Bilgi ve İletişim Teknolojileri Sektörü 2014 Pazar Verileri Mayıs 2015
İçindekiler 1 ÇALIŞMANIN PAYDAŞLARI Alt sektör kategorileri için faydalanılan veri kaynakları ve işbirliği yapılan paydaşlar 2 3 ÇALIŞMANIN KAPSAMI Çalışma dahilinde değerlendirilen alt sektörler ve bu alt sektörlerce üretilen ürün ve hizmet türleri TOPLAM SEKTÖR BÜYÜKLÜĞÜ Türkiye Bilgi ve İletişim Teknolojileri Sektörünün 2014 yılı için toplam büyüklüğü 4 SEKTÖR ALT KATEGORİLERİNİN BÜYÜKLÜĞÜ Bilgi Teknolojileri 1-Donanım 2-Yazılım 3-Hizmet İletişim Teknolojileri 1-Donanım 2-Elektronik Haberleşme 5 DİĞER SEKTÖREL VERİLER İhracat yapılan ülkeler ve ihracat tutarları, alt kategorilerin yerlilik oranları, bulut bilişim verileri, alınan teşvik türleri ve toplam teşvik tutarı, büyümede rol oynayacak faktörler, sektörde yaşanan problemler 2
Etkinlik Sponsoru 3
Çalışmanın paydaşları Proje Ortağı TOBB Telekomünikasyon Meclisi Proje Danışmanı Deloitte Danışmanlık Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Derneği Proje Veri Ortakları OPR & Context Savunma ve Havacılık Sanayii İmalatçılar Derneği 4
Çalışmanın kapsamı Sektör alt kategorileri Kapsam DONANIM Bilgisayarlar (PC, Tablet, e-okuyucu ve Diğer) Sunucular Depolama Birimleri Çevre Birimleri (Yazıcılar, Ekranlar vb.) Yerel Ağ Cihazları Bilgi Teknolojileri YAZILIM İşletim sistemleri ve veri tabanları Sistem yönetim yazılımları Masaüstü uygulamaları Güvenlik yazılımları İş uygulamaları Mobil uygulama ve oyun yazılımları Bilgi ve İletişim Teknolojileri Sektörü HİZMET Dış Kaynak (Outsourcing) Danışmanlık Sistem, network ve güvenlik, uygulama ve veri tabanı, süreç, olağanüstü durum hizmetleri danışmanlıkları Geliştirme ve Entegrasyon Müşteri özel yazılım geliştirme, entegrasyon, kurulum Yardım masası, masaüstü hizmetleri, işletim ve yönetim hizmetleri, iş süreçlerinde dış kaynak kullanım hizmetleri, veri merkezi hizmetleri, diğer hizmetler Destek ve Eğitim Yazılım-donanım bakım-onarım, eğitim, vb. İletişim Teknolojileri DONANIM ELEKTRONİK HABERLEŞME Sabit ve Mobil Telefonlar Ağ ve Telekom Donanımı ve ilişkili hizmetler Sabit İletişim Hizmetleri Mobil İletişim Hizmetleri 5
2014 Toplam sektör büyüklüğü (milyar TL) 69,4 Yeni eklenen firmalar %12,1 1,1 %11-15 61,0 68,3 2013 2014 2015 (Büyüme Beklentisi) 2,032 Firma Not: 2013 verilerinde düzeltme yapılmıştır. 6
Büyüme Performansı TL Kıyaslanabilir Büyüme USD Kıyaslanabilir Büyüme 2012 2013 2014 7
Bilgi Teknolojileri ve İletişim Teknolojileri kırılımı (milyar TL) Yüzde değerler 2013 yılına göre büyümeleri göstermektedir 69,4 20,4 %10,9 48,9 %12,6 Not: Rakamlar yuvarlamalardan ötürü toplamı vermeyebilir. 8
Bilgi Teknolojileri Sektörü alt kategorileri (milyar TL) Yüzde değerler 2013 yılına göre büyümeleri göstermektedir 20,4 %10,9 3,6 %4,5 10,6 %12,3 6,3 %12,3 Not: Rakamlar yuvarlamalardan ötürü toplamı vermeyebilir. 9
İletişim Teknolojileri Sektörü alt kategorileri (milyar TL) Yüzde değerler 2013 yılına göre büyümeleri göstermektedir 48,9 %12,6 13,4 %20,5 35,5 %9,9 10
2014 Ürünlerin & Hizmetlerin Menşei BT-Bilişim Hizmetleri %80 %20 BT-Yazılım %78 %22 IT-Donanım %17 %83 BT-Donanım %14 %86 Yerli İthal 11
2014 Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Bilişim Şirketleri 2013 2014 Değişim Şirket Sayısı 937 1.052 %12,3 Çalışan Sayısı 17.089 19.679 %15,2 Toplam Ciro (TL mn) 3.091 3.450 %11,6 Toplam İhracat (TL mn) 381 472 %24,0 12
Bilgi ve İletişim Teknolojileri sektörü ihracatı İhracat Alt kategori cirosu içerisindeki ihracat yüzdesi İhracat Yapan Firma Sayısı 227 milyon TL %2,1 19 1,34 Milyar TL 800 milyon TL 148 milyon TL %12,7 %4,1 109 +Teknokent 29 Toplam ihracat 162 milyon TL %5,3* 9 *Mobil telefon hariç oran. 13
İhracat yapılan ülkeler Azerbaycan 108 firma yanıtına göre en çok sayıda firmanın en fazla ihracat yaptığı üç ülke arasında belirttiği ülkeler* 14 Almanya 12 Türkmenistan ABD 7 7 Hollanda 6 KKTC 5 Kazakistan Angola 4 4 Ukrayna Kuveyt Irak Bulgaristan Arjantin 3 3 3 3 3 İhracat yapan şirketlerin belirttiği en fazla ihracat yaptıkları üç ülke dikkate alınarak; belirtilme sıklığına göre üç ve üçten fazla olan ülkeler değerlendirilmiştir. 14
2014 Bulut Bilişim Pazarı Bulut bilişim minimum yönetim çabası veya hizmet sağlayıcı etkileşimi ile, yayımlanabilecek ortak havuzlara ve konfigüre edilebilir kaynaklara (örneğin ağlar, sunucular, veri depoları, uygulamalar ve hizmetler) anında erişim sağlayan modeller çerçevesindeki faaliyetlerdir. SaaS (yazılım hizmeti), PaaS (platform hizmeti), IaaS (altyapı hizmeti) ve bulut bilişim kapsamındaki yönetim & danışmanlık bu faaliyetlere örnek olarak verilebilir Şirket Sayısı Ciro (TL mn) PaaS (Platform Hizmeti) 4 12,4 Bulut Bilişim Sağlayıcısı IaaS (Altyapı Hizmeti) SaaS (Yazılım Hizmeti) 6 95,2 12 19,5 Yönetim Hizmetleri 4 26,1 Bulut Bilişim Toplam Toplam 14 153,2 15
İstihdam (bin kişi) Yüzde değerler 2013 yılına göre istihdam artışını göstermektedir 2013 yılı istihdamı 100,5 102,9 %xx %2,4 64,1 %4,2 38,8 -%0,4 Anket verilerine göre 2015 te beklenen istihdam artışı 1 %4,8 1 Ankette ilgili bölümü cevaplandıran 108 firmanın ağırlıklı ortalaması 16
İstihdam analizi %58 Üniversite mezunu çalışan yüzdesi 2 %18 Kadın çalışan yüzdesi 1 Erkek çalışan yüzdesi 1 ARGE çalışanı yüzdesi 2 %26 %74 %8 Taşeron çalışan yüzdesi 2 1 Anket Katılımcısı 108 Firma ve BTK verileri 2 Anket Katılımcısı 108 Firma 17
Yararlanılan teşvikler 1 Alınan teşviklerin yüzde dağılımı 2 %47 2014 yılında teşvik alan Firmaların yüzdesi 1 96 milyon TL %43 4691 Sayılı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri %59 TÜBİTAK- TEYDEB Destek ve Hibe Programları %37 5746 sayılı Ar-Ge Faaliyetlerini Destekleme Alınan toplam teşvik tutarı 2 %27 KOSGEB Destek Programları %16 T.C. Ekonomi Bakanlığı Tarafından Sağlanan Destekler 1 Ankette ilgili bölüme cevap verip teşvik aldığını belirten 51 Firma 2 Ankette hem teşvik aldığını belirtip hem de aldığı teşvik tutarını belirten 45 firma 18
Büyümede rol alacak en önemli faktörler 2014 2015 Düşürülmüş Vergiler 5 %32 6 Satın alma, birleşme ve ortaklıklar %28 Satın alma, birleşme ve ortaklıklar 5 %29 İhracat 6 %26 3 Daha Artırılmış teşvikler %39 AR-GE 1 Yatırımı ve İnovasyon %64 2 İhracat 4 %33 yüksek kurumsal yönetişim standartları %43 3 Daha Kamu Alımları %31 AR-GE 1 Yatırımı ve İnovasyon %78 2 Artırılmış Teşvikler 4 %29 yüksek kurumsal yönetişim standartları %48 Baz: Ankette ilgili soruyu cevaplayan 89 firma (2015) ve 95 firma (2014) 19
Sektörde yaşanan sorunlar 2013 2014 3 ARGE 5 Girişim Sermayesi Eksikliği %36 Nitelikli iş gücü açığı %61 1 Üniversitesanayi işbirliğinin yetersizliği %29 2 Yüksek ve karmaşık vergi yapısı 6 %29 Fiyat Odaklı Kamu İhale Politikaları 4 %33 teşvikleri uygulamalarında karşılaşılan sorunlar %39 3 Fiyat Girişim sermayesi eksikliği 5 %27 ARGE teşvikleri ile ilgili uygulamalarda karşılaşılan sorunlar %36 Nitelikli iş gücü açığı %76 1 2 6 Üniversite sanayi işbirliğinin yetersizliği %25 Yüksek ve karmaşık vergi yapısı 4 %28 odaklı kamu ihale politikaları %56 Baz: Ankette ilgili soruyu cevaplayan 89 firma (2014) ve 95 firna (2013) 20
2014 Bilgi ve İletişim Teknolojileri pazarı (milyar TL) Bilgi ve İletişim Teknolojileri Sektörü Toplam İhracat 1,34 Sektör Büyüklüğü 69,4 Toplam İstihdam 103k Bilgi Teknolojileri İletişim Teknolojileri 20,4 48,9 Donanım Yazılım Hizmet Donanım Elektronik Haberleşme 10,6 6,3 3,6 13,4 35,5 Not: Rakamlar yuvarlamalardan ötürü toplamı vermeyebilir. 21
TEŞEKKÜRLER Çalışmamıza değerli katkıları için TOBB Telekomünikasyon Meclisi, Deloitte Danışmanlık, Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu, Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Derneği ve Üyeleri, OPR, Context, SASAD, TÜBİSAD üyeleri ve sektör firmalarına teşekkürlerimizi sunarız. Bu rapor Deloitte Danışmanlık tarafından TÜBİSAD için hazırlanmıştır. Bu rapordaki bilgiler TÜBİSAD ve Deloitte Danışmanlık ın yazılı onayı alınmadan kısmen ya da yorum şeklinde çoğaltılamaz ve üçüncü kişilere verilemez. 22