T.C. İl Özel İdaresi STRATEJİ PLANI (2010-2014) - Ekim 2009 -

T.C. İl Özel İdaresi STRATEJİ PLANI (2010-2014) - Ekim 2009 -

İÇİNDEKİLER KISALTMALAR 6 ÖNSÖZ 9 SUNUŞ 10 I. SAMSUN HAKKINDA 11 1. TARİHİ GELİŞİM 11 1.1. Samsun un Tarihi 11 1.2. Mütareke Yıllarında Samsun 12 1.2.1. Rum Pontus Cemiyetlerinin Bölücü Faaliyetler 12 1.3. Cumhuriyet Döneminde Samsunla İlgili Olarak Gerçekleşen Bazı Önemli Olaylar 2. COĞRAFİ YAPI 14 2.1. Coğrafi Konum 14 2.2. Akarsular 14 2.3. Ovalar 15 2.4. Göller 15 2.5. Barajlar 15 13 II. STRATEJİK PLANLAMADA UYGULANAN YÖNTEM 17 1. Yasal Dayanak 17 2. Stratejik Plan Hazırlık Modeli 17 3. İl Özel İdaresi Stratejik Planlama Ekibi 18 4. İl Özel İdaresi Stratejik Planının Hazırlanması Çalışması Kapsamında Yer Alan Kurumların Planlama Ekipleri 18 III. DURUM ANALİZİ 20 1. İl Özel İdarelerinin Tarihçesi 20 2. İl Özel İdarelerinin 5302 Sayılı Kanuna Göre Yapısı, Görevleri, Yetkileri ve 20 Sorumlulukları 2.1. İl Genel Meclisi 20 2.2. İl Encümeni 21 2.3. Vali 21 3. Kuruluş İçi Analiz ve Çevre Analizi 23 3.1. Kaynaklarla İlgili Göstergeler 23 3.1.1. Teşkilat Yapısı 23 2

3.1.2. Fiziksel Yapı 24 3.1.2.1. Makine Parkı 24 3.1.2.2. Bina Durumu 25 3.1.2.3. Bilgi ve Teknolojik Kaynaklar 25 3.1.3. İnsan Kaynakları 26 IV. MİSYON-VİZYON-İLKELER 29 1. Misyonumuz 29 2. Vizyonumuz 29 3. İlkelerimiz 29 V. STRATEJİK KONULAR 29 Bölüm 1. İl Özel İdaresi 31 Trend Çalışması 32 Mevcut Durum Çalışması 36 GZFT Analizi 42 Strateji, Hedef, Faaliyet ve Projeler 43 Performans Göstergeleri 59 Bölüm 2. Savunma Hizmetleri 65 Mevcut Durum Çalışması 66 GZFT Analizi 67 Strateji, Hedef, Faaliyet ve Projeler 68 Performans Göstergeleri 72 Bölüm 3. Güvenlik Hizmetleri 73 Mevcut Durum Çalışması 74 GZFT Analizi 75 Strateji, Hedef, Faaliyet ve Projeler 76 Performans Göstergeleri 79 Bölüm 4. Sanayi ve Ticaret Hizmetleri 80 Mevcut Durum Çalışması 81 GZFT Analizi 85 Strateji, Hedef, Faaliyet ve Projeler 86 Performans Göstergeleri 90 Bölüm 5. Tarım Hizmetleri 91 Mevcut Durum Çalışması 92 3

GZFT Analizi 97 Strateji, Hedef, Faaliyet ve Projeler 98 Performans Göstergeleri 102 Bölüm 6. Çevre Koruma Hizmetleri 104 Mevcut Durum Çalışması 105 GZFT Analizi 108 Strateji, Hedef, Faaliyet ve Projeler 109 Performans Göstergeleri 114 Bölüm 7. Sağlık Hizmetleri 115 Mevcut Durum Çalışması 116 GZFT Analizi 118 Strateji, Hedef, Faaliyet ve Projeler 119 Performans Göstergeleri 124 Bölüm 8. Spor Hizmetleri 126 Mevcut Durum Çalışması 127 GZFT Analizi 128 Strateji, Hedef, Faaliyet ve Projeler 129 Performans Göstergeleri 131 Bölüm 9. Kültür Hizmetleri 132 Mevcut Durum Çalışması 133 GZFT Analizi 136 Strateji, Hedef, Faaliyet ve Projeler 137 Performans Göstergeleri 142 Bölüm 10. Eğitim Hizmetleri 144 Mevcut Durum Çalışması 145 GZFT Analizi 155 Strateji, Hedef, Faaliyet ve Projeler 157 Performans Göstergeleri 177 Bölüm 11. Sosyal Yardım Hizmetleri 183 Mevcut Durum Çalışması 184 GZFT Analizi 186 Strateji, Hedef, Faaliyet ve Projeler 187 Performans Göstergeleri 189 4

VII. MALİ KAYNAK VE TABLOLAR 190 1. Gayrimenkul Bilgileri 190 1.1. İl Özel İdaresinin Ortak Olduğu Şirketler 190 1.2. İl Özel İdaresinin Organize Sanayi Bölgelerindeki Hisseleri ve Kredi 190 Kullandırma Durumu 1.3. İl Özel İdaresinin İştirak Ettiği Birlikler 190 1.4. İl Özel İdaresinin Diğer İştirakleri 191 1.5. İl Merkezindeki Bina ve Arsa Durumu 191 1.6. Diğer Kiradaki Mülkler İle İlgili Bilgiler 192 1.7. İlçe Özel İdareleri Gayrimenkul Bilgileri 192 1.8. 2009 Yılı Bütçesi Kurumsal Dağılımı 193 VIII. SAMSUN İL ÖZEL İDARESİ STRATEJİK PLANI PERFORMANS ÖLÇÜMÜ VE 195 DEĞERLENDİRMESİ 1. 2007-2009 Yılı Özel İdare Strateji Planı Değerlendirme Raporu 195 5

KISALTMALAR AB AÇSAP AFİS AKM AR-GE ASYE BAF-KAB BİMER BOTAŞ CAD CBS CNC CTP ÇED ÇDP DAFYAR DPT DSİ EPDK GATT GPS GSMH GSYİH GZFT HHK HİS İLSİS İTU KBRN KKM KOBİ KOS KÖS KÖYDES Avrupa Birliği Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Otomatik Parmak İzi Teşhis Sistemi Atatürk Kültür Merkezi Araştırma Geliştirme Akut Solunum Yolu Enfeksiyonları Bafra Katı Atık Birliği Başbakanlık İletişim Merkezi Boru Hatları ile Petrol Taşıma A.Ş. Computer Aided Design (Bilgisayar Destekli Tasarım) Coğrafi Bilgi Sistemi Bilgisayarlı Nümerik Kontrol (Computer Numerical Control) Camelyaf Takviyeli Polyester Çevresel Etki Değerlendirmesi Çevre Düzeni Planı Doğal Afet ve Yardımlaşma Devlet Planlama Teşkilatı Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü T.C. Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu Gümrük Tarifeleri ve Ticaret Genel Anlaşması Global Positioning System (Küresel Konumlama Sistemi) Gayri Safi Milli Hasıla Gayri Safi Yurtiçi Hasıla Güçlü Yönler, Zayıf Yönler, Fırsatlar, Tehditler (SWOT) Hasta Hakları Kurulları Hayvan İçme Suyu İl ve İlçe Milli Eğitim Müdürlükleri Yönetim Bilgi Sistemi İyi Tarım Uygulamaları Kimyasal Biyolojik Radyasyon Nükleer Komuta Kontrol Merkezi Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeler Küçük ve Orta Ölçekli Sanayi İşletmeleri Küçük Ölçekli Sulama Köylerin Alt Yapılarını Destekleme Projesi 6

KSS Küçük Sanayi Siteleri KTAE Karadeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü KUDEP Koruma Uygulama ve Denetim Bürosu MEB Milli Eğitim Bakanlığı MOBESE Mobil Elektronik Sistem Entegrasyon OKS Orta Öğretim Kurumları Sınavı OMÜ Ondokuz Mayıs Üniversitesi ORS Tuz ve Şeker Karışımı OSB Organize Sanayi Bölgeleri ÖSS Öğrenci Seçme Sınavı RAM Rehberlik Araştırma Merkezi RİA Rahim İçi Araç SAMFAD Samsun Fotoğraf Sanatı Derneği SG Sulama Göleti SİAD Sanayi ve İşadamları Derneği SİÖİ Samsun İl Özel İdaresi SRAP Sosyal Riski Azaltma Projesi STK Sivil Toplum Kuruluşları SYDV Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfı TARGEL Tarımsal Yayımı Geliştirme Projesi TEDAŞ Türkiye Elektrik Dağıtım A.Ş. THM Türk Halk Müziği TKY Toplam Kalite Yönetimi TOKİ Toplu Konut İdaresi Başkanlığı TRAC Telsiz ve Radyo Amatörleri Cemiyeti TSM Toplum Sağlığı Merkezi TSO Ticaret ve Sanayi Odası TÜİK Türkiye İstatistik Kurumu TÜGEM Tarımsal Üretim ve Geliştirme Genel Müdürlüğü UMKE Ulusal Medikal Kurtarma Ekipleri YG21 Yerel Gündem 21 YİBO Yatılı İlköğretim Bölge Okulu 7

Hususi İdareler ve Belediyeler, büyük kalkınma savaşımızda başarı hasılasını arttıracak vazifeler almalı ve hususiyle hayat ucuzluğunu temin ederek, yerine göre tedbirler bulmalı ve salahiyetlerini tam kullanmalıdır. M. Kemal ATATÜRK 1 Kasım 1937 (Meclis i açış konuşmasından) 8

ÖNSÖZ Ülkelerin siyasi, sosyal, ekonomik ve kültürel alanlardaki ortak değerlerinin küreselleşerek sınır tanımaz bir biçimde yayılması, yeni bin yılda yaşamın kaçınılmaz bir olgusu olarak tüm ülkeleri etkilemektedir. Günümüzde değişim, sürekli ve ısrarlı bir nitelik kazanmış ve adeta yaşamımızın ayrılmaz bir parçası haline gelmiştir. Bu değişimin temelinde; sanayi toplumundan bilgi toplumuna geçiş, bilişim teknolojisindeki baş döndürücü gelişme, bürokratik yönetim modellerinde değişim, artan nüfus, göç hareketleri, yaşam kalitesi, verimlilik arayışları gibi ekonomik ve sosyal nedenler yatmaktadır. Bugün hepimiz biliyoruz ki yeni bir dünya konuşuluyor ve adına ne denilirse denilsin dünyanın temel alt yapısı yeniden inşa ediliyor. Dünyadaki gelişmelere paralel olarak ülkemizde de Kamu Yönetiminin; merkeziyetçi yapıdan uzaklaşmış, değişen şartlara ve vatandaşın beklentilerine daha hızlı cevap verebilen, anayasal eşitlik ilkesine saygılı, saydam, yeniliklere açık, sorumlu ve hesap verebilen bir yapıya kavuşması, hiyerarşik örgütlenmeden basit ve yatay bir örgütlenmeye geçmesi yönünde bir değişim beklenmektedir. Kamu yönetimi, vatandaşı hizmetlerin odağına almalı, kamu hizmetlerini hızlı, zamanında ve beklenilen kalitede sunmalı, kaliteyi tüm iş süreçlerine hakim kılmalı, hizmetlerin belirlenmesi ve sunulmasında vatandaşı karar alma sürecine dahil etmelidir. Bu yeni anlayış içinde kamu yönetimi özetle; şeffaf, katılımcı, rekabetçi, düşük maliyetli, insan odaklı, etkili, hızlı, üretken, verimli, erişilebilir, insan haklarına ve hukuka saygılı, çevreye duyarlı, hesap verebilir, öngörülü olmak zorundadır. 5302 sayılı İl Özel İdareleri Kanunu nun temel amaçlarından en önemlisi İl Özel İdarelerinde stratejik yönetim anlayışını tesis etmektir. Stratejik planlama, stratejik yönetimin en önemli aracıdır. Bu bağlamda İl Özel İdareleri, durum tespitlerini yaparak, ilkelerini, varsayımlarını, misyon ve vizyonlarını belirleyecekler, hedeflerini ve bu hedeflere ulaşmak için gerçekleştirecekleri proje ve faaliyetleri, performans ölçütleri ve değerlendirme biçimini kapsayacak şekilde stratejik plan yapacaklar ve kaynaklarını bu stratejik planlamayla ilişkili bütçe yaparak kullanacaklardır. 29.03.2009 tarihinde yapılan Mahalli idareler genel seçimlerinde yeni İl Genel Meclisi üyelerimiz belirlenmiştir. 5302 sayılı İl Özel İdaresi Kanununa göre mahalli idare seçimlerinden itibaren altı ay içinde beş yıllık Stratejik Planının hazırlanarak meclise sunulması gerekmektedir. Bu doğrultuda İl Özel İdaresi strateji planının hazırlanması çalışmalarına 2009 yılı Mayıs ayında başlanmış olup, planlama çalışmaları Türkiye nin 2023 vizyonu doğrultusunda ve geleceğe dönük olarak, ulusal düzeydeki plan ve programlarla ilişkilendirilip özverili, hızlı ve yoğun bir çalışma sonucu tamamlanmış bulunmaktadır. Bu kapsamda İl Genel Meclisi Üyelerine, İl Özel İdaresi Genel Sekreterine, stratejik plan çalışma grubuna ve diğer yöneticilerimiz ile emeği geçen herkese teşekkür ederim. Hasan Basri GÜZELOĞLU Vali 9

SUNUŞ Çağdaş kamu yönetimi anlayışının gereği olarak, kaynakların daha etkin ve verimli kullanılmasını, demokratik katılımın sağlanmasını, şeffaf ve hesap verebilen bir yönetimin oluşturulmasını sağlamak amacıyla yürürlüğe konulan 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu ile 5302 sayılı İl Özel İdaresi Kanunu, il özel idarelerinin stratejik plan yapmasını ve uygulamasını birer zorunluluk olarak öngörmüştür. Küreselleşen dünyada hızla gelişen teknoloji, değişen - dönüşen toplumsal yapı ve sermaye, emek, kaynak, bilgi dörtlüsünün önündeki engellerin kalkması sonucunda, kamu yönetiminin ve gündelik yaşamın düzenlenmesinde; küresel, ulusal ve yerel ölçeklerin; kamu, özel sektör, sivil toplum kuruluşları ve diğer aktörlerin katılımının; acil, kısa, orta, uzun dönemlerin dikkate alınmasını gerektiren yeni yaklaşımların benimsenmesi zorunluluk haline gelmiştir. Katılımcılığa, hesap verebilirliğe, şeffaflığa, başarının ölçülebilirliğine ve uzlaşmaya dayalı; dinamik, esnek, sonuca değil sürece odaklı, demokratik, mekanı ve kurumsallığı dikkate alan bu yeni yaklaşımların en önemli araçlarından birisini de stratejik planlama oluşturmaktadır. Bu yaklaşım kamu yönetiminde gerçekleştirilen yeniden yapılan çalışmalarında da dikkate alınmış ve 5018 Sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu, 5302 Sayılı İl Özel İdareleri Kanunu, 5393 Sayılı Belediye Kanunu ve 5216 Sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu ile kamu idareleri için stratejik planlama bir zorunluluk haline getirilmiştir. Yeni hazırlanan Stratejik Plan 2010-2014 yıllarını kapsayacak şekilde 5 yıllık olarak düzenlenmiştir. Plan, İl Özel İdaresi tarafından kamu kurum ve kuruluşları ile sivil toplum örgütleri ve halkın görüş ve beklentileri dikkate alınarak, katılımcı bir yaklaşımla hazırlanmıştır. Hazırlanmış ilk Stratejik Plan doğrultusunda 2007 2008 2009 bütçelerinde hedeflere ulaşmaya en azami ölçüde çaba sarf edilerek İl Özel İdaresi önümüzdeki yıllarda hedeflenen mahalli müşterek hizmetlerin sunumunu başarıyla sürdürmeye devam edecektir. Stratejik Planda emeği geçen kişi ve kurumları tebrik ediyor, planın ilimiz ve ülkemiz için faydalı olmasını temenni ediyorum. Aslan KARANFİL Genel Sekreter 10

I. SAMSUN HAKKINDA Samsun İlinin İdari Bölünüşü Büyükşehir Belediyesi 1 İlçe Sayısı 17 Belediye Sayısı 40 Köy Sayısı 945 1. TARİHİ GELİŞİM 1.1. Samsun un Tarihi Samsun İlimiz insanlık tarihi açısından çok eski bir yerleşim alanıdır. Başta bugünkü şehrin merkezi olmak üzere Kızılırmak Vadisi, Kavak, Tekkeköy, Çarşamba Ovası nda eski çağlardan beri insanlar iskan etmiş ve yaşam sürmüştür. Orta Taş Devrinde (Mezolitik M.Ö. 10000 5000) insanların Tekkeköy de bulunan sığınaklarda yaşadıkları ve bölgenin en eski yerleşimcileri oldukları bilinmektedir. Yine Cilalı Taş Devri (Neolitik M.Ö. 5000 4000) ile Bakır-Tunç Devrinde (Kalkolitik M.Ö. 4000 1700) insanların Samsun Merkez Dündar Tepe, Kavak Kalenderoğlu ve Bafra İkiztepe de sürekli iskan oluşturarak yaşamlarını devam ettirdikleri yapılan arkeolojik kazılardan anlaşılmaktadır. Samsun İli sınırları içerisinde devlet kurarak yaşayan en eski topluluk Gaşkalar dır. Bu medeniyette Gasgaslar da denilmektedir. (M.Ö. 5000 3500) Bilinen bu ilk medeniyeti takiben bütün Kuzey Anadolu ya hakim olan Paflagonlar Kızılırmak Havzası nda yaşamışlardır (M.Ö. 3000 1100). Hititler (M.Ö. 2000 1200), 11

Frigyalılar (M.Ö. 1182 676), Kimmerler (M.Ö. 676), Lidyalılar (M.Ö. 1200 547 bugün Kara Samsun adıyla isimlendirilen yere ENETE adında bir site kurdular), Miletliler (İyonya-M.Ö.2000-M.Ö.400), Egeden Karadeniz yoluyla ENETE ye yerleşerek Amisus veya Amisos ismini verdiler. Perslerin (M.Ö. 550-330) Lidya Kralı Krezus u yenmeleri sonunda M.Ö. 546 Amisos, Pers İmparatorluğunun eline geçti. M.Ö. 331 yılında Büyük İskender in Persleri yenmesi sonucu Makedonya İmparatorluğu eline geçen Amisos da, İskender in ölümüyle Pers kökenli Kont Krallığı (M.Ö. 255-63) kuruldu. Amisos Kont Krallığının başkenti oldu. Daha sonra M.Ö. 1. yy da Roma İmparatorluğu hakimiyetine giren Amisos M.S. 385 yılında Roma İmparatorluğu nun ikiye ayrılmasıyla Bizans İmparatorluğu nun sınırları içerisinde kaldı. Amisos M.S 860 yılında Abbasiler zamanında halife Mutassım ın emriyle Malatyalı Korkunç Ömer komutasındaki kuvvetler tarafından ele geçirilmiş ise de Bizanslılar tarafından tekrar geri alınmıştır. Türklerin Anadolu ya girmesiyle birlikte 1. Türk birlikleri zamanında Danişmentliler tarafından Samsun kuşatılmış ise de alınamamıştır. Anadolu Selçukluları zamanında Samsun un Müslüman yerleşim yerleri 1185 yılında Anadolu Selçuklu hakimiyetine geçmiştir. İlk defa Amisos ismi Selçuklular tarafından Samsun olarak değiştirilerek kullanılmaya başlanmıştır. Haçlı Seferleri sonrası başkent Trabzon olmak üzere Rum İmparatorluğu egemenliğine giren Samsun da Cenevizlilerin Karadeniz de ticareti ellerine geçirmeleri sonucunda 100 yıl kadar burada yaşamışlardır. Bu tarihlerde Türklerin yaşadığı Samsun a Müslüman Samsun, 3 km mesafede bulunan Cenevizlilerin ticaret sitesine de Gavur Samsun denilmiştir. 1071 yılında Malazgirt Savaşı ndan sonra Danişmentliler tarafından alınamayan Samsun un deniz kıyısında bir kale kurarak Müslüman Samsun u oluşturduktan sonra 1243 Kösedağ Savaşı sonrası Trabzon Rum İmparatorluğu egemenliğine girmiş ise de 1296 yılında tekrar Anadolu Türklerinin eline geçmiş ve 1389 yılında da Yıldırım Beyazıt zamanında Osmanlı topraklarına katılmıştır. Anadolu Selçuklu Devleti çökerken Canik Beyliğine de başkentlik yapmıştır. 1.2. Mütareke Yıllarında Samsun 1.2.1. Rum Pontus Cemiyetlerinin Bölücü Faaliyetleri 20. yüzyıl başlarında bölücü faaliyetler, Anadolu topraklarına yayıldı. Bu bölgede bağımsız bir devlet kurmak gayesi ile harekete geçen gruplardan biri de Doğu Karadeniz deki Rumlardı. 1904 de Merzifon daki Amerikan Koleji nde Pontus Rum Cemiyeti adı altında bir teşkilat kurulmuş ve hızla çevreye yayılmıştı. Papadopulaos adlı bir öğretmen tarafından kurulan bu cemiyet, okul müdürü Mr. White nin önderliğinde teşkilatlanmasını sürdürürken bir taraftan da itilaf devletlerinin desteğini sağlamıştır. Merzifon da Anadolu Koleji nde tek bir Türk talebe yoktu. 135 talebenin 108 i Ermeni, 27 si Rum du. Okul müdürü, diğer kolejlerde olduğu gibi bir papazdı. 1893 de misyonerlerin tertiplediği devlet aleyhine yapılan gösterilerin planlayıcıları arasında Merzifon Anadolu Koleji müdürü olan papaz da bulunuyordu. Kısa sürede birçok kasabada teşkilatlanan Pontus Cemiyeti, başta Müdafa-i Meşruta olmak üzere yeni kuruluşlar ile bölgede teşkilatlanıyor bir taraftan da 20 yaşından büyük her üyenin silahlandırılmasına çalışıyordu. Kısa sürede 14 şube açan Müdafa-i Meşruta Cemiyeti nin Çarşamba, Bafra, Havza ve Kavak ta da şubeleri bulunduğu gibi Avrupa devletleriyle işbirliği yapmak gayesiyle Mukaddes Anadolu Rum Cemiyeti adı altında yurt dışı ağırlıklı bir teşkilatı da vardı. 1. Dünya Savaşı yıllarında İtilaf devletlerinin açık desteğini de kazanan bölücü Rumlar, çalışmalarını daha da yoğunlaştırarak Çarlık Rusyasından da silah almayı başardılar. İngilizlerce de Mondros Mütarekesinin hemen ardından sadece Samsun Rumlarına 10.000 tüfek dağıtılmış, İstanbul daki Rum Patrikhanesinin ve Yunanistan ın isteği üzerine son 50 yılda Samsun ve yöresine göçmen adı altında 50.000 Rum yerleştirilmiş bunların 25.000 kadarı Pontus Çeteleri saflarında yer alarak Samsun ve Merkez kazaya bağlı köylerde 500 civarında kundaklama, öldürme, yaralama gibi olaylara katılarak, yok etme/jenosid kampanyasına girişmişlerdir. 9. Ordu Müfettişi olarak Mustafa Kemal in 19 Mayıs 1919 da Samsun a çıktığı gün, şehirde İngiliz askerleri vardı ve Merzifon dahil bölgede önemli askeri güç olarak bulunuyorlardı. Mustafa Kemal, 21 Mayıs ta Harbiye Nezareti (Genel Kurmay) ne gönderdiği raporda; Samsun ve dolaylarında 40 kadar bölücü Rum çetesi bulunduğunu, Müslüman halkın kaygı ve korku içinde yaşadığını, Rum Çetelerine karşı bir tedbir 12

olmak üzere bazı Laz çetelerinin para karşılığı bölgeye getirilip Rum saldırılarına karşı kullanıldığını belirtti. Söz konusu çetelerden biri ve en kuvvetlisi; Giresun Bölgesinde üstlenmekle birlikte Karadeniz in hemen her yerinde baskınlar düzenleyen, Rum çetelerini sık sık zor durumlara düşüren Topal Osman Çetesi idi. Mustafa Kemal in Samsun bölgesinde görüştüğü ilk kişilerden birisi de Topal Osman olmuştur. Yunan donanmasının 9 Haziran 1921 de İnebolu yu bombalaması üzerine taşkınlıklarını iyice artıran Rum Çetelerine karşı Ankara Hükümeti, 26 Haziran 1921 de Karadeniz deki Rum nüfusunun başka bölgelere yerleştirilmesini kararlaştırdı. Nurettin Paşa komutasında Sivas ta kurulan Merkez ordusuna tenkil hareketi görevi verildi. Merkez Ordusu Komutanlığı da Pontusçulukla uğraşanlar hakkında tutuklama kararı alarak bunları birer birer yakalamaya başladı. Merzifon daki Amerikan Koleji de kapatıldı ve yöneticileri yurtdışı edildi. Bu arada Samsun ve Trabzon metropolit merkezleri basılarak çok sayıda silah ve belge ele geçirildi. İtilaf devletleri, Rumlar a karşı alınan bu tedbirleri tesirsiz hale getirmek için bazı teşebbüslerde bulunmaya başlayınca da Türkiye Büyük Millet Meclisi Hükümeti Dışişlerinden aşağıdaki nota yı almakta gecikmedi: Pontus Devleti fikrini; İstanbul daki Rum Patrikhanesi ve Yunanistan yeniden diriltmişlerdir. Samsun ve Marmara denizi yöresinde şimdiye kadar 200.000 den fazla Türk öldürülmüştür. Türk kadınlarının ırzına geçilmiş, köyleri yakılmıştır. Türk uyruklu Rumlar, Yunanistan tarafından silah altına alınmaktadır. Karadeniz Rumlarını etkisiz hale getirmek için Anadolu içlerine nakledilmektedirler. Samsun bölgesindeki Rum köylerinden 2.500 tüfek ve bir milyondan fazla mermi ele geçirilmiştir. Merkez Ordusu kuvvetlendirilerek sayısı artırılmış ve 1922 yılının başlarından itibaren de Pontus ayaklamasının bastırılmasına geçilmiştir. Bunun için de bölgeye dağılan milli kuvvetler, asi Rum köylerini ve onların dayanağı olmuş yerleri birer birer taramaya başladı. Sonunda, Pontus hayali ile başlayan Rumlar ın elebaşları ve onların yardakçıları tamamen yok edildi. Bir çıbanbaşı olarak senelerce etkinliğini sürdüren Rumlar ın bu tutumu kökünden kaldırıldı. Bunun için de Merkez Ordusu nca ele geçirilen çetelerden 10.886 sı kısmen affedildi. Orduya sığınmayıp direnen 11.188 Rum da öldürüldü. Anadolu içlerinde oturmak zorunda bırakılan Rum kadın ve çocukları da 1923 yılı başlarında vapurlara bindirilerek Yunanistan a gönderildi. Böylece Pontus hayali de sona ermiş oldu. 1.3. Cumhuriyet Döneminde Samsun la İlgili Olarak Gerçekleşen Bazı Önemli Olaylar Mustafa Kemal Paşa 19 Mayıs 1919 da Samsun a çıktı. Mustafa Kemal Paşa 20 Eylül 1924 te tekrar Samsun a geldi. Vezirköprü İlçesi Amasya İlinden ayrılarak Samsun a bağlandı. Fransızların elinde bulunan sigara fabrikası Tekel e devredildi. 1927 da Elektrik şebekesi hizmete açıldı. 1929 da Samsun, su şebekesine kavuştu. 29 Ekim 1930 da Gazi Kütüphanesi hizmete açıldı. 1932 de Samsun-Sivas demiryolu hizmete açıldı. 1934 te Kavak bucağı ilçe oldu. 1944 te Alaçam bucağı ilçe oldu. 1946 da Verem Savaş Dispanseri hizmete açıldı. 1953 te SSK Hastanesi hizmete açıldı. 1954 te Halk Eğitim Merkezi hizmete açıldı. 1957 de Samsun Havalimanı hizmete açıldı. 13

1959 da Kızılay Kan Merkezi kuruldu. 1960 ta Samsun Limanı hizmete açıldı. 1961 de Samsun Fuarı hizmete açıldı. 1968 de Karadeniz Bakır İşletmeleri hizmete girdi. 1970 de Samsun Azot Fabrikası üretime başladı. 1973 te Belediye Sarayı hizmete açıldı. 1979 da Samsun şehirlerarası tam otomatik telefon görüşmesine açıldı. 1982 de Ondokuz Mayıs Üniversitesi öğretime başladı. 1993 de Samsun Büyük Şehir statüsünü aldı 1996 da Samsun İçme ve Kullanma Suyu Projesi tamamlandı. 1997 de Samsun Kalkınmada Öncelikli Yöre Statüsüne alındı. Uygulamaya Ocak 1998 de geçildi. Kasım 2008 yılında Samsun a Kalkınma Ajansı kurulması kararlaştırıldı. Temmuz 2009 yılında Samsun teşvik kapsamına alındı. 2. COĞRAFİ YAPI 2.1. Coğrafi Konum Karadeniz sahil şeridinin orta bölümünde Yeşilırmak ve Kızılırmak nehirlerinin Karadeniz e döküldükleri deltalar arasında yer alan Samsun ili 9.579 km² lik bir yüz ölçümüne sahiptir. Coğrafi konum olarak 40 50' - 41 51' kuzey enlemleri, 37 08' ve 34 25' doğu boylamları arasındadır. Kuzeyinde Karadeniz in yer aldığı ilimizin komşuları; doğusunda Ordu, batısında Sinop, güneyinde Tokat ve Amasya, güney batısında ise Çorum illeridir. Samsun İli yeryüzü şekilleri bakımından üç ayrı özellik gösterir. Birincisi güneyindeki dağlık kesim, ikincisi dağlık kesimle kıyı şeridi arasında kalan yaylalar, üçüncüsü yaylalarla Karadeniz arasındaki kıyı ovalarıdır. Kızılırmak ve Yeşilırmak akarsularının delta alanlarında oluşmuş kıyılarında, yurdumuzun tarımsal potansiyeli en yüksek ovalarından Bafra ve Çarşamba ovaları yer almaktadır. 2.2. Akarsular Yeşilırmak: Yeşilırmak Nehri Köse Dağları ndan çıkar. Tokat İli nin Erbaa İlçesi nden geçerek Çarşamba ya ulaşan Yeşilırmak ilçeyi ortadan ikiye bölerek, Civa Burnu ndan Karadeniz e dökülür. Üçtaşlar bölgesinde Tersakan Irmağı ile birleşir. Uzunluğu 416 km olan Yeşilırmak ın akış hızı saatte 5 km, en kurak mevsimde su yüksekliği 9 metre doğu sahilinde ise 5,5 metredir. Kızılırmak: Sivas taki Kızıl Dağı ndan doğan Kızılırmak Türkiye nin en uzun akarsuyudur. Osmancık İlçesi nden Karadeniz Bölgesi ne giren ırmak 1.151 km uzunluğundadır. Kargı civarında kuzeydoğu Samsun- Sinop sınırına girer. Bafra nın batısında kollara ayrılan ırmak Bafra Burnu ndan Karadeniz e dökülür. Delice, Devrez ve Gökırmak Kızılırmak ın önemli kollarındandır. Bafra yakınlarında yapılan ölçümlere göre en kurak zamanda genişliği 46 metre derinliği 1,30 metredir. Saniyede 21 m 3 su akıtır. Akış hızı ise saatte 4 ila 6 km arasındadır. 14

Terme Çayı: Terme Çayı Kara Orman dan doğar. Simenit etrafındaki sazlıkları besleyen Terme Çayı ilçeyi ikiye bölerek Karadeniz e dökülür. Genişliği 30 m derinliği yaklaşık 1 m olan Terme Çayı çeltik tarlalarına hayat verir. Diğer Akarsular: Mert Irmağı, Kürtün Çayı, Tersakan Çayı, Karaboğaz Deresi, Akçay, Uluçay, Esenli, İncesu, Hızırilyas, Ballıcaderesi ve Güdedi gibi irili ufaklı akarsular vardır. 2.3. Ovalar Çarşamba Ovası: Erbaa İlçesi nden geçen Yeşilırmak Nehri Çarşamba İlçesi ne ulaştıktan sonra Civa Burnu ndan Karadeniz e dökülürken çok kıymetli alüvyonlu Çarşamba Ovası nı meydana getirir. Kirazlık tan başlayan Çarşamba Ovası nın yüz ölçümü 89.500 ha dır. DSİ tarafından yaptırılan su kanalları sayesinde arazinin % 70 i tarıma elverişli hale getirilmiştir. Geri kalan % 30 luk kısım ise ormanlık, sazlık ve bataklıktır. Sulama alanı 82.707 ha olup 19.031 ha ının inşaatı devam etmektedir. Bafra Ovası: Bafra İlçesi ne gelen Kızılırmak, Bafra da çeşitli kollara ayrılır. Bafra Burnu ndan denize dökülen Kızılırmak, ardında geniş ve alüvyonlu topraklar bırakır. 47.727 ha lık ovanın 6.150 ha lık kısmı halihazırda sulanmaktadır. Türkiye nin en verimli ovalarından biridir. DSİ tarafından yaptırılan sulama kanalları ile sulanan ovanın kuzey kısımları çorak arazidir. Bu yerlerde hayvancılık yapılmaktadır. 2.4. Göller Bölgedeki göller zaman zaman değişen akarsu yataklarından meydana gelmiştir. Yörenin gölleri Bafra, Çarşamba ve Ladik ilçelerinde toplanmıştır. Liman Gölü: Bafra ya 20 km uzaklıktadır. 3 km büyüklüğündeki göl bazı kollarla denize açılmıştır. Bu kolların uzunluğu bazı yerlerde 2.000 metreyi bulur. Gölde kefal ve sazan balığı avcılığı yapılmaktadır. Liman Gölü nün güneyinde Balık Gölü kuzeyinde ise Karaboğaz Gölü vardır. Ladik Gölü: Tersakan Irmağı nın kaynağını teşkil eden Ladik Gölü, Ladik e 10 km uzaklıktadır. Gölde alabalık ve turna balığı bulunmaktadır. Balıkçılık yanında geniş bir sazlık alana sahip olan Ladik Gölü nden toplanan sazlar hasır yapımında kullanılır. Gölün uzunluğu 5 km, genişliği 2 km ve yüz ölçümü 10 km 2 dir. Simenit Gölü: Bu göl Terme Çayı yatağının değişmesi ile meydana gelmiştir. Terme hudutları içerisinde bulunan gölde balıkçılık yapılmaktadır. Terme ye 20 km uzaklıkta bulunan göl, kanalla birbirine bağlanmış iki göl görünümümdedir. Kışın yağmur suları ile beslenen göl, fırtınalı zamanlarda zaman zaman deniz suyunun göle karışması ile dolar. Diğer Göller: Bunlar, Bafra da Kızılırmak tarafından meydana getirilmiş Karagöz, Dutdibi, Çernek, Uzun Göl ve Tombul Gölü dür. Çarşamba da Yeşilırmak da Akçagöl, Akarcık, Dumanlı ve Körırmak adıyla bilinen gölleri oluşturmuştur. 2.5. Barajlar Hasan Uğurlu Barajı ve Hidro Elektrik Santrali: Baraj, Yeşilırmak üzerinde ve Çarşamba ve Ayvacık İlçeleri sınırlarındadır. Yapımına 1971 yılında başlanan baraja trafik kazasında ölen merhum Samsun DSİ 7. Bölge Müdürü Hasan Uğurlu nun adı verilmiştir. Türkiye nin en büyük barajlarından biri olan baraj, tamamen Türk firma ve mühendisleri tarafından gerçekleştirilmiştir. Yalnızca makine ve elektrikle ilgili ekipmanlar yurtdışından getirilmiştir. Barajın 2. ünitesi 1979 yılında, 3. ünitesi ise 1982 yılında, 4. ünitesi de 1983 yılında işletmeye açılmıştır. 500 mw gücünde ve yılda 1217 gwh enerji üretimi yapılmaktadır. Göl hacmi 1.078,75 x 10 6 m 3 tür. Baraj yüksekliği 175 m dir Suat Uğurlu Barajı ve Hidro Elektrik Santrali: Hasan Uğurlu Barajının 18 km aşağısında Yeşilırmak ın Çarşamba Ovası na açıldığı yerde bulunan barajın yapımına 1971 yılında başlanılmıştır. Balohar Barajı adı ile başlanan baraja daha sonra trafik kazasında Hasan Uğurlu ile birlikte hayatını kaybeden 15

eşi Suat Uğurlu nun adı verilmiştir. Projenin amacı enerji üretimi ve Çarşamba Ovası nın sulanmasıdır. Barajın 1. ve 2. ünitesi 1979 yılı sonunda, 3. ve 4. ünitesi de 1983 Martında işletmeye açılmıştır. 46 mw gücünde ve yıllık 273 gwh enerji üretimi yapılmaktadır. Göl hacmi 181,31 x 10 6 m 3 tür. Baraj yüksekliği 51 m dir Altınkaya Barajı ve Hidro Elektrik Santralı: Altınkaya Barajı Bafra İlçe merkezinin 35 km güney batısında Kızılırmak üzerinde yer alan temelden 195 m yükseklikte, kil çekirdekli kaya dolgu tipinde bir barajdır. 700 mw gücünde yılda 1 milyar 632 milyon kwh enerji üretimi yapılmaktadır. 1987 yılında su tutulmaya başlanmış olup, 1988 Ocak ayından itibaren 175.000 kwh gücündeki 4 no lu ünitede normal üretime başlanmıştır. Göl hacmi 5.763 x 10 9 m 3 tür. Derbent Barajı: Derbent Altınkaya Barajının 30 km mansabında olup, 33 m yüksekliğinde (talvegden) kil çekirdek kaya dolgu barajıdır. Yüzer baraj sınıfına giren Derbent Barajı Bafra ya 7 km uzaklıktadır. Sulama alanı ise 47.727 ha dır. Yapılan kanallar Bafra Ovasını sulama amaçlıdır. 56 mw gücünde ve 257 gwh yıllık enerji üretmektedir. Göl hacmi 213 x 10 6 m 3 tür. Çakmak Barajı: Zonlu toprak dolgu tipinde, içme-kullanma-sanayi suyu temini için inşa edilmiş bir barajdır. Temelden yüksekliği 57,50 m, normal su seviyesinde, göl hacmi 106,50 hm 3 ve gövde hacmi de 2,60 hm 3 tür. Barajdan verilen toplam su miktarı 4000 l/s olup içme suyu için 3540 l/s su verilmekte, Samsun Gübre Fabrikasında 300 l/s ve Karadeniz Bakır Fabrikasında ise 460 l/s su kullanılmaktadır. 16

II. STRATEJİK PLANLAMADA UYGULANAN YÖNTEM 1. Yasal Dayanak 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununun 9. maddesinde stratejik plan; kamu idarelerinin orta ve uzun vadeli amaçlarını, temel ilke ve politikalarını, hedef ve önceliklerini, performans ölçütlerini, bunlara ulaşmak için izlenecek yöntemler ile kaynak dağılımlarını içeren plan olarak tanımlanmıştır. Kanunda, kamu idarelerine kalkınma planları, programlar, ilgili mevzuat ve benimsedikleri temel ilkeler çerçevesinde geleceğe ilişkin misyon ve vizyonlarını oluşturmak, stratejik amaçlar ve ölçülebilir hedefler saptamak, performanslarını önceden belirlenmiş olan göstergeler doğrultusunda ölçmek ve uygulamanın izleme ve değerlendirmesini yapmak amacıyla katılımcı yöntemlerle stratejik plan hazırlama görevi verilmiştir. Yine 5302 sayılı yasanın 31. maddesi gereğince mahalli idareler genel seçimlerinden itibaren altı ay içinde; kalkınma plan ve programları ile varsa bölge planına uygun olarak stratejik plan hazırlanır ve İl Genel Meclisine sunulur. 2. Stratejik Plan Hazırlık Modeli İl Özel İdaresinin stratejik plan çalışmalarında DPT tarafından hazırlanan kamu idareleri için stratejik planlama kılavuzunda yer alan model ve yaklaşım esas alınmıştır. İl Özel İdaresinde uygulanan stratejik plan modelinin aşamaları sırasıyla aşağıdaki gibidir: Planlama çalışmalarının sahiplenilmesinin sağlanması Organizasyonun oluşturulması İhtiyaçların tespit edilmesi İş planının oluşturulması Hazırlık programının yapılması Planlama sürecinin ilk aşamasında paydaşlarla etkili bir iletişim kurularak İl Özel İdaremiz Atakum yerleşkesinde 02.07.2009 tarihinde toplantı düzenlenerek bu kesimlerin ilgi ve katkısı sağlandı. İl Özel İdaremiz paydaşlarının görüş ve beklentileri tespit edildi. İl Özel İdaremiz iç paydaşları ve birimlerinden katılan 59 kişiye stratejik plan hazırlama eğitimi verildi. İl Özel İdaresi nin faaliyetlerinin etkin bir şekilde gerçekleştirilmesine engel oluşturabilecek unsurların saptanarak bunların giderilmesi için stratejiler oluşturuldu. Paydaşların İl Özel İdaremiz hakkındaki görüşlerinin alınmasıyla kuruluşun güçlü ve zayıf yönleri hakkında fikir edinilerek paydaşların hangi aşamada katkı sağlayacağı tespit edildi. İl Özel İdaremizin taslak strateji planı internet üzerinden Samsun 19 Mayıs Üniversitesi 155 Öğretim Üyesiyle paylaşılarak görüş ve önerileri alınarak plana yansıtılmıştır. Paydaşların görüş, öneri ve beklentilerinin stratejik planlama sürecine dahil edilmesiyle planın bu kesimlerce sahiplenilmesi ve hazırlanan planın amaç ve hedeflere yön göstermesi amaçlanmıştır. Vatandaşlarımızın görüş ve önerilerini almak için internet sitesinde stratejik plan yayınlanarak vatandaşlarımızın ve paydaşlarımız ile sivil toplum kuruluşlarının görüşleri alınarak plana yansıtılmıştır. 17

3. İl Özel İdaresi Stratejik Planlama Ekibi S.NO ADI SOYADI UNVANI 1 Aslan KARANFİL Genel Sekreter 2 Eyüp ELMAS AR-GE Daire Başkan V. 3 Gülay ŞENER Strateji Geliştirme Müdürü 4 Nurcan GÜRSES Çevre Yüksek Mühendisi 4. İl Özel İdaresi Stratejik Planının Hazırlanması Çalışması Kapsamında Yer Alan Kurumların Planlama Ekipleri S.NO 1 2 3 4 KURUMUN ADI İL GENEL MECLİSİ ÜYELERİ İL ÖZEL İDARESİ İNSAN KAYNAKLARI VE İDARİ İŞLER DAİRE BAŞKANLIĞI İL ÖZEL İDARESİ ALT YAPI HİZMETLERİ DAİRE BAŞKANLIĞI İL ÖZEL İDARESİ İMAR VE İNŞAAT DAİRE BAŞKANLIĞI PLANLAMA EKİBİ İSİM PROFİLİ Ahmet AKBAŞ Özlem MARAŞ Mehmet YILDIRIM İbrahim TARIM Mustafa BAŞ Bayram KONUŞ İbrahim DEMİRCİOĞLU Dilaver ATLI Harun DEMİRER Ali KOYUNCU İlhan BEYAZ Ercan YANOĞLU Mehmet ŞAHİN Cüneyt AYDIN Recai KILINÇ Elif ALBAYRAK Tuğba SARAL UNVANI Plan ve Bütçe Komisyonu Başkanı İl Özel İdaresi (İmar-İnşaat), Emniyet, Jandarma İmar ve Bayındırlık Komisyonu Başkanı Bayındırlık Eğitim, Kültür ve Sosyal Hizm. Komisyonu Başkanı Milli Eğitim, Gençlik ve Spor, Kültür ve Turizm Köylere Yönelik Hizmetler Komisyonu Başkanı. İl Özel İdaresi (Alt-Yapı) Sanayi ve Ticaret Komisyonu Başkanı Sanayi ve Ticaret Tarım ve Hayvancılık Komisyonu Başkanı Tarım Sağlık ve Çevre Komisyonu Başkanı Sağlık, Çevre, Sosyal Hizmetler Hukuk İşleri Komisyonu Başkanı Sivil Savunma, Sivil Savunma ve Arama Kurtarma Destek Hizmetleri Müdürlüğü Müdür İnsan Kaynakları ve Eğitim Müdürlüğü Veri Hazırlama ve Kontrol İşletmeni Ruhsat ve Denetim Müdürlüğü/Memur Ziraat Mühendisi Harita Mühendisi İnşaat Teknikeri Plan-Proje Yat. ve İnş. Müdürü Harita Mühendisi Jeoloji Mühendisi 5 İL ÖZEL İDARESİ YAZI İŞLERİ VE KARARLAR DAİRE BAŞKANLIĞI Gürsan ŞAHİN Yadikar CİVELEK Yazı İşleri Müdürü Encümen Şefi 18

6 İL MİLLİ EĞİTİM MÜDÜRLÜĞÜ Tahsin NAS Melih ERDEM Mustafa POLAT Adem İCİ Seyfeddin ARSLAN Hüseyin ALTUNOK İl Milli Eğitim Müdür Yardımcısı Kurum Temsilcisi Şube Müdürü Program Geliştirme Sorumlusu AR-GE Üyesi/ TKY Formatörü Strateji Geliştirme Şube Şefi Strateji Geliştirme Şube Memuru 7 İL SAĞLIK MÜDÜRLÜĞÜ Uğur AKBAL Ümit Yaşar TEZER Acil Sağlık Hizmetleri Şube Müdürü İdari Mali Şube Şefi 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 SOSYAL HİZMETLER İL MÜDÜRLÜĞÜ GENÇLİK VE SPOR İL MÜDÜRLÜĞÜ İL KÜLTÜR VE TURİZM MÜDÜRLÜĞÜ İL ÇEVRE VE ORMAN MÜDÜRLÜĞÜ İL TARIM MÜDÜRLÜĞÜ EMNİYET MÜDÜRLÜĞÜ İL JANDARMA KOMUTANLIĞI İL SİVİL SAVUNMA MÜDÜRLÜĞÜ ARAMA KURTARMA BİRLİK MÜDÜRLÜĞÜ SANAYİ VE TİCARET İL MÜDÜRLÜĞÜ Ömer Faruk KEŞKÜŞ Tekin BALCI Cemal BULUT İsmail TEKİN Hakan ONARAN Yılmaz AKSOY Aşkın ATAN Bayram UZUNER Murat ÇELİK Mehmet KORGANCI Kenan ÇELİK Selçuk COŞKUN Selda OĞUZ Cezmi ÖZDEMİR Mustafa ALTUNDEĞER Ayhan AKDENİZ Erol İPEK Necati TAVUKÇU Murat YILDIRIM Mustafa BACANAK Mustafa KARABAL M. Ersin KILAVUZ Hakkı Bülent ÜNAL Tuğrul BAYAR Erkan DEMİRCİ Ercan ŞAHİN Efkan HAZNEDAR Osman Zeki ŞEN Kadir GÜRKAN Aycan TÜRKEL Samsun Huz. Bak. ve Reh. Merk. Müdürü Samsun Huz. Bak. ve Reh. Merk. Müdür Yrd. V. Kız Yetiştirme Yurdu Müd. Yrd. Şube Müdürü Şef Spor Uzmanı Spor Uzmanı Kültür İşleri Şube Müdürü Turizm İşleri şube Müdürü İdari İşler Şefi Şube Müdürü Çevre ve Orman Uzman Yardımcısı Mühendis Proje İstatistik Şubesi / Şube Müdürü Strateji Birimi / Ziraat Mühendisi Proje İstatistik Şubesi / Ziraat Müh Lojistik Şube Müdürü Polis Memuru Polis Memuru J. Ord. Bçvş. Lojistik Şube Müdürü J. Ord. Kd. Çvş. Ord. İşl. Astsb. J. Lv. Kd. Çvş. Lv. İşl. Astsb.11 İl Sivil Savunma Müdürü Sivil Savunma İlçe Müdürü Teknisyen İk. Dnt. Br. A. Ar. Kur. Br. A. Ar. Kur. Tek. Şube Müdürü Makine Mühendisi 19

III. DURUM ANALİZİ 1. İl Özel İdarelerinin Tarihçesi İl Özel İdareleri Osmanlı döneminde 1864 tarihli Vilayet Nizamnamesi ile kurulmuştur. Bu nizamname ile eyalet yerine vilayet sistemi benimsenmiş ve iller için genel ve özel olmak üzere iki yönetim biçimi kabul edilmiştir. Bu nizamnameyle tüzel kişilikleri bulunmayan Vilayet Umumi Meclisleri kurulmuştur. Bu değişikliklerin yapılmasında yıkılmakta olan imparatorluğu kurtarmak için yönelinen merkeziyetçilik eğilimi bulunmaktadır. 1870 te çıkarılan İdare-i Umumiye-i Vilayet Nizamnamesi, eski Nizamnameyi yürürlükten kaldırmış ve yeni hükümler getirmiştir. Bu Nizamname vergilerin tevzii ve ihtilafların çözümü gibi konuları, Vilayet Umumi Meclisine vermiştir. Bu Nizamname esasen bu yönetimleri özerk bir yerel yönetim birimi olmaktan çok, bir tür Danışma Meclisi olarak öngörmüştür. Vilayetlerin esas olarak bir ademi merkeziyet idaresi haline getirilmesi yasal yönden ilk olarak 1876 tarihli Kanuni Esasi ile olmuştur. Kanuni Esasi nin 110. maddesi şöyledir: Vilayetin usul-u idaresi, tevsii mezuniyet (yetki genişliği) ve tefrik-i vezaif (görev ayrımı) kaidesi üzerine müesses olup deracati nizami mahsus ile tayin edilecektir. Ancak, meclis çok uzun bir sure toplanmayınca (yaklaşık 31 yıl) Anayasa nın uygulanması da ertelenmiştir. II. Meşrutiyet Döneminde 1913 yılında İdare-i Umumiye-i Vilayet Kanun-u Muyakkati (İllerin Genel Yönetimine İlişkin Geçici Yasa) çıkarılmıştır. Bu yasada İl Özel İdaresi; İl, taşınır ve taşınmaz mallara sahip ve bu kanunla belirlenmiş ve sınırlandırılmış özel görevleri gerçekleştirmekle yükümlü bir tüzel kişidir. Buna göre vilayetin iki yönü vardı: Devlet idaresinin mülki taksimat dairesi olarak vilayet ve ademi merkeziyet birimi olarak vilayet. Vilayet organları; Umumi Meclis, Vilayet Encümeni ve Validir. Bu yasanın 74. maddesinden sonra gelen maddeleri, İl Özel İdareleriyle ilgilidir. İllerin genel yönetimini düzenleyen 1-74. maddeler 1929 yılında yürürlükten kaldırılmış ve yerini 1426 sayılı Yasaya bırakmıştır. 1426 sayılı Yasa da 5442 sayılı İl İdaresi Yasası ile yürürlükten kaldırılmıştır. 1961 Anayasası ile mahalli idareler için görev ayrılığı ilkesi kaldırılarak idarenin bütünlüğü ilkesine yer yerilmiştir. İl Özel İdarelerine ilişkin hükümler, türlü değişikliklere uğramakla birlikte 2005 yılına kadar yürürlükte kalmıştır. En önemli değişiklik, 1987 yılında yapılmıştır. Bu tarihte çıkarılan 3360 sayılı Yasa ile Yasa nın adı başta olmak üzere sistemde günün değişen koşullarına yanıt vermesi beklenen değişiklikler gerçekleştirilmiştir. Son olarak İl Özel İdarelerine ilişkin köklü değişikler yapan ve 1913 tarihli geçici Yasa yı yürürlükten kaldıran 22.02.2005 tarihli 5302 sayılı İl Özel İdaresi Yasası çıkarılmıştır. 2. İl Özel İdarelerinin 5302 Sayılı Kanuna Göre Yapısı, Görevleri, Yetkileri ve Sorumlulukları 04.03.2005 tarihinde Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren 5302 sayılı Kanunla İl Özel İdaresi nin üst düzey organları İl Genel Meclisi, İl Encümeni ve Vali olarak tanımlanmıştır. Aşağıdaki bölümlerde bu organların İl Özel İdaresiyle olan ilişkileri üzerinde durulmuştur. 2.1. İl Genel Meclisi İl Genel Meclisi, İl Özel İdaresinin karar organıdır ve ilgili kanunda gösterilen esas ve usullere göre ildeki seçmenler tarafından seçilmiş üyelerden oluşur. İl Genel Meclisine kanunla özel yetkiler verilmiştir ve çalışmalarını bu yetkiler çerçevesinde gerçekleştirir. İl Genel Meclisi, üyeleri arasından gizli oyla seçilen İl Genel Meclisi Başkanı tarafından yönetilir. a. Meclis Başkanlık Divanı: Yasaya göre İl Genel Meclisi, seçim sonuçlarının ilanını izleyen beşinci gün kendiliğinden toplanır. Bu toplantıda meclise en yaşlı üye başkanlık eder. Meclis, bu toplantıda üyeleri arasından gizli oyla meclis başkanını, meclis birinci ve ikinci başkan vekillerini, ikisi yedek olmak üzere dört katip üyeyi ilk iki yıl için görev yapmak üzere seçer. İlk iki yıldan sonra seçilecek başkanlık divanı, yapılacak 20

ilk mahallî idareler seçimlerine kadar görev yapar. Meclis başkanlık divanı seçimi üç gün içinde tamamlanır. Meclis başkanlığı ve başkanlık divanında boşalma olması durumunda, kalan süreyi tamamlamak üzere yenisi seçilir. İl Genel Meclisine Meclis Başkanı, bulunmaması durumunda meclis birinci başkan vekili, onun da bulunmaması durumunda ikinci başkan vekili başkanlık eder. Meclis Başkanı, meclis çalışmalarında düzeni sağlamakla yükümlüdür. b. İhtisas Komisyonları: İl Genel Meclisi, her dönem başı toplantısında, üyeleri arasından seçilecek en az üç, en çok beş kişiden oluşan ihtisas komisyonları kurabilir. Plan ve Bütçe ile İmar ve Bayındırlık Komisyonları en çok yedi kişiden meydana gelir. İhtisas komisyonları, her siyasî parti grubunun ve bağımsız üyelerin İl Genel Meclisindeki üye sayısının meclis üye tam sayısına oranlanması suretiyle oluşturulur. İl Özel İdaresinde aşağıdaki komisyonlar oluşturulmuştur. Plan ve Bütçe Komisyonu Eğitim Kültür ve Sosyal Hizmet Komisyonu Sanayi ve Ticaret Komisyonu Sağlık ve Çevre Komisyonu İmar ve Bayındırlık Komisyonu Köylere Yönelik Hizmetler Komisyonu Tarım ve Hayvancılık Komisyonu Hukuk İşleri Komisyonu c. Meclisin Bilgi Edinme ve Denetim Yolları: İl Genel Meclisi; soru, genel görüşme ve faaliyet raporunu değerlendirme yollarıyla bilgi edinme ve denetim yetkisini kullanır. Meclis üyeleri, meclis başkanlığına önerge vererek İl Özel İdaresi işleriyle ilgili konularda sözlü veya yazılı soru sorabilir. Soru, Vali veya görevlendireceği kişi tarafından sözlü veya yazılı olarak cevaplandırılır. 2.2. İl Encümeni Kanuna göre İl Encümeni Valinin başkanlığında, İl Genel Meclisinin her yıl kendi üyeleri arasından bir yıl için gizli oyla seçeceği beş üye ile biri malî hizmetler birim amiri olmak üzere Valinin her yıl birim amirleri arasından seçeceği beş üyeden oluşur. Böylece encümenin toplam 11 kişiden oluşması öngörülmüştür. Valinin katılamadığı encümen toplantısına Genel Sekreter başkanlık eder. İl Encümeni, Yönetim Komitesi veya İcra Komitesi gibi vazife görür. 2.3. Vali Kanuna göre Vali, İl Özel İdaresinin başı ve tüzel kişiliğinin temsilcisidir. Bu niteliği ile aynı zamanda İl Encümenin Başkanıdır. Vali, İl Özel İdaresinin en üst amiri olarak kurumu yönetmek, hak ve menfaatlerini korumakla yükümlüdür. Kanun Valiye İl Özel İdaresini stratejik plana uygun olarak yönetmek, İl Özel İdaresinin kurumsal stratejilerini oluşturmak, bu stratejilere uygun olarak bütçeyi hazırlatmak, faaliyetlerin ve personelin performans ölçütlerini belirlemek, uygulatmak, izlemek ve bunlarla ilgili raporları meclise sunmak görevini vermiştir. 1) İl Özel İdaresi Mahalli Müşterek Nitelikte Olmak Şartıyla; a) Sağlık, tarım, sanayi ve ticaret; ilin Çevre Düzeni Planı, bayındırlık ve iskan, toprağın korunması, erozyonun önlenmesi, sosyal hizmet ve yardımlar, yoksullara mikro kredi verilmesi, çocuk yuvaları ve yetiştirme yurtları, ilk ve orta öğretim kurumlarının arsa temini, binalarının yapım, bakım ve onarımı ile diğer ihtiyaçlarının karşılanmasına ilişkin hizmetleri il sınırları içinde, 21

b) İmar, yol, su, kanalizasyon, katı atık, çevre, acil yardım ve kurtarma, kültür, turizm, gençlik ve spor, orman köylerinin desteklenmesi, ağaçlandırma, park ve bahçe tesisine ilişkin hizmetleri belediye sınırları dışında yapmakla görevli ve yetkilidir. İl Çevre Düzeni Planı, Valinin koordinasyonunda, Büyükşehir Belediyesi ve İl Özel İdaresi ile birlikte yapılır. İl Çevre Düzeni Planı Belediye Meclisi ile İl Genel Meclisi tarafından onaylanır. Hizmetlerin yerine getirilmesinde öncelik sırası, Özel İdarenin mali durumu, hizmetin ivediliği ve verildiği yerin gelişmişlik düzeyi dikkate alınarak belirlenir. İl Özel İdaresi hizmetleri, vatandaşlara en yakın yerlerde ve en uygun yöntemlerle sunulur. Hizmet sunumunda özürlü, yaşlı, düşkün ve dar gelirlilerin durumuna uygun yöntemler uygulanır. 2) İl Özel İdaresinin Yetkileri ve İmtiyazları a) Kanunlarla verilen görev ve hizmetleri yerine getirebilmek için her türlü faaliyette bulunmak, gerçek ve tüzel kişilerin faaliyetleri için kanunlarda belirtilen izin ve ruhsatları vermek ve denetlemek. b) Kanunların İl Özel İdaresine verdiği yetki çerçevesinde yönetmelik çıkarmak, emir vermek, yasak koymak ve uygulamak, kanunlarda belirtilen cezaları vermek. c) Hizmetlerin yürütülmesi amacıyla, taşınır ve taşınmaz malları almak, satmak, kiralamak veya kiraya vermek, takas etmek, bunlar üzerinde sınırlı ayni hak tesis etmek. d) Borç almak ve bağış kabul etmek. e) Vergi, resim ve harçlar dışında kalan ve miktarı Yirmibeş Milyar Türk Lirasına kadar olan dava konusu uyuşmazlıkların anlaşmayla tasfiyesine karar vermek. f) Özel kanunları gereğince İl Özel İdaresine ait vergi, resim ve harçların tarh, tahakkuk ve tahsilini yapmak. g) Belediye sınırları dışındaki gayri sıhhi müesseseler ile umuma açık istirahat ve eğlence yerlerine ruhsat vermek ve denetlemek. İl Özel İdaresi, hizmetleri ile ilgili olarak, halkın görüş ve düşüncelerini belirlemek amacıyla kamuoyu yoklaması ve araştırması yapabilir. İl Özel İdaresinin mallarına karşı suç işleyenler Devlet malına karşı suç işlemiş sayılır. İl Özel İdaresinin proje karşılığı borçlanma yoluyla elde edilen gelirleri, vergi, resim ve harçları, şartlı bağışlar ve kamu hizmetlerinde fiilen kullanılan malları haczedilemez. 3) İl Özel İdaresine Tanınan Muafiyetler İl Özel İdaresinin kamu hizmetine ayrılan veya kamunun yararlanmasına açık, gelir getirmeyen taşınmaz malları ile bunların inşa ve kullanımları her türlü vergi, resim, harç, katkı ve katılma paylarından muaftır. 22

3. Kuruluş İçi Analiz ve Çevre Analizi 3.1. Kaynaklarla İlgili Göstergeler 3.1.1. Teşkilat Yapısı 23

3.1.2. Fiziksel Yapı 3.1.2.1. Makine Parkı S.NO MAKİNANIN CİNSİ FAAL MAKİNE PARKI SERVİS DIŞI TEK. YAPILACAK TOPLAM 1 Binek Araç 46 46 2 Minibüs 5 1 6 3 Cenaze Nakil Aracı 1 1 4 Otobüs 1 1 5 Kamyonet 2 2 6 Kamyon (Damperli) 70 70 7 Kamyon (Sabit Kasalı) 1 1 8 Kamyon (Seyyar Tamir) 4 4 9 Greyder 37 37 10 Dozer 23 23 11 Ekskavatör (Paletli) 1 1 12 Ekskavatör (Lastik Tekerlekli) 3 3 13 Kanal Kazıcı 4 4 14 Yükleyici (Paletli) 4 4 15 Yükleyici (Lastik Tekerlekli) 21 21 16 Yükleyici (Mini) 1 1 17 Silindir (Demir Bandajlı) 20 20 18 Silindir (Lastik Tekerlekli) 3 3 19 Silindir (Bakım Yama Silindiri) 3 3 20 Treyler Çekici 3 3 21 Asfalt Distribütörü 4 4 22 Akaryakıt Tankeri Kamyonlu 1 1 23 Roley Tank 1 1 24 Vinç-Coles 1 1 25 Fork-Lift 1 1 26 Trançher 2 2 27 Arazöst 3 3 28 Kompresör 2 2 29 Sondaj Makinesi-Kamyon 1 1 30 Wagon Drıll 2 2 31 Paletli Delici+Furukawa Hidrolik Delici 4 4 32 Kar Makinesi 1 1 33 Semi Treyler (3)-Damp. Try.(2) Çim. Dors. (1) Kum (2) 6 6 34 Römork (Silindir Nakli) 2 2 35 Dinamit Taşıyıcı Karavan 1 1 36 Yatakhane Kamp Treyler 20 20 37 Yemekhane Kamp Treyler 3 3 38 Konkasör 5 5 39 Seyyar Kaynak Makinesi 1 1 40 Seyyar Jeneratör 5 5 TOPLAM 319 1 320 24

3.1.2.2. Bina Durumu Fiziki koşullardan en önemlisi Özel İdare birimlerinin hizmet yürüttüğü binaların niteliği, sayısı ve coğrafi dağılımıdır. Halen kurum dağınık binalarda faaliyetlerini sürdürmekte ve bu nedenle yeterince etkili bir şekilde çalışamamaktadır. İl Özel İdaresi binalarının dağılımı aşağıdaki gibidir: 1. Merkez Teşkilatı Yeni Hizmet Binası. Atakum İlçesi, Denizevleri Mahallesi Atatürk Bulvarında kâin 1298, 1299, 1300 parsel sayılı ve 40.880 m 2 sahalı taşınmaz üzerinde bodrum + 5 normal kattan ibarettir 2. İl Meclis Binası Cumhuriyet Meydanı F36 B22 pafta - 7700 ada - 1 parsel sayılı ve 528 m 2 sahalı taşınmaz üzerinde zemin artı iki katlı kagir bir binadır. 3. AR-GE Daire Başkanlığı Kale Mah. Cumhuriyet Cad. No: 8/1 55030 İlkadım/SAMSUN 4. İlçe Özel İdare Binaları; İlçe Özel İdarelerinden 17 ilçe kendi mülkünde, 13 ilçe hükümet binası içinde, 2 ilçe ise kiralanmış binalarda hizmet vermektedir. 3.1.2.3. Bilgi ve Teknolojik Kaynaklar İl Özel İdaresinde ve bağlı İlçelerde analitik bütçe tahakkuk esaslı muhasebe sistemi bilgisayar ortamında yürütülmekte olup; BİRİMLER ADET Merkez 340 Asarcık 2 Alaçam 3 Ayvacık 4 Bafra 3 Çarşamba 3 Kavak 4 Ladik 2 Havza 2 Vezirköprü 3 Yakakent 2 Salıpazarı 3 Terme 4 Ondokuz Mayıs 4 Tekkeköy 2 TOPLAM 381 25

3.1.3. İnsan Kaynakları İl Özel İdaresinin il merkezinde ve ilçelerinde bulunan birimlerinde, 31.07.2009 tarihi itibariyle 198 memur, 834 isçi ve 39 sözleşmeli personel olmak üzere toplam 1071 personel görev yapmaktadır. Merkez ve ilçe sayısına, eğitim durumlarına ve bay-bayan dağılımına göre birimler bazında dağılım aşağıda gösterilmiştir. Personel Durumu: 10.06.2007 tarih ve 26548 sayılı Resmi Gazete de yayımlanan Norm Kadro İlke ve Standartlarına Dair Yönetmeliğin A2 Grubu tasnif cetvelinde yer alan İlimize ilişkin norm kadro dağılımı aşağıdaki gibidir: İl Özel İdaresi Norm Kadro Dağılımı SINIFI NORM KADRO Genel Sekreter 1 Genel Sekreter Yardımcısı 2 Daire Başkanı 6 Hukuk Müşaviri 1 Avukat 4 Müdür 18 İlçe Özel İdare Müdürü 17 İç Denetçi 3 Uzman 6 Mali Hizmetler Uzmanı 6 Mali Hizmetler Uzman Yardımcısı 3 Şef 36 İdari Personel 88 Teknik Personel 108 Sağlık Personeli 4 Yardımcı Hizmet Personeli 20 Memur Kadroları Toplamı 323 Sürekli İşçi Kadroları Toplamı 199 TOPLAM PERSONEL 522 26

MEMUR İŞÇİ SÖZLEŞME Lİ PER. Samsun Merkez ve İlçe İl Özel İdareleri Personel Dağılımı MEMUR İŞÇİ SÖZLEŞMELİ PERSONEL TOPLAM Merkez 156 592 39 787 İlçeler 42 242 284 Toplam 198 834 39 1071 MERKEZ VE İLÇE DAĞILIMI 700 600 500 400 300 200 100 0 İLÇELER MERKEZ MERKEZ İLÇELER İl Özel İdaresi Personelinin Eğitim Durumu SINIFI YÜKSEK LİSANS LİSANS ÖNLİSANS LİSE ORTAOKUL İLKOKUL TOPLAM Memur 9 103 27 43 13 2 197 Sözleşmeli Personel 1 34 4 - - - 39 İşçi - 13 21 229 109 490 862 Toplam 10 150 52 272 122 492 1098 PERSONEL EĞİTİM DURUMU 600 500 400 300 200 MEMUR İŞÇİ SÖZ.PERS. 100 0 İLKOKUL ORTAOKUL LİSE ÖNLİSANS LİSANS YÜKSEKLİSANS 27

İl Özel İdaresi Personeli Bay-Bayan Dağılımı BAY BAYAN TOPLAM Memur 159 39 198 İşçi 755 79 834 Sözleşmeli 20 19 39 Bay Bayan Dağılımı BAY BAYAN DAĞILIMI 900 800 700 600 500 400 300 ERKEK BAYAN 200 100 0 MEMUR İŞÇİ SÖZLEŞMELİ ERKEK BAYAN 28

IV. MİSYON-VİZYON-İLKELER 1. Misyonumuz Kanunlarla belirlenen mahalli müşterek nitelikteki ihtiyaçların karşılanmasında öncelikli alanları belirlemek, bütçenin önemli bir kısmını bu alanlara tahsis etmek ve tüm hizmetleri eşitsizlik ve adaletsizlikleri ortadan kaldırarak demokrasiyi güçlendirecek şekilde kaliteli, verimli ve etkili bir şekilde halkın yararına sunmaktır. 2. Vizyonumuz Atatürk ün Şehri olan Samsun un doğal, tarihi ve kültürel yapısıyla yaşanabilir ve sürdürülebilir bir Marka Kent olması için, sınırlı kaynaklarıyla hizmet vererek maksimum faydayı üretmek ve bu açıdan bölge illeri ve hatta ülkeleri arasında bir numaralı İl Özel İdaresi Kurumu olmaktır. 3. İlkelerimiz Önce insan, dürüstlük, şeffaflık, katılımcılık, doğaya saygı, sürekli iyileştirme, işi ilkinde doğru yapmak, kişisel sorumluluk üstlenmek, hukuka saygı olarak 10 temel ilke belirlemiştir. 1- Liderlik ve öncülük etme 2- Dürüstlük ve güvenilirlik 3- Şeffaflık 4- İş ve çalışma ahlakına sahip olma 5- Kalite bilincine sahip olma ve kalite duyarlılığı 6- Titizlik ve özen 7- Zamanındalık ve sürelere uyum 8- Kaynakların tahsisinde önceliklere göre hareket etme 9- Her bakımdan eşitlik ve adalet 10- Verimlilik ve etkililik V. STRATEJİK KONULAR İl Özel İdaresi Savunma Hizmetleri - Sivil Savunma Savunma Hizmetleri - Arama Kurtarma Güvenlik Hizmetleri - Emniyet Güvenlik Hizmetleri - Jandarma Sanayi ve Ticaret Tarım Hizmetleri Çevre Koruma Hizmetleri Sağlık Hizmetleri Spor Hizmetleri Kültür Hizmetleri Eğitim Hizmetleri Sosyal Yardım Hizmetleri 29

T.C. SAMSUN İL ÖZEL İDARESİ STRATEJİ PLANI Bölümler İL ÖZEL İDARESİ SAVUNMA HİZMETLERİ - Sivil Savunma SAVUNMA HİZMETLERİ - Arama Kurtarma GÜVENLİK HİZMETLERİ - Emniyet GÜVENLİK HİZMETLERİ - Jandarma SANAYİ VE TİCARET TARIM HİZMETLERİ ÇEVRE KORUMA HİZMETLERİ SAĞLIK HİZMETLERİ SPOR HİZMETLERİ KÜLTÜR HİZMETLERİ EĞİTİM HİZMETLERİ SOSYAL YARDIM HİZMETLERİ 30