BURDUR SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLER ODASI
2014 YILI HAKSIZ REKABETLE MÜCADELE KURULU FAALİYET RAPORU 2 Dönemi : 2014
İÇİNDEKİLER SUNUŞ 4 BAŞKANIN SUNUŞU 5 HAKSIZ REKABETLE MÜCADELE KURULU NUN SUNUŞU 6-7 I. KAPSAM: 7 II. YASAL DAYANAK: 7 III. MİSYON-VİZYON 8 IV. FAALİYET DÖNEMİNDE YÜRÜTÜLEN ÇALIŞMALAR 8-9 V. ÇALIŞMALAR NETİCESİNDE ELDE EDİLEN BULGULAR 9-11 VI. ÖNERİLER 11-12 VII. EKLER 12 3
SUNUŞ Meslek örğütümüzün genç bir örğüt olmasına rağmen günümüzde gelinen nokta da mesleğimizin hiç şüphesiz ki en büyük sorunlarından biri de haksız rekabet olmuştur. Bu konu da Birliğimiz TÜRMOB haksız rekabete dikkat çekmiş ve bu kanayan yarayı çözmeyi amaçlayarak 2012 Yılını Haksız Rekabetle Mücadele Yılı olarak ilan ederek çalışmalarını bu konu üzerinde yoğunlaştırarak çözüm yollarını aramıştır. Oda HRMK olarak haksız rekabeti önlemek amacıyla Odamızda da etkin bir şekilde çalışmalar devam etmektedir. TÜRMOB un 2013 yılında yapılan Genel Kurulu'nda onaylanıp, 13 Aralık 2013 tarihinde Resmi Gazete'de yayımlanan "Haksız Rekabetle Mücadele Yazılımının Meslek Mensuplarınca Kullanılması Hakkında Mecburi Meslek Kararı 2015 yılında zorunlu olarak uygulanacaktır. Bu mecburi meslek kararı ile, mali müşavirlikte ücret almadan hizmet verilmesinin yasaklanması, asgari ücret hesaplamasını kontrol ediliyor olması, asgari ücret tarifesinin altında sözleşme yapılmasının önüne geçilmesi, Ülke genelinde uygulanabilir olması, ücret alınmayan müşterilerden kurtulmayı sağlaması, sözleşme yapmadan iş kabul edilemeyeceğini ve sözleşmelerin oda denetimine tabi olduğunu belirtiyor olması, mesleki dayanışmayı artıracak olması, devir teslim tutanağına müşterinin borcu yazılarak, borcunu ödemeyen müşterinin başka mali müşavirlerce de işinin yapılmasını önlüyor olması, bir önceki meslek mensubunun aldığı ücretin ve ayrılış nedeninin biliniyor olması haksız rekabeti büyük ölçüde önleyecektir. 4 Bir kamu hizmeti de ifa eden mesleğimiz; özünde etik kurallarının sıkı sıkıya uygulanması gereken bir davranış mesleğidir. Burdur Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler Odası olarak, meslek mensuplarımız arasında haksız rekabete neden olan olumsuz unsurların tespit edilmesi ve tespit edilen bu olumsuz unsurların ortadan kaldırılmasına yönelik araştırma ve incelemelerimiz devam etmektedir. Tüm meslek mensuplarını ilgilendiren bu konuda gerekli hassasiyeti göstererek çalışmalarımızı aralıksız sürdüreceğiz. Haksız Rekabetle Mücadele Kurulu olarak; 3568 Sayılı Yasamız gereği meslek mensuplarının mesleklerini yürütmelerinde ve yaptığı çalışmalarda yasal yükümlülüklerine özen göstererek daha titiz ve özenli çalışma içinde bulunmalarını, gerek Oda Yönetimi ile gerekse kişisel alanda yapılacak çalışmalardaki işlevlerinde uygun davranışlar içinde olmalarını bekleriz.
BAŞKANIN SUNUŞU Bilindiği üzere mesleğimizin en büyük sorunlarından birini de haksız rekabet oluşturmaktadır. Haksız rekabetle mücadelenin tam anlamıyla uygulanması halinde mesleğimizin en büyük sorunlarından biri de ortadan kalkmış olacak ve mesleğimiz ilgi çeken kariyer mesleği haline gelecektir. 2015 yılında uygulamaya başlayacak olan "Haksız Rekabetle Mücadele Yazılımının Meslek Mensuplarınca Kullanılması Hakkında Mecburi Meslek Kararı haksız reakbetin önlenmesinde bir milat olacaktır. Unutulmamalıdır ki; haksız rekabet, örgütsel bir mücadelenin yanı sıra tüm meslek mensuplarının bilinçli mücadelesi ile ortadan kalkacak bir olgudur. Bunun için, mevzuatımızdan ve etik değerlerimizden ödün vermeden uygulanmalıdır. 5 Haksız Rekabetle Mücadele Kurulumuz bu dönemde yaptığı çalışmalarında özellikle, meslek mensupları arasında ve iş sahipleri ile ilişkilerde haksız rekabet ve ücret ve diğer mali nitelikteki uygulamalar ile ilgili haksız rekabet ile reklam yolu ile yapılan haksız rekabet üzerinde durmuştur. 2014 Yılı içerisinde haksız rekabetle ilgili bir şikayetin gelmemesi meslektaşlarımızın haksız rekabete karşı duyarlılığını ve çalışmalarımızın etkinliğini göstermektedir. Mesleğimizin, haksız rekabetten uzak, rekabet ihlallerinin olmadığı bir meslek olması temennisiyle hepinize sevgi ve saygılarımı sunarım. Saygılarımla, Hüseyin OKAN HRMK Başkanı
HAKSIZ REKABETLE MÜCADELE KURULU NUN SUNUŞU Hüseyin OKAN Süleyman BARDAŞ Ömer KILINÇ Başkan Üye Üye SUNUŞ Hiç şüphesiz ki haksız rekabet olgusu, mesleki alandaki sorunların büyük bir bölümünü oluşturmaktadır. Haksız rekabet ortamının oluşmasında ilk akla gelen, meslek mensuplarının iş elde etme endişesiyle birbirlerine karşı olumsuz davranışlardır. Bu, yürürlükte olan yazılı mesleki ilkelerle, genel ahlak kurallarının hiçe sayılması demektir. Bunlara, mevzuattan kaynaklanan nedenler, kurum ve kuruluşlarla meslek örgütü yöneticilerinin bakış açıları ve müşterilerin yaklaşımları da eklenebilir. 6 Mesleki ahlak kuralları, mesleği ve meslek mensuplarını koruyan önemli değerler bütünüdür. Kabul etmek gerekir ki, mesleki kural ve kararlara uymayanlar için bu değerlerin bir anlamı olmadığı gibi, caydırıcı rolü de yoktur. Rekabet; aldatmamaya, haksız kazanç elde etmemeye ve ücret düşürülmeden daha kaliteli hizmet vermeye yönelik olmalıdır. Hangi amaçla yapılırsa yapılsın, rekabet kötüye kullanılmamalıdır. Ancak ve ancak böyle olunca, rekabet, toplumun ilerlemesi için yararlı olur. Rekabet edenin, rakiplerine karşı kullandığı araçlar, etik kurallara, yasalara, yönetmeliklere ve genel ahlak kurallarına uygun olmalıdır. Haksız Rekabetle Mücadele Kurulu olarak, haksız rekabeti oluşturan sebeplerin neler olduğu ve haksız rekabetin önlenmesi için yapılacak faaliyetlerin neler olacağı konusunda TÜRMOB tarafından yayımlanan yönetmelik çerçevesinde çalışmalarımızı sürdürdük. Kurulumuz bu çalışmalarında; mesleğin yürütülmesinde meslek mensubunun dikkatli davranmaması, meslek mensubunun görev ve davranışlarda kusurlu bulunması, meslek mensubunun geçici bile olsa, meslekten uzak kalmayi göze alması ile meslek mensubunun mesleği yürütmesine engel fiilleri işlemesinin önlenmesini amaçlamıştır.
I. KAPSAM Bu raporda; BURDUR SMMM Odası Haksız Rekabetle Mücadele Kurulu nun 2014 Dönemine ilişkin Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Mesleklerine İlişkin Haksız Rekabet ve Reklam Yasağı Yönetmeliği çerçevesinde yürüttüğü haksız rekabetin önlenmesine dair faaliyetleri yer almaktadır. II. YASAL DAYANAK Bu raporun yasal dayanağı 3568 sayılı Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu nun 29, 33, 45 ve 50 nci maddelerine dayanılarak çıkartılan 21.11.2007 tarih 26707 Resmi Gazete sayılı Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Mesleklerine İlişkin Haksız Rekabet ve Reklam Yasağı Yönetmeliği nin 29. maddesi b bendidir. III. MİSYON-VİZYON Misyonumuz: 7 Mesleğimizin hak ettiği saygın konuma gelebilmesi için üyelerimiz arasındaki haksız rekabetin önlenmesi amacıyla bilgilendirme çalışmaları yapmak, Oda üyeleri arasındaki ilişkiler ile üye-müşteri ilişkilerini standarda kavuşturmak ve yönetim kurulunca kurulumuza intikal ettirilen Haksız rekabet konusu ihlaleri araştırıp rapor sunmak. Vizyonumuz : Üyelerimizin mesleki faaliyetlerini; 3568 sayılı meslek yasası ve yönetmelikleri ile meslek etik ve rekabet kurallarına uygun olarak yürütmelerini sağlamak.
IV. FAALİYET DÖNEMİNDE YÜRÜTÜLEN ÇALIŞMALAR. Meslek Mensupları Arasında ve İş Sahipleriyle İlişkilerde Haksız Rekabet Bu dönemde Kurulumuza meslek mensupları arasında haksız rekabetle ilgili şikayet dosyası sevk edilmemiştir. Ancak, Ülkemizde derinleşerek artan ekonomik krizin reel sektörde ciddi gerilemelere neden olduğunu, bu sektöre hizmet veren meslektaşlarımızın da ciddi iş kayıplarına uğradıklarını gözlemlemekteyiz. Piyasada daima asgari ücret tarifesinin altında olmamak kaydıyla daha düşük ücretle çalışmayı kabul eden bir kısım meslektaşlarımız olacaktır. Ancak bu durumda meslek etik kurallarının çiğnenmeden diğer meslektaşın haklarının da gözetilerek haksız rekabete neden olmadan yapılması gerekmektedir. Mesleğin bir bütün olduğu, hizmetin tüm ilke ve kuralları ile her bir işte eksiksiz bir şekilde uygulanması gerektiği gerçeği hiçbir zaman unutulmamalıdır.. Ücret ve Diğer Mali Nitelikteki Uygulamalar İle Haksız Rekabet Haksız rekabete neden olan mesleki davranışların birinci sırasını daima ücret konusu oluşturmaktadır. En kolay müşteri edinme yolu daha düşük bir ücret teklifidir. İş yükünün ve sorumlulukların arttığı bir dönemde ücretlerin de artması yada en azından aynı seviyede kalması hayatın bir gerçeğidir. Aksi halde mesleki hizmetin gereği gibi verilmemesi sonucunu doğurur. Zamana dayalı olarak hazırlanacak ücret tarifesindeki ücret tespit esasları bu konuda yol gösterici olacaktır. 8. Reklam Yoluyla Haksız Rekabet Reklam yasağına aykırı davranışlar Tabela, Kartvizit, basılı evrak, tanıtım broşürü, masa takvimi, bayram ve yılbaşı promosyonları ile internet uygulamaları konularında yoğunlaşmaktadır. Reklam yasağı konusuna giren uygulamaların meslektaşlar tarafından tam olarak bilinmediği, özellikle iş elde etmek amacı ile hazırlanan web siteleri sayısında artış olduğu görülmektedir. Web sitesi kuran ve bu yolla kendisini ifade etmek isteyen meslektaşlarımızın haksız rekabet ve reklam yasağı yönetmeliğindeki kurallara dikkat etmeleri gerektiğini, aksine davranışların disiplin suçu oluşturduğunu hatırlatırız.
. Diğer çalışmalar V. ÇALIŞMALAR NETİCESİNDE ELDE EDİLEN BULGULAR Haksız Rekabetle Mücadele Kurulu Toplantı Sayısı 2 Yönetim Kurulu kararı ile Haksız Rekabetle Mücadele Kurulu na sevk edilen toplam dosya sayısı HRMK na sevk edilen dosyalarla ilgili HRMK tarafından yapılan İnceleme ve soruşturma sonucunda; 1 Yaptırım önerisi ile Yönetim Kurulu na sunulan toplam dosya sayısı : Uyarıma Cezası önerisi ile Yönetim Kurulu na sunulan dosya sayısı: Kınama cezası önerisi ile Yönetim Kurulu na sunulan dosya sayısı Geçici Olarak Mesleki Faaliyetten Alıkoyma cezası önerisi ile Yönetim Kurulu na sunulan dosya sayısı Meslekten çıkarma cezası önerisi ile Yönetim Kurulu na sunulan dosya sayısı 2 Ceza verilmesine yer olmadığı önerisi ile Yönetim Kurulu na sunulan dosya sayısı 3 Dosyanın işlemden kaldırılması önerisi ile Yönetim Kurulu na sunulan dosya sayısı 9 Yaptırım önerisi ile Yönetim Kurulu na sunulan dosyalardan : (Hangi Konularda kaç adet dosyanın yaptırım önerisi ile Yönetim Kurulu na sunulduğuna ilişkin bilgiler yer alacaktır) A) Meslek Mensupları Arasında ve İş Sahipleriyle İlişkilerde Haksız Rekabet konusunda toplam dosya sayısı : a) Muhasebe ve denetim standartlarına uymamak, mesleki faaliyetlerin yürütülmesinde gereken mesleki özeni göstermemek. b) Bir diğer meslek mensubu ile sözleşmesi bulunan iş sahiplerini sözleşme yapmak amacıylamevcut sözleşmelere aykırı davranmaya veya bu sözleşmeleri feshetmeye yöneltmek. c) İzinsiz olarak faaliyette bulunmak, yetki belgeleri ve ruhsatları iptal olduğu halde doğrudan veya dolaylı olarak mesleki faaliyete devam etmek veya faaliyetleri geçici olarak durdurulduğu halde mesleki faaliyetlere doğrudan devam etmek. d) Yetki belgeleri ve ruhsatları iptal olduğu veya faaliyetleri geçici
olarak durdurulduğu halde unvanlarında, ilan ve reklamlarında, mesleki faaliyette bulundukları intibaını yaratacak kelime veya ibareler kullanmak. e) Meslek ruhsatının kiralanması veya çeşitli menfaatler sağlayarak meslek mensubu olmayan kişilere faaliyette bulunma imkanı sağlamak. f) Mesleği yapmaları yasaklananları çalıştırmak veya bu kişilerle her ne şekilde olursa olsun doğrudan veya dolaylı olarak mesleki işbirliği yapmak. g) Üçüncü şahısları yanıltacak şekilde gerçeğe aykırı belge düzenlemek ve onaylamak, h) Bir diğer meslek mensubunun çalışanlarına ve diğer yardımcı kişilere işlerini yerine getirirken yükümlülüklerine aykırı davranmaya yöneltebilecek şekilde doğrudan veya dolaylı menfaat sağlamak veya önermek. i) Bir diğer meslek mensubunun çalışanlarını ve diğer yardımcı kişileri her türlü vasıtayla meslek mensuplarının veya iş sahiplerinin iş sırlarını ele geçirmeye veya açıklamaya yöneltmek. j) Bağımlı çalışan meslek mensupları bakımından aynı anda birden çok işletmede mesleki sorumluluk üstlenmek. k) Mevzuat hükümlerinin emredici kurallarına aykırı davranmak suretiyle meslek mensupları karşısında haksız şekilde avantaj elde etmek. B) Ücret ve Diğer Mali Nitelikteki Uygulamalar İle Haksız Rekabet konusunda toplam dosya sayısı : a) Asgari ücret tarifesinin altında ücret talep etmek veya ücretsiz hizmet vermek. b) Ücret tarifesindeki düzenlemeler saklı kalmak kaydıyla, yapılacak hizmet veya iş sonucu elde edilen menfaat üzerinden iş sahibi ile ortaklık pay anlaşmaları yapmak. c) Bir meslek mensubuna olan ücret borcunu ödememiş iş sahibine hizmet vermek. d) İş sahiplerinden emanet para toplamak, alınan ücrete karşılık olmak üzere gerçeğe aykırı serbest meslek makbuzu veya fatura düzenlemek. e) Sözleşme değerinin altında serbest meslek makbuzu veya fatura düzenlemek veya hiç düzenlememek; mali yükümlülüklerini yerine getirmemek. f) Üçüncü kişilere ücret ya da herhangi bir menfaat sağlamak veya vaat etmek suretiyle iş almak. g) İş sahiplerine menfaat sağlamayı vaat etmek veya menfaat sağlamak ve bu suretle iş almak. h) İş sahiplerine ait veya iş sahiplerinden elde edilen bilgileri kullanmak suretiyle ekonomik çıkar sağlamak. i) Çalışanlara iş mevzuatında öngörülen ücret ve sosyal hakları vermemek veya maliyetleri düşürmek için yasal zorunlulukları yerine getirmemek. C) Reklam Yoluyla Haksız Rekabet konusunda toplam dosya sayısı : a) Meslek mensuplarının dürüstlüğü, güvenirliği ve tarafsızlığı hakkında yanlış ve asılsız beyanlarda bulunmak. b) Meslek mensuplarının hizmetlerini ve faaliyetlerini yanlış ve yanıltıcı veya yersiz açıklamalarla kötülemek. 10
a) Meslek mensupları hakkında asılsız ihbar ve şikayette bulunmak. b) Kendisi, hizmetleri ve faaliyetleri hakkında gerçek dışı veya yanıltıcı açıklamalarda bulunmak. c) Sahip olmadığı meslek unvanını kullanmak. d) Bu Yönetmelik ile belirlenen reklam ilke ve kurallarına aykırı davranmak. e) Mesleki ve akademik unvan dışında sahip olunan başka unvanları kullanmak. VI. ÖNERİLER Haksız rekabeti önlemede meslek etiğinin yerleşmesi ve içselleşmesi temel önceliğimizdir. Kurumsallaşma ise haksız rekabetle mücadelede yine büyük önem taşımaktadır. Haksız Rekabetin Önlenmesinde; 1-Büro standartlarının TÜRMOB Haksız Rekabetle Mücadele Kurulunca en kısa sürede belirlenmesi gereklidir. Bir meslek erbabının yapabileceği azami iş miktarının saptanması gerekir. 2- Haksız rekabetin önlenmesinde mutlaka üyelere etik kültürünün yerleştirilmesi gerekir. 11 3-Yapılan sözleşmelerin tarifeye uygunluğu karşılaştırılmalı, belli bir tarih milat olarak seçilmelidir 4-Meslektaşların internet üzerinde açtıkları sitelerde reklam yasağına aykırı ifadelerin bulunup bulunmadığı gözden geçirilmeli, aykırı davrananlar uyarılmalıdır, verilen sürede gerekli düzeltmeleri yapmayanların disipline sevk edilmesi söz konusu olmalıdır. 5- SM Asgari Ücret Tarifesi gözden geçirilmeli, yeni anlayışla ücret tarifesi yeniden belirlenmelidir. İş yükü ve zaman esaslı ücret tarifesi uygulanmalıdır. Örneğin firmaya ayrılacak çalışma saatine göre yeni bir ücret tarifesi hazırlanmalıdır. 6- Muhasebe ücretleri tarife üzerinde mutlaka alınmalı ve mutlaka makbuzları tarife üzerinden yapılmalıdır. Bu durum Haksız Rekabetle Mücadele Kurulu tarafından her yıl incelenmelidir. Sonuç olarak; Haksız rekabeti en aza indirebilmek üye-oda ve Birlik ilişkilerinden geçmektedir. Bu ilişkilerin doğru yürütülebilmesi için, mesleki bilgiyle donanımlı, etiği önemseyen, eğitimli, mesleki sürecin doğru yaşanmış ve kavranmış olması gerekmektedir. Ayrıca 2015 yılında Haksız Rekabeti önlemek için uygulanmaya başlanacak olan haksız rekabetle mücadele yazılımı, haksız rekabetin önlenmesinde bir milat olacaktır.
VII. EKLER Dosyaların isim ve nmaralarının dökümü isteniyorsa aşağıdaki bilgiler faaliyet raporuna ek yapılabilir. Ek: 1 Meslek Mensupları arasında ve İş Sahipleriyle İlişkilerde Haksız Rekabete İlişkin HRMK dosya listeleri Dosya No Rapor Tarihi Rapor Sayısı Taraflar(Şikayet Eden- Şikayet Edilen) Ek: 2 Ücret ve Diğer Mali Nitelikteki Uygulamalar İle Haksız Rekabete İlişkin HRMK dosya listeleri: Dosya No Rapor Tarihi Rapor Sayısı Taraflar Ek: 3 Reklam Yoluyla Haksız Rekabete İlişkin HRMK dosya listeleri: Dosya No Rapor Tarihi Rapor Sayısı Taraflar HAKSIZ REKABETLE MÜCADELE KURULU Hüseyin OKAN Süleyman BARDAŞ Ömer KILINÇ Başkan Üye Üye 12