, tntür, uçucu yağ gibi) hazırlanmaları il bilgilr yanında, tıbbi bitkilri bir sistm içind inclyck kapsamda olması grkmktdir. Buna gör hr bitki için vrilck bilgilr başlıca bitkinin bilinn v yörsl ismi/ isimlri, Latinc ismi, Türkç v Latinc olarak ailsi, dağılımı, kullanılan kısımı/ları, tkin madd grupları v/vya tkin maddlri, bitkinin v/vya bitkisl maddnin çşitli 6
araştırmalarla dnnmiş v kanıtlanmış yararlı tkilri, dozajı (doz, kullanım aralığı v kullanım sürsi), istnmyn tkilri, uyarılar, tdbirlr, tkilşmlr gibi bilgilri kapsamalıdır. Nitkim, Ankara Ünivrsitsi Vtrinr Fakültsi Farmakoloji v Toksikoloji Anabilim Dalı nda Mdikal Botanik drsi bu kapsamda hazırlanmış v vrilmktdir. Diğr Bazı Ülklrd Durum Drs programlarıyla ilgili yapılan taramada bazı ülklrd Botanik vs isimlrl bu drsin ya bağımsız ya da farmakoloji drsi içind vrildiği anlaşılmaktadır. Örnğin, Amrika da Gorgia Ünivrsitsi Vtrinr Hkimliği Kolji nd Vtrinr Tıbbi Botanik; Almanya da Lipzig Vtrinr Fakültsi Farmakoloji v Toksikoloji Enstitüsü nd Botanik; Avusturya da Viyana Ünivrsitsi Vtrinr Fakültsi nd Farmakoloji drsi içind Botanik drsi d vrilmktdir. Kaynaklar Alln,D.E. and Hatfild,G. 2004. Mdicinal Plants in Folk Traditon. Timbr Prss. Portland. Cambridg. Altunr,Z. 2005. Sistmatik Botanik-1. 6. Baskı. Aktif Yayınvi. İstanbul. Baytop,T. 1999. Türkiy d Bitkilr İl Tdavi. 2. Baskı. Nobl. Baytop,T. 1963. Türkiy nin Tıbbi v Zhirli Bitkilri. İ.Ü.Yayınları. No: 1039. Tıp Fakültsi No: 59. İsmail Akgün Matbaası. İstanbul. Brardi,R.R v ark. 2002. Handbook of Nonprscription Drugs: An Intractiv Approach to Slf-Car. 14th Ed. Amrican Pharmacists Ass. Washington, DC. Brunton,J. 2008. Toxic Plants. http://ad.univ-angrs.fr/~pharma/brunton/indx.php. Erişim 25.06.2008. Doktorluk, Hmşirlik, Eblik, Diş Hkimliği, Vtrinrlik, Eczacılık v Mimarlık Eiğitim Programlarının Asgari Eğitim Koşullarının Blirlnmsin Dair Yöntmlik. Yüksköğrtim Kurulu Başkanlığı. 02.02.2008 tarih v 26775 sayılı RG. Ernst,E. and Pittlr,M.H. 2002. Risks Associatd with Hrbal Mdicinal Products. Win.Md.Wschr. 152: 183-189. Haussnr,E.A. and Poppnga,R.H. 2009. Hrbal Hazards. 149-156. In: Bonagura,J.D. and Twdt,D.C. (Eds). Kirk s Currnt Vtrinary Thrapy XIV. Saundrs. Elsvir Inc. 11830 Wntlin Industrial Driv St Lous. Missoruri. US. Karamanoğlu,K. 1973. Farmasötik Botanik. A.Ü.Ecz.Fak. Yayınları. Drs Kitabı No: 24. Ankara. Karamanoğlu,K. 1974. Türkiy Bitkilri. Cilt 1. Ankara Üniv.Ecz.Fak.Yayınları. Sayı: 32. Ankara. Kaya,S. 2008. Tıbbi Botanik v Tıbbi Bitkilr. Mdisan Yayınvi. Ankara. Kraft,K. and Hoobs,C. 2004. Pockt Guid to Hrbal Mdicn. Gorg Thim Varlag. Stuttgard. Li,T.S.C. 2002. Chins and Rlatd North Amrican Hrbs. Phytopharmacology and Thraputic Valus. CRC Prss LLC. USA. Nlson,L.S. v ark. 2007. Handbook of Poisonous and Injurious Plants. 2nd Ed. Th Nw York. Botanical Gardn. Springr. Organik Tarım Kanunu (5262 sayılı). 03.12.2004 tarih v 25659 sayılı RG. Organik Tarımın Esasları v Uygulanmasına İlişkin Yöntmlik. 10 Haziran 2005 tarih v 25841 RG. Sanl,İ.N. 1945. Vtrinr Tıp Müfrdatı. Cilt 1. T.C.M.S.B. Vtrinr İş.D.Nşriyatı. Sayı: 5. Y.Z.E.Basımvi. Ankara. Sanl,İ.N. 1947. Vtrinr Tıp Müfrdatı. Cilt 2. T.C.M.S.B. Vtrinr İş.D.Nşriyatı. Sayı: 5. Sakarya Basımvi. Ankara. Ptrsn,F. and Amstutz,R. 2008. Natural Compounds as Drugs. Vol.1. Birkhausr Vrlag AG. Brlin. Polya,G.2003.Biochmical Targts of Plant Bioactiv Compounds.CRCPrss. USA. Swtman,S.C. 2009. Matindal: Th Complt Drug Rfrnc. 36th Ed. Th Pharmacutical Prss. Evrbst Printing Co.Ltd. China. Tankr,N., Koyuncu,M. v Coşkun,M. 1998. Farmasötik Botanik. A.Ü.Ecz.Fak. Yayınları. Drs Kitabı: 78. A.Ü.Basımvi. Ankara. Türk Gıda Kodksi Hayvansal Gıdalarda Bulunabilck Vtrinr İlaçlarına Ait Farmakolojik Aktif Maddlrin Sınıflandırılması v Maksimum Kalıntı Limitlrinin Blirlnmsi Hakkında Tbliğ. (Tbliğ No: 2011/20). 29.04.2011 tarih v 27919 RG (Mükrrr). Tuncr,H. 1974. Yabani Bitkilrin Tıbbi İlaç Olarak Kullanılışları. Cilt 1. Başbakanlık Basımvi Dönr Srmay İşltmsi. (Kitap 4ncü Sultan Mhmt zamanında Hayati Zad Mustafa Fyzi Efndi tarafından yazılmıştır). Türk Farmakopsi. 1974. T.C.Sağlık v Sosyal Yardım Bakanlığı. Milli Eğitim Basımvi. İstanbul. WHO Monographs on Slctd Mdicinal Plants.1999.Volum 1.WHO.Gnva. Wynn,S.G. and Fougér,B.J. 2007. Vtrinary Hrbal Mdicin. Mosby. Elsvir. St.Louis, Missouri. USP. HABERLER Görv Dğişikliği Cumhuriyt Ünivrsitsi Vtrinr Fakültsi Farmakoloji v Toksikoloji Anabilim Dalı Başkanı Prof.Dr. Haki KARA Dkan Yardımcılığı görvin atanmıştır. Yrd.Doç.Dr. Nrgis Hacr TURGUT (Eczacı) Cumhuriyt Üniv. Vtrinr Fak. Farmakoloji v Toksikoloji Anabilim Dalı. Unvan Dğişikliği Prof.Dr. Cngiz GÖKBULUT (Adnan Mndrs Üniv. Vtrinr Fakültsi Farmakoloji v Toksikoloji Anabilim Dalı, 2011). Doç.Dr. Handan AYDIN (İstanbul Ünivrsitsi Vtrinr Fakültsi Farmakoloji v Toksikoloji Anabilim Dalı, 2011). Yrd.Doç.Dr. Ali PARLAR (Mustafa Kmal Üniv. Vtrinr Fakültsi Farmakoloji v Toksikoloji Anabilim Dalı, 2011). Yrd.Doç.Dr. Murat CENGİZ (Uludağ Ünivrsitsi Vtrinr Fakültsi Farmakoloji v Toksikoloji Anabilim Dalı, 2011). Lisansüstü Eğitimini Tamamlayanlar Yük.Lisans Sda EKİCİ (Ankara Ünivrsitsi Sağlık Bilimlri Enstitüsü, 2011). Yük.Lisans Drya AKPINAR (Ankara Ünivrsitsi Sağlık Bilimlri Enstitüsü, 2011). Dr. İlknur ÖZDEMİR (Uludağ Ünivrsitsi Sağlık Bilimlri Enstitüsü, 2011). Dr. Hüsamttin EKİCİ (Ankara Ünivrsitsi Sağlık Bilimlri Enstitüsü, 2011). Diğr Habrlr Drnğimiz üysi Yrd.Doç.Dr. Murat CENGİZ in Yürütücüsü olduğu proj COST Aksiyonuna kabul dilmiş v Yöntim Komitsi Üysi olmuştur (TUBİTAK (COST) Projsi: Eschrichia coli d Florokinolon Farmakodinamiğinin Araştırılması (TUBİTAK-TOVAG/110O478). COST Aksiyonu: Antibiotic Transport and Efflux: Nw stratgis to combat antibiotic rsistanc (ATENS), COST Action BM0701). Drnğimiz Gnl Skrtri Dr. Bgüm YURDAKÖK, Avrupa Komisyonu tarafından düznlnn Erasmus Programı nın 25. Yılı Etkinliklri için Türkiy yi tmsil tmk üzr lçi olarak sçilmiştir. Bakanlıkların ynidn düznlnmsi kapsamında, Gıda, Tarım v Hayvancılık Bakanlığı oluşturulmuş; Gıda, Tarım v Hayvancılık Bakanlığının Tşkilat v Görvlri Hakkında Kanun Hükmünd Kararnam (KHK), 08.08.2011 tarihli Rsmi Gazt nin mükrrr sayısında yayımlanarak yürürlüğ girmiştir. Türk Gıda Kodksi Yöntmliği kapsamında Hayvansal Gıdalarda Bulunabilck Vtrinr İlaçlarına ait Farmakolojik Aktif Maddlrin Sınıflandırılması v Maksimum Kalıntı Limitlrinin Blirlnmsi Hakkında Tbliğ 22 Aralık 2009 tarih v 37/2010 numaralı AB Dirktifi doğrultusunda güncllnrk, 29.04.2011 tarih v 27919 mükrrr sayılı Rsmi Gazt d yayınlanarak yürürlüğ girmiştir. 7
Yakın Tariht Grçklştirilck Olan Etkinliklr Etkinlik Adı Tarih Yri Wb 47th Congrss of th Europan Socitis of Toxicology-EUROTOX2011 28-31 Ağustos 2011 Paris, FRANSA http://www.urotox2011.com 17th FECAVA (Th Fdration of Europan Companion Animal Vtrinary Associations) Eurocongrss 7-10 Eylül 2011 İstanbul www.kns.com\fcava Ulusal Vtrinr Biyokimya v Klinik Biyokimya Kongrsi 6-8 Eylül 2011 Aydın http://www.tkinlik.adu.du.tr/vtbiyo2011/ Kromatografi 2011 Kongrsi 7-10 Eylül 2011 Diyarbakır http://kromatografi2011.org/ Europan Vtrinary Drmatology Congrss 8-10 Eylül 2011 Brüksl, BELÇİKA http://www.svd.org/vnts.html Cours on Animal Wlfar Scinc, Ethics and Law 2011 11-23 Eylül 2011 Cambridg, İNGİLTERE https://sals.admin.cam.ac.uk/vnts/vntdtails.asp?vntid=175 2nd World Congrss on Biomarkrs & Clinical Rsarch 9th Intrnational Comt Assay Workshop (ICAW) 12-14 Eylül 2011 Baltimor, ABD http://www.omicsonlin.org/biomarkrs2011/indx.php 13-16 Eylül 2011 Kuşadası http://icaw2011.org/ Prdictiv In Vitro Modls 21-22 Eylül 2011 Boston, ABD http://invitromodls.com/ Vtrinr Farmakokintik Çalıştayı 24 Eylül 2011 Ankara http://www.vtfarmatoks.org.tr/calistay.php Europan Biotchnology Congrss 2011 28 Eylül-01 Ekim İSTANBUL http://www.urobiotch2011.u/ SEVC- Southrn Europan Vtrinary Congrss 29 Eylül-2 Ekim 2011 Barslona, İSPANYA http://www.worldvt.org/nod/7674 30th World Vtrinary Congrss 2011 10-14 Ekim 2011 Cap Town, GÜNEY AFRIKA www.worldvtcongrss2011.com 4.Ulusal Vtrinr Gıda Hijyni Kongrsi 13-16 Ekim 2011 Antalya www.vtgida2011.org EACR-Anticancr Agnts Rsarch Congrss 13-16 Ekim 2011 Antalya http://www.aarm2011.org/ 21. Ulusal Farmakoloji Kongrsi 19-22 Ekim 2011 Eskişhir http://www.farmakoloji2011.org/ 11th Annual Mting of th Intrnational Socity of Pharmacovigilanc (ISoP 2011) 2nd Intrnational Congrss of Vtrinary Pharmacology Intrnational Confrnc on Rsponsibl Us of Antibiotics in Animals 26-28 Ekim 2011 İstanbul http://www.isop2011.org/ 13-14 Kasım 2011 Tahran, İRAN http://icvp.ir/ 14-16 Kasım 2011 Egmond aan Z, HOLLANDA http://www.bastiaans-communication.com/html/rua_2011.html Drnğ Üy Olmak İçin N Yapmalıyım Aşağıdaki blglri hazırlayıp, drnk gnl skrtrliğin (vftd@vtfarmatoks.org.tr yada vtfarmatoks@gmail.com) ldn, normal posta yada kury yoluyla ulaştırınız. Drnk E-posta adrsindn (www.vtfarmatoks.org.tr) Üy Kayıt Formu, Banka Dkontu (Türkiy İş Bankası Dışkapı Şubsi, Şub Kodu: 4206, Hsap No: 0796832, IBAN: TR130006400000142060796832 no lu Vtrinr Farmakoloji v Toksikoloji Drnği hsabına drnk sitsind (www.vtfarmatoks.org.tr) blirtiln giriş v yıllık aidatı), Nüfus cüzdanı fotokopisi, 2 adt vsikalık fotoğraf. BÜLTEN Vtrinr Farmakoloji v Toksikoloji Drnği Yayın Organıdır. Drnk üylrin ücrtsiz olarak göndrilir. Yıl: 2011 Sayı: 4 ISSN 1309-4769 Sahibi: Prof.Dr. Endr YARSAN Yazı İşlri Müdürü: Dr. Lvnt ALTINTAŞ Bültn Yayın Kurulu Dr. Lvnt ALTINTAŞ Dr. Bgüm YURDAKÖK Dr. Hüsamttin EKİCİ Dr. Fvziy İpk KESKİN Drnk v Yazışma Adrsi: Atmaca Sokak No: 8/3 06110, Dışkapı- Ankara Tl. 0312-3112426 - Blggçr: 0312-3176073 Tasarım v Baskı: Mdisan Yayınvi Ltd.Şti. Tl. 0312-3110057 - 3110087 Çankırı Caddsi 45/ 347 Ulus - Ankara Basım Tarihi v Adt: 19 Tmmuz 2011 500 adt Yrl sürli yayındır, 6 ayda bir yayınlanır. Bültnd yayınlanan yazıların sorumluluğu yazarlarına aittir. 8