BPH da Türkçe Yaşam Kalitesi Ölçeklerinin Kullanım Kılavuzu Dr. Kamil ÇAM Düzce Üniversitesi Tıp Fakültesi Üroloji AD
BPH Ġnfravezikal obstrüksiyon BPH AÜSY YK Detrüsör disfonksiyonu YaĢlanma
IPSS Tedavi kılavuzlarında dahi yol gösterici
BPH tedavisinde IPSS karar verdirici olmalı mı?
IPSS Utanma duygusu AnlaĢılırlık Hastaların %50 si dolduramıyor Netto et al, Urology, 1998 MacDiarmidet al, J Urol, 1998 Etkinlik Hastaların %73 ü dolduramıyor Çam et al, BJU Int, 2003 3. dolduruģta güvenilir Cockett et al, J Urol, 1996
BPH ve YK YK >IPSS önemli Barry et al, Urology, 1992 Garraway et al, Br J Gen Prac, 1993 Roberts et al, Urology, 1994 Tansg et al, Postate, 2003 ġiddetli semptom = kötü YK Barry et al, Urology, 1992
BPH ve YK Grup Sayı YaĢ BPH 410 40-79 Non BPH 1520 40-79 BPH:>20gr, <15ml/sn Sonuç BPH Non BPH YK QoL: İyilik hali stres, depresyon Tsank KK et al, Prostate, 1993
YK ve BPH 23 merkez, 4 ülke 6000 kiģi HRQoL Sonuç YaĢla HRQoL SS // HRQoL Japonya ve ABD > Fransa ve Ġskoçya SOSYOKÜLTÜREL FARKLILIK Girman CJ et al,urology, 1998
YK ve BPH 2480 kiģi Symptom Problem Index AÜSY (IPSS) Sonuç IPSS SPI Beyaz > Siyah GENETĠK FARKLILIK Sarma AW et al,j Urol, 2002
YK ve BPH ICSmaleVS 11 soru TUR-P-Lazer-Takip Tedavi baģarısı Donovan et al,j Urol, 2000
YK ve BPH 23 merkez, 12 ülke ICSmale Tedavi yanıt Donovan et al,bju Int, 1999
YK ve BPH 2829 hasta Alfuzosin HRQoL ve IPSS Tedavi yanıt Lukacs et al,urology, 2000
SONUÇ BPH da önemli olan ve tedaviyi yönlendirmesi gereken YK (Topluma Özgü?)
BPH özgü YK Ölçütü GeliĢtirme ÜROONKOLOJĠ DERNEĞĠ YAġAM KALĠTESĠ ÇALIġMA GRUBU
GEREÇ ve YÖNTEM 1.Kapsamlı araģtırma (Literatür, uzman görüģü, özel grupla görüģme, mevcut anketler) 2. Ġlk örnek anket soru havuzu (118 soru) 3. Uzman elemesi (54 soru) 4. Ön uygulama (30 hasta) 5. Uygulanabilir anket (22 soru) 6. 30 genç normal-30 BPH hastası 7. Son 20 soruluk anket 8. GÜVENĠLĠRLĠK 9. GEÇERLĠLĠK (IPSS, BPH-YK, SF-36)
GEREÇ ve YÖNTEM GÜVENĠLĠRLĠK -GEÇERLĠLĠK BPH olmayan 50 genç (<50 yaģ) BPH tanısı konan 108 hasta (Tedavi öncesi ve sonrası 1.ay) Medikal tedavi 58 hasta TUR-p 50 hasta IPSS, BPH-YK, SF-36
BULGULAR Güvenilirlik Cronbach alfa katsayısı (0.621-0.885) 0.8464 (Klinik çalışmalar 0.7) Madde-toplam puan korelasyonları (>0.2) 0.3298-0.7886
Madde-toplam puan korelasyonları Madde 1 0.5289 Madde 2 0.5564 Madde 3 0.4673 Madde 4 0.6254 Madde 5 0.5769 Madde 6 0.6239 Madde 7 0.5918 Madde 8 0.6587 Madde 9 0.6057 Madde 10 0.7886 Madde 11 0.5181 Madde 12 0.5442 Madde 13 0.3372 Madde 14 0.6075 Madde 15 0.5976 Madde 16 0.3298 Madde 17 0.5348 Madde 18 0.4597 Madde 19 0.6193 Madde 20 0.6026
BULGULAR Geçerlilik Varimax rotasyon uygulanan ana bileģenler yöntemi ile faktör analizi Faktör analizi sonucunda özdeğeri 1 in üzerinde 4 faktör Tüm ölçek maddeleri bu faktörlerde faktör yükleri 0.4 ten büyük olarak temsil edilmiģlerdir 4 faktör de tüm varyansın %63.26 sını temsil etmektedir
BULGULAR Geçerlilik Birlikte geçerlilikte BPH-YK diğer yaģam kalitesi ölçekleri aralarındaki korelasyon 1. IPSS ile iyi derece korelasyon 2. SF-36 iliģkili yaģam kalitesi ölçümleriyle orta derecede korelasyon
Korelasyon katsayısı p IPSS TOTAL,801,000 IPSS QOL,567,000 SF FIZFON -,513,000 SF FIZROL -,468,000 SF VIT -,546,000 SF EMOS -,521,000 SF AGRI -,404,000 SF GENSAG -,602,000 SF SOSFON -,535,000 SF MENSAG -,567,000
BULGULAR Geçerlilik 20 SORU BPH-YK puanı HER SORU 0-3 PUAN (a=0, b=1, c=2, d=3) TOPLAM 0-60 PUAN
Tanı BULGULAR Geçerlilik BPH olmayan 50 genç hasta BPH tanısı konan 108 hasta BPH-YK puanı BPH olmayan 4.96 9.58 BPH 20.28 9.14 (t=-7.656, p<0.0001 )
BULGULAR Geçerlilik DeğiĢime duyarlılığını sınamak Medikal tedavi 58 hasta TUR-p 50 hasta
BULGULAR Geçerlilik Medikal tedavi 58 hasta BPH-YK puanı Tx öncesi: Tx sonrası (1. ay): 20.28 11.34 12.62 9.78 (t=3.941, p<0.0001)
BULGULAR Geçerlilik TUR-P 50 hasta BPH-YK puanı Tx öncesi: Tx sonrası (1. ay): 31.18 9.50 11.88 11.32 (t=9.232, p<0.0001)
SONUÇ BPH-YK ÖLÇEĞĠ GEÇERLĠ ve GÜVENĠLĠR
YÖNERGE Bu 2 sayfalık 20 sorudan oluşan anket prostat hastalığınızın hayat kalitenizi ne kadar etkilediğini değerlendirmek amacıyla uygulanmaktadır. Son bir aylık durumunuzu düşünerek cevaplayınız. Lütfen soruları dikkatlice okuduktan sonra size en uygun olan cevabı işaretleyiniz. Anlamadığınız sorularda hekiminize danışabilirsiniz. Soruda belirtilen şikayetleriniz yoksa HİÇ veya HAYIR şıkkını işaretleyiniz.
1. İdrar yaptıktan sonra damlama ve/veya idrar torbanızın tam boşalmadığı şikayetiniz varsa günlük hayatınızı ne kadar kısıtlıyor? O Hiç O Biraz O Oldukça O Çok fazla 2. Sık idrara çıkma şikayetiniz varsa günlük hayatınızı ne ölçüde etkiliyor? O Hiç O Biraz O Oldukça O Çok fazla 3. Kesik kesik idrar yapma ve/veya idrar yaparken zorlanma şikayetiniz varsa günlük hayatınızı ne ölçüde etkiliyor? O Hiç O Biraz O Oldukça O Çok fazla 4. Aniden idrar hissi nedeniyle tuvalete gitme ve/veya idrar kaçırma şikayetiniz varsa günlük işlerinizi ne kadar etkiliyor? O Hiç O Biraz O Oldukça O Çok fazla 5. İdrar akım hızında azalma veya zayıflık sizin günlük hayatınızı ne kadar etkiliyor? O Hiç O Biraz O Oldukça O Çok fazla
6. İdrar yapmaya başlarken bekleme ve/veya idrar yaparken ıkınma şikayetiniz varsa günlük hayatınızı ne kadar kısıtlıyor? O Hiç O Biraz O Oldukça O Çok fazla 7. Gece idrara çıkmak için uyanmak hayatınızı etkiliyor mu? O Hiç O Biraz O Oldukça O Çok fazla 8. İdrar yaparken ağrı ve/veya yanma şikayetiniz varsa hayatınızı ne kadar etkiliyor? O Hiç O Biraz O Oldukça O Çok fazla 9. Bundan sonraki hayatınızda prostata bağlı işeme şikayetlerinizin aynen devam edeceğini bilmek sizi üzer mi? O Hiç O Biraz O Oldukça O Çok fazla
10. Prostat ile ilgili olabilecek işeme şikayetleriniz günlük hayatınızı ne kadar zorlaştırmaktadır? O Hiç O Biraz O Oldukça O Çok fazla 11. Hiç idrar yapamamak ve/veya prostat ile ilgili ameliyat olmanızın gerekmesi gibi bir endişeniz var mı? O Hiç O Biraz O Oldukça O Çok fazla 12. Sizde prostat kanseri olabileceğine dair bir endişeniz var mı? O Hiç O Biraz O Oldukça O Çok fazla 13. İdrarda iltihap ve kanama endişesi taşıyor musunuz? O Hiç O Biraz O Oldukça O Çok fazla 14. İşeme şikayetlerniz nedeniyle ne derecede fiziksel rahatsızlık hissettiniz? O Hiç O Biraz O Oldukça O Çok fazla 15. İşeme şikayetlerinizin günlük işlerinizi yapmanızı (alış-verişe, ziyarete, evden dışarı gitme gibi) etkilediğini düşünüyor musunuz? O Hiç O Biraz O Oldukça O Çok fazla
16. İşeme şikayetlerinizin uzun süreli otobüs veya tren seyahatlerinizi engelldiğini düşünüyor musunuz? O Hiç O Biraz O Oldukça O Çok fazla 17. İdrar şikayetleriniz iştahınız ve yemek alışkanlıklarınızı etkiledi mi? O Hiç O Biraz O Oldukça O Çok fazla 18. İşeme şikayetlernizin cinsel yaşamınızı etkilediğini düşünüyor musunuz? O Hayır O Biraz O Oldukça O Çok fazla 19. İşeme şikayetleriniz nedeniyle moralinizin kötüleştiğini düşünüyor musunuz? O Hayır O Biraz O Oldukça O Çok fazla 20. İşeme şikayetlerinizin genel sağlığınızı kötü olarak etkilediğini düşünüyor musuz? O Hayır O Biraz O Oldukça O Çok fazla
BPH-YK ÖLÇEĞĠ HEDEF Kullanımını yaygınlaģtırmak Zamanla geçerliliğini yeniden test etmek Daha geliģtirmek Puanlama? Hafif, orta, siddetli Ģeklinde gruplar?
BPH-YK