T.C. MĠLLĠ SAVUNMA BAKANLIĞI SAVUNMA SANAYĠĠ MÜSTEġARLIĞI SAVUNMA SANAYĠĠNDE PROJE YÖNETĠMĠ Murad Bayar Savunma Sanayii Müsteşarı 28 Mayıs 2010, Ankara 1
SAVUNMA SANAYĠĠ MÜSTEġARLIĞI 3238 SAYILI KANUNUN AMACI TÜRK SĠLAHLI KUVVETLERĠNĠN MODERNĠZASYONU MODERN SAVUNMA SANAYĠĠNĠN GELĠġTĠRĠLMESĠ Faaliyetler Ana sistem tedariki Sanayiinin yönlendirilmesi Teknoloji geliştirme Off-set İhracat Kalite, test ve sertifikasyon Teşvik ve krediler TeĢkilat Proje yönetim yapılanması Uzman ve sürekli kadro Yıllara sari proje finansmanı Esnek mevzuat 2 2
SAVUNMA SANAYĠĠ MÜSTEġARLIĞI 3238 sayılı Savunma Sanayii Hakkında Kanun ile kurulan sistem Savunma Sanayii İcra Komitesi (KARAR) Savunma Sanayii Müsteşarlığı (YÜRÜTME) Savunma Sanayii Destekleme Fonu (KAYNAK) Başbakan Genelkurmay Başkanı Milli Savunma Bakanı Tüzel kişiliği haiz Özel bütçeli Sürekli ve istikrarlı finansal kaynak Bütçe dışı 3
SAVUNMA TEDARĠK SĠSTEMĠ TSK İHTİYAÇLAR ÜNİVERSİTELER & AR-GE ENSTİTÜLERİ MSB/SSM TEDARİK SANAYİ ÜRETİM 4
TEDARĠK ANA SÜRECĠ HARĠTASI 5 5
ÜRÜN GELĠġTĠRME TASARIM SÜRECĠ SĠSTEM ĠSTERLERĠNĠN BELĠRLENMESĠ/ DETAYLANDIRILMASI SĠSTEM ANALĠZĠ ve ÖN TASARIM TASARIM DÖNGÜSÜ asdddd asdddd İlk çevrim DOĞRULAMA GEÇERLEME GEREKSĠNĠM ANALĠZ SAFHASI SİSTEM TASARIMI Yazılım Tasarımı Donanım Tasarımı Sistem Entegrasyon Planı TASARIM SAFHASI ÜRÜN GELĠġTĠRME PROTOTĠP GELĠġTĠRME SAFHASI 6
TEDARĠK MODELĠ ÖNCELĠKLERĠ 1. YURTİÇİ GELİŞTİRME Öncelikli alanlarda yurtiçi özgün tasarım ve geliştirme Ürün yelpazesinin zenginleştirilmesi ve uluslararası pazardan pay 2. ULUSLARARASI KONSORSİYUM Türk pazarı için özgün geliştirmenin maliyet etkin olmadığı durumlarda, ortak geliştirme veya uluslararası konsorsiyum Tasarım / risk ortağı olma potansiyelini geliştirme 3. ORTAK ÜRETİM Yerli sanayinin aktif katılımı ile lisans altında üretim Ortak üretim / offset yoluyla yerli sanayiye iş ve ihracat olanağı 4. HAZIR ALIM Yukarıdaki önceliklerin sağlanamaması durumunda hazır alım Offset yoluyla yerli sanayiye iş ve ihracat olanağı 7 7
PROJE MODELLERĠNE GÖRE DAĞILIM SözleĢme Bedeli Bazında Proje Modeli Dağılımı YurtdıĢından Alım %10 Konsorsiyum %9 Yurtiçi GeliĢtirme %24 Adet Bazında Proje Modeli Dağılımı Ortak Üretim %57 Ortak Üretim %13 YurtdıĢından Alım %13 Konsorsiyum %1 Ar-Ge %32 Yurtiçi GeliĢtirme %41 8
TSK ĠHTĠYAÇLARININ YURTĠÇĠNDEN KARġILANMA ORANI % 50 45 % 41,6 % 44,2 % 50 40 % 36,7 35 30 25 % 25 20 15 10 5 0 2003 2006 2007 2008 2009 2010 Hedefi 9 9
SAVUNMA SANAYĠĠ SEKTÖR CĠROSU 2.500 Milyon Dolar 2.317 2.010 2.000 1.500 1.000 1.250 950 1.080 849 849 1.720 1.591 1.337 1.301 1.062 500 0 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 Kaynak: SASAD 10 10
SAVUNMA VE HAVACILIK ÜRÜNLERĠ ĠHRACATI Milyon Dolar Kaynak: SASAD SASAD 11 11
SAVUNMA SANAYĠĠ SEKTÖRÜNDE AR-GE HARCAMALARI 12 12
ÖNEMLĠ PROJELER Proje Alanları Kara Araçları Deniz Araçları Hava Araçları MEBS Elektronik Harp ve Algılayıcılar Roket - Füze Ar-Ge BaĢlıca Projeler Milli Tank Tank Atış Kontrol Sistemi Zırhlı ve Taktik Araçlar MİLGEM Savaş Gemisi Karakol Gemisi Yeni Tip Denizaltı Geleceğin Savaş Uçağı İnsansız Hava Araçları Helikopterler GENESİS Savaş Yönetim Sistemi GÖKTÜRK Gözlem Uydusu TSK Bilgi Sistemi Kendini Koruma Sistemleri Jammer Sistemleri Elektronik Harp Simülasyonları Anti-tank füze Kaideye Monteli Stinger Piyade Tüfeği Modelleme ve Simülasyon Ar-Ge 2004 Görev Bilgisayarı Milli Sonar 13
YURT ĠÇĠ GELĠġTĠRME PROJELERĠNDEN ÖRNEKLER Kara ALTAY OTOKAR Milli tasarım tank İlk prototip: 2013 Deniz MĠLGEM ĠSTANBUL TERSANESĠ Milli tasarım savaş gemisi, milli komuta kontrol sistemi Seyir denemelerine başlanıyor Hava ATAK HELĠKOPTERĠ TAI Milli donanım ve yazılım Hava aracı ortaklığı MEBS GENESĠS HAVELSAN Milli komuta kontrol sistemi Özel sektör iş paylaşımı 6 gemiye entegre edildi Elk. Harp Füze Ġkaz ve Chaff / Flare ASELSAN MĠKES Tasarım geliştirildi, üretime geçildi Operasyonel kullanımda Silah Sistemi Tanksavar Füze ROKETSAN Milli tasarım tanksavar füze Orta ve uzun menzil Deneme atışlarına başlanıldı 14
KONSORSĠYUM ÖRNEĞĠ: A400M ULAġTIRMA UÇAĞI Almanya 60 uçak % 33 Fransa 50 uçak % 28 İspanya 27 uçak % 15 İngiltere 25 uçak % 14 Türkiye 10 uçak % 6 Belçika 8 uçak % 4 TOPLAM 180 uçak TUSAġ ın Tasarım ve Üretim ĠĢ Payı Ön orta gövde Arka gövde üst panel Acil çıkıģ kapısı ParaĢütçü kapıları Kanatçıklar Hava frenleri Proje başlangıcı: 1988 Sözleşme: 2003 TAI den ilk orta gövde teslimatı yapıldı İlk uçuş gerçekleştirildi (Aralık 2009) İlk uçak teslimi: 2013 Son uçak teslimi: 2021 15
PROJE YÖNETĠMĠ KAVRAMININ ORTAYA ÇIKIġI Tanım: Proje yönetimi, verilen bir projenin tanımlanan kapsam, kalite, zaman ve maliyet sınırları içinde tamamlanmasını temin etmek üzere kaynakların organize edilmesi ve yönetilmesi disiplinidir* Proje yönetim disiplini savunma projelerinden doğmuştur: Proje yönetim disiplininin kurucusu olarak ABD Deniz Kuvvetleri gemi inşa programlarındaki tecrübesi ile Gantt Chart yöntemini geliştiren Henry Gantt bilinir 1950 li yıllarda yine ABD Deniz Kuvvetleri nin Polaris Denizaltı Programı nın yönetimi için Booz Allen Hamilton danışmanlık şirketi tarafından PERT Modeli geliştirilmiştir *Kaynak: Wikipedia internet ansiklopedisi. 16
SAVUNMA SANAYĠĠNDE PROJE YÖNETĠMĠNĠN ÖNEMĠ Türk şirketleri büyük ve karmaşık projelerde ana müteahhit sorumlulukları üstlenmeye başladı Yakın zamanda çok sayıda projenin sözleşmesi imzalanarak uygulama aşamasına geçildi Proje hedeflerinin karşılanması teknolojik ve yönetişim zorlukları içeriyor Yerli ve yabancı yüklenicilerin yürüttüğü projelerde büyük oranda gecikmeler yaşanıyor TSK ihtiyaçlarının zamanında karşılanması proje yönetimindeki performansa bağlı 17
GECĠKEN PROJELER PROJE YÜKLENĠCĠ SEKTÖR A400M Konsorsiyum Hava Araçları MüĢterek Taarruz Uçağı (JSF) Konsorsiyum Hava Araçları HĠK Uçağı Boeing Hava Araçları Meltem Deniz Karakol Uçağı Thales Hava Araçları KarĢı Tedbir Atma Sistemi/Mühimmat Tank AtıĢ Kontrol Sistemi (Leopard) Aselsan Aselsan Deniz Araçları Elektronik 18
ABD SAVUNMA SANAYĠĠ PROJELERĠNDE DURUM TAKVĠM (AY) 185 196 91 139 203 231 TBD TBD TBD TBD 138 186 *Kaynak: ABD Sayıştay Başkanlığı nın 5 Nisan 2006 tarih, GAO-06-585T sayılı raporu. BÜYÜK ABD SAVUNMA PROJELERĠNDE ORTALAMA %29 BĠRĠM MALĠYET ARTIġI* 19
ABD SAVUNMA BAKANLIĞI TEDARĠK SORUNLARI* Bakanlığın bütçe ve kapasite imkanlarından daha fazla sayıda projeyi başlatması Projelerin başlangıcında ihtiyaçların net olarak tanımlanmamış olması Teknoloji geliştirme tamamlanmadan ürün geliştirme programlarının başlatılması Projelerde başarısızlık durumunda yetkililerin sorumlu tutulmaması Projelerde başarısızlık durumunda yüklenicilerin sorumlu tutulmaması *Kaynak: ABD Sayıştay Başkanlığı nın 5 Nisan 2006 tarih, GAO-06-585T sayılı raporu. 20
ĠNGĠLTERE: AKILLI TEDARĠK REFORMU Projelerde ömür boyu devir maliyetlerinin değerlendirmeye alınması Entegre Proje Takımları nın (IPT) kurulması Sanayi ile kapsamlı bir işbirliği Projelerin erken aşamalarında daha fazla yatırım Sistem performansı, maliyet ve takvim arasında etkin denge Aşamalar halinde (incremental) tedariği de içeren yeni yöntemler Proje onay süreçlerinin iyileştirilmesi 21
TÜRKĠYE DE YÜKSEK TEKNOLOJĠLĠ ALANLARDA KAMU HARCAMALARI 2011 2021 Yılları Arası Tahmini Harcamalar Haberleşme : 210 Milyar Dolar Bilgi Teknolojileri : 70 Milyar Dolar Ulaştırma : 90 Milyar Dolar Enerji : 95 Milyar Dolar Sağlık : 135 Milyar Dolar TOPLAM : 600 Milyar Dolar Kaynak: İlgili Bakanlıkların Stratejik Planları 22 22
SONUÇ Proje Yönetimi kaynakların verimli kullanımı ve zamanında sonuç alma disiplinidir Türkiye değişik sektörlerde kompleks ve büyük maliyetli yatırım projelerini gerçekleştirmektedir Kamu yatırımlarında Proje Yönetimi kamu ve özel sektörün eşgüdümünü gerektirmektedir Proje Yöneticisi teknoloji, maliyet, sözleşme ve hukuk boyutlarına hakim olması gereken kişidir Proje Yönetimî alanının profesyonel bir meslek olarak gelişimi önem kazanmaktadır 23