1
2
Süt Dişleri Süt dişleri neden önemlidir? Sanılanın aksine, diş sağlığı açısından süt dişleri önemli dişlerdir. Bu dişler, daimi dişlerin oluşumu ve çenelerin gelişimi esnasında konuşma ve çiğneme açısından işlevsel bir görev üstlenmenin yanı sıra daimi dişlerin sürecekleri yolu da hazırlar. İlk dönemde süt dişlerinin bakımı nasıl yapılmalıdır? Süt dişlerinin ilk dönemi 6 ay 6 yaş arasıdır. Bu dönemde ağızda sadece süt dişleri bulunur. 3 yaşında süt dişleri tamamlanır. 6 yaşa kadar süt dişleri ağızda tek başlarına bulunur. Dişler, sürdüğü ilk andan itibaren, beslenmenin ardından gazlı veya temiz bir bezle silinerek temizlenmelidir. Fırça kullanımı 3 yaşına kadar ebeveyn tarafından yapılmalıdır. Fırçalama alışkanlığı kazandırmak açısından temizlemeden sonra çocuğa diş fırçası verilebilir. 3 6 yaş arasında ise fırçalama ebeveyn kontrolündeki çocuk tarafından yapılmalıdır. Fırçalamanın dışında dikkat edilmesi gereken birkaç husus daha vardır. Uyku esnasında ya da gün içerisinde beslenme bittiğinde biberon çocuğun ağzında asla bırakılmamalı ve dişleri mutlaka temizlenmelidir. Ayrıca emzik kullanılıyorsa asla reçel, bal vb. bir ürüne batırılmamalıdır. Bu sebeple 3 yaş sonrasında biberon ve emzik kullanımına son verilerek çocuğu mümkün oldukça erken bardak kullanmaya alıştırmak daha doğrudur. 3
4 tatlı yiyeceklerden sonra dişlerimizi fırçalayalım...
5
Karışık dişlenme dönemi neden önemlidir? Süt dişlerinin ikinci dönemi 6 yaş 12 yaş arasıdır. 6 yaşında alt kesici dişlerin sürmesiyle dönem başlar. Süt dişlerinin yanında daimi dişler de sürdüğü için bu döneme karışık dişlenme adı verilir. Bu dönemde çürük dişler mutlaka hekim tarafından tedavi edilmelidir. Yerine daimi diş gelecek düşüncesiyle süt dişlerin tedavisi atlanmamalıdır. Çürük süt dişleri karışık dişlenme döneminde daimi dişlerin de çürümesine neden olabilir. Süt dişlerinin çekilmesi durumunda daimi diş zamanı gelmeden çıkmayacaktır. Bu sebeple çürük dişlerin zamanında tedavisi önemlidir. 6
8
çürük süt dişlerinin zamanında tedavisi önemlidir! 9
Çocuklarda diş hekimi korkusu nasıl aşılabilir? Araştırmalara göre diş hekimi korkusu genellikle çocukluktaki kötü tecrübelerden kaynaklanmaktadır. Bu sebeple herhangi bir şikâyet olmadan çocuğun diş hekimine götürülerek onunla tanıştırılması önemlidir. Böylece korkunun oluşmasına engel olunabilir. Bu durumda kontroller ve gerektiğinde tedaviler daha rahat yapılabilir. TEBRİKLER 10
Diş hekimi korkusu karşısında nasıl bir tedavi uygulanabilir? Diş hekimi korkusu olan çocuklarda etkili ve güvenli bir yöntem olan gülme gazı (azot protoksit) kullanılarak diş tedavileri yapılabilir. Tedavi için koltukta bulunan hastanın burnuna bir maske takılır. Hastanın bilinci tamamen açıktır. Gülme gazıyla tedavi esnasında hastanın rahatlaması sağlanır. Tedavinin ardından maske çıkarılınca birkaç dakika içinde hasta normale döner. Korkusu çok fazla olan ve gülme gazına rağmen ikna edilemeyen çocuklarda ise genel anestezi yöntemi önerilir. Özellikle tedavi edilecek diş sayısı fazla olduğunda çocuğu zorla tedavi etmek yerine genel anestezinin kullanılması daha doğru olabilir. 11
Çocukluk dönemi, dişlerin ömür boyu sağlıklı kalması için çok önemlidir. Bu dönemde kazanılması gereken bakım alışkanlıkları; -Süt dişlerin, yerlerini daimi dişlere vaktinde ve sağlıklı olarak bırakmasını, -Daimi dişlerin süt dişleriyle karışıp erken dönemde çürümesinin ve hatta kaybedilmesinin önlenmesini, -Ömür boyu devam etmesi gereken temizlik alışkanlıklarının elde edilmesini sağlar. Bazen çocukların yanlış beslenme alışkanlıkları ve ebeveynlerin (ve çocukların), çocukların ağız bakımlarıyla ilgili eksik ve yanlış bilgiye sahip olmaları sebebiyle çok sayıda çürük dişleri olan çocuklarla karşılaşmaktayız. Bu gibi vakalarda öncelikle tüm çürüklere gerekli tedavilerin yapılması ve daha sonra elde edilecek doğru alışkanlıklarla ağız sağlığının korunması hedeflenir. 12
Tedaviden çok korkan veya ikna edilemeyen çocuklarda sayıca fazla çürük diş varsa ilk tedavinin genel anestezi altında yapılması tercih edilebilir. Bu sayede kısa zamanda bütün diş tedavileri yapılır. Sonradan elde edilecek doğru ağız bakım alışkanlıklarıyla çürük oluşumunun azalması ve düzenli diş hekimi kontrolüyle oluşan çürüklerin vaktinde tedavi edilmesi sağlanır. Genel anestezi zihinsel engelli çocukların diş tedavilerinde de tercih edilen bir yöntemdir. Genel anestezi ile diş tedavileri; uzman anestezi doktorları, anestezi teknisyenleri, diş hekimleri ve diş hekimi asistanlarından oluşan uzman kadromuzla tam donanımlı ameliyathanemizde yapılmaktadır. 13
Sıkça Sorulan Sorular Çocuğunuzu ilk olarak ne zaman diş hekimine götürmelisiniz? İlk diş, 6 12 ay arasında çıkar ve ilk diş ile birlikte diş hekimine kontroller başlamalıdır. Çocuğunuzu ne kadar sıklıkla diş hekimine götürmelisiniz? Çocuğunuzu yılda iki kez diş hekimine kontrole götürmelisiniz. Bu kontroller, bir problem olmasa bile aksatılmamalıdır. Diş macunu seçimi nasıl olmalıdır? Çocuğun macunu yutma ihtimaline karşı florürsüz diş macunu tercih edilmelidir. Çocuğun fırçasına ne kadar diş macunu koymalısınız? Fırçaya bezelye büyüklüğünde olacak kadar diş macunu sıkmalısınız. Fırçalama gibi ağız bakım alışkanlıkları dışında çocuğunuzun dişlerinin daha sağlıklı olması için neler yapabilirsiniz? Diş minesinin güçlenmesi için diş hekimi tarafından uygulanacak florürlü jeller ile çürümeye elverişli dişlerin yüzeylerine uygulanacak fissür örtücüler faydalıdır. 14
Süt dişlerinin vaktinden erken çekilmesi zararlı mıdır? Süt dişlerinin vaktinden önce çekilmesi, yerine gelecek daimi dişlerin çıkacağı boşlukların kapanmasına neden olabilir. Bununla beraber daimi dişler eğri çıkabilir ya da çıkmayabilir. Bu sebeple süt dişlerini çekmek yerine tedavi etmek daha doğrudur. Tedavi mümkün değilse ve dişi çekmek mecburiyeti varsa boşlukların kapanmaması için yer tutucu apareyler yapılmalıdır. Erken dönemde çürüyen dişler çekilirse yerine her zaman yeni diş gelir mi? Çekilen diş daimi diş ise yerine diş gelmez. Süt dişi ise yerine daimi diş gelir, ancak süt dişleri çok erken çekilirse daimi dişler bazen gömük hâlde kalabilir. Çocuğunuzun dişi çekilirken anestezi yapılırsa alttan gelen daimi diş etkilenir mi? Anestezi yeni gelecek daimi dişi kesinlikle etkilemez. Çocuğunuzun dişleri eğri ve büyük çıkıyorsa ne yapmalısınız? Dişler sürerken biraz eğri olması (özellikle ön alt dişler) normaldir. Dişler çıktıktan sonra büyümez, ancak çene büyümeye devam eder. Süreç içinde eğrilik kendiliğinden düzelebilir. Çapraşıklık devam ederse diş hekimine danışmanızda fayda vardır. Eğitim kitapçıklarımızın içeriğinde bulunan bilgiler destek sağlamak içindir. Hekimin hastasını tıbbi amaçla muayene etmesi, tanı ve teşhis koyması yerine geçmez. 15
ESENDENT AĞIZ VE DİŞ SAĞLIĞI MERKEZİ Talatpaşa Mahalllesi Pazaryolu Caddesi No. 2E Sedai İş Merkezi Esenyurt - İstanbul T. 0212 596 10 56 F. 0212 596 10 57 Metinler Dt. Sema Saçlı Tasarım Müessese www.muessese.com.tr 16