1
HEDEF SORUSU DÜNYADAKĐ ALTERNATĐF F ENERJĐ KAYNAKLARI NELERDĐR? R? VE BUNLARIN ÇEVRE KORUNMASI AÇISINDAN FAYDALARI NELERDĐR? R? 2
ALTERNATĐF F ENERJĐ KAYNAKLARI NELERDĐR? R? HĐDROJEN ENERJĐSĐ JEOTERAL ENERJĐ GÜNEŞ ENERJĐSĐ RÜZGAR ENERJĐSĐ BĐOKÜTLE ENERJĐSĐ DENĐZ KÖKENLĐ ENERJĐ HĐDROELEKTRĐK ENERJĐ OKYANUS ENERJĐSĐ 3
4
5
ALTERNATĐF F ENERJĐ KAYNAKLARININ ÜLKEMĐZDEKĐ MEVCUT DURUMU 17% 3% 4% Biyokütle Güneş 2% 74% Hidrolik Jeotermal Rüzgar 6
DÜNYA, TEMĐZ Z ENERJĐYE YÖNELĐYOR Fosil yakıtlar tların n sınırls rlı olması ve çevre kirliliğine ine yol açmasa ması insanları yenilenebilir enerji kaynaklarına doğru yönlendiriyor. y 7
RÜZGAR ENERJĐSĐ Rüzgar enerjisi, güneg neş radyasyonunun yer yüzeylerini farklı ısıtmasından kaynaklanır. Yer yüzeylerinin y farklı ısınması,, havanın sıcaklığının, n, neminin ve basınc ncının n farklı olmasına, bu farklı basınç da havanın hareketine neden olur. 8
9
RÜZGAR JENERATÖRÜ 10
TÜRKĐYE RÜZGAR R ATLASI 11
RÜZGARENERJĐSĐNĐN DÜNYADAKĐ DURUMU 1998'in sonunda yaklaşı şık k 50 ülkede 10.000MW tan fazla elektrik üreten rüzgar türbinleri t işletmedeydi. i Geçti tiğimiz imiz 6 yılda y ise rüzgar r türbini t satış ışlarında yılly llık k %40'lık k bir büyüme b gerçekle ekleşti. 12
RÜZGAR ESMEZSE, ĐHTĐYACIM OLAN ENERJĐYĐ NASIL KARŞILAYAB ILAYABĐLECEĞĐM? Küçük k rüzgar r jeneratörleri rleri için i in belirli bir süre s örneğin 5 gün g boyunca bile rüzgar r esmemesi halinde, sistem akülerde depolanmış enerjiyi kullanır. 13
RÜZGAR JENERATÖRLER RLERĐNĐN DĐĞER ENERJĐ KAYNAKLARINA GÖRE AVANTAJLARI NELERDĐR? R? Elektrik üretildiği yerde, tüketildit ketildiği için, in, ayrıca enerji taşı şıma yatırım maliyetleri, kaçaklar akları,, kayıplar pları yoktur. 14
15
RÜZGAR JENERATÖRLER RLERĐNĐN ÖMRÜ NEDĐR? Rüzgar jeneratörlerinin rlerinin ömrü 20 yıldy ldır. 16
GÜNEŞ ENERJĐSĐ 17
Güneşten enerji elde etmek, güneşin doğuşundan batışına kadar atmosferin içine verdiği ısı ve ışığı, insanların ihtiyaç duyduğu elektrik ve proses ısı (sıcak su ve buhar gibi) ihtiyacıyla buluşturup yararlanmakla mümkün oluyor. Güneşin ulaştığı yere bir düz depolayıcı koyulduğunda bunun ısısıyla 70-80 derece su elde etmek mümkündür. 18
GÜNEŞTEN ELEKTRĐK ÜRETĐMĐ Güneşten elektrik üretmek için yarı iletken malzemelerin özelliğinden yararlanılıyor. Yarı iletken malzemelerde elektronlar atomlarına gevşekçe bağlı. Yalıtkan malzemede bu elektronlar sıkıca bağlı, iletken malzemedeyse serbest dolaşımdalar. 19
GÜNEŞ ENERJĐSĐNDEN NDEN ISI ÜRETĐMĐ 20
Güneş pillerinin diğer enerji kaynaklarına göre avantajları nelerdir? 21
Güneş pillerinin yakıtı güneş enerjisidir. Yakıt masrafı yoktur. Çevreyi kirletmezler. Đleride dünyayı bekleyen en önemli sorunların global kirlenme ve sera gazı emisyonu olacağı artık bilinmektedir. Petrol türevi tüm yakıtlar sera gazı emisyonu yaparlarken, güneş pillerinin diğer sürdürülebilir enerji kaynaklarında olduğu gibi doğaya hiçbir zararlı etkisi yoktur. 22
23
SOKAK LAMBASI 24
BĐYOKÜTLE ENERJĐSĐ 25
Yeni-yenilenebilir enerji kaynakları içinde inde en büyük b k teknik potansiyele Biyokütle sahiptir. Ana bileşenleri enleri karbonhidrat bileşikleri ikleri olan bitkisel ve hayvansal kökenli kenli tüm t m maddeler "Biyokütle Enerji Kaynağı ğı", bu kaynaklardan üretilen enerji ise "Biyok" Biyokütle Enerjisi" olarak tanımlanmaktad mlanmaktadır. 26
Entegre Biyokütle Gazlaştırma Tesisi - Đsveç 27
Gazlaştırma sisteminin apartman içi kullanımı 28
GAZLAŞTIRMA ÇALIŞMALARI DEZAVANTAJLARI Koku, Gürültü, Yanma/Patlama Riski, CO zehirlenmesi, Akıt Gaz ve Pis Su Çıkışı ( gazın temizlenme prosesinden kaynaklı) 29
BĐYODĐZEL NEDĐR? 30
Ay Çiçekten Biyodizel Üretimi 31
Yıllara göre g dünya d biyomotorin üretim miktarları. 32
ÖZELLĐKLERĐ Çevre dostu Yenilenebilir hammaddelerden elde edilebilen Atık bitkisel ve hayvansal yağlardan üretilebilen Anti-toksin etkili 33
BĐYOGAZ NEDĐR? 34
BĐYOGAZ BĐLEB LEŞĐMĐ BĐLEŞENLERENLER CH 4 : Metan CO 2 : Karbon dioksit Hac. % si 40-80 20-50 H 2 S: Hidrojen sülfür 0.0005-0.0002 0.0002 NH 3 : Amonyak N 2 : Azot H 2 : Hidrojen 0.0005-0.0001 0.0001 0-3 0-5 35
BĐYOGAZ; organik bazlı atık/artıkların oksijensiz ortamda (anaerobik) fermantasyonu sonucu ortaya çıkan renksiz - kokusuz, havadan hafif bir gazdır. Parlak mavi bir 36 alevle yanar.
BĐYOGAZ ÜRETĐMĐNĐN YARARLARI 37
Ucuz - çevre dostu bir enerji ve gübre kaynağıdır. Atık geri kazanımı sağlar. Biyogaz üretimi sonucu hayvan gübresinde bulunabilecek yabancı ot tohumları çimlenme özelliğini kaybeder. Biyogaz üretimi sonucunda hayvan gübresinin kokusu hissedilmeyecek ölçüde yok olmaktadır. Hayvan gübrelerinden kaynaklanan insan sağlığını ve yeraltı sularını tehdit eden hastalık etmenlerinin büyük oranda etkinliğinin kaybolmasını sağlamaktadır. 38
BĐYOGAZ ÜRETĐM TESĐSĐ 39
Biyogaz üretim tesisleri 40
JEOTERMAL ENERJĐ Jeotermal enerji sistemlerinin odak noktası suyun taşınmasının esas olduğu ısı motorları olan hidrotermal sistemlerdir. 41
42
43
44
Jeotermal Enerji ve Çevre Jeotermal enerji gelişimine imine olan ilginin son yıllarda y artması, çevremizi tehdit eden kirlenme tehlikelerine karşı koruma duyarlılığı ığının ortaya çıkmasıyla eşe zamanlı olmuştur 45
HĐDROJEN ENERJĐSĐ Hidrojen doğada serbest halde bulunmaz, bileşikler halinde bulunur. En çok bilinen bileşiği ise sudur. 46
Hidrojen enerjisinin insan ve çevre sağlığını tehdit edecek bir etkisi yoktur. 47
Hidrojen enerjisi ile çalışan uzay mekikleri 48
HĐDROJEN ENERJĐSĐNĐN AVANTAJLARI 49
Hidrojenden enerji elde edilmesi esnasında su buharı dışında çevreyi kirletici ve sera etkisini artırıcı hiçbir gaz ve zararlı kimyasal madde üretimi söz konusu değildir. 50
51
DENĐZ KÖKENLĐ YENĐLENEBĐLĐR ENERJĐ 52
HĐDROELEKTRĐK ENERJĐSĐ 53 Enerji amacı dahil su kaynaklarının geliştirilmesi ve kullanımı olarak tanımlanabilir. Ülkemizdeki mevcut yağış miktarları ve akarsularımızın durumu göz önüne alındığında bu enerji kaynağından güvenilir olarak tam kapasite ile yararlanma oranımız ancak % 65 olabilecektir.
Atatürk Barajı 54
Barajlar Nasıl Çalışır? Barajlar nehirden gelen suları, suyun yetersiz olduğu zamanlarda kullanmak için, taşkınla gelen fazla suların kontrollünü sağlamak için göl alanında depolarlar. 55
Hidrolik Güç En eski enerji kaynaklarından biridir. Đlk olarak binlerce yıl önce insanlar akan sudan faydalanarak tahta bir tekeri çevirip tahıl öğütmüşlerdir. Hidrolik enerji kaynağı sudur. Bu nedenle hidroelektrik santraller bir su kaynağı üzerinde olmak zorundadır. 56
57
Türkiye'deki En Yüksek Barajlar Keban Barajı / ELAZIĞ Altınkaya Barajı / SAMSUN Oymapınar Barajı / ANTALYA Atatürk Barajı / ŞANLIURFA 58
OKYANUS ENERJĐSĐ Tüm dünya bilim adamlarının üzerinde araştırma yapmakta olduğu, temiz enerji arayışı nın bir parçası da dalga enerjisidir. 59
Amaç Temiz, Ucuz ve Doğal enerji üretmek. Primer enerjiye bedel ödememek. Doğal dengeyi korumak. Ormanların kesilmesini önlemek. Solunabilir temiz havaya kavuşmak. Kısa iletim hatları ile çalışmak. Turizm sektörüne yeni boyut kazandırmak. Ülke ekonomisine destek vermek. Üretimde rekabet gücünü arttırmak 60
Okyanus enerjisinden yaralanabilecek bir tesis projesi 61
62
ELEKTRĐK SARFĐYATINI ÖNLEMEK ĐÇĐN N NELER YAPMALIYIZ? Kullanılmad lmadıkları zaman ışıklar kları söndürün. n. Elektrikli ısıtıcılara ihtiyaçtan tan fazla su koymayın. 63
Elektrikli diş fırçası gibi gereksiz elektrikli aletleri kullanmaktan kaçının. n. Dişlerinizi kendiniz de fırçalayabilirsiniz. 64
KAYNAKLAR 1.Richard SPURGEON Mike FEOD Tübitak Enerji ve GüçG Tübitak Yayınlar nları 2.www.youth for habitat Türkiye. T rkiye.htm 3.www.eğitim itim-sen. sen.htm Doç.. Dr. Tanay SıtkS tkı Uyar 4.www.haupteil haupteil.htmhtm 5.www.bilim ve teknoloji.htm 6.www.gezegenim.com.htm 7.www.hürriyet internet.htm 8.www.alternatif enerji.htm 9.www.bölüm14. m14.htm 10.www.çevre koruma @mynet@ mynet.com.tr 65
66
67