FİLOZOFLAR - AYDINLAR düşünen, yazan, polemiğe giren, birbirleriyle ve dünyayla mücadele eden, önyargıları, gelenekleri, otoriteyi çiğneyerek, zincirleri kırarak, perdeleri kaldırarak kendi aklıyla düşünenler gelecek nesiller uğruna eziyete uğrayan, acı çekenler Galileo, Montesquieu, Voltaire, Diderot, Rousseau v.d
Toplum-mimarlık (mimarlık tarihine göre) 1-yunan-roma 2-M.S.1000-1800 uslup mimarlıkları 3- A-1800 Fransız Devrimi (Aydınlanma mimarisi) B- 19. Yüzyıl mimarisi 4-20. YY Modern Mimarlık 5- Küreselleşme mimarlığı 6- Kamu yararına mimarlık
Antik Yunan M.Ö. ~300 M.S. 100
Roma İmparatorluğu Batı: M.Ö. 27 M.S. 476 Doğu: M.S. 330- M.S. 1453
-firmitas, utilitas, venustas -solid, useful, beautiful - firmness commodity delight -kullanışlı sağlam güzel
HELLMAN
kral ruhban aristokrasi bir de peasants
GOTİK Roma Kilisesinin mimarlığı 1100. ve 1500. yüzyıllar
RÖNESANS mimarlığı 1400 lerin başı-1600 lerin başı
kopernik 1473-1543 dünya güneşin çevresinde dönüyor, (güneş dünyanın değil)
bruno 1548-1600 kilisenin aksine «evren sonsuzdur» dedi (yakılarak öldürüldü)
BAROK 1600-1700ler 16. ve 17. yüzyıllar
galileo 1564-1642 «evet dünya güneşin çevresinde dönüyor» (ölüme mahkum edildi, affedildi)
18. YÜZYIL a kadar statü edinme aracı olan Gotik, Rönesans, Barok stiller (usluplar) yeni versiyonları ile 19 Yüzyıl ı kakafoniye dönüştürdüler
STİL (USLUP) MİMARLIKLARI ORANLAR (A / B) mimarlığı
STİL (USLUP) mimarlıkları oluşturulmuş güzellik mimarlıkları -A/B oranlar mimarlıkları -ön cephe mimarlıkları -statü sağlama mimarlıkları
kapalı güzellik sistemleri üretilen güzellikler irrasyonel mimarlıklar
uslup mimarlıkları güzel sanatlar akademileri nde (Ecole Beaux Art) resim sınavı ile girilirdi
1648 Académie des Beaux-Arts (L Ecole des Beaux-Arts) (1863) programs focused on classical arts and architecture from Ancient Greek and Roman culture. All students were required to prove their skills with basic drawing tasks before advancing to figure drawing and painting
SANAYİ DEVRİMİ ile toplumların yapısı değişti: FEODALİTE: Kral, Papaz, Aristokrasi ve Köylü (peasant)dan oluşan toplum yerini SANAYİ TOPLUMU: Burjuvazi ve «İşçi (proleter)ve köle» toplumuna bıraktı
1747 École Nationale des Ponts et Chaussées (teknik üniversiteler) matematik ve fizik sınavı ile girilirdi
FRANSIZ AYDINLANMASI ENCYCLOPÉDIE 1751 bilimler, sanatlar ve zanaatların açıklamalı sözlüğü
AMERİKA BİRLEŞİK DEVLETLERİ 1776 G. WASHINGTON: her insan eşit yaratılmıştır (siyahlar hariç) - aydınlanma hayata geçti
Thomas Paine (Common Sense-1776) (Right of Man 1791) (Age of Reason 1793)
FRANSIZ DEVRİMİ 1789 evrensel insan (erkek miş galiba) çalışma özgürlüğü (tüm avrupa monarşisi boşuna saldırmadı) (bir de bir eksiği var: hak isteyen kadınlar giyotine gönderildi)
AYDINLANMA 18. YÜZYIL ENDÜSTRİ DEVRİMİ ENDÜSTRİ MİMARLIĞI (METRE mimarlığı)
1780 E.-L. Boullée Newton Anıtı
Etienne-Louis Boullée
Claude Nicholas Ledoux House of Education (1773)
1984 Philip Johnson
Neo-klasik mimarlık (antik yunan mimarlığının rasyonelliğine dönüş)
1800 Jean-Nicolas-Louis Durand
Rasyonel selçuklu ve osmanlı mimarlığı
18. YÜZYIL a KADAR MİMARLIK statü edinme araçları Gotik, Rönesans, Barok diye adlandırılan stillerin (uslupların) yeni versiyonları 19 Yüzyıl Avrupa sını kakafoniye dönüştürdü 19. Yüzyıl usluplar panayırı
kral ruhban burjuvazi proleter (ücretli)
art nouveau
«back to back» housing UK sağlıksız işçi konutları
KARL MARX ve FRIEDRICH ENGELS 1848 Komünist Manifesto 1848 PARİS AYAKLANMASI
firmitas, utilitas, venustas ile her defa yeni bir hesaplaşma
yeni malzemeler 1890 lar Chicago Okulu çelik iskelet: duvarlar artık taşıyıcı değil adler ve sullivan: «form follows function»
Betorarme 1890 lar iskelet yapı duvarlar artık taşıyıcı değil
1911 Schuchov
20. Yüzyıl modernitesi evrensellik (entelektüel bir kavram)
Modern Mimarlığın ortaya çıkış nedeni verem ve kolerayı çözmektir maalesef yeni bir uslup araması olarak sunuldu ve sunulmakta
ancak 20. Yüzyıl da sıradan insan ilk defa mimarlığın gerçekten konusu olabildi
firmitas, utilitas, venustas ile her defa yeni bir hesaplaşma
1908 Behrens Türbin fabrikası
Behrens AEG
1910 Walter Gropius Fagus fabrikası «açık form» yani yeni parçalar eklense veya çıkarılsa biçimin değeri değişmez
Gropius Fagus ayakkabı
1924 Oud
1921 dudok (açık form)
1921 dudok
1925 Bauhaus (açık form)
1925 vlugt & brikman van nelle
Duiker Nirvan a apt.
1927 Duiker montisero okul
1927 weissenhofsiedlung modern konut mahallesi
Weissenhouf a alman eleştirisi (modern mimari batı mimarisi değilmiş)
Modern Weissenhofsiedlung a karşı alman kimlikli mimarlık kochenhofsiedlung
Le corbusier domino konutları
Pamukovada mimarsız (vernacular) yapı le corbusier rasyoneli ile pamukova rasyoneli örtüşüyor
Le corbusier domino konut
soğanlık-kartal da vernacular yapı le corbusier rasyoneli soğanlık ta
GÖDEL 1931 matematik ( te bile) kesinlikler yoktur
PARİS DÜNYA SERGİSİ 1937 diktatörlük mimarlığı kullanıyor solumuzda alman sağımızda sovyet pavyonları
İkinci Dünya Savaşı sonrası 1950
firmitas, utilitas, venustas ile her defa yeni bir hesaplaşma
firmitas, utilitas, venustas ile her defa yeni bir hesaplaşma
Archigram 1960 lar
1960 Jona Friedmann-Paris
Situationist International 1957-1972 avant-garde artist ve entelektüeller Guy Debord (the society of spectacle 1967) 1968 PARİS AYAKLANMASI
KÜRESELLEŞME POSTMODERNİZM
Paul Feyerabend (Against Method 1975) (Farewell to Reason 1987) everything goes
firmitas, utilitas, venustas ile her defa yeni bir hesaplaşma
Postmodernizm 1960 venturi guild house
1978 Charles Moore
firmitas, utilitas, venustas ile yeni bir hesaplaşma
1957 J. Utzon Sidney Operası
1970 R. Piano-R. Rogers Pompidou Kültür Merkezi-Paris
1976 H. Stubbins citycorp NY
1992 Renzo Piano Nemo Müzesi
atık ayıklayıcı: hayatını ortaya koyarak sürdürülebilir bir dünya için hepimizden daha etkili çalışıyor
İMZA mimarlıkları
TASARIM sosyal ve doğal çevreyle ilgilidir
tasarımın hedefi kamusal çıkarları gözetmektir..
bugünkü tehlike akademya dan entelijensiya dan ve politik güçler den geliyor zihninizi özgür tutmayı becerebilmeniz gerekiyor
FUTURİST ler: resim, müzik, mimarlık öğrenmek istiyorsak okullarını kapatın (1914)
kamu yararına mimarlık (şehirle bütünleşik mimarlık)
Size tasarımlar öğretilmemeli tasarım öncesi birikimin nereden nasıl edinileceği gösterilmelidir.
üniversiteyi meslek edinmek için okumayacaksınız aydın-entelektüel-uygar yönlerinizi geliştirmek için okuyacaksınız
bunun ön koşulu eleştirel olmaktır üniversiteyi okuldan farklı kılan eleştirelliğidir. okulunuza ve toplumumuza bu yönde katkı yapın