TAIEX PROGRAMI BÖLGESEL EĞİTİM PROGRAMI (RTP) 1. Bölgesel Eğitim Merkezi (RTP) Bilindiği üzere; Avrupa Komisyonu Genişleme Genel Müdürlüğü Kurumsal Yapılanma Birimi tarafından uygulanan Bölgesel Eğitim Programı (RTP), Aday Ülkelere Avrupa Birliği Müktesebatının iç hukuka aktarılması, uygulanması ve yaptırımı alanlarında kısa süreli teknik destek sağlayan Teknik Yardım ve Bilgi Değişim Ofisi (TAIEX) mekanizmasının bir parçasıdır. RTP nin anahtar hedef grubu; bölgesel ve yerel yönetim otoriteleri, düzenleyici kuruluşlar ve denetçilerdir. RTP aynı zamanda ilgili paydaşları, iş dünyasını ve sivil toplum kuruluşlarını da bir araya getirmektedir. RTP 2002 yılında başlatılmıştır ve şu anda; Bulgaristan, Çek Cumhuriyeti, Estonya, Kıbrıs, Macaristan, Letonya, Litvanya, Polonya, Romanya, Slovenya ve Slovakya da aktif durumdadır. RTP asistanlığını, aynı zamanda Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti ne de sağlamaktadır. Devam eden RTP kapsamında; tüketici haklarının korunması, çevre, gıda güvenliği, fikri mülkiyet hakları, kamu alımları, sosyal politika ve ulaştırma başlıkları yer almaktadır. 1
2. Bölgesel Eğitim Programı (RTP) Etkisi RTP tarafından, 2002 yılından bugüne kadar, 800 eğitim programı düzenlenmiştir. RTP nin, faydalanıcı ülkelerde yaklaşık 200 aktif RTP Uzmanı bulunmaktadır. RTP tarafından 2004 yılından bugüne kadar ise 27,000 den fazla katılımcıya ulaşan 500 den fazla seminer düzenlenmiştir. RTP tarafından sunulan teknik yardımın pozitif sonuçları arasında; en iyi uygulama nın üye ülkeler arasında değişimi ve bölgede bulunan farklı paydaşlar arasında ileri ağların kurulumu yer almaktadır. Teknik yardım, bölgenin uygulamada karşı karşıya kaldığı sorunun çözümü için Avrupa Birliği Müktesebatının ilgili bölümüne odaklanır. RTP Uzmanı ve bölgesinin yönetimi mükemmeliyet merkezi haline getirilerek fayda sağlanır. Buna ek olarak, bölgesel ve yerel otorite tarafından eğitim fırsatları; ilgili paydaşların müktesebata bağlı olarak ulusal mevzuat içinde yer alan son değişiklikler hakkında bilgilendirilmesi için kullanılabilir. RTP, bölgesel ve yerel otoritenin Avrupa Birliği Müktesebatının ilgili bölümünün uygulanmasında, yükümlülükleri hakkında bilgilendirilmesi ve ülkenin katılım stratejisinin ilerletilmesi için de kullanılır. RTP, Avrupa Birliği Müktesebatının benimsenmesi için Ulusal Programı tamamlamaktadır ve uygulanmasını kolaylaştırmaktadır. Son olarak, eğitimcinin eğitimi nin artan etkisi çok önemlidir ve bu durum RTP nin etki alanının ne kadar geniş olduğunu göstermektedir. 2
3. Bölgesel Eğitim Programı (RTP) Hedefi Bu bölüm, RTP nin hedeflerini ve bu hedeflere nasıl ulaşılacağını açıklamaktadır ve mantıksal çerçeve yaklaşımına dayanmaktadır. 3.1. İhtiyaç Değerlendirmesi Avrupa Birliği Müktesebatının uygulanmasında ve yaptırımında bölgesel ve yerel otorite etkili bir role sahiptir. Dolayısıyla, kurumsal yapılanma desteğinin bu otoritelere sağlanması gereklidir. Bu; katılım öncesi dönemin erken safhalarında, ilgili müktesebat hakkında güncel bilgi sağlanması ile mümkündür. Ulusal yönetimin farklı seviyelerinin arasında iyi kurulmuş işbirliği, katılımın üç (3) safhasının (transposition, implementation and enforcement) sürekliliğinin sağlanması için bir ön koşuldur. Merkezi ve yerel/bölgesel otorite ve aynı zamanda ilgili paydaşlar arasında böyle bir diyalogun kolaylaştırılması ve geliştirilmesi gerekmektedir. 3.2. Genel Amaç Avrupa Birliği Müktesebatının ilgili başlıklarının uygulamasının ve yaptırımının kolaylaştırılması için Ulusal Programının tamamlanması ve merkezi otoritenin bölgesel ve yerel otoriteler ile arasındaki işbirliğinin güçlendirilmesidir. 3.3. Programın Amacı RTP aracılığı ile sağlanan teknik yardım Avrupa Birliği Müktesebatının Ulusal Programa aktarılmasını tamamlayacaktır. RTP, Ulusal Yönetim için Avrupa Birliği Müktesebatının bölgesel ve yerel seviyede doğru uygulandığını ve yaptırımını sağlayan bir mekanizmadır. Merkezi yönetimi bölgesel ve yerel yönetimler ile bir araya getirir, katılım öncesinde işbirliğini kolaylaştırır ve ulusal yönetimin farklı seviyelerinde deneyimin ve bilginin değişimini kolaylaştırır. Kamu Kurum ve Kuruluşları ile ilgili paydaşları kapsayan dinleyici kitlesine, Avrupa Birliği Müktesebatının tartışma ve sunumu için bir forum sağlar. 3
3.4. Metot ve Yaklaşım RTP, TAIEX mekanizmasının genel ilkelerinden olan, faydalanıcı ülke tarafından sunulan ihtiyaca teknik yardım sağlama ile uyumlu olarak çalışır. RTP, merkezi yönetimin; hangi yerel ve bölgesel otoriteyi seçmesi gerektiğine ve programın yerel olarak sahiplenilmesine yardımcı olur. Merkezi yönetim, bölgesel ve yerel otorite ile etkileşim içindedir ve RTP tarafından sağlanan teknik yardımın önceliklerini belirler. Seçilen bölgede yer alan kamu çalışanları, uzmanlık alanlarında eğitim alarak RTP Uzmanı olur. RTP Uzmanı; bölge yönetimi ile birlikte belirlenen ihtiyaçlara göre Avrupa Birliği Müktesebatının özel bölümleri üzerinde uygun teknik yardımı sağlamaktan sorumludur. RTP Uzmanı; bölge yönetimi ile birlikte RTP faaliyetlerinde ele alınacak konuları önerir ve belirler. Bu konular, merkezi yönetimin önceliği ve RTP Takımı ile uyumlu olmalıdır. 3.5. Sonuç RTP nin önceliğini belirlemek için, merkezi yönetim ile bölgesel ve yerel otorite arasında sürekli diyalogu sağlayan bir ağ kurulmalıdır. Kararlaştırılan öncelik Ulusal Program ile uyumlu olmalı ve katılım öncesi işlemleri kolaylaştırmalıdır. Seçilen bölgeyi temsil eden kamu çalışanı mükemmeliyet merkezi olmak için alanında eğitim alır ve bölgesi için teknik yardım sağlar. Teknik yardım, seminer ve çalıştay olarak yapılır. Bu seminerlerde ve çalıştaylarda katılım sağlayan temsilcilere, Avrupa Birliği Müktesebatının uygulanması ve yaptırımı için yerel uzmanların ve üye ülkelerin deneyimlerinden pratik örnekler sağlanır. RTP, yerel ve bölgesel düzeyde ilgili paydaşların katılımı ile Avrupa Birliği Müktesebatının faydalanıcı ülkede etkili bir şekilde uygulanmasını ve yaptırımını geliştirir. Dolayısıyla, Avrupa Birliği nin genişleme stratejisini destekler. Kamu Kurum ve Kuruluşlarının, iş dünyasının ve sivil toplum kuruluşlarının da eğitimlere katılımı ile geniş bir ağa ulaşım mümkündür. Bölgesel ve yerel otoriteyi temsil eden kamu çalışanı, bölgede karşılaşılan zorlukları belirler ve vurgular. 4
3.6. Faaliyetler a) Avrupa Komisyonu tarafından; ilgili ülkenin katılım öncesi süreci ile uyumlu olarak, RTP nin başlaması için uygun zamanlama ve öncelikli olarak hangi başlıkların (tüketici haklarının korunması, çevre, gıda güvenliği, fikri mülkiyet hakları, kamu alımları, sosyal politika ve ulaştırma) dikkate alnıması gerektiği belirlenir. b) Başlıkların seçiminin ardından, Ulusal Odak Noktası olarak hareket edecek uygun merkezi yönetim otoritesi belirlenir ve RTP Takımı (Avrupa Komisyonu) ile işbirliği içinde uygun bölgesel ve yerel otorite seçilir. c) Ulusal Odak Noktası ile işbirliği içinde Bölgesel Odak Noktaları tarafından önerilen adaylar, gelecekte RTP Uzmanı olmaları için elenir ve seçilir. d) Seçilen RTP Uzmanı ve Ulusal Odak Noktası tarafından aşağıda belirtilen eğitim aşamaları düzenlenir: Aşama 1 : Avrupa Birliği ve Kurumlarına gidiş (1 gün, Brüksel). Aşama 2 : Avrupa Birliği Müktesebatının seçilen başlığı hakkında teknik seminer. (3-4 gün, Brüksel). Aşama 3 : Teknik seminerin tamamlanması için üye ülkeler tarafından Avrupa Birliği Müktesebatının pratik anlamda nasıl uygulandığı hakkında Aşama 4 : RTP Uzmanı tarafından RTP semineri/çalıştayı düzenlemesi esnasında, görevleri hakkında bilgilendirme için hazırlayıcı toplantı - interaktif ve iyi organize edilmiş seminer/çalıştayın nasıl hazırlanacağı hakkında rehber sunulması (faydalanıcı ülkede 1 gün). e) Bölgesel ve Ulusal Odak Noktası tarafından (RTP Takımı ile üzerinde mutabık kalarak) öncelikli olarak belirlenmiş konulara odaklanılır. f) Önceliklerin sürekli olarak gözden geçirilmesi gerekir. Her konuda gelecek yılın çalışma programının ve önceliklerinin tartışılması için Ulusal Odak Noktası, RTP Uzmanı ve Bölgesel Odak Noktası birlikte yıllık toplantılar düzenler. g) RTP Uzmanı için bu program boyunca sürekli profesyonel gelişiminin sağlanması için ek çalışma turu düzenlenir. 5
3.7. Bölgesel Eğitim Programı (RTP) Çerçevesinde Anahtar Aktörlerin Rol ve Profili 3.7.1. Ulusal Odak Noktası (NFP) Görevleri RTP Uzmanı için ev sahipliği yapacak Bölgesel Odak Noktasının seçilme işleminin içinde bulunma, Potansiyel Bölgesel Odak Noktasının önerilerine dayanarak uygun RTP Uzmanının seçilmesi ile uğraşma, RTP Uzmanı ile birlikte eğitim aşamalarında bulunma, Bölgesel Odak Noktası ve RTP Takımı (Avrupa Komisyonu) ile yakın işbirliği içinde düzenli olarak RTP nin önceliklerinin gözden geçirilmesi, Önerilen faaliyetlerin Avrupa Birliği Müktesebatı ile Ulusal Programa uygunluğunu sağlama, RTP faaliyetlerinin teşvik edilmesi ve merkezi yönetim seviyesinden meslektaşlarının eğitim oturumlarına katılım sağlaması için özendirilmesi. 3.7.2. Bölgesel Odak Noktası (RTP) Uzmanı İçin Ev Sahipliği Yapan Bölgesel/Yerel Otorite Görevleri RTP Uzmanı olacak şekilde kendi otoritesinde görevlendirilen kamu çalışanının önerilmesi ve seçim işleminin içinde bulunulması, RTP nin düzenli bir şekilde önceliğinin açıklanması, NFP ve RTP Takımı ile yakın işbirliği kurulması, RTP Uzmanına; yılda bir veya iki defa eğitim düzenlemesi ve eğitim aşamalarında yer alabilmesine ilişkin olarak, her zamanki görevinden uzak kalması için izin taahhüt edilmesi, RTP Uzmanına; aktif olarak desteklenmesi için ev sahipliği yapılması ve bölgede düzenlenen eğitimin sahiplenilmesi, RTP ye kamu çalışanlarının ve diğer ilgili paydaşların katılımının teşvik edilmesi. 6
Profili RTP Uzmanına ev sahipliğinin yapılması için seçilen bölgesel ve yerel otoritede çalışan yüksek veya orta düzey kamu yöneticisi olması, Avrupa Birliği Müktesebatının uygulanmasında, kendi bölgesinin karşılaştığı anahtar sorunlarda sağlam farkındalığa ve bilgiye sahip olması ve yeterli düzeyde İngilizce bilmesi, Taahhüt/Sorumlulu: en az iki (2) yıl boyunca RTP faaliyetlerini teşvik etmesi ve geri bildirim sağlaması beklenmektedir. 3.7.3. Bölgesel Eğitim Program Uzmanı (RTP Expert) Görevleri RTP önceliği ile uyumlu olarak, eğitim alanlarının ve konularının belirlenmesi ve daha sonra, bölgesinde, RTP seminerlerini/çalıştaylarının yılda bir veya iki kez TAIEX Mekanizmasının desteği ile düzenlenmesi, Eğitim aşamalarında kazanılan deneyimin ve bilginin, meslektaşlarına ve daha geniş dinleyici kitlesine aktarılması, Bölgesel yönetimde mükemmellik merkezi olarak hareket edilmesi, Ulusal Programın Bölgesel Odak Noktasının denetiminde, NFP ve RTP Takımı ile birlikte her yıl koordine edilmesi. Profili Seçilen bölgesel/yerel otoritede çalışan kamu personeli olması ve topluluk müktesebatının uygulanmasının ve yaptırımının aktif olarak içinde bulunması, Konusunda çok iyi derecede teknik bilgiye sahip olması, İngilizce dilini çalışma dili olarak kullanabilmesi, Seminer/çalıştay düzenleme deneyimine ve olayları yönetmede ve geniş dinleyici kitlesine sunum yapma becerisine sahip olması, Tüm eğitim aşamalarının başarılı bir şekilde tamamlanmasının ardından, yılda en az bir (1) defa kendi bölgesinde RTP düzenleme (en az 2-3 yıl). 7