Düşün, düşün Haftalık Düşünce Özgürlüğü Bülteni (Sayı 8/15, 20 Şubat 2015) Geçen hafta neler oldu? *** Mersin in Tarsus ilçesinde 13 Şubat ta cesedi bulunan üniversite öğrencisi 20 yaşındaki Özgecan Aslan ın bindiği minibüsün şoförü tarafından önce tecavüz edilerek öldürüldüğü ve ardından yakıldığı belirlendi. Yaşanan vahşet ülke genelinde protesto edilirken, soruşturmayla ilgili getirilen gizlilik kararı, gelen tepkiler ve avukatların itirazı üzerine kaldırıldı. Bazı AKP'li bakan ve milletvekilleri idam cezasının yeniden getirilmesini gündeme taşırken, kadın örgütleri ise idam tartışmasını manipülasyon olarak yorumladı. *** Özgecan Aslan cinayetiyle ilgili konuşan Başbakan Davutoğlu, Kadına yönelik şiddeti tümüyle ortadan kaldırmak için seferberlik ilan ediyoruz dedi. Bianet in verilerine göre Türkiye de Ocak ayında 14 ilde 26 kadın erkekler tarafından öldürüldü. Ayrıca dövülerek, boğularak ya da bıçaklanarak öldürülmüş halde bulunan 7 kadının failleri tespit edilemedi. *** PKK nin silah bırakması tartışması çözüm sürecinde tansiyonu yükseltirken; HDP Eş Genel Başkanı Demirtaş, Öcalan ile 10 maddenin konuşulduğunu ve hükümetin önce bu maddeler doğrultusunda adım atması gerektiğini belirtti. Çözüm sürecinin kritik bir aşamada olduğunu söyleyen Başbakan Davutoğlu, hükümete kimsenin ev ödevi veremeyeceğini kaydetti. PKK ise Müzakerelere geçmeyen hükümet, oyalama taktiği yürütüyor ve süreci bitirme noktasına getiriyor dedi. *** Muhalefetin yoğun eleştirilerine neden olan İç Güvenlik Yasası'nın görüşüldüğü TBMM Genel Kurulu'ndaki kapalı oturumda vekiller arasında arbede yaşandı, AKP li vekillerin saldırısına uğrayan CHP ve HDP li beş milletvekili yaralandı. *** HDP Grup Başkan Vekili İdris Baluken, Suriye topraklarındaki Süleyman Şah Türbesi nde görevli TSK personelinin IŞİD tarafından rehin aldığına dair haberleri Meclis Genel Kurulu nda gündeme getirdi. Diğer yandan Türkiye ile ABD arasında, Suriyeli muhaliflere yönelik eğit- donat programı mutabakatı imzalandı. Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu, Türkiye de eğitilecek muhaliflerin hem rejim unsurları hem de IŞİD ve bölgedeki diğer örgütlerle mücadele edeceğini söyledi. *** Paralel yapı' iddialarına ilişkin soruşturma kapsamında İstanbul da gözaltına alınan 21 polisten 17'si tutuklandı. TBMM de HDP nin paralel yapı, yargı, güvenlik, TSK,
istihbarat, gizli dinleme, şantaj, tehdit, provokasyonların araştırılması amacıyla verdiği önerge ise AKP'li vekillerin oylarıyla reddedildi. *** Ermenistan, Türkiye ile 2009 yılında imzalanan "normalleşme" protokollerini Türkiye nin gerekli iradeyi göstermediği belirterek, geri çekti. Türkiye Dışişleri Bakanlığı ise Ermenistan ın hiçbir adım atmadığını ileri sürdü, söz konusu kararın talihsiz olduğunu açıkladı. *** Roboski katliamına ilişkin yürütülen soruşturma kapsamında ifade veren dönemin 2. Ordu Komutanlığı İstihbarat Dairesi Başkanı Albay Aygün Eker in öldürülen köylülerin kaçakçı olduğunu tespit etmelerine rağmen bombardımanın gerçekleştirildiğini söyledi. Genelkurmay; Eker in ifadesinin gerçeği yansıtmadığını ve askeri savcılığın, takipsizlik kararı verdiği dosyayla ilgili, tüm delilleri değerlendirdiğini savundu. *** Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu nun (HSYK) yayımlayacağı yetki kararnamesi ile dört büyük ilde özel ihtisas mahkemeleri kuruluyor. Bu mahkemelerin yaklaşık bir yıl önce kaldırılan Özel Yetkili Mahkemelerin görev alanına giren terör ve örgütlü suçlarla ilgili davalara bakması öngörülüyor. - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - İfade Özgürlüğünün 20 Yılı (1995-2015) Forumu yapıldı Düşünce Suçu(!?)na Karşı Girişimin düzenlediği Dün, Bugün, Yarın 1995 2015 forumu 14 Şubat tarihinde İstanbul Ticaret Üniversitesi Konferans salonunda yapıldı. Foruma aralarında Uluslararası PEN 2. Başkanı Eugene Schoulgin, Norveç PEN den Hege Nouri ve Brit Bildoen in ve bazı büyükelçilik temsilcilerinin de olduğu çok sayıda yerli ve yabancı konuk katıldı. Yaşar Kemal in 23 Ocak 1995 yılında DGM de yargılandığı süreçle başlayan Girişimin, 20 yıllık serüvenini anlatan bir kısa filmin ardından katılımcılar Türkiye de ifade özgürlüğünün geçirdiği evreleri masaya yatırdılar. Ayrıca Ali Rıza Dizdar, Erol Toy, Eren Keskin, Abdurrahman Dilipak, Murat Alpaslan, Mehmet Tarhan, Nazım Alpman, Fikret Başkaya, Mihail Vasiliyadis ve Ahmet Bahadır Ahıska forumun 1
Dakika Tanıklıklar bölümlerinde düşünce ve ifade özgürlüğü ihlallerine ilişkin başlarından geçen olayları anlattılar. Gazeteci Celal Başlangıç, avukat Ergin Cinmen ve sosyolog Nil Mutluer in moderatörlüklerini yaptığı üç ayrı forumda, son 20 yılın siyasi, hukuksal ve toplumsal değişimleri tartışıldı. Forum, Düşünce Suçları Müzesinin tanıtımı ve başta politikacılar olmak üzere kamuoyuna yapılan bir çağrı ile sonlandı: Lütfen ağzınızdan çıkan sözlere dikkat edin. Bunlkar aleyhinize kanıt olarak kullanılabilir ve hemen ertesi gün kendinizi bu müzede bulabilirsiniz. Bu uygulamaya 1 Nisan 2016 da başlayacağız... Türkiye Müzisyenlere En Çok Baskı Yapılan Üçüncü Ülke Freemuse (Freedom of Musical Expression - Müziksel İfade Özgürlüğü) adlı Uluslararası sivil toplum örgütü, 2014 yılında dünya genelinde müzisyenlerin karşılaştıkları baskıları raporlaştırdı. Müziğin susturulması için devletler ve devlet dışı çeşitli aktörler tarafından müzisyenlere hapis, saldırı ve sansür uygulandığına dikkat çekilen raporda, Türkiye dünyada en çok baskının yapıldığı üçüncü ülke olurken, Türkiyeli müzisyenlerin genellikle politik olarak baskı altında olduğu vurgulandı. Raporun tam metnine (İngilizce) erişim için; http://freemuse.org/archives/9534
AİHM, Türkiye nin zorunlu din dersi ile ilgili itirazını reddetti Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM), Türkiye hükümetinin din ve ahlak kültürü derslerinin zorunlu olmaktan çıkarılmasını isteyen kararına yaptığı itirazı reddetti. Strasbourg Mahkemesi, "Mansur Yalçın ve diğerleri" olarak bilinen davada 16 Eylül 2014 tarihinde verdiği kararda çocukların ve ailelerin, din ve ahlak kültürü derslerinden muaf tutulabilmelerine olanak sağlayacak bir sisteme geçilmesini istemişti. Hükümet söz konusu karara, Türkiye'de "zorunlu din dersi olmadığı" ve "istenirse Alevilere de Alevilik öğretilebileceği" tezlerini ileri sürerek itiraz etmiş ve davanın yeniden görülmesini istemişti. AİHM'nin temyiz başvurusunu reddetmesiyle karar kesinleşmiş oldu. İç Güvenlik Paketi ne tepkiler sürüyor İnsan Hakları İzleme Örgütü'nün (HRW) kıdemli araştırmacısı Emma Sinclair- Webb, Başbakan Davutoğlu'nun İç Güvenlik Paketi'nin AB standartlarında hazırlandığı iddiasına cevap verdi. Webb, düzenlemeyle polise verilmesi düşünülen yeni yetkilerin, Türkiye de insanların devlet kaynaklı hak ihlallerine maruz kalma riskini artırabilecek nitelikte olduğunu belirtti, hazırlanan tasarı Türkiye nin Avrupa Konseyi ni ve AİHM kararında tespit edilen sistematik hak ihlallerini ciddiye almadığını gösteriyor dedi.
Uluslararası Sınır Tanımayan Gazeteciler (RSF) örgütü ise iç güvenlik paketinin haberleşme özgürlüğü üzerinde de büyük bir tehdit oluşturacağı uyarısı yaptı. Örgüt; tasarının polisin yetkilerini ürkütücü ölçüde artırılmasını öngördüğünü, Türkiye de kronik bir hal alan hak ihlallerinin cesaretlendirilmesine değil, önlenmesine ve cezalandırılmasına ihtiyaç olduğunu belirtti. Ankara Barosu nun çağrısıyla toplanan ülke genelinden binlerce avukat Meclis e yürüyerek iç güvenlik paketiyle ilgili bir basın açıklaması yaptı. 87 bin avukat ve 79 baro adına konuştuğunu belirten Türkiye Barolar Birliği Başkanı Metin Feyzioğlu; Meclis teki paket şu anda faşizmin yasallaşması paketidir. Meclis teki paket sıkıyönetimin olağan bir ülkede yasallaşması anlamına gelmektedir dedi. Gündem Çocuk Derneği ise iç güvenlik paketinin yasalaşması halinde çocuk ölümleri ve tutuklu çocuk sayısının artacağını ifade etti; tasarının başta kadınlar, LGBTİ ler, işçiler, ekoloji savunucuları, köylüler olmak üzere toplumun tüm kesimleri gibi çocukları da baskılamak, onların seslerini kısmak için hazırlandığını belirtti. Lise öğrencisine Erdoğan'a hakaretten 7 ay hapis Antalya 2. Çocuk Mahkemesi, lise öğrencisi H.U.C.'ye, Erdoğan a hakaret suçlamasıyla 7 ay 23 gün hapis cezası verdi. 17 yaşındaki H.U.C.; dönemin Başbakanı Recep Tayyip Erdoğan için temsili karne şeklinde hazırlanan pankartla 24 Ocak 2014 günü eylem yapan iki lise öğrencisi hakkında soruşturma açılmasını protesto gösterisine katıldığı ve slogan attığı için yargılanıyordu. Mahkeme hakimi; cezanın 3 yıl süreyle denetimli serbestlik tedbirine tabi tutularak, ertelenmesine karar verdi.
Erdoğan a hakaret suçlamasıyla tutuklamalar sürüyor İzmir de yapılan bir protestoda attığı slogan nedeniyle Cumhurbaşkanı Erdoğan a hakaret ettiği gerekçesiyle tutuklanan Onur Kılıç ın ardından Manisa ve Edirne de iki kişi daha aynı suçlamayla cezaevine girdi. İki kentte yapılan yürüyüşlerde basın açıklamasını okuyan ve Kılıç ın tutuklanmasını protesto etmek amacıyla aynı ifadeleri tekrarlayan üniversite öğrencileri Kadir Yavaş ve Şafak Kurt çıkarıldıkları mahkemeler tarafından tutuklanarak cezaevine gönderildi. Diğer yandan bir duvara boya ile Hırsız Katil Erdoğan yazan Fırat Eskici İstanbul da, Erdoğan aleyhine slogan atmakla suçlanan Buğra Aydoğan ise Kocaeli nde gözaltına alındı. Aydoğan çıkarıldığı mahkemece tutuklanırken, avukatlarının yaptığı itiraz sonucu serbest bırakıldı. Ayrıca Özgürlük ve Dayanışma Partisi (ÖDP) Tokat Merkez İlçe Başkanı Önder Konuk, sosyal medya üzerinden Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan a hakaret ettiği iddiasıyla tutuklanırken, ÖDP Manisa İl Başkanı Fadıl Gezen de, Akhisar İlçe Adliye'sinin önünde yaptığı açıklamada ve elinde tuttuğu dövizde Cumhurbaşkanı Erdoğan'a hakaret ettiği gerekçesiyle gözaltına alındı. Birgün gazetesinin 17 Şubat tarihli nüshası söz konusu tutuklamaları protesto etmek için Katil ve Hırsız Erdoğan manşetiyle çıkarken, Cumhurbaşkanı Erdoğan gazete hakkında suç duyurusunda bulundu. Uluslararası Af Örgütü ise bir acil eylem çağrısı yaparak, cumhurbaşkanına hakaret suçlamasıyla yürütülen kovuşturmaların, Türkiye nin taraf olduğu Medeni ve Siyasi Haklar Uluslararası Sözleşmesi nin 19. maddesi ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi nin 10. maddesi tarafından koruma altına alınan ifade özgürlüğü hakkını ihlal ettiğini belirtti. Örgüt, bireylerin fikirlerini barışçıl bir şekilde ifade edebilmesi için tüm tutuklamaların ve kovuşturmaların sona erdirilerek, Türk Ceza Kanunu 299. maddesinin yürürlükten kaldırılması çağrısında bulundu. İmza kampanyasına erişim için; http://acileylem.org.tr/eylem- detay.php?q=215
Laz Marks gözaltına alındı Tiyatro oyuncusu Haldun Akçıksözlü, Laz Marks adlı stand up oyununda dönemin Başbakan'ı Erdoğan'a hakaret ettiği iddiasıyla Yargıtay tarafından kesinleşen 6 bin TL para cezasını ödemediği gerekçesiyle gözaltına alındı. Tiyatro gösterimi için Almanya ya giderken havaalanında gözaltına alınan oyuncu, aynı zamanda yönetmenliğini yaptığı oyunla ilgili 2011 yılında Çorum da açılan davada yargılanmış ve ceza almıştı. Açıksözlü, cezasının kesinleştiğinden haberi olmadığını belirterek, herhangi bir tebligatın yapılmadığını söyledi. Bakanlık bir kez daha polis şiddetini savundu İçişleri Bakanlığı, İstanbul daki Gezi Parkı eylemlerinde polisin attığı biber gazı fişeğiyle bir gözünü kaybeden Erdal Sarıkaya nın açtığı tazminat davasında yaptığı savunmada, Gezi Parkı gösterilerini yasa dışı olay olarak tanımladı, polisin olay günü yasaların kendisine yüklediği görevleri yerine getirdiğini savundu. Bakanlık, Sarıkaya nın yaralanmasının kendi kusuru olduğunu iddia ederek, her makul insanın alacağı tedbirleri almadan, olayların merkezine doğru gittiği açıktır dedi. İçişleri Bakanlığı, Gezi Parkı eylemleri sırasında yaşanan polis şiddetiyle ilgili açılan bir çok tazminat davasında daha önce de aynı savunmayı yapmıştı. Diğer yandan, İstanbul'da memur suçlarını soruşturmakla görevli savcı Mehmet Selim Kiraz; Gezi Parkı eylemlerinde polis şiddetiyle yaralanan Aydın Aydoğan ve Uğur
Yıldırım dosyalarında yer alan vurulma anlarına ait görüntüleri, incelenmesi için gönderildiği Ulusal Kriminal Büro dan geri istedi. Savcı Kiraz, iki ayrı dosyadaki görüntülerin bilirkişi incelemesinden vazgeçilmesine karar verildiğini belirtti ancak bu kararların nedenini açıklamadı. Yıldırım ın avukatı Ahmet Cihan, Savcının bir bildiği varsa bunu bizlere açıklamalı diyerek, dosyaların akıbetinden kuşku duymaya başladıklarını söyledi. Transları tehdit davasına basın yasağı İstanbul un Avcılar İlçesi nde yaşayan transları tehdit eden, yaşadıkları evin önünde gösteriler düzenleyen 5 sanığın yargılandığı davada basın yasağı uygulanıyor. Küçükçekmece 9. Asliye Ceza Mahkemesi nde görülen davanın hakimi, 12 Şubat tarihli duruşmada, kamu güvenliği gerekçesiyle gazetecilerin mahkeme salonuna girmesine izin vermedi. Sanıkların basına kapalı duruşma talebini uygun gören hakimin isteği üzerine duruşma salonunda sadece polis memurları yer aldı. Duruşmayı takip etmek isteyen gazeteci Hilal Köse ise mahkeme katibi tarafından engellendi. İHD den Çocuk Haklarına Yönelik İhlaller Raporu İnsan Hakları Derneği (İHD) Diyarbakır Şubesi, 2014 Yılı Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi Çocuk Haklarına Yönelik İhlaller Raporu nu açıkladı.
Çocuklara yönelik hak ihlallerinin önceki yıllara oranla artış göstererek devam ettiğini belirten İHD, gerçek mermiler, gaz bombası fişeği ve zırhlı araçlarla özellikle çocukların hedef alındığına, yaşamlarını yitirdiklerine ya da yaşamlarını kalıcı fiziksel tahribatla sürdürmek zorunda kaldıklarına dikkat çekti. İHD nin hazırladığı rapora göre 2014 yılında 444 çocuk gözaltına alındı, 106 sı tutuklandı. Raporun tam metnine erişim için; http://www.ihddiyarbakir.org/rapor.aspx?raporid=6 İHAD, Nefret Suçları İzleme Raporu nu açıkladı İnsan Hakları Araştırma Derneği (İHAD), 2014 yılı Türkiye Nefret Suçları Raporu nu yayımladı. Raporda yaşanan vakaların analizini yapan dernek, 2014 yılında nefret suçları ve nefret söylemi açısından oldukça ciddi ihlallerin yaşandığını belirtti, ayrımcılığa uğrayan toplumsal kesimlerin nefret suçlarının da mağduru olmaya devam ettiğini vurguladı. Raporun tam metnine erişim için; http://nefret- suclari.com/wp- content/uploads/2013/10/nefret- suu00e7laru0131- izleme- 2014.pdf
DÜŞÜNCE SUÇLARI MÜZESİNDE BU HAFTA *** Düşünce Suçları Müzesi nde bu hafta Je suis Charlie pankartını ve TBMM Yolsuzlukla Mücadele Komisyonu nun dört bakan hakkında araştırmaya gerek görmeyen ve yolsuzluk kanıtı olan tape leri yok etmeyi öngören kararını eleştiren Halının altına süpürme animasyonu öne çıkıyor. Ayrıca 2. kattaki GIRGIR/JOKE ekranının arkasında sizi Şarlo bekliyor. Kim yapmışsa çok ustaca yapmış, mutlaka öneririz. Ayrıntılar için; http://dusuncesuclarimuzesi.net DÜŞÜNCE SUÇU DURUŞMALARI Biz solcuyuz, sen hırsız başlıklı haber nedeniyle kamu görevlisine görevinden dolayı hakaret ettiği suçlamasıyla Anadolu 2. Asliye Ceza Mahkemesi nde yargılanan Sol gazetesinin Sorumlu Müdürü Hafize Kazcı 11 ay 20 gün hapis cezasına mahkum oldu. 17 Mart 2015 te görülen karar duruşmasında mahkeme hakimi, 1 yıllık denetimli serbestlik süresi belirleyerek cezayı erteledi. Gezi Parkı eylemleri döneminde internet üzerinden Recep Tayyip Erdoğan hakkında kullandığı ifadeler nedeniyle hakkında dava açılan Caner Özcan ın yargılanmasına İstanbul 21. Asliye Ceza Mahkemesi nde 17 Şubat 2015 tarihinde devam edildi. Mahkeme Özcan ı, TCK nin 125. maddesi uyarınca 7 bin 80 lira adlî para cezasına çarptırdı. Artvin in Hopa İlçesi nde Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ın seçim çalışmaları kapsamında 31 Mayıs 2011 de düzenlemek istediği mitingi protesto eden 60 kişi hakkında açılan davaya 17 Şubat 2015 te devam edildi. Hopa 1. Asliye Ceza Mahkemesi davayı 5 Mayıs 2015 tarihine erteledi. Gezi Parkı eylemlerine yönelik açılan davaları protesto etmek için 13 Mart 2014 te Kırklareli nin Lüleburgaz İlçesi nde düzenlenen eyleme katıldıkları gerekçesiyle haklarında dava açılan iki kişinin yargılanmasına Lüleburgaz 3. Asliye Ceza Mahkemesi nde 18 Şubat 2015 te devam edildi. Duruşma 26 Şubat 2015 e ertelendi. Zirve Yayınevinde biri Alman uyruklu 3 kişinin öldürülmesine ilişkin davanın 102. duruşması Malatya 1. Ağır Ceza Mahkemesi nde 18 Şubat günü görüldü. Mahkeme heyeti davayı 1 Nisan 2015 tarihine erteledi. Gelecek Haftanın Duruşmaları BirGün gazetesinde 3 Mart tarihinde yayınlanan ve TÜRGEV fezlekesindeki detayları konu alan Ceplerine duble yol yapmışlar başlıklı haber nedeniyle BirGün gazetesi Yazı işleri Müdürü Barış
İnce'ye açılan gizliliği ihlal ve hakaret davasının 3. Duruşması 26 Şubat 2015 tarihinde İstanbul 2. Asliye Ceza Mahkemesi'nde görülecek. Zorunlu askerliğini yaptığı sırada öldürülen Sevag Balıkçı cinayeti ile ilgili dava 27 Şubat 2015 tarihinde Diyarbakır 2. Hava Kuvvet Komutanlığı Askeri Mahkemesi nde görülecek. İfade özgürlüğü ile ilgili olaylara ilişkin haberleri ( http://www.antenna- tr.org/sites.aspx?siteid=21&mod=cat&id=705 ) takip edebilir ve haftalık bültene ulaşabilirsiniz.