MİLLİ EMLAK İŞLEMLERİ

MİLLİ EMLAK İŞLEMLERİ

1- GENEL OLARAK Defterdarlık Milli Emlak Birimleri 2006 yılında Defterdarlık bünyesinde Milli Emlak Dairesi Başkanlığının kurulmasından sonra Batı Emlak Müdürlüğü ve Doğu Emlak Müdürlüğü olmak üzere iki adet müdürlük olarak hizmet vermeye başlamıştır. Bu doğrultuda, Batı Emlak Müdürlüğüne merkez ilçelerden Seyhan, Çukurova ilçeleri, dış ilçelerden ise, Aladağ, Ceyhan, Feke, Saimbeyli ve Tufanbeyli İlçeleri bağlanmıştır. Doğu Emlak Müdürlüğüne merkez ilçe olarak Yüreğir ve Sarıçam İlçeleri, dış ilçeler olarak da İmamoğlu, Karaisalı, Karataş, Kozan, Pozantı ve Yumurtalık İlçeleri bağlanmıştır. Defterdarlık Milli Emlak Birimleri Bakanlık Milli Emlak Genel Müdürlüğü nün taşra birimi olarak görev yapmakta olup bu görevleri 178 sayılı K.H.K. nin 13. maddesinde sayılmıştır. Bu görevlerden taşra teşkilatına ait olanlar aşağıda belirtilmiştir. a) Hazinenin özel mülkiyetinde ve devletin hüküm ve tasarrufu altındaki malların yönetimine ilişkin hizmetleri, gerektiğinde diğer kamu kurum ve kuruluşları ile işbirliği yaparak yürütmek, b) Hazinenin özel mülkiyetindeki ların satışı, kiralanması, trampası ve üzerinde sınırlı ayni hak tesisi, devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerlerin kiralanması ve bu yerler için gerekli görülen hallerde kullanma izni verilmesi işlemlerini yapmak, c) Devlete intikali gereken taşınır ve mallarla, hakların hazineye mal edilmesi işlemlerini yürütmek, malların tescilini, taşınır malların tasfiyesini sağlamak, d) Hazinenin özel mülkiyetinde veya devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerlerden kamu hizmeti için kullanılması gerekli olanları; genel, katma ve özel bütçeli idarelere tahsis etmek ve tahsis amacının ortadan kalkması veya amaç dışı kullanılması halinde tahsisi kaldırmak; tahsisi kaldırılan mallar üzerinde hazine dışındaki kamu kurum ve kuruluşlarına ait yapı ve tesisleri tasfiye etmek, tasfiyeye ilişkin esas ve usulleri belirlemek, e) Devlete ait konutları yönetmek ve kamu kurum ve kuruluşlarına ait konutların yönetimi konusundaki politikaları belirlemek, her yıl yurt içi ve yurt dışındaki kamu konutlarının kira ve yakıt bedelleri ile işletme, bakım ve onarım esaslarını tespit etmek, f) Hazineye ait malların envanter kayıtlarını tutmak ve diğer kamu kurum ve kuruluşlarının mallarının envanter kayıtlarının tutulmasına ilişkin esas ve usulleri belirlemek, g) Genel bütçeye dahil dairelerin hizmet dışı kalan taşınır mallarının satışını yapmak, h) Bakanlık hizmet binaları ve içişleri bakanlığının görüşünü almak suretiyle, hükümet konaklarının yapımını programlamak, satın alma işlemlerini yürütmek ve bunların onarımlarını yapmak. Milli Emlak Teşkilatı gerek ülke ekonomisine katkı sağlamakta, gerekse devlete ait taşınır ve ların idaresinde önemli bir görev üstlenmiş bulunmaktadır. 36

- HAZİNE TAŞINMAZLARINA GENEL BİR BAKIŞ : Daha sonra da değinileceği üzere Milli Emlak Teşkilatı ülke yüzölçümünün yaklaşık % 25 ine isabet eden özel mülkiyete konu hazine larının idaresinin yanında özel mülkiyete konu olmayan ların da idaresini diğer görevlerinin yanında yürütmeye çalışmaktadır. Bu da kısıtlı insan kaynağıyla maksimum seviyede iş ve hizmet üretmek anlamına gelmektedir. Adana ili ve bağlı ilçelerde bulunan Hazine adına kayıtlı ların verilerini kapsayan ve 2008-2009 ve 2010 yıllarının karşılaştırmalı istatistiksel bilgilerini içeren Tablo-20 nin ve Grafik 5 in değerlendirmesi sonucu anlaşılacağı üzere Adana ili ve bağlı ilçelerde; 2008 yılında toplam 71.328 adet olan sayısı 2009 yılında 77.452 adete ve 2010 yılında ise 87.326 adete ulaşarak; 2008-2010 yılları arasında miktar bazında %22,43 oranında Hazine adına kayıtlı sayısında önemli bir artış elde edilmiştir. 2008 yılına ait toplam Hazine arazilerinin yüzölçümü 5.810.622.228 m² iken bu miktar 2010 yılında 7.239.930.546 m² ye çıkmıştır. Hazine arazilerinin yüzölçümünde hesaplanan bu artış oranı 2008-2010 yılları arasında %24,60 a tekabül etmiştir. Grafik 5 te Hazine adına kayıtlı larda yıllar itibariyle yaşanan artış oranları gösterilmiştir. İdaremizce çeşitli tarihlerde yapılan tapu taramaları, adli yargıda açılan mülkiyet davaları sonucu Hazine adına tesciline karar verilen ların tescili, idari yoldan hazine adına tescil, imar uygulaması ve Hazine adına ihdasen tesciller ve 01.01.2006 tarihinde yürürlüğe giren 5018 Sayılı yasa uyarınca genel bütçe kapsamına alınan kurumların mülkiyetinde bulunan ların Hazine adına tescil edilmesi nedeniyle, Hazine adına kayıtlı ların miktar ve yüzölçümlerinde artışlar meydana gelmektedir. Bunun sonucunda da kamu kurum ve kuruluşlarının bir kamu hizmeti için ihtiyaç duyabilecekleri ların alternatifleri çoğaltılarak zenginleştirilmiş, arta kalan larında satış, kira, ecrimisil, irtifak hakkı gibi işlemlere konu edilerek bunlardan elde edilebilecek kamu gelirlerin önünün açılması sağlanmıştır. Tablo 20 - Hazine Adına Tescilli Taşınmazlar + Meop ta Kayıtlı D.H.T.A. Taşınmazlar + İlişikli Taşınmazların Adet Ve Yüzölçümleri Dikkate Alınarak 2008-2009 Ve 2010 Yıllarının Karşılaştırmalı Tablosu İLÇE ADET 2008 2009 2010 YÜZÖLÇÜM YÜZÖLÇÜM YÜZÖLÇÜM (m²) ADET (m²) ADET (m²) ARTIŞ ORANI (2008/2010) % YÜZÖLÇÜM ADET (m²) Batı Eml. 7.622 77.387.586 8.035 81.506.543 8.373 83.356.863 9.85 7.71 Doğu Eml. 15.090 211.421.102 15.148 228.757.110 16.640 244.245.396 10.27 15.53 Aladağ 2.610 1.122.415.894 2.836 1.204.531.982 2.951 1.205.106.551 13.07 7.37 Ceyhan 8.641 259.443.298 8.941 262.898.044 9.272 278.319.790 7.30 7.28 Feke 3.897 480.764.634 6.705 963.498.724 7.166 1.034.313.103 83.89 115.14 İmamoğlu 1.976 71.384.828 1.98 71.377.479 2.025 71.706.430 2.48 0.45 Karaisalı 4.050 500.719.388 4.529 558.957.090 4.942 561.707.988 22.02 12.18 Karataş 2.345 142.230.892 2.563 142.692.912 2.807 143.031.876 19.70 0.56 Kozan 8.309 948.162.590 9.028 982.349.951 12.660 1.311.798.443 52.36 38.35 Pozantı 4.634 792.445.753 5.409 853.439.928 7.472 854.274.013 61.24 7.80 Saimbeyli 5.574 620.655.454 5.657 642.063.919 5.774 875.230.386 3.59 41.02 Tufanbeyli 3.971 506.518.978 3.973 506.523.955 4.239 495.449.340 6.75-2.19 Yumurtalık 2.609 77.071.830 2.648 77.057.266 3.005 81.390.368 15.18 5.60 TOPLAM 71.328 5.810.622.228 77.452 6.575.654.901 87.326 7.239.930.546 22.43 24.60 37

2010 YILI İLÇE BAZINDA TAŞINMAZ DURUMU 4.239 adet 495.449.340 m 2 7.166 adet 1.034.313.103 m 2 2.951 adet 1.205.106.551 m 2 5.774 adet 875.230.386 m 2 7.472 adet 854.274.013 m 2 12.660 adet 1.311.798.443 m 2 4.942 adet 561.707.988 m 2 2.025 adet 71.706.430 m 2 9.272 adet 278.319.790 m 2 8.373 adet 83.356.863 m 2 16.640 adet 244.245.396 m 2 2.807 adet 143.031.876 m 2 3.005 adet 81.390.368 m 2 38

Grafik 5- İl Genelinde Artış Grafiği ADET OLARAK ARTIŞ YÜZÖLÇÜM ARTIŞI 100,000 90,000 80,000 70,000 60,000 50,000 40,000 30,000 20,000 10,000 0 87,326 77,452 71,328 2008 2009 2010 8,000,000,000 7,000,000,000 6,000,000,000 5,000,000,000 4,000,000,000 3,000,000,000 2,000,000,000 1,000,000,000 0 5,810,622,228 6,575,654,901 7,239,930,546 2008 2009 2010-6831 SAYILI KANUNUN 2/B MADDESİ KAPSAMINDAKİ TAŞINMAZ MALLAR : İl genelinde 6831 Sayılı Orman Kanunun 2/B maddesi uyarınca orman sınırları dışına çıkartılıp da Hazine adına tescil edilen 12.416 adet bulunmaktadır. Bu ların ilçeler bazında ve toplam bazda dağılımı Tablo 21 de belirtilmektedir. Tablo21 e bakıldığında Adana ili sınırları içerisinde ilçeler bazında 2/B larının yüzölçümü 61.070.767 m² olmaktadır. 12.416 adet 2/B kapsamındaki ların hak sahiplerine satışı yasal düzenlemeler yapıldıktan sonra sağlanacaktır. Tablo 21 - İlçeler Bazında 2/B Taşınmazların Adet Ve Yüzölçümü İLÇESİ ADET YÜZÖLÇÜM (m²) MERKEZ (Çukurova, Yüreğir, Sarıçam) 1.460 15.594.530 ALADAĞ 661 3.517.869 CEYHAN 297 3.919.043 İMAMOĞLU 90 922.873 KARAİSALI 714 4.935.271 FEKE 604 2.478.892 KOZAN 3.176 16.472.505 POZANTI 2.915 4.479.681 SAİMBEYLİ 2.108 7.022.817 TUFANBEYLİ 391 1.727.282 T O P L A M 12.416 61.070.767-4342 SAYILI MERA KANUNU KAPSAMINDAKİ TAŞINMAZ MALLAR : 4342 Sayılı MERA Kanununa göre; Mera, yaylak ve kışlakların kullanma hakkı bir veya birden çok köy veya beldeye aittir. Bu yerler Devletin hüküm ve tasarrufu altındadır. Daha önce çeşitli kanunlarla tahsis edilmiş veya kadimden beri kullanılmakta olan mera, yaylak, kışlak ve kamuya ait otlak ve çayırların tespiti, tahdidi ile köy veya belediye tüzel kişilikleri adına tahsislerinin yapılmasını, belirlenecek kurallara uygun bir şekilde kullandırılmasını, bakım ve ıslahının yapılarak verimliliklerinin artırılmasını ve sürdürülmesini, kullanımlarının sürekli olarak denetlenmesini, korunmasını ve gerektiğinde kullanım amacının değiştirilmesini sağlamak ilgili kanunun amaçları arasındadır. 4342 Sayılı Yasanın 5178 sayılı yasa ile değişik geçici 3. maddesi gereğince Mera, yaylak ve kışlakların yasada belirtilen şartları 1 taşıması halinde hak sahiplerine satışı 1 a) Meraların 3/5/2005 tarihi, yaylak ve kışlakların ise 20/6/2007 tarihi itibariyle belediye ve mücavir alan sınırları içerisinde bulunması gereklidir. Bu tarihler itibariyle köy sınırları içerisinde bulunan veya bu tarihten sonra belediye ve mücavir alan sınırları içerisine alınan mera, yaylak ve kışlaklarda bu madde hükümleri uygulanmayacaktır. 39

yapılmakta olup satış bedeli, Emlak Beyan Değeri ile Rayiç Değerinin toplamının yarısı olacaktır. Yasadan yararlanmak isteyenler belirlenen yükümlülükleri yerine getirmeleri halinde, yasada belirlenen kolaylıklardan faydalanabileceklerdir. Yaylak vasfında olan larla ilgili açılan davalar tapu iptal ve terkin davalarından oluşmaktadır. Mera Kanununun amir hükümlerinin uygulamasında yaşanılan sıkıntıların giderilmesi için 5334 sayılı yasa ve 314 Sıra Sayılı Milli Emlak Genel Tebliğ gibi ek yasal ve idari düzenlemeler yapılmıştır. Pozantı ilçe sınırları dahilinde yaylak vasfında olan larla ilgili olarak, ların hak sahiplerine satışı için Mera Komisyonunca yaylak vasfının kaldırılmasına yönelik çalışmaların bir kısmı tamamlanmış olup geriye kalan bölümüne ilişkin yaylak vasfını yitiren ların belirlenme çalışması devam etmektedir. Yaylak vasfından çıkarılan ların ilgili kanunun geçici 3. maddesi kapsamında hak sahibi niteliğine sahip kişilere talepleri doğrultusunda satış işlemi 2010 yılı içerisinde başlanılmış ve devam etmektedir. Mera komisyonunca Tekir Yaylası nda yaylaklık vasfı kaldırılan sayısı, yani kanundan yararlanacak sayısı 3953 adet olarak belirlenmiştir.defterdarlığımızca öncelikle kanundan yararlanmayı talep eden vatandaşların talepleri değerlendirmeye alınmıştır. Konu hakkında yapılan çalışmalar Tablo 22 Akçatekir Yaylası ile İlgili Dava Durumu ADET Kanundan Yararlanabilecek Taşınmaz Sayısı 3.953 Satış İçin Onay Verilen Taşınmaz Sayısı 1039 Satışı Yapılan Taşınmaz Sayısı 436 Satış İçin Bekleyen Taşınmaz Sayısı 603 Vatandaşlarca Yapılan Talep Sayısı 2.066 Kıymet Takdir Aşamasında Olan Taşınmaz Sayısı 713 2- TAHSİS İŞLEMLERİ Hazinenin özel mülkiyetinde veya Devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan ların, kamusal hizmet üretiminin bir unsuru olarak kamu idarelerinin kullanımına bırakılması işlemleri Maliye Bakanlığı bünyesinde milli emlak merkez ve taşra birimlerince yürütülmektedir. Maliye Bakanlığı merkez ve taşra birimlerince yürütülen tahsis işlemleri, 10/10/2006 tarihli ve 26315 sayılı Resmî Gazete de yayımlanan Kamu İdarelerine Ait Taşınmazların Tahsis ve Devri Hakkında Yönetmelik hükümleri çerçevesinde yapılmaktadır. b) Mera, yaylak ve kışlakların 1/1/2003 tarihinden önce kesinleşmiş imar planı içerisinde kalması gereklidir. Bu tarihten sonra imar planı içerisine alınan veya imar planı bulunmayan yerlerdeki mera, yaylak ve kışlaklarda bu madde hükümleri uygulanmayacaktır. İmar planından maksat her tür ve ölçekteki plan, yani nazım, uygulama veya mevzi imar planıdır. İmar planlarında, mera, yaylak ve kışlak olarak korunacak alanda kalan lar, madde kapsamında değerlendirilmeyecektir. c) Mera, yaylak ve kışlakların, yerleşim yeri olarak işgal edilmesi, yani bu şekilde kullanılması, yerleşim ve işgal durumunun da 1/1/2003 tarihinden önce olması gereklidir. Bu tarihten sonra işgal edilerek yerleşim yeri olarak kullanılan mera, yaylak ve kışlaklarda, bu madde hükmü uygulanmayacaktır. Bu maddenin uygulanmasında "yerleşim yeri" kavramı; konut, konaklama, turizm, sanayi, askeri ve benzeri amaçlar için kullanılmak üzere planlanarak yapılaşmış veya eskiden beri bu amaçlarla kullanılan şehir, kasaba ve beldelerin üzerinde yapılaşma bulunan yerleşik alanlarını ifade etmektedir. ç) Bu nitelikteki ların mera, yaylak ve kışlak olarak kullanımının teknik açıdan mümkün olmaması gereklidir. Bu husus, Mera Kanununda belirtilen mera komisyonunca tespit edilecektir. 40

5018 sayılı yasanın 47. maddesine göre, Defterdarlık bünyesinde bulunan Hazine ları, kanunlarında belirtilen kamu hizmetlerini yerine getirebilmeleri için ilgili kamu idarelerine talepleri doğrultusunda bedelsiz olarak tahsis edilmektedirler. Tahsis, kamu hizmeti yerine getirildiği süre için devam etmektedir ve tahsis edilen, tahsis amacı dışında kullanılamamaktadır. Ülkemizdeki ların mülkiyetinin büyük bir kısmının Devlete ait olmasının beraberinde getirdiği avantajlardan biri olarak hizmet üretiminin en temel ve en maliyetli unsuru olan (arsa/arazi), tahsis işlemleri aracılığıyla, ticari faaliyet içermeyen kamu hizmetleri için kamu idarelerinin kullanımına bedelsiz olarak bırakılmakta ve bu yolla aynı hizmetin dışarıdan satın alınması ya da kiralanması/irtifak hakkı tesis edilmesi için ödenecek bedel karşılığı kadar, kamu idareleri bütçelerine dolaylı yoldan mali katkı sağlanmaktadır. Ülkemizde sağlık, eğitim ve güvenlik konuları önem arz etmektedir. Devlet kaynaklarının öncelikle bu hizmetlere kanalize edilmesi gerektiği düşünüldüğünden Hazine Taşınmazlarının önemli bir kaynak olduğu görülmektedir. Genel olarak bakıldığında sağlık, eğitim ve güvenlik hizmetleri amacıyla yapılan yatırımlarda arazi ihtiyacı hazineden tahsis yoluyla sağlanmaktadır. Tablo 23 Tahsisli Taşınmazların Kurumlara Göre Dağılımı 2008 2009 2010 TAHSİS EDİLEN KURUM YÜZÖLÇÜM YÜZÖLÇÜM YÜZÖLÇÜM ADET (m²) ADET (m²) ADET (m²) Çevre ve Orman Bakanlığı 5.884 760.845.966 6.130 810.487.798 6.711 1.237.350.715 Bayındırlık ve İskan Bakanlığı 398 591.590 398 591.590 398 591.589 Milli Savunma Bakanlığı 317 17.201.076 314 17.182.470 316 17.299.186 Milli Eğitim Bakanlığı 266 2.684.262 259 2.717.006 255 2.767.353 Sağlık Bakanlığı 122 1.313.711 123 1.279.214 122 1.278.732 Köy Tüzel Kişilikleri 116 1.178.693 115 1.174.493 120 1.180.576 Ulaştırma Bakanlığı 115 2.555.540 117 2.563.733 78 2.326.908 Tarım ve Köyişleri Bakanlığı 113 9.443.703 115 9.785.337 114 9.689.695 Başbakanlık 112 776.913 112 763.758 115 768.786 İçişleri Bakanlığı 106 1.766.675 105 1.721.369 126 1.474.306 Adana Valiliği 90 804.021 91 858.107 90 852.758 Adana Belediyeleri 65 1.109.973 67 1.139.227 73 1.147.513 Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı 46 2.211.392 45 1.882.562 47 1.884.431 Adalet Bakanlığı 39 1.030.259 41 1.069.009 40 1.065.718 Kaymakamlıklar 32 1.530.965 32 1.530.965 32 1.530.963 Maliye Bakanlığı 26 267.773 26 267.773 25 264.289 Kültür ve Turizm Bakanlığı 22 171.410 20 236.287 19 231.92 Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı 15 80.837 13 76.919 13 76.919 Diğer 26 830.144 30 849.052 30 849.051 TOPLAM 7.910 806.394.903 8.153 856.176.669 8.724 1.282.631.408 İl sınırları içerisinde de Hazine arazileri ticari faaliyet içermeyen kamu hizmetleri için kamu idarelerinin kullanımına bedelsiz olarak bırakılmakta olup tahsis konusunda işlemler yıllar itibariyle artış göstermektedir. 2008 yılına ait Adana ili tahsisli sayısı 7.910 iken, 2009 yılında 8.153 adet olmuş ve 2010 yılına gelindiğinde bu sayı 8.724 e çıkmıştır. Bu veriler detaylı olarak Tablo 23 te verilmektedir. Buna göre 2010 yılı itibariyle toplam 1.282.631.408 m² yüzölçümlü Hazine arazisi belirtilen kamu kurumlarına tahsis edilmiş ve kamu yararına sunulmuştur. Adana Valiliği, Hıfzı Sıhha binası ve Sağlık Tesis Alanı Defterdarlık tarafından tahsis edilen lara örnek olarak gösterilebilir. 41

Adana Valiliği Hıfzı Sıhha Sağlık Tesis Alanı 3-İRTİFAK HAKKI İŞLEMLERİ Bakanlıkça, Hazinenin özel mülkiyetindeki lar ile Devletin Hüküm ve Tasarrufu altındaki yerler üzerinde çeşitli sektörlerde faaliyet gösteren gerçek ve özel hukuk tüzel kişileri lehine özel kanunlar, 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu hükümleri, 19.06.2007 tarihli Resmi Gazete de yayımlanan Hazine Taşınmazlarının İdaresi Hakkında Yönetmelik ile 324 Sıra Sayılı Milli Emlak Genel Tebliğleri çerçevesinde; irtifak hakkı tesis edilmekte veya kullanma izni verilmektedir. İrtifak Hakkı, bir üzerine malikin üçüncü bir kişiye, ın altında ve üstünde yapı yapma ve bu yapının belirtilen süre içerisinde kullanma yetkisinin verilmesidir. Milli Emlak İşlemlerinde başlıca şu amaçlarla İrtifak Hakkı tesis edilmektedir: Sağlık Amaçlı İrtifak Hakkı Tesisi Eğitim Amaçlı İrtifak Hakkı Tesisi Turizm Amaçlı İrtifak Hakkı Tesisi Enerji Amaçlı İrtifak Hakkı Tesisi (Petrol Boru Hattı- Enerji Nakil Hattı-Enerji Tesisi v.s.) Liman-İskele-Rıhtım Amaçlı İrtifak Hakkı Tesisi Kültürel Amaçlı İrtifak Hakkı Tesisi Yatırım Amaçlı İrtifak Hakkı Tesisi Defterdarlık tarafından irtifak hakkı tesis edilen bazı lar ve üzerindeki yapılar aşağıda örnek olarak gösterilmiştir. İl sınırları içerisinde ekonomik değer, istihdam ve katma 42

değer üreten bu yapılar, Hazine arazilerinin ilgili kuruluşlar lehine irtifak işlemi tescil edilmesi neticesinde ülke genelinde ekonomiye de katkı sağlamaktadırlar. Adana Defterdarlığınca Yatırım Amaçlı İrtifak Hakları Kurulan Taşınmaz Adana Defterdarlığınca Organize Hayvancılık Amacıyla İrtifak Hakkı Verilen Taşınmaz Adana Defterdarlığınca Spor Amaçlı İrtifak Hakkı Tesis Edilen Taşınmaz 43

Adana Defterdarlığınca Enerji Yatırımı Amaçlı İrtifak Hakkı Tesis Edilen Taşınmaz Liman ve İskele Amaçlı Kurulan İrtifak Hakkı Tarımsal Sanayi Amaçlı Kurulan İrtifak Hakkı Turizm Amaçlı Kurulan İrtifak Hakkı 44

Adana ili sınırları dahilinde 2008-2009-2010 yılına ait tesis edilen irtifak hakları, Tablo 24 e göre işlem bazında değerlendirildiğinde 2008 yılında 162 adet, 2009 yılında 45 adet ve 2010 yılında ise 37 adet irtifak hakkı işlemi tesis edilmiştir. Bu işlemler neticesinde toplamda 3 yılda 8.438.491 TL gelir elde edildiği görülmektedir. Tablo 24-2008-2009-2010 Yılları İrtifak Hakları İstatistik Tablosu İRTİFAK HAKKI TÜRÜ SOSYAL AMAÇLI 2008 2009 2010 T O P L A M ADET BEDEL (TL) ADET BEDEL (TL) ADET BEDEL (TL) ADET BEDEL (TL) 3 99.933 2 94.228 4 122.738 9 316.898 YATIRIM 71 617.322 - - - - 71 617.322 DİĞER 88 1.157.959 43 1.678.401 33 4.667.910 164 7.504.270 T O P L A M 162 1.875.214 45 1.772.629 37 4.790.648 244 8.438.491 Grafik 6- İrtifak Hakkı Gelirleri Grafiği 4,790,648 TL 1,875,214 TL 1,772,629 TL 2008 2009 2010 4- KİRA İŞLEMLERİ Hazinenin özel mülkiyetinde ve Devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan ların kiraya verilmesi işlemleri; 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu, Hazine Taşınmazlarının İdaresi Hakkında Yönetmelik ile 300 sıra sayılı Milli Emlak Genel Tebliği hükümleri uyarınca yürütülmektedir. Hazinenin özel mülkiyetinde veya Devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan ların kiraya verilmesi işlemleri hukuki kısıtlılığı bulunmayan lar üzerinde tesis edilmektedir. 45

2010 YILI İLÇE BAZINDA KİRA DURUMU 4 adet 729.463 TL 2 adet 5.177 TL 2 adet 7.136 TL 2 adet 1.153 TL 1 adet 17.220 TL 38 adet 76.101 TL 5 adet 4.456 TL 7 adet 24.572 TL 157 adet 729.463 TL 5 adet 1.441.992 TL 3 adet 8.995 TL 13 adet 57.326 TL 46

Defterdarlıkların 5 yıla kadar, yıllık tahmini kira bedeli her yıl Mali Yılı Bütçe Kanunu (i) cetvelinde 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu nun 76. maddesi uyarınca belirlenen parasal sınıra kadar (pazarlık usulü ile yapılacak kiralamalarda bu sınırın yarısına kadar) kiralama yetkisi bulunmaktadır. İl sınırları içerisinde Defterdarlık tarafından kiraya verilen toplam sayısı; Tablo 25 verilerine göre 2010 yılında 239 dur. Kiraya verilen lar karşılığında elde edilen toplam gelir miktarı 2010 yılında 8.479.782 TL olmuştur. Tablo 25-2008-2009-2010 Yılları Adana Geneli Kira Gelirleri İLÇESİ 2008 2009 2010 TOPLAM ADET BEDEL (TL) ADET BEDEL (TL) ADET BEDEL (TL) BEDEL (TL) MERKEZ 453 875.150 208 572.449 157 729.463 2.177.062 ALADAĞ 2 5.566 1 5.575 2 7.136 18.277 CEYHAN 1 1.497.459 16 2.846.967 5 1.441.992 5.786.418 FEKE 1 813 - - 2 5.177 5.990 İMAMOĞLU - - - - 5 4.456 4.456 KARAİSALI 5 20.181 6 27.753 7 24.572 72.506 KARATAŞ 4 7.761 5 17.990 3 8.995 34.746 KOZAN 21 26.324 13 26.965 38 76.101 129.390 POZANTI 4 6.226 3 4.727 1 17.220 28.173 SAİMBEYLİ 1 4.163 - - 2 1.153 5.316 TUFANBEYLİ 6 21.412 6 24.062 4 28.180 73.654 YUMURTALIK 13 41.910 13 44.564 13 57.326 143.800 T O P L A M 511 2.506.965 271 3.571.049 239 2.401.771 8.479.782 Grafik 7- Kira Gelirleri Grafiği 3,571,049 TL 2,506,965 TL 2,401,771 TL 2008 2009 2010 Hazine arazilerinin değerlendirilmesi ve tarıma elverişli arazilerin, Hazine Taşınmazlarının İdaresi Hakkında Yönetmelikte bulunan bedel belirleme ölçütleri çerçevesinde, topraksız veya az topraklı çiftçilere pazarlık usulüyle kiraya verilebileceği belirlenmiş olup bu doğrultuda Defterdarlık, Adana da toprakla uğraşan halkın talepleri doğrultusunda kiralama işlemlerini karşılamak istemektedir. 47

Adana Defterdarlığınca kiraya verilen lara örnekler aşağıda gösterilmiştir. Yapılan kiralamalar il sınırları içerisinde bulunan Hazine arazilerinin daha verimli kullanılmasını ve çok boyutlu olarak yararlanılmasını sağlamaktadır. Defterdarlığımızca Kiraya Verilen Taşınmazlar 2008-2009-2010 yılları arasında Adana sınırları dahilinde bulunan kamu konutları (Lojman) sayısının ve bu konutlardan elde edilen kira bedellerin belirtildiği Tablo 26 ya göre 2010 yılı içerisinde Adana sınırları dahilinde bulunan kamu konutları sayısı 2.926 olup bu konutlardan elde edilen 2008-2009-2010 yılları için toplam lojman kira bedeli 12.257.476 TL dir. 2009 yılı kira gelirleri 2008 yılına kıyasla 603.229 TL lik yani %18 oranında artış göstermiştir. 2010 yılı artış miktarı 940.864 TL, oransal değeri ise, %23 tür. Tablo 26 - Adana Geneli Kamu Konutları (Lojman) Sayısı Ve Kira Gelirini Gösterir Tablo 2008 İLÇESİ ADET MERKEZ ALADAĞ CEYHAN FEKE İMAMOĞLU KARAİSALI KARATAŞ KOZAN POZANTI SAİMBEYLİ TUFANBEYLİ YUMURTALIK TOPLAM 2.229 36 424 15 19 29 81 18 22 39 13 2.925 BEDEL (TL) 2009 ADET 2.783.405 2.229 15.188 36 359.188 424 16.199 15 21.175 19 33.093 29 74.222 81 25.650 18 22.322 22 7.372 39 12.238 13 3.370.052 2.925 BEDEL (TL) 2010 ADET 3.315.067 2.229 36.117 36 396.394 451 19.192 31 17.549 20 32.980 29 78.990 81 27.456 18 27.396 22 9.361 39 12.779 13 3.973.281 2.969 48 BEDEL (TL) 4.122.228 44.604 483.729 27.450 20.491 37.017 93.913 32.742 27.430 9.890 14.646 4.914.145 TOPLAM BEDEL (TL) 10.220.700 95.909 1.239.311 62.841 59.214 103.089 247.124 85.848 77.148 26.623 39.663 12.257.476

5 SATIŞLAR Hazinenin özel mülkiyetinde bulunan ve kamu hizmetleri için gerekli olmayan lar çeşitli yollarla tasfiye edilmektedir. Bu tasfiye yöntemlerinden en önemlisi ise satıştır. Mülkiyeti devir borcu doğuran işlemlerin başında gelen satış, bir sözleşme sonucu meydana gelir. Satış konusu birçok kanunda düzenlenmiştir. Satış ile ilgili genel düzenleme Borçlar Kanununda yer almaktadır. Hazineye ait ların satışı işlemleri genel olarak 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu ve 4706 sayılı Hazineye Ait Taşınmazların Değerlendirilmesi ve Katma Değer Vergisi Kanununda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun hükümleri ile 19.06.2007 tarihli ve 26557 sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak 01.07.2007 tarihinde yürürlüğe giren Hazine Taşınmazlarının İdaresi Hakkında Yönetmelik çerçevesinde yürütülmektedir. İl sınırları içerisinde bulunan Hazine arazilerinin satışı Defterdarlık tarafından yürütülmekte olup, Tablo 27 de 2008-2009-2010 yıllarına ait satış verileri incelenmiştir. 2010 yılına ait satış rakamları 564 adettir. Bu satış işlemleri karşılığında elde edilen satış bedeli 9.883.030 TL dir. Tablo 27 - Satış İstatistik Tablosu (Tahakkuk) SATIŞ ŞEKLİ 2008 YILI 2009 YILI 2010 YILI ADET BEDEL ( TL ) ADET BEDEL ( TL ) ADET BEDEL ( TL ) 2886 S.K. 114 8.567.266 58 2.454.967 93 4.195.225 4706 S.K 34 2.736.557 40 1.275.497 46 641.740 4070 S.K. 23 944.199 12 235.633 25 869.904 2942/30 S.K. 1 99.524 2 1.591.755 - - 2004/129 S.K. 3 224.008 3 108.225 1 4.322 4342 S.K. - - 303 1.581.795 399 4.171.838 T O P L A M 175 12.571.554 418 7.247.872 564 9.883.030 Grafik 8- Satış Gelirleri Grafiği (Tahakkuk) 12.571.554 TL 9.883.030 TL 7.603.635 TL 7.247.872 TL 2007 2008 2009 2010 49

2886 sayılı Kanuna göre satış işlemleri yılı Merkezi Yönetim Bütçesi Kanunları ile belirlenen parasal limitler çerçevesinde, kanunda öngörülen ihale usulleriyle gerçekleştirilmektedir. Hazineye ait olup ve bir kamu hizmeti için tahsisli olmayan lar ile tahsisli olup da tahsis amacında kullanılmayan ların ekonomiye kazandırılması bakımından atıl Hazine larının satışı, hem izlenen ekonomi politikası hem de kamu kaynak paketi olarak yürütülen acil eylem planında büyük önem arz etmektedir. Bu nedenle, Hazineye ait ların tespit ve satış işlemlerinin hazırlanacak bir program dahilinde yapılması hususunda Adana ili sınırları dahilinde Defterdarlık yetkili olup bu program dahilinde satış işlemlerinin yapılması hususunda çalışmalar yapılmaktadır. Sadece 2886 sayılı Kanuna göre ilimiz sınırları içerisinde 2010 yılında 93 adet satılmış olup bu satış karşılığında elde edilen bedel 4.195.225 TL dir. 4706 sayılı Kanuna göre Hazineye ait olan ve bir kamu hizmeti için gerekli olmayan ların satılarak tasfiye edilmesi ve elde edilecek gelirlerin ekonomiye kazandırılması yönünde, özellikle 1994 yılından itibaren hızlı bir şekilde yürütülen çalışmalar halen devam etmektedir. 4706 sayılı Kanunun 4. maddesine göre Hazineye ait ların; Hisse oranı yüzde kırkı, hisse miktarı uygulama imar planı sınırları içinde dört yüz, dışında ise dört bin metrekareyi aşmamak kaydıyla talepte bulunan hissedarlarına, Belediye ve mücavir alan sınırları dışında, köy ve mezralarının yerleşme alanı içinde bulunan ve yüzölçümü beş bin metrekareye kadar olanları kullanıcılarına, 3294 sayılı Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışmayı Teşvik Kanununa göre kurulan vakıflara, Kuruluş amaçlarında kullanılmak ve ticari faaliyete konu edilmemek üzere; kanunla kurulmuş kurum ve kuruluşlar ile kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarına, Tapudaki kayıtlarında, tapu fazlalıklarının Hazineye ait olduğuna ilişkin şerh bulunan lardaki bu fazlalıklar, tapu malikine veya mirasçılarına, Rayiç bedel üzerinden doğrudan satışı yapılabilmektedir. 4706 sayılı Kanuna göre ilimiz sınırları içerisinde 2010 yılında 46 adet satılmış olup, bu satış karşılığında elde edilen bedel 641.740 dir. 4070 Sayılı Hazineye Ait Tarım Arazilerinin Satışı Hakkında Kanunun yürürlük tarihinde müracaat eden kişilerin taleplerine bağlı olarak Hazineye ait tarım arazileri kullanıcılarına, kiracılarına ve hissedarlarına doğrudan veya öncelikli alım hakkı kullanılmak suretiyle ihale ile satışı yapılmaktadır. 4070 sayılı Kanunun müracaat süresi 19.07.2006 tarihinde sona ermiş olup bu tarihe kadar yapılan başvuruların satış işlemlerine devam edilmektedir. Adana ili merkez sınırları içerisinde kalan ların 4070 sayılı kanuna göre satış işlemlerinin değerlendirilmesinde 23.07.2004 tarihi dikkate alınmış olup bu tarih Büyükşehir belediye mücavir alanının belirlendiği tarihtir. 4070 sayılı Kanun uyarınca yapılan satış işlemleri Adana ili sınırları dahilinde Defterdarlık tarafından gerçekleştirilmektedir. 4070 sayılı Kanuna göre ilimiz sınırları içerisinde 2010 yılında 25 adet satılmış olup bu satış karşılığında elde edilen bedel 869.904 TL dir. Hazinenin hissedar bulunduğu lar, diğer hissedarlar tarafından paydaşlığın giderilmesi davasına konu edilebilmektedir. Hazine hisselerinin, daha düşük bedellerle satışını önlemek amacıyla Maliye Bakanlığından alınan yetki çerçevesinde Defterdarlık izale-i şuyu satışlarına iştirak etmekte, bu yolla Hazine hisselerinin gerçek değeri üzerinden satışı sağlanmakta veya bir kamu hizmetine ayrılmış yerlerde bulunan 50

larının diğer hisselerinin alımı mümkün olabilmektedir. 2004 sayılı İcra İflas Kanunun 129. maddesine göre 2010 yılında 1 adet satış yapılmıştır. Bu satış karşılığında elde edilen bedel 4.322 TL dir. Örnek Resimlerdede Hazine adına kayıtlı olup Defterdarlık tarafından satışa konu yapılan lar görülmektedir. Arsası Hazinece Satılan ve Hastane Yapımına Konu Olan Taşınmaz Arsası Hazinece Satılan ve Hastane Yapımına Konu Olan Taşınmaz Arsası Hazinece Satılan Taşınmazlar 51

2010 YILI İLÇE BAZINDA TAŞINMAZ SATIŞLARI 1 adet 4.505 TL 6 adet 10.300 TL 2 adet 23.900 TL 127 adet 189.300 TL 7 adet 1.263.355 TL 13 adet 193.990 TL 127 adet 3.758.645 TL 1 adet 4.322 TL 6 adet 262.874 TL 52

Belediye ve mücavir alan sınırları içindeki Hazine larının satış bedellerinin tahsil edilen kısmından ilgili Belediyeye yüzde otuz, varsa Büyükşehir Belediyesine de yüzde on oranında pay verilmekte olup Belediye mücavir alan sınırları dışındaki köylerde bulunan Hazine larının satış bedellerinin tahsil edilen kısmından da köylere hizmet götürmek üzere il özel idaresine %25 oranında pay verilmektedir. Yapılan bu uygulamayla merkezi bütçede yer alan Defterdarlıktan yerel bütçede yer alan Belediye, İl Özel İdaresi ve köylere kaynak aktarımı sağlanmakta, bu sayede de dolaylı ve etkin bir şekilde kamu kaynakları yöre ihtiyaçlarının karşılanması için transfer edilmektedir. Adana genelinde Belediye ve mücavir alan sınırları içinde bulunan Hazineye ait arsa ve arazilerin satış bedellerinin tahsil edilen kısımlarından, Merkez ve İlçelerde, Belediye ve Özel İdarelere aktarılan paylar Tablo 28 de belirtilmiştir. Buna göre 2010 yılı içerisinde Belediye Başkanlıklarına aktarılan toplam bedel 3.435.187 TL dir. İl Özel İdaresine ayrılan ve aktarılan bedel ise 3.253.697 TL dir. Tablo 28 - Adana Genelinde Merkez Ve İlçeler Olarak Belediye Ve Özel İdarelere Aktarılan Payları Gösterir Tablo İLÇESİ 2008 2009 2010 T O P L A M ÖZEL ÖZEL ÖZEL ÖZEL BELEDİYE İDARE BELEDİYE İDARE BELEDİYE İDARE BELEDİYE İDARE MERKEZ 3.333.223 642 3.599.363-3.059.439 3.068.064 9.992.024 3.068.706 ALADAĞ - - - - - 662-662 CEYHAN - - - - - - - - FEKE - - - - - 1.603-1.603 İMAMOĞLU 8.639 5.271 - - - - 8.639 5.271 KARAİSALI 42.252 16.535 33.342 25.111 4.254 34.489 79.847 76.135 KARATAŞ 627 57.456 - - 11.414 14.501 12.041 71.957 KOZAN 58.382 257.296 167.560 203.518 355.273 120.232 581.215 581.045 POZANTI 61.303 3.588 - - - - 61.303 3.587 SAİMBEYLİ 955-10.645 1.342 4.706 14.143 16.307 15.485 TUFANBEYLİ - - 1.793 1.300 99-1.892 1.299 YUMURTALIK - 13.241-11.636-4.609-24.877 T O P L A M 3.505.381 354.029 3.812.703 242.907 3.435.188 3.258.308 10.753.272 3.850.632 Adana ili sınırları içerisinde bulunan Genel bütçeye dahil dairelerin hizmet dışı kalan atıl durumdaki hurda nitelikli taşınır mallarının satılarak tasfiye edilmesi ve taşınır malların elden çıkarılması işlemleri Defterdarlık yetkisi dahilinde bulunmaktadır. Tablo 29 da 2008-2009-2010 yıllarına ait Adana Geneli Taşınır Mal Satış İstatistik bilgileri belirtilmiştir. Buna göre; Adana Merkezde 379 adet, toplamda 501 adet taşınır mal satışı yapılmış olup bu satışlardan toplamda 664.776 TL gelir elde edilmiştir. 53

Grafik 9- Belediyelere ve Özel İdarelere Aktarılan Paylar Grafiği 3,505,381 3,812,703 3,435,188 3,258,308 BELEDİYE ÖZEL İDARE 354,029 242,907 2008 2009 2010 Taşınır malların satış işlemlerinin yapılması hem atıl durumdaki hurdaların yeniden değerlendirilmesi hem de hazineye gelir kaydedilmesi ve ekonomiye yeniden kazandırılması açısından önem arz etmektedir. Tablo 29 - Adana Geneli Taşınır Satış İstatistik Tablosu (Tahsilat) MÜDÜRLÜK 2008 2009 2010 TOPLAM ADET BEDEL (TL) ADET BEDEL (TL) ADET BEDEL (TL) ADET BEDEL (TL) MERKEZ 90 207.244 78 97.675 211 336.384 379 606.053 ALADAĞ 1 300 - - - - 8 1.524 CEYHAN - - 72 25-10.211 72 10.862 FEKE - - - - - - - - İMAMOĞLU 2 11.383 - - 1 406 3 11.660 KARAİSALI 3 375 1 220 1 420 5 1.015 KARATAŞ 3 1.469 5 11.076 3 628 11 14.204 KOZAN 7 343 8 378 1 716 16 8.312 POZANTI 1 85 1 296 - - 2 556 SAİMBEYLİ 1 550 - - 1 7.000 2 7.655 TUFANBEYLİ - - - - 1 950 1 950 YUMURTALIK - - - - - - 2 1.982 T O P L A M 108 221.749 165 109.670 219 356.718 501 664.776 6 - DEVİR VE TERK İŞLEMLERİ Ülke genelinde artan konut ihtiyacını planlı bir şekilde karşılamak, arz yetersizliğini gidermek ve özellikle dar gelirlilere yönelik konut projeleri yapmak amaçlı arsa üretim alanı kapsamında kalan ve devrinde sakınca bulunmayan Hazineye ait lar, Defterdarlığıkça Toplu Konut İdaresine (TOKİ) bedelsiz olarak devredilmektedir. 1164 sayılı Arsa Üretimi ve Değerlendirilmesi Hakkında Kanununun Ek 4. Maddesine göre; arsa üretim alanında kalan malların Toplu Konut İdaresi Başkanlığının talebi, Maliye ve Bayındırlık ve İskan Bakanlarının müşterek teklifi ve Başbakanın onayı ile belirlenen Hazineye ait arsa ve araziler, Hazine adına tescil edilecek arsa ve arazilerin mülkiyeti Toplu Konut İdaresi Başkanlığına bedelsiz olarak devir işlemi yapılmaktadır. 54

2008-2009-2010 yıllarına ait İlçeler itibariyle Adana genelinde 1164 sayılı Arsa Üretimi ve Değerlendirilmesi Hakkında Kanun Uyarınca TOKİ ye yapılan devirlere ait istatistiki veriler Tablo-30 da incelenmiştir. Buna göre; Adana Merkez de 83 adet ın TOKİ ye devir işlemi yapılmış olup, 191.067 m² yüzölçümlü alan devre konu olmuştur. Toplu Konut İdaresine (TOKİ) 26.04.2009 tarihinden günümüze kadar devri yapılan Hazine larının piyasa değerinin 1.515.520,00 TL olduğu MEOP kayıtlarından tespit edilmiştir. Tablo 30 - İlçeler İtibariyle Adana Genelinde 1164 Sayılı Yasa Uyarınca Toplu Konut İdaresine (TOKİ) Yapılan Devirleri Gösterir Tablo 2008 2009 2010 TOPLAM MÜDÜRLÜK YÜZÖLÇÜM YÜZÖLÇÜM YÜZÖLÇÜM YÜZÖLÇÜM ADET ADET ADET ADET (m²) (m²) (m²) (m²) MERKEZ 22 172.545 35 11.185 26 7.337 83 191.067 ALADAĞ - - - - - - - - CEYHAN - - - - - - - - FEKE - - - - - - - - İMAMOĞLU - - - - - - - - KARAİSALI - - - - - - - - KARATAŞ - - - - - - - - KOZAN - - - - - - - - POZANTI - - - - - - - - SAİMBEYLİ - - - - - - - - TUFANBEYLİ - - - - - - - - YUMURTALIK - - - - - - - - T O P L A M 22 172.545 35 11.185 26 7.337 83 191.067 Ayrıca TOKİ dışında 3194 sayılı İmar Kanununun 11. maddesine göre imar planlarında kamusal amaçlara (yol, park, otopark vb.) ayrılan alanlar Belediyelere ilgili kamu hizmetlerinin yerine getirilmesi için bedelsiz olarak kamunun kullanımına terk edilmektedir. TOKİ TARAFINDAN YAPILAN KONUTLAR 55

MERKEZ PARK 7- ECRİMİSİL VE TESPİT İŞLEMLERİ Hazine Taşınmazlarının İdaresi Hakkında Yönetmelikte Ecrimisil; Hazine ının, idarenin izni dışında gerçek veya tüzel kişilerce işgal veya tasarruf edilmesi sebebiyle, idarenin bir zarara uğrayıp uğramadığına veya işgalcinin kusurlu olup olmadığına bakılmaksızın, ın işgalden önceki haliyle elde edilebilecek muhtemel gelir esas alınarak idarece talep edilen tazminat olarak tanımlanmıştır. Bu çerçevede, Milli Emlak birimlerince Hazinenin özel mülkiyetinde veya Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki ların işgale uğrayıp uğramadıklarının, işgalli ise işgalin süresi, tasarrufun şekli ve sebebinin, kira sözleşmelerine aykırı veya fazla kullanımın mevcut olup olmadığının, kamu kurumlarına tahsis edilen ların ise tahsis edildikleri amaçlar doğrultusunda kullanılıp kullanılmadığının ve dahi Hazine larının fiili durumunun belirlenmesi ve üzerindeki değişikliklerin tespit edilmesi hazırlanan yıllık programlar dahilinde yapılmaktadır. Hazinenin özel mülkiyetinde veya Devletin Hüküm ve Tasarrufu altındaki yerlerin herhangi bir hukuki sebebe dayanmaksızın kullanılması veya kiralanan yerlerin kira süresi sonunda tahliye edilmemesi durumunda mahallinde işgalli kullanıcılarına yönelik tespitleri yapılarak ecrimisil işlemine konu edilir. Ecrimisil, iki ana unsur üzerinde değerlendirilmektedir: İlki, sahibinin rızası dışında kullanılan bir mal olması, ikincisi ise bu malın kullanımından dolayı mal sahibinin bir zarara uğrayıp uğramadığına bakılmamasıdır. Hazine larının, herhangi bir hukuki nedene dayalı olmaksızın kullanıldığının tespit edilmesi halinde, 15 gün içinde fuzuli şagil adına ecrimisil tespit, takdir ve tahakkuk edilerek muhataba tebliğ edilmektedir. 56

Tablo 31 - MEOP Kayıtlarına Göre Tespiti Yapılan Taşınmazlara Ait İstatistik İLÇESİ TOPLAM TAŞINMAZ (Adet) 2009 2010 TESPİTİ YAPILAN TAŞINMAZ ( Adet) ORAN (%) TOPLAM TAŞINMAZ (Adet) TESPİTİ YAPILAN TAŞINMAZ( Adet) ORAN (%) BATI EMLAK MÜD. 8.035 1.890 24 8.088 5.236 65 DOĞU EMLAK MÜD. 15.148 2.598 17 16.322 1.647 10 ALADAĞ 2.836 251 9 2.943 536 18 CEYHAN 8.941 970 11 7.584 2.087 28 FEKE 6.705 329 5 7.153 1.025 14 İMAMOĞLU 1.980 459 23 2.025 489 24 KARAİSALI 4.529 4.481 99 4.932 2.945 60 KARATAŞ 2.563 483 19 2.567 2.008 78 KOZAN 9.028 1.034 11 12.512 5.054 40 POZANTI 5.409 810 15 5.429 857 16 SAİMBEYLİ 5.657 864 15 5.816 86 1 TUFANBEYLİ 3.973 87 2 4.087 389 9 YUMURTALIK 2.648 1.058 40 2.611 1.097 42 T O P L A M 77.452 15.314 20 82.069 23.456 29 2010 tarihi itibariyle il sınırları içerisinde merkez müdürlükler ve ilçeler dahil olmak üzere toplam sayısı 82.069 adettir. Bu ların 23.456 adetine tespit işlemi uygulanmış ve tespit çalışmaları %29 oranında tamamlanmıştır. Hazine Taşınmazlarının kayıt altına alınma çalışmaları yıllık tespit programları çerçevesinde devam etmektedir. 2009 ve 2010 yıllarına ait ecrimisil işlemlerinin merkez ve ilçeler bazında karşılaştırmalı olarak incelendiği Tablo 32 de 2009 yılında Batı Emlak Müdürlüğü çalışma alanı içinde 20.851.861 m², Doğu Emlak Müdürlüğü çalışma alanı içinde 67.639.869 m² olmak üzere toplam 88.491.869 m² lik alanda tespit çalışmaları tamamlanarak 12.200.947 TL ecrimisil tahakkuk ettirilmiştir. 2010 yılında ise Batı Emlak Müdürlüğü çalışma alanı içinde 24.830.208 m², Doğu Emlak Müdürlüğü çalışma alanı içinde 93.947.261 m² olmak üzere toplam 118.777.470 m² lik alanda 14.549.474 TL ecrimisil tahakkuk ettirilmiştir. Tablo 32 - Ecrimisil İşlemlerinin İlçelere Göre Dağılımı İLÇE İŞGAL EDİLEN YÜZÖLÇÜM(m²) 2009 2010 TAHAKKUK EDEN ECRİMİSİL BEDELİ (TL) İŞGAL EDİLEN YÜZÖLÇM (m²) TAHAKKUK EDEN ECRİMİSİL BEDELİ (TL) BATI EMLAK MÜD. 5.635.161 1.305.743 3.612.942 1.642.781 ALADAĞ 417.038 25.213 1.102.374 78.053 CEYHAN 11.668.185 1.619.916 17.315.425 3.586.416 FEKE 761.818 78.805 860.031 86.975 SAİMBEYLİ 2.317.854 178.963 697.284 44.458 TUFANBEYLİ 51.805 14.969 1.242.150 53.138 TOPLAM 20.851.861 3.223.609 24.830.208 5.491.825 DOĞU EMLAK MÜD. 21.972.505 3.084.668 28.417.129 3.259.427 İMAMOĞLU 4.783.366 370.471 4.801.847 524.591 KARAİSALI 12.007.558 402.203 11.912.445 409.854 KARATAŞ 9.520.900 878.895 18.704.158 1.883.147 KOZAN 17.229.261 1.673.616 24.411.297 1.534.195 YUMURTALIK 1.628.517 688.952 239.472 1.046.650 POZANTI 497.762 1.878.533 5.460.909 399.780 TOPLAM 67.639.869 8.977.338 93.947.261 9.057.649 GENEL TOPLAM 88.491.730 12.200.947 118.777.470 14.549.474 57

Grafik 10- Ecrimisil Gelirleri Grafiği 13,709,733 12,200,947 14,549,474 8,088,169 2007 YILI 2008 YILI 2009 YILI 2010 YILI Kamu kaynakları içerisinde duran varlık olarak yer alan ve MEOP programında kayıtlandırılan Milli Emlak menşeli kamu gelirlerine bakıldığında mal satış gelirleri 2010 yılında % 36.27 oranında aratarak 9.87.142 TL olmuştur. Milli emlak yönetim gelirleri içerisinde yer alan kira-irtifak-ecrimisil gelirleri 2010 yılında %23,87 lik bir artış göstererek 26.656.038 TL olmuştur. Tablo 33 - Merkez Ve İlçeler Milli Emlak Gelirleri (Tahakkuk) 2007 2008 2009 2010 A- Taşınmaz Mal Satış Geliri 7.603.635 12.571.554 7.247.872 9.877.142 a)2886 S.K. 45. Mad. Göre Satış Geliri 4.770.405 8.567.266 2.454.967 4.009.966 b)2886 S.K. 36. Mad. Göre Satış Geliri - - - - c)4706 S.K.4.Mad. Göre Doğrudan Satış Geliri 1.311.878 2.736.557 1.275.497 892.943 d)4706/5 S.K. Göre Satış Geliri - - - - e)2942/30 S.K. Göre Satış Geliri 1.076.932 99.524 1.591.755 - f)2942/26 S.K. Göre Trampa - - - - g)4070 S.K. Göre Satış Geliri 444.420 944.199 235.633 798.071 h)2004/129. Mad. Göre İzalei Şüyu - 224.008 108.225 4.322 I)4342 S.K. Göre Satış - - 1.581.795 4.171.838 i)sertifikalı Satış - - - - B- Taşınmaz Mal İdare Geliri 14.731.882 21.461.961 21.517.907 26.656.038 a)lojman Kira Geliri 3.171.537 3.370.051 3.973.280 4.914.145 b)ecrimisil Geliri 8.088.169 13.709.733 12.200.950 14.549.474 c)kira Geliri 2.447.888 2.506.963 3.571.048 2.401.771 d)irtifak Hakkı Geliri 1.024.288 1.875.214 1.772.629 4.790.648 C- Taşınır Mal Satış Geliri 227.315 221.748 109.671 356.718 D- Çeşitli Gelir 998.116 978.632 1.144.047 2.540.461 T O P L A M 23.560.948 35.233.895 30.019.497 39.430.362 58

Grafik 11- Milli Emlak Gelirleri Grafiği (Tahakkuk) 16,000,000 14,000,000 12,000,000 10,000,000 8,000,000 6,000,000 4,000,000 2,000,000 Taş. Mal Satış Geliri Lojman Kira Geliri Ecrimisil Geliri Kira Geliri İrtifak Hakkı Geliri Çeşitli Gelir 0 2007 2008 2009 2010 2009 ve 2010 yıllarına ait Adana ili merkez ve ilçeler bazında satış, lojman kirası, ecrimisil, kira, irtifak hakkı, taşınır mal satışı vb. işlemler karşılığında tahsil edilen toplam gelir 2009 yılında 27.627.580 TL dir. 2010 yılında ise bu miktar 33.640.324 TL ye ulaşmıştır. Tablo 34 de ilgili yıllar itibariyle tahsil edilen işlemler ayrıntılı olarak görülmektedir. Tablo 34 - Merkez Ve İlçeler Milli Emlak Gelirleri (Tahsilat) 2007 2008 2009 2010 A- Taşınmaz Mal Satış Geliri 6.706.691 6.836.785 7.886.710 8.506.807 a)2886 S.K. 45. Mad. Göre Satış Geliri 2.281.406 3.357.533 3.401.077 3.374.871 b)2886 S.K. 36. Mad. Göre Satış Geliri 616.519 381.206 - - c)4706 S.K. 4. Mad. Göre Doğrudan Satış Geliri 897.577 1.974.450 951.276 587.722 d)4706/5 S.K. Göre Satış Geliri - - - - e)2942/30 S.K. Göre Satış Geliri 1.076.932 99.524 1.591.755 - f)2942/26 S.K. Göre Trampa - - - - g)4070 S.K. Göre Satış Geliri 1.834.257 800.064 252.582 316.689 h) 2004/129. Mad. Göre İzalei Şüyu - 224.008 108.225 4.322 I) 4342 S.K. Göre Satış - - 1.581.795 4.223.201 ı)sertifikalı Satış - - - - B- Taşınmaz Mal İdare Geliri 10.100.151 14.381.014 18.487.154 22.236.337 a)lojman Kira Geliri 3.171.538 3.370.051 3.973.280 4.914.145 b)ecrimisil Geliri 3.456.437 6.628.787 9.170.197 10.129.772 c)kira Geliri 2.447.888 2.506.963 3.571.048 2.401.771 d) İrtifak Hakkı Geliri 1.024.288 1.875.213 1.772.629 4.790.648 C- Taşınır Mal Satış Geliri 224.690 221.748 109.671 356.718 D- Çeşitli Gelir 998.116 978.632 1.144.045 2.540.461 T O P L A M 18.029.648 22.418.179 27.627.580 33.640.324 59

Grafik 12- Milli Emlak Gelirleri Grafiği (Tahsilat) 12,000,000 10,000,000 8,000,000 6,000,000 4,000,000 Taşınmaz Mal Satış Geliri Lojman Kira Geliri Ecrimisil Geliri Kira Geliri İrtifak Hakkı Geliri Çeşitli Gelir 2,000,000 0 2007 2008 2009 2010 8 - İDARİ DAVALAR Defterdarlık bünyesinde kamu hukukuna bağlı iş ve işlemler üretilmekte olup yapılan idari işlemlerin hukuka uygunluğu Defterdarlıkça önemsenmektedir. Hazinenin hak ve menfaatlerini ihlal eden idari işlemler aleyhine Defterdarlık davacı sıfatıyla iptal ve tam yargı davaları açarak hatalı işlemlerin giderilmesi yönlü çalışmalarda bulunmaktadır. Diğer taraftan gerçek veya tüzel kişilerde Defterdarlığın yapmış olduğu iş ve işlemleri idari yargıda dava konusu yapabilmektedirler. Adana ili sınırları dahilinde idari iş ve işlemlerden kaynaklı idarece ve idare aleyhine açılan pek çok dava bulunmaktadır. 2008-2009-2010 yıllarına ait idari dava istatistiklerinin incelendiği Tablo 35, 36 ve Tablo 37 da açılan dava sayıları, bu davalar neticesinde alınan sonuçlar, yıllar itibariyle ayrıntılarıyla incelenmiştir. Tabloların incelenmesinden idari davaların önemli kısmının idaremiz lehine sonuçlandığı belirlenmektedir. Kamu idareleri, kamu yararı amacını gerçekleştirebilmek için kamu gücüyle donatılmışlardır. Hukuka uygunluk karinesi de bir kamu gücü ayrıcalığıdır. Bu, şu anlama gelir; İdarenin aldığı bir karar, bir mahkeme tarafından iptal edilinceye veya yürütülmesinin durdurulmasına karar verilinceye kadar hukuka uygun olduğu varsayılır ve uygulanmaya devam edilir. İlgili kişinin bir idari karara itiraz etmesi, ona karşı dava açması o kararın yürütülmesini durdurmaz. İdaremizin kamu hukukuna bağlı olarak ürettiği idari iş ve işlemler bu özen içerisinde yürütülmekte olup açılan davaların büyük bir çoğunluğunun idaremiz lehine sonuçlanması da üretilen idari iş ve işlemlerin kamu hukukuna uygun ve hukukilik çerçevesinde yapıldığının ispatı niteliğindedir. 60

Tablo 35 - İdari Dava İstatistikleri 2008 İLÇESİ/BİRİMİ AÇILAN DAVA SAYISI SONUÇLANAN DERDEST LEHTE ALEYHTE KONUSUZ KALAN HASIM DÜZELTME BATI EMLAK 21 2 19 2 _ DOĞU EMLAK 27 _ 27 PERSONEL 12 6 6 3 2 _ 1 KURUMLAR SAY. 15 13 2 13 _ CEYHAN _ 257 39 131 11 115 _ KOZAN 6 2 4 2 _ İL TOPLAMI 81 280 97 151 13 115 1 Tablo 36 - İdari Dava İstatistikleri 2009 İLÇESİ/BİRİMİ AÇILAN DAVA SAYISI SONUÇLANAN DERDEST LEHTE ALEYHTE KONUSUZ KALAN HASIM DÜZELTME BATI EMLAK 15 _ 15 DOĞU EMLAK 5 1 4 1 _ PERSONEL 6 4 _ 3 1 KURUMLAR SAY. _ 4 _ 3 1 CEYHAN _ 38 1 29 9 İMAMOĞLU 10 10 _ 2 8 KOZAN 1 _ 1 POZANTI 2 2 _ 2 _ YUMURTALIK 4 _ 4 İL TOPLAMI 43 59 25 40 19 Tablo 37 - İdari Dava İstatistikleri 2010 İLÇESİ/BİRİMİ AÇILAN DAVA SAYISI SONUÇLANAN DERDEST LEHTE ALEYHTE KONUSUZ KALAN HASIM DÜZELTME BATI EMLAK 10 1 9 1 _ DOĞU EMLAK 28 _ 28 KARAİSALI 40 2 38 2 _ KOZAN 4 2 2 2 _ POZANTI 29 _ 29 İL TOPLAMI 111 5 106 5 _ 61

Adana Geneli Son 3 yıla ait toplam idari dava istatistikleri Tablo 38 de verilmiş olup son 3 yılda açılan dava sayısı 235 adettir. Ancak daha önceki yıllarda da açılan davalarla birlikte son üç yılda 344 adet idari yargı davası sonuçlanmıştır. Hali hazırda ise 228 adet idari yargı davası derdest durumdadır. 32 adet dava idaremiz aleyhine sonuçlanmıştır. 196 adet idari yargı davası idaremiz lehine sonuçlanmış olup 115 adet dava haklı Hazine taleplerinden dolayı (dava sonucu beklenilmeksizin taraf ilgili idarece dava konusu işlemler iptal edildiğinden, davanın lehe sonuçlanmasıyla aynı mahiyette sonuç idari işlem neticesinde elde edildiğinden) lehimize sonuçlanan dava sayısının 311 olduğunu kabul edebiliriz. Bu doğrultuda bakıldığında 344 adet davadan 311 u yani ortalama %90 ı lehimize sonuçlanmıştır. Tablo 38 - Adana Geneli Son Üç Yıllık Toplam İdari Dava İstatistikleri AÇILAN DAVA SAYISI SONUÇLANAN DERDEST LEHTE ALEYHTE KONUSUZ KALAN HASIM DÜZELTME 235 344 228 196 32 115 1 62