T.C. EKONOMİ BAKANLIĞI YATIRIM TEŞVİK BÜLTENİ -KASIM 2016 VERİLERİ- TEŞVİK UYGULAMA VE YABANCI SERMAYE GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
İÇİNDEKİLER Sayfa no 1. 2016 Yılı Kasım Ayı Gelişmeleri 1 1.1. Kasım Ayı Yatırım Teşvik lerinin Genel Karakteristikleri 1 1.2. Kasım Ayı Yatırım Teşvik lerinin Bölgelere Göre Dağılımı 1 1.3. Kasım Ayı Yatırım Teşvik lerinin Mahiyetlerine Göre Dağılımı 2 1.4. Kasım Ayı Yatırım Teşvik lerinin Sektörlere Göre Dağılımı 2 1.5. Kasım Ayı Yatırım Teşvik lerinin Türlerine Göre Dağılımı 3 2. 2016 Yılı Ocak-Kasım Dönemi Gelişmeleri 3 2.1. Ocak-Kasım Dönemi Yatırım Teşvik lerinin Genel Karakteristikleri 3 2.2. Ocak-Kasım Dönemi Yatırım Teşvik lerinin Bölgelere Göre Dağılımı 4 2.3. Ocak-Kasım Dönemi Yatırım Teşvik lerinin Mahiyetlerine Göre Dağılımı 5 2.4. Ocak-Kasım Dönemi Yatırım Teşvik lerinin Sektörlere Göre Dağılımı 5 2.5. Ocak-Kasım Dönemi Yatırım Teşvik lerinin Türlerine Göre Dağılımı 5 3. 2012/3305 Sayılı Karar Dönemindeki Birikimli Gelişmeler (20.06.2012 30.11.2016) 6 3.1. Yatırım Teşvik lerinin Karşılaştırması 6 3.2. Yatırım Teşvik lerinin Bölgesel Bazda Karşılaştırması 6 3.3. Yatırım Teşvik lerinin Mahiyetlerine Göre Dönemsel Karşılaştırması 7 3.4. Yatırım Teşvik lerinin Türlerine Göre Dönemsel Karşılaştırması 7 3.5. Yatırım Teşvik lerinin Sektörlere Göre Dağılımı 7 i
YATIRIM TEŞVİK BELGESİ BÜLTENİ -KASIM 2016 VERİLERİ- 1. 2016 Yılı Kasım Ayı Gelişmeleri 1.1. Kasım Ayı Yatırım Teşvik lerinin Genel Karakteristikleri 2016 yılı Kasım ayında, öngörülen sabit yatırım tutarı toplam 5,8 milyar TL olan 501 adet Yatırım Teşvik si düzenlenmiştir. Düzenlenen belgelerde toplam 11.796 kişilik istihdam öngörülmektedir. Öngörülen Tutarı Öngörülen Yabancı Yerli Toplam Yabancı Yerli Toplam Yabancı Yerli Toplam 2014 15 294 309 1.208 7.297 8.505 1.210 16.302 17.512 2015 21 305 326 459 5.112 5.572 1.336 11.769 13.105 2016 29 472 501 529 5.226 5.755 2.011 9.785 11.796 Kasım ayında düzenlenen 501 adet Yatırım Teşvik sinin 472 adedi yerli firmalar, 29 adedi yabancı sermayeli firmalar tarafından alınmıştır. Yerli firmalara düzenlenen teşvik belgelerinde öngörülen toplam sabit yatırım tutarı 5,2 milyar TL olurken, yabancı sermayeli firmalara düzenlenen teşvik belgelerinde öngörülen toplam sabit yatırım tutarı 529 milyon TL dir. 1.2. Kasım Ayı Yatırım Teşvik lerinin Bölgelere Göre Dağılımı 2016 yılı Kasım ayında verilen teşvik belgelerinin 167 adedi I. Bölgede, 86 adedi II. Bölgede, 86 adedi III. Bölgede, 51 adedi IV. Bölgede, 71 adedi V. Bölgede, 38 adedi VI. Bölgede ve 2 adedi ise Muhtelif Bölgelerdedir. Öngörülen Tutarı (Milyon TL) 2014 2015 2016 2014 2015 2016 I.Bölge 111 98 167 5.062 1.510 2.120 II.Bölge 59 69 86 1.850 1.365 643 III.Bölge 41 52 86 624 1.309 724 IV.Bölge 48 33 51 492 664 334 V.Bölge 19 40 71 144 486 355 VI.Bölge 31 33 38 333 202 297 Muhtelif Bölgeler* 0 1 2 0 35 1.282 Toplam 309 326 501 8.505 5.572 5.755 Öngörülen toplam sabit yatırım tutarının ise 2,1 milyar TL si I. Bölgede, 643 milyon TL si II. Bölgede, 724 milyon TL si III. Bölgede, 334 milyon TL si IV. Bölgede, 355 milyon TL si V. Bölgede, 297 milyon TL si VI. Bölgede ve 1,3 milyar TL si ise Muhtelif Bölgelerdedir. 1
Kasım Ayı Yatırım Teşvik lerinin Yüzde Dağılımı Öngörülen Tutarı (Milyon TL) 2014 2015 2016 2014 2015 2016 I.Bölge %36 %30 %33 %59 %27 %37 II.Bölge %19 %21 %17 %22 %24 %11 III.Bölge %13 %16 %17 %7 %23 %13 IV.Bölge %16 %10 %10 %6 %12 %6 V.Bölge %6 %12 %14 %2 %9 %6 VI.Bölge %10 %10 %8 %4 %4 %5 Muhtelif Bölgeler* %0 %1 %1 %0 %1 %22 Toplam %100 %100 %100 %100 %100 %100 1.3. Kasım Ayı Yatırım Teşvik lerinin Mahiyetlerine Göre Dağılımı 2016 yılı Kasım ayında düzenlenen 501 adet belgenin 374 adedi komple yeni yatırım, 86 adedi tevsi, 41 adedi de diğer mahiyetlerdeki yatırımlardan oluşmaktadır. Kasım ayında yatırım teşvik belgelerinde öngörülen toplam 5,8 milyar TL lik sabit yatırım tutarının 3,1 milyar TL si komple yeni yatırım, 1,9 milyar TL si tevsi ve 807 milyon TL si de diğer mahiyetlerdeki yatırımlardan oluşmaktadır. Komple Yeni Yatırım Tevsi Diğer* Toplam 2014 196 5.992 82 1.961 31 552 309 8.505 2015 222 3.547 67 1.676 37 348 326 5.572 2016 374 3.099 86 1.850 41 807 501 5.755 * Modernizasyon, Entegrasyon ve Ürün çeşitlendirme yatırımları 1.4. Kasım Ayı Yatırım Teşvik lerinin Sektörlere Göre Dağılımı Kasım ayında verilen yatırım teşvik belgelerinde öngörülen toplam 5,8 milyar TL lik sabit yatırım tutarının 2,5 milyar TL si Enerji sektöründe, 1,4 milyar TL si Hizmetler sektöründe, 1,8 milyar TL si İmalat sektöründe, 27 milyon TL si Madencilik sektöründedir. Enerji Hizmetler İmalat Madencilik Sabit Yatırım 2014 25 376 93 126 5.256 10.416 148 2.836 6.865 10 39 138 2015 44 899 537 129 2.774 7.758 142 1.846 4.706 11 52 104 2016 189 2.507 466 111 1.382 4.824 198 1.839 6.438 3 27 68 2
1.5. Kasım Ayı Yatırım Teşvik lerinin Türlerine Göre Dağılımı Kasım ayında düzenlenen 501 adet yatırım teşvik belgesinin 213 adedi Bölgesel ve 288 adedi Genel mahiyete sahiptir. Yatırım teşvik belgelerinde öngörülen toplam 5,8 milyar TL lik sabit yatırım tutarının 3,7 milyar TL si Bölgesel ve 2 milyar TL si Genel mahiyetteki yatırımlara aittir. BÖLGESEL BÜYÜK ÖLÇEKLİ GENEL STRATEJİK YATIRIMLAR Sabit Yatırım (milyon TL) 2014 183 5.770 14.489 2 709 150 123 1.861 2.803 1 165 70 2015 183 3.772 10.644 3 207 236 140 1.593 2.225 0 0 0 2016 213 3.730 9.922 0 0 0 288 2.025 1.874 0 0 0 2. 2016 Yılı Ocak-Kasım Dönemi Gelişmeleri 2.1 Ocak-Kasım Dönemi Yatırım Teşvik lerinin Genel Karakteristikleri 2016 yılı Ocak-Kasım döneminde, öngörülen toplam sabit yatırım tutarı 93,3 milyar TL olan toplam 4.689 adet Yatırım Teşvik si düzenlenmiştir. Düzenlenen belgelerde 128.540 kişilik istihdam öngörülmektedir. Öngörülen Tutarı Öngörülen Yabancı Yerli Toplam Yabancı Yerli Toplam Yabancı Yerli Toplam 2014 218 3.314 3.532 10.419 46.592 57.011 10.995 114.869 125.864 2015 206 3.720 3.926 32.740 54.950 87.690 9.404 112.288 121.692 2016 208 4.481 4.689 30.536 62.758 93.294 13.806 114.734 128.540 Ocak-Kasım döneminde düzenlenen 4.689 adet Yatırım Teşvik sinin 4.481 adedi yerli firmalar, 208 adedi yabancı sermayeli firmalar tarafından alınmıştır. Yerli firmalar için düzenlenen belgelerde öngörülen toplam sabit yatırım tutarı 62,8 milyar TL olurken, yabancı sermayeli firmalar için düzenlenen belgelerde öngörülen toplam sabit yatırım tutarı 30,5 milyar TL dir. 3
2.2. Ocak-Kasım Dönemi Yatırım Teşvik lerinin Bölgelere Göre Dağılımı 2016 yılının Ocak-Kasım döneminde verilen teşvik belgelerinin 1.377 adedi I. Bölgede, 927 adedi II. Bölgede, 744 adedi III. Bölgede, 602 adedi IV. Bölgede, 625 adedi V. Bölgede, 396 adedi VI. Bölgede ve 18 adedi ise Muhtelif Bölgelerdedir. Öngörülen Tutarı (Milyon TL) 2014 2015 2016 2014 2015 2016 I.Bölge 1.274 1.294 1.377 23.861 17.946 45.878 II.Bölge 609 782 927 9.889 13.026 16.324 III.Bölge 519 575 744 9.046 17.311 6.354 IV.Bölge 406 418 602 5.006 8.255 10.461 V.Bölge 315 414 625 4.199 4.667 5.845 VI.Bölge 395 433 396 3.882 1.938 2.263 Muhtelif Bölgeler* 14 10 18 1.127 24.548 6.169 Toplam 3.532 3.926 4.689 57.011 87.690 93.294 Teşvik belgelerinde öngörülen toplam sabit yatırım tutarının ise 45,9 milyar TL si I. Bölgede, 16,3 milyar TL si II. Bölgede, 6,4 milyar TL si III. Bölgede, 10,5 milyar TL si IV. Bölgede, 5,8 milyar TL si V. Bölgede, 2,3 milyar TL si VI. Bölgede ve 6,2 milyar TL si ise Muhtelif Bölgelerdedir. Ocak-Kasım Dönemi Yatırım Teşvik lerinin Yüzde Dağılımı Öngörülen Tutarı (Milyon TL) 2014 2015 2016 2014 2015 2016 I. Bölge %36 %33 %29 %42 %21 %49 II.Bölge %17 %20 %20 %17 %15 %18 III.Bölge %15 %15 %16 %16 %20 %7 IV.Bölge %12 %11 %13 %9 %9 %11 V.Bölge %9 %10 %13 %7 %5 %6 VI.Bölge %11 %11 %9 %7 %2 %2 Muhtelif Bölgeler* %0,4 %0,3 %0,4 %2 %28 %7 Toplam %100 %100 %100 %100 %100 %100 4
2.3. Ocak-Kasım Dönemi Yatırım Teşvik lerinin Mahiyetlerine Göre Dağılımı 2016 yılı Ocak-Kasım döneminde düzenlenen 4.689 adet belgenin 3.519 adedi komple yeni yatırım, 845 adedi tevsi, 325 adedi de diğer mahiyetlerdeki yatırımlardan oluşmaktadır. Ocak-Kasım döneminde yatırım teşvik belgelerinde öngörülen 93,3 milyar TL lik toplam sabit yatırım tutarının 50,9 milyar TL si komple yeni yatırım, 34,2 milyar TL si tevsi ve 8,2 milyar TL si ise diğer mahiyetlerdeki yatırımlardan oluşmaktadır. Komple Yeni Yatırım Tevsi Diğer* Toplam 2014 2.260 40.078 952 13.541 320 3.391 3.532 57.011 2015 2.742 69.350 845 13.198 339 5.142 3.926 87.690 2016 3.519 50.946 845 34.160 325 8.188 4.689 93.294 * Modernizasyon, Entegrasyon ve Ürün çeşitlendirme yatırımları 2.4. Ocak-Kasım Dönemi Yatırım Teşvik lerinin Sektörlere Göre Dağılımı Ocak-Kasım döneminde verilen yatırım teşvik belgelerinde öngörülen 93,3 milyar TL lik toplam sabit yatırım tutarının 24,6 milyar TL si Enerji sektöründe, 42,7 milyar TL si Hizmetler sektöründe, 22,2 milyar TL si İmalat sektöründe ve 3,7 milyar TL si ise Madencilik sektöründedir. Enerji Hizmetler İmalat Madencilik Sabit Yatırım 2014 232 9.876 2.027 1.158 23.155 59.990 1.993 22.062 59.973 149 1.919 3.874 2015 644 35.621 3.597 1.368 30.522 60.874 1.796 19.190 55.231 118 2.357 1.990 2016 1.718 24.649 4.599 1.138 42.682 62.778 1.743 22.231 58.768 90 3.733 2.395 2.5. Ocak-Kasım Dönemi Yatırım Teşvik lerinin Türlerine Göre Dağılımı Ocak-Kasım döneminde düzenlenen 4.689 adet yatırım teşvik belgesinin 1.829 adedi Bölgesel, 8 adedi Büyük Ölçekli, 2.850 adedi Genel ve 2 adedi Stratejik mahiyete sahiptir. Yatırım teşvik belgelerinde öngörülen toplam 93,3 milyar TL lik sabit yatırım tutarının 44,4 milyar TL si Bölgesel, 4,7 milyar TL si Büyük Ölçekli, 40,9 milyar TL si Genel ve 3,4 milyar TL si Stratejik mahiyetteki yatırımlara aittir. BÖLGESEL BÜYÜK ÖLÇEKLİ GENEL STRATEJİK YATIRIMLAR Sabit Yatırım (milyon TL) 2014 2.018 30.815 94.630 11 4.541 2.048 1.500 20.927 28.947 3 727 239 2015 2.021 24.288 91.326 16 26.588 2.829 1.881 24.198 26.766 8 12.616 771 2016 1.829 44.366 91.845 8 4.655 7.316 2.850 40.871 28.379 2 3.402 1.000 5
3. 2012/3305 Sayılı Karar Dönemindeki Birikimli Gelişmeler (20.06.2012 Kasım 2016) 3.1. Yatırım Teşvik lerinin Karşılaştırması 20 Kasım 2012 tarihinden Kasım 2016 sonuna kadar 20.243 adet Yatırım Teşvik si düzenlenmiştir. Düzenlenen Yatırım Teşvik lerinin 19.177 adedi yerli firmalar, 1.066 adedi de yabancı sermayeli firmalar tarafından alınmıştır. Bu dönemde yerli firmalara düzenlenen belgelerde öngörülen toplam sabit yatırım tutarı 299,4 milyar TL olurken, yabancı sermayeli firmalara düzenlenen belgelerde öngörülen toplam sabit yatırım tutarı ise 97,8 milyar TL dir. Yabancı Sermaye Yerli Sermaye Toplam 1.066 19.177 20.243 97.789 299.444 397.232 65.451 636.063 701.514 3.2. Yatırım Teşvik lerinin Bölgesel Bazda Karşılaştırması Bu dönemde düzenlenen Yatırım Teşvik si adedinde I. Bölge %34, II. Bölge %18, III. Bölge %15, IV. Bölge %11, V. Bölge %11, VI. Bölge %11 ve Muhtelif Bölgeler %0,4 pay almıştır. Öngörülen sabit yatırım tutarı dikkate alındığında ise I. Bölgenin payının %38, II. Bölgenin payının %16, III. Bölgenin payının %13, IV. Bölgenin payının %10, V. Bölgenin payının %6, VI. Bölgenin payının %5 ve Muhtelif Bölgelerin payının %12 olduğu görülmektedir. I. Bölge II. Bölge III. Bölge IV. Bölge V. Bölge VI. Bölge Muhtelif Bölgeler* Toplam 6.863 3.666 3.040 2.280 2.107 2.206 81 20.243 (Milyon TL) 152.336 65.331 52.251 39.065 24.034 17.780 46.435 397.232 273.164 101.799 78.136 61.206 64.693 118.972 3.544 701.514 20 Kasım 2012 Kasım 2016 Dönemi Yatırım Teşvik lerinin Yüzde Dağılımı I. Bölge II. Bölge III. Bölge IV. Bölge V. Bölge VI. Bölge Muhtelif Bölgeler* Toplam % %34 %18 %15 %11 %11 %11 %0,4 %100 % (Milyon TL) %38 %16 %13 %10 %6 %5 %12 %100 % %39 %15 %11 %9 %9 %17 %0,5 %100 6
3.3. Yatırım Teşvik lerinin Mahiyetlerine Göre Dönemsel Karşılaştırması 20 Kasım 2012 tarihinden Kasım 2016 sonuna kadar düzenlenen 20.243 adet teşvik belgesinin 13.333 adedi Komple Yeni Yatırım, 5.100 adedi Tevsi ve 1.810 adedi Modernizasyon, Entegrasyon vb. diğer mahiyetteki yatırımlara aittir. Bu dönemde öngörülen 397,2 milyar TL lik toplam sabit yatırım tutarının 266,3 milyar TL si Komple Yeni Yatırım, 97,9 milyar TL si ise Tevsi Yatırım dır. Komple Yeni Yatırım Tevsi Diğer Toplam 13.333 5.100 1.810 20.243 266.259 97.899 33.074 397.232 531.410 142.466 27.638 701.514 3.4. Yatırım Teşvik lerinin Türlerine Göre Dönemsel Karşılaştırması 20 Kasım 2012 tarihinden Kasım 2016 sonuna kadar düzenlenen 20.243 adet yatırım teşvik belgesinin 10.494 adedi Bölgesel, 77 adedi Büyük Ölçekli, 9.646 adedi Genel ve 26 adedi ise Stratejik mahiyete sahiptir. Yatırım teşvik belgelerinde öngörülen toplam 397,2 milyar TL lik sabit yatırım tutarının 164,9 milyar TL si Bölgesel, 57 milyar TL si Büyük Ölçekli, 137,1 milyar TL si Genel iken 38,2 milyar TL si Stratejik mahiyetteki yatırımlara aittir. Bölgesel Büyük Ölçekli Genel Stratejik Toplam 10.494 77 9.646 26 20.243 164.909 57.018 137.122 38.184 397.232 520.370 22.924 153.114 5.106 701.514 3.5. Yatırım Teşvik lerinin Sektörlere Göre Dağılımı 20 Kasım 2012 tarihinden Kasım 2016 sonuna kadar düzenlenen yatırım teşvik belgelerinde öngörülen 397,2 milyar TL lik toplam sabit yatırım tutarının 110,4 milyar TL si Enerji, 132,3 milyar TL si Hizmetler, 136 milyar TL si İmalat, 18,6 milyar TL si Madencilik sektörlerindedir. SEKTÖRLER Enerji 3.108 110.400 17.013 Hizmetler 5.896 132.273 311.876 İmalat 10.427 135.960 348.663 Madencilik 812 18.599 23.962 TOPLAM 20.243 397.232 701.514 (*) Bu bültende sunulan tüm değerler güncel verilerden derlenmiştir. 7