ÖZEL SEKTÖRÜN YURTDIŞINDAN SAĞLADIĞI KREDİ BORCU BİLGİ NOTU HAZİRAN Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası 15/08/ tarihinde yılı Haziran sonuna ilişkin Özel Sektörün Yurt Dışından Sağladığı Kredi Borcu Gelişmeleri ni yayımladı. yılı Haziran sonu itibarıyla 2016 yılı sonuna göre; Özel sektörün yurtdışından sağladığı toplam kredi borcu, 10,7 milyar dolar artarak 227,2 milyar dolar olmuştur. Özel sektörün yurtdışından sağladığı uzun vadeli kredi borcu, 8,7 milyar dolar artarak 210,9 milyar dolar düzeyinde gerçekleşmiştir. - Uzun vadeli toplam kredi borcunun % 52,1 ini finansal kuruluşların, % 47,9 unu finansal olmayan kuruluşların borcu oluşturmuştur. - Finansal olmayan borcun % 58,8 i hizmetler sektörü, % 40,6 sı sınai sektörü ve % 0,6 sı da tarım sektörü tarafından kullanılmıştır. Özel sektörün yurtdışından sağladığı ticari krediler hariç kısa vadeli kredi borcu, 2 milyar dolar artarak 16,3 milyar dolar düzeyinde gerçekleşmiştir. - Kısa vadeli toplam kredi borcunun % 81,6 sını finansal kuruluşların, % 18,4 ünü finansal olmayan kuruluşların borcu oluşturmuştur. Özel sektör 1 yıl içinde 67,8 milyar dolar anapara ödemesi gerçekleştirecektir. Özel Sektörün Yurt Dışından Sağladığı Uzun Vadeli Kredi Borcu Özel sektörün yurt dışından sağladığı uzun vadeli kredi borcu yılı Haziran sonunda, bir önceki yıl sonuna göre 10.688 milyon dolar artarak 227.187 milyon dolar olmuştur. Toplam İktisadi Raporlama ve İstatistik Müdürlüğü Sayfa 1
uzun vadeli kredi borcunun % 52,1 i olan 109.789 milyon doları finansal kesime, % 47,9 u olan 101.109 milyon doları finansal olmayan özel sektöre aittir (Tablo 1). yılı Haziran ayı sonunda, finansal kesime ait uzun vadeli özel sektör borcunun 91.912 milyon doları bankaların, 17.877 milyon doları ise bankacılık dışı finansal kuruluşların borçlarından oluşmaktadır. yılı Haziran ayı sonunda finansal olmayan kesime ait uzun vadeli özel sektör borcunun 85.478 milyon doları kredilerden, 9.549 milyon doları yabancı sermaye sayılan kredilerden, 381 milyon doları ticari kredilerden ve 5.700 milyon doları da tahvillerden oluşmaktadır. Tablo 1. Özel Sektörün Yurt Dışından Sağladığı Uzun Vadeli Kredi Borçluya Göre Dağılım 2013 2014 2015 2016 I- Finansal 72.738 84.777 104.963 105.476 105.282 109.789 i- Bankalar 54.869 66.016 86.068 86.814 87.714 91.912 Krediler 38.770 44.334 63.770 62.444 61.879 62.136 Tahvil 16.099 21.682 22.298 24.370 25.836 29.776 ii- Bankacılık Dışı Finansal Kurl. 17.869 18.761 18.895 18.662 17.567 17.877 Krediler 16.003 15.081 14.845 13.464 12.505 12.838 Yabancı Sermaye Sayılan Krd. 371 559 643 650 583 622 Tahvil 1.495 3.121 3.407 4.549 4.480 4.417 II- Finansal Olmayan 83.999 83.507 89.506 96.725 97.281 101.109 Krediler 72.958 71.478 75.932 81.526 82.382 85.478 Yabancı Sermaye Sayılan Krd. 7.368 6.714 7.420 9.089 8.823 9.549 Ticari Krediler 325 313 407 419 387 381 Tahvil 3.348 5.002 5.746 5.691 5.689 5.700 TOPLAM 156.737 168.284 194.469 202.201 202.563 210.897 yılı Haziran ayı sonunda sektörler itibarıyla finansal olmayan özel sektörün yurt dışından sağladığı uzun vadeli kredi borcunun % 0,6 sı olan 585 milyon doları tarım sektörü, % 40,6 sı olan 41.101 milyon doları sınai ve % 58,8 i olan 59.423 milyon doları hizmetler sektörü tarafından kullanılmıştır (Tablo 2). İktisadi Raporlama ve İstatistik Müdürlüğü Sayfa 2
Tablo 2. Finansal Olmayan Özel Sektör Kuruluşlarının Yurt Dışından Sağladığı Uzun Vadeli Kredi Borcunun Sektörel Dağılımı Sektörler 2013 2014 2015 2016 TARIM SEKTÖRÜ 621 629 537 603 578 585 A. Tarım, Ormancılık ve Balıkçılık 621 629 537 603 578 585 SINAİ SEKTÖRLER 40.311 39.270 38.840 39.665 39.938 41.101 B. Madencilik ve Taşocakçılığı 3.921 4.273 3.920 4.279 4.321 4.306 C. İmalat 25.621 24.883 24.489 24.272 24.321 24.662 D. Elektrik, Gaz, Buhar ve İklimlendirme Üretimi ve Dağıtımı 10.745 10.087 10.398 11.085 11.267 12.103 E. Su Temini, Kanalizasyon, Atık Yönetimi ve İyileştirme Faaliyetleri 23 28 32 29 29 30 HİZMETLER SEKTÖRÜ 43.067 43.608 50.129 56.457 56.765 59.423 F. İnşaat 6.029 7.309 10.280 13.059 13.543 14.401 G. Toptan ve Perakende Ticaret 3.488 3.500 3.917 3.749 3.714 3.868 H. Ulaştırma ve Depolama 13.463 13.139 14.714 16.364 16.693 17.257 I. Konaklama ve Yiyecek Hizmeti Faaliyetleri 2.890 2.860 2.563 2.387 2.351 2.336 J. Bilgi ve İletişim 5.978 5.904 8.235 9.469 9.421 9.577 L. Gayrimenkul Faaliyetleri 4.875 4.770 4.511 4.996 4.500 4.525 M. Mesleki, Bilimsel ve Teknik Faaliyetler 3.323 2.677 1.713 1.345 1.532 1.547 N. İdari ve Destek Hizmet Faaliyetleri 630 1.006 1.205 1.420 1.454 1.550 O. Kamu Yönetimi ve Savunma; Zorunlu Sosyal Güvenlik 0 23 18 16 1 1 P. Eğitim 185 273 236 226 230 229 Q. İnsan Sağlığı ve Sosyal Hizmet Faaliyetleri 669 735 1.717 2.079 2.266 2.788 R. Kültür, Sanat, Eğlence, Dinlence ve Spor 213 297 329 875 392 533 S. Diğer Hizmet Faaliyetleri 1.324 1.115 692 472 668 811 T. Hanehalklarının İşverenler Olarak Faaliyetleri; Hanehalkları Tarafından Kendi Kullanımlarına Yönelik Olarak Ayrım Yapılmamış Mal ve Hizmet Üretim Faaliyetleri 0 0 0 0 0 0 U. Uluslararası Örgütler ve Temsilciliklerinin Faaliyetleri 0 0 0 0 0 0 TOPLAM (Finansal Olmayan) 83.999 83.507 89.506 96.725 97.281 101.109 Özel Sektörün Yurt Dışından Sağladığı Kısa Vadeli Kredi Borcu Özel sektörün yurt dışından sağladığı kısa vadeli kredi borcu yılı Haziran ayı sonunda, bir önceki yılsonuna göre 1.991 milyon dolar artarak 16.289 milyon dolar olmuştur. Toplam kısa vadeli kredi borcunun % 81,6 sı olan 13.291 milyon doları finansal kesime, % 18,4 ü olan 2.998 milyon doları finansal olmayan özel sektöre aittir. İktisadi Raporlama ve İstatistik Müdürlüğü Sayfa 3
yılı Haziran ayı sonunda, finansal kesime ait kısa vadeli özel sektör borcunun 11.132 milyon doları bankalara, 2.159 milyon doları ise bankacılık dışı finansal kuruluşlara aittir. Finansal olmayan özel sektörün 2.998 milyon dolar olan kısa vadeli kredi borcunun 2.872 milyon doları kredilerden, 127 milyon doları da yabancı sermaye sayılan kredilerden oluşmaktadır (Tablo 3). Tablo 3. Özel Sektörün Yurt Dışından Sağladığı Kısa Vadeli Kredi Borcu Borçluya Göre Dağılım 2013 2014 2015 2016 Özel Sektörün Yurt Dışından Sağladığı Kalan Vadesi 1 Yıl veya Daha Kısa Olan Kredi Borcunun Vade Dağılımı Özel sektörün yurt dışından sağladığı toplam kredi borcu yılı Haziran ayı sonu itibari ile kalan vadeye göre incelendiğinde; 1 yıl içinde toplam 67.801 milyon dolar anapara geri ödemesi gerçekleştirileceği görülmektedir (Grafik 3). I- Finansal 38.755 41.478 18.414 12.042 12.578 13.291 i- Bankalar (*) 36.407 39.477 16.361 10.441 11.104 11.132 Krediler 34.935 35.681 14.778 10.295 10.927 10.988 Tahvil 1.472 3.797 1.582 146 177 144 ii- Bankacılık Dışı Finansal Kuruluşlar 2.348 2.001 2.054 1.601 1.474 2.159 Krediler 2.348 1.995 1.939 1.541 1.416 2.099 Yabancı Sermaye Sayılan Krediler 0 0 97 60 58 60 Tahvil 0 6 17 0 0 0 II- Finansal Olmayan 2.566 2.624 1.983 2.256 2.600 2.998 Krediler 2.538 2.580 1.863 2.191 2.495 2.872 Yabancı Sermaye Sayılan Krediler 27 44 120 65 105 127 Tahvil 0 0 0 0 0 0 TOPLAM 41.320 44.102 20.397 14.298 15.178 16.289 Not: Ticari krediler dahil değildir. (*): Repo işlemlerinden doğan borçlar dahil değildir. Grafik 3. Özel Sektörün Yurt Dışından Sağladığı Kalan Vadesi 1 Yıla Kadar Olan Kredi Borcunun Aylara Göre Dağılımı Bu konuyla ilgili ayrıntılı bilgiye www.tcmb.gov.tr adresinden ulaşabilirsiniz. İktisadi Raporlama ve İstatistik Müdürlüğü Sayfa 4
İktisadi Raporlama ve İstatistik Müdürlüğü Sayfa 5