Herkes İçin Eğitim (EFA) Küresel İzleme Raporu 2005 KALİTE ZORUNLULUĞU Başlık Mesajları (s.16) Altı Hedef: Dünya nerede duruyor? 1. Hedef: Erken çocukluk dönemi bakımı ve eğitimi. Dezavantajlı bir geçmişe sahip çocukların, Erken Çocukluk Dönemi Bakımı ve Eğitimi nin (ECCE) dışında kalması muhtemeldir ve bu programa daha geniş bir erişim olanağına doğru ilerleyiş yavaş olmaya devam etmektedir. Sahra-altı Afrika daki bir çocuk sadece 0,3 yıl okul öncesi eğitim görürken, bu oran Latin Amerika ve Karayipler de 1,6 ve Kuzey Amerika ve Batı Avrupa da 2,3 tür. Birçok gelişmekte olan ülkede, Erken Çocukluk Dönemi Bakımı ve Eğitimi (ECCE) programları düşük kalitede öğretmenler tarafından verilmektedir. 2. Hedef: Evrensel ilkokul eğitimi. Okula gitmeyen çocuk sayısı 1998 yılından 2001 yılına, 106,9 milyondan 103,5 milyona inerek düşüş göstermiştir. İlerleme dünya çapında sağlanırken, son on yılda, daha fazla sayıda çocuğun okullaştırılmasındaki hız, Evrensel Temel Eğitim i (UPE) başarmada yavaş kalmıştır. Eğer eski eğilimler devam ederse, dünya net kayıt oranı 2005 te %85, 2015 te ise %87 civarında olacaktır. İlkokulu tamamlama önemli bir sorun olarak kalmaya devam etmektedir: geç kayıt oldukça yaygın, 5.sınıfa kadar devam etme oranı düşük ve sınıf tekrarı sık görülmektedir ( Bu oran 91 ülkenin 30 unda %75 den düşüktür). 3. Hedef: Genç ve yetişkin öğrenimi. Beceri geliştirme programları gerçekleştirilen birkaç gelişmekte olan ülkede, gençler ve yetişkinler arasında yetenek düzeylerini artırmaya yönelik çabalar düşüktür. İlerleyişin küresel bazda değerlendirilmesindeki zorluk devam etmektedir. 4. Hedef: Okur-yazarlık. 2002 yılında 800 milyon civarında yetişkin okuma yazma bilmemekteydi; bunların %70 i başta Hindistan, Çin, Bangladeş ve Pakistan olmak üzere çoğunlukla Sahra-altı Afrika, Doğu ve Güney Asya daki 9 ülkede yaşamaktadır. 5. Hedef: Cinsiyet. Son on yılda, Dünya daki birçok ülke ilk ve ortaöğretim düzeyinde cinsiyet eşitliğine doğru önemli ilerlemeler kaydetmiş olmasına rağmen, özellikle Arap ülkeleri, Sahra-altı Afrika, Güney ve Batı Asya da büyük açıklar göze çarpmaktadır. Kız çocukları, 2001 yılında dünya çapında, ilköğretim çağındaki okula kayıtlı olmayan çocukların %57 sini oluşturmakta ve bunların %60 dan fazlası Arap ülkeleri ile Güney ve Batı Asya da bulunmaktadır. 175 ülkenin 71 inde, ilköğretim düzeyinde kız çocuklarının eğitime katılımı erkeklere oranla
oldukça düşüktür ( cinsiyet eşitliği endeksi 0.97 den aşağıdadır). Cinsiyet eşitsizlikleri, ortaöğretimde ve lisede daha aşırı hâle gelmektedir. 83 gelişmekte olan ülkenin yarısı ilköğretimde, beşte birinden azı ortaöğretimde ve yalnızca dördü lisede cinsiyet eşitliğini başarmıştır. Dünya nın neredeyse üçte ikisindeki okuma-yazma bilmeyen yetişkinler kadınlardır. 6. Hedef: Kalite. 1 den 5 e kadar olan hedefleri gerçekleştirmekten uzak olan ülkeler, 6. hedefi gerçekleştirmekten de uzaktır. Çeşitli göstergeler, kalitenin boyutlarıyla ilgili bilgi vermektedir. Herkes İçin Eğitim (EFA) hedeflerinin başarıldığı zengin ülkelerdeki eğitimdeki kamu harcamaları, yetersiz öz kaynak sistemlerinin genişletilmesi ve geliştirilmesi gereken daha fakir ülkelere göre, Gayri Safi Milli Hasıla da (GDP) daha fazla orana sahiptir. Son on yılda, başta Doğu Asya, Pasifik, Latin Amerika ve Karayipler olmak üzere, gelişmekte olan ülkelerdeki harcamalar artmıştır. Sahra-altı Afrika (bölgesel orta değer: 44.1) ve Güney ve Batı Asya daki (bölgesel orta değer: 40:1) öğrenci/öğretmen oranı istenenden daha fazladır. Birçok düşük gelirli ülkede, öğretmenler, öğretime girişte en düşük standartları bile karşılayamıyor ve birçoğu müfredatı tam olarak uygulamıyor. HIV/AIDS salgını iyi bir eğitim teminini ciddi bir şekilde engellemekte ve öğretmen yokluğuna önemli katkıda bulunmaktadır. Ulusal ve uluslararası test sonuçlarındaki veriler, birçok gelişmekte olan ülkede düşük başarı oranı göstermektedir. Herkes İçin Eğitim Kalkınma Endeksi ülkelerin, belirlenen altı adet Herkes İçin Eğitim(EFA) hedefini hangi ölçüde gerçekleştirdiğini ölçer: Evrensel Temel Eğitim(UPE), cinsiyet eşitliği, okur-yazarlık ve kalite. Birçok ülke en fakir ülkeleri de içeren- 1998 ile 2001 yılları arasında kendilerine ait Herkes İçin Eğitim i(efa) gerçekleştirme seviyelerini hızlı bir şekilde artırmışlardır. Bu durum, yoksulluğun, Herkes İçin Eğitim(EFA) hedeflerine doğru hızlı bir ilerleyiş için kaçınılmaz bir engel olmadığını göstermektedir. Diğer yandan, Sahra-altı Afrika, Arap ülkeleri, Güney ve Batı Asya ya yoğunlaşmış olmak üzere büyük çapta eğitim yoksunluğu sürmektedir. Çoğu Kuzey Amerika, Batı Avrupa ve Orta Ve Doğu Avrupa da olmak üzere 41 ülke, hedefleri gerçekleştirmiş ya da gerçekleştirmeye oldukça yakındır. 51 ülkenin Herkes İçin Eğitim Kalkınma Endeksi (EDI) 0.80 ve 0.94 arasındadır. Çoğu Latin Amerika da bulunan bu ülkelerin yaklaşık yarısında eğitim kalitesi diğer hedeflerin gerisinde kalmıştır. Herkes İçin Eğitim Kalkınma Endeksi (EDI) 0.80 in altında olan 35 ülke, bu hedefleri başarmaktan oldukça uzaktadır. Bu ülkelerin 22 si Sahra-altı Afrika da bulunmaktadır. Güney Asya nın üç adet yoğun nüfuslu ülkesi olan Bangladeş, Hindistan ve Pakistan da bu grupta yer almaktadır.
YÖNETİCİ ÖZETİ (S.18) Bütün çocukların eğitim hakkını garanti altına almak için uğraşan birçok ülkede, hedefe erişime odaklanma, kalite unsurunu gölgelemektedir. Oysaki kalite, Herkes İçin Eğitim in (EFA) merkezinde yer almaktadır. Kalite, öğrencilerin ne ölçüde ve ne kadar iyi öğrendiklerini ve kişisel, toplumsal ve kalkınma hedeflerini hangi ölçüde başardıklarını belirler. Bu rapor, kalite tartışmasını tarihsel bağlamına yerleştirir ve kaliteyi anlama, izleme ve geliştirmede bir harita sunar (1. Bölüm). Kaliteyi etkileyen faktörler hakkındaki mevcut bilgiyi sentezler (2.Bölüm) ve kısıtlı kaynağa sahip ülkelere yoğunlaşarak kaliteyi geliştirmede politika seçeneklerini açıklar (4.Bölüm). Bu ülkelerdeki uluslararası toplumun hangi ölçüde eğitimi desteklediğini analiz eder (5. Bölüm). Önceki iki baskıda da olduğu gibi, rapor, kalite göstergelerine daha derin bir dikkat göstererek, 2000 yılında Dakar da belirlenen altı Herkes İçin Eğitim (EFA) hedefine doğru ilerleyişi izler (3.Bölüm). Önceki raporda tanıtılan Herkes İçin Eğitim Kalkınma Endeksi, 127 ülkedeki 4 Dakar hedefine doğru ilerleyişe özet bir bakış sunar. 1. Bölüm (s.19) Eğitim kalitesini anlamak 2. Bölüm İyi kalitenin önemi: Araştırmalar bize ne söylüyor? 3. Bölüm (s.21) Herkes İçin Eğitim e (EFA) doğru ilerleyişi değerlendirme 4. Bölüm (s. 22) Daha iyi kalite için politikalar 5. Bölüm (s.23) Uluslararası sözleri yerine getirme 6. Bölüm Herkes İçin Eğitim e (EFA) doğru: Kalite zorunluluğu
Şekil 3.4. Bölgelere Göre Seçili Ülkelerde Okul Öncesi Eğitimin Süresi (Bölgesel ortalamalar ve en yüksek ve düşük değere sahip olan ülkeler) Yukarıdaki tablodan da anlaşılacağı üzere Türkiye, Orta ve Doğu Avrupa ülkeleri arasında okul öncesi eğitim süresi en kısa olan ülkedir. (Sf. 85)
Şekil 3.5. 1998 den 2001 Yılına Kadar Okul Öncesi Bürüt Kayıt Oranında Değişimler (Bürüt Kayıt Oranı (GER) % 30 un altında olan ülkeler) Yukarıdaki tabloda Türkiye de bürüt kayıt oranının %6,8 olduğunu ve 1998-2001 yılları arasında %0,8 lik bir ilerleme kaydettiğini görmekteyiz. (Sf. 86)
Tablo3.2. Ülkelerin Net Ve Bürüt Kayıt Oranları Seviyelerine Göre Gruplandırılması. 2001 Tabloya göre Türkiye, bürüt kayıt oranı (GER) %100 den küçük, net kayıt oranı (NER) ise %70,1 ile %90 arasında olan ülkeler gurubunda yer almaktadır. (Sf.91)
Şekil 3.9. Net Kayıt Oranı % 95 İn Altında Olan Ülkelerin İlköğretimdeki Net Ve Bürüt Kayıt Oranları. 2001 Şekildeki kahverengi noktalar bürüt kayıt oranının %100 den büyük olduğu ülkeleri göstermektedir. Kahverengi noktalar ise bürüt kayıt oranının %100 den küçük olduğu ülkeleri göstermektedir. Mavi çubuklar ise net kayıt oranını temsil etmektedirler. (Sf.92)
Şekil 3.11. 1990, 1998 Ve 2001 Yıllarında İlköğretim Bürüt Kayıt Oranında Cinsiyet Eşitliği (1998 veya 2001 yılında cinsiyet eşitliği endeksi (GPI) 0,97 nin altında olan ülkeler) (Sf. 96)
Şekil 2.21. Bölgelere Göre Okul Hayatı Uzunluğu, 2001 ( En Yüksek Ve Düşük Değerlerle Ülkeler Ve Bölgesel Ortalamalar) Şekildeki açık mavi çubuklar ilk ve orta öğretimi, koyu mavi çubuklar ise lise ve yüksekokulları (orta öğretim ve sonrası) temsil etmektedirler. Yukarıdaki tabloya göre ülkemiz Orta ve Doğu Avrupa ülkeleri arasında Moldova dan sonra okul eğitim süresi en kısa ülkedir. (Sf.107)
Şekil 3.27. Eğitim Alanında Yapılan Kamu Harcamalarının Gayrı Safi Yurt İçi Hâsıla İçerisindeki Yüzdelik Oranı, 2001 (En yüksek ve alçak değerlere sahip ülke ve bölgesel meydanlar) Yukarıdaki tabloda mavi çubuklar ilk ve orta öğretimi, turuncu çubuklar ise orta öğretim sonrasını temsil etmektedirler. Yeşil çubuklar ise her iki seviyenin de birleşimi anlamına gelmektedir. Buna göre Türkiye de ilk ve orta öğretime yapılan harcamalar orta öğretim sonrasına yapılan harcamaların oldukça üstündedir. (Sf.117)
Şekil 3.28. 1998-2001 Yılları Arasında Seçili Ülkelerde Reel Koşullarda Toplam Eğitim Harcamalarındaki Değişim Tabloya göre Türkiye 1998 yılıyla 2001 yılları arasında eğitime yapılan harcamalarda %21 oranında bir artış göstererek Orta ve Doğu Avrupa ülkeleri arasında eğitime yapılan harcamaları en fazla arttıran ülke konumuna yükselmiştir. (Sf. 118)
Şekil. 3.33. Uluslararası Okuma Becerileri Ölçeğinde 4. Çeyrekte (en düşük çeyrek) Olan İlkokul Öğrencilerinin Yüzdesi, 2001 Yukarıdaki tabloda Türkiye nin, orta ve ortanın altı gelire sahip ülkeler arasında ilkokul öğrencilerinin okuma becerilerinin %42 lik bir oranla düşük çeyrekte olduğu görülmektedir. (Sf.112)
Şema 3.11 Okur-yazarlık ile ilgili ev aktiviteleri: Uluslararası Okur-Yazarlık Çalışmalarında İlerleme den (PIRLS) kanıtlar (s.132) Uluslararası Okur-Yazarlık Çalışmalarında İlerleme, (35 ülkede, dördüncü sınıf öğrencileri arasında yapılan uluslararası okuryazarlık çalışmaları değerlendirmeleri) ebeveynlerin okul öncesi çocuklarıyla ne sıklıkta bu tarz aktivitelerde ( kitap okuma, hikâye anlatma, şarkı söyleme, alfabe oyuncaklarıyla oynama, kelime oyunu oynama ve yüksek sesle işaretleri ve etiketleri okuma) yer aldıklarını öğrenip, bunlara dayanan bir dizin oluşturarak ev içindeki okuma-yazma ile ilgili aktiviteleri araştırmaktadır. %80 den fazla öğrencinin yüksek erken aktivite kategorisinde bulunduğu İngiltere ve İskoçya da bu düzey zirvededir. Çocukları okula başlamadan önce ebeveynlerin bu tarz ev içi aktivitelere hiç veya neredeyse hiç katılmadığı ülkeler arasında Türkiye, İran İslam Cumhuriyeti ve Hong Kong (Çin) bulunmaktadır. BÖLGELERİN BİLEŞİMİ (s. 248) Dünya Sınıflandırması Gelişmekte olan ülkeler: Arap Devletleri, Doğu Asya ve Pasifik (Avustralya, Japonya ve Yeni Zelanda hariç); Latin Amerika ve Karayipler ( Bermuda hariç); Güney ve Batı Asya, Sahra-altı Afrika, Kıbrıs, İsrail, Moğolistan ve Türkiye. Herkes İçin Eğitim(EFA) Bölgeleri: Orta ve Doğu Avrupa (20 ülke) ; Arnavutluk, Beyaz Rusya, Bosna-Hersek, Bulgaristan, Çek Cumhuriyeti, Hırvatistan, Estonya, Macaristan, Letonya, Litvanya, Polonya, Romanya, Moldovya Cumhuriyeti, Rusya Federasyonu, Sırbistan ve Montenegro, Slovakya, Slovenya, Makedonya Eski Yugoslav Cumhuriyeti, Türkiye, Ukrayna.
2000-2004 Ulusal Okuma Yazma Verileri İçin Referans Tarihleri Yukarıdaki tabloya göre veriler, 2000 yılında yapılan genel nüfus sayımı kaynaklıdır. Okuryazarlığın tanımı, nasıl okunacağını ve yazılacağını bilmek olarak belirlenmiştir ve bu bildirim herhangi bir sınava veya teste tabi tutulmaksızın bireylerin şahsi açıklamalarına dayanmaktadır. (Sf. 253)
Arka plan İstatistikleri Tablo 1 Yukarıdaki tabloya göre Türkiye nin 2001 yılında toplam nüfusu 69.303.000 dir. 2000-2005 yılları arasında yıllık ortalama büyüme oranı % 1,4 tür. Yine 2000-2005 yılları arası ortalama yaşam uzunluğu toplamda 70,5 tir. Bu rakam kadınlarda 73,2 ye yükselmektedir. Yine aynı yıllarda kadın başına düşen doğurganlık oranı 2,4 tür ve bebek ölümü %39,5 tir. 2001 yılında 15-49 yaş arasında HIV virüsünün yaygınlık oranı %0,1 den azdır.
Tablo 2 Yetişkin ve Genç Okur Yazarlığı
1990 yılında toplam nüfusun %77,9 u (15 yaş üstü yetişkinler) okuryazardı ve bu oranın %89,2 sini erkekler, %66,4 ünü kadınlar oluşturmaktaydı. 2000-2004 yılları arasında bu rakam %88,5 e yükseldi ve bu oranın % 94,4 ünü erkekler, %78,5 ini kadınlar oluşturdu. 1990 yılında 15 yaş üstü okuma yazma bilmeyen 8 milyon 66 bin kişinin %75 i kadındı. 2000-2004 yılları arasında bu rakam 6 milyon 592 bine düşmüş olmasına rağmen %79 la okuma yazma bilmeyen kadınların oranı artmıştır. 1990 yılında 15-24 yaş arası genç okuryazar oranı % 92,7 dir. Bu oranın %97,1 ini erkekler, %88,3 ünü kız öğrenciler oluşturmaktadır. 2000-2004 yılları arasında bu rakam toplamda %95,5 e yükselmiştir. 1990 yılında 15-24 yaş arası okuma yazma bilmeyenlerin sayısı 838 bindir ve bu rakamın %79 u bayanlara aittir. 2000-2004 yılları arasında bu rakam 616 bine düşmüştür ve bayanlar bu oranın %75 ini oluşturmaktadırlar. (Sf. 262-263)
Tablo 3 Erken Çocukluk Dönemi Bakım ve Eğitimi (ECCE) Ülkemizde 1998 yılında okul öncesi eğitime bürüt kayıt oranı toplamda %6 dır. Bu rakamın %6,2 sini erkekler, %5,8 ini kız çocukları oluşturmaktadır. Cinsiyet eşitliği endeksi ise 0.94 tür. 2001 yılında toplamda kayıt oranı %6,8 e yükselmiştir. Bu rakamın da % 7 si erkeklere, % 6,6 sı da kız çocuklarına aittir. Cinsiyet eşitliği endeksi ise yine 0.94 tür. (Sf.270)
Tablo 4 İlköğretime Erişim Türkiye de 1998 yılında zorunlu eğitim 6-14 yaşları arasındadır ve ücretsiz eğitim yasal olarak garanti altındadır. (Sf. 278)
Tablo 5 İlköğretime Katılım Türkiye de 2001 yılında ilkokul yaşı 6-11 dir ve aynı yılda bu yaş aralığındaki toplam çocuk sayısı 8 milyon 692 bindir. Ancak 2001 yılında 8 milyon 211 bin çocuk ilkokula kayıtlı görünmektedir. Bu sayı içerisinde kız öğrencilerin oranı % 47 dir. Aynı yıl içerisinde ilkokullarda bürüt kayıt oranı % 94,5 tir ve bu oranın % 98,2 sini erkekler, % 90,7 sini ise kız öğrenciler oluşturmaktadır. Kız erkek eşitliği endeksi ise 0.92 dir. (Sf. 286)
Tablo 6 İç Verim: İlköğretimde Sınıf Tekrarı 2001 yılında ilkokula devam süresi 6 yıldır. Ancak 1. 2. ve 3. sınıfların tekrar oranına dair herhangi bir bilgi bulunmamaktadır. (Sf.294)
Tablo 7 İç Verim: Okuldan Ayrılma Oranları İlgili tabloya dair Türkiye için herhangi bir veri bulunmamıştır. (Sf.302)
Tablo 8 Orta Öğretim Ve Orta Öğretim Sonrası Yüksekokul Eğitimine Katılım 2001 yılında Türkiye de ortaokul yaşı 12-16 olarak belirlenmiştir. Aynı yıl Türkiye de bu yaş aralığında 7 milyon 237 bin öğrenci bulunmaktadır. Ancak aynı yılda ortaokula kayıtlı öğrenci sayısı 5,5 milyondur ve bu rakamın % 43 ü kız öğrencilere aittir. Aynı yıl 1 milyon 240 bin öğrenci teknik okullarda ve meslek liselerinde okumaktadır ve kız öğrencilerin bu rakam içerisindeki oranı %39 dur. (Sf. 310)
Tablo 9 Yükseköğretime Katılım Türkiye de 2001 yılında 1 milyon 678 bin öğrenci yükseköğretime kayıtlı görülmektedir. Bu rakamın 894 bini erkek, 694 bini de kız öğrencilere aittir. (Sf.318)
Tablo 10 Yüksek Öğretim: Öğrencilerin Departmanlara Dağılımı ve Her Bir Departmanda Kız Öğrenci Oranı, 2001 (Sf.326)
Türkiye de yüksek öğretime toplam 1 milyon 678 bin öğrenci kayıtlıdır ve bu rakamın %41,4 ü kız öğrencilere aittir. Öğrencilerin % 12. 8 i Eğitim (%48,5 i kız öğrenci), %5,7 si Beşeri Bilimler ve Sanat (%52,3 ü kız öğrenci), %18,4 ü Sosyal Bilimler, İşletme ve Hukuk (%44,1 i kız öğrenci), % 7,3 ü Fen Bilimleri (%39 u kız öğrenci), % 13,1 i MühendislikÜretim- İnşaat (%21,7 si kız öğrenci), % 3,4 ü Tarım (%35,6 sı kız öğrenci), % 5,7 si Sağlık (%56,4 ü kız öğrenci), % 2,4 ü Hizmet (%33,5 i kız öğrenci) ve %31,1 i bilinmeyen, spesifikleşmemiş bir alanda eğitim almaktadır (%42,2 si kız öğrenci). (Sf. 327)
Tablo 11 Yüksek Öğretim: Uluslararası Standartlarda Eğitimin Sınıflandırılması Doğrultusunda Mezun Dağılımı ve Kız Öğrencilerin Her Bir Seviyeye Dağılımı (ISCED) Türkiye de 2001 yılında mezun sayısı 287 bindir ve bu rakamın %42,4 ü kız öğrencilerdir. Aynı yılda teoriye dayalı eğitim alan (Level 5A) mezun oranı %64,4, pratiğe dayalı mezun (Level 5B) oranı %34,5, yüksek lisans ve doktora düzeyinde eğitim alan mezun (Level 6) oranı % 0,9 dur. Level 5A daki kız öğrenci oranı % 41,2, Level 5B deki kız öğrenci oranı %44,8, Level 6 daki kız öğrenci oranı ise %33,7 dir. (Sf.334)
Tablo 12 Yüksek Öğretim: Mezunlarının Çalışma Alanlarına Göre Dağılımı ve Kız Mezunların Her Bir Alandaki Oranı, 2001 Üniversitelerin eğitim departmanlarından mezun olan kız öğrencilerin oranı %15,1 dir. Beşeri Bilimler ve Sanatın %7 si, Sosyal Bilimler-İşletme-Hukuk un %23,1 i, Fen Bilimlerinin %7,7 si, Mühendislik-Üretim-İnşaatın %15,3 ü, Tarımın %4,1 i, Sağlığın %6,3 ü, Hizmetin %3,8 i kız mezunlarına aittir. Spesifikleşmemiş alanlardan mezun kız mezun sayısı ise % 18,5 dir. (Sf.338)
Tablo 13A Okul Öncesi Ve İlkokulda Eğitim Personeli 1990 yılında okul öncesi eğitimde 17.100 öğretmen görev alıyorken 2000 yılında bu rakam 18.100 e yükselmiştir. 1998 yılında okul öncesi ve ilkokul öğretmenlerinin oranı %15 iken bu oran 2001 yılında % 16 ya yükselmiştir. (Sf. 346)
Tablo 14 Özel Okullar ve Eğitim Finansmanı 2001 yılında okul öncesi eğitimde özel okulların oranı % 6,3 tür. İlkokulda ise % 1,7 dir. Ortaokullarda ise % 2 dir. Eğitim için yapılan kamu giderlerinin gayrı safi milli hâsıla içerisindeki yüzdelik oranı ise 1998 yılında % 2,9 iken 2001 yılında %3,7 ye yükselmiştir. (Sf. 362)
Tablo 15 1. 2. ve 3. EFA Hedeflerini Ölçmek İçin Temel veya Yan Göstergelerde Eğilimler Yukarıdaki tabloda EFA nın birinci hedefi olan erken çocukluk dönemi bakım ve eğitimi için okul öncesi eğitimin bürüt kayıt oranları ve cinsiyet eşitliği endeksi yıllara göre verilmiştir. Buna göre okul öncesi eğitimde bürüt kayıt oranı 1990 yılında % 4,2 ve cinsiyet eşitliği endeksi 0.92 dir. Aynı oran 1998 yılında %6,0 ve 0.94 tür. 2001 yılında ise % 6,8 ve 0.94 tür.
(Sf. 370) Yukarıdaki tabloda EFA nın ikinci hedefi evrensel ilköğretim eğitimi ve üçüncü hedefi bütün genç ve yetişkinlerin öğrenme gereksinimleri yer almaktadır. Buna göre ikinci hedefi karşılayan ilkokullarda bürüt kayıt oranı % 89,5 ve cinsiyet eşitliği endeksi 0.92 dir. 2001 yılında bu oran 87,9 a gerilemiştir ve endeks 0.93 düzeyine ulaşmıştır. Üçüncü hedefi karşılamak adına gençler arasında değerlendirilen okuma yazma oranı 1990 yılında % 92,7, endeks ise 0.91 dir. Aynı oran 2000-2004 yılları arasında %95,5 e yükselmiştir ve endeks de aynı şekilde 0.95 e yükselmiştir. (Sf. 371)
Tablo 16 4. ve 5. EFA Hedeflerini Ölçmek İçin Temel veya Yan Göstergelerde Eğilimler EFA nın 4. hedefi olan yetişkinler arası okuryazarlık seviyesini arttırmak adına yapılan çalışmada 1990 yılında yetişkinlerde okuma yazma oranı %77,9 iken 2000-2004 yılları arasında bu oran %88,5 e yükselmiştir ve endeks de 0,74 den 0,83 e yükselmiştir. EFA nın 5. hedefi olan ilköğretimde cinsiyet eşitliği adına yapılan çalışmada 1990 yılındaki bürüt kayıt oranı % 99,1 iken 94 yılında %94,5 e düşmüştür ve endeks her iki yılda da 0,92 olarak kalmıştır. (Sf.378)
Tablo 17 6. EFA Hedeflerini Ölçmek İçin Temel veya Yan Göstergelerde Eğilimler EFA nın 6. Hedefi olan ilköğretimde eğitim kalitesi adına yapılan çalışmada 1990 yılında 8,5 yıl olan ortalama eğitim süresinde erkekler 9,5 yıl, kız öğrenciler 7,4 yıl eğitim almaktaydılar. 2001 yılında ortalamanın 10,7 yıla çıkan eğitim süresinde erkekler 11.6 yıl, kız öğrenciler 9.8 yıl eğitim almaktaydılar. (Sf. 386)