KURUMLAR VERGİSİ KANUNUNDA ÖZELLİK ARZ EDEN HUSUSLAR 1
Yurt dışında yabancı bir firma tarafından yapılmakta olan inşaat işinde çalışmak amacıyla yurt dışına personel gönderilmesi işleminden elde edilen kazancın KVK nın 5-1/h istisnasından yararlanması mümkün müdür? 2
Yurt dışında yabancı bir firma tarafından yapılmakta olan inşaat işinde çalışmak amacıyla yurt dışına personel gönderilmesi işleminden elde edilen kazancın, 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 5 inci maddesinin birinci fıkrasının (h) bendinde düzenlenen istisna kapsamında değerlendirilmesi mümkün değildir. 3
Tasfiyeye girmiş olan kooperatifin envanterinde kayıtlı demirbaşlarını site yönetimine bedelsiz olarak devretmesi sebebiyle Kurumlar Vergisi mükellefiyeti açılır mı? 4
Kurumlar vergisinden muaf olan bir kooperatifin amacının gerçekleştirilmesinden sonra envanterde kayıtlı bulunan demirbaşlarının yeni kurulan site yönetimine devredilmesi; ortak dışı işlem olarak değerlendirilemeyeceğinden, bu işlem dolayısıyla kooperatif için kurumlar vergisi mükellefiyetinin tesis edilmesine gerek bulunmamaktadır. 5
5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 5 inci maddesinin birinci fıkrasının (ı) bendinde yer alan hükme göre beş hesap dönemi kurumlar vergisinden istisna Özel Öğretim Kurumlarının gelecek yıllara ait kiralara mahsuben ödenen döviz avanslarının, dönem sonu değerlemelerinden elde edilen kur farkı gelirlerinin bahse konu istisna kapsamında değerlendirilmesi mümkün müdür? 6
Eğitim ve öğretim faaliyetlerinin gerçekleştirildiği okullara ilişkin olarak döviz cinsinden ödenen kira bedellerinden kaynaklanan ve değerleme gününde oluşan olumlu veya olumsuz kur farklarının bahse konu istisna kazancın tutarının tespitinde dikkate alınması gerekmektedir. 7
Şirket aktifinde 2 yıldan fazla süreyle yer alan iştirak hisselerinin iştirakin kendisine satış işleminde satış bedelinin nakit olarak tahsil edilmeyerek, şirket mali yapısının güçlendirilmesi amacıyla mevcut borçlara mahsubu halinde söz konusu satış işleminin Kurumlar Vergisi Kanunu'nun 5/1-e maddesi kapsamında değerlendirilmesi mümkün müdür? 8
İştirak hisselerinin, şirketin iştirakine olan mevcut borçlarına mahsubu karşılığında Türk Ticaret Kanunu hükümleri dahilinde iştirakin kendisine satışından elde edilen kazanç, Kurumlar Vergisi Kanunu'nun 5/1-e maddesinde belirtilen şartlar çerçevesinde kurumlar vergisinden istisna edilebilecektir. Ayrıca, ilişkili kişilerle yapılan işlemlerle ilgili olarak, Kurumlar Vergisi Kanununun 13 üncü maddesinde yer alan transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü kazanç dağıtımına ilişkin hükümlerin de dikkate alınması gerekmektedir. 9
Şirket ana sözleşmesinde taşınmaz ticareti ve kiralanmasıyla uğraşıldığına ilişkin hüküm bulunmayan şirketin aktifine kayıtlı arsasını parselleyerek inşaat projesi çizdirmesi ve yapı ruhsatı alması durumunda bahse konu arsanın inşaat ile ilgili hiçbir faaliyet yapılmadan satışı halinde elde edilen kazanç için kurumlar vergisi istisnasından yararlanılabilir mi? 10
Şirket aktifine kaydedilen arsanın parsellenerek satışı halinde taşınmaz ticareti ile uğraşılmış olacağından, bu taşınmazların satışından doğan kazançla ilgili olarak Kurumlar Vergisi Kanununun 5 inci maddesinin birinci fıkrasının (e) bendinde yer alan kurumlar vergisi istisnasından yararlanılması mümkün bulunmamaktadır. 11
Türkiye'de gerçekleştirilen araştırma ve yenilik faaliyetleri sonucu patenti alınan buluşların Türkiye'de fason üretim yoluyla ürettirilmesi durumunda fason üretim yoluyla ürettirilip satışa konu ürünlerden elde edilen kazanç dolayısıyla sınai mülkiyet hakları istisnasından yararlanılabilir mi? 12
Türkiye'de fason olarak üretim yaptırılmasının sınai mülkiyet haklarında istisna uygulamasında bir etkisi yoktur, ancak söz konusu buluşlara ilişkin fason üretimi gerçekleştiren gerçek veya tüzel kişilerin elde edeceği kazançların istisnadan faydalanması mümkün değildir. 13
5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 5'inci maddesinin birinci fıkrasının (ı) bendinde yer alan hükme göre beş hesap dönemi kurumlar vergisinden istisna edilen eğitim ve öğretim kurumunun kendi okullarında öğrencilere verdiği test ve diğer eğitim materyallerini kuruluş ve etüt merkezlerine fatura karşılığında vermesi sonucu alınan yayın hizmeti bedelleri ile özel eğitim kuruluşuna verilen franchise hizmetinden elde ettiği gelirler istisna kapsamında değerlendirilebilir mi? 14
Kuruluş ve etüt merkezlerine fatura karşılığında verilen yayın hizmeti bedelleri ile franchise hizmetinden elde edilen gelirlere isabet eden kısım için 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 5 inci maddesinin birinci fıkrasının (ı) bendinde yer alan eğitim ve öğretim işletmelerinde kazanç istisnasından yararlanılması mümkün bulunmamaktadır. 15
Yurt dışına elektronik sistemler tasarım hizmeti veren şirketin bu hizmetin bir kısmını şirket çalışanı olan mühendisin yurt dışında çalışması sonucu vermesi durumunda şirketin bu hizmet satışından elde ettiği kazanç Kurumlar Vergisi Kanununun 10 uncu maddesinin birinci fıkrasının (ğ) bendi hükmünden faydalanabilir mi? 16
Yurt dışı mukimi şirkete Türkiye'den verilen elektronik sistem tasarımı hizmetinden elde edilen kazancın %50'sinin, 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 10-1/ğ bendinde belirtilen şartların sağlanması koşuluyla kurum kazancından indirim konusu yapılması mümkün olup, kazancın şirket çalışanı olan mühendisin yurt dışında verdiği hizmete isabet eden kısmının indirime konu edilmesi mümkün değildir. 17
TUGS a kayıtlı bir geminin ulusal ve uluslar arası navlun taşımacılığı yapan bir denizcilik şirketi ile çıplak gemi (bareboat charter) sözleşmesi yaparak belli bir süre için, geminin kaptan ve tayfalarını kendileri tayin ederek, istediklere yere kendi şirketleri namına navlun taşımaları için kiralanması halinde ödenecek bedel 4490 sayılı kanuna göre KVK ndan istisna edilir mi? 18
Geminin kaptan ve tayfalarının kiracı tarafından tayin edilerek istenilen yerlere navlun taşınması halinde donatan-kiracı arasındaki ilişki gemi kira sözleşmesi hükümlerine tabi olacağından, çıplak kira sözleşmesi kapsamında elde edilen kazançların 4490 sayılı Kanunun 12 inci maddesinde yer alan istisnaya tabi tutulması mümkün bulunmamaktadır. 19
Kat karşılığı yapılan inşaat işlerinde stoklara alınan ve satılamayan dairelere yapılan elektrik-yakıt vs. masraflar gider yazılabilir mi? 20
Söz konusu giderler kazancın elde edilmesi ve idamesiyle ilgili olması şartıyla kurum kazancının tespitinde indirim konusu yapılabilir. 21
İş ortaklığının kesinti suretiyle ödediği vergi alacağının ortakların kendi adlarına vereceği teminat mektubu karşılığı nakden iadesi mümkün müdür? 22
İş ortaklığının kurumlar vergisi iade alacağına ilişkin olarak ortaklardan birinin kefaleti ile süresiz ve şartsız olarak düzenlenecek olan teminat mektubunun verilmesi durumunda nakden iade işlemi mümkün bulunmaktadır. 23
Yatırım döneminde diğer faaliyetlerden elde edilen kazançlara indirimli kurumlar vergisi uygulanmaması durumunda geriye dönük düzeltme beyannamesi verilmek suretiyle yararlanılması mümkün müdür? 24
Yatırım teşvik belgesine konu tevsi yatırımlarda "yatırım dönemi"nde diğer faaliyetlerden elde edilen kazançlar için indirimli kurumlar vergisinden faydalanılması mümkün olup, diğer faaliyetlerden elde edilen kazançlarla ilgili olarak indirimli kurumlar vergisinden yararlanılmayan hesap dönemlerine ilişkin olarak düzeltme beyannamesi verilmek suretiyle teşvik belgesi kapsamında yatırım döneminde indirimli kurumlar vergisinden yararlanılması mümkündür. 25
Sermaye şirketinin şahıs işletmesine dönüştürülmesi durumunda vergileme ne şekilde olacaktır? 26
Sermaye şirketinin şahıs işletmesine dönüştürülmesi, Kurumlar Vergisi Kanunu açısından devir olarak değerlendirilemeyeceğinden bu suretle gerçekleştirilen ticari işletmeye dönüştürülme işlemi dolayısıyla doğan karların hesaplanarak kurumlar vergisine tabi tutulması gerekmektedir. 27
İş ortaklığı faaliyetinin 2016 yılı içinde sonlandığı durumda iş ortaklığı kazancına ait kurumlar vergisi beyannamesi ne zaman verilecektir? 28
Faaliyeti 2016 yılı içinde sona eren iş ortaklığının 2016 yılı içinde elde ettiği kazançların 01-25 Nisan 2017 döneminde verilecek olan kurumlar vergisi beyannamesi ile beyan edilmesi gerekmektedir. 29
Tam mükellef bir tüzel kişi ile iş ortaklığı kuran şirketin yurt dışında yapacağı inşaat işi dolayısıyla elde ettiği kazanç KVK'nın 5 inci maddesinin birinci fıkrasının (h) bendi uyarınca kurumlar vergisinden istisna mıdır? 30
Söz konusu kazançlar KVK'nın 5 inci maddesinin birinci fıkrasının (h) bendi uyarınca kurumlar vergisinden istisna edilebilecektir. Öte yandan, söz konusu inşaat işinin, bir iş ortaklığı kurulmaksızın adi ortaklık şeklinde gerçekleştirilmesi halinde de adi ortaklığın kurumlar vergisi mükellefi ortakları, ortaklık faaliyetinden kendi paylarına düşen kârlarını geçici ve yıllık kurumlar vergisi beyannamesine dahil ederek kurumlar vergisi istisnasından yararlanabileceklerdir. 31
Uluslararası taşımacılık faaliyetinin bir sonraki döneme sarkması halinde taşımacılık bedeli, hangi dönem kazancına dahil edilecektir? 32
Ticari bir faaliyet olan uluslararası taşımacılık işlemlerinde Gelir Vergisi Kanunu yönünden vergiyi doğuran olayın faaliyetin tamamlandığı, yani taşınan malların fiilen adrese teslim edildiği tarihte meydana gelmesi ve alacak hakkının da bu tarihte doğması nedeniyle gelir bu tarih itibarıyla tahakkuk edecektir. 33
Tek bir şirkete ait iştirak hisselerinin iki ayrı şirkete ayni sermaye olarak konulması suretiyle kısmi bölünmeye tabi tutulması mümkün müdür? 34
Şirketin aktifinde yer alan ve iki yıldan uzun süredir elde tutulan iştirak hisselerinin mevcut veya yeni kurulacak iki ayrı şirkete ayni sermaye olarak konulması mümkün bulunmakla birlikte, söz konusu iştirak hisselerinin tek bir şirkete ait olması halinde, bu iştirak hisselerinin bir bütün halinde kısmi bölünme işlemine tabi tutulması gerekmektedir. Bu nedenle, şirketin aktifinde iki yıldan uzun süredir yer almakta olan bir adet iştirake ait hisselerin parça parça kısmi bölünme işlemine tabi tutulması mümkün değildir. 35
Kurumlar vergisi beyannamesinde geçici vergi ve tevkif yoluyla ödenen verginin bulunması halinde beyanname üzerinden mahsup sıralaması ve mahsup sonrası kalan tutarın olması halinde iade işlemi nasıl olmalıdır? 36
Mükelleflerin hesap dönemi içinde ödeyerek kurumlar vergisi beyannamelerinde mahsup konusu yaptıkları kesinti yoluyla ödenen vergiler, nakden ödenen geçici vergiler ve KDV iade alacaklarından mahsup edilerek ödenen geçici vergilerin kurumlar vergisi beyannameleri üzerinde mahsubundan sonra nakden iadesinin talep edilmesi halinde, hesaplanan kurumlar vergisinden sırasıyla kesinti yoluyla ödenen vergiler daha sonra nakden ödenen geçici vergiler ve daha sonra da KDV iade alacaklarından mahsup edilerek ödenen geçici vergilerin mahsup edilmesi gerekmekte olup, nakden iade işlemlerinin gerçekleştirilmesi sırasında söz konusu mahsup sırasının takip edilerek iadesi gereken geçici vergi tutarlarının ayrıştırılması gerekmektedir. 37
Mükellefin 2016/1-12 Kurumlar Vergisi Beyannamesi Kesinti Yoluyla Ödenen Vergiler : 2.000.-TL Geçici Vergi : 209.000.-TL Mahsup Edilecek Vergiler Toplamı : 211.000.-TL Hesaplanan Kurumlar Vergisi : 102.000.-TL İadesi Gereken Geçici Vergi : 109.000.-TL Geçici Vergi Ödeme Durumu Dönemi Tutarı Ödeme Şekli 2016/1-3 105.000.-TL Nakit 2016/4-6 88.000.-TL KDV iade alacağından mahsup yoluyla 2016/7-9 16.000.-TL KDV iade alacağından mahsup yoluyla 2016/10-12 Ödeme yok 38
Mahsup Sırası: Hesaplanan Kurumlar Vergisi 102.000.-TL 1-Kesinti Yoluyla Ödenen Vergi - 2.000.-TL Kalan 100.000.TL 2- Nakden Ödenen Geçici Vergi -105.000.-TL Nakden İade Edilebilir Geçici Vergi 5.000.-TL (252 Seri No.lu GVK Tebliğine göre) 3- KDV İade Alacağından 104.000.-TL Mahsup Yoluyla Ödenen Vergi (88.000+16.000) 252 Seri No.lu GVK Tebliği uyarınca nakden iadesi mümkün değildir. 104.000.-TL tutarındaki geçici verginin asıl kaynağının katma değer vergisi olması nedeniyle, bu tutarın 262 Seri No.lu GVK Genel Tebliği uyarınca KDV Tebliğleri çerçevesinde iadesi yapılacaktır. 39
Nev i değişikliği halinde devam etmekte olan yıllara sari inşaat işine ilişkin kazanç hangi hesap döneminde beyan edilir? 40
Nev i değişikliği halinde tür değiştiren şirket tarafından taahhüt edilmiş olan ve yapımı devam eden yıllara sari inşaat işleri nedeniyle oluşan maliyet ve hak ediş hesapları da devredildiğinden, söz konusu inşaat işlerine ilişkin kazancın işin bittiği dönem kurum kazancına dahil edilerek vergilendirilmesi ve bu işe ilişkin kesinti suretiyle ödenen vergilerin de aynı dönemde dikkate alınması gerekmektedir. 41
Ecrimisil ödeyerek kullanım hakkına sahip olunan hazine adına kayıtlı 2/B arazisinin zilyetliğinin devrinde alınan bedel Kurumlar Vergisinden istisna mıdır? 42
Ecrimisil ödenerek kullanılan hazine adına kayıtlı 2/B arazisinin zilyetliğinin üçüncü kişilere devrinden elde edilecek kazanç Kurumlar Vergisinin 5-1/e bendi kapsamında kurumlar vergisinden istisna edilmesi mümkün bulunmamaktadır. 43
TEŞEKKÜRLER