Skin care protection for urostomates Skin is the largest organ of the body

Natalie Steele summarises three case studies using Trio Niltac TM sting free medical adhesive remover and Trio Silesse TM sting free skin barrier for urostomates Key words: Silicone Urostomy Skin-care For further information please contact Bullen Healthcare FREEPHONE 0800 888 501. All products are available on FP10 from dispensing appliance contractors and pharmacies. Natalie Steele, RGN, Urology Nurse and Bladder Reconstruction Nurse Specialist, Urology Department, St James University Hospital Leeds UK. Article commissioned by Trio Healthcare Ltd. PRODUCT REVIEW PRODUCT REVIEW Skin care protection for urostomates Skin is the largest organ of the body and is the first line of defence in protecting the body from the surrounding environment. When this important organ is breached, either intentionally or unintentionally, the body is vulnerable to a wide variety (and severity) of issues. The superficial layer of the skin is the stratum corneum and this is the primary protective barrier preventing exit or entry of molecules through the skin. If the stratum corneum breaks down, the function of the skin can be compromised, and skin disorders can arise. Peristomal skin disorders can occur from the frequent application and removal of stoma appliances which can damage skin by stripping away the epidermal layer (Black, 2007). Delicate peristomal skin can be subjected to repeated removal and repeated reapplication of the adhesive appliance, usually around two to three times per day for a colostomate and between two to five times per week for ileostomates or urostomates depending on individual requirements (Berry, 2002). Adhesive removers Removal of adhesive appliances such as stoma pouches is usually performed using medical adhesive removers which in general are alcohol/solvent based, oilbased or more recently silicone-based products. The use of alcohol is now a dated and inefficient approach to adhesive removal as the process relies upon a relatively long, time-consuming action to dissolve the adhesive and also has the associated concerns of alcohol e.g. astringent, drying, irritating and painful effects on the ostomate s skin (Berry et al., 2007). Oil-based adhesive removers also have a relatively slow action. Though not as efficient as silicones, they are unlikely to cause direct damage to skin and once the appliance is removed the peristomal skin needs to be thoroughly cleansed of any oily residue before the next pouch is fitted (Colostomy Association, 2008). Silicone-based medical adhesive removers have been recently introduced into the market and have unique characteristics i.e. no sting on application, track rapidly between the skin and the adhesive appliance allowing gentle release of the appliance, evaporate completely in seconds and leave no oily residue. This allows the next appliance to be attached safely and securely. Overall, silicone-based medical adhesive removers are now recognised as the product of choice for adhesive appliance removal (Berry et al., 2007). Other possible causes of peristomal skin irritation have been identified as faecal leakage, mechanical irritation, allergy/hypersensitivity, sweating and pre-existing skin disease (Black, 2002). Stoma effluent was identified as a related cause of skin disorder in 77 per cent of participants in a Danish stoma community cross sectional study (Herlufson, 2006). Also reported was that the overall frequency of peristomal skin disorders was determined to be higher for participants with an ileostomy ( 57 per cent) and urostomy (48 per cent) than those with a colostomy (35 per cent), (participants n=202). The study also revealed that participants frequently failed to perceive they had a skin disorder and did not seek help. This lack of selfrecognition of skin disorders by ostomates is not investigated here but does require further investigation with a potential goal of either educating the ostomate population in recognising the early signs of skin disorders, or increased frequency of stoma care clinic visits, or both. Skin barrier films It is important that an effective skin care protection regime is in place. Not only will this assist with the atraumatic removal of the appliance but also the use of barrier films will protect delicate peristomal skin from degradation as a result of urine and faecal leakage. In one Figure 1: Niltac TM Journal of Community Nursing June 2009, volume 23, issue 6 15

PRODUCT REVIEW Table 1: Case studies Case Age Skin condition Duration of Time on Skin Condition Comments study condition regime to post regime improve Female 61 Excoriated/broken <1week 1-3 days Normal/good After only 3 days of Silesse, skin back to normal Male 72 Excoriated <1 month 1-3 days Normal/good On final visit to clinic which was 4/52 post surgery and 2/52 after commencing use of skin barrier spray skin was back to normal Male 73 Excoriated <1month 7-10 days* Normal/good *Patient found spray difficult to use due to arthritic fingers-changed to wipes study, the author reported that from direct experience, the output from a urinary stoma macerated hydrocolloid flanges more rapidly than faecal leakage and may result in more appliance changes to prevent leakage and resultant skin problems. Also reported was that barrier creams or films may help to protect the skin, however, care should be taken with products containing alcohol as this will aggravate existing sore skin (Burch, 2008). When an adverse skin condition occurs, gentle cleaning and drying of the peristomal area is best followed with an application of a silicone barrier film to protect the skin. When the barrier has dried the appliance can be fitted (Nazarko, 2008). This article provides information on peristomal skin care protection in urostomates through the adoption of a skin care protection regime using Niltac TM and Silesse TM and (Figures 1 & 2). A main feature of these Trio products is that the formulations are 100 per cent silicone and do not therefore include latex, parabens, fragrances etc. Figure 2: Silesse TM Urostomate The Urostomy Association estimate that there are approximately 11,000 people with urinary diversions in the UK and around 800 new ones created each year (Urostomy Association, 2008). Urostomates at the end of the surgical procedure, have a urinary diversion through an ileal-conduit and urostomy. This presents the new urostomate with a major life-style change and as such requires careful pre and post operative education including routine stoma management, diet and exercise. The importance of regular communication between the specialist stoma nurse and the patient should not be undervalued as many problems can be averted with early recognition, subsequent diagnosis and treatment. One area that greatly benefits from this regular communication between the urostomate and the nurse specialist is the potential early recognition of adverse peristomal skin conditions. Product background Niltac TM does not contain any alcohols or oils which may sting or leave a residue following application. The product is designed for the rapid and atraumatic removal of adhesive attached medical appliances such as urostomy, colostomy and ileostomy pouches and male urinary incontinence sheaths. The Niltac TM rapidly tracks between the adhesive appliance and the skin gently releasing the appliance in seconds. Niltac TM is designed to evaporate rapidly and completely, leaving no residue so that the next appliance can be fitted as normal. Silesse TM also does not contain alcohol, oil or petroleum jelly based ingredients and as such will not sting or leave oily residue following application. Silesse TM is also an advanced 100 per cent silicone product designed to dry rapidly, forming a durable barrier film, which protects the skin from being adversely affected by adhesive appliances, urine and faecal leakage, and other body fluid attack. This review reports on the general use of the products in the St James University Hospital Urology department and specifically the outcomes from three case studies using both products in a skin care protection regime. Case study Aim of the evaluation The aim of this clinical evaluation was to determine the efficacy of Niltac TM and Silesse TM in providing a skin care protection regime that would help improve the daily quality of life in urostomates. Methods Each urostomate was assessed prior to the skin care protection regime: Skin condition Duration of condition Sting perception on application was noted. The duration of the skin care protection regime was recorded, skin condition re-assessed and the overall patient comfort rated. Assessment of the clinical benefit of the skin care protection regime was based on the final skin condition and if the urostomate s overall daily quality of life had improved. Discussion The urostomates, one male and two female with ages 61, 72 and 73 years old each presented with either excoriated (two patients) or excoriated/broken (one patient) skin conditions. This was causing discomfort and distress during daily wear and appliance changing. The adverse skin condition was considered to be as a result of skin stripping, urine leakage and lack of protection of sensitive skin from the adhesive 16 Journal of Community Nursing June 2009, volume 23, issue 6

PRODUCT REVIEW appliance during wear. The adverse skin condition duration was estimated at one week (one patient) to one month (two patients) prior to the treatment regime. Once the skin care regime was in place the skin improved to normal within one to three days for the two female urostomates and between seven to ten days for the male urostomate. The longer time taken for the male urostomate skin improvement was found to be as a result of the patient being unable to use the skin barrier spray due to arthritic hands and discontinued use. When the patient changed to Silesse TM Wipes the skin care protection regime was resumed and the skin improved to normal. Conclusion None of the patients experienced any sting or cold shock on application and have incorporated the products into their normal appliance change routine. Since the adoption of Niltac TM and ResourceCentre Silesse TM as part of urostomate s daily routine, both the overall skin condition and patient comfort during appliance changing has greatly improved. Pre and post regime skin assessment and patient comfort assessment lead the author to conclude that where protection from adhesive skin stripping and stoma fluid leakage is required, the clinical benefits of Niltac TM and Silesse TM should be considered as essential in improving this area of the patient s quality of life. References Berry, J., Black, P., Smith, R., Stuchfield, B. (2007) Assessing the value of silicone and hydrocolloid products in stoma care. British Journal of Nursing. 16;13:778-88. Berry, J. (2002) British Colostomy Association Pouch Disposal Study. British Colostomy Association. Cited in Berry, J., Black, P., Smith, R., Stuchfield, B. (2007) Assessing the value of silicone and hydrocolloid products in stoma care. British Journal of Nursing. 16;13:778-88. Black, P. (2002) Stoma Care: Treating peristomal skin problems in the community. British Journal of Community Nursing. 7;4:212-17. Black, P. (2007) Peristomal Skin Care: an overview of available products. British Journal of Nursing. 16; 17:1048-56. Burch, J., Sica, J. (2008) Common peristomal skin problems and potential treatment options British Journal of Nursing (Stoma care supplement). 17;17:S4-S11. Colostomy Association (2008) Your skin is amazing. Tidings. 11:12-13 Herlufson, P., Olsen, A., Carlsen, B., Nybaek, H., Karlsmark, T., Laursen, T.N., Jemec, G.B.E. (2006) Study of peristomal skin disorders in patients with permanent stomas. British Journal of Nursing. 15; 16: 854-62 Nazarko, L. (2008) Clinical Focus: Caring for a patient with a urostomy in a community setting. British Journal of Community Nursing. 13; 8:354-61 The Urostomy Association (2008) What is a Urostomy? The Urostomy Association, Advisory Leaflet. October 2008: 1-4. Journal of Community Nursing June 2009, volume 23, issue 6 17

JCN ÜRÜN İNCELEMESİ Natalie Steele ürostomisi olan bireyler için Trio Niltac acısız tıbbi yapışkan sökücü ve Trio Silesse acısız cilt bariyeri kullanılarak yürütülen üç vaka çalışmasını özetliyor. Anahtar kelimeler: Silikon Ürostomi Cilt bakımı Daha detaylı bilgi için lütfen Bullen Healthcare ile temasa geçiniz ÜCRETSİZ ARAMA 0800 888 501. Tüm ürünlere ilaç firmaları ve eczanelerdeki FP10 lardan ulaşılabilir. Natalie Steele, RGN, Üroloji Hemşiresi ve Mesane Rekonstrüksiyon Uzman Hemşiresi, Üroloji Departmanı, St. James Üniversite Hastanesi Leeds UK. Makale Trio Healthcare Ltd tarafından hazırlattırılmıştır. Ürostomisi olan Bireyler için Cilt Bakımı ve Koruması Cilt, insan vücudunun en büyük organıdır ve vücudu çevredeki ortamdan gelecek tehlikelere karşı koruyan ilk savunma hattıdır. Bu önemli organa bilerek veya bilmeyerek zarar verildiğinde insan vücudu geniş çeşitlilikte (ve ciddiyette) sorunlara maruz kalır. Derinin en dış tabakası stratum corneum (boynuzsu tabaka) olup moleküllerin deriden geçişini önleyen ilk koruyucu bariyerdir. Boynuzsu tabakanın zarar görmesi durumunda, deri işlevini yerine getiremeyebilir ve dolayısıyla cilt rahatsızlıkları ortaya çıkabilir. Peristomal cilt rahatsızlıkları sık tekrarlanan uygulamaların ve epidermal tabakayı sıyırarak cilde zarar verebilecek stoma aparatlarının sökülmesi işlemlerinin sonucu olarak ortaya çıkabilir (Black, 2007). Hassas Peristomal deri yapışkanlı aparatların sıklıkla değiştirilmesine ve sıklıkla yeniden uygulanmasına maruz kalabilir. Bu uygulama bireysel gereksinimlere bağlı olarak Toplum Hemşireliği Dergisi Haziran 2009, cilt 23, sayı 6 1

kolostomisi olan bireylerde genellikle günde iki ila üç kere tekrarlanırken ilyostomisi veya ürostomisi olan bireylerde haftada iki ila beş kez tekrarlanır (Berry, 2002). Yapışkan sökücüler Stoma torbası gibi yapışkanlı aparatlar değiştirilirken genellikle tıbbi yapışkan sökücüler kullanılır, bunlar genel olarak alkol/solvent bazlı, yağ bazlı veya en son geliştirilen silikon bazlı ürünlerdir. Yapışkan sökücü olarak alkol kullanımı günümüzde eskimiş ve etkili olmayan bir yaklaşımdır çünkü bu süreç yapışkanı çözmek için oldukça uzun ve zaman harcatan bir işleme dayanır ayrıca alkolün ostomisi olan bireylerin derisinde sertleştirici, kurutucu, tahriş edici ve ağrı veren etkileri vardır (Berry ve diğerleri, 2007). Yağ bazlı yapışkan sökücüler de oldukça yavaş işleyen bir sürece sahiptir. Bunlar silikon bazlı olanlar kadar etkili olmasa da deriye doğrudan zarar vermezler ve aparat çıkartılır çıkartılmaz Peristomal deri yeni torba takılmadan önce herhangi bir yağ kalıntısının kalmadığından emin olmak için çok iyi temizlenmelidir (Kolostomi Derneği, 2008). Silikon esaslı tıbbi yapışkan sökücüler son yıllarda piyasaya sürülmüş emsalsiz özelliklere sahip ürünlerdir, örneğin, uygulama sırasında herhangi bir acı hissedilmez, deri ile yapışkanlı aparat arasına hızla nüfus ederek aparatın kolaylıkla çıkartılmasına olanak sağlarlar, çok çabuk kururlar ve geride yağlı kalıntı bırakmazlar. Bu da yeni aparatın güvenli ve emin bir şekilde takılmasına izin verir. Genel olarak, silikon esaslı tıbbi yapışkan sökücüler günümüzde yapışkanlı aparatların çıkartılması için tercih edilen ürünler olarak tanınmaktadır (Berry ve diğerleri, 2007). Peristomal deri iritasyonunun diğer olası sebepleri idrar sızıntısı, mekanik iritasyon, alerji/aşırı hassasiyet, terleme ve önceden mevcut deri rahatsızlıkları olarak tanımlanmaktadır (Black, 2002). Danimarka da ostomili bireyler üzerinde yapılan enlemesine bir araştırmada katılımcıların yüzde 77 sinde stoma akıntısı deri rahatsızlığı ile ilgili bir sebep olarak tanımlanmıştır (Herlufson, 2006). Ayrıca, Peristomal deri rahatsızlıklarının genel olarak ilyostomisi (yüzde 57) ve ürostomisi (yüzde 48) olan katılımcılarda kolostomisi olan katılımcılara (yüzde 35) oranla daha yüksek oranda tekrarlandığı rapor edilmiştir, (katılımcı sayısı 202). Bu çalışma ayrıca katılımcıların çoğu kere bir deri rahatsızlıkları olduğunu anlayamadıklarını dolayısıyla da herhangi bir yardım arayışına girmediklerini ortaya koymuştur. Ostomisi olan bireylerin kendilerinde deri rahatsızlığı olduğunu fark etmelerine ilişkin söz konusu eksiklik bu makalede ele alınmamakla birlikte, ostomisi olan nüfusun deri rahatsızlıklarının erken belirtilerini fark etmeleri yönünde eğitilmeleri veya stoma bakımı klinik ziyaretlerinin sıklığının arttırılması veya her iki amaca yönelik olarak ileri düzeyde incelenmesi gerekmektedir. Toplum Hemşireliği Dergisi Haziran 2009, cilt 23, sayı 6 2

Cilt Koruyucu (Skin Barrier) Filmler Etkili bir cilt bakımı ve koruması yönteminin uygulanması önemlidir. Koruyucu filmlerin kullanılması sadece aparatın atravmatik bir şekilde çıkartılmasına yardımcı olmayacak aynı zamanda hassas Peristomal deriyi idrar ve dışkı sızıntılarının yarattığı tahribata karşı da koruyacaktır. Resim 1: Niltac Bir çalışmada, yazar, kendi deneyimine dayanarak, yumuşatılmış hidrokolloidin üriner bir gözenekten çıkışının dışkı sızıntısına oranla daha hızlı çıkıntı oluşturduğunu ve sızıntıyı dolayısıyla da sonucunda ortaya çıkacak deri problemlerini önlemek için, kullanılan aparatın daha sıklıkla değiştirilmesini gerektirebileceğini söylemiştir. Ayrıca, koruyucu krem veya filmlerin derinin korunmasına yardımcı olabileceğini, ancak, alkol içeren ürünlerle yapılan uygulamalarda, alkol hassaslaşmış deride daha fazla tahribata neden olacağı için dikkatli olunması gerektiğini de söylemiştir (Burch, 2008). Tablo 1: Vaka Çalışmaları Vaka Çalışması Yaş Derinin Durumu Derinin mevcut duruma gelme süresi İyileştirme yöntemi uygulama süresi Uygulama sonrası derinin durumu Düşünceler Kadın 61 Sıyrılmış/kesilmiş <1 hafta 1 3 gün Normal/iyi Sadece 3 günlük Silesse uygulamasından sonra, deri normale dönmüştür. Erkek 72 Sıyrılmış <1 ay 1 3 gün Normal/iyi Ameliyat sonrası 4/52 inci haftası ile cilt koruyucu spreyinin kullanılmaya başlanmasından sonra 2/52 inci haftaya tekabül eden son klinik ziyarette, derinin normale döndüğü görülmüştür. Erkek 73 Sıyrılmış <1 ay 7 10 gün* Normal/iyi * Mafsallı parmaklardan ötürü sprey kullanımı hastaya zor gelmiş sprey mendil formu ile değiştirilmiştir. Toplum Hemşireliği Dergisi Haziran 2009, cilt 23, sayı 6 3

Deride herhangi bir tahribat oluştuğunda, Peristomal alanın yumuşak bir şekilde temizlenmesi ve kurutulması işlemini silikon esaslı koruyucu film uygulaması izlerse deride daha iyi bir koruma sağlanacaktır. Kullanılan koruyucu kuruduğu zaman aparat takılabilir (Nazarko, 2008). Bu makale, ürostomisi olan bireylerde Niltac ve Silesse (Resim 1 & 2) ürünlerinden birinin kullanıldığı bir cilt bakımı koruma yöntemi ile Peristomal cilt bakımı ve korunmasının sağlanmasına ilişkin bilgiler sağlar. Bu Trio ürünlerinin ana özelliği yüzde yüz silikon esaslı olmaları ve bu nedenle bitki sütü, paraben, aroma ve benzeri bileşenleri içermemeleridir. Resim 2: Silesse Ürostomisi olan bireyler Ürostomi Derneği İngiltere de üriner diversiyonlara sahip yaklaşık 11.000 kişinin olduğunu ve her yıl yaklaşık 800 yeni kişiye üriner diversiyon yapıldığını tahmin etmektedir (Ürostomi Derneği, 2008). Ürostomisi olan bireylere ameliyat sonunda ileal poş (konduit) veya ürostomi ile bir üriner diversiyon yapılır. Bu ürostomisi olan birey için hayat tarzında önemli bir değişiklik anlamına gelir ve buna bağlı olarak rutin stoma yönetimi, diyet ve egzersiz de dâhil olmak üzere itinalı bir ameliyat öncesi ve sonrası eğitimi gerektirir. Uzman stoma hemşiresi ile hasta arasındaki düzenli iletişimin önemi azımsanmamalıdır çünkü erken teşhis, müteakip tanı ve tedavi ile pek çok problemin oluşması engellenebilir. Ürostomisi olan birey ile uzman hemşire arasındaki bu düzenli iletişimlerden büyük ölçüde fayda sağlayan alanlardan biri kötü Peristomal deri durumlarının muhtemel erken teşhisidir. Ürün Bilgileri Niltac uygulandıktan sonra deriyi acıtabilecek alkol ve kalıntı bırakabilecek yağ içermez. Bu ürün ürostomi, kolostomi ve ileostomi torbaları ile erkek üriner inkontinensa kılıfları gibi Toplum Hemşireliği Dergisi Haziran 2009, cilt 23, sayı 6 4

yapışkanlı tıbbi aparatların hızlı ve acısız çıkartılmasını sağlayacak şekilde tasarlanmıştır. Niltac yapışkanlı aparat ve deri arasına hızla nüfus ederek aparatın kolayca çıkartılmasına olanak sağlar. Niltac yeni aparatın rahatça takılabilmesi amacıyla herhangi bir kalıntı bırakmadan tamamen ve hızla kuruyacak şekilde tasarlanmıştır. Silesse de alkol, yağ, vazelin esaslı bileşenler içermez dolayısıyla uygulama sonrasında deride tahribata neden olmayacak veya yağlı kalıntı bırakmayacaktır. Silesse yüzde yüz silikon esaslı bir ürün olup deriyi yapışkanlı aparatlar, idrar ve dışkı sızıntıları ve diğer vücut sıvılarının yol açacağı tahribatlardan koruyacak sağlam bir koruyucu film oluşturmak için hızla kuruyacak şekilde tasarlanmıştır. Bu incelemede ürünlerin St. James Üniversitesi Üroloji Bölümündeki genel kullanımı ve özellikle de bir deri bakımı ve koruması yönteminde her iki ürünü de kullanan üç vaka çalışmasından elde edilen sonuçlar ele alınmaktadır. Vaka Çalışması Değerlendirmenin amacı Bu klinik değerlendirmenin amacı ürostomisi olan bireylerin günlük yaşam kalitelerini iyileştirebilecek bir deri bakımı ve koruması yönteminde Niltac ve Silesse ürünlerinin faydalarının belirlenmesiydi. Yöntemler Ürostomisi olan her bir hasta deri bakımı ve koruma yöntemi uygulamasından önce Deri durumu Durumun süresi bakımından değerlendirildi. Uygulamaya ilişkin acı algılaması not edildi. Cilt bakımı ve koruma yönteminin süresi kaydedildi, cildin durumu yeniden değerlendirildi ve genel hasta rahatlığı derecelendirildi. Cilt bakımı ve koruma yönteminin klinik faydalarının değerlendirmesi derinin en son durumuna ve ürostomisi Toplum Hemşireliği Dergisi Haziran 2009, cilt 23, sayı 6 5

olan hastaların genel günlük yaşam kalitelerinin iyileştirilip iyileştirilmedi hususuna dayandırılmıştır. İrdeleme Vaka çalışmasının konusunu oluşturan hastalar 61, 72 ve 73 yaşlarında bir erkek ve iki kadındı. Hastaların her birinde ya derilerinin sıyrılmış (iki hasta) ya da derilerinin sıyrılmış/kesilmiş (bir hasta) olduğu gözlemlendi. Bu hastalarda giyinirken veya aparatlarını değiştirirken rahatsızlık veriyor ve stres yaratıyordu. Derideki kötü durumun deri soyulması, idrar sızıntısı ve hassas derinin giyinirken yapışkanlı aparattan tam olarak korunamamasının bir sonucu olduğu düşünülmüştür. Hastaların derisinde meydana gelen tahribatın tedavi amaçlı yöntemin uygulanmasından önce bir hafta (bir hasta) ila bir ay (iki hasta) gibi bir süreçte oluştuğu tahmin edilmiştir. Cilt bakım yöntemi uygulanmaya başlandıktan sonra deri iki ürostomisi olan bayan hastada bir ila üç gün içerisinde iyileşerek normale dönerken ürostomisi olan erkek hastada bu süre yedi ila on güne çıkmıştır. Erkek hastanın derisinin iyileşmesi daha uzun bir süre almıştır çünkü hastamız mafsallı ellerinden dolayı cilt koruyucu spreyi kullanırken oldukça zorlanmış ve kullanmayı bırakmıştır. Hastadan sprey yerine Silesse mendilleri kullanması istenmiş ve cilt bakımı koruma yöntemi yeniden başlatılmış ve derinin durumunun normale döndüğü görülmüştür. Sonuç Hastalardan hiçbiri uygulama sırasında acı veya soğuk şok yaşamamış ve ürünleri normal aparat değiştirme rutinlerinin bir parçası haline getirmiştir. Niltac ve Silesse ürünlerinin ürostomisi olan hastalar tarafından günlük rutinlerinin içine katılmasından itibaren hem derinin genel durumunda büyük ölçüde iyileşme gözlenmiş hem de hastaların aparatlarını değiştirirken daha rahat oldukları görülmüştür. Uygulama öncesi ve sonrası deri değerlendirmesi ile hastanın rahatlığına ilişkin değerlendirme yazarı Niltac ve Silesse ürünlerinin klinik faydalarının derinin yapışkanlı aparatların ve stoma sızıntılarının yol açacağı tahribatlardan korunarak hastanın yaşam kalitesinin iyileştirilmesi açısından bir gereklilik olarak değerlendirilmesi gerektiği sonucuna götürmüştür. Referanslar Berry, J., Black, P., R, Stuchfield, B. (2007), Assessing the value of silicone and hydrocolloid products in stoma care [Stoma bakımında silikon ve hidrokolloid ürünlerin değerinin değerlendirilmesi] British Journal of Nursing, 16;13:778-88 Toplum Hemşireliği Dergisi Haziran 2009, cilt 23, sayı 6 6

Berry, J. (2002) British Colostomy Association Pouch Disposal Study [İngiliz Kolostomi Derneği Torba İmha Çalışması] İngiliz Kolostomi Derneği. Berry, J., Black, P., R., Stuchfield, B. (2007) Assessing the value of silicone and hydrocolloid products in stoma care [Stoma bakımında silikon ve hidrokolloid esaslı ürünlerin değerinin değerlendirilmesi] başlıklı çalışmada alıntı yapılmıştır. British Journal of Nursing. 16;13: 778 88 Black, P. (2002) Stoma Care: Treating peristomal skin problems in the community, [Stoma Bakımı: Toplumdaki peristomal deri problemlerinin tedavisi], British Journal of Community Nursing, 7;4: 212 17 Black, P. (2007) Peristomal Skin Care: an overview of available products, [Peristomal Deri Bakımı: mevcut ürünler üzerine genel bir açıklama], British Journal of Nursing, 16;17: 1048 56 Burch, J., Sica, J. (2008) Common peristomal skin problems and potential treatment options, [Genel peristomal deri problemleri ve potansiyel tedavi seçenekleri], British Journal of Nursing (Stoma care supplement / Stoma bakımı takviyesi) 17;17: S4 S11 Kolostomi Derneği (2008) Your skin is amazing [Cildiniz Hayret Verici], Tidings, 11:12 13 Herlufson, P., Olsen, A., Carlsen, B., Nybaek, H., Karlsmark, T., Laursen, T.N., Jemec, G.B.E (2006) Study of peristomal skin disorders in patients with permanent stomas, [Kalıcı stoması olan hastalardaki peristomal cilt bozuklukları üzerine bir çalışma], British Journal of Nursing, 15; 16: 854 62 Nazarko, L. (2008) Clinical Focus: Caring for a patient with a urostomy in a community setting [Klinik Hedef: bir topluluk grubunda ürostomisi olan bir hastanın bakımı] British Journal of Community Nursing, 13; 8: 354-61 Ürostomi Derneği (2008) What is a Urostomy? [Ürostomi Nedir?] Ürostomi Derneği, İstişari Bildiri, Ekim 2008: 1-4 Toplum Hemşireliği Dergisi Haziran 2009, cilt 23, sayı 6 7