Bölüm 1: Felsefeyle Tanışma

Transkript

1 İÇİNDEKİLER Bölüm 1: Felsefeyle Tanışma 1. FELSEFE NEDİR?... 2 a. Felsefeyi Tanımlamanın Zorluğu... 3 i. Farklı Çağ ve Kültürlerde Felsefe... 3 ii. Farklı Filozofların Farklı Felsefe Tanımları... 5 b. Eleştirel ve Sorgulayıcı Bir Düşünme Olarak Felsefe... 6 c. Büyük Sorular Üzerine Düşünme Olarak Felsefe FELSEFEDE MERAK VE ŞÜPHE... 9 a. Merak ve Hayret... 9 b. Şüphe FELSEFEYE NEDEN İHTİYAÇ DUYARIZ? a. Bireysel Açıdan b. Toplumsal Açıdan FELSEFİ DÜŞÜNCENİN ÖZELLİKLERİ a. Felsefi Düşüncenin Taşıyıcıları: Felsefeciler b. Felsefi Düşüncenin Yapısal Özellikleri c. Felsefi Düşüncenin Konuları FELSEFE VE DİL NİÇİN FARKLI DÜŞÜNÜRÜZ? a. Hakikate Sadece Farklılıklar Sayesinde Erişilebilmesi b. Farklılıkların Modern Hayatla Birlikte Artışı c. Farklılıkların Farklı Düşüncelere Yol Açması BİR DÜŞÜNCE GELENEĞİMİZ VAR MI? a. İslamiyet Öncesi Dönem b. İslami Dönem i. Yunan Tarzı Felsefe ii. Tasavvuf Felsefesi c. Osmanlı Dönemi i. Başlangıçta Felsefenin Yeterince Gelişmemesinin Nedenleri ii. İkinci Meşrutiyet Döneminde Felsefi Akımlar d. Cumhuriyet Dönemi V

2 Bölüm 2: BİLGİ FELSEFESİ 1. BİLGİ NEDİR? a. Bilginin Önemi b. Ürün Olarak Bilgi NASIL BİLİYORUZ? a. Bilgiye Sahip Olmanın İki Ana Yolu i. Rasyonel Yol Akıl Yolu ii. İrrasyonel veya Akıldışı Yol b. Tanışıklık veya Tasvir Yoluyla Bilgi BİLGİ TÜRLERİ a. Gündelik Bilgi b. Dinî Bilgi c. Teknik Bilgi d. Sanat Bilgisi e. Bilimsel Bilgi BİLGİ FELSEFESİ a. Bilgi Kuramı i. Bilgi Kuramının Temel Kavramları ii. Bilgi Kuramının Temel Soruları b. Mantık BİLGİNİN İMKÂNI a. Kuşkuculuk i. Epistemolojik Kuşkuculuk ii. Metodolojik Kuşkuculuk b. Dogmatizm BİLGİNİN DOĞRULUĞU a. Mütekabiliyetçi Doğruluk Anlayışı b. Tutarlılıkçı Doğruluk Anlayışı c. Apaçıklık Olarak Doğruluk d. Mutabakatçı Doğruluk Anlayışı e. Pragmatist Doğruluk Anlayışı VI

3 7. BİLGİNİN KAYNAĞI a. Duyular b. Akıl c. Sezgi d. Duyu ve Aklın Birlikteliği BİLGİNİN SINIRLARI Bölüm 3: BİLİM FELSEFESİ 1. BİLİM NEDİR? a. Teknik ve Bilim b. Bilim Türleri i. Formel Bilimler ii. Doğa Bilimleri iii. İnsan ve Toplum Bilimleri FELSEFE VE BİLİM a. Eski Çağlarda Bilim ve Felsefe b. Yeni Çağ da Bilim ve Felsefe c. Bilimin Felsefenin Konusu Olması ÜRÜN OLARAK BİLİM a. Klasik Bilim Görüşü i. Klasik Anlayışa Göre Bilimin Özellikleri ii. Klasik Görüşe Göre Bilimsel Yöntemin Özellikleri iii. Klasik Görüşe Göre Bilimsel Açıklama ve Öndeyi b. Yanlışlamacı Bilim Görüşü ETKİNLİK OLARAK BİLİM i. Devrimci Bilim Görüşü ii. Çoğulcu Bilim Anlayışı YAŞAM VE BİLİM a. Bilimin Değeri b. Bilimden Kaynaklandığına İnanılan Problemler VII

4 6. BİLİM VE ETİK...95 a. Bilim ve Araştırma Etiği...96 b. Bilim Adamının Eğitici Sorumluluğu...97 c. Bilim Adamının Sosyal Sorumluluğu...98 Bölüm 4: VARLIK FELSEFESİ 1. BENİM VARLIĞIM a. Varlık Bilmecesi b. Varlıktan Var Oluşa VAROLUŞUN ANLAMI a. Var Oluşun Öz den Önce Gelmesi b. Var Oluşun Analize Konu Olamaması c. Var Oluşun Aşkınlığı d. Var Oluşun Özgürlüğe Mahkûm Olması VARLIK VE TÜRLERİ a. Gerçek Varlıklar b. İdeal Varlıklar c. Tözler ve Özellikleri d. Türler VARLIĞA BAKIŞ a. Bilimsel Bakış b. Felsefi Bakış VARLIĞIN NİTELİĞİ NEDİR? a. Materyalizm b. İdealizm c. Düalizm d. Fenomenalizm DUYULARIMIZIN ÖTESİ VE METAFİZİK a. Metafiziğin İmkânsızlığı b. Metafizik Sorular Karşısında Takınılacak Tavır EVRENDEKİ DÜZEN PROBLEMİ VARLIK VE DEĞİŞİM VIII

5 9. VARLIK VE AMAÇLILIK a. Teleolojizm b. Mekanizm Bölüm 5: AHLAK FELSEFESİ 1. AHLAK NEDİR? a. Ahlakın Görgü Kuralları ve Hukuktan Farklılığı b. Ahlak ve Etik İYİ VE KÖTÜ AHLAK YARGILARI a. Ahlaki Yargıların En Önemli Özelliği b. Ahlaki Yargıların Sınıflanması ERDEMLİ HAYAT a. Klasik Erdemler i. Hindistan ii. Antik Yunan iii. Orta Çağ b. Çağdaş Erdem Etiği AHLAK VE ÖZGÜRLÜK a. Özgürlüğün İmkânı i. Determinizm ii. Endeterminizm iii. Bağdaşabilircilik b. Özgürlüğün Gerçek Anlamı i. Liberteryanizm/Özgürlükçülük ii. Pozitif Özgürlük veya Oto-determinizm AHLAKİ EYLEMİN ÖGELERİ a. Niyetlerin Varlığı b. Ahlaki Özne ya da Fail c. Failin Oto-determinizmi d. Alternatiflerin Varlığı e. Birtakım Sonuçların Hedeflenmesi IX

6 7. AHLAKİ GELİŞİMİMİZ a. Evrensel İlkelerin Zorunluluğu b. Kültürel İlke ve Değerlerin Kaçınılmazlığı c. Ahlaki Gelişimimiz AHLAK VE EVRENSELLİK a. Evrensel Ahlak Yasasının Varlığını Reddedenler i. Hazcılık ii. Egoizm iii. Faydacılık iv. Anarşizm b. Evrensel Ahlak Yasasının Varlığını Kabul Edenler AHLAK TASAVVUF İLİŞKİSİ a. Tasavvufun Temel Öğretileri b. Tasavvuf İnancının Önemli Temsilcileri UYGULAMALI ETİK PROBLEMLERİ a. Meslek Etiği b. Tıp Etiği c. Bilgi ve Enformasyon Etiği Bölüm 6: SANAT FELSEFESİ 1. ESTETİK a. Estetiğin Bölümleri b. Estetiğin Temel Kavramları i. Estetik Nesne ii. Estetik Değer iii. Estetik Özne iv. Estetik Tutum v. Estetik Yargı c. Ortak Estetik Yargıların Olup Olmadığı SANAT FELSEFESİ SANAT KURAMLARI a. Temsil ya da Taklit Olarak Sanat Anlayışı X

7 b. Oyun Olarak Sanat Anlayışı c. İfade Olarak Sanat Anlayışı d. Formalist Sanat Anlayışı e. Toplumsal Sanat Anlayışı f. Kurumsal Sanat Anlayışı SANATTA GÜZELLİK PROBLEMİ a. Doğal Güzellik-Sanatsal Güzellik Ayrımı b. Güzelliğin Nesnel ve Öznel Boyutları i. Klasik Güzellik Anlayışı ii. Modern Güzellik Anlayışı iii. Sanat Eserinin Güzelliği: Sentez GÜZEL VE İYİ a. Sanat Eserinde Güzel-İyi İlişkisi b. Sanat Eserinin Etkisi Bakımından Güzel-İyi İlişkisi SANATA ETKİ EDEN UNSURLAR a. İçsel Unsurlar b. Dışsal Unsurlar Bölüm 7: SİYASET FELSEFESİ 1. SİYASET FELSEFESİNİN KONU VE TEMEL KAVRAMLARI a. Siyaset ve Siyaset Bilimi b. Siyaset Felsefesi c. Siyaset Felsefesinin Temel Kavramları i. Birey ii. Devlet iii. Laiklik iv. Egemenlik v. Sivil Toplum vi. Bürokrasi vii. Hukuk viii. Adalet ix. Eşitlik x. Demokrasi XI

8 2. İKTİDARIN KAYNAĞI a. Siyasal İktidarın Temel Özellikleri b. Siyasal İktidarın Belli Başlı Meşruiyet Kaynakları i. İktidarın Geleneksel Kaynakları ii. İktidarın Modern Kaynakları DÜZEN VE KARMAŞA a. Doğa Durumu b. Karmaşa c. Düzenin Gerekliliği ve Devlet BİREY-DEVLET İLİŞKİSİ a. Bireye Ağırlık Verenler b. Devlete Ağırlık Verenler c. Hukuk Devleti İDEAL DÜZEN OLABİLİR Mİ? a. Realistler: İdeal Düzenin Olamayacağını Kabul Edenler b. İdealistler: İdeal Düzen Konusunda İyimser Olanlar i. Özgürlüğü Temele Alan Yaklaşım ii. Eşitliği Temele Alan Yaklaşım iii. İdeal Düzeni Belirleyen Temel Ölçütler ÜTOPYALAR i. Platon un Ideal Devleti ii. Farabi nin Erdemli Toplum u iii. Thomas More un Ütopya sı iv. Campanella nın Güneş Ülkesi Bölüm 8: din FELSEFESİ 1. DİN FELSEFESİNİN KONUSU a. Din Felsefesinin Teolojiden Farklılığı b. Din Felsefesinin Temel Kavramları i. Tanrı ii. Mucize iii. Vahiy XII

9 iv. Peygamber v. İman vi. Kutsal vii. Yüce viii. İbadet c. Din Felsefesinin Temel Problemleri i. Tanrı nın Varlığı ii. Tanrı nın Sıfatları iii. Vahyin İmkânı iv. Tanrı-Evren İlişkisi v. Evrenin Yaratılışı vi. Ruhun Ölümsüzlüğü DİN FELSEFE İNSAN İLİŞKİSİ a. İnsan ve Din b. İnsan ve Felsefe DİN AKIL İLİŞKİSİ a. Bağdaşmazcılık b. Birlik Tezi c. Tamamlayıcılık TANRI HAKKINDAKİ GÖRÜŞLER a. Tanrı nın Varlığını Kabul Edenler i. Tanrı nın Varlığını Kabul Edenlerin Farklı Tanrı Anlayışları ii. Tanrı nın Varlığını Kabul Edenlerin Tanrı Delilleri b. Tanrı nın Varlığını Reddedenler c. Tanrı nın Varlığı veya Yokluğunun Bilinemeyeceğini Öne Sürenler SÖZLÜK BİBLİYOGRAFYA XIII