Erdal Çalıkoğlu Yeminli Mali Müşavir 2 Nisan 2013
Verginin Konusu KVK nın 1. maddesinde sayılan kurumların kazançları kurumlar vergisinin konusunu oluşturmaktadır. Kurum kazancı gelir vergisinin konusuna giren gelir unsurlarından meydana gelir.
Ticari Kar Mali Kar Ticari kar vergi kanunlarında yer alan; Değerleme hükümleri, Kazanç tespitine ilişkin hükümler, İstisna uygulamaları, Zarar mahsubu, gibi esaslara göre düzeltilerek mali kar oluşturulur. Mali kar, ilgili vergi kanununun öngördüğü vergi matrahıdır.
Ticari Kar Mali Kar 1. Ticari bilanço karı XXX 2. Ticari bilanço zararı ( ) XXX 3. İlaveler (+) XX Kanunen kabul edilmeyen giderler (GVK-KVK) Kanunen kabul edilmeyen giderler (Diğer Kanunlar) Değerleme farkları 4. Zarar olsa dahi indirilecek istisna ve indirimler ( ) XXX İstisnalar (KVK) İstisnalar (Diğer Kanunlar) Tahakkuk etmemiş gelirler Değerleme farkları 5. Kar ve ilaveler toplamı (1 + 3) XXX 6. Zarar, istisna ve indirimler toplamı (2 + 4) XXX 7. Cari yıl zararı (Mali zarar) (6-5) XX
Ticari Kar Mali Kar 8. Kar (5 6) XXX 9. Geçmiş yıl zararları ( ) XX 10. İndirime esas tutar (8 9) XXX 11. Kazancın bulunması halinde indirilecek ist. ve ind. ( ) XX İndirimler (KVK md. 10) İndirimler (Diğer Kanunlar) Yatırım indirimi 12. Kurumlar vergisi matrahı (Mali Kar) (10 11) XXX
Genel kural, işletmede oluşan giderin işle ilgili yada işin sürdürülebilmesi ile ilgili olmasıdır. Genel giderler dışındaki giderler vergi kanunlarında tek tek sayılarak belirlenmiştir.
Kazancın elde edilmesi ve idame ettirilmesi için yapılan genel giderler, Götürü gider: İhracat, yurtdışında inşaat, onarma, montaj ve taşımacılık faaliyetlerinde bulunan mükelleflerin, bu faaliyetlerinden döviz olarak elde ettikleri hasılatın binde 5 ini aşmamak şartıyla yurt dışındaki bu işlerle ilgili giderlerine karşılık olmak üzere götürü olarak hesapladıkları giderler. İdare nin görüşüne göre götürü gider indirimi için: Böyle bir harcamanın yapılmış olması ve işletmenin malvarlığında bir azalma meydana getirmesi, Belgelendirilememiş olması, İlgili gider hesaplarında muhasebeleştirilmiş olması gerekmektedir. Yargı kararları
İşçilerin işyeri veya işyerinin müştemilatındaki yemek ve barınma giderleri, tedavi ve ilaç giderleri, sigorta primleri ve emeklilik aidatı İşle ilgili olmak şartıyla, sözleşmeye, mahkeme kararlarına veya kanun emrine istinaden ödenen zarar, ziyan ve tazminatlar, İşle ilgili, işin önemi ve genişliği ile uyumlu olan seyahat ve ikamet giderleri, Kiralama yoluyla edinilen veya işletmeye dahil olan ve işte kullanılan taşıtların giderleri, VUK a uygun ayrılan amortismanlar, Bina, arazi, gider, istihlak, damga, belediye vergileri, harçlar ve kaydiyeler gibi ayni vergi resim ve harçlar,
İşverenlerce Sendikalar Kanunu hükümlerine göre sendikalara ödenen aidatlar, (Ödenen aidatın bir aylık tutarı, işçilere ödenen çıplak brüt ücretin bir günlük toplamını aşamaz). İşverenler tarafından ücretliler adına bireysel emeklilik sistemine ödenen katkı payları; Aylık brüt ücretin % 10 unu (2013 için % 15 ini) ve asgari ücretin yıllık tutarını aşmaması şartıyla; 2012 yılı için yıllık asgari ücret 10.962 TL, Fakirlere yardım amacıyla gıda bankacılığı faaliyetinde bulunan dernek ve vakıflara bağışlanan gıda, temizlik, giyecek ve yakacak maddelerinin maliyet bedeli.
Menkul kıymet ihraç giderleri, Kuruluş ve örgütlenme giderleri, Genel kurul toplantıları için yapılan giderler ile birleşme, devir, bölünme, fesih ve tasfiye giderleri, Katılım bankalarınca katılma hesabı karşılığında ödenen kar payları, Sigorta ve reasürans şirketlerinde ayrılan teknik karşılıklar.
Öz sermaye üzerinden ödenen veya hesaplanan faizler, Örtülü sermaye üzerinden ödenen veya hesaplanan faiz, kur farkları ve benzeri giderler, Transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü olarak dağıtılan kazançlar, Kiralama yoluyla edinilen veya işletmede kayıtlı olan; yat, kotra, tekne, sürat teknesi gibi motorlu deniz taşıtları ile uçak, helikopter gibi hava taşıtlarından işletmenin esas faaliyet konusu ile ilgili olmayanların giderleri ve amortismanları,
Ödenen kurumlar vergisi, para cezaları, vergi cezaları, gecikme zam ve faizleri. Belediyelere ödenen cezalar, trafik cezaları ve benzeri cezalar, Ödenen, vergi ziyaı cezası, usulsüzlük ve özel usulsüzlük cezaları, gecikme zam ve faizleri, Basın ve televizyon yoluyla işlenen fiillere ilişkin ceza ve tazminat giderleri, Yedek akçeler.
Kullanılan yabancı kaynakları öz kaynaklarını aşan işletmelerde, aşan kısma münhasır olmak üzere, işletmede kullanılan yabancı kaynaklara ilişkin faiz, komisyon, vade farkı, kâr payı, kur farkı vb. adlar altında yapılan gider ve maliyet unsurları toplamının % 10'unu aşmamak üzere Bakanlar Kurulunca kararlaştırılan kısmı. Yatırımın maliyetine eklenen finansman giderleri dikkate alınmaz. Kredi kuruluşları, finansal kuruluşlar, finansal kiralama, faktoring ve finansman şirketleri kapsam dışındadır. BKK tarafından oran belirlenmedi.
Binek otomobiller ile hava ve deniz taşıtlarına ilişkin motorlu taşıt vergileri (Ticari maksatla kullanılan uçak ve helikopterler ile taşıt kiralama faaliyeti ile uğraşan işletmelerin bu amaçla kiraya verdikleri taşıtlar hariç.) (MTVK), Özel iletişim vergileri (Gider Vergileri Kanunu), Kanunen kabul edilmeyen giderler için yüklenilen katma değer vergileri (KDVK).
Ödenmeyen sosyal güvenlik primleri 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu, md. 88: Kuruma fiilen ödenmeyen prim tutarları, gelir ve kurumlar vergisi uygulamasında gider yazılamaz. Aralık ayına ait sosyal güvenlik primleri ertesi yılın Ocak ayı içinde (vadesinde) ödenmesi durumunda, bu primler Aralık ayının gideri olarak dikkate alınabilir.
Dönemsellik (Geçmiş yıl ve gelecek yıl giderleri) (VUK) Belgesiz giderler (VUK), Alınan vadeli çek reeskontları (VUK), Senetsiz alacak reeskontları, (Banka, banker ve sigorta şirketleri hariç) (VUK), Kıdem tazminatı karşılığı (VUK), VUK 323 e uymayan şüpheli alacak karşılıkları (VUK).
İştirak kazançları (temettü) istisnası (KVK 5/1-a) Yurtdışı iştirak kazançları istisnası (KVK 5/1-b) Yurtdışı iştirak hisseleri satış kazancı istisnası (KVK 5/1-c) Emisyon primi kazancı (KVK 5/1-ç) Yatırım fon ve ortaklığı portföy işletmeciliği kazancı istisnası (KVK 5/1-d) Gayrimenkul ve iştirak hissesi satış kazancı istisnası (KVK 5/1-e)
Banka veya TMSF ye borçlu kurumların gayrimenkul veya iştirak hissesi satış kazancı istisnası (KVK 5/1-f) Yurtdışı şube kazançları istisnası (KVK 5/1-g) Yurtdışında yapılan inşaat, onarma, montaj işleri ve teknik hizmetlerden sağlanan kazançlara ilişkin istisna (KVK 5/1-h) Okul ve rehabilitasyon merkezlerinin işletilmesinden elde edilen kazançlara ilişkin istisna (KVK5/1-ı) Yatırım indirimi istisnası
İştirak Kazancı İstisnası Kurumların; Tam mükellefiyete tabi başka bir kurumun sermayesine katılımlarından elde ettikleri kazançlar, Tam mükellefiyete tabi başka bir kurumun kârına katılma imkânı veren kurucu senetleri ile diğer intifa senetlerinden elde ettikleri kâr payları, Tam mükellefiyete tabi girişim sermayesi yatırım fonu katılma payları ile girişim sermayesi yatırım ortaklıklarının hisse senetlerinden elde ettikleri kâr payları, kurumlar vergisinden istisnadır. Diğer fon ve yatırım ortaklıklarının katılma payları ve hisse senetlerinden elde edilen kâr payları bu istisnadan yararlanamaz. Kar yedeklerinin sermayeye ilavesinden elde edilen bedelsiz hisseler gelir yazılmalı. KVK 5/1-a kapsamında kurumlar vergisinden istisnadır.
Gayrimenkul ve İştirak Hissesi Satış Kazancı İstisnası İstisna uygulamasına konu olacak kıymetler iştirak hissesi veya gayrimenkul olmalıdır. Bu kıymetlerin en az 2 yıl süre ile aktifte yer almalıdır. Gayrimenkul veya menkul ticareti ile uğraşan kurumların bu amaçla ellerinde bulundurdukları kıymetlerin satışında istisna uygulanamaz. Gayrimenkul ticareti ve kiralanması işi ile iştigal eden kurumların faaliyetlerinin yürütülmesine tahsis ettikleri taşınmazların satışından, Menkul kıymet ticareti ile uğraşan kurumların iştirak amacıyla almış oldukları hisse senetlerinin satışından, elde ettikleri kazançlar istisnadan yararlanabilir.
Gayrimenkul ve İştirak Hissesi Satış Kazancı İstisnası Satıştan elde edilen kazancın sermayeye ilave şartı yoktur. Satış kazancının tamamı 31 Aralık bilanço ve gelir tablosunda dönem karı içerisinde yer alır. Bu kazancın sadece % 75 lik kısmı istisna olarak değerlendirilir. Satış kazancının % 75 lik kısmının, satışın gerçekleştirildiği yılı takip eden yılın başından, kurumlar vergisi beyannamesi verilme tarihine kadar özel bir fon hesabına alınması gerekir. (Satış 2012; 1 Ocak-25 Nisan 2013)
Gayrimenkul ve İştirak Hissesi Satış Kazancı İstisnası Fona kaydedilen satış kazancı (% 75), beş yıl içerisinde işletmeden çekilir veya başka bir hesaba nakledilirse, zamanında uygulanan istisna dolayısıyla ödenmemiş olan vergiler ziyaa uğramış sayılır. Satış zararının gider kaydı??? Zararla sonuçlanan iştirak hisseleri satışı nedeniyle oluşan zararların tamamının kurum kazancının tespitinde dikkate alınabilmesi mümkündür. (Gelir İdaresi Başkanlığı 23.08.2007 tarih ve 74720 sayılı mukteza) Taşınmazın satışından kazanç doğmaması halinde, bu satışa ilişkin zararların % 75 inin KKEG sayılarak şirketinizin diğer faaliyetlerinden doğan kazançlarından indirilmesi mümkün değildir. (İstanbul VDB: 09.06.2011 tarih ve 683 sayılı mukteza. ) Şirketin faaliyet konuları arasında gayrimenkul veya menkul kıymet alım satımının bulunması (Muktezalar)???
Gayrimenkul ve İştirak Hissesi Satış Kazancı İstisnası Vadeli Satış Satış bedelinin, satışın yapıldığı yılı izleyen ikinci takvim yılının sonuna kadar tahsil edilmesi şarttır. Bu süre içinde tahsil edilmeyen satış bedeline isabet eden istisna nedeniyle zamanında tahakkuk ettirilmeyen vergiler ziyaa uğramış sayılır.
Gayrimenkul ve İştirak Hissesi Satış Kazancı İstisnası Satış kazancının % 75 i kurumlar vergisinden istisnadır. Satış işlemi KDV den müstesnadır. BSMV mükelleflerinin yaptıkları satış işlemlerinde lehlerine kalan paralar BSMV den istisnadır. Satış işlemi ile ilgili olarak düzenlenen kâğıtlar damga vergisinden istisnadır. Satış işleminin tescili tapu harcına tabidir.
Örnek - Veriler (A) A.Ş. nin 31.12.2012 tarihli gelir tablosunda yer alan dönem karı 3.500.000 TL dir. Tekstil makinası imalat ve satışı ile iştigal eden (A) A.Ş. 18.02.2009 tarihinde 1.500.000 TL ye almış olduğu arsayı 12.03.2012 tarihinde 2.900.000 TL ye üçüncü bir kişiye satmıştır. Elde ettiği kazanç (2.900.000 1.500.000 =) 1.400.000 TL dir. Bu kazancın % 75 i olan 1.050.000 TL, Şubat/2013 de özel bir fon hesabına kaydedilmiştir.
Düzenlenen Fatura Fatura tarihi : 12.03.2012 Fatura No : 000657220 Arsa Bedeli ( Ada Parsel) 2.900.000 Hesaplanan KDV 0 Toplam 2.900.000 KDV Kanunu nun 17/4-(r) maddesi kapsamında KDV hesaplanmamıştır.
Ticari Bilanço Karı 3.500.000 İstisnalar (-) 1.050.000 - Gayrimenkul Satış Kazancı İstisnası (KVK 5/1-e) 1.050.000 Kurumlar Vergisi Matrahı 2.450.000 Hesaplanan (Ödenecek) Kur. Vergisi (% 20) 490.000
Emisyon Primi İstisnası Anonim şirketlerin, kuruluşlarında veya sermayelerini artırdıkları sırada çıkardıkları payların, itibari değerin üzerinde bir bedelle elden çıkarılması halinde oluşan kazançlar kurumlar vergisinden istisnadır. Kazancın özkaynaklar içerisinde bir fon hesabına kaydedilmesi durumunda, vergi hesabında önce ilave, daha sonra da istisna olarak gösterilmelidir.
Örnek (A) A.Ş. nin sermayesi 7.000.000 TL dir. Şirket bu sermayesinin 9.000.000 TL ye çıkarılması konusunda karar almış ve artırılan 2.000.000 TL nominal bedelli hisse senedini 4.500.000 TL ye başka bir şirket almıştır. Satış Bedeli - Nominal Bedel = Emisyon Primi 4.500.000-2.000.000 = 2.500.000 Muhasebe Kaydı: ------------------/----------------- 102 Bankalar 4.500.000 500 Sermaye 2.000.000 520 Emisyon Primi 2.500.000 -----------------/-----------------
İstisna Kazanca İlişkin Giderler Kurumların kurumlar vergisinden istisna edilen kazançlarına ilişkin giderleri veya istisna kapsamındaki faaliyetlerinden doğan zararları, istisna dışı kurum kazancından indirilemez. Örneğin KVK 5/1-e kapsamında gayrimenkul satışında ödenen tapu harcı. İştirak hisseleri alımıyla ilgili finansman giderleri indirilebilir.
Kurumlar vergisi beyannamesinde, her yıla ilişkin tutarlar ayrı ayrı gösterilmek ve 5 yıldan fazla nakledilmemek şartıyla, geçmiş yılların beyannamelerinde yer alan zararlar kurum kazancından indirilebilir. Mükelleflerce bir hesap dönemi içerisinde oluşan zararın, müteakip 5 hesap döneminde oluşacak kârlarla mahsup edilememesi halinde mahsup imkanı ortadan kalkar.
Devralan kurumlar, kendi bünyelerinde oluşan zararların yanı sıra; Devir halinde, devralınan kurumların devir tarihi itibarıyla özsermaye (aktif toplamı ile borçlar arasındaki fark) tutarını geçmeyen zararları ile Tam bölünme işlemi sonucu bölünen kurumun öz sermaye tutarını geçmeyen zararlarını, kazançlarından indirebilirler.
Devralınan veya bölünen kurumların son 5 yıla ilişkin kurumlar vergisi beyannamelerinin kanuni süresinde verilmiş olması, Devir veya bölünme neticesinde zarar mahsubu yapacak kurumun, aynı faaliyete devir veya bölünmenin meydana geldiği hesap döneminden itibaren en az 5 yıl süreyle devam etmesi gerekmektedir.
Türkiye de kurumlar vergisinden istisna edilen kazançlarla ilgili olanlar hariç olmak üzere, 5 yıldan fazla nakledilmemek şartıyla yurtdışı faaliyetten doğan zararlar; İlgili ülkede beyan edilen vergi matrahlarının zarar dahil, her yıl o ülke mevzuatına göre denetim yetkisi verilen kuruluşlarca rapora bağlanması, Bu raporun aslı ile tercüme edilmiş bir örneğinin Türkiye deki ilgili vergi dairesine ibrazı, Raporun ekinde yer alan vergi beyanları ile bilanço ve gelir tablolarının o ülkedeki yetkili mali makamlarca onaylanmış olması, halinde indirim konusu yapılır.
Kurumlar vergisi matrahının tespitinde ; Kar olması halinde, Kurumlar vergisi beyannamesi üzerinde ayrıca gösterilmek şartıyla, Sırasıyla, aşağıdaki indirimler yapılır: Ar-Ge İndirimi Sponsorluk Harcamaları Bağış ve Yardımlar Girişim sermayesi fonu, Yurtdışına verilen mimarlık, mühendislik, tasarım, yazılım gibi hizmetlerden elde edilen kazançların % 50 si, Yatırım indirimi.
Mükelleflerin, işletmeleri bünyesinde gerçekleştirdikleri münhasıran yeni teknoloji ve bilgi arayışına yönelik araştırma ve geliştirme harcamaları tutarının % 100 ü (31.12.2023 tarihine kadar uygulanmak üzere) oranında hesaplanacak Ar-Ge indirimi, kurumlar vergisi beyannamesi üzerinde ayrıca gösterilmek şartıyla kurumlar vergisi matrahının tespitinde indirim konusu yapılır. İşletme bünyesinde ayrıca bir Ar-Ge departmanın bulunması zorunludur.
Araştırma ve geliştirme faaliyetleri ile doğrudan ilişkili olmayan giderlerden ve tamamen araştırma ve geliştirme faaliyetlerinde kullanılmayan amortismana tabi iktisadi kıymetler için hesaplanan amortisman tutarlarından verilen paylar üzerinden Ar-Ge indirimi hesaplanmaz. Matrahın yetersiz olması nedeniyle ilgili dönemde indirim konusu yapılamayan tutar, sonraki hesap dönemlerine devreder. Devreden tutar yeniden değerleme oranında artırılamaz.
Genel Olarak; Sponsorluk ve Bağış ve Yardımlar Kurumlar tarafından yapılan sponsorluk harcamaları ile bağış ve yardımlar, kurum kayıtlarında gider olarak yer aldığından, mali karın tespitinde öncelikle kanunen kabul edilmeyen gider olarak dikkate alınması gerekir. Kurum kazancının bulunması ve Kanun da sayılan şartların varlığı halinde, beyanname üzerinde ayrıca gösterilmek suretiyle kurumlar vergisi matrahından indirilebilir.
Sponsorluk Harcamaları Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğünün Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun ile Türkiye Futbol Federasyonu Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun kapsamında yapılan sponsorluk harcamalarının bu Kanun lar uyarınca tespit edilen; Amatör spor dalları için tamamı, Profesyonel spor dalları için % 50 si, kurumlar vergisi beyannamesinde ayrıca gösterilmek şartıyla kurum kazancından indirilebilir.
Sponsorluk Harcamasının Tevsik Edilmesi Sponsorluk hizmeti alan ile sponsor arasında her iki tarafın hak ve yükümlülüklerini içeren yazılı bir sözleşme yapılması gerekmektedir. Nakdi sponsorluk desteği için banka dekontu veya ödeme makbuzu, nakdi desteğin elden teslim edilmiş olması halinde ise alındı makbuzu tevsik edici belge olarak kabul edilecektir. Tevsik edici belge üzerinde sponsorluk amacıyla yatırıldığına dair bir ifadeye yer verilmesi şarttır.
Sponsorluk Harcamaları Sponsorluk harcamaları, kurumlar vergisi mükelleflerince harcamanın yapıldığı yılda indirim olarak dikkate alınabilir. Gerçek ve tüzel kişiler, süresiz bir şekilde sponsor olamayacakları gibi; bunların herhangi bir şekilde vergi borçları da bulunmamalıdır. Bu nedenle kurumların sponsor olabilmeleri için bağlı bulundukları vergi dairesine müracaat ederek, vergi borcu olmadığına dair bir yazı almaları ve yapılan sponsorluk sözleşmesinin bir örneğini ilgili vergi dairesine vermeleri gerekmektedir. Sponsorların, sponsor olunan dönemlerde tahakkuk eden vergi borçlarını ödememeleri halinde, ilgili vergi dairesi durumu derhal bir yazı ile bulunulan mahaldeki Gençlik ve Spor İl Müdürlüğüne bildirecektir.
Kazancın % 5 i ile Sınırlı Bağış ve Yardımlar Bağış ve yardımın kurum kazancından indirilebilmesi için; Genel ve özel bütçeli idarelere, İl özel idarelerine, Belediyelere, Köylere, Vergi muafiyeti tanınan vakıflara, Kamu yararına çalışan derneklere, yapılmış olması gerekmektedir.
Kazancın % 5 i ile Sınırlı Bağış ve Yardımlar Makbuz karşılığı yapılmalıdır, Karşılıksız yapılmalıdır, Beyannamede ayrıca gösterilmelidir, Kurum kazancının % 5 ini aşmamalıdır. Kurum kazancı=ticari kar-(geçmiş yıl zararı+iştirak kazancı ist.)
Örnek Aşağıda yer verilen bilgilere göre (A) A.Ş. nin kurumlar vergisi beyannamesinde indirilebilecek bağış tutarı nedir? Ticari Kar 1.000.000 İlaveler 100.000 Kanunen Kabul Edilmeyen Giderler 50.000 Bağışlar (Tema Vakfı na) 50.000 İstisna ve indirimler 500.000 İştirak kazancı istisnası 200.000 Gayrimenkul satış kazancı istisnası (5/1-e) 300.000 Ar-Ge indirimi 570.000
Örnek Kurum kazancı (1.000.000-200.000) 800.000 İndirilebilir bağış tutarı (800.000 * % 5) 40.000 Beyannamede indirilebilir bağış tutarı; Ticari kar 1.000.000 İlaveler 100.000 İstisna ve indirimler (500.000) Ar-Ge indirimi (570.000) Kalan kar 30.000 İndirilecek bağış (30.000) Kurumlar vergisi matrahı 0
Eğitim, Sağlık ve Dini Tesislere İlişkin Bağışlar Bağışın; Genel Bütçeli İdareler, Özel Bütçeli İdareler, İl Özel İdareleri, Belediyeler, Köylere, yapılmış olması gerekir.
Eğitim, Sağlık ve Dini Tesislere İlişkin Bağışlar Okul, sağlık tesisi ve yüz yatak kapasitesinden az olmamak üzere öğrenci yurdu, çocuk yuvası, yetiştirme yurdu, huzurevi, bakım ve rehabilitasyon merkezi ile mülki idare amirlerinin izni ve denetimine tabi olarak yaptırılacak ibadethaneler ve Diyanet İşleri Başkanlığı denetiminde yaygın din eğitimi verilen tesislerin inşası dolayısıyla yapılan harcamalar, Söz konusu tesislerin inşası için bu kuruluşlara yapılan her türlü bağış ve yardımlar, Bu kuruluşların faaliyetlerini devam ettirebilmeleri için yapılan nakdi ve ayni bağış ve yardımların, tamamı kurumlar vergisi matrahının tespitinde indirim konusu yapılabilir.
Doğal Afetlere İlişkin Bağışlar Bakanlar Kurulu nca yardım kararı alınan doğal afetler dolayısıyla Başbakanlık aracılığı ile makbuz karşılığında yapılan ayni ve nakdi bağışların tamamı kurum kazancından indirilebilecektir. Somali ye veya Van a Başbakanlık aracılığıyla yapılan bağışlar.
Kızılay ve Yeşilay a Yapılan Bağışlar Türkiye Kızılay Derneği ne ve Türkiye Yeşilay Cemiyeti ne makbuz karşılığı yapılan nakdi bağış ve yardımların tamamı, kurumlar vergisi beyannamesi üzerinde gösterilmek şartıyla kurum kazancından indirilebilir. Yukarıdaki derneklere yapılacak ayni bağış ve yardımlar ise kazancın % 5 i ile sınırlı bağış ve yardımlar çerçevesinde değerlendirilir. Derneğin iktisadi işletmelerine yapılan bağış veya yardımların kurumlar vergisi matrahının tespitinde indirim konusu yapılabilmesi mümkün değildir.
Üniversitelere Yapılan Bağışlar Üniversiteler ve yüksek teknoloji enstitülerine yapılan aynî veya nakdî bağış ve yardımların tamamı, beyanname üzerinde ayrıca gösterilmek şartıyla kurumlar vergisi matrahının tespitinde indirim konusu yapılabilir.
SPK nın düzenleme ve denetimine tabi olarak Türkiye de kurulmuş veya kurulacak olan girişim sermayesi yatırım ortaklıklarına sermaye olarak konulması veya girişim sermayesi yatırım fonu paylarının satın alınması amacıyla, ilgili dönem kazancından veya beyan edilen gelirden girişim sermayesi fonu ayrılabilir. Bu fon, kurum kazancının veya beyan edilen gelirin % 10 unu ve öz sermayenin % 20 sini aşamaz. Girişim sermayesi fonu olarak ayrılan tutarlar pasifte geçici bir hesapta tutulur. Mükelleflerce, fonun ayrıldığı yılın sonuna kadar girişim sermayesi yatırım ortaklıklarına veya girişim sermayesi yatırım fonlarına yatırım yapılmaması halinde, zamanında tahakkuk ettirilmeyen vergiler gecikme faizi ile birlikte tahsil edilir.
Ayrılan tutarların beyan edilen gelirin % 10 unu aşmayan kısmı beyanname üzerinde ayrıca gösterilmek şartıyla kurum kazancından indirilebilir. Bu fon; Amacı dışında herhangi bir suretle başka bir hesaba nakledilmesi, İşletmeden çekilmesi, Ortaklara dağıtılması, Dar mükelleflerce ana merkeze aktarılması veya İşin terki, işletmenin tasfiyesi, devredilmesi, bölünmesi ya da Girişim sermayesi yatırım ortaklıklarının hisse senetlerinin veya girişim sermayesi yatırım fonu katılma paylarının elden çıkarılmasından itibaren 6 ay içinde bu maddede belirtilen amaçla yeniden kullanılmaması halinde, bu işlemlerin yapıldığı veya sürenin dolduğu dönemde vergiye tabi tutulur.
Türkiye de yerleşmiş olmayan kişilerle, işyeri, kanuni ve iş merkezi yurt dışında bulunanlara Türkiye de verilen ve münhasıran yurt dışında yararlanılan; Mimarlık, mühendislik, tasarım, yazılım, tıbbi raporlama, muhasebe kaydı tutma, çağrı merkezi ve veri saklama hizmeti alanlarında faaliyette bulunan hizmet işletmelerinin, İlgili bakanlığın izni ve denetimine tabi olarak eğitim ve sağlık alanında faaliyet gösteren ve Türkiye de yerleşmiş olmayan kişilere hizmet veren işletmelerin, münhasıran bu faaliyetlerinden elde ettikleri kazancın % 50 si kurum kazancından indirilebilir. Bu indirimden yararlanılabilmesi için fatura veya benzeri belgenin yurt dışındaki müşteri adına düzenlenmesi gerekir.
2005 yılından devreden yatırım indiriminin kullanılması: Süre veya tutar sınırlaması yok. 2012 yılına ilişkin kurumlar vergisi beyannamesinde, kazancın tamamı yatırım indirimi istisnasından yararlanabilir. Gelir Vergisi Kanunu nun geçici 61. maddesi kapsamında kullanılan istisna (teşvik belgeli yatırımlar) üzerinden % 19,8 oranında stopaj uygulaması devam ediyor. Endeksleme yapılabilir. (Stopajlı istisna tutarı; yeniden değerleme oranında, stopajsız istisna tutarı; ÜFE oranında)
Pasif kalemlere ait enflasyon fark hesapları; Başka bir hesaba nakledildiği veya İşletmeden çekildiği takdirde, bu işlemlerin yapıldığı dönemin kazancı ile ilişkilendirilmeksizin bu dönemde kurumlar vergisine tabi tutulur. Mukteza: Kazanç yetersizliği nedeniyle önceki dönemlerde indirim konusu yapılamayan yatırım indirimi istisnası tutarlarının, söz konusu enflasyon düzeltme fark hesaplarının başka bir hesaba naklinden kaynaklanan kazançtan indirim konusu yapılması mümkün bulunmamaktadır.
Özkaynak enflasyon farkları, enflasyon düzeltmesi sonucu oluşan zararlara mahsup edilebilir veya sermayeye ilave edilebilir. Mukteza: Tasfiye veya sermaye azaltımı: Daha önce sermayeye eklenmiş olan pasif kalemlere ait enflasyon fark hesaplarının, şirketin sermaye azatlımı yapması veya tasfiye edilmesi, sebebiyle ortaklara dağıtılması halinde, işletmeden çekilen tutarların öncelikle kurumlar vergisine tabi tutulması, vergi sonrası dağıtılan kazancın da kar dağıtımına bağlı vergi kesintisine tabi tutulması gerekir.
Veriler 1/3 (A) A.Ş. nin 31.12.2012 tarihli gelir tablosunda yer alan dönem karı 1.200.000 TL dir. Kurumun 2008-2009 hesap dönemi kayıtları incelenmiştir. Mükellef, bulunan matrah farkı üzerinden hesaplanan vergi ve kesilen cezalar için uzlaşma talep etmiştir. Uzlaşma sonucu ödenen 100.000 TL kurumlar vergisi, 2.000 TL vergi ziyaı cezası ve 44.000 TL gecikme faizi gider hesaplarına intikal ettirilmiştir. Kurum 2012 yılında 34.000 TL kıdem tazminatı karşılığı ayırıp gider hesaplarına intikal ettirmiştir.
Veriler 2/3 Kurum 2012 yılında, aktifine kayıtlı 34 adet binek otomobil için ödediği 22.000 TL lik motorlu taşıtlar vergisini gider kaydetmiştir. Kurum tarafından Mart ve Nisan/2012 dönemlerine ilişkin olarak verilen KDV beyannameleri üzerinden tahakkuk eden vergiler nakit sıkışıklığı nedeniyle vadesinde ödenememiştir. Her iki vergi de 14 Eylül 2012 tarihinde ödenmiştir. Vergilerle beraber ödenen 5.000 TL tutarındaki gecikme zammı gider olarak kayıtlara alınmıştır. Gider hesaplarının incelenmesi sırasında, 2011 yılına ilişkin 2.500 TL lik fotokopi makinesi bakım faturasının Ocak/2012 döneminde gider olarak kayıtlara alındığı tespit edilmiştir.
Veriler 3/3 Kurum tarafından 2012 yılında telefon faturalarının tamamı (KDV hariç) gider olarak kayıtlara alınmıştır. Bu fatura bedellerinin 2.700 TL lik kısmının özel iletişim vergisi olduğu tespit edilmiştir. Kurum tarafından 2012 yılı içerisinde makbuz karşılığı olarak, Sigara Sevenler Derneği ne 1.500 TL lik bağış yapılmıştır. Makine imalat ve satışı ile iştigal eden (B) A.Ş. 18.02.2010 tarihinde 3.000.000 TL ye almış olduğu arsayı 12.06.2012 tarihinde 4.200.000 TL ye üçüncü bir kişiye satmıştır. Kazancın tamamını gelir olarak kayıtlara almış ve Şubat/2013 de % 75 lik kısmını (900.000 TL) fon hesabına aktarmıştır.
Ticari bilanço karı 1.200.000 İlaveler (+) 213.700 - Kurumlar vergisi, ceza ve gecikme faizi 146.000 - Kıdem tazminatı karşılığı 34.000 - Binek Oto MTV 22.000 - Ödenen gecikme zammı 5.000 - Önceki yıl giderleri 2.500 - Özel iletişim vergisi 2.700 - Bağış ve yardımlar 1.500 Kar ve ilaveler toplamı 1.413.700
Zarar olsa dahi indirilecek istisna ve indirimler (900.000) - Arsa satış kazancının % 75 i (KVK 5/1-e) 900.000 Mali kar (Kurumlar vergisi matrahı) 513.700 Hesaplanan kurumlar vergisi (% 20) 102.740
Kurumlar Vergisi Beyannamesi TABLO 5 KAZANÇ VE MATRAH BİLDİRİMİ ZARAR KAR 29 Ticari Bilanço Karı 1.200.000,00 Kurum Kzancı 30 Ticari Bilanço Zararı 31 Kanunen Kabul Edilmeyen Giderler 213.700,00 İlaveler 32 Önceki Yıl Ayrılan Finansman Fonu 33 İştirak Kazançları (KVK 5/1-a) Zarar Olsa Dahi İndirilecek istisna ve İndirimler 34 Yurtdışı İştirak Kazançları (KVK 5/1-b) 35 Tam Mük. A.Ş.'lerin YD. İşt. Satış Kaz. (KVK 5/1-c) 36 Emisyon Primi Kazancı (KVK 5/1-ç) 37 Yatırım Fon ve Ort. Portföy İşl. Kazancı (KVK 5/1-d) 38 Taşınmaz İştirak Hissesi Satış Kazancı (KVK 5/1-e) 900.000,00 39 Banka ve TMSF'ye Borç. Taşınmaz ve İşt. Satış Kaz. 40 Yurtdışı Şube Kazançları (KVK 5/1-g) 41 Yurtdışı İnşaat Onarma İşl. Sağl. Kazanç (KVK 5/1-h) 42 Eğitim Kurumları ile Rehabilitasyon Merk. (KVK 5/1-ı) 43 Serbest Bölgelerde Elde Edilen Kazançlar 44 Teknoloji Gel. Bölgelerinden Elde Edilen Kazançlar 45 Türk Ulusl. Gemi Siciline Kay. Gemi İşl. Sağl. Kaz. 46 5811 S.K.'un Geç. 1. Md. Kaps. YD. İstisna Kazanç 47 Diğer İndirimler ve İstisnalar 48 Kar ve İlaveler Toplamı (29+31+32) 1.413.700,00 49 Cari Yıla Ait Zarar ve İnd. Toplamı [30+(33'den 47'ye)] 900.000,00
Kurumlar Vergisi Beyannamesi TABLO 5 50 ZARAR (49-48) ZARAR 51 KAR (48-49) 513.700,00 52 Diğer Geçmiş Yıl Zararı 53 İstisnadan Kaynaklanan Geçmiş Yıl Zararı 54 Mahsup Edilecek Toplam Geçmiş Yıl Zararı (52+53) 55 İndirime Esas Tutar (51-54) 513.700,00 56 Risturnlar (KVK 5/1-i) Kazancın Bulunması Halinde İndirilecek İstisna ve İndirimler 57 AR-GE İndirimi (KVK 10/1-a) 58 AR-GE İndirimi (5746 S. Kanun Md.3) 59 Sponsorluk Harcamaları (KVK 10/1-b) 60 Bağış ve Yardımlar (KVK 10/1-c) 61 Eğitim, Sağlık Tes. Yurt İnş. Bağışlar (KVK 10/1-ç) 62 Kültür ve Turizm Amaçlı Bağış ve Yard.(KVK 10/1-d) 63 BKK Uy. Başbakanlık Ar. Yap. Bağışlar (KVK 10/1-e) 64 İstanbul 2010 Avr. Kültür Başkenti Aj.'na Yap.Bağış 65 Gerçekleşen Yatırım İndirimi 66 Diğer İndirimler KAZANÇ VE MATRAH BİLDİRİMİ 67 TOPLAM (56+57+58+59+60+61+62+63+64+65+66) KAR
Kurumlar Vergisi Beyannamesi TABLO 5 68 DÖNEM SAFİ KURUM KAZANCI (MATRAH) (55-67) 513.700,00 69 Hesaplanan Kurumlar Vergisi (68 * % 20) 102.740,00 70 GELECEK YILA DEVREDEN CARİ YIL ZARARI (50) 71 Safi Kurum Kazancının Türkiye Dışında Elde Edilen Kısmı 72 İşletmeden Çekilen Enflasyon Düzeltme Farkları 73 İşletmeden Çekilen Enf. Düz. Farkları Üz. Hes. Kur. Vergisi (72 * % 20) TABLO 6 74 KURUMLAR VERGİSİ MATRAHI (68+72) 513.700,00 75 HESAPLANAN KURUMLAR VERGİSİ (69+73) 102.740,00 76 Yabancı Ülkelerde Ödenen Verg. Mahsup Ed. Kısım MAHSUP EDİLECEK VERGİLER 77 Yıl İçinde Kesinti Yoluyla Ödenen Vergiler 78 Geçici Vergi 79 MAHSUP EDİLECEK VERGİLER TOPLAMI (76+77+78) 80 ÖDENMESİ GEREKEN KURUMLAR VERGİSİ (75-79) 102.740,00 81 İADESİ GEREKEN KURUMLAR VERGİSİ ve/veya GEÇİCİ VERGİ (79-75) 82 İADESİ GEREKEN KURUMLAR VERGİSİ (81-78) 83 İADESİ GEREKEN GEÇİCİ VERGİ (81-82) KAZANÇ VE MATRAH BİLDİRİMİ VERGİ BİLDİRİMİ