.Ü. Cerrahpafla T p Fakültesi Sürekli T p E itimi Etkinlikleri GÜNÜMÜZDE TIBB RES M May s 2008; s. 47-52 Bir T bbi Resim Biriminin Anatomisi Prof. Dr. Ahmet S nav TAR HÇE Amerika Birleflik Devletleri (ABD) nde t bbi ressaml k mesle i 1894 y l nda Max Brödel ad ndaki bir ressam n Almanya dan ABD ye gelifliyle Johns Hopkins University Medical School da bafllad. lk t bbi resim birimi de ayn okulda Max Brödel taraf ndan 1911 y l nda Department of Art as Applied to Medicine ad yla kuruldu ve hemen arkas ndan da t p ressaml ülke çap nda h zl bir yay l m gösterdi. 1945 y l nda 5 t p ressam n n giriflimleri ile Chicago da kurulan t p ressamlar derne i, The Association of Medical Illustrators (AMI), ayn y l n Temmuz ay nda 30 t p ressam n n delegasyonu ile topland ve derne in resmi amac n belirledi; T p ressaml ve görsel e itim alan ndaki çal flma ve geliflmeleri desteklemek, t p bilimini anlay p t p bilim insanlar yla ortak çal flmalar yaparak t p ressaml n gelifltirmek. (AMI tarihçesi) Derne in ilk bilimsel kongresi de ertesi y l, 1946 da Philadelphia da 40 t p ressam n n kat l m ile gerçeklefltirildi (1, 2). Bu sene 63. y ll k toplant s n gerçeklefltirecek olan AMI n halen 700 civar nda üyesi bulunmaktad r (1). Medical College of Georgia (MCG) Amerika Birleflik Devletleri nin 13. en eski t p fakültesi olup 1828 y l nda kuruldu (3). 1948 y l nda zaman n t p fakültesi dekan Dr. G. Lombard Kelly taraf ndan kurulan t bbi resim departman halen AMI taraf ndan accredite edilen 5 e itim departman ndan biri (1,2,3). Daha kurulufl aflamas nda bir e itim birimi olarak dizayn edilip Max Brödel in ö rencilerinden Jack Wilson profesör ve direktör olarak atand. Ancak bir y l sonra ayr l nca yerine gelen Prof. Orville A. Parkes resmi e itim program n bafllat p yüksek lisans (Master of Science in Medical Illustration) için ö renci 47
Ahmet S nav almaya bafllad. Orjinal e itim müfredat nda doktora program da olmas na ra men bu üniversite senatosu taraf ndan onaylanmad (3). Halihaz rda ABD de doktora e itimi veren bir t bbi resim program bulunmamaktad r (1, 2, 3, 5). 1959 y l nda t bbi foto raf bölümü de eklenen departman ilk y llarda sadece 1-2 ö renci al yorken, daha sonralar MCG nin üniversite olup genifllemesiyle departman School of Graduate Studies e ba lan p daha çok ö renci almaya bafllad. Halen her y l 9-10 ö renci programa kabul edilmektedir. Kuruldu undan bu yana MCG de ilk mezun Bob (Robert) Benassi den bafllamak üzere bu y l n (2008) mezunlar yla birlikte toplam 288 t p ressam yetifltirilmifltir (1, 4). ABD DE TIBB RES M E T M AMI 1955 y l nda USA ve Canada daki t bbi resim e itim programlar na bir standard getirdi. 1967 y l na kadar bu standartlara ulaflabilen programlar AMI taraf ndan tan narak accredite edildi. 1987 y l ndan itibaren bu tan nma ifllemi di er t p dallar ndaki gibi the Commission on Accreditation of Allied Health Education Programs (CAAHEP) taraf ndan onayland. Halen USA ve Canada da program CAAHEP taraf ndan accredite edilmifl t bbi resim e itimi veren 5 adet t bbi resim birimi bulunmaktad r (1, 2). Bunlar; 1. Graduate Program in Medical Illustration School of graduate Studies The Medical College of Georgia, Augusta, GA 30912-0300 http://www.mcg.edu/medart/ (M.S. 2 y ll k program) 2. Department of Biomedical Visualization College of Associated Health Professions University of Illinois at Chicago, 1919 W. Taylor Street, Room 213, M/C 527, Chicago, Illinois 60612 http://www.ahs.uic.edu/bhis/ (M.S. 2 y ll k program) 3. Department of Art as Applied to Medicine The Johns Hopkins School of Medicine 1830 E. Monument Street, Suite 7000, Baltimore, Maryland 21205-2100 http://www.med.jhu.edu/medart/ (M.A. 2 y ll k program) 48
Bir T bbi Resim Biriminin Anatomisi 4. Dept. of Biomedical Communications The University of Texas Southwestern Medical Center at Dallas 5323 Hines Blvd. Dallas, Texas 75235-8881 http://www.utsouthwestern.edu/biomedcom/ (M.A. 2 y ll k program) 5. Biomedical Communications Institute of Medical Science, Faculty of Medicine, University of Toronto 1 King s College Circle, Toronto, Ontario, M5S 1A8, Canada http://www.bmc.med.utoronto.ca/bmc/ (M.Sc.BMC 2 y ll k program) MCG t bbi resim departman 1967 y l nda AMI n resmi olarak tan d ilk e itim kurumu oldu (2, 3). Süresi iki y l olan yüksek lisans program n n amac birimin web sitesinde flöyle aç klanmaktad r; Çeflitli sanatsal medya vas talar nda ö rencilerin deneyimlerini rafine etmek T bbi ressaml k için gereken bilimsel temeli kazand rmak Ö rencilere görsel problem çözümlemesini ö retmek E itimsel ve iletiflimsel hedefler belirleyip bu hedeflere ulaflmaya çal flmak. T bbi resimde genifl ve uygulamal deneyim kazand rmak (3). AKADEM K PERSONEL MCG t bbi resim departman nda 1 profesör, 2 doçent ve 2 yard mc doçent olmak üzere toplam 5 kadrolu ö retim üyesi bulunuyor. Ayr ca sözleflmeli olarak 14 ö retim üyesi de e itime kat makta. Kadrolu akademik personel; Steven J. Harrison, MS, CMI, FBPA, FAMI, Associate Professor, Chairman William M. Andrews, MA, CMI, FAMI, Associate Professor and Education Program Coordinator Andrew E.B. Swift, MS, CMI, Assistant Professor and Admissions Coordinator Michael Jensen, MS, CMI, Assistant Professor David J. Mascaro, MS, CMI, Emeritus Professor 49
Ahmet S nav F Z KSEL YAPILANMA (3, 5) T bbi resim biriminin oldu u Pavillon III binas MCG kampüsünün tam ortas nda. Hem hastaneye, hem temel bilimlere, hem de araflt rma merkezine yak n olarak konuçland r lm fl durumdad r. Departman tamamen yap lan e itimin ve iflin gere ine uygun olarak dizayn edilmifl. Ö retim üyesi ofisleri, konferans salonu, kitapl k ve ö renci stüdyolar, bilgisayar laboratuar ve mutfak tan olufluyor. Tüm duvarlar yaklasfl k yüz y ll k ödül alm fl medikal illüstrasyonlarla doldurulmufl. Ö renci stüdyolar büyük bir salonun içinde birbirinden panellerle ayr lm fl ve her ö renciye iki ekranl Apple bilgisayar verilimifl ve bu bilgisayarlar her üç y lda bir yenileniyor. Studyonun her taraf nda bulunan anatomik modeller ö rencilerin kulayca ulaflabilece i flekilde yerilefltirilmifl. Ayn zamanda derslik olarak kullan lan bölüm kütüphanesinde binlerce referans kitab ve atlaslar bulunmaktad r. Genifl kat l ml ders ve konferanslar için ayr ca ayn binadaki büyük amfiden yararlan lmaktad r. Ö RENC ALIMI (3, 4, 5) Programa her y l 40-50 civar nda tüm dünyadan baflvuru gelmekte ve bunlar n aras ndan 8-10 ö renci kabul edilmektedir. lk aflamada baflvuru portfolyolar incelenip program n gerektirdi i standartlara uygun görülen (yaklafl k yar s ) ikinci aflamada mülakata davet edilmektedir (3). Mülakat yap lanlardan sadece 8-10 ö renci program kabul edilmektedir (3, 5). Baflvuru flartlar (3); Universite/College lisans/önlisans diplomas Direkt gözlem ile insan figürü çiziminde yüksek derecede yetenek Direkt gözlem çizimlerinde yeterli sanatsal yetenek; ifade, kontur, perspektif, form, fl k-gölge, tonal de erler ve yüzey detaylar Canl obje çizimlerinde do ru renk alg lama yetene i Daha önceden al nmas gereken dersler: Disseksiyonlu komparatif omurgal anatomisi ve morfolojisi, nsan fizyolojisi, Canl ç plak model 50
Bir T bbi Resim Biriminin Anatomisi çizimi, Yüksek realistik resim dersi, Temel foto rafç l k ve karanl k oda deneyimi, Bilgisayar grafik uygulamalar nda (özellikle Adobe Photoshop, Illustrator, CorelDraw, Corel Painter) yeterlilik lave olarak al nm fl olmas tavsiye edilen dersler; Bilim: Histoloji, Embriyoloji, Omurgal anatomisi, hücre biyolojisi Sanat dersleri: Temel dizayn, Renk bilgisi, Grafik dizayn, Heykel, Perspektif Kiflisel mülakat ve portfolyo incelemesi (önelemeyi geçip davet edilenler için) En az kombine 1000 GRE (graduate Record Examination) puan Öneleme baflvurular y l boyunca kabul edilip bir sonraki güz dönemi için de erlendirilmektedir. Bu baflvuruda gerekli belgeler: Baflvuru formu 12 slaytl k öneleme Portfolyosu: 3 adet canl çizimi (en az iki tanesi tüm bedeni göstermeli), 2 adet el çizimi; bire bir boyutlarda ve tonlama çal flmas, 3 gerçekçi canl obje çizimi, 2 ilave realistik resim; natürmort vs., 1 adet vektörel bilgisayar çizimi, 1 adet raster bilgisayar çizimi Önlisans diplomas veya transkript (resmi kopya) Resmi baflvuru (3) E er bölümdeki ö retim kadrosu taraf ndan önbaflvuru kabul edilirse adaya resmi baflvuru formlar gönderiliyor ve 31 Mart a kadar resmi baflvurusunu tamamlamas isteniyor ki bu baflvuruda istenenler: Yüksek lisans baflvuru formu Resmi transkriptler Resmi GRE puan n gösterir belge Kiflisel mülakat (fiubat ve Mart aylar nda departmandaki ö retim üyeleri taraf ndan yap l yor) Portfolyo: 19 orjinal yap ttan oluflur ki bunlar n 51
Ahmet S nav 6 tanesi canl figür çal flmas (en az iki adedi tam boy olmal ) 4 adedi el çizimi (bire-bir boyutta) 3 tanesi tam renkli canl obje çizimi 6 adet ilave serbest stilde yap tlar dan oluflmal d r. Tüm bu aflamalar n sonunda adaya kabul edilip edilmedi i 15 Nisan a kadar bildirilir. MCG t bbi resim yüksek lisans program (3) 1.Y l Güz Dönemi 2. Y l Güz Dönemi Gros Anatomi * Histoloji * T bbi resim teknikleri IA T bbi resim teknikleri IIB Electronik Medya I Cerrahi izleme ve taslak çizimi Multimedya II Bahar Dönemi Bahar Dönemi Neuroanatomi Patoloji ** T bbi resim teknikleri IB E itim kaynaklar idaresi Cerrahi Teknikler Problem araflt rmas Electronik Medya II Master Projesi Yaz Dönemi T bbi resim teknikleri IIA Cerrahi izleme ve taslak çizimi Multimedya I * T p ö rencileri ile birlikte al n r. ** Difl Hekimli i ö rencileri ile birlikte al n r. KAYNAKLAR 1. AMI websitesi: http://www.ami.org 2. Demarest, Robert J., editor. The History of The Association of Medical Illustrators, 1945-1995. Atlanta: The Association of Medical Illustrators. 1995. 3. MCG Medical illustration departman websitesi. http://www.mcg.edu/medart/ 4. Robert Benassi ile kiflisel görüflme. 5. MCG t bbi resim birimi ö retim üyeleri ile görüflmeler ve kiflisel deneyimler. 52