TASARIM STÜDYOSU I C GRUBU Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Peyzaj Mimarlığı Bölümü Yrd.Doç.Dr.Işıl Kaymaz 2016, Basılmamış ders notları Lütfen kaynak göstermeden alıntı yapmayınız.
Dersin amacı Temel Tasarım ve Peyzaj Tasarımı derslerinde edindiğiniz temel bilgiler doğrultusunda ve seçilen bir alan üzerinde peyzaj tasarıma yönelik beceriler kazandırmak, form ve fonksiyon ilişkilerini kurmaya yönelik pratik yaptırmak, proje diline hakimiyet kazandırmak, uygulama planı hazırlamaya yönelik bilgi edindirmek, kesit-detay hazırlama becerilerini pekiştirmektir. Her dönem başında sizlere verilen takvime sadık kalmanız beklenir. Çalışma alanına ait veriler ve sizden beklenen aşamalar her dönem ilan edilmektedir.
Arazi sörveyi Dersin ilk aşamasında size verilen alanda temel sorun-potansiyel ve ihtiyaçları belirlemek üzere bir arazi çalışması gerçekleştirmeniz ve sörvey hazırlamanız talep edilmektedir. Sörvey çalışmasında size verilen alana ilişkin doğal ve kültürel peyzaj verilerinin envanteri ve analizi yapılır. Bununla birlikte kullanıcı ihtiyaçlarını belirlemeye yönelik anket, görüşme vb. çalışmalar da gerçekleştirilebilir. Seçilen alan kapsamında literatür çalışması da yapılmalıdır. Örneğin kampüs tasarımı konusunda çalışacaksanız bu konuda yapılmış çalışmaları incelemeniz gerekmektedir. Alanın mevcut durumu, varsa alan için yapılmış imar planı vb. üst ölçek planlar da gözden geçirilmelidir.
Arazi sörveyi http://www.steelink.co.uk/portfolio/landscape-architecture-ma.html
Arazi sörveyi http://www.slideshare.net/tansheauhui/landscape-architecture-35885190
Fonksiyon Diyagramı ve Leke Plan Çalışma alanı için ön görülen işlevlerin belirlenmesi (ihtiyaç listesi) gerekir. Bu işlevlerin konumları ve birbirlerine ilişkin bir fonksiyon diyagramı hazırlanır. Fonksiyon diyagramı geliştirilerek alana ilişkin leke planı hazırlanır. Kullanımlar ve yaklaşık büyüklükleri, konumları, sirkülasyon çözümleri netleştirilir.
Taslak plan Ara sınavda sunulmak üzere, proje formatında hazırlanan, ölçeğe göre detaylandırılan peyzaj projesidir. Leke planın geliştirilmiş halidir. Grafiksel gösterimler kullanılmaz. Kağıt üzerindeki her çizgi yapısal ya da bitkisel bir peyzaj ögesini ifade eder. Bitki listesi gibi detaylara girmenize gerek yoktur. Plan üzerinde «proje başlığı», lejant (açıklayıcı ve tanımlayıcı gösterimler), antet (dersin adı, plan aşaması, tarih, ad-soyad-öğrenci numarası, ölçek, pafta no, kuzey işareti vb.) yer almalıdır.
Kesin Plan Taslak planın ara sınav jürisi sonrası, kritikler doğrultusunda geliştirilmesi ve netleştirilmesi sonucu oluşturulur. Kesin plan için talep edilen ölçek size dönem içinde sorumlu öğretim elemanları tarafından iletilecektir. Plan gösteriminde gerekli standartlara uyulması zorunludur.
Yapısal Uygulama Planı Kesin plan esas alınarak, plandaki duvarlar, yollar, su yüzeyleri vb. yapısal unsurlar kotlandırılır ve ölçülendirilir. Yüzey drenaj çözümleri, kazı-dolgu ile oluşturulan alanlara ait tesviye eğrilerinin son hali de bu plan içinde sunulur. Çalışma ölçeği genellikle 1/200,1/100 veya 1/50 dir. Kesit görünüşlerin referans noktaları belirtilir. Aydınlatma, çöp kutusu gibi donatı elemanlarının gösterimleri yapılır.
Bitkisel Uygulama Planı Tasarım çalışmasında kullanılan bitkiler isim, adet ve liste olarak uygulama planında gösterilir. Yapısal detaylara yer verilmez. Bitkilerin iğne yapraklı, yapraklı; ağaç/ağaçcık, çalı, yer örtücü, mevsimlik, su içi ve kıyısı gibi ayrımları listelemede yapılmalıdır. Bitkilerin Latince isimleri kısaltılacaksa cins adının ilk üç harfi, tür adının ilk iki harfi kullanılmalıdır (örneğin Picea excelsa için Pic. ex.). Çalışma ölçeği yapısal uygulama planı ile aynıdır.
Detaylar Her türlü yapısal ve bitkisel uygulamaya dair uygulamaya yönelik detaylar, standartlara uygun olarak verilmelidir. Projenizde özel ya da vurgu yaptığınız bir alan varsa buraya dair detay ve kesit görünüşler özellikle verilmelidir. Mümkünse sistem detayları verilmelidir. Tek başına döşeme, aydınlatma yerine bir kesit üzerinde hepsinin bir bütün olarak detaylandırılması gibi. Böylece geçişler, bağlantılar vb. hakkındaki detaylar da gösterilmiş olacaktır. Detay ölçeği 1/50, 1/20 ya da 1/10 olabilir. Gerekirse 1/1 e kadar inilebilir.
Kapalılık ve Mekansal Algı Kaynak: Motloch, J.L. 2001. Introduction to landscape design. John Wiley&Sons. Çeviren:Yrd.Doç.Dr.Işıl Kaymaz Mekan kademelenmesi 45-120 cm kişisel mekan 1.2-3.6 m sosyal mekan 3.6 metreden uzak kamusal mekan Kapalılık derecesi (kütle-boşluk) Genişlik- yükseklik oranı 2:1 kapalı mekan Genişlik- yükseklik oranı 3:1 kısmi kapalı mekan Genişlik- yükseklik oranı 4:1 kapalılık hissi kaybolmaya başlar.
Sirkülasyon Kaynak: Motloch, J.L. 2001. Introduction to landscape design. John Wiley&Sons. Çeviren:Yrd.Doç.Dr.Işıl Kaymaz Yapılı çevreye ilişkin deneyimleriniz zaman-mekan ilişkisi çerçevesinde ortaya çıkar. Mekanı, zaman içinde değişen algısal seriler olarak deneyimleriz. Sirkülasyon da bu deneyimi yapılandıran bir süreçtir. Yaya sirkülasyonu: Dünyaya ilişkin algımız, bir mekandan diğerine hareket ettikçe şekillenir. Bu bağlamda yayanın hareket biçimi, yüzey, görsel-mekansal ve zamansal konular önem kazanır. Hareketin çizgisel karakteri nasıl hissettiğimizi ve peyzaja ilişkin imgelememizi etkiler. Doğrusal (direkt) hareket bilinçlilik ve amaç duygusu uyandırır. Dolambaçlı hareketse melankoli hissi yaratır. Açısal değişimler hareket ve enerji hissini tetikler. Hareket hızı detayları algılayışımızı belirler. Yavaşladıkça çevremizdeki detaylara daha duyarlı hale geliriz.
Sirkülasyon Kaynak: Motloch, J.L. 2001. Introduction to landscape design. John Wiley&Sons. Çeviren:Yrd.Doç.Dr.Işıl Kaymaz Eğer hareketin hızı ya da ekonomisi hedefse,direkt, geniş ve düz yollar tercih edilir. Eğer hedef duyusal zenginlikse, dairesel, direkt olmayan hatlar amaca ulaştırır. İnsanlar belirli hedeflere yönelik olarak hareket ederler. Hedefe doğru hareket ederken belirli bir rota seçilir ve takip edilir. Zorunda kalmadıkça da bu rotadan ayrılınmaz. Eğer zaman kısıtlı değilse psikolojik ve fizyolojik olarak haz duyulacak çevreler tercih edilir. Yolun genişliği ve eğimine göre hız da değişir. Göz seviyesindeki nesneler ve algılanabilir desen içindeki kopukluklar dikkatimizi dağıtır. Güvensiz, düzensiz, çirkin ya da huzursuz hissettiğimiz mekanlardan uzak durmaya eğilim gösteririz. Ara hedeflere ulaştıkça duraklamaya eğilim gösteririz. Hareket kısıtlanınca ise dururuz.
Sirkülasyon Kaynak: Motloch, J.L. 2001. Introduction to landscape design. John Wiley&Sons. Çeviren:Yrd.Doç.Dr.Işıl Kaymaz Kullanımlar Döşeme malzemesindeki değişim ile farklı kullanım alanlarına geçişler vurgulanabilir. Yüzey, malzeme, renk veya doku formla ilişkiyi değiştirebilir. Materyal ve yüzeydeki değişim fiziksel tehlikeleri işaret etmede kullanılabilir. Yaya yolunun tasarımı mekanın algılanan ölçüsü üzerine etkilidir. 90-180 cm genişliğindeki yollar ve 15 m.uzaklığındaki mekanlar mahremiyet yönünden insan ölçeğiyle kişisel mekanlardır.
Sunum tekniklerine ilişkin örnek görseller http://iranews.net/sm/216681124/2012-professionalawards/216681/
https://tr.pinterest.com/jaeyoungp/landscape/
https://www.asla.org/2011awards/522.html
https://tr.pinterest.com/kingnetz/landscape-design-diagram/
Proje sahibi:mdesign http://www.mdproje.com/?portfolio=sivas-kizilirmak-river-competition
http://ghilanna.deviantart.com/