Elinizdeki bu ders notu AutoCAD programının genel tanıtımı ve içeriği hakkında bilgi verilmesi amaçlanmıştır. Arı Bilgi Bilişim Teknolojileri Akademisi nde almış olduğunuz AutoCAD kursu ile programın tüm detay ve uygulamalarıyla pekiştirilecektir.
2 AutoCAD Hakkında AutoCAD, AutoDesk firması tarafından üretilip geliştirilen, tasarım ve çizimlerin bilgisayar ortamında yapılmasını sağlayan bir tasarım ve çizim programıdır. CAD; Computer Aided Drafting and Design yani Bilgisayar Destekli Tasarım ve Çizim demektir. İlk olarak 1982 yılında piyasaya çıkmış olan AutoCAD, bugüne kadar büyük gelişmeler göstermiş ve geliştirilen her yeni AutoCAD yeni bir versiyon veya sürüm numarası ile adlandırılarak satışa sunulmuştur. Türkiye de 1985 yılından beri satılmakta ve kullanılmakta olan programın; 2.17, 2.18, 2.5, 2.6, release, release 11, release 12, release 13, release 14, 2000, 2002.. ve son olarak 2006 sürümü mevcuttur. Genel amaçlı bir tasarım ve çizim programı olan AutoCAD i kullanabilmek için yalnızca Windows XX işletim sistemini bilmek yeterlidir. Gelişmiş etkileşimli grafik kullanıcı ekranı sayesinde tüm komutlara aşağıdaki şekillerde yani 3 farklı yolla ulaşmak mümkündür ; 1- Menülerden 2- Komut satırından ( Kısayollar ) 3- Sembol simgelerden ( İkonlar ) Bu program klasik çizim tekniklerinin bilgisayar ortamına taşındığı, çizim yaparken bir çok kolaylığın sağlandığı, resim üzerinde yapılacak değişikliklerin kısa sürede yapılmasıyla resmin güncelleştirildiği, çizilen bir resmin orijinal büyüklüğünde görünmesinin sağlandığı, yapılan resme malzeme atanması ile gerçek malzeme görüntüsü elde edilerek kullanıcıya istediği bilgileri vermesinin yanında daha birçok faydanın sağlandığı, ayrıca tüm pazar gruplarındaki profesyoneller için üretkenlik, esnek kullanım ve birbirleriyle bağlantı konusunda yeni standartlar belirleyen, dünyanın en yaygın kullanılan PC tasarım yazılımıdır. AutoCAD çok geniş bir yelpaze içerisinde herhangi bir disipline özgü komutlarla kullanıcıyı kısıtlamadığı gibi, açık mimarisi ile istenilen yönde özelleştirilebilir. Tüm mimar, mühendis, tasarımcı, grafiker, kısacası tasarım ve çizim ile ilgili her disiplin tarafından rahatlıkla kullanılabilecek bir programdır. Gerek 2 Boyutlu tasarım, gerekse 3 Boyutlu tasarım kolaylığı sağladığı için yaygın olarak tercih edilmektedir.
3 AutoCAD programına Start menüsünden şu şekilde ulaşabiliriz; AutoCAD programını ilk defa çalıştırdığımızda karşımıza Start Up isimli bir diyalog penceresi açılmaktadır. Normal çizim yaparken nasıl ilk önce uygun boyutlu kağıdımızı, cetvelimizi, uygun kalınlıkta kalemimizi hazırlıyorsak, AutoCAD programında da bu tür işlemler için bu pencereyi kullanmaktayız.
4 Start Up - Start From Scratch : Hiçbir ayar yapmadan çizime başlamak için bu sekmeyi tıklayınız. Imperial Metric : İngiliz ölçü birimidir. Burada çizim ACAD DWT kalıbına dayanır ve çizim sınırları 12 x 9 inç tir. : Metrik ölçü birimidir. Burada çizim ACADISO - DWT şablonundadır. Çizim sınırları 420 x 297mm dir. - Use A Template : Bu seçenek önceden bir takım ayarları yapılmış ve kaydedilmiş hazır çizim dosyalarını açmaktadır. AutoCAD çizimimize sayfa kenarlığı ve şablon eklemek için bu menüyü kullanırız. Bu şablonlar yazıcıdan çıktı alırken sayfaya uygulanmaktadır.
5 Çeşitli şablon çizimleri AutoCAD le birlikte zaten yüklenmektedir. Bunlar ISO ANSI DIN ve JIS çizim formatına uygun şablonlardır. Belli bir çizim için yapılan ayarlar sıkça kullanılıyorsa bunlar şablon haline getirilerek her defasında yapılan katman, ölçek ve kağıt ebatları tanımlamalarından kurtulmuş olunur. Bu da bizi yeni bir resim için yapacağımız ön hazırlıktan kurtarmış olur ve zaman kazanırız. - Use A Wizard : Kendi ayarlarımızı yaparak bir sayfa oluşturmamıza yarar. Burada Advanced Setup yada Quick Setup seçeneklerinden birini seçebiliriz.
6 Advanced Setup ( Gelişmiş Kurma Sihirbazı ) ~ Units Decimal : Ondalık Engineering : Mühendislik Architectural : Mimari Fractional : Kesirli Scientific : Bilimsel Presicion : Ondalık sayılarda virgülden sonraki basamak sayısını ayarlamak için kullanılır.
7 ~ Angle Decimal Degrees : Ondalık Derece Deg / Min / Sec : Derece / Dakika / Saniye Grads : Grad Radians : Radyan Surveyor : Arazi ölçümü açı birimi ( Yönsel olarak belirtir. )
8 ~ Angle Measure AutoCAD te çizim yapabilmek için ve açıların girişi için, o açının yönünün belirtilmesi gerekir. Burada yapılan açı tanımlamasında 0 ( sıfır ) başlangıç noktasının neresi olduğuna karar verilmelidir. East ( Doğu ) North ( Kuzey ) West ( Batı ) South ( Güney ) Other ( Diğer ) : Açı başlangıç noktası olarak doğuyu seçer. : Açı başlangıç noktası olarak kuzeyi seçer. : Açı başlangıç noktası olarak batıyı seçer. : Açı başlangıç noktası olarak güneyi seçer. : Yukarıdakilerin haricinde sıfır noktası seçmeye yarar.
9 ~ Angle Direction Açının ilerleme yani artış yönünü belirlemeye yarar. Burada iki seçenek vardır ; 1 ) Clockwise : Saat yönüne doğru artış. 2 ) Counter Clockwise : Saat yönünün tersine doğru artış ~ Area Çizim yapılacak sayfa alanını belirlemeye yaramaktadır. Standart ayarlarda açılan sayfa 420 297 mm dir.
Quick Setup ( Hızlı Kurma Sihirbazı ) ~ Units Decimal : Ondalık Engineering : Mühendislik Architectural : Mimari Fractional : Kesirli Scientific : Bilimsel! Advanced Setup tan farklı olarak burada Presicion kısmı yoktur.
11 ~ Area Çizim yapılacak sayfa alanını belirlemeye yaramaktadır. Standart ayarlarda açılan sayfa 420 297 mm dir. Open A Drawing Bu diyalog penceresi ile AutoCAD ilk defa çalıştırıldığında daha önceden çizilmiş yada kaydedilmiş mevcut bir çizim ekrana çağırılabilir.
12 AutoCAD Ekranı Başlık Çubuğu Menü Çubuğu Araç Çubukları arıbili Araç Çubukları Koordinat Alanı Koordinat Sistemi Çizim Alanı Komut Satırı İkonu Başlık Çubuğu Menü Çubuğu File Edit View Insert Format Tools Draw Dimension : Program adını ve dosya ismini içerir. : AutoCAD ana menülerini içerir. : Dosyalama işlemlerinin yapıldığı kısımdır. : Dosya düzenleme işlemlerinin yapıldığı kısımdır. : Dosya yani ekran ile ilgili görüntü işlemlerin yapıldığı kısımdır. : Dışarıdan farklı nesneler ekleme işlemlerinin yapıldığı kısımdır. : Nesne biçimlendirme işlemlerinin yapıldığı yerdir. : Programa özgü komut ve ayarların bulunduğu kıısmdır. : Tüm çizim komutlarının bulunduğu menüdür. : Ölçülendirme komutlarının olduğu menüdür.
13 Modify Window Help Araç Çubukları : Obje düzenleme komutlarının bulunduğu menüdür. : Birden fazla çalışma sayfasının kullanıldığı durumlarda düzenlemenin yapıldığı menüdür. : AutoCAD yardım menüsüdür. : Komutların mouse ile üzerine tıklanarak kullanılmasını sağlayan simgelerdir.! Ekrandaki ikonlar üzerinde sağ click yapılınca, karşımıza Araç Çubukları penceresi açılmaktadır. Buradan tıklanarak istenilen ikonlar açılıp, kapatılabilir. Örnek verecek olursak, açmak istediğimiz menünün adını seçerek o menüye ait ikonları açabiliriz.
14 Ekranda açık olan ikonlar standart olarak şunlardır ; Çizim Alanı : Çizim yapılan alandır. Burada belli bir sayfa limiti vardır ama sonsuz bir düzlem olarak düşünülür. Klavyeden limits + büyüklüğü görüntülenebilir ve değiştirilebilir. yazılarak sayfa alanı Koordinat Sistemi İkonu : Bu ikon, o anda üzerinde çalıştığımız koordinat sistemini ve x,y değerlerinin hangi yönde artıp, azaldığını belirtmektedir. İki boyutlu çizim yaparken biz World Coordinate System yani Yer Koordinat Sistemi nde çalışıyor oluruz.
15 Komut Satırı : AutoCAD programında çizim yapmanın mantığı, sanki bir insanla konuşuyor gibi programı kullanmaktır. Yani herhangi bir çizim yapacağımız zaman ilk olarak komut satırından vereceğimiz komutun kısa yolunu gireriz. Program bu komuta bağlı olarak bize hemen cevap verir ve yapılacak bir sonraki işlemi söyler. Önemli olan tek şey çizim yaparken sürekli komut satırını takip etmektir. AutoCAD bize her zaman, yapılacak bir sonraki işlemi söyleyecektir. Koordinat Alanı : İmlecin bulunduğu yerin koordinatlarını gösterir. Koordinat Sistemleri 1 ) Kartezyen ( Mutlak ) Koordinat Sistemi : Formülü x, y + şeklindedir. Bu koordinat sisteminde girilen koordinatlar x ve y eksenlerinde orjin ( 0,0 ) noktasına yani x ve y nin kesişim noktasına göre belirlenir. Noktanın x eksenindeki ve y eksenindeki yeri ayrı ayrı verilir. Command: l LINE Specify first point: 0,0 Specify next point or [Undo]: 30,0 Specify next point or [Undo]: 30, Specify next point or [Close/Undo]: 50, Specify next point or [Close/Undo]: 50,0 Specify next point or [Close/Undo]: 80,0 Specify next point or [Close/Undo]: 80,30 Specify next point or [Close/Undo]: 60,50 Specify next point or [Close/Undo]: 20,50 Specify next point or [Close/Undo]: 0,30 Specify next point or [Close/Undo]: 0,0
16 2 ) Bağıl ( Relatif ) Koordinat Sistemi : Bu koordinat sisteminde girilen son nokta ( 0,0 ) noktası kabul edilir. Yani yeni orjin noktası olur. Formülü @ x, y + şeklindedir. Command: Specify next l point or [Close/Undo]: @-20,20 LINE Specify first point: 0,0 Specify next point or [Undo]: @30,0 Specify next point or [Undo]: @0, Specify next point or [Close/Undo]: @20,0 Specify next point or [Close/Undo]: @0,- Specify next point or [Close/Undo]: @30,0 Specify next point or [Close/Undo]: @0,30 Specify next point or [Close/Undo]: @-40,0 Specify next point or [Close/Undo]: @-20,-20 Specify next point or [Close/Undo]: @0,-30 3 ) Polar Koordinat Sistemi : Bu koordinat sistemi mesafe ve yön belirtmeye yarar. Girilecek noktanın gittiği yön ve mesafe formülde yerine yazılır. Formülü @ mesafe < açı + şeklindedir. 90 180 0 270
17 Command: l LINE Specify first point: 15, Specify next point or [Undo]: 35, Specify next point or [Undo]: 35,20 Specify next point or [Close/Undo]: 50,20 Specify next point or [Close/Undo]: 50, Specify next point or [Close/Undo]: @,0 Specify next point or [Close/Undo]: @25,20 Specify next point or [Close/Undo]: @,0 Specify next point or [Close/Undo]: @0,15 Specify next point or [Close/Undo]: @-15, Specify next point or [Close/Undo]: @25<180 Specify next point or [Undo]: @<270 Specify next point or [Undo]: 35,45 Specify next point or [Close/Undo]: @-20,-20 Specify next point or [Close/Undo]: 15, Draw Menüsü Line ( Çizgi ) : İkondan : Komut Satırından l + : Draw Menüsünden
18 Command: l LINE Specify first point: Specify next point or [Undo]: İlk nokta ( 1 ) Specify next point or [Undo]: İkinci nokta ( 2 ) Specify next point or [Close/Undo]: Üçüncü nokta ( 3 ) Specify next point or [Close/Undo]: Dördüncü nokta ( 4 ) Rectangle ( Dikdörtgen ) : İkondan : Komut Satırından rec + : Draw Menüsünden Command: rec RECTANG Specify first corner point or [Chamfer/Elevation/Fillet/Thickness/Width]: ( 1 ) Specify other corner point or [Area/Dimensions/Rotation]: @0,50 ( 2 ) Circle ( Çember ) : İkondan : Komut Satırından c + : Draw Menüsünden Center Radius : Merkez - Yarıçap Center Diameter : Merkez - Çap 2 Points : Çapı belirten iki nokta 3 Points : Çemberin üzerinden geçtiği üç nokta Tan Tan Radius : Teğet Teğet Yarıçap Tan Tan Tan : Teğet Teğet Teğet
19 Center Radius Command: c CIRCLE Specify center point for circle or [3P/2P/Ttr (tan tan radius)]: 1 Specify radius of circle or [Diameter]: 40 Center Diameter Command: c CIRCLE Specify center point for circle or [3P/2P/Ttr (tan tan radius)]: 1 2 Points Specify radius of circle or [Diameter] <50.0000>: d Specify diameter of circle <0.0000>: 80 Command: c CIRCLE Specify center point for circle or [3P/2P/Ttr (tan tan radius)]: 2p Specify first end point of circle's diameter: 1 Specify second end point of circle's diameter: 2 3 Points Command: c CIRCLE Specify center point for circle or [3P/2P/Ttr (tan tan radius)]: 3p Specify first point on circle: 1 Specify second point on circle: 2 Specify third point on circle: 3
20 Tan Tan Radius Command: c CIRCLE Specify center point for circle or [3P/2P/Ttr (tan tan radius)]: t Specify point on object for first tangent of circle:1 Specify point on object for second tangent of circle: 2 Specify radius of circle <69.7017>: 50 Tan Tan Tan Command: _circle Specify center point for circle or [3P/2P/Ttr (tan tan radius)]: _3p Specify first point on circle: _tan to ( 1 ) Specify second point on circle: _tan to ( 2 ) Specify third point on circle: _tan to ( 3 )
21 Polygon ( Çokgen ) : İkondan : Komut Satırından pol + : Draw Menüsünden Elips çizmenin AutoCAD te 2 şekli vardır ; Command: pol POLYGON Enter number of sides <4>: 5 Specify center of polygon or [Edge]: 1 Enter an option [Inscribed in circle/circumscribed about circle] <I>: i Specify radius of circle: 4 circle] <I>: c Command: pol POLYGON Enter number of sides <4>: 5 Specify center of polygon or [Edge]: 1 Enter an option [Inscribed in circle/circumscribed about Specify radius of circle: 40 Ellipse : İkondan : Komut Satırından el + : Draw Menüsünden
22 AutoCAD te ellipse çizimi iki şekilde yapılmaktadır. Göz kararı parametre değerleri girmeden elips çizmek istersek : - Hiçbir parametre girmeden yatay eksenin ilk noktasını işaretleriz. Sonra yatay eksenin ikinci noktasını işaretleriz. Böylece x eksenin tam uzunluğu nu girmiş oluruz. İkinci eksenin ise yarı uzunluğunu sayı ile gireriz veya işaretleriz. Bu işaretleme muhakkak merkezden çıkan ve ilk eksene dik olan bir uzunluk olmalıdır. - Eğer aşağıdaki parametrelere göre elips çizmek istersek, şöyle bir inceleyelim: CENTER: Ellips merkezini C yazarak gireriz. Daha sonra yatay eksenin yarı uzunluğunu ve düşey eksenin yarı uzunluğunu gireriz. Son aşamada görülen Rotation seçeneği ile yatay eksenin düşey eksene oranı değeri girilir. (0~89.4) arası değer girilir. 0 değeri girilirse tam bir çember olur. ARC: İki eksenle tanımlanan eliptik (elipsin bir kısmını oluşturan) bir yay çizer. - Elips komutu onaylandıktan sonra Arc (a) seçilir, onaylanır. - Yatay eksenin ilk noktası girilir, sonra yatay eksenin ikinci noktası girilerek onaylanır. Böylece yatay eksenin tam boyu girilmiş olur. - Dikey eksenin yarı uzunluğu sayı olarak girilir veya merkezinden çıkan ilk eksene dik çıkan bir uzunluk işaretlenir. - Yayın başlangıç(start) noktası mouse ile tıklayarak işaretleriz. Polyline : İkondan : Komut Satırından pl + : Draw Menüsünden Polyline ın 3 temel özelliği vardır ; 1 ) Polyline tek objedir. 2 ) Polyline başlangıç ve bitiş genişlikleri farklı olabilir. 3 ) Komut içinde ine ve arc arası geçiş vardır.
23 ARC: Çizgi çekerken yay çizeceğimiz de bu seçeneği kullanırız. Yay çizim işi bitince tekrar line komutuna geri dönmek için (l) yazıp enter tuşuna basarız. Arc komutunun da kendi içinde alt seçenekleri vardır. CLOSE: Polyline komutundan çıkar. HALFWIDTH: Polyline ile kapalı dikdörtgen biçiminde çizgiler çeker. Çizgi kalınlığın yarı değeri girilir. İçi dolu kalın çizgi çeker. LENGTH: Polyline ile çizilen çizgilerin uzunluklarını gireriz. UNDO: Çizilen çizgileri bir geri alarak çizilmemiş hale kadar gider. WIDTH: Çizilecek olan dikdörtgenin kalınlık değeri girilir. Aşağıdaki şekilde yay çizileceği zaman, a seçeneği yazılıp, başlangıç ve bitiş noktaları için koordinat değerleri girilmelidir.
24 3D Polyline : Üç boyutlu bileşik çizgi. Sadece düz çizgi parçalarından oluşur. Bu çizgiye bağlı yay çizemeyiz, kalınlıkta veremeyiz. Multiline : İç içe paralel en az iki en fazla on altı çizgi çekebilir. Bu çizgilerin içi dolu da olabilir. ( üstten, ortadan, alttan ). Ölçeğini ve stilini de değiştirebiliriz. Çizgi uçları açık, düz olarak veya yuvarlak olarak kapalıda olabilir. Çizgi ve dolu renkleri değişik seçilebilir. Çizgi stili de değişik seçilebilir.bütün bu ayarlar Multiline Style dan yapılmaktadır. Oluşturduğumuz yeni stili dosya adı vererek kayıt eder, kullanacağımız zaman çağırırız. Çizgi çekerken çizginin tuttuğu yer komut girildikten sonra justification (j) seçilerek değiştirilebilir
25 Construction Line : Sonsuz uzunlukta çizgi çeker. Bu çizgi yatay,düşey veya istenilen açıda olabilir. Buna biz yardımcı çizgi de deriz. HOR (H): Yatay sonsuz çizgi çeker. VER (V): Düşey sonsuz çizgi çeker. ANG (A): Açılı sonsuz çizgi çeker. BİSECT (B): Açıyı oluşturan iki çizginin açıortayını bularak sonsuz çizgi çeker. İlk olarak köşe nokta işaretlenir sonra da iki yan çizgiler üzerine tıklanarak işaretlenir. Çizgi tutma noktası olan nearest ile yapılabilir. OFFSET (O): Önceden çizilmiş bu çizgilere aralık değerleri girilerek paralel çizgiler çeker.
26 Ray : Işınsal çizgi. Başlangıç noktasını girerek ucu sonsuz uzaklıkta olan çizgi çekeriz. Spline : Eğri şekiller çizilebilir. Bunlar yay görünümünü andırır. Komutu çalıştırdığımızda iki yere rastgele tıklamamız sonucunda veya iki sefer koordinat girdiğimizde Komut satırında iki kelime görülür. Bunlar: CLOSE (C): Çizgiyi sonlandırmak istiyorsak o zaman seçeriz. Böylece çizimin iki ucunun birleştirilmesi sağlanmış olur. FIT TOLERANCE (F): Tam olarak hassasiyetlik değeri 0 dır.girilen sayı büyüdükçe hassasiyetliği azalır. Bu hassasiyetlik işaretlenen noktaya eğrinin yakınlığıdır. START TANGENT: Çizilen eğriyi o hali ile bitirmek istiyorsak o zaman ilk çizime başladığımız çizgi ucunun alacağı konumu ayarlamamıza imkan verir. İstediğimiz eğri şeklini mouse ile elde ederiz. END TANGENT: Son olarak çizilen eğri ucunun alacağı konumu ayarlamamıza imkan verir. İstediğimiz eğri şeklini çizgi ucunda mouse ile elde ederiz.
27 Donut : Simit biçiminde iç içe iki çember çizerken arasını doldurur. - Komut yazıldıktan sonra ilk önce simidin iç çapını, - Sonrada dış çapını girip onaylıyoruz. - Eğer bir simit ile çizimi bitirmek istiyorsak exit (e) seçeneğini seçeriz. Yoksa bu böyle çizmeye devam eder. Bu simit elektronik devre çizimlerinde kullanılabilir. olabilir) Union : İçi dolu bu alanları birbirleri ile bağlantısı var ise tek bir yüzey haline getirebiliriz. Komutu onaylayarak birleştirmek istediğimiz çokgenleri (kenarları farklı biçimde tek bir parça haline getirebiliriz. Subtraction : Birbirine girmiş dolu alanları,yüzeyleri birbirinden koparmaya yarayan komuttur. İlk olarak çıkarılacak alanın bulunduğu bölgeyi seçeriz. Daha sonra çıkarılacak alanı seçeriz. Böylece işlem tamamlanmış olur.
28 Intersection : Alanların arakesitini alır. Yani iki alanın çakıştıkları ortak alanı elde etmemize imkan verir. Bunun için birinci alanı ve sonra ikinci alanı seçerek bu işlemi gerçekleştirebiliriz. Boundary : Sınır demektir. Birbiri ile kesişen çitlerin ortasında kalan alanın sınırlarını bir birleşik çizgiye dönüştürür. Yani polyline halini alır. Region da birbirini kesen çizgilerin olmaması gerekir demiştik. Bu şekilde ise kesişen çizgiler bile alan (bölge ) olabilmektedir. Komutu yazınca çıkan tablodan sürekli çizgi istiyorsak Polyline ı veya bölge oluşturmak için de Region seçerek işlemi gerçekleştiririz.
29 Point : Noktalardır. Uzayda bir koordinatı işaret eder. Bu koordinatta bulunan nokta işarettir. Nokta çeşitli geometrik şekillerdeki küçük nesneleri tanımlar. Format çekme mönüsünden nokta ayarlarının oluşturulduğu Point Style seçilerek ekrana gelir. Buradaki süslü görülen tiplerden birini seçelim. Çünkü noktayı çıktılarda veya ekranımızda göremeyiz. Noktanın biçimini ve boyutunu tespit etmeliyiz. Boyutunu Size metin kutusuna yazalım. Set size relative to screen: Nokta boyutu ekran birimi olarak kabul eder. Zoom yapıldığında büyüme veya küçülme olmaz. Set size in absolute unit: Nokta boyutunu çizim birimi olarak kabul eder. Zoom yapma ile büyüyüp, küçülmez. Yapılan ayarlamalar Regen işleminden sonra kendilerini gösterecektir. Komut satırına Point yada kısaca Po yazarsak yada Draw çekme mönüsünden Point > Single point seçilir. Sonra koordinat değerleri girilir veya mouse ile işaretlenir. Böylece noktamızı oluşturmuş oluruz. Eğer birden fazla noktayı art arda girmek istiyorsak o zaman Draw çekme mönüsünden Multiple Point seçeneğini işaretliyorum. Hep ard arda noktaların yerleştirileceği yere tıklıyorum veya koordinat değerini giriyorum. İstediğimiz kadar nokta girebilirim. İşimiz bittiğinde komuttan çıkmak için Esc ye eşit olarak bölünür. basmalıyız. Divide : Çizim nesnesinin boyu veya çevresi üzerinde istenilen sayıya böler. Bu bölme işaret yerlerini noktalar veya bloklarla belirtebiliriz. Böylece seçilen uzunluk, istenilen sayıya Draw çekme mönüsünden Point > Divide seçilebilir. Yada komut satırından Divide, kısaca Div yazarız. Eşit parçalara bölünecek nesne seçilir. Kaç eşit parçaya bölünecek ise o sayı girilir. Enter e basılarak işlem tamamlanır. Geçerli olan o anki Point Style deki nokta biçimi ile bölümlere ayırır. Eğer noktaların yerine önceden oluşturduğumuz bloklar ile bölmeleri oluşturmak istiyorsak sıra ile şu şekilde yapabiliriz:
30 Nesneyi seçerim. Nesne üzerinde bloklar ile bölümlere ayırmak istiyorsam, B yazarım. Blok ismini girerim. Seçilen nesneye göre hizalamak istiyorsam Y yazarım. Eğer nesneye göre değil de kendi blok durumuna göre olmasını istiyorsam N yazarım. Onayladıktan sonra eşit parçaya böleceğim sayıyı girerim. Enter ile işi bitirmiş olurum. Measure : Nesnenin uzunluğunca veya çevresi boyunca belirleyeceğimiz aralık sayısına göre noktaları veya blokları oluşturur. Seçilen nesneyi istenilen aralık değerine göre bölümlere ayırır. Draw çekme mönüsünden Point > Measure seçilir. Komut satırından ise Measure yada kısaca Me yazılır. İşlemi kısaca şöyle yapalım: Nesneyi seçip, aralık değerini giriyorum. Enter ile onaylıyorum. Eğer bloklar ile aralıkları oluşturmak istiyorsam: Nesne seçilir. Blok ile bölümleme yapmak için B yazılır. Blok ismi girilir. Nesnenin kıvrımına göre hizalanacak ise Y yazılır. Nesneye göre hizalanmayacak ise N yazılır. Bloklar arası mesafe değeri girilerek onaylanır. Sketch : Eskiz çalışmalarına benzer. Serbest el ile çizgi çekermiş gibi yapar. Alt seçenekleri: RECORD INCREMENT: Girilen değer 1 den küçük oldursa daha hassas çizgiler oluşur. Bu 1 den büyük olursa o uzunluk kadar çizgi basamakları oluşur. (Örn. 20 gibi] EXİT(X): Çizgiden o an için çıkmamızı sağlar. QUIT (Q): Çizgiden ve komuttan çıkar ve çizile gelmiş o anki çizimler kaybolur. ERASE(E): O an çizilen çizimleri siler.
31 CONNECT (C): Çizilen çizgilerin bağlantısını koparıp tekrar çizgi çekmemizi sağlar. Arc : Yay şeklinde çizgiler çekmeye yarayan komuttur. Yayın çizimi, saat yönünün tersi istikametinde yapılmalıdır. Yoksa yayımız ters oluşur. SCL: Başlangıç, merkez ve yayın kiriş uzunluğu g Arc komutun seçenekleri sırası ile incelenirse: 3 POINTS: Girilecek üç noktaya göre yay çizer. Bu noktaların sırası ile başlangıç,teğet noktası ve bitiş şeklinde olduğu düşünülmelidir. SCE: Başlangıç,merkez ve bitiş noktaları girilir. SCA: Başlangıç,merkez ve açı girilir. SEA: Başlangıç,bitiş ve yayı gören açı değeri girilir. SED: Başlangıç,bitiş ve yayın çizileceği doğrultuya göre bir yer işaretlenir.(ortho on) SER: Başlangıç,bitiş ve yarıçap değeri girilir. CSE: Merkez,başlangıç ve bitiş noktaları girilir. CSA: Merkez, Başlangıç ve açı değeri girilir. CSL: Merkez, başlangıç ve kiriş uzunluğu girilir. Çapı oluşturan çizginin başlangıç,bitiş noktalarını Ortho on iken tıklarsak yayı daha daha çabuk çizmiş oluruz. LAYER (KATMANLAR) Katmanların renk, çizgi tipi ve çizgi kalınlığı gibi ayarların tümü aynı diyalog kutusunda toplanmıştır. Farklı özellikli nesneleri farklı katmanlarda saklayabiliriz. Layer ler (katmanlar) bize çizim kolaylığı sağlarlar. Nesneleri değişik isimler altında katmanlara
32 ayırabiliriz. Bu isimlerdeki layerlerin kendine özgü renkleri, çizgi tipleri, çizgi kalınlıkları vardır. Bu katmanların bize en büyük faydası çizim nesnelerine isimler verip, bize lazım olmayan o layeri kapatıp rahat çalışma imkanımızın olmasıdır. Layerlere Format üst çekme mönüsünden veya komut satırından Layer yada kısaca la yazarak Layer Properties Manager diyalog kutusu karşımıza çıkacaktır. Bu tabloda New seçeneğine tıklanarak Layer1, Layer2 gibi layer isimleri oluşacaktır. Fazladan oluşturduğumuz layerleri silmek için o satırları seçerek mavili şerit halinde görülmesini sağlayarak, Delete sekmesine tıklarız. Current sekmesine tıklayarak çizim yapmak istediğimiz layeri aktif etmiş oluruz. Hide details sekmesi tıklanarak Layer tablosunun altındaki kısım görülür. Burada layer ile ilgili tüm ayarları kısa yoldan yapmamıza imkan verir. KATMAN AYARLARI: Liste penceresinin üstündeki sembollere tıklanarak seçili hale getirilir.aşağıdaki özellikler uygulanabilir. ON: Seçili katmanları açıp kapatmaya, yani görünür veya görünmez hale getirir. Sanki varmış gibi ekranda yer kaplarlar. Işık saçan ampul görünümündedir. FREEZE: Seçili katmanı tüm bakış pencerelerinde dondurur. Dondurulan katmanlar tamamen kapanır. Zoom Extend edildiğinde ekranı sadece görünen çizgiler doldurur. Güneş şeklinde görünümü vardır. LOCK: Kilitlemek istediğimiz katmanı, örneğin aks katmanını seçip, açık kilit şeklindeki görünümüne tıklarsak, kilitli duruma gelecektir. Kilitli katmanların nesne olarak görüntüleri sayfa üzerinde vardır, ama dokunulmazlık kazanırlar. Nesne üzerinde düzeltme yapılmasına imkan vermezler. COLOR: Katman satırı üzerinde bulunan color sütunu hizasındaki siyah veya beyaz kutuya tıkladığımızda karşımıza Select Color diyalog kutusu çıkar.istenilen renk seçilerek veya renk sayısı yazılarak OK tuşuna basılır. LINETYPE: Bütün katmanların çizgi tipi continous (sürekli düz çizgi) dir. Hangi katmanın çizgi tipini değiştirecek isek, onun üzerindeki continuous yazısına tıklayarak seçeriz. Karşımıza Select Linetype diyalog kutusu çıkar. Alt kısmındaki load sekmesine tıklayarak çizgi tiplerinin bulunduğu bir Load or Reload Linetypes diyalog kutusundan istediğimiz çizgi tiplerini seçebiliriz. Ayrıca File tuşuna basarak ta burada olmayan önceden oluştuduğumuz kendi çizgi tiplerimize ulaşabiliriz. Çizgi tiplerinin bize yarayacak kadarını çabuk seçmek için Ctrl tuşuna basılı tutarak istediğimiz sayıda çizgilerin üzerine art arda tıklayarak birden seçebiliriz. Eğer çizgi tiplerini alt alta sıralı biçimde ise o zaman shift tuşuna basılı tutarak, alt alta olan çizgilerin en sonundaki çizgi tipine de tıklarsak aradakiler seçilmiş olacaktır. Artık OK tuşuna basıp çıkmalıyız. Geri tabloya döndüğümüzde yeni aldığımız çizgi tiplerinden hangisinin üzerine tıklarsam o çizgi Layer imizin üzerinde bulunacaktır. Tabi ki OK tuşuna basıp çıkmayı unutmamalıyız.
33 DRAFTING SETTINGS Tools menüsünden Drafting Settings komutunu verdiğimizde yandaki diyalog kutusu karşımıza gelir. Kısayolu ds + enter dır. Bu diyalog kutusunda ; 1) Snap and Grid sekmesi 2) Polar Tracking sekmesi 3) Object Snap sekmesi bulunmaktadır. Snap and Grid sekmesinde Snap on ve Grid on onay kutucuklarının yanı sıra Snap ( kenetle ) ve Grid ( ızgara ) Snap Type & Style ve Polar Spacing bilgilerinin yer aldığı 4 bölge bulunmak tadır. Snap ve Grid ayarlarını belirtir. Snap on ; Snap modunu açar ve kapatır. Snap modu, durum satırındaki Snap üzerine tıklanarak veya F9 tuşuna basarak açıp kapatılabilir. Kenetlemeyi açmak için Snap on ( F9 ) kutusunu onaylamak gerekir. Aksi takdirde kapalı olacaktır. Snap ekranda hayali bir ızgara varmışçasına, imlecin tıklamalarda bu ızgaranın düğüm noktalarına kenetlenmesini sağlar. Kenetlenme noktası ile uyumlu olmayan bir nokta girildiğinde nokta, AutoCad tarafından en yakın kenetlenme noktasına konmaya zorlanır. Snap on ( açık ) olduğunda aşağıdaki ızgara ölçülerine göre kenetlenme aktif durumdadır. X spacing olmalıdır. Y spacing olmalıdır. Angle : X ekseni yönünde kenetlenme mesafesini belirtir. Değer pozitif ve gerçek sayı : Y ekseni yönünde kenetlenme mesafesini belirtir. Değer pozitif ve gerçek sayı : Kenetlenme ızgarasının dönme açısını belirtir. X base Y base : Kenetlenme ızgarası için x ekseni yönünde temel nokta belirler. : Kenetlenme ızgarası için y ekseni yönünde temel nokta belirler. Grid : Bu komut ekrana, limits komutu ile sol alt ve sağ üst köşesi verilerek tanımlanmış olan alana, istenilen x ve y aralıklarında noktalar koyar. İmlecin belirli aralıklarla hareketi için ekranı noktalarla kafes ızgaraya böler. Noktalı ızgara, kullanımda referanstır ve çizimin bir parçası değildir. Izgara izlerini silmeseniz de bu izler yazıcıdan alınmaz.
34 Grid on : Grid modunu açar veya kapatır. Grid modu, durum satırındaki grid üzerine tıklanarak veya F7 tuşuna basarak ta açılıp, kapatılabilir. Izgarayı açmak için Grid on (F7) onay kutusununu onaylamak gerekecektir. Aksi takdirde kapalı olacaktır. Grid x spacing : X ekseni yönünde ızgara aralığı yazılabilir. Grid y spacing : Y ekseni yönünde ızgara aralığı yazılabilir. Polar spacing : Kutupsal ayarları denetler. Polar distance : Snap çeşidi polar olduğunda kenetlenme mesafesini ayarlar. Bu değer 0 ise kutupsal kenetlenme mesafesi, snap x spacing için bu değeri kabul eder. Snap type & Style : Snap modu ayarlarını denetler. Grid Snap : Snap tipini gride göre ayarlar. Rectangular snap : Snap çeşidini standart dikdörtgen snap moduna ayarlar. Snap tipi, grid snap a ayarlı ve snap modu açık olduğu zaman imleç, dikdörtgen snap gride kenetlenir. İsometrik snap : Snap çeşidini isometrik snap moduna ayarlar. Snap tipi, grid snap a ayarlı ve snap modu açık olduğu zaman imleç isometrik snap gride kenetlenir. Polar snap : Snap çeşidini kutupsal snap moduna ayarlar. Snap tipi, polar snap a ayarlı ve snap modu açık olduğu zaman imleç kutupsal izleme noktasından başlamaya göre polar tracking sekmesinde yazılı kutupsal hizalı açılar boyunca kenetlenir. Polar tracking sekmesi AutoTrack ayarlarını denetler. Polar tracking on : Kutupsal izlemeyi açar ve kapatır. F tuşuna basarak ta açılıp kapatılabilir.
35 Polar angle settings : Kutupsal izlemede kullanılan açıları ayarlar. Increment angle : Kutupsal izleme yollarını göstermek için kullanılan kutupsal artış açısını ayarlar. Herhangi bir açı girilebilir veya listeden açılardan biri seçilebilir. Additional angles : Kutupsal izleme için listede mevcut olan açılara, açı ilave eder. New : taneye kadar kutupsal izleme açısı ilave eder. Delete : Seçilmiş ilave açıları siler. Object snap tracking settings : Nesne kenetleme izlemesi için seçenekler kurar. Track orthogonally only : Nesne kenetleme izlemesi açık olduğunda kazanılmış nesne kenetleme noktaları için sadece dik ( yatay / düşey ) nesne kenetleme izleme yollarını gösterir. Track using all polar angle settings: Nesne kenetleme izlemesi belirli noktalar üzerinde olduğunda imlecin kazanılmış nesne kenetleme noktaları için herhangi bir kutupsal açı izleme yolu boyunca izlemesine izin verir. Polar angle measurement : Kutusal izleme açılarının ölçü esasını ayarlar. Absolute : Kutupsal izleme açıları için güncel kullanıcı koordinat sistemini esas alır. Relative to last segment : Kutupsal izleme açıları. OBJE SEÇME YÖNTEMLERİ Select object : İletisi ile obje seçiminin yapılmasını bekleyen program ekranda kursör yerine küçük bir kutucuk görüntüler. Obje seçiminde kullanılacak ilk yöntem, pickbox adı verilen bu kutucuk ile
36 yapılan seçim işlemidir. Seçim kutusu mouse yardımı ile, seçilmek istenen obje üzerine getirilerek mouse un sol tuşuna basıldığında obje seçilmiş olur. All : Çizide yer alan bütün çizim nesnelerini seçer. Crossing giren çizim nesnelerini seçer. : Çapraz iki köşesi tanımlanarak oluşturulan çerçevenin içine tamamı veya bir kısmı Cpolygon : Crossing polyline anlamındadır. Bu yöntem seçildiğinde otomatik olarak kapalı bir polyline çizimine başlanır. Ardı ardına girilecek noktalar sonucunda çokgen veya yamuk benzeri şekiller oluşturulur. Bu şekilleri oluşturan çizgiler crossing yöntemindeki gibi nokta şeklinde görünürler. Açılan pencerenin içinde kalan objeler ile birlikte pencere çizgilerine temas eden objeler de seçilmiş olur. Window : Window yöntemi ile obje seçimi yapıldığında, açılan kare veya dikdörtgen şeklindeki pencere içine seçilmek istenen obje veya objelerin tamamı girmiş olmalıdır. Seçilmek istenen herhangi bir objenin en küçük bir yeri dahi pencere dışında kalırsa o obje seçilmez. Wpoly : Cpoly de olduğu gibi kapalı bir polyline seçimine başlanır. Wpoly, window - polyline anlamındadır. Ardı ardına girilecek noktalar çokgen veya yamuk benzeri şekiller oluşturur. Seçme çokgeninin içine, tamamı giren çizim nesnelerini seçer. Fence : Fence yöntemi line komutuna çok benzer. Ardı ardına çizgiler çizilir. Bu çizgiler ile kesişen, bu çizgiler ile temas eden objeler seçilirler. MODIFY KOMUTLARI ERASE : Nesneleri oluşturan çizgilerin silinmesini sağlar. Komut onaylandıktan sonra silinme işlemi şu şekillerde yapılabilir: - Silinecek çizgi üzerinden mouse ile seçerek, - Silinecek çizgiyi kesik çizgi şeklindeki seçme pencere içine alarak, - Silinecek çizgiyi sağdan sola doğru çektiğimiz seçme penceresine değen çizgiler silinir. - Soldan sağa doğru seçme pencere açılınca sadece içinde kalanlar silinir. Değenler silinmez.
37 OFFSET : Çizginin, verilen aralık değerine göre bir benzerini oluşturur. Komutu girip onayladıktan sonra bizden offset aralık değeri istenir. Bu sayı girildikten sonra bu aralıkta paralel çizgi çeker. Mouse ile iki noktayı seçerek elde etmiş olduğumuz uzunluk bizim aralık değerimiz olarak da kabul FILLET : Birbirini kesen veya uzantıları kesişen iki çizgiyi köşeli veya yaylı biçimde birleştirir.2 ve 3 boyutlu nesnelere uygulanır. Komut girildikten sonra iki kenarı sırası ile girmemiz gerekir. Böylece köşe birleşmiş olur. Eğer polyline ile çizilmiş olan çizgilerimize köşe yapmak istiyorsak o zaman P seçeneğini yazmamız gerekir. Bu şekilde yazınca o zaman bütün polyline ile çizilmiş olan çizgi köşelerinin hepsi birleşmiş olur. Eğer bir köşesini birleştirecek isek o zaman P seçeneğini seçmeye gerek yoktur. Eğer çizgi köşelerini yarıçapı belli bir yay çizerek yuvarlatmak istiyorsak komutu girdikten sonra Radius seçeneği R ile seçilerek yay yarıçap değeri girilir. Bundan sonra köşeler yaylı çizilmiş olur. Köşelerdeki taşan çizgilerin silinmesini istemiyorsak o zaman Trim seçeneğini T yazarak seçtikten sonra tekrar trim yapması veya yapmaması (No trim) için iki seçenek çıkar buradan da tekrar T harfi işaretlenir. Eğer trim yapmasını istemiyorsak U yazılmalıdır. CHAMFER : 2 ve 3 boyutlu nesnelere uygulanır. İki çizginin pahlı köşe ile birleştirilmesinde kullanılır. Açılı olarak köşeler kırılmaktadır. Spline, Elips, Line, Ray, Xline ve her türlü Polyline lar üzerinde pah kırmayı uygulayabiliriz. Polyline çizgilerinde P seçeneğini yazıp bir kere çizgiyi seçince bütün dik veya eğik köşeli yerlere pah yapılmış olur. Komut onaylandıktan sonra sıra ile iki kenar çizgisi işaretlenerek istenilen biçimde pah yapılmış olur.
38 Şimdi pah yapmada iki tür ayar seçeneğimiz vardır. Bunlar sırası ile : DISTANCE: Pah uygulanacak köşeyi oluşturan iki çizginin de hangi uzunlukta kırpılacağını sırası ile belirleriz. ANGLE: Pahın ilk kenarının uzunluğunu sorup pah çizgisinin onun başladığı yerden açı yaparak diğer kenarı kırpmasını sağlar. İlk çizgiden girilen uzunluk kadar pah kıracaktır,daha sonra ise kırılacak o çizgi ucundan ne kadar açı ile kırılacağını ikinci değer olarak gireriz. Bunlardan başka ayarlarla ilgili şu seçeneklerde vardır. TRIM: Ayrıca pah kırma işleminde köşelerdeki çizgilerin uzantısının yok olmasını istemiyorsak o zaman No trim (N) seçeneğini seçeriz. Eğer fazla kısımlarını görmek istemiyorsak Trim (T) seçeneğini yazarız. METHOD: Bu iki çeşit pah kırma işleminden hangisini seçersek o ayarımız aktif olur. Bunlardan birini geçerli yapmak istiyorsak ilk önce Method (M) yazarız. Sonrada Hangisini istiyorsak; Distance için (D), Angle için (A) yazarız. İkisi için de yapmış olduğumuz ayarlar saklıdır. Metodumuzu değiştirip o ayarın harfini yazmak yeterlidir. TRIM : Kesişen çizgilerin içinden istediğimiz fazlalıkları atıp (budayıp) ortaya köşeli kısımlar çıkarabiliriz. Poyline lara,yaylar, çemberlere,region ve hatta metin gibi nesnelere uygulanabilir. Şu şekilde budama yaparız: Fazlalıklarını atmak istediğimiz nesneleri ve bu nesnelere değen çizgileri seçeriz Bunları tek tek seçmek yerine, aşağıdan yukarıya doğru çekilen bir seçme penceresi ile birden seçeriz.seçme işlemini bitirdiğimizde enter tuşuna basmalıyız. Daha sonra budamak istediğimiz çizgileri,nesneleri tek tek seçerek silmiş oluruz. Kısaca; komuttan sonra iki sefer entere basıp silmek istediğimiz çizgilere tıklayabiliriz. Ayrıca çizgileri budarken istenmeyen nesneleri bir çırpıda budamak için seçme işini bitirip enterledikten sonra F harfini yazıp onaylarsak, sıra ile en az iki nokta girerek o doğrultuda budama yapar. Bu iki nokta doğrultusunda budama yapacaktır.
39 PROJECT: Budanacak nesnelerin bulundukları düzlemlere göre budama yapma imkanı verir. Üç seçeneğimiz vardır. None: Üç boyutlu uzayda birbirini kesen nesneleri budar. Ucs: Geçerli UCS nin xy düzlemindeki izdüşümünü alarak üç boyutlu uzayda kesişme olmasa da budama yapar. View: Geçerli bakış açımıza göre olan izdüşümü esas alarak budama yapar. Doğal olarak, farklı bakış açılarında farklı olacaktır. EDGE: Budanacak nesnelerin birbiri ile kesişip kesişmediğini kontrol etmemizi sağlar. No extend: Budama işlemine tepkisiz kalmayı yeğler. Extend: Kesici iki kenarın sanal uzantısını alarak,çıkıntı teşkil edecek çizgiyi siler ama çizgileri birleştirmez. Bunu yaparken çıkıntı olacak kısım seçilirse sanal olarak birleşmiş olur. Çizgilerin uzantısı köşe teşkil etmiş olur. UNDO: Hatalı budamaları anında komuttan çıkmadan geri alabilmemizi sağlar. BREAK : Bir nesnenin belirli bir kısmını kopararak siler. O nesneyi ikiye ayırır (koparır). Trim ile budayamadığımız kısımları kopararak silebiliriz. Line, Arc, 2 ve 3D Polyline, Ellipse, Donut gibi pek çok nesnelerde uygulayabiliriz. Bunun için koparacağımız çizgiyi seçeriz. Daha sonra kopmasını istediğimiz çizgi üzerindeki bir yeri işaretleriz. Kopmasını istediğimiz ikinci noktayı da işaretleriz. İkinci noktayı koordinat girerek de yapabiliriz. Böylece çizgi üzerinde kopuk bir kısım oluştu. Alt seçenekleri şunlardır: 1 POINT: Çizgi, üzerinde işaretlenmiş olan noktadan ikiye ayrılır. Ancak çizgiyi seçtiğimiz zaman kırık olduğunu görürüz. 1 POINT SELECT: Kırılacak olan nesneyi seçeriz. Kırılma noktasını işaretleriz. Kesişme noktalarına yakın olan yerden çizgiyi koparmak iyi sonuç verir. 2POINTS: Çizgi üzerinde girilen iki nokta arasını koparır. 2POINTS SELECT: Nesne seçildikten sonra iki nokta işaretlenir. Arada kalan kısım koparılmış olur.
40 LENGTHEN : Çizgi veya yay nesnelerinin uzunluklarını değiştirmede pratik bir işlevi vardır. Trim, Extend,Strecth gibi düzenleme komutlarının yerinede kullanabiliriz. Çokgen, polygon gibi nesnelerde uzatma yapmaz. Spline nesnelerde ancak doğrusal uzayabilir. DELTA: Girilen aralık değeri kadar çizgimizin boyu uzar. Bunun için, uzatılacak çizgi seçildikten sonra uzatma aralığı değerini gireriz. Onaylayarak işlem tamamlanmış olur. Uzanacak diğer çizgiler varsa onlarda seçilir. İşlemden vazgeçmek için U yazarız. Yay çizimlerinde ise yayın açısına belli bir açı eklenerek istenilen açı değerine erişilir. Uzatılacak yay seçilir. Angle alt seçeneği için A yazılır. Yay açısını ne kadar artırmak istiyorsak o açı değerini yazmalıyız. Örneğin 40 gibi. PERCENT: Seçilen çizim nesnesinin uzunluğu girilen yüzde değeri ile büyür veya küçülür. Eğer 50 girersek çizim nesnemiz yarı uzunluğuna düşer,200girersek halihazırdaki uzunluk iki katına çıkar. TOTAL: Seçmiş olduğumuz çizginin olması istenilen boya ulaşması için T seçeneği yazılarak onaylandıktan sonra toplam olması istenilen boy değeri girilir. Yaylarda ise olmasını istediğimiz toplam açı değerini gireriz. DYNAMIC: Sezgisel olarak Seçmiş olduğumuz çizginin uzunluğunu sezgisel olarak mouse ile tıklamak sureti ile uzatabiliriz. SCALE : Nesnelerin boyutlarını belli oranlarda büyütür veya küçültür. İki yöntem kullanılmaktadır:
41 SCALE FACTOR: Nesne seçilip onaylandıktan sonra ölçeğin büyüyüp, küçüleceği zaman yerinde sabit olacağı nokta tespit edilir. Enter e basılıp onaylanır. Sayı girilir. Bu ölçek sayısı 1 den büyük olursa şekil büyür.1 den küçük olursa o oranda şekil küçülecektir. REFERANCE: Ölçek katsayısı yerine R yazarak bir uzunluk işaretleriz. Sonra yeniden olmasını istediğimiz toplam uzunluk işaretlenir veya toplam olmasını istediğimiz uzunluk girilir. Böylece ilk uzunluk ile ikinci uzunluk arasındaki oran kadar seçmiş olduğumuz şekil büyüyecek veya küçülecektir. Bunu art arda gireceğimiz sayılar ile de yapabiliriz. İlkine 0, ikincisine 70 yazarsak, 0 birim uzunluğundaki nesnemiz 70 birim olacaktır. COPY : Bir nesneyi belli mesafelere kopyalayarak gönderir. Kopyalanacak nesneyi seçiyorum,sonra nesnenin bir noktasından tutarak kopyalanacak uzaklığa göreceli koordinat veya o yerdeki uygun tutma noktalarına kilitleyerek çoğaltmış olurum. Eğer birden fazla kopyalama işlemini yapacaksam o zaman nesne seçimini yaparım. Daha sonra Multiple kısaca (M) yazarak tutma noktasını tespit ederim. Çoğaltacağımız noktalara veya tutma noktalarına mouse ile işaretleyerek çoğaltmış olurum. MOVE (M): Bir nesneyi bir yerden alıp başka bir yere veya belirli bir koordinaa taşır. İlk önce taşınacak nesne veya nesneleri seçeriz. Bu nesneleri taşımak için tutacağım noktayı belirlerim. Daha
42 sonra hangi noktaya götüreceksem o noktanın koordinatlarını girerim veya belirlenmiş tutma noktalarını yakalarım. EXTEND : Bir çizgiyi diğerine temas ettirmek,dayamak üzere uzatıyor. 2 ve 3 boyutlu açık Polyline lar,yaylar, çemberler, regionlar, çizgi türleri ve metin nesnelerine uygulanabilir. Uzatılacak çizginin değeceği yaslanma nesnesi seçilir. Onaylanarak uzanacak çizgi seçilir. Çizgiyi uzatmış oluruz. Ayrıca trim komutunda olduğu gibi Extend te de şu özellik var: Dayanılacak çizgi seçildikten sonra onaylanır. Select object to extend diye sorulduğunda F(select fence) yazıp çok sayıda çizim nesnesini bir hamlede seçip dayatmayı yaparız. PROJECT : Bize üç alt seçeneklere ulaşmak için P yazarız: None : 3boyutlu uzayda nesneleri uzatır. Ucs : Geçerli UCS mizin uzayda kesişme şansı olmasada uzatma yapar. View : O anki geçerli bakış açımıza göre uzatma yapar. Ama diğer bakış açılarında uzatma olmadığı görülür. EDGE: Uzatılacak nesnelerin yaslanma şanslarını kontrol eder. No extend: Uzatma işlemine tepkisiz kalır. Extend: Yaslanılacak çizginin sanal uzantısına (doğrultusuna) kadar diğer çizgi uzatılır. Undo: Hatalı yapılmış uzatmaları hemen geri alır. ROTATE : Nesneleri, seçmiş olduğumuz bir nokta etrafında dairesel hareketle döndürürüz. Nesneyi seçtikten sonra döndürme merkezini belirleriz. Daha sonrada döndürme açısını 0~360 derece arasında açı gireriz. REFERANCE (R) : Referans doğrultusu vererek bu doğrultuya göre döndürme açısı girilerek işlem gerçekleştirilir.
43 MIRROR : Seçilen nesnenin ayna tersini (simetrik kopyasını) belirtilen eksen doğrultusunda oluşturur.3 boyutlu nesnelerin kopyalanmasında ise Mirror 3D komutu uygulanır. İlk önce nesne seçilir. Hangi eksen doğrultusunda ayna tersini almak istiyorsak o yönde iki nokta art arda işaretlenir. Burada seçilen eksen ile nesne arasındaki boşluk yeni oluşturacağımız nesnenin yanında da oluşacaktır. Bu boşluğun olmasını istemiyorsak ilk seçtiğimiz nesne kenar çizgisi üzerinden iki nokta işaretleyerek ekseni belirtmem gerekir. Seçilen nesnenin silinmesini istiyorsam N yazılır. Silinmesini istemiyorsam Y yazılır. O zaman simetrik kopyasının yanında nesnemiz olacaktır. Pratik olarak ayna tersini almak için iken sanal eksen için ilk nokta girildikten sonra Ortho on (F8) modunda iken diğer noktayı girmeye gerek kalmaz. Yatay ve düşey hatta polar (açısal) modlarda ayna tersini alabiliriz. Metin türü nesnelerde ayna tersi yapılınca yazılar da ters olacağından, bu durumdan etkilenmemeleri için Mirrtext değişkenini 1 den 0 a değiştiririz. ARRAY : Çoklu kopyalama. Nesnemizi sıralı dizi halinde çoğaltmak istiyorsak Array komutu bizim için çok kullanışlı olacaktır. Bu dizileri sütun, satır şeklinde oluştururuz. Hatta dairesel biçimde de dizilmelerini sağlayabiliriz. Yalnız diziler deki nesnelerin yatay ve düşey aralıklarının durumu hepsinde aynı olmalıdır. Kopyalama ile bu nesneleri çoğaltmamız çok zaman alır. Çoklu kopyalama iki şekilde olur.(r/p) RECTANGULAR ARRAY: R yazarak bu seçeneği etkin kılarız. Satır ve sütun biçimindeki dizilişler vardır. Nesneyi seçip R parametresini yazdıktan sonra şeklimiz kaç satırdan oluşuyorsa o sayı girilir. Bu en az 1 olacaktır. Sonra kaç sütundan oluştuğu sorulur. Yine en az 1 ve daha fazlası değer olmalıdır. Eğer ikisi de 1 olursa kopyalanma olamaz. Daha sonra şekillerin oluşturduğu satır aralıkları ve sonra sütun aralıkları sayı olarak girilir. Oluşturacağımız şekillerin sol alt köşesinden sol köşesine olan yatay veya düşey eksenleri arasındaki uzaklıklar girilecektir. Şeklimiz kopyalanmış olur.
44 POLAR ARRAY: P yazarak kutupsal çoklu kopyalama seçeneğini seçmiş oluruz. Bir nesnenin dilediğimiz sayıda kopyasını, tespit etmiş olduğumuz bir merkez noktası etrafında doğrultuları merkezi görecek şekilde dizilerek çoğaltmış oluruz. Nesneyi seçtikten sonra enter ile onaylıyorum. Saat dizilişinde olduğu gibi dairesel kopyalama için P yazıyorum. Dairenin merkezini işaretliyor, veya koordinat giriyorum. Nesnemi kaç adet kopyalamak istediğimi sayı girerek belirtiyorum. Bu nesnelerin kaç derecelik açı içerisine sığdırmak istediğimi yazarak giriyorum (Tam daire olacaksa360 derece girerim).çoklu kopyalamada dairenin merkezine bakacak şekilde doğrultularını hizalamak için Y seçeneğini giriyorum. N seçeneğini girersem doğrultuları x eksenine dik olacaktır. Böylece çoklu kopyalama işlemini tamamlamış olurum. Eğer dairenin merkezine açılı olarak doğrultuları sıralanmasını istiyorsam. Kopyalama sayısını yazmadan enter ile geçersem bu kez de kopyalanacak nesnelerin arasındaki açıyı girmem istenecektir. İşte şimdi bu nesneler arasındaki açıyı girerek enterle onayladığımda işlem bitmiş olur. STRETCH : Bir nesnenin belirlenmiş bir kısmını herhangi bir doğrultuda çekip, uzatmaya veya kısaltmaya yarar. Böylece nesnenin o kısmının boyu büyümüş veya küçülmüş olacaktır. olur. Şeklini değiştireceğimiz nesnenin o kısmını mouse ile sağdan sola doğru sürükleyerek pencere içine alırız. Nesnenin o kısmını seçmiş oluruz. Sonra çekip uzatacağımız kısmın tutma noktasını işaretleriz. İkinci noktayı da işaretleriz yada koordinat değerini gireriz. Böylece o kısmı büyültmüş oluruz. Tersini yaparsak içe doğru ikinci noktayı verirsek kısaltmış oluruz. Ayrıca varacağı noktayı z değerine göre koordinatını girersek üç boyuta işi taşımış oluruz.
45 Sezgisel olarak nesnenin uzatılmasında polar ve ortho modunun açık olması iyi sonuç verebilir. Bir nesnenin içinde örneğin duvar nesnesinin içinde bulunan bir kapının yerini değiştirmede sadece kapının seçilip kaydırılması ile duvarımızın o uzunluğunun değişikliğe ayak uydurduğunu görebiliriz. ALIGN : İki nesnenin karşılıklı noktalarını eşleştirerek nesneleri birbirine hizalar. Bu hizalamada 2 ve 3 boyutta da UCS den bağımsız olarak yapabilir. Önce hizalamak istediğimiz nesne seçilir. Hizalanacak noktalar karşılıklı olarak belirtilir. N yazılı olursa nesneler aynı boyda hizalanmaz. Y yazılırsa, seçilen nesnemiz, diğerinin kenar uzunluğuna uygun olarak hizalanır. İki boyutlu nesnelerde birbiri üstüne işaretlenen noktalar çakışır. Böylece istenilen hizalama gerçekleştirilmiş olur. En az tek noktadan hizalama yapabiliriz. İki boyutlu nesnelerde birbirine hizalama yaparken üçüncü noktayı vermemiz gerekmez. Enter le geçerek işlemi tamamlarız.
46 EXPLODE : Bütünleşmiş haldeki çizim nesnesini bileşenlerine ayırır. Explode komutunu blokları ve birleşik çizgileri patlatıp, ayrı ayrı segmentlerden oluşan çizim nesneleri haline getirmede kullanıyoruz. Komuta Modify çekme mönüsünden Explode yazarak veya komut satırından X yazarak ulaşabiliriz. Blokların patlatılmasında renk ve çizgi tiplerinde değişmeler olabilir. Minsert veya External Referance ile yerleştirdiğimiz blokları patlatamay ÖLÇÜLENDİRME DIMENSION (DST) Çizimini yapmış olduğumuz nesnenin imalatının yapılabilmesi için gerekli ölçülerinin bilinmesi gerekir. Çizimimiz için gerekli olan ölçülendirmeyi bu sebepten dolayı şekil üzerinde gösteririz. Dimension çekme mönüsünden Dimension araç çubuğundan yada komut satırından Dimstyle, kısaca Dst yazarak Dimension Style Manager diyalog kutusu karşımıza gelir. Diyalog kutusunun sol üst köşesinde Style listesi vardır. Burada önceden oluşturduğumuz stilleri görürüz. Set Current: Seçili ölçülendirme biçemini aktif hale getirir. New: Yeni ölçülendirme biçemine vereceğimiz adı buraya yazarız.
47 New Style Name: Yeni ölçü biçemi ismi yazılır. Start with: Önceden oluşturulmuş ölçü biçeminin üzerinde değişiklik yaparak, tekrar aynı ayarları yapmamak için biçemlerden birini seçeriz. Use for: Yapılacak ölçü ayarlarını hangi tür ölçülendirmede kullanılacak ise onu seçeriz. Ölçülendirme türleri: All dimension: Bütün ölçülendirmeler. Linear dimension: Doğrusal ölçülendirmeler. Angular dimension: Açısal ölçülendirme. Radius dimension: Yarıçap ölçülendirme. Diameter dimension: Çap ölçülendirme Ordinate dimension: Sıralı ölçülendirme Leaders and tolerance: Gösterge ve toleranslar Bir ölçü biçemin içinde farklı ölçülendirme türlerine göre farklı ayarlar yapmak mümkündür. Linear ölçülendirme için ayrı, diameter ölçülendirme için ayrı ayarlar yapabiliriz. Modify: Listeden seçilmiş olan ölçü biçemin özelliklerini değiştirerek yeni bir ölçü biçemini oluşturabiliriz. Override: Ölçü biçemi için geçici bir alternatif üretir. Seçilmiş biçem üzerinde her türlü değişiklik yapabiliriz. Bu özellik ayarlarını değiştirmeye fazla gerek yok. Compare: Listeden seçilmiş ölçü biçemini diğer ölçü biçemleri ile karşılaştırır. Karşımıza gelen Compare Dimension Styles diyalog kutusunda en altta bulunan ölçü biçemlerin birbirlerinden farklı olan kısımlarını görebiliriz. Bunun için Compare yazan kısma ölçü biçemin adını, açılan listeden seçeriz. With yazan yere de açılan listeden diğer ölçü biçemini seçeriz. Bu karşılaştırmanın olabilmesi için en az iki ölçü biçemi gereklidir. ÖLÇÜ BİÇEMİ AYARLARI
48 New, Modify, Over ride düğmelerinden birine tıklandığında ölçü biçemi (Dimension Style) ayarları yapılırken hep aynı diyalog kutusu kullanır. New Dimension Style diyalog kutusunda altı sekme vardır. Bunlar sırası ile inceleyelim: Lines and Arrows: Dimension Line: Ölçü çizgisi ayarları yapılır. Color: Ölçü çizgisi rengi ayarlanır. Lineweight: Ölçü çizgisinin çizgi kalınlığını gerekirse ayarlanabilir. Extend beyon ticks: Tick ölçü çizgisinin yanlara doğru ölçü çizgisi uzantısı olarak çıkıntısının ne kadar olacağı yazılır. Baseline spacing: Paralel iki ölçü çizgisi arasındaki aralığı çizgi birimi cinsinden yazılır. Supress: Ölçü çizgisinin ilk ucu olan Dim1 ve ikinci ucu olan Dim2 için kıtucuklar işretli olursa ölçülendirmenin uc kısımlarındaki ölçülendirme işaretleri seçili olmaz. Ölçü çizgisi uçları boş olur.
49 Extension Line:Ölçü çizgisinden nesneye bağlanan uzatma çizgisinin ayarları yapılır. Color: Uzatma çizgisi rengi ayarlanır. Lineweight: Uzatma çizgisinin çizgi kalınlığını gerekirse ayarlanabilir. Extend beyon dim lines: Ölçü çizgisinin üstüne doğru uzatma çizgisi çıkıntısının ne kadar olacağı yazılır. Offset from origin: Uzatma çizgisinin başlangıcının nesne ile rasında kalacak boşluk. Sayı yazılmazsa uzatma çizgisi nesneye değer. Supress: Uzatma çizgisinin, ölçü çizgisi üzerindeki çıkıntısının iptal edilmesi için kutucukların biri veya ikisi işaretli olmalıdır. Arrowheads: Ölçülendirme işareti (arrow,tick gibi) ayarlarını yapar. 1 st : 1. Ölçülendirme işareti. 2 nd : 2.ölçülendirme işareti. Leader: Gösterge işaretinin şekli ayarlanır. Line: Çap boyunca boydan boya birbirine dik iki çizgi olur. Size: Ölçülendirme işareti büyüklüğü çizim birimi cinsinden alınır. Center Marks For Circle: Type: Yay ve çember merkezini ifade eden merkez iminin şeklini ayarlar. Mark: + şeklinde merkez imi olur. None: Hiçbir anlamı olmayan, yok seçeneğidir. Size: Merkez imi büyüklüğü. Text: Ölçü metinidir. Ölçü çizgisi üzerindeki metinleri düzenler.
50 gerek yok. Text Appearance: Ölçü metninin biçimini düzenler. Text style: Ölçülerde kullanılacak metin biçemini düzenler. Text color: Ölçü metninin rengi ayarlanır. Text height: Ölçü metnin yüksekliği çizim birimi cinsinden girilir. Fraction Height Scale: Kesirli ifadelerin ölçü metnine oranlarını belirler. Bu ayar ile uğraşmaya Draw frame around text: Eğer kutucuk işaretli olursa ölçü metnini dikdörtgen içine alır. Vertical: Ölçü yazısının ölçü çizgisi üzerinde dik konumda olmasını sağlar. Text placement: Ölçü yazısının ölçü çizgisi üzerindeki konumunu ayarlar. Centered: Ölçü yazısı, ölçü çizgisinin içinde,ortasındadır. Above: Ölçü yazısı, ölçü çizgisi üzerine yerleştirilir. Outside: Ölçü metnini ölçü çizgisinin dışına yerleştirilir. JIS: Japon standartlarına uygun olacak şekilde ölçü yazısını yerleştirir. Horizontal: Ölçü metnini ölçü çizgisi üzerinde yatay hizalanmasını yapar. Centered: Ölçülendirme çizgisinin ortasında bulunur. 1 st extension line: 1. Uzatma çizgisine yanaşık ve ölçü çizgisine paraleldir. 2 nd extension line: 2. Uzatma çizgisine yanaşık ve ölçü çizgisine paraleldir. Over 1 st extension line: 1. Uzatma çizgisi üzerinde ve ölçü çizgisine diktir. Over 2 nd extension line: 2. Uzatma çizgisi üzerinde ve ölçü çizgisine diktir. Offset from dim line: Ölçü metnin ölçü çizgisine gömülmesi durumunda, metnin iki yan boşluklarını belirler. Text alignment: Ölçü metnin, ölçü çizgisi üzerinde hizalanmasını ayarlar.
51 Horizontal: Ölçü metnin yatay durumda kalmasını sağlar. Aligned with dimension line: Ölçü metnini, ölçü çizgisi ile hizalar yani paralel olmasını sağlar. Genellikle biz bu seçeneği kullanırız. ISO standart: Uzatma çizgisi arasında metnimiz kalıyorsa, ölçü çizgisi ile hizalar, paralel yapar. Metin uzatma çizgisi dışında bulunuyorsa, yatay olarak hizalar. Fit: Ölçülendirme yaparken yer darlığı nedeni ile ölçülendirme metnini ve ölçülendirme işaretini küçültmemiz gerekmektedir. Fit options: Bu seçenekler ise şöyle özetlenebilir: Either the text orthe arrows,whichever fits best: Metin veya ölçü şeklinden hangisini sığdğrmak uygun ise onu seçer. Arrows: Okları uzatma çizgileri arasında tutar, yazıyı da dışarı atar. Text: Ölçü metni uzatma çizgileri arasında yerleştirir, oklar ise dışarıda kalır. Both text and arrows: Metin ve oklardan herhangi biri bile sıkışık olsa, ikisini de dışarı atar. Always keep text between ext lines: Metni uzatma çizgileri arasına sığdırır. Suppress arrows if they don t fit inside the extension lines: Uzatma çizgileri arasında yer yok ise tümünü görünmez hale getirir. Text placement: Metin olması gerektiği yerde bulunamıyorsa aşağıdakilerden biri seçilir: Beside the dimension line: Ölçü metni, ölçü çizgisinin yanına yerleştirilir. Over the dimension line, with a leader: Ölçü metnini bir gösterge ile ölçü çizgisinin yukarısına yazdırır. Over the dimension line, without a leader: Ölçü metnini bir gösterge kullanmadan ölçü çizgisinin yukarısına yazar. Kullanılışlı bir komuttur. Scale for dimension features: Fit options: Bu seçenekler ölçeğini yandaki kutucuğa girerek değiştirebiliriz. Scale dimension to layout(paper space): Ölçülendirmemizin, layout modunda kullanacağımız ölçeğe uyarlanmasını istersek bu seçeneği işaretleriz. Fine tuning: Ölçü metninin yerleştirilmesi ile ilgili. Place text Manually when dimensioning: Ölçü metnini dilediğimiz yere yerleştirebiliriz. Always draw dim line between ext lines: Ölçü okları uzatma çizgisi dışında bile kalsa yine de ölçü çizgisini iki uzatma çizgisi arasına yerleştirir. Kullanılışlı bir seçenektir. Primary Units: Ölçü birimini ile ilgili düzenleme yapılır.
52 Linear dimension: Doğrusal ölçülendirme ayarları. Unit format: Birim olarak Windows Desktop veya Decimal (ondalık) kullanırız. Precision: Ölçü metnin ne kadar küsürlü sayı olacağını ayarlarız. Fraction format: Bayağı kesir ölçü birimini seçmiş isek o zaman bu kutu aktif olur ve seçeneklerine girilebilir. Suffix: Ölçü metinlerinin sonuna özel karakterler veya cm,m gibi yazılar ekleyebiliriz. Decimal separator: Decimal ölçü birimini kullanırsak ondalık kesir sayıların arasını nokta, virgül veya boşlu olarak ayırabiliriz. Round off: Küsürlü sayıya, girilen ondalık sayı hassasiyetinde yuvarlatma yapabilir. Prefix: Ölçü metninin önüne özel karakterler (+,- gibi) ekleyebiliriz. Measurenent scale: Ölçü değerinin ölçeğini ayarlarız. Scale faktör: Ölçek katsayısı girilen sayı ile ölçülen uzunluk çarpılır. Apply to layout dimensions only: Layout (paper space) modunda geçerli olması için onay kutucuğu işaretlenir. Zero suppression: Ölçülerdeki rakamların küsüratlarını atar. Leading: Virgülden önceki 0 rakamı göstermez. Örn. 0,5=>,5 gibi gösterir. Trailing: Virgülden sonra gelen fazlalık sıfırları göstermez. Örn. 5,500=> 5,5 gibi. 0 feet: Ayak uzunluk biriminde 0 küsüratı göstermez. 0 inches: Parmak ölçü biriminde 0 küsüratı göstermez. Angular dimensions: Açılı ölçülendirme ayarları. Units format: açılı ölçü birimlerini seçeriz. Precision: Açılı ölçü sayısında virgülden sonra kaç sıfır yazılacağını belirleriz. Örn. 30,0 gibi. Zero suppression: Açılı ölçülendirmeler sonucu çıkan sıfırlardan kurtulmayı sağlar. Leading: Virgülden önceki sıfır rakamını göstermez. Örn. 0,5=>,5 gibi. Trailing: Virgülden sonraki sıfır rakamını göstermez. Örn. 55,000=>55 gibi.
53 Alternate Units: Ölçü birimine alternatif diğer mimari,ayak, parmak gibi ölçü birimleri ile yanında gösterilir. Display alternateunits: Bu seçenek işaretli olursa sönük olan diğer seçenekler aktifleşir. Alternate units: Unit format: Alternatif ölçü birimlerini gösterir. Precision: ondalık kesirli kısmın, virgülden sonraki hane sayısını gösterir. Multiplier for alt units: Esas ölçü değeri ile alternatif ölçü değeri değeri arasındaki katsayıdır. Round distances to: Belirli bir katsayı etrafında yuvarlatır. Prefix: Alternatif ölçü değerinin başına ön ek ekleme yapar. Suffix: Alternatif ölçü değerinin sonuna son ek ekleme yapar. Zero suppression: Küsüratlardaki sıfırlardan bizi kurtarır. Leading: Virgülden önceki sıfır rakamını göstermez. Örn. 0,5=>,5 gibi. Trailing: Virgülden sonraki sıfır rakamını göstermez. Örn. 55,000=>55 gibi. 0 feet: Bir ayak uzunluk biriminden küçük ölçülerde 0 rakamı göstermez. 0 inches: Parmak ölçü birimi bir tam ayak ölçüsüne denk oluyorsa parmaklı kısım gösterilmez. Placement: Alternatif ölçü değeri ölçü değerinin neresinde olacağını belirler. After primary value: Alternatif ölçü değeri, esas ölçü değerinin yanında gösterilir. Below primary value: Alternatif ölçü değeri, esas ölçü değerinin altında gösterilir. Tolerances: Teknik dilde kabul edilen en küçük hata payına tolerance denir.. Tolerance format: Tolerans değerini ölçü çizgisi üzerinde nasıl gösterebileceğimizi ayarlar. Method: Tolerans hesap metodlarını gösterir. None: Tolerans hesaplamaz. Symmetrical: tolerans değeri ekler. Deviation: Ölçü değerinin yanına en yüksek ve en düşük hata payı değerini yazar. Limits: Ölçü değerinin kendisini göstermez. Onun yerine hata payı değerlerlerinden yüksek olanı üste, düşük değer ise alta yazar. Basic: Ölçü değerini kutu içinde gösterir. Precision: Toleranslı değerin virgülden sonra kaç haneli olacağını gösterir. Upper value: En yüksek hata payı değeri girilir. Örneğin bina çizimi için cm cinsinden ölçülendirmede 1cm hata payını girebiliriz. 0 cm lik bir uzunluğun hata payı değeri, ölçü değerinin 1cm üstüdür. Yani 1 cm dir. Basic ve none seçeneklerinde etkinleşmez. Lower value: En düşük hata payı değeri girilir. Örneğin bina çizimi için cm cinsinden ölçülendirmede 1cm hata payını girebiliriz. 0 cm lik bir uzunluğun hata payı değeri, ölçü değerinin 1cm altıdır. Yani 99 cm dir. Deviation ve limit seçeneklerinde etkinleşir. Scaling for height: Tollerans sayısının yüksekliğini ölçü sayısının yüksekliğini dikkate alır. Girilen oranla çarpar, yüksekliği değişir..
54 Vertical position: Symmetrical ve deviation toleranslarında kullanılır. Bottom: Alt hata değeri sayısı hizasına göre ölçü sayısı hizalanır. Middle: Tolerans sayısı, ölçü sayısı yüksekliğince ortalanır. Top: Üst hata değeri sayısı hizasına göre ölçü sayısı hizalanır. Zero suppression: Toleranslardaki gereksiz sıfırlardan bizi kurtarır. Leading: Virgülden önceki sıfır rakamını göstermez. Trailing: Virgülden sonraki sıfır rakamını göstermez. 0 feet: Bir ayak uzunluk biriminden küçük ölçülerde 0 rakamı göstermez. 0 inches: Parmak ölçü birimi bir tam ayak ölçüsüne denk oluyorsa parmaklı kısım gösterilmez. Alternate unit tolerance: Precision: Alternatif ölçünün toleransta kullanılacak küsürlerin, virgülden sonraki hane sayısını gösterir. Zero suppress: tolerans hesapları sonucu ortaya çıkabilecek sıfırları yok eder. ÖLÇÜLENDİRME YAPMAK Nesneyi ölçülendirmek için Dimension araç çubuğundan veya komut satırına dim Komutlarını yazarak yapabiliriz. Linear dimension: Doğrusal ölçülendirme yapar. Ard arda yatay ve düşey olarak ölçülendirmeyi yapabiliriz. Ölçülendirilecek nesnenin ilk noktası ve sonrasında da diğer ikinci noktası işaretlenir. Son olarak ölçü çizgisinin nesneden olan uzaklığını belirtilir. Mouse ile de işaretlenerek uzaklık belirtilebilir. Komut satırından Dim yazıp enterledikten sonra yatay ölçülendirme için horizontal (hor),düşey ölçülendirme için de vertical(ver) yazıp enterleyerek ölçülendirme yapılabilir. Ölçülendirme yapılırken ikinci noktayı da işaretlediğimizde karşımıza aşağıdaki seçenekler çıkar. Sırası ile bunları görelim: Mtext: Multiline text diyalog kutusu görülür. Ölçülmüş olan değer yanına başka bir metin ilave edebilir veya ölçülmüş metni silip, istediğimiz metini yazabiliriz. Text: Karşımıza gelecek olan enter dimension text yazısının yanına istediğimiz metni yazabiliriz. Ölçülen sayımız değişmiş olur. Angle: Ölçü metnini ölçü çizgisi ile yaptığı açıyı değiştirebiliriz. Horizantal : Sadece yatay ölçülendirme yapma imkanı sağlar. Vertical: Sadece düşey ölçülendirme yapma imkanı sağlar.