Sektörler Toplantısı İhracatçı Sektörler 2015-2023 Hedefleri, Sorunları ve Çözüm Önerileri TİM Sektörler Toplantısı 11 Mayıs 2015 1
AJANDA TİM Sektörler Toplantısı 1. TİM Genel Değerlendirme 2. Sektörel Sorunlar ve Çözüm Önerileri 2 2
ARTIK SADECE İHRACAT ARTIŞI DEMİYORUZ YÜKSEK KATMA-DEĞERLİ İHRACATA ODAKLANDIK Dünya nın en çok ülkesine uçan biz Dünya nın tüm pazarlarına mal ihraç eden biz Artık sıra tüm ülkelere TEKNOLOJİ satmaya geldi 3 3
4 YILDAN BU YANA BÜYÜK İLGİ GÖREN TÜRKİYE İNOVASYON HAFTASI ETKİNLİKLERİNİ DÜZENLİYORUZ 2014 te 40.000 Katılımcı, 83.000 Online Takipçi 500 den Fazla Ar-Ge ve Tasarım Projesi, 35 Ar-Ge Merkezi, 21 Teknopark, 57 Üniversite, 9 Bilim- Teknoloji Merkezi 4 4
ORTA VADEDE KÜRESEL EKONOMİYİ BASKI ALTINA ALABİLECEK 9 ANA TREND VE RİSK UNSURU MEVCUT Güçlenen Amerikan Doları ve Fed Faiz Artırımı Suriye İç Savaşı Rusya Gerilimi Kuzey Kore deki İstikrarsızlık OrtaDoğu daki Savaşlar Afrika da Genişleyen İstikrarsızlık Kaynak: TİM, DTÖ, AT Kearney Dünya Ticaretinde Gerileme* ve Fiyat Baskısı * 2015 ilk 2 ayda dünya ticareti %9 oranında gerilemiştir. Asya nın Merkezindeki İstikrarsızlık Güney Çin Denizindeki Anlaşmazlıklar 5 5
BU BELİRSİZLİKLER ALTINDA 2014-2020 DÖNEMİNDE KÜRESEL EKONOMİK BÜYÜMENİN %3-4 BANDINDA OLMASI TAHMİN ÖNGÖRÜLÜYOR >5.0% 2.0-3.5% Data eksik 3.5-5.0% <2.0% 2013 2014 2015T 2016T DÜNYA 2,5 2,6 2,9 3,2 GELİŞMİŞ ÜLKELER 1,4 1,8 2,4 2,4 GELİŞEN ÜLKELER 5,0 4,6 4,3 4,7 İstikrar ve öngörülebilirlik artık hiç olmadığı kadar büyük önem taşıyor. Kaynak: IMF Dünya Ekonomik Görünümü, Nisan 2015 6 6
2015 OLDUKÇA ZORLU BİR YIL OALCAK DÜNYA TİCARETİNİN, DEĞER BAZINDA %4-5 BANDINDA DARALMASI BEKLENİYOR 2015 GENELİ TAHMİNLER 2012 2013 2014 MAL TİCARETİ MİLYAR DOLAR MAL TİCARETİ BÜYÜME YÜZDE DEĞER BAZINDA MAL TİCARETİ BÜYÜME YÜZDE MİKTAR BAZINDA 2015 TAHMİN 17.911 18.270 18.427 17.800 18.000 0.2 2,0 0,9-4,0 5,0 2.2 2,4 2,8 3,3 7 7
DOLARIN TÜM PARA BİRİMLERİNE KARŞI SON 11 YILIN ZİRVESİNE ÇIKMASI, DÜNYA TİCARETİNİ İLK 2 AYDA %9 DARALTTI ÜLKELER 2014 OCAK-ŞUBAT MİLYAR DOLAR 2015 OCAK-ŞUBAT MİLYAR DOLAR 2015/2014 % ABD 251,2 239,8-4,6 MEKSİKA 57,5 56,3-2,2 KANADA 72,4 66,2-8,7 BREZİLYA 32,0 25,8-19,3 ALMANYA 249,1 213,6-14,3 FRANSA 97,4 82,7-15,0 İTALYA 84,4 70,9-16,0 İSPANYA 53,7 43,3-19,3 İNGİLTERE 87,0 69,5-20,2 HOLLANDA 112,2 92,3-17,7 İSVEÇ 27,9 22,3-20,0 İSVİÇRE 39,5 36,2-8,3 RUSYA 76,0 56,7-25,4 POLONYA 35,8 31,5-12,0 ÇEK CUMH. 28,5 25,2-11,7 ÇİN 321,1 369,4 +15,0 JAPONYA 107,3 102,0-4,9 HİNDİSTAN 52,2 45,4-13,0 GÜNEY KORE 88,5 86,6-2,1 TAYVAN 45,6 45,0-1,3 SİNGAPUR 65,7 56,7-13,7 VİETNAM 21,3 23,0 +7,6 TÜRKİYE 25,4 24,6-3,4 70 ÜLKE 2.668,0 2.425,0-9,1 8 8
AB DE PAZAR PAYIMIZ ARTIYOR 2015 OCAK-NİSAN DÖNEMİNDE İLK 10 AB ÜLKESİNE EURO BAZLI İHRACAT GELİŞİMİ ( 000 EURO) ÜLKE 2014/4 2015/4 % Değ 1 ALMANYA 3.604.889 3.843.277 6,6% 2 İNGİLTERE 2.255.500 2.662.768 18,1% 3 İTALYA 1.777.339 1.928.343 8,5% 4 FRANSA 1.585.526 1.672.433 5,5% 5 İSPANYA 1.131.982 1.401.166 23,8% 6 HOLLANDA 857.906 881.104 2,7% 7 ROMANYA 731.203 767.557 5,0% 8 BELÇİKA 729.302 759.089 4,1% 9 POLONYA 598.515 700.843 17,1% 10 BULGARİSTAN 482.968 475.109-1,6% GENEL İHRACAT 38.782.327 43.863.189 13,1% 9 9
SANAYİ VE TARIM SEKTÖRLERİNİN OCAK-NİSAN İHRACAT DEĞİŞİMİ (KG VE FİYAT) 2014-2015 Ocak-Nisan İhracat Değişimi Milyon $ 50.117 1.800 7.656 KG da %4 Artış FİYAT 44.261 2014/Ocak-Nisan Sanayi ve Tarım KG Etkisi Diğer Sektörler Fiyat ve KG Etkisi 2015/Ocak-Nisan 10 10
BU YIL DÜNYA TİCARETİNDE YÜZDE 5 GERİLEME ÖNGÖRÜSÜNE RAĞMEN, MİNİMUM YÜZDE 2.5 İHRACAT ARTIŞI HEDEFLİYORUZ Ancak 2023 stratejisinde 2015 hedefi olan 201 Milyar Doların gerisindeyiz. 2014 2015H 2023H 158 162-170 İhracat Geliri (Milyar $) 500 % 0,85 % 0,90 Dünya Pazar Payı (%) % 1,5 2004-2014 % 10 2014-2015 % 3 8 Yıllık Ort. Artış Oranı (%) 2014-2023 % 14 11 11
AT KEARNEY KÜRESEL DOĞRUDAN YABANCI YATIRIM GÜVEN ENDEKSİNDE TÜRKİYE YENİDEN İLK 25 TE, 2015 TE 22. SIRADA 12 12
ÖNERİLERİMİZ KISA VADEDE UYGULAMAYA GEÇİRİLEN İSTİHDAM, SANAYİ YATIRIMI VE ÜRETİMİ DESTEKLEME PAKETLERİYLE HAYATA GEÇTİ 13 13
İHRACATA YAPILAN DESTEKLERİN TOPLAM TUTARININ İHRACATA ORANINI, YÜZDE 1 E ÇEKEBİLİRİZ 2003 teki destek oranları devam etseydi, 2014 te ~ 600 milyon TL yerine yaklaşık 1.7 milyar TL destek sağlanacaktı. İhracat Milyar TL DFİF/İhracat 400 350 300 250 200 150 100 50 0 0,46% 345 290 0,23% 0,17% 70 2003 2013 2014 0,5% 0,5% 0,4% 0,4% 0,3% 0,3% 0,2% 0,2% 0,1% 0,1% 0,0% 14 14
TÜRKİYE İHRACATÇILARI OLARAK HÜKÜMETİMİZE YAPTIĞIMIZ ÖNERİLERİN BÜYÜK KISMI İVEDİ ŞEKİLDE UYGULAMAYA GEÇİRİLDİ Toplam 17 Önerimizin 10 u (%60 ı) Hayata Geçirildi 1 Yatırım mallarının ve ara malların vadeli ithalatında KKDF Oranının Sıfıra Düşürülmesi 2 Tasarım merkezlerinin Ar-Ge merkezleri gibi desteklenmesi 3 Yüksek teknolojili yatırımların öncelikli yatırımlar kapsamına alınması 4 Yüksek teknolojili yatırımların 5. bölge desteklerinden yararlandırılması 5 İŞKUR dan işgücü desteği: Sanayide İstihdamın Özendirilmesi, Nitelikli İşgücü 6 Ar-Ge ye Dayalı Sanayi Yatırımları İçin Proje ve Finansman Modeli: Yatırım İçin Finansmana Erişim İmkanları 7 Ar-Ge Merkezleri Sayısını Artırmak İçin desteklerin artırılması 8 Yeni yatırımcıya daha fazla destek ve vergi indirimi 9 Ar-ge ve ileri teknolojiye dayalı sanayi yatırımlar için finansman desteği 10 Sanayi Arsaları ve OSB lere Yönelik İyileştirme Önerileri 11 Ulaşım başta olmak üzere belirli sektörlerde yerlilik oranının yükseltilmesi ve yurtdışından teknoloji transferi 12 Orta-Yüksek Teknolojili Ürünlerin Üretimini Desteklemeye Yönelik Tasarruf Fonu Oluşturulması 13 İhracata Yönelik Firmaların Serbest Bölge Mevzuatından Faydalanması 14 İhracata Yönelik Kontrgaranti Mekanizmasının Kurulması 15 Sivil Toplum Kuruluşlarının Kuracağı TTO ve Kuluçka Merkezlerinin ve İşbirliklerinin Teşvik Edilmesi 16 Kamudan İhale Alan Yabancıya Yerlilerle İşbirliği Şartının Getirilmesi OFFSET Uygulamalarının Geliştirilmesi 17 Tarımsal ürünlerde markalaşmış bölgeler yaratmak için tarımda Turquality yapılanmasının desteklenmesi 15 15
BİLİYORUZ Kİ TÜRKİYE NİN KÜRESEL ARENADA REKABETÇİ GÜCÜNÜ ARTIRMASI İÇİN TEK ÇIKIŞ YOLU!NOVASYON 1 Üretimde katma değerin kısıtlı olması 2023 İhracat Stratejisini Tüm Sektörlerde Çalışıyoruz İnovasyon, Türkiye'nin ihracatındaki katma değeri artırmasına ve dış ticaret açığını kapatmasına yardımcı olabilir Katma değer artışı çeşitli kanallar aracılığıyla sağlanabilir: Yüksek teknoloji endüstrilerin büyümesinin teşviki Düşük teknoloji endüstrilerin son kullanıcıya yönelik ürünlerinin katma değerini artırma Pozisyonlama ve paradigma inovasyonları ile mevcut iş kollarında katma değer yaratma 2 Değer zincirinin seçili kısımlarındaki yetkinliklerin kısıtlı olması 3 Kaynaklara, hammaddelere ve enerjiye erişimin güvensiz olması İnovasyon Türk şirketlerin aşağıdakilere daha iyi uyum sağlamalarına yardımcı olabilir İş modeli değişiklikleri Belirli endüstrilerdeki yıkıcı (disruptive) inovasyon Değer zincirindeki birleştirme ve ayrıştırmalar Tüm değer zinciri üzerinde gerçek kârlılığı barındıran önemli değer alanları Süreç inovasyonları, ürünlerin daha az enerji ve/veya hammadde kullanarak daha verimli bir şekilde üretilmesine yardımcı olabilir Ürün inovasyonları, aynı ürünün, yurt içinde erişilebilir olan alternatif hammaddeler kullanılarak üretilmesine yardımcı olabilir 16 16
İHRACATÇILARIMIZ ALINACAK YENİ ÖNLEMLERLE İHRACATA YÖNELİK DESTEKLERİN ARTIRILMASINI İSTİYOR 2015 1.Çeyrek Eğilim Anketi: Sizce, Türkiye de Sanayinin ve Sanayiciliğin Yeniden Özendirilmesi ve Desteklenmesi için aşağıdaki unsurlardan hangilerinin öncelikli olarak hayata geçirilmesi gerekir? En önemli bulduğunuz 3 unsuru lütfen belirtiniz. Yatırım için finansmana erişim imkanlarının kolaylaştırılması ve ihracata yönelik kredi garanti fonu kurulması 51% Sanayiye yönelik nitelikli insan kaynağının geliştirilmesinin teşvik edilmesi Tüm ileri teknoloji ürün yatırımlarına dair desteklerin ve teşviklerin kapsamının genişletilmesi 43% 42% Orta-yüksek teknolojili ürünlerin üretimini desteklemeye yönelik tasarruf fonu oluşturulması ve 10 yıl vadeli kredi imka 31% Hızlı işleyen hukuk sistemi ve fikri mülkiyet haklarının korunması 26% Ar-Ge merkezleri sayısını artırmak için ek destek sağlanması Serbest bölgeler teşvik sisteminden başarılı ihracatçıların da faydalandırılması 23% 25% Kamudan ihale alan yabancı firmalara yerli firmalarla işbirliği şartının getirilmesi ve OFFSET uygulamalarının geliştiri 18% 17 17
TÜRKİYE DE EĞİTİM ERİŞİLEBİLİRLİĞİ & KALİTESİ VE İŞGÜCÜ PİYASASI GELİŞİME AÇIK EN ÖNEMLİ ALANLAR Nitelikli insan kaynağı gelişimi Ülkelere göre BM 1 eğitim öğretim endeksi 2005 2013 0.92 0.89 0.89 0.88 0.88 0.88 0.84 0.83 0.81 0.76 0.68 0.68 Kore İtalya Almanya ABD İsveç Fransa Avusturya Brazil Meksika 0.61 Çin 0.57 Japonya Rusya Türkiye Hindistan 0.72 0.87 0.85 0.94 0.91 0.91 0.88 0.89 0.80 0.71 0.65 0.92 0.84 0.78 İşgücü piyasası verimliliği Küresel Rekabet Endeksi sıralamaları (2014) Verimlilik artırıcılar Toplam Yüksek eğitim ve öğretim Mal piyasası verimliliği İşgücü piyasası verimliliği 1 Finans piyasası verimliliği Teknolojik hazırlık 3,74 4,38 4,29 4,40 4,05 4,52 5,30 45 65 43 130 51 58 2005 ten 2013 e Türkiye nin istikrarlı artış eğilimi Yine de Türkiye nin eğitim kalitesinde en iyi uygulamalara kıyasla önemli bir iyileşme potansiyeli vardır Piyasa büyüklüğü xx Küresel Rekabet Endeksi nde Türkiye nin sıralamasını göstermektedir 16 18 18
TÜM SEKTÖRLERİMİZİN ORTAK AKLIYLA YENİ ÖNERİLERİMİZİ DE GELİŞTİRDİK, BUGÜN SEKTÖREL ÖNERİLERİ DE SUNUYOR OLACAĞIZ Ek Önerilerimiz İşgücü piyasaları etkinliğinin ve esnekliğinin artırılması Ar-Ge merkezleri desteklerinin artırılması Yenilenebilir enerji yatırımına ve enerji verimliliğine verilen desteğin artırılması İnsan haklarına, hukukun üstünlüğüne dayalı yeni bir Anayasa yla yargıya güvenin yeniden tesis edilmesi büyük önem taşıyor Lojistik altyapımızın geliştirilmesi ve gümrüklerdeki sorunların çözülmesi Gümrük Birliği nin upgrade edilmesi, diğer ülkelerle STA lara ve ABD ile TTIP ye dahil olmak bizim için çok önemli Özel bir talep olarak Hopa-Batum Demiryolu nun yapılmasıyla bu hattın bizi Batum limanına ve Çin e kadar uzanan hatta bağlaması 19 19
2023 HEDEFLERİNE ULAŞMAK İÇİN ÇARPAN ETKİSİ YARATACAK BİR KATMA-DEĞER ARTIŞINA İHTİYACIMIZ VAR Türkiye nin ihracat hedefleri (milyar ABD $, 2009-2023t 1 ) Endüstri bazında 2023 ihracat hedefi (milyar ABD $, 2023t 1 ) 2023 Stratejisi Hedefi İhracat artışı, 2023 hedeflerinin gerçekleşmesi için gereken artış hızını tekrar yakalamalı 102 114 135 152 160 152 179 158 3.1x 288 500 $25 (5%) $45 (8%) $50 (9%) $55 (10%) $60 (11%) $75 (14%) $166 (30%) $25 (5%) $50 (9%) Savunma ve Havacılık Sanayii İklimlendirme Sanayii Elektrik-Elektronik ve Hizmet Kimyevi Maddeler ve Mamulleri Makine ve Aksamları Çelik Hazır Giyim ve Konfeksiyon Otomotiv Endüstrisi Diğer 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2018h 2023h 20 20