ADEM İLKKILIÇ İLKOKULU REHBERLİK SERVİSİ BİLİNÇLİ AİLE MUTLU ÇOCUK İSA KOLUMAN Psikolojik Danışman & Rehber Öğretmen
ANNE BABA TUTUMLARI VE ÇOCUGUN GELİŞİMİNE ETKİLERİ
KONU BAŞLIKLARI Anne baba tutumlarının tanımlanması, Aile tutumları Anne babalara tavsiyeler.
Nasıl Bir Çocuk Yetiştirmek İstiyorsunuz? 4
5
6
ANNE BABA TUTUMLARI Çocuk dediğin, uslu oturur. Çocuk dediğin, her lafa karışmaz. Çocuk dediğin, yeni icatlar çıkarmaz. Çocuk dediğin, büyükleri üzmez Çocuk dediğin, insanın kafasını şişirmez. Çocuk dediğin, büyüklerin sözünü dinler. Çocuk dediğin, yapma deyince yapmaz. Çocuk dediğin,çok soru sormaz..
ANNE BABA TUTUMLARI Anne baba tutumu: Anne baba ve çocuk arasındaki etkileşimin türüne denir. Her ailenin çocuk yetiştirme biçimi ve çocuklarına karşı olan davranışları ve tepkileri birbirinden farklıdır. Bu farklılıkları belli başlı konu başlıkları altında inceleyecek olursak şu ana-baba tutumlarının olduğu görülmektedir.
. ANNE BABA TUTUMLARINI Bir çocuk için annesi ve babası dünyayı temsil eder. Çocuk, annesi ve babası nasıl davranıyorsa, dünyadaki herkesin de aynı şekilde davranacağını düşünür. M. SCOTT PECK
11
1-) AŞIRI KORUYUCU ANNE-BABALAR
13
15
2-) BAŞIRI BASKICI OTORİTER ANNE-BABALAR
SÜREKLİ ELEŞTİRİLDİKLERİ İÇİN BENİK SAYGISI GELİŞTİREMEZLER İÇİNE KAPANIKLARDIR.
18
3-) AŞIRI HOŞGÖRÜLÜ/SERBEST ANNE-BABA 19
20
21
22
24
4-) MÜKEMMELİYETÇİ ANA-BABALAR Bu tutumu benimseyen anne babalar çocuklarını akademik, sosyal, sanatsal, sportif her alanda kusursuz olmasını beklerler. Aile beklentilerini karşılaması için çocuk yoğun bir eğitim sürecine tabi tutar. Çocuktan beklentiler yaşının ve kapasitesinin üzerindedir.
BU TÜR ANNE BABALARI MEMNUN ETMEK OLDUKÇA ZORDUR. ÇOCUK ÇIRPINDIKÇA HEP DAHA FAZLASINI İSTERLER ZAMANLA ÇOCUK AŞIRI KAYGI, STRES, TEDİRGİNLİK, HAYAL KIRIKLIĞI GİBİ DUYGULARI YAŞAMAYA BAŞLAR. TIRNAK YEME, KEKEMELİK, ALT ISLATMA, YALAN, ÇALMA,...GİBİ DAVRANIŞ SORUNLARIYLA KENDİNİ İFADE EDER. 26
28
5-) İLGİSİZ VE DUYARSIZ ANNE BABALAR Çocuğa karşı denetim, çocuğun ilgi ve gereksinimlerine verilen tepki çok düşüktür. Çocuklarına yeteri kadar zaman ayırmazlar. Sadece anne, sadece baba ya da anne- baba duyarsızdır. Ruhsal durum ve okul başarısıyla ilgilenilmez.
31
32
6-)DENGESİZ-TUTARSIZ ANNE-BABALAR Zaman ve şartlara göre kararda değişikliğe gitmek (orta yolu bulmaya çalışmak) Anne babanın tutumu belirli değildir. Yukarıda belirtilen tutumların hepsini de zaman zaman uygular. Anne ve baba arasında görüş farklılığı sonucu ortaya çıkan anlaşmazlık.
35
Demokratik Anne- Baba Tutumu Çocuk ayrı bir birey olarak kabul edilir. Çocuğun ilgileri göz önünde bulundurulur, yeteneklerini geliştirici ortam hazırlanır. Kuralların uygulanmasında çocuğa etkin bir rol ve sorumluluk verilir. Cezalandırıcı olmaz (özellikle fiziksel şiddet), Problemlerle baş etme yolları demokratik yollarla yapılır. Soru sorma ve düşüncelerini ifade etme teşvik eder.
Demokratik Anne- Baba Tutumu Sonuçtan çok süreçle ilgilenir. Merak ve keşif duyguları besler. Gereksiz kısıtlama ve baskılar yapmaz. Kendi kendine yeterli olma ve kendi problemlerini çözmeye cesaretlendirir. Israr ve zorlamanın olmadığı bir ortam sağlanır. Sıradan hataların hoş görür. Yergi yerine övgüye odaklanır.
Çocuğunuzun nasıl bir yetişkin olmasını istersiniz
Anne Babalara Öneriler Evde sevgi dolu, sakin, huzurlu bir ortam hazırlanmalı.
Anne Babalara Öneriler 0-6 yaş arası çok önemli. Bu yaşlar arasında çocuğunuzla kurduğunuz ilişki ömür boyu kuracağınız ilişkinin temelini oluşturacaktır. Temeli iyi atmalısınız ki binanız sağlam olsun. Çocuğunuzun yanında eşinizi asla kötülemeyin ve eleştirmeyin. Kendi kırgınlığınıza çocuklarınızı ortak etmeyin.
Anne Babalara Öneriler Çocuğunuzun olumlu yönlerini ve başarılarını ön plana çıkarın. Başkalarının yanında çocuğunuzun daima olumlu özelliklerini anlatın. Çocuklarınızı kardeşleriyle ve arkadaşlarıyla kıyaslamayın. Kıyaslamak reddetmektir. Çocuğunuzun aldığı sonuçları değil çalışmasını ve gayretini ödüllendirin. Unutmayın çocuğunuz her şeyi başarmak zorunda değil. Çocuğunuzu koşulsuz sevin; başarılı olursan seni severim, istediğim gibi olursan seni severim vb ifadelerden kaçının. Çocuklarınızı koşulsuz severseniz onlarda hem kendilerini hem de insanları koşulsuz sevmeyi öğretirsiniz.
Anne Babalara Öneriler Çocuklarımızın yakın çevresindeki yetişkinleri örnek alarak geliştiğini unutmayalım. Davranışlar ile çocuklara model olunmalıdır. Ona ne verirseniz, size de aynısını geri verecektir. Doğru ve dürüst olmasını istiyorsanız, siz de yalan söylememelisiniz. Çocuğumuz ile kaliteli vakit geçirelim. Kitap okuyalım, oyun oynayalım, hoşlandığı şeyler yapalım, onunla ilgilenelim.
ÇOCUK GÖRDÜĞÜNÜ YAPAR VİDEO
Anne Babalara Öneriler Çocuğunuzun adına karar vermek yerine ona tercihler sunun ve kararı kendisinin vermesini sağlayın. Korkutarak, tehdit ederek uslanmasını sağlama ya da eğitme yolunu seçmeyin kısa süre işe yarasa da uzun vadede işe yaramayacaktır. Gereğinden fazla paradan, yüklenemeyeceği sorumluluktan, aşırı kurallardan sakının. Çocukların kusurlarını, suçlarını alay ve hakaretle karşılamayın. Her şeylerini tenkit etmeyin zira tenkit edilen çocuk çekingen olur.
Anne Babalara Öneriler Arkadaşlık ilişkilerini takip edin, arkadaşlarını suçlayıcı ifadeler yerine zararlı arkadaşlığın nelere yol açabileceğinden bahsedin. Çocuklarınız eşsizdir. Bir eşleri ya da benzerleri bulunmaz. O yüzden tüm çocuklarınızı aynı kalıba sokmamalı, her birinin ayrı ayrı yetenekleri ve özellikleri olduğunu unutmamalısınız. Unutmayın tüm çocuklar için reçete gibi kurallar yoktur. Çocuğunuzun yapısına ve yaşadığınız ortama uygun kuralları kendi deneyimlerinizle en uygununu sizler bulmalısınız. Ana baba olmak serüveninde en iyi rehberiniz, kendi çocukluk yıllarınız ve duygularınızdır.
Anne Babalara Öneriler Çocukların söylediklerine önem verelim. Söylediklerine önem verilmeyen, fikrini belirttiğinde eleştirilen çocuk içine kapanıp, güvensiz, huysuz ve saldırgan olur. Çocukları bir iş yapmış olmak ve adam yerine konmak kadar memnun eden başka bir şey yoktur. Çocuğunuzu başka insanların önünde utandırmak veya güç duruma düşürmek sadece içerleme ve düşmanlık duyguları hissetmesine neden olur, iyi bir iletişim değildir.
Çocukların beğenilecek, takdir edilecek yönlerini bulun. Ve bu davranışlarını övün. Böylece kendilerine güvenleri ve kendilerine verdikleri değer artar. Kendilerini önemli hisseder ve daha üretken olurlar. Bir kişi susadığı zaman ona verilen su değerlidir.. Çocuğunda istediği zaman verdiğiniz sevgi değerlidir. Zamanınız ne kadar az, işiniz ne derece önemli olursa olsun, çocuk sevgi istediğinde ona yaklaşmalı ve sevgi gösterilmelidir.
Çocuğa söz verilen şey mutlaka yerine getirilmelidir. Yoksa yalan söylemeyi öğrenir. ( Talmud )
Çocuğa kötü söz söylemen onu kardeşine ve sana aynı şekilde konuşmaya cesaretlendirir. ( İmam Şafii )
Çocuklarınızla 7 yaşına kadar oynayın, 15 yaşına kadar onlarla arkadaş olun, 15 yaşından sonra ise istişare edin. (Hz. Ali)
Çocuklarınızı çok öpün, her öpmenizde Cennetteki dereceniz yükselir. (Hadis-i şerif )
Çocuklar donmamış beton gibidir, üzerine ne düşse iz bırakır. (Haim Jinott)
Çocukların, nasihatten çok iyi örneğe ihtiyaçları vardır. (Joseph Joubert)
Anne Babalara Öneriler Çocuklarınızı gerçekten dinleyin ve bunu ona gösterin; çocuğunuzu dinlerken başka işlerle meşgul olmayın. Konuşurken göz teması kurun, çocuğun yüzüne bakın ve aynı hizada olmaya dikkat edin.
Hiçbir baba çocuğuna güzel terbiyeden daha kıymetli bir bağışta bulunmamıştır. ( Tirmizi, Birr ve Sıla, 33 )
Çocuklarımıza zaman ayıralım, pahalı oyuncaklardan iyidir. Sevgi dolu bir ortam onun kendine olan güven ve saygısını arttırır.
Katıldığınız İçin Teşekkür Ederim
... Çocuklarınızı devriniz için değil, onların devirleri için yetiştiriniz...