MERKEZİ YÖNETİM BÜTÇE DENGESİ 15 Aralık 2016 Bütçe Kasım ayında 10 milyar TL fazla verdi Maliye Bakanlığı merkezi yönetim bütçe verilerine göre 2015 Kasım ayında 798 milyon TL fazla veren bütçe, bu yılın aynı ayında 10 milyar TL fazla vermiştir. Kasım ayında verilen bütçe fazlasının katkısı ile Ocak-Kasım döneminde 2,1 milyar TL ye gerileyen (2015 yılının Ocak-Kasım: 5,4 milyar TL açık) bütçe açığı yılsonu OVP hedefi olan 34,6 milyar TL nin oldukça altında kalarak olumlu performans göstermiştir. 15.000 Bütçe Dengesi (milyon TL) 10.000 5.000 0-5.000-10.000-15.000 - Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Kaynak: Maliye 2015 yılı sonunda %1 olan Bütçe Açığı/GSYH oranı 2016 yılı Kasım ayında yıllıklandırılmış veriye göre %0,8 e gerilemiştir. GSYH verilerinde hesaplama yöntemlerinin değişmesinin olumlu etkisi ve Kasım ayında bütçenin fazla vermesi, bu oranın iyileşmesinde etkili olmuştur. Ekim de revize edilen Orta Vadeli Program da (OVP) Bütçe açığı/gsyh tahmini 2016 için %1,3 ten %1,6 ya yükseltilmiş ve bütçe açığı ise 29,7 milyar TL'den 34,6 milyar TL'ye çıkarılmıştır. 60.000 50.000 40.000 30.000 10.000 - Bütçe Açığı/GSYH 6,0% 5,0% 4,0% 3,0% 2,0% 1,0% 0,0% Bütçe Dengesi (mn TL)
Faiz dışı fazla yılsonu hedefinin %174 üzerinde 2015 yılı Kasım ayında 4,7 milyar TL olarak gerçekleşen faiz dışı fazla, bu yılın aynı döneminde 13,9 milyar TL ye yükselmiştir. Geçen yılın aynı dönemine göre üç kat iyileşme gösteren faiz dışı fazla, son üç yılın en yüksek rakamına ulaşılmıştır. 2015 yılının Ocak-Kasım döneminde 45,8 milyar faiz dışı fazla, 2016 yılının aynı döneminde %1,1 oranında artışla ise 46,3 milyar TL ye ulaşmıştır. Ocak- Kasım döneminde faiz dışı fazla yılsonu hedefinin %174 üzerinde bulunmaktadır. 2016 yılı Kasım da yıllıklandırılmış faiz dışı fazla/gsyh oranı 1,2 ye gerileyerek belirgin şekilde iyileşme göstermiştir. Bu iyileşmede yeni seriye göre hesaplanan GSYH nın olumlu katkısının yanı sıra Kasım ayında artan faiz dışı fazla etkili olmuştur. Orta Vadeli Program da 2016 yılsonu Faiz Dışı Denge/GSYH oranı %0,8 olarak hedeflenmiştir. 2017 yılı hedefi ise %0,4 olarak belirlenmiştir. Faiz Dışı Bütçe Dengesi (milyon TL) 15.000 10.000 5.000 0-5.000-10.000-15.000-7,0% Faiz Dışı Bütçe Dengesi/GSYH 6,0% 5,0% 4,0% 3,0% 2,0% 1,0% 0,0%
Merkezi Yönetim Gerçekleşmeleri (milyar TL) 70 60 50 40 30 20 10 0 50,7 43,0 Bütçe Giderleri 46,9 39,1 Faiz Hariç Giderler 60,7 54,1 43,8 39,4 13,9 10,0 3,9 3,8 4,7 0,8 Faiz Giderleri Bütçe Gelirleri Vergi Gelirleri Bütçe Dengesi Faiz Dışı Denge 2015 Kasım 2016 Kasım Bütçe giderleri Ocak Kasım döneminde %14,2 yükseldi 2016 yılı Kasım ayında bütçe giderleri, 2015 yılı Kasım ayına göre %18 oranında artışla 50,7 milyar TL ye yükseldi. Kasım ayında bütçe giderlerinin %92 sini oluşturan faiz dışı bütçe giderlerinin artmasında, geçen yılın aynı ayına göre, sermaye giderlerinde %26,2, mal ve hizmet alımlarında %21, cari transferlerdeki %19,6, SGK devlet primi giderlerinde %12 ve personel giderlerinde %16 artışın görülmesi etkili olmuştur. 2015 yılı Ocak-Kasım döneminde bütçe giderleri 447,2 milyar TL olarak gerçekleşmiş iken 2016 yılının aynı döneminde %14,2 oranında artışla 510,7 milyar TL ye yükselmiştir. Faiz dışı bütçe giderleri ise 2016 yılı Ocak-Kasım döneminde %16,8 oranında artarak 462,3 milyar TL olmuştur. Faiz Dışı Bütçe Giderleri (milyon TL) 60.000 55.000 50.000 45.000 40.000 35.000 30.000 25.000 Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık
Vergi gelirlerindeki %37,2 lik artış bütçe gelirlerini olumlu etkiledi 2015 yılı Kasım ayında bütçe gelirleri 43,8 milyar TL iken 2016 yılının aynı ayında %38,6 oranında artışla 60,7 milyar TL olarak gerçekleşmiştir. 2016 yılı Kasım ayı vergi gelirleri, geçen yılın aynı ayına göre %37,2 oranında artarak 54,6 milyar TL ye yükselmesi bütçe gelirlerini desteklemiştir. Ocak Kasım döneminde vergi gelirleri geçen yıla göre%12,4 arttı Genel vergi affı kapsamında başlatılan 2016 vergi borcu yapılandırmasından yapılan tahsilatlar, Kasım ayında vergi gelirlerinin artmasını sağlamıştır. Kasım ayında vergi gelirleri bir önceki yılın aynı ayına göre %37,2, Ekim ayına göre %50 oranında yükselişin yaşandığını görmekteyiz. 2016 yılı Ocak Kasım döneminde vergi gelirleri tahsilatı ise geçen yılın aynı dönemine göre %12,4 artışla 419 milyar TL olmuştur. Vergi türleri ise geçen yılın aynı dönemi ile karşılaştırıldığında, kurumlar vergisi %29,3, banka ve sigorta muameleleri vergisi % 20,1, dâhilde alınan katma değer vergisi %14,8, Özel tüketim vergisi %13,4 ve gelir vergisi %13 artış kaydetmiştir. 60.000 Vergi Gelirleri (milyon TL) 55.000 50.000 45.000 40.000 35.000 30.000 25.000 Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Kaynak: Maliye Bakanlığı
SONUÇ: 2016 yılı Ocak-Kasım döneminde vergi gelirlerinin toplam gelirler içindeki payı %82 olarak gerçekleşmiştir. 2015 yılında ise bu oran %84, son beş yılın ortalama payı ise %83 lerde bulunmaktadır. 2016 yılının son çeyreğinde vergi borcu yapılandırmasından elde edilen tahsilatlar, vergi gelirlerine olumlu katkı sağlamıştır. 2016 yılı Ocak-Kasım döneminde toplam vergi gelirleri yılsonu hedefinin (2016 vergi geliri hedefi 450 milyar TL) %93 üne ulaşılmış durumdadır. Vergi gelirlerindeki olumlu görünümün 2017 yılında bütçe gelirlerine destek vermesini beklemekteyiz. Giderler tarafında ise 2016 yılı Ocak Kasım döneminde yılsonu hedefi olan 581 milyar TL nin %87 sine ulaşılmış durumdadır. Ekim ayında revize edilen OVP de 2016 yılsonu için %1,6 ya çıkarılan bütçe açığı/gsyh tahminini yılın ilk on bir ayında %0,8 ile hedefin altındadır. Yeni yöntemle hesaplanan GSYH verisinin olumlu etkisi ve vergi gelirlerindeki yüksek artışlar Kasım ayında bütçe gelirlerinin pozitif performans göstermesinde etkili olmuştur. Ancak giderlerin büyük kısmının Aralık ayında (2014 de yılın %50 si, 2015 de %76 sı) gerçekleşiyor olması nedeniyle yılsonu bütçe açığında Kasım ayındaki iyi performansın sürmesinin zor olduğunu düşünüyoruz. Küresel ekonomilerdeki belirsizlikler ve TL nin değer kaybı nedeniyle bütçe açığında yukarı yönlü riskler bulunsa da, hükümetin ekonomik aktiviteyi canlandırmaya yönelik aldığı önlemler ve vergi borcu yapılandırmasından gelen tahsilatların 2017 yılında da katkı sağlayacağını düşünüyoruz. (milyar TL) 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016/ 11 Ay 2016 OVP 2017 OVP 2018 OVP M.Yönetim Bütçe Giderleri 268,2 294,4 314,6 361,9 408,2 448,8 506,3 510,7 581,1 645,1 694,6 Faiz Hariç Bütçe Giderleri 215,0 246,1 272,4 313,5 358,2 398,8 453,3 462,3 529,6 587,6 632,6 Faiz Giderleri 53,2 48,3 42,2 48,4 49,9 49,9 53,0 48,4 51,5 57,5 62,0 M.Yönetim Bütçe Gelirleri 215,5 254,3 296,8 332,5 389,7 425,4 482,8 508,6 546,5 598,3 650,3 Genel Bütçe Vergi Gelirleri 172,4 210,6 253,8 278,8 326,2 352,5 407,8 419,1 450,0 511,1 567,0 Bütçe Dengesi -52,8-40,1-17,8-29,4-18,5-23,4-23,5-2,1-34,6-46,9-44,3 Kaynak: Maliye Bakanlığı
Uyarı Notu: Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeleri yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırım danışmanlığı hizmeti, yetkili kuruluşlar tarafından kişilerin risk ve getiri tercihleri dikkate alınarak kişiye özel sunulmaktadır. Burada yer alan yorum ve tavsiyeler ise genel niteliktedir. Bu tavsiyeler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabilir. Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir. Bu rapor tarafımızca doğruluğu ve güvenilirliği kabul edilmiş kaynaklar kullanılarak hazırlanmış olup yatırımcılara kendi oluşturacakları yatırım kararlarında yardımcı olmayı hedeflemekte ve herhangi bir yatırım aracını alma veya satma yönünde yatırımcıların kararlarını etkilemeyi amaçlamamaktadır. Yatırımcıların verecekleri yatırım kararları ile bu raporda bulunan görüş, bilgi ve veriler arasında bir bağlantı kurulamayacağı gibi, söz konusu kararların neticesinde oluşabilecek yanlışlık veya zararlardan kurum çalışanları ile Anadolubank A.Ş. ve Anadolu Yatırım Menkul Kıymetler A.Ş.'nin herhangi bir sorumluluğu bulunmamaktadır.