Aargau Okullarında Başarı Değerlendirmesi ve Sınıf Geçme Veliler için Bilgilendirme (türkisch) DEPARTEMENT BILDUNG, KULTUR UND SPORT Abteilung Volksschule
Departement Bildung, Kultur und Sport Abteilung Volksschule Bachstrasse 15 5001 Aarau www.ag.ch /bildung Fotos www.istockphoto.com Umsetzung Reaktor AG Kommunikationsagentur ASW 5000 Aarau Druck Brogle Druck AG 5073 Gipf-Oberfrick Copyright 2014 Kanton Aargau
İçindekiler Anaokulunda Konum Belirleme Standortbestimmung im Kindergarten 02 İlkokul ve Ortaokulda Değerlendirme Araçları 03 Temel ve Tali Dersler 05 Not Ortalaması ve Sınıf Geçme 06 İlkokula ve Ortaokula Geçiş 09 Bireysel Öğrenme Hedeflerinde Değerlendirme ve Sınıf Geçme 11 Veli ve Öğretmenler Arasında İşbirliği 12 Konum belirleme/ başarı değerlendirmesi ve en önemli mesleki yönlendirme kararlarına genel bakış (2014/2015 Okul yılı) 13 Bu broşür, anaokulundaki gelişim durumunun yaninda başarı değerlendirme şekli, zamanlaması ile Aargau okullarındaki mesleki yönlendirme hakkında bilgiler içerir. Bu broşür çeşitli dillere çevrilmiştir. Çeviriler elektronik biçimdedir ve www.ag.ch / bildung Beurteilung & Übertritte Beurteilungsinstrumente. 1
Anaokulunda Konum Belirleme Anaokulu Kazanım Değerlendirme Formu (Einschätzungsbogen Kindergarten) Dört yaşını tamamlamış bütün çocuklar anaokuluna gider. Onların gelişim durumu her yıl kazanım değerlendirme formlarıyla kayıt altına alınır. Ögretmen, bu formla çocuğun bireysel, sosyal alanda ve uzmanlık alanlarında hangi becerileri kazandığını yazılı hale getirir. Bu vesileyle çocuk, gelişimi esnasında desteklenir ve çocuğa uygun amaçlar belirlenebilir. Kazanım değerlendirme formu Kanton Aargau` daki anaokulların ögrenim planının amaçlarına dayanır. Kazanım değerlendirme formu anaokulunun birinci ve ikinci Eğitim-Öğretim yılları içerisinde sorumlu ögretmen tarafından doldurulur ve velilere verilir. Bu teşvik etmeye yönelik bir araçtır ve konum belirlemeye yarar. Kazanım değerlendirme formu veli görüşmelerinde temel işlevi görür. Bunun yanında uzmanlarla ve gelecekteki ilkokul 1.sınıf öğretmeniyle olan görüşmelerde kullanılır. Anaokulu öğretmeni, anaokulun birinci yılında velilerle çocuğun gelişim durumuyla ilgili bir durum değerlendirme görüşmesi yapabilir. Ama ikinci yıl içinde bir görüşme zorunludur. Bu ilkokula geçiş için hazırlayıcıdır ve normal koşullarda şubattan nisana kadar olan süre zarfında gerçekleşir. 2
İlkokul ve Ortaokulda Değerlendirme Araçları Aargau da ilkokul ve ortaokul değerlendirmesi tesvik ve basarıya yöneliktir. Yarı yıl karnesi ile öğrenciler, öğrenme süreçlerini destekleyen ve kendilerini geliştirebilme olanaklarını gösteren özel bir geri bildirim alırlar. Yıl sonu karnesi ile öğrenim yılı sonu için amaçlanan hedeflere ne derecede ulaşıldığı tespit edilir. Öğrenim yılı süresince her öğrenci için bir değerlendirme dosyası tutulacaktır. Yarı Yıl Karnesi (Birinci yarı yıl sonu) Birinci dönemden sonra öğrenciler ilkokul 1.sınıftan itibaren bir yarı yıl karnesi alırlar. Yarı yıl karnesinde, her derste gösterilen başarı bir yönlendirme notu ile değerlendirilir. Yönlendirme notu öğrencinin başarı durumundaki güçlü ve zayıf yanları hakkında bilgi verir. Buna ek olarak Almanca, Matematik, İngilizce (ilkokul 3 ten itibaren) ve Fransızca (ilkokul 6 dan itibaren) dersleri yazılı olarak değerlendirilir. Kişisel ve sosyal yetenekleri de yine öğretmen tarafından yazılı olarak değerlendirilir. İlkokulun ilk sınıfında ve EK nin her iki senesinde başarı değerlendirmesi yazılı olarak yapılır. Yarı yıl karnesindeki yönlendirme notları ve yazılı değerlendirme konum belirlemesine yarar ve sınıf öğretmeni, veliler ve öğrenci arasındaki görüşme için temel hizmeti görür. Yarı yıl karnesi sadece bir üst sınıfa geçişi belirlemez, öğrenim yılı sonunda, öğrenim hedeflerine ulaşmak için ek olarak nerede teşvik ve destek gerektiğine işaret eder ve buna itiraz edilemez. 3
Yıl Sonu Karnesi (Öğrenim yılı sonu) İlkokul 2. sınıftan itibaren öğrenim yılı sonunda öğrenciler, derslerden aldıkları notları içeren bir karne alırlar. Bütün yılın başarı belgeleri yıl sonu notlarının hesaplanmasında temel veri olur. Yıl sonu karnesindeki not ortalaması bir sonraki sınıfa geçişi belirler. İlkokulun birinci sınıfında ve EK nin her iki yılında başarı değerlendirmesi yalnızca yazılı olarak yapılır. Öğrenciler yıl sonunda yazılı bir karne alırlar. Öğretmen tarafından yapılan genel değerlendirme ikinci sınıfa geçip geçmemeyi belirler. Eğer öğrencinin kendisi veya velisi açıkça talepte bulunuyorsa ya da ikinci dönemde öğretmen tarafından önemli değişiklikler tespit edilmişse, bireysel yeterlilik, sosyal yeterlilik ve uzmanlık alanları ilkokul 1.sınıftan itibaren bir bütün olarak veya tek tek bazı noktalarda yazılı olarak değerlendirilir. Bu değerlendirme ayrı bir belge olarak verilir. Değerlendirme Dosyası (Öğretim yılı sırasında) Öğretim yılı sürecinde her öğrenci için bir değerlendirme dosyası tutulur. Bu dosyaya değerlendirmeler, sınavlar ve öğrencinin kayda değer çalışmaları koyulur. Öğrenciler öğrenme sürecini kendi bakış açılarından gösteren belgeleri de dosyaya koyabilirler. Bu dosya ile öğretmen, öğrenci ve velilerle görüşmelerinde öğrencinin başarı düzeyini, değerlendirmenin nasıl yapıldığını ve öğretmen olarak nelere ağırlık verdiğini gösterir. 4
Temel ve Tâli Dersler İlkokul ve ortaokulda bütün dersler temel ve tâli dersler olarak sınıflandırılır. Aşağıdaki tablo ilkokul ve ortaokullarda derslerin nasıl ayrıldığını göstermektedir: Temel Dersler Tali Dersler Ek tali dersler (Kernfächer) (Erweiterungsfächer) (Weitere Fächer) İlkokul Almanca Beden Eğitimi ve Spor Din ve Ahlak Matematik Hayat Bilgisi Görsel Tasarım İngilizce Fransızca Müzik Tekstil İşleri Elişi Orta Öğrenim Almanca Beden Eğitimi ve Spor Koro Matematik Görsel tasarım Din ve Ahlak İngilizce* Geometrik-Teknik Çizim Serbest Çalışma (Bez) Fransızca* Ev Ekonomisi Enstrüman Dersi İtalyanca* Müzik Deneysel Hayat Bilgisi Latince (Bez) Hayat Bilgisi (Real) Tekstil İşleri Elişi Biyoloji/Fizik/Kimya (Sek) Tarih/ Coğrafya (Sek) Biyoloji (Bez) Kimya (Bez) Coğrafya (Bez) Tarih (Bez) Fizik (Bez) * Realschule de öğrencinin en iyi not aldığı yabancı dil dersi temel ders olarak sayılır, öteki yabancı dil dersleri tali dersler olarak kabul edilir. Sekundarschule'de ve Bezirksschule de İngilizce ve Fransızca temel, İtalyanca tali ders olarak kabul edilir. 5
Not Ortalaması ve Sınıf Geçme Öğrencinin ilkokul birinci sınıftan ikinci sınıfa geçip geçemeyeceğini de belirleyen, öğretmenin kendi yazılı değerlendirmesine (Lernbericht) dayanarak edindiği genel kanaatidir. İlkokul ikinci sınıfından itibaren bütün temel ve tali dersler notla değerlendirilir. Yıl sonu karnesindeki bu notlar bir üst sınıfa geçip geçmemeyi belirler ve bütün notlar dikkate alınır. Sekundarschule de Tarih ve Coğrafya dersleri, keza Biyoloji, Fizik ve Kimya dersleri istisna teşkil ederler: Burada öncelikle her ders grubunun (Tarih/Coğrafya ve Biyoloji/Fizik/Kimya) karne notları bazında ortalaması alınır. Ortaya çıkan ortalama notları olduğu gibi sınıf geçme hesaplamasına dahil edilir. İlkokul ve ortaokulda temel ve tali derslerin yanı sıra diğer ek dersler de mevcuttur. (Bknz.: Tablo S- 5) Ek ders notları sınıf geçmeyi belirleyen not ortalamasının tespitinde dikkate alınmaz. Bundan dolayı yıl sonu karnesinde not yerine ders alındı ibaresi yazılır. Bir üst sınıfa geçmek için ilkokul 2. sınıftan itibaren iki koşulun yerine getirilmiş olması gerekir: 1. Temel Dersler Öğrencinin, temel derslerden ortalaması 4 olmak zorundadır. Burada not ortalamasını 4 e tamamlama söz konusu değildir. 2. Temel ve Tâli Dersler Öğrencilerin temel ve tali derslerden ortalaması 4 olmalıdır. Temel ve tali derslerin not ortalamalarının ortalaması da 4 olmalıdır. Buradaki bütün not ortalamalarında 4 e tamamlama gibi bir değerlendirme söz konusu değildir. 6
İlkokulda not ortalamasının nasıl alındığını gösterir örnek (6 sınıf): Kernfächer Erweiterungsfächer Asal Dersler Almanca 5,50 Beden Eğitimi ve Spor 4,50 Matematik 4,00 Görsel tasarım 5,50 Hayat Bilgisi 4,50 İngilizce 4,50 Fransızca 5,00 Müzik 4,00 Tekstil işi 4,50 El işi 5,00 Ortalama Ø Temel Derslerin 4,66 Ø Tali Derslerin 4,71 Ø Temel ve Tali Derslerin 4,69 Bir öğrenci gerekli not ortalamasına ulaşamamışsa; öğretmen öğrenci ve velilerle alınması gereken önlemler üzerine görüşür. Öğretmen ve veliler arasında bundan sonraki süreç hakkında (Laufbahnentscheiden) görüş birliği yoksa, konu hakkında kararı Schulpflege verir. Bu karardan önce veliler kendi görüşlerini Schulpflege ye iletme hakkına sahiplerdir (rechtliches Gehör/Görüş Beyan Etme Hakkı). Veliler 30 gün içerisinde alınan bu karara, bölge okul meclisi (Schulrat des Bezirks) nezdinde itirazda bulunabilirler. Laufbahnentscheiden ile öğrencinin gelecekteki okul hayatına etkide bulunan her türlü karar kastedilmektedir. Burada esas olan sınıf geçme ve öğrencinin hangi okula gideceği konusudur. Ayrıca okulda özel desteğe ihtiyacı olan çocuklar ve gençlere önerilen çeşitli destek tedbirleri ve Sonderschule de bu işleme tabiidir. 7
Yıl sonu karne notu genel değerlendirmeye dayanır ve söz konusu okul yılının kanaat dosyasında bulunan yazılı ve sözlü başarı belgelerini dikkate alır. Dosyadaki belgelerin karne notlarını hesaplamada nasıl bir ağırlığa sahip olacağına öğretmen karar verir. Öğretmen ilkokul 1. sınıftan itibaren bir yarı yıl boyunca,karar dosyasında, değerlendirilen dersler için haftalık ders programında tespit edildiği kadar belge biriktirir. Örneğin haftalık dört ders yapılması öngörülmüşse, ilk yarı yılda en az dört, yıl sonunda sekiz belgenin olması gerekir. Öğrenciler ile veliler karar dosyasını talep edip bu dosyaya bakma hakkına sahiptirler. 8
İlkokul ve Ortaokula Geçiş Tavsiye Sürecinin Seyri Anasınıfı öğretmeni ya da ilkokul 6. sınıf öğretmeni en geç nisan ayına kadar veli ve öğrenciyle bir geçiş görüşmesi yapar. Öğretmen tavsiyesini değerlendirme dosyasında bulunan belgelerle açıklar ve gerekçelendirir. Veliler ile öğretmenin karar hakkında hemfikir olup olmadıkları yazılı olarak tespit edilir. Öğretmen ve veliler aynı fikirde değillerse, çocuğun hangi okula gideceğine Schulpflege karar verir. Bu karardan önce velilerin kendi argümanlarını Schulpflege ye getirme hakları vardır. (Görüş belirtme hakkı/rechtliches Gehör) Karar Schulpflege tarafından velilere yazılı olarak tebliğ edilir. Tebliğden sonraki ilk 30 gün içinde velilerin bölge okul meclisi (Schulrat des Bezirks) nezdinde söz konusu karara itiraz hakkı vardır. İlkokula Geçiş Anaokulu öğretmeni çocuğun ilkokula geçişiyle ilgili karar verirken, onun gelişimini göz önünde bulundurur. Özel durumlarda einschulungsklasseye (EK) geçiş önerilir. Ya da özel eğitsel ihtiyaçları olan ögrenciler için uygun bir öneride bulunulur. Ortaokula Geçiş Sınıf öğretmeni, ortaokula (Real-,Sekundar-,Bezirksschule) geçiş için tavsiyede bulunurken, öğrencinin temel ve tali derslerdeki başarı durumunu, kişisel yetkinliklerini ve aynı şekilde gelişme öngörüleri ile ilgili kanaatini hesaba katar. Temel derslerde ağırlıklı olarak iyi, pekiyi alanlar ve tali derslerden ağırlıklı olarak yeterli başarı gösterenlere bezirksschuleye geçiş önerilir. Temel derslerde ağırlıklı olarak iyi ve tali derslerde ağırlıklı olarak yeterli başarı gösterenlere sekundarschule tavsiye edilir. Temel ve tali derslerde ağırlıklı olarak yeterli başarı gösterenlere realschule tavsiye edilir. 9
Bunun dışında ilkokul 6. sınıf öğrencilerinin, başardıkları bir sınav aracılığıyla sekundarschule ya da bezirkschuleye geçme olanağı bulunur. Ortaokulda Okul Tipi Değişikliği Realschuleden sekundarschuleye ve sekundarschuleden bezirkschuleye okul tipi değişikliği yapmak icin her okul yılının sonunda bir tavsiye süreci vardır. Ortaokulun birinci sınıfındaki öğrenciler başarılı oldukları bir geçiş sınavıyla sekundar ya da bezirkschuleye geçmeye hak kazanabilirler. Meslek Diploması Okulu, Ticaret Ortaokulu, Informatik Ortaokulu ve Uzmanlık Ortaokuluna Geçiş Geçiş kurallarıyla ilgili bilgilere «Ortaokullara geçişle ilgili bilgilendirme broşürü» aracılığıyla buradan ulaşılabilir: «Informationsblatt zum Übertritt an die Mittelschulen» www.ag.ch/mittelschulen Gymnasium Aufnahmebedingungen Ortaöğretim için öteki informasyon ve danışma adresleri: Departement Bildung, Kultur und Sport Abteilung Berufsbildung und Mittelschule, Sektion Mittelschule 062 835 21 80 mittelschule.bks@ag.ch www.ag.ch /mittelschulen 10
Bireysel Öğrenme Hedeflerinde Değerlendirme ve Sınıf Geçme Özel öğretime ihtiyacı olan öğrencilere ilkokul ve ortaokulun normal sınıflarında bireysel öğrenim hedefleri konulabilir. Örneğin; ana dili yabancı olan öğrenciler, Almanca dersini ikinci dil (DaZ) olarak alabilir ya da uzun süreli bir heilpedagojik desteğe ihtiyacı olan bütün öğrencilere, bireysel öğrenim hedeflerine göre çalıştırılır. Söz konusu derslerde kaydedilen ilerleme Bireysel Öğrenim Hedefleri Belgesi nde özetlenir. En az bir dersten bireysel öğrenim hedefi ile eğitilen ve bundan dolayı notlandırmaya tabi olmayan öğrenciler, genel değerlendirme temelinde ve ulaşılan kişisel öğrenim hedeflerine bakılarak bir değerlendirmeye tabii tutulur. Kural olarak her karne döneminde sınıfın ortak öğrenim hedeflerine ulaşılıp ulaşılmadığına ve bireysel hedeflerin artık gerekli olup olmadığına karar verilir. Kleinklasse de bir değerlendirme belgesi (Lernbericht) hazırlanır. Bu belge derslerdeki zayıf ve güçlü yanlar hakkında ayrı ayrı yazılı bir genel değerlendirme içerir. Mart ortasından nisana kadar olan bir zaman diliminde sorumlu Kleinklasse sınıf öğretmeni normal sınıfa geçiş olanaklarını değerlendirir. 11
Veli ve Öğretmenler Arası İşbirliği Veliler ve öğretmenler aynı şeyi istiyorlar: Becerilerini geliştirmesi ve gelecekte mesleki ve toplumsal yaşantısında başarılı olması için çocuğu en iyi şekilde teşvik etmek. Ancak çocuklar ve gençler için iyi ve önemli olanın ne olduğu konusundaki anlayışlar bazen farklılık arz eder ve bu gayet anlaşılır bir şeydir. Öğretmenler ve veliler öğrencileri farklı alanlarda yaşantılarlar. Bundan dolayı veli ve öğretmenlerin görüşmesi, kendi anlayışlarını beyan etmeleri önlemlidir. Bu tür görüşmeler tutum ve davranışlarda karşılıklı anlayışın oluşmasına ve çocuğun mümkün olduğu kadar iyi bir işbirliği ile teşvik edilebilmesine yarar. Veliler okul ve okulun eğitsel hedefleri hakkında bilgilendirilmelidir. Aynı şekilde aktif rol üstlenebilecekleri yerler ve etki sınırlarının nerede olduğu konusunda da okul tarafından bilgilendirilmelidirler. Çocuğun ve gencin menfaati her zaman bu işin merkezindedir. Veliler okul ile sıkı bir işbirliği içine girerek çocuklarının okul yaşamına olan ilgilerini gösterir. Değerlendirme araçları, özellikle yarı yıl karnesi veliler ve öğretmenler arası görüşmeler için iyi bir temel sunar. Bununla veliler çocuklarının başarı durumu hakkında nasıl karar verildiği ve her değerlendirmenin nasıl yapıldığını öğrenir. Böylelikle veliler bu görüşmelere kendi değerlendirmelerini ve gözlemlerini de katabilirler. Değerlendirme dosyasının yardımı ile öğrenciler, bu görüşmelerde kendi öğrenme süreçlerini daha fazla tanımlayabilir; ilerlemelerini ve karşılaştıkları zorlukları anlatabilir. Veliler, görüşme talep etme hakkına her zaman sahiptir. Öte yandan; okul yasasına göre veliler de okul tarafından (Öğretmen, Okul müdürü, Schulpflege) yapılan bir görüşme davetine veya veliler toplantısına katılmakla yükümlüdür. 12
Konum Belirleme/ Başarı Değerlendirmesi ve En Önemli Mesleki Yönlendirme Kararlarına Genel Bakış (2014/15 Okul Yılı) Süreç Anaokulu 1. Yıl Kazanım Belirleme Formu 2. Yıl Kazanım Belirleme Formu İkokula Geçiş İçin Öneri Süreci 1.Sınıf 1. Dönem 2. Dönem Süreç Notsuz Yarı Yıl Karnesi Notsuz Yıl Sonu Karnesi Bir Sonraki Sınıfa Geçiş İçin Yıl Sonu Karnesi. İlkokul 2-5.Sınıflar 6.Sınıf Yönlendirme Notlu Yarı Yıl sonu karnesi Yıl Karnesi Bir Sonraki Sınıfa Geçiş İçin Yıl Sonu Karnesindeki Not Ortalaması. Ortaöğretime Geçişte Öğretmen Tavsiyesi. Ayrıca Geçiş Sınavı Olanağı. Şimdiye Kadarki Okul Yapısına Göre Ortaokul 5/4 2-3. Sınıflar 4.Sınıf 1.Sınıftan Sonra Okul Tipi Değişimi Yönlendirme Notlu yarı Yıl Karnesi Yıl Sonu Karnesi Realschule Sekundarschule Sekundarschule Bezirksschuleı Bir sonraki Sınıfa Geçiş İçin Yıl Sonu Karnesindeki Not Ortalaması. Mittelschule'lerden Birisine Geçiş İçin Bakınız: www.ag.ch/mittelschulen veya www.ag.ch/berufsmaturitaet Okul Tipi Değişimi İçin Öğretmen Tavsiyesi. Sekundar ve Bezirksschule`nin 3. sınıfı ** na geçmek için bir geçiş sınavı olanağı mevcuttur Tekrarlama İlkokulun 1. sınıfında Öğrenim Hedeflerine Ulaşılmamışsa Yetersiz Not Ortalaması Durumunda İlkokul 2. Sınıftan 5 e Kadar Tekrarlama Yetersiz Not Ortalaması Olması Durumunda Real, Sekundar ve Bezirksschulenin 2. ve 3. Sınıflarını Tekrarlama Sınıf Atlama (Her okul yılı için mümkün) Veli Başvurusu * Lise ve dengi okullar: (Fachmittelschule, Handelsmittelschule, İnformatikmittelschule, Berufrsmaturitätsschule) ** Okul yapısında yapılan 6/3 sayılı değişiklikten kaynaklı 2015/2016 okul yılının sonuna kadar sekundar ve bezirksschulenin 3. sınıfına bir geçiş sınavı olanağı sunulacaktır.. 13
Departement Bildung, Kultur und Sport Abteilung Volksschule Bachstrasse 15 5001 Aarau 062 835 21 00 volksschule@ag.ch www.ag.ch/bildung Haziran 2014 14