İÇİNDEKİLER GİRİŞ...1 I. ZAMANAŞIMI TEORİSİ...3 A. Kavram... 3 1.Tanımı... 3 2. Vergi Hukukunda Zamanaşımının Diğer Kanunlardaki Zamanaşımı ve Benzeri Müesseseler İle Karşılaştırılması... 5 a. Özel Hukuktaki Zamanaşımı İle Karşılaştırma... 5 b. Ceza Kanunundaki Zamanaşımı İle Karşılaştırma... 6 B. Zamanaşımının Kabul Edilme Sebepleri... 7 1. Özel Hukukta Zamanaşımının Kabul Edilme Sebepleri... 7 2. Ceza Hukukunda Zamanaşımının Kabul Edilme Sebepleri... 8 3. Vergi Hukukunda Zamanaşımının Kabul Edilme Sebepleri...10 II. TARH ZAMANAŞIMI...12 A. Kavram... 12 B. Koşulları... 14 1. Vergiyi Doğuran Olayın Gerçekleşmesi... 15 2. Tarh İşleminin Kanunda Öngörülen Sürede Yapılmaması...16 3. Tebliğin Kanunda Öngörülen Sürede Yapılmaması... 17 C. Zamanaşımını Durduran ve Kesen Nedenler... 24 1. Zamanaşımını Durduran Nedenler... 25 a. Matrah Takdiri İçin Takdir Komisyonuna Başvurulması...25 (1) 01.01.2005 Tarihinden Önceki Dönemler İle İlgili 08.07.2010 Tarihi İtibariyle Takdir Komisyonunda Bekleyen Dosyalar... 27 (2) Salt Zamanaşımının Durdurulması İçin Takdir Komisyonuna Başvurulması... 29 b. Mücbir Sebep Nedeniyle Sürelerin İşlememesi... 32 2. Zamanaşımını Kesen Nedenler... 34 V
D. Hukuki Sonuçları... 35 1. Tarhiyat Yapılamaması... 35 2. Hataların Düzeltilememesi... 36 3. Vergi İncelemesi Yapılamaması... 39 4. Defter ve Belgelerin İbrazının İstenememesi... 40 E. Özellikli Durumlar... 41 1. Şarta Bağlı İstisna veya Muafiyet Uygulamalarında Zamanaşımı...41 a. Taşınmaz ve İştirak Hissesi Satış Kazancı İstisnası... 41 b. Yatırım Teşvik Belgesi Sahibi Mükelleflere Tanınan KDV İstisnası... 42 c. Döviz Kazandırıcı Faaliyetlere İlişkin Damga Vergisi İşlemleri...43 d. 5746 Sayılı Araştırma ve Geliştirme Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanun Uyarınca Ayrılan Fonların İşletmeden Çekilmesi... 44 e. İndirimli Kurumlar Vergisi Uygulaması... 45 2. Yıllara Yaygın İnşaat ve Onarım İşlerinde Zamanaşımı... 47 3.Kurumların Tasfiyesinde Zamanaşımı... 48 4. Veraset ve İntikal Vergisinde Zamanaşımı... 49 5. Motorlu Taşıtlar Vergisinde Zamanaşımı... 51 6. Damga Vergisinde Zamanaşımı... 52 7. Emlak Vergisinde Zamanaşımı... 54 a. Genel Kural... 54 b. Bildirim Dışı Kalan Binalarda Zamanaşımı... 54 8. Gelir ve Kurumlar Vergisi Tevkifatında Zamanaşımı... 55 9. Gelir ve Kurumlar Vergisinin İadesinde Zamanaşımı... 58 10. Devreden Katma Değer Vergisinde Zamanaşımı... 59 11. Katma Değer Vergisi ve Özel Tüketim Vergisi İadesinde Zamanaşımı... 59 12.Mahkeme Kararları Sonucunda İptal Edilen İşlemlerde Zamanaşımı... 62 13. Özel Hesap Dönemi Kullanan Mükelleflerde Zamanaşımı...64
14. İthalde Alınan Vergilerde Zamanaşımı... 64 15. Zamanaşımı Süresinin Dolmasına 3 Ay Kala Tarhiyat Öncesi Uzlaşma Yapılamaması... 65 16. Geçmiş Yıl Zararlarının Mahsubunda Zamanaşımı... 67 III. İDARİ PARA CEZALARINDA VE HÜRRİYETİ BAĞLAYICI CEZALARDA ZAMANAŞIMI...69 A. İdari Para Cezalarında Zamanaşımı... 69 1. Tanımı ve Kapsamı... 69 a. Vergi Ziyaı Cezasında Zamanaşımı... 71 b. Usulsüzlük Cezalarında Zamanaşımı... 72 2. Ceza Kesme Zamanaşımını Durduran ve Kesen Nedenler...74 a. Durduran Nedenler... 74 b. Kesen Nedenler... 74 3. Hukuki Sonuçları... 75 4. Özellikli Durumlar... 75 a. Şarta Bağlı İstisna veya Muafiyet Uygulamalarına İlişkin Cezalarda Zamanaşımı... 75 b. Damga Vergisine İlişkin Cezalarda Zamanaşımı... 76 (1) Hükmünden Yeniden Faydalanılan Kağıtlara İlişkin Cezalarda Zamanaşımı... 76 (2) Hükmünden Yeniden Faydalanılan Kağıtlara İlişkin Noterlere Kesilecek Özel Usulsüzlük Cezalarında Zamanaşımı...76 c. Veraset ve İntikal Vergisi Kanunu nun 17 inci Maddesi Uyarınca Kesilecek Cezalarda Zamanaşımı... 77 d. Tasfiye Halinde Ceza Kesmede Zamanaşımı... 79 e. Mücbir Sebebin Ceza Kesmede Zamanaşımına Etkisi... 79 f. Gümrük Kanununa Göre Kesilen Para Cezalarında Zamanaşımı..80 B. Vergi Usul Kanununda Düzenlenen Hürriyeti Bağlayıcı Cezalarda Zamanaşımı... 80 1. Dava Zamanaşımı... 82 a. Zamanaşımının Durması... 85 VII
(1) Soruşturma ve Kovuşturma Yapılmasının İzin Veya Karar Alınmasına Bağlı Olması... 85 (2) Soruşturma ve Kovuşturma Yapılmasının, Diğer Bir Mercide Çözülmesi Gereken Bir Meselenin Sonucuna Bağlı Bulunması...85 (3) Kanun Gereğince Hakkında Kaçak Olduğu Hususunda Karar Verilmiş Olunması... 89 b. Hukuki Sonuçları... 90 c. Zamanaşımının Kesilmesi... 91 2. Ceza Zamanaşımı... 92 a. Zamanaşımının Durması... 93 (1) Milletvekili Sıfatının Kazanılması... 93 (2) Hükümlünün Asker Olması... 93 (3) Hükümlünün Bir Başka Cezadan Dolayı Ceza İnfaz Kurumunda Bulunması... 93 (4) Cezanın İnfazının Ertelenmesi veya Durdurulması...93 b. Hukuki Sonuçları... 94 c. Zamanaşımının Kesilmesi... 94 IV. TAHSİL ZAMANAŞIMI...95 A. Kavram... 95 B. Koşulları... 95 1. Kamu Alacağının Vadesinin Gelmesi... 96 2. Tahsil İşleminin Kanunda Öngörülen Sürede Yapılmaması...100 C. Tahsil Zamanaşımını Durduran ve Kesen Nedenler... 100 1. Tahsil Zamanaşımını Durduran Nedenler... 100 2. Tahsil Zamanaşımını Kesen Nedenler... 101 a. Ödeme... 102 b. Haciz Tatbiki... 105 c. Cebren Tahsil ve Takip Muameleleri Sonucunda Yapılan Her Çeşit Tahsilat... 106 VIII
d. Ödeme Emri Tebliği... 107 e. Mal Bildirimi, Mal Edinme ve Mal Artmalarının Bildirilmesi...108 f. Kefile veya Yabancı Şahıs ve Kurum Mümessillerine Tatbik Edilen Veya Bunlar Tarafından Yapılan Bazı İşlemler...109 g. İhtilaflı Alacaklarda Kaza Mercilerince Bozma Kararı Verilmesi... 109 h.amme Alacağının Teminata Bağlanması... 110 i. Kaza Mercilerince İcranın Tehirine Karar Verilmesi...111 j. İki Amme İdaresi Arasında Mevcut Bir Borç İçin Alacaklı Amme İdaresi Tarafından Borçlu Amme İdaresine Borcun Ödenmesi İçin Yazı İle Müracaat Edilmesi... 111 k. Amme Alacağının Özel Kanunlara Göre Ödenmek Üzere Müracaatta Bulunulması ve/veya Ödeme Planına Bağlanması...111 D. Hukuki Sonuçları... 112 E. Özellikli Durumlar... 115 1. Kısıtlı Arazilerde Zamanaşımı... 115 2. 6183 Sayılı Kanun Uyarınca Yapılan Tecilin Zamanaşımına Etkisi..115 3. İflas Ertelemenin ve Konkordatonun Tahsilat Zamanaşımına Etkileri... 116 4. Şirket Ortaklarının ve/veya Yöneticilerinin Takip Edilmesi...117 5. İşe Başlarken Verilen Teminatın Zamanaşımına Etkisi...118 6. 6552 Sayılı Kanun Uyarınca Vergi Borçlarının Yeniden Yapılandırılmasının Zamanaşımına Etkisi... 118 F. İdari ve Adli Para Cezalarında Tahsil Zamanaşımı...119 SONUÇ VE DEĞERLENDİRME...121 KAYNAKÇA...123 IX