ALTYAPI B LG S STEM NDE ADRES N ÖNEM VE STANBUL ÖRNE G. Y ld z 1, A.Ç. Ayd no lu 2 1 GDA Altyap Bilgi Sistemleri Müdürlü ü, GAB S Proje efli i, 34060, Ümraniye, stanbul. gyildiz@igdas.com.tr 2 stanbul Teknik Üniversitesi, Geomatik Mühendisli i Bölümü, 34469, Maslak, stanbul. aaydinoglu@itu.edu.tr ÖZET Geli en teknoloji, h zla geli en ehirler, yap la ma ve buna paralel artan alt ve üst yap yat r mlar, kurumlar aç s ndan Co rafi Bilgi Sistemlerinin kullan m n zorunlu hale getirmi tir. CBS de bilginin yönetilmesinden çok verinin üretimi, kalitesi ve güncelli inin korunmas daha zordur. Büyük ehirlerde ise bu güncelli i yakalamak o kadar da kolay olmamaktad r. Büyük ehirlerdeki altyap kurumlar n n en büyük sorunlar ndan biri ise Adres ve numarataj konusunda ya anan de i ikliklerdir. Nüfus art na paralel yükselen yap lar ve ihtiyac kar lamaya yönelik altyap n n h zla tamamlanma çabas adres konusundaki s k nt lar daha da kronikle tirmektedir. Nüfus ve Vatanda l k leri Genel Müdürlü ü (NV ) bünyesinde bulunan nüfusa dayal adres kay t sisteminin grafik destekli olmamas na kar n, kurumlardan bu adres yap s na uygun hareket etmelerini istemeleri i leri daha karma k hale sokmaktad r. Teknik Altyap kurumlar n n elinde bulunan mevcut abone adresleri güncel ihtiyaçlara cevap vermekte zorland gibi NV ile entegre olmad ndan yasal sorumlulu unu da yerine getirememektedir. Bu çal mada altyap kurumlar nda adres konusunda ya anan problemler ve çözüme k tutabilecek önerilere yer verilecektir. Anahtar Sözcükler: Co rafi Bilgi Sistemleri, Adres Bilgi Sistemi, Altyap THE IMPORTANCE OF ADRESS IN INFRASTRUCTURE INFORMATION SYSTEMS AND ISTANBUL SAMPLE ABSTRACT Developing technologies, rapidly growing cities, infrastructure and superstructure constructions and increasing investments in parallel, necessary have made the use of Geographical Information Systems (GIS) in terms of institutions. Data production, quality and update in GIS is more difficult to protect than administration. In large cities, keeping data up-to-date is not so easy. One of the biggest problem in utilities of big cities is Address and Numeration changes. Rising structures in parallel to population growth and rapid completion efforts of the infrastructure investments make address problems more chronic. General Directorate of Population and Citizenship Affairs (NVI) which contains the population-based registry system is not supporting graphics, but it wants utilities to use this system, which makes address systems more complicated. The existing technical infrastructures of institutions don t answer current address needs. In addition these systems as not being integrated with NVI are also unable to carry out statutory responsibilities. In this study the problems of address experienced in Infrastructure institutions and solutions will be given to proposals that could shed light. Keywords: Geographic Information System, Address Information System, Infrastructure 1. G R Adres, yeryüzündeki ev, i yeri, bina veya ilgi noktalar n n yerini aç klayan kod yada kavramlar bütünü olarak ifade edilebilir. çi leri Bakanl Nüfus ve Vatanda l k leri Genel Müdürlü ü (NV GM) Adres Kay t Sistemi (AKS) (NV, 2007) de ise adres; herhangi bir toprak parças veya binan n il, ilçe, mahalle, cadde, sokak ismi ve bina numaras gibi bile enleri ile tan mlanan co rafi konumu olarak tan mlanm t r. Adres bilgisi kamuya yönelik birçok i levde temel bilgi olarak dü ünüldü ünden, yer bulma, bir yere ula m güzergâh n n belirlenmesi ve Co rafi Bilgi Sistemleri (CBS) ile bütünle ik birçok uygulama alan nda kullan labilir. Türkiye de adres, standart kabul edilmi ortak bir tan mlama mevcut olmad ndan posta kodlar, il, ilçe, köy isimleri, mahalle, meydan, bulvar, cadde, sokak isimleri, sabit tan t m numaras ve bina numaras bile enlerinin farkl kombinasyonlar ile ifade edilmektedir. Böylelikle uygulamaya ba l olarak, parsel veya bina gibi farkl amaçlar için farkl formatlarda ve koordinata ba l konumunu ifade eden kodlarla tan mlanmaktad r. Türkiye de sokaklar n isimlendirilme ve binalar n numaraland rma eksiklikleri göz önüne al narak, 25.04.2006 tarih ve 5490 say l Nüfus Hizmetleri Kanunu'na istinaden Numaralama ve Ulusal Adres Veritaban (UAVT) Yönetmeli i (Resmi Gazete, 2006) kabul edilmi tir. Bu yönetmelik, adres bilgilerinin olu turulmas, veritabanlar nda kaydedilmesi ve MERN S nüfus kay tlar ile adres bilgilerinin ili kilendirilmesini amaçlam t r. Adrese Dayal Nüfus Kay t Sistemi sayesinde, ki inin TC kimlik numaras ile tan mlanan nüfus bilgisi ve adres beyan aras nda e le tirme yap lm t r. Kavram 586
karma as ve bilgi teknolojilerinin kullan m aç s ndan eksik kald noktalar gözlemlense de adres bilgisinin bilgi sistemleri ile ilgili kurumlar taraf ndan yönetilmesinde önemli bir f rsat olarak dü ünülebilir. Ancak yerel yönetimlerdeki numarataj uygulamalar n n gerçekle tirilmesinde ve bilgi sistemlerinde tan mlanmas nda önemli esaslar sa lamas na ra men, adres bilgilerinin standart bir formatla tan mlanmas ve Kent Bilgi Sistemleri (KBS) uygulamalar ile ili kilendirilerek konumsal olarak temsiline yönelik eksiklikler mevcuttur. Adres bile enlerinin çoklu u, numarataj çal malar n n gerekli hassasiyet ve do rulukta yap lmamas, kurumlar n kendi çal malar nda farkl adres formatlar kullanmas ve adres bile enlerinde yap lan de i ikliklerden (yeni sokak aç lmas, yeni bina numaralar n verilmesi vb.) kurumlar n zaman nda haberdar olmamas, ülkemizde özellikle büyük ehirlerde adres karma kl na yol açm t r. E er kurumlarda CBS ile entegre olmayan bir adres sistemi varsa, kurumlar mü terinin beyan etti i adrese güvenmek durumunda kalmaktad r. Mü terinin abone olabilmek için yanl adres beyan etmesi, adresini yanl biliyor olmas, o sokakta numarataj de i ikli i yap lm olmas gibi sebepler adres bilgi sisteminde hatal kay tlar n olu mas na yol açmaktad r. Bu problemlerin olu mamas ve varolan sorunlar n çözümü için Mü teri Bilgi Sistemleri (MBS) ile CBS nin ili kili olmas gerekmektedir. Adres Bilgi Sisteminin kurumlarda güvenilir olmas aboneye ula ma süresini en aza indirgeyecektir. Bu bildiride, stanbul örne iyle GDA Altyap Bilgi Sistemi hakk nda bilgi verilmi, MBS ve CBS aras ndaki ili kinin tan mlanmas için yap lan çal malardan bahsedilmi tir. Altyap da adres verisinin kullan m ve yönetimine yönelik çal malar irdelenmi tir. Adres bilgisi yönetiminde ulusal düzeyde standartla t r lm bir yakla m n belirlenmesi ve adres bilgisi kullanan kurumlar n sistemleri aras nda birlikte çal abilirli i sa layacak gereksinimler belirlenmi tir. 2. GDA ALTYAPI B LG S STEM VE GISWEB 2.1. GDA Hakk nda stanbul Gaz Da t m Sanayi ve Ticaret Anonim irketi ( GDA ), 1986 y l nda stanbul Kaynak Geli tirme ve tirakler Dairesi'ne ba l olarak stanbul Büyük ehir Belediyesi ve baz i tiraklerin kat l m yla kurulmu olup ehrin do algaz ihtiyac n kar lamaya yönelik çal malar n yap lmas, altyap s, bak m ve i letmesinden sorumludur. GDA, lisans alan içinde yasal mevzuata uygun adreslerde gaz kullanmak isteyen herkese hizmet götürmekle mükelleftir, Türkiye de do algaz ve enerji sektörünü biçimlendirmi, do algaz i letmecili i ve da t m konusunda e itim veren bir irket olarak Avrupa n n en büyük do algaz da t m irketlerinden biri haline gelmi tir. GDA, Fortune Türkiye nin 500 listesinde 2010 itibariyle net sat lar üzerinden yap lan de erlendirmeye göre 22. s rada ve enerji sektöründe Türkiye Elektrik Da t m A.. ve EÜA Elektrik Üretim A.. den sonra 3. s rada yer alm t r (Fortune 2010). 14000 km polietilen(pe) hat ve 1500 km çelik hatt ile stanbul un %85 ini do algaza kavu turmu tur. Böylelikle GDA ' n mevcut abone say s yakla k 4.2 milyona ula m t r. 2.2. GDA CBS Faaliyetleri K sa ad GAB S olan GDA Altyap Bilgi Sistemleri projesi, 1995 y l nda ba lam olup Türkiye de altyap kurumlar nda yap lan ilk CBS projesi olarak kabul edilebilir. Bu proje kapsam nda öncelikle manyetik bantlarda ve ka t ortamlarda bulunan haritalar say salla t r larak ülke koordinat sisteminde ve GAB S standartlar nda regülatör bazl dosyalar olu turulmu tur. 1997 y l nda IGABIS dosyalar nda bina ve servis kutular na veritaban ba lant s yap lmaya ba land. Geli en teknolojilerin kullan m yla GDA için önemli olan altyap ve üstyap bilgileri de CBS ortam nda olu turulmaya ba land. Bugün CBS ortam nda yakla k 1250000 bina, 15500 km do algaz hatt, 700000 adet servis kutusu bulunmaktad r. Ayr ca yüksek maliyeti olan HOTTOP (çelik hatta yap lan canl ba lant operasyonu) noktalar, sanayi ve yüksek çeki li mü teriler için kullan lan skidler, özel geçi yap lan do algaz hatlar n n lokasyonlar ve geçi tipleri gibi bilgiler de CBS de tutulmaktad r. IGAB S de grafik veriler için Bentley ürünü olan MicrostationV8.1 ve veritaban için SQL 2005 kullan lmaktad r. Grafik ortamda her regülatör bölgesi için ebeke efliklerinin kullan m na yönelik bölge bazl ematik gösterimli mimik panel haritalar ( ekil 1) ve vana bazl renklendirilmi genel durum haritalar ( ekil 2) üretilmi tir. 587
ekil 1. GAB S Mimik Panel ekil 2. GAB S vana bazl tematik harita GDA n ebeke eflikleri, GABIS haritalar n ve ebekeyle ilgili bütün CBS verisi ve sorgulamalar n internet üzerinden GISWEB (Geographical Information System WEB) ile kullanabilmektedir. Tan ml kullan c lar, GDA ' n do algaz altyap s na merkez sunucu üzerinden eri ebilmektedir. Ayr ca GISWEB e ihtiyaçlara göre Yat r m Yönetim Sistemi ve letme Yönetim Sistemi gibi özel modüller eklenmi tir. Yat r m Yönetim Sistemi; altyap imalat verilerinin günlük olarak girildi i, revizelerin yap ld, malzeme sipari lerinin ve imalat ekiplerinin yönlendirildi i, hakedi kontrollerine kadar olan sürecin kural tabanl yap ld ve her türlü raporun sorgulan p sonuçlar n n internet üzerinden al nd bir Yönetim Bili im Sistemi dir. letme Yönetim Sistemi ise ebeke efliklerinin günlük bak m, onar m ve imalat bilgilerini takip ve raporlama amaçl kulland sistemdir ( GDA -GISWEB, 2010). GDA, yat r mlar n büyük oranda tamamlayarak i letme irketi olma yolunda ilerlemektedir. CBS ye uygulamalar nda yo un olarak ihtiyaç duymaktad r. Özellikle yeni yap lacak yat r mlar, var olan yat r mlar n ilçe/mahalle baz nda miktarlar, hatlar n yat r m y llar, imalat yapan firma, ilce/mahalle/sokak bazl potansiyel aboneler, tematik gösterimleri, servis kutusu olan/olmayan 588
binalar ve da l mlar n gösteren tematik haritalar gibi çe itli sorgular i letme irketleri için vazgeçilmez bilgilerdir. 2.3. GDA faaliyetlerinde adres bilgisi yönetimi Mü teri beyan yla MBS ye yap lan kay tlar n harita üzerinde konumsal olarak ifade edilmesi yo un emek gerektirmekte ve hata oran yüksek bir çal maya neden olmaktad r. MBS ve CBS aras nda ili ki olmad ndan yap lan güncelleme çal malar nda iki sistemin farkl l klar artmaktad r. Bunun yan s ra hatal kay tlar n konumsal olarak ifadesi olanaks zd r. Bu sorunu çözmek amac yla; binalar n adresi d nda koordinatlar n n kullan lmas, binalara Bina_ID vererek kimlik numaras tan mlanmas ve yeni kay t üretilirken adresten ziyade Bina_ID de erinin esas al nmas hedeflenmi tir. Böylelikle Bina_ID ile binalar n bilgi sistemleri ve veritaban ortam nda tek/benzersiz tan mlanmas sa lanacakt r. Bina_ID ile IGABIS ve MBS aras ndaki ili ki abonelik i lemi ba lamadan kurulmu olacakt r. Bu çal ma 2009 y l ocak ay itibariyle uygulanmaya ba lad. Bina_ID tan mlamas için en güncel fotogrametrik görüntüler ve hâlihaz r haritalar kullan larak stanbul il s n rlar içindeki tüm binalar kapsayan yeni bir bina katman olu turuldu. GAB S adres verisi üretilmesi için 72 yerel yönetimden numarataj verileri talep edildi. stanbul Büyük ehir Belediyesi ( BB) nin adres yap s temel al narak bir adres veri modeli olu turuldu. Adres verisine altl k olarak mevcut do algaz haritalar, kurumsal mü teri adres verisi, yerel yönetim web harita yay nlar, UAVT adres sistemi ve uzaktan alg lama görüntülerinden faydalan ld. E le meyen veri mevcut oldu unda UAVT esas al nd. 2 y l süren bir çal ma sonucu Bina ID üzerinden bina katman ile adres verileri aras nda ili ki kuruldu. Ayn zamanda Bina_ID ile mevcut abonelere ait tesisat numaralar ve servis kutular veritabanlar nda e le tirildi. Adres Bilgi Sistemi ve Bina_ID uygulamalar nda kullan c lar n etkin veri yönetebilmesi için Visual Basic yaz l m kullan larak formlar olu turuldu. Bu formlar n amac, mü teriye hat onay n n verilmesi vb. uygulamalarda kullan c n n daha az zaman harcamas ve daha az hata yapmas n sa lamakt r. GDA abonesinin adresi; abone tapu/ kira kontrat / TC Kimlik/ yap ruhsat vb. evraklar yla GDA harita servisine geldi inde halihaz r haritalar, do algaz haritalar ndaki adresler, kadastral haritalar, uzaktan alg lama görüntüsü veya bina foto raf kullan larak tespit edilmektedir ( ekil 3). Adresi belirlenen mü terinin Bina_ID numaras ve adresi, harita servisindeki personelin BINA _ID formundan verdi i hat onay i lemi ile ara bir yaz l m kullan larak MBS veritaban na kaydedilmektedir. Mü teriler servisindeki personel harita servisi taraf ndan hat onay yap ld ktan sonra i lem yap labilmektedir. Yeni binalarda ise yap ruhsat ndaki adres esas al nmaktad r. Böylelikle GDA Bina_ID ile UAVT aras nda koordinat bazl e le me yap larak, Abone Koordinat e le mesi ile adres güncellemelerine ra men mü teriye eri im sa lanabilecektir. ekil 3. Abone konumunun adres bilgisi, bina foto rafi ve google maps haritalar ile belirlenmesi ve hat onay 589
Bir sonraki a amada, mü teri kayd olmayan binalar n do algaz ebekesine göre konumsal tan mlamas yap larak tematik haritalar üretildi ( ekil 4). Böylece harita deste i olmaks z n web üzerinde mü teri kayd al nmas sa land. 2010 y l nda faaliyete geçen bu çal ma ile mü teriler servisine gelen vatanda, harita servisine sevk edilmeden GISWEB den yararlanarak abone olabilmekte ve i lemlerini yapabilmektedir ( ekil 5). ekil 4. GAB S hat var/yok durumunu gösteren tematik harita ekil 5. GDA online harita onay arayüzü 3. RDELEME: ADRES VER S YÖNET M NDE KONUMSAL VER ALTYAPISI KAVRAMI Günümüzde çe itli uygulamalarda ve bilgi sistemlerinde üretilen co rafi verinin farkl düzeylerde kullan lmas önemli bir gereksinim haline gelmi, karar verme sürecine katk sa layarak zaman ve emek yönünden bilgi kayb n n önlenmesi için bu sistemlerin birlikte çal abilirli i söz konusu 590
olmu tur. Bu yakla mla; farkl idari düzeylerde co rafi verinin etkin kullan m ve payla m n sa layan, politikalar, standartlar ve teknolojilerin olu turdu u çat olarak kabul edilen Co rafi / Konumsal Veri Altyap s (KVA, SDI- Spatial Data Infrastructure) kavram ortaya ç km t r. Birçok ülke kurum ve kurulu u, CBS ile ilgili çal malar nda kurum içi, kurumlar aras, yerelden ulusal düzeye etkin co rafi veri yönetimi ve payla m için KVA gerçekle tirim a amas ndad r. Verilerin birlikte çal abilirli ini sa layan Standart bile eni; veri modelleri, metaveri ve veri de i im standartlar belirlenmelidir. Bu kapsamda ISO/TC211 Komitesi dijital ortamda co rafi veri yönetimi için standartlar geli tirmekte, Aç k Co rafi Bilgi Konsorsiyumu farkl yaz l m ve donan m platformlar nda Co rafi Bilgi nin payla m ve birlikte çal abilirli ine yönelik do rudan sektör odakl standartlar üretmektedir. Bu üst düzey standartlar temel al narak, belirli tematik alanlarda ortak kabul edilebilecek ve CBS uygulamalar n n birlikte çal abilirli ine yönelik standartlar geli tirilmektedir. Büyük ölçekte haritalar Büyük Ölçekli Harita ve Harita Bilgileri Üretim Yönetmeli i (BÖHHBÜY) ne, tescile esas olmak üzere genellikle Tapu ve Kadastro Genel Müdürlü ü (TKGM) ve ller Bankas taraf ndan üretilmektedir. Birçok belediye, ba ta büyük ehir belediyeleri olmak üzere, Kent Bilgi Sistemleri (KBS) ve e-belediyecilik uygulamalar geli tirmektedir. Kanun ile belirlenen görevleri itibariyle imar, ta nmaz yönetimi, altyap ve benzeri uygulamalarda, yüksek çözünürlük ve büyük ölçeklerde bilgilere ihtiyaç duymaktad r. Belediyeler, yerel düzeyde faaliyet gösteren çe itli kurulu lar, altyap kurulu lar veya belediyeye ba l faaliyet gösteren çe itli i tirakler, CBS yaz l m firmas na ba l olarak veya uygulama ihtiyaçlar na göre kendi standartlar nda co rafi veri üretmektedir. Bunlardan ötürü, farkl kurum/kurulu lar taraf ndan farkl kavramsal model, detay kataloglar ve farkl kodlama modeli kullan ld ndan veriler birlikte çal amamaktad r. Nitekim dijital ortamda veri kalitesinin yetersiz ve veriler aras nda uyu umsuzluk oldu u görülmü tür. çi leri Bakanl kontrolünde yerel yönetimler taraf ndan yürütülen Merkezi Nüfus daresi Sistemi (MERN S), Adres Kay t Sistemi (AKS), Yap Ruhsat Takip Sistemi çal malar ve veritabanlar birlikte çal abilir ekilde yap land r lmaktad r. Do algaz, su ve kanalizasyon vb. yerel i tirakler de kendi ihtiyaçlar do rultusunda, di er bilgi sistemlerinden ba ms z ve farkl kavramsal özelliklerde CBS uygulamalar geli tirmektedir. Ancak vatanda a hizmet ve e-devlet sürecinin i leyi inde, l Özel dareleri ve belediyelerdeki KBS çal malar ve Tapu Kadastro Bilgi Sistemi nde kullan lan verilerle birlikte çal abilirli i sa layacak ortak standartlar n üretilmesi gerekmektedir. GAB S örne i dikkate al nd nda co rafi veri yönetiminde; Ulusal düzeyde KVA vizyonunu destekleyici, co rafi veri üreticisi ve kullan c lar n n birlikte çal abilirli ine yönelik koordinasyon yap s, yasal, teknik ve standart gereksinimler belirlenmelidir. GAB S veya benzeri CBS uygulamalar nda ilgili co rafi veri standartlar ve veri modellerini belirlemek için Kavramsal Model Bile enleri belirlenmelidir. Bu bile enlerde; standart hiyerar i, referans modeli, genel detay modeli, geometri, topoloji, nesne tan mlama, verinin zamansal yönetimi, uygulama emas üretimi, metaveri vb. kurallar ve prensipler belirlenmelidir. GAB S örne iyle altyap çal malar kapsam nda yönetilen co rafi veriler, ISOTC211 ve OGC standartlar na uygun, nesneye yönelik-ili kisel veritaban modeli ile tasarlanmal, di er kurumlar taraf ndan üretilen ve kullan lan verilerle teknik olarak birlikte çal abilir nitelikte olmal d r. Farkl kaynaklardan elde edilen co rafi verileri bütünle tirmek ve uygulama ihtiyaçlar na göre payla mak mümkün olmal d r. Co rafi veri, mümkün olan en yüksek çözünürlükte, en etkin olarak topland ve yönetilebildi i düzeyde servis edilebilmelidir. GAB S çal malar nda bina, numarataj, adres bilgisi, tapu, yol vb. bilgilerin güncel haline eri ilebilir olmal ve teknik olarak kullan labilmelidir. Örne in, bina verisi sürekli güncellendi i belediyelerin imar birimleri taraf ndan servis edilmelidir. Adres tan mlamalar, parsel ve bina gibi farkl amaçlar için farkl formatlarda ifade edilebilir. Bu anlamda farkl yakla mlar söz konusu olsa da özellikle Avrupa da kabul edilmi standart bir adres tan mlamas mevcut de ildir. Adres Bilgi Sistemleri nin kullan labilmesi için do ru, güncellemeye 591
aç k ve haritalara ba lanm numarataj sistemlerinin olu turulmas gerekmektedir. Bu anlamda parsel, bina bilgisi, çe itli ta n r veya sabit tesisin yerinin dijital ortamda alg lanabilir standart bir adres format ile ifade edilmesi gerekmektedir (Ayd no lu, vd., 2007). GAB S in Bina_ID si ve AKS nin adres tan mlamas nda oldu u gibi Türkiye de kurum/kurulu ve vatanda lar n farkl adres formatlar n kulland görülmektedir. Bu adres format, mümkün olan en basit ve k saca ifade edilebilir adres bile eninden olu mal d r. ekil 6 daki gibi veritaban modelindeki adres tan mlamas nda Ulusal Adres Kodu (UADK) kullan ld nda, kurumsal veritabanlar ndan co rafi verilere ula mak ve farkl uygulamalarda veri de i imi olanakl hale gelmi tir. Adres tablosu ile AKS aras nda ili ki sa lanarak kurumsal veritaban na eri im sa lanabilir. Böylelikle MERN S deki TC Kimlik No dan UAVT deki Adres bilgisine, Belediyedeki Numarataj detay s n f ndan konumuna, yerel yönetimlerin mar Müdürlükleri taraf ndan yönetilen bina ve ba ms z bölüm bilgilerine eri ilebilir. Benzeri anlamda tüm kurumlar taraf ndan ortak olarak kabul edilen UADK tan mlamas ve kavramsal veri modeli kullan ld nda, GAB S veri modeli ve Bina_ID tan mlamas örne inde oldu u gibi farkl kurumlar n CBS projeleri birlikte çal abilir nitelikte yürütülebilir. MERNIS Veritaban UAVT KBS, NUMA detay s n f KBS, YAPI detay s n f ekil 6. Adres verisi yönetiminde birlikte çal abilirlik (Ayd no lu, 2009) KAYNAKLAR Ayd no lu, AÇ, Y ld r m, V ve Özendi, M., 2007. Ulusal Tabanl Adres Bilgi Sistemi için dari Birim Yap s n n Konumsal Modellenmesi, HKMO 10. Türkiye Harita Bilimsel ve Teknik Kurultay, Nisan, Ankara. Ayd no lu, A.Ç., 2009. Türkiye için Co rafi Veri De i im Modelinin Geli tirilmesi, KTÜ Fen Bilimleri Enstitüsü, Trabzon. Fortune, 2010. Temmuz 2010,Türkiyenin En Büyük irketleri, Türkiye. GDA GISWEB, 2010. Geographical Information Sysytem WEB ( http://gisweb.igdas.com.tr/) Giri tarihi: 11.09.2010. NV - Nüfus ve Vatanda l k leri Genel Müdürlü ü, 2007. Adret Kay t Sistemi (www.nvi.gov.tr), Bay nd rl k Bakanl, (11.09.2010). Resmi Gazete, 2006. Adres ve Numaralamaya li kin Yönetmelik, Say :26245, (31.07.2006). 592