ÇEVRESEL ETKİ DEĞERLENDİRMESİ BAŞVURU DOSYASI (ÇEVRESEL ETKİ DEĞERLENDİRMESİ GENEL FORMATINA GÖRE HAZIRLANMIŞTIR) BURSA İLİ, ORHANGAZİ İLÇESİ GÖLYOLU MEVKİİ Fethiye mah. Sanayi cad. No:269 Nilüfer-BURSA Tel: 0 (224) 241 60 06 Fax: 0 (224) 241 32 41 TEMMUZ 2013 Seren Mühendislik in izni olmadan kısmen ya da tamamen kopyalanması yasaktır.
PROJE SAHİBİNİN ADI ADRESİ ORMO YÜN İPLİK SAN. VE TİC. A.Ş. ORHANGAZİ ŞUBESİ Gölyolu 16800 Orhangazi/BURSA TELEFON VE FAX NUMARALARI Tel: 0 224 573 22 11 Faks: 0224 573 22 15 PROJENİN ADI PROJENİN BEDELİ PROJE İÇİN SEÇİLEN YERİN AÇIK ADRESİ (İLİ, İLÇESİ, MEVKİİ) Faaliyeti Tesisi (5.900 ton/yıl Boyama Kapasitesi) ÇED Başvuru Dosyası 950.000 TL Bursa İli, Orhangazi İlçesi, Topselvi Mahallesi, Harmansazı Mevkii, Gölyolu Üzeri No:18 adresinde tapunun 5 pafta, 184 ada, 7 parsel numarasında kayıtlı 29.188 m 2 alanda, 3 pafta, 182 ada, 235 parsel numarasında kayıtlı 8.918,5 m 2 alanda, 5 pafta, 465 ada, 57 parsel numarasında kayıtlı 27.894 m 2 alanda, 5 pafta, 184 ada, 14 parsel numarasında kayıtlı 46.705 m 2 alanda, 5 pafta, 465 ada, 3 parsel numarasında kayıtlı 6.300 m 2 alanda, 5 pafta, 465 ada, 5 parsel numarasında kayıtlı 24.135 m 2 alanda ve 5 pafta, 465 ada, 42 parsel numarasında kayıtlı 22.690,04 m 2 olmak üzere toplam 165.830,54 m 2 alan Proje Alanı Koordinatları PROJE İÇİN SEÇİLEN YERİN KOORDİNATLARI Koor. Sırası : Sağa, Yukarı Datum : ED-50 Türü : UTM D.O.M. : 27 Zone : 35 Ölçek Fak. : 6 derecelik 697180.6234929:4482967.5332882 697141.8462931:4482665.1196158 696940.1083025:4482696.6886649 696935.5248169:4482758.0015763 696689.9174324:4482793.1993610 696704.8259104:4482978.0028406 696546.6412391:4483024.9469108 696565.4842762:4483105.3165783 696716.7021106:4483090.9617189 696919.2029040:4483046.0764572 696905.6949566:4483162.8113082 Koor. Sırası : Enlem, Boylam Datum : WGS84 Türü : COĞRAFİK D.O.M. : - Zone : - Ölçek Fak. : - 40.472387:29.325424 40.469674:29.324873 40.470006:29.322505 40.470559:29.322470 40.470934:29.319586 40.472594:29.319819 40.473054:29.317969 40.473773:29.318216 40.473608:29.319994 40.473156:29.322367 40.474210:29.322244 ALAN: 165.830,54 m 2
PROJENİN ÇED YÖNETMELİĞİ KAPSAMINDAKİ YERİ (SEKTÖRÜ, ALT SEKTÖRÜ) ÇED RAPORUNU HAZIRLAYAN KURULUŞUN/ÇALIŞMA GRUBUNUN ADI Tesis 17 Temmuz 2008 tarih ve 26939 sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren ÇED Yönetmeliği nin (30.06.2011 ve 27980 sayılı RG değişiklik ile) Ek-I Çevresel Etki Değerlendirmesi Uygulanacak Projeler Listesi Madde 27. Terbiye işlemlerinden kasar (haşıl sökme, ağartma, merserizasyon, kostikleme ve benzeri) veya boyama birimlerini içeren iplik, kumaş veya halı fabrikaları (3.000 ton/yıl ve üzeri) kapsamında kalmaktadır. ÇED RAPORUNU HAZIRLAYAN KURULUŞUN/ÇALIŞMA GRUBUNUN ADRESİ, TELEFON VE FAX NUMARALARI NİHAİ ÇED SUNUM TARİHİ (GÜN, AY, YIL) Fethiye Mah. Ferhat Sok. Şimşek Apt. No:269 Nilüfer/Bursa TEL :0 224 241 60 06 FAX :0 224 241 32 41 WEB :info@serenmuhendislik.com TEMMUZ 2013
İÇİNDEKİLER İÇİNDEKİLER.i TABLO DİZİNİ..iii ŞEKİLLER DİZİNİ...iii GRAFİK DİZİNİ iii KISALTMALAR DİZİNİ...v 1. PROJENİN TANIMI VE GAYESİ... 1 1.a.Projenin Konusu Yatırımın Tanımı, Ömrü, Hizmet Amaçları, Önem ve Gerekliliği...1 1.b. Projenin Fiziksel Özelliklerinin İnşaat Ve İşletme Safhalarında Kullanılacak Arazi Miktarı Ve Arazinin Tanımlanması... 21 1.c.Önerilen Projeden Kaynaklanabilecek Önemli Çevresel Etkilerin Genel Olarak Açıklanması (su, hava, toprak kirliliği, gürültü, titreşim, ışık, ısı, radyasyon ve benzeri) 21 1.d. Yatırımcı Tarafından Araştırılan Ana Alternatiflerin Bir Özeti ve Seçilen Yerin Seçiliş Nedenlerinin Belirtilmesi...29 BÖLÜM 2. PROJE İÇİN SEÇİLEN YERİN KONUMU......30 2.a. Proje yeri ve alternatif alanların mevkii, koordinatları, yeri tanıtıcı bilgiler.30 BÖLÜM 3. PROJE YERİ VE ETKİ ALANININ MEVCUT ÇEVRESEL ÖZELLİKLERİ.. 33 Önerilen proje nedeniyle kirlenmesi muhtemel olan çevrenin; nüfus, fauna, flora, jeolojik ve hidrojeolojik özellikler, doğal afet durumu, toprak, su, hava, (atmosferik koşullar) iklimsel faktörler, mülkiyet durumu, mimari ve arkeolojik miras, peyzaj özellikleri, arazi kullanım durumu, hassasiyet derecesi (EK-V deki Duyarlı Yöreler listesi de dikkate alınarak) ve yukarıdaki faktörlerin birbiri arasındaki ilişkileri de içerek şekilde açıklanması.33 BÖLÜM 4: PROJENİN ÖNEMLİ ÇEVRESEL ETKİLERİ VE ALINACAK ÖNLEMLER... 62 4.a. Önerilen projenin aşağıda belirtilen hususlardan kaynaklanması olası etkilerin tanıtımı (Bu tanım kısa, orta, uzun vadeli, sürekli, geçici ve olumlu olumsuz etkileri içermelidir.).62 4.a.1.Proje için kullanılacak alan 62 4.a.2.Doğal Kaynakların Kullanımı 62 4.a.3.Kirleticilerin Miktarı (Atmosferik Şartlar ile Kirleticilerin Etkileşimi) Çevreye Rahatsızlık Verebilecek Olası Sorunların Açıklanması ve Atıkların Minimizasyonu 63 4.b.Yatırımın Çevreye Olan Etkilerinin Değerlendirilmesinde Kullanılacak Tahmin Yöntemlerinin Genel Tanıtımı 68 4.c.Çevreye Olabilecek Olumsuz Etkilerin Azaltılması İçin Alınması Düşünülen Önlemlerin Tanıtımı...68 BÖLÜM 5: HALKIN KATILIMI... 70 i
5.a.Projeden etkilenmesi muhtemel halkın belirlenmesi ve halkın görüşlerinin çevresel etki değerlendirmesi çalışmasına yansıtılması için önerilen yöntemler..70 5.b. Görüşlerine başvurulması öngörülen diğer taraflar. 70 5.c. Bu Konuda Verebileceği Diğer Bilgi ve Belgeler.71 6.1 Proje İçin Belirlenen Yer Ve Alternatiflerinin Varsa; Çevre Düzeni, Nazım, Uygulama İmar Planı, Vaziyet Planı Veya Plan Değişikliği Teklifleri.75 6.2. Yatırımcı İçin Projesi İle İlgili Olarak Daha Önceden Alınmış İzin, Onay, Ruhsat Veya İlgili Kurumlardan Alınmış Belgeler Ve Benzeri.75 6.3. Proje İçin Seçilen Alana İlişkin Arazi Kullanım Durumu..75 NOTLAR VE KAYNAKLAR...76 EKLER 78 ii
TABLOLAR DİZİNİ Tablo 1: Yıllara Göre Üretim Kapasiteleri...2 Tablo 2: Buhar Kazanı Özellikleri.....23 Tablo 3: Proje Alanı Koordinatları.....32 Tablo 4: Bursa İli ve İlçeleri Nüfusları......33 Tablo 5: Bursa da Başlıca Kaynaklara Ait Fiziksel Ölçümler... 48 Tablo 6 : Jeotermal Su Kaynaklarının Analiz Sonuçları....49 Tablo 7: Bursa İli Yer altı Potansiyeli...50 Tablo 8: Bursa İli Rüzgar Yönlerine Göre Esme Sayısı (40 yıllık)...56 Tablo 9: Aylık Max Rüzgar Knot (Dk)......56 Tablo 10: Ortalama Yerel Basınç (hpa)..56 Tablo 11: Aylık Nem Bilgileri....57 Tablo 12: Bursa Meteoroloji İstasyonu Sıcaklık Normalleri (2008).. 57 Tablo 13: Ortalama Buharlaşma (mm)....57 Tablo 14: Bursa İli Yıllık Toplam Yağış Miktarı...58 Tablo 15: Yakma Sistemi Yakıt Miktarı...63 Tablo 16: Buhar Kazanı Özellikleri....65 ŞEKİL DİZİNİ Şekil 1: Genel İş Akım Şeması... 3 Şekil 2: Tarama İş Akım Şeması... 6 Şekil 3: Bumps Boyama İş Akım Şeması..8 Şekil 4: Çile Boyama İş Akım Şeması...9 Şekil 5: Print Boyama İş Akım Şeması...10 Şekil 6: Üretim 1 İş Akış Şeması.12 Şekil 7: Üretim 2 İş Akış Şeması. 14 Şekil 8: Üretim 3 İş Akış Şeması.....16 Şekil 9: Triko İpliği İmalatı İş Akış Şeması....18 Şekil 10: Antrepo Ünitesi.19 Şekil 11: Akaryakıt Depolama Ünitesi....20 Şekil 12: Proje Alanı Uydu Fotoğrafı..30 Şekil 13:Tesis Fotoğrafı..62 GRAFİK DİZİNİ Grafik 1: Bursa İlinde Arazi Dağılımı..33 iii
KISALTMALAR Kurum ve Kuruluşlara Ait Kısaltmalar ADNKS : Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi ÇED : Çevresel Etki Değerlendirmesi DMİ : Devlet Meteoroloji İşleri DSİ : Devlet Su İşleri EİE : Elektrik İşleri Etüt İdaresi GSMH : Gayri Safi Milli Hasıla HKKY : Hava Kalitesinin Korunması Yönetmeliği SKHKKY : Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği TÜİK : Türkiye İstatistik Kurumu TÜRKAK : Türkiye Akreditasyon Kurumu Rapor İçerisinde Kullanılan Yazı Kısaltmaları Ar. : Arazisi Mad. : Maden A.Ş. : Anonim Şirketi Mak. : Makine Bkz. : Bakınız No. : Numara Bld. : Belediye Pet. : Petrol Dan. : Danışmanlık San. : Sanayi Dev. : Devlet Şti. : Şirketi Haf. : Hafriyat T. : Tepe-si İhr. : İhracat Tan. : Tanıtım İnş. : İnşaat Tem. : Temizlik İth. : İthalat Tic. : Ticaret Kir. : Kiralama UVS : Uzun Vadeli Sınır KVS : Kısa Vadeli Sınır Değer Rapor İçerisinde Kullanılan Simge Ve Açıklamaları cm : Santimetre mm : Milimetre cm 2 : Santimetrekare mm 2 : Milimetrekare E : Doğu N : Kuzey ENE : Doğu- Kuzeydoğu NE : Kuzeydoğu ESE : Doğu-Güneydoğu NNE : Kuzey-Kuzeydoğu gr : Gram NNW : Kuzey-Kuzeybatı h : Saat NW : Kuzeybatı ha : Hektar s : Saniye hm 3 : Hektometreküp S : Güney HP : Beygirgücü SE : Güneydoğu Hz : Hertz SSE : Güney-Güneydoğu kcal : Kilokalori SSW : Güney-Güneybatı kg : Kilogram SW : Güneybatı km : Kilometre W : Batı km 2 : Kilometrekare WNW : Batı-Kuzeybatı Kw : Kilowatt WSW : Batı-Güneybatı lt : Litre 0 : Derece m : Metre 0 C : Santigrat Derece m 2 : Metrekare µg : Mikrogram iv
BÖLÜM 1: PROJENİN TANIMI VE GAYESİ 1.a.Projenin Konusu Yatırımın Tanımı, Ömrü, Hizmet Amaçları, Önem ve Gerekliliği Proje Konusu Yatırımın Tanımı Proje konusu faaliyet, Bursa İli, Orhangazi İlçesi, Topselvi Mahallesi, Harmansazı Mevkii, Gölyolu Üzeri No:18 adresinde, tapunun 5 pafta, 184 ada, 7 parsel numarasında kayıtlı 29.188 m 2 alanda, 3 pafta, 182 ada, 235 parsel numarasında kayıtlı 8.918,5 m 2 alanda, 5 pafta, 465 ada, 57 parsel numarasında kayıtlı 27.894 m 2 alanda, 5 pafta, 184 ada, 14 parsel numarasında kayıtlı 46.705 m 2 alanda, 5 pafta, 465 ada, 3 parsel numarasında kayıtlı 6.300 m 2 alanda, 5 pafta, 465 ada, 5 parsel numarasında kayıtlı 24.135 m 2 alanda ve 5 pafta, 465 ada, 42 parsel numarasında kayıtlı 22.690,04 m 2 olmak üzere toplam 165.830,54 m 2 alan üzerinde Ormo Yün İplik San. ve Tic. A.Ş. tarafından işletilmekte olan El Örgü İpliği İmalatı Tesisidir. İşletmede, faaliyeti gerçekleştirilmektedir. Tesis 17 Temmuz 2008 tarih ve 26939 sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren ÇED Yönetmeliği nin (30.06.2011 ve 27980 sayılı RG değişiklik ile) Ek-I Çevresel Etki Değerlendirmesi Uygulanacak Projeler Listesi Madde 27. Terbiye işlemlerinden kasar (haşıl sökme, ağartma, merserizasyon, kostikleme ve benzeri) veya boyama birimlerini içeren iplik, kumaş veya halı fabrikaları (3.000 ton/yıl ve üzeri) kapsamında kalmaktadır. Ayrıca tesis Antrepo Depo İşletmeciliği ve Akaryakıt Depolama faaliyeti için (MÜLGA) İl Çevre ve Orman Bölge Müdürlüğü nden alınan 15.04.2011 tarih ve 3183 sayılı yazı ile ÇED Yönetmeliği kapsamı dışında değerlendirilmiştir. Arıca tesis; 23.06.1997 tarih ve 23028 sayılı resmi gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren ÇED Yönetmeliği ne göre 07.02.1993 tarihinden önce tekstil boyama faaliyetine başlaması nedeni ile kapsam dışında değerlendirilmiştir. Tesise ait tapu örnekleri Ek-1, Yapı Ruhsatları ve Yapı Kullanma İzin Belgeleri Ek-2 ve Ek-3 olarak verilmiştir. Bu süreç dahilinde tesis, iç ve dış pazarlarda satış ağını ve lider konumunu her geçen gün güçlendirerek büyümektedir. Dış Pazar olarak ağırlıklı olarak Avrupa ve Amerika pazarına ihracat yapılmaktadır. Üretim teknolojisi ve ürün kalitesine yatırımı esas alan firma her türlü gelişmeyi yakından takip ederek bünyesine dahil etmeyi prensip edinmiştir. 1
Günümüzde sürekli yaratıcılık peşinde koşan modanın trendlerine uygun hazırlanan koleksiyonları, uluslararası markaların tercihi olmaktadır. Hem ürün çeşitliliği hem de hızlı ve zamanında servis esasına dayalı şirket organizasyonu ile faaliyetini kusursuz kılmak öncelikli hedefidir. Proje konusu tesisin geçmişten bugüne tarihçesi ve alınmış yasal izinleri hakkında bilgiler aşağıda verilmiştir. Tesis; Ormo Yün ve İplik San. Ve Tic. A.Ş. olarak 04.06.1955 yılında İstanbul da kurulmuştur. Orhangazi şubesinin açılışı 16.12.2008 yılında yapılmıştır. Şube açılışına ait ticaret sicili gazetesi örneği Ek-4 olarak verilmiştir. Tesise ait 04.06.2004 tarih ve 12 nolu, 04.12.2008 tarih ve 98 nolu, 05.05.2010 tarih ve 159 nolu ve 04.06.2013 tarih ve 308 nolu Kapasite Raporları bulunmaktadır. Aşağıdaki tabloda üretim bilgileri verilmiştir. Tablo 1: Yıllara Göre Üretim Kapasiteleri Kapasite Raporu Tarihi Üretim Birimleri Yıllık Üretim Yıllık Üretim Kapasiteleri (kg/yıl) Kapasiteleri (ton/yıl) Kamgarn İplik 446.824 446,824 Yarı Kamgarn İplik 2.826.885 2.826,885 04.06.2004 Akrilik Tops Boyama 2.897.800 2.897,8 Yün Boyama 931.400 931,4 Çile Boyama 561.000 561 Kamgarn İplik 542.600 542,6 Yarı Kamgarn İplik 2.529.900 2.529,9 Akirlik Tarama 1.632.000 1.632 04.12.2008 Akrilik Tops Boyama 2.923.200 2.923,2 Yün Boyama 939.600 939,6 Çile Boyama 1.185.000 1.185 Print Baskı Boyama 72.000 72 Streichgarn İplik 470.016 470,016 Kamgarn İplik 683.900 683,9 05.05.2010 Yarı Kamgarn İplik 2.702.700 2.702,7 Tops Boyama 3.847.200 3.847,2 Yün Boyama 1.236.600 1.236 Çile Boyama 609.000 609 Kamgarn İplik 721.920 721,92 Yarı Kamgarn İplik 2.724.000 2.724 04.06.2013 Tops Boyama 3.872.400 3.872,4 Yün Boyama 1.244.700 1.244,7 Çile Boyama 779.400 779,4 Ömrü Proje kapsamında yatırımın ömrü belirlenmemiş olup, gerekli tüm yasal izinler tamamlanarak, proje fayda sağladığı sürece tesisin işletilmesi düşünülmektedir. 2
Hizmet Maksatları, Önem ve Gerekliliği Proje konusu faaliyet kapsamında tesiste streicngarn iplik, kamgarn iplik ve yarı kamgarn iplik imalatı yapılmaktadır. 1-Akrilik, Yün 2-Tarama Tehlikesiz Atık Ambalaj Atığı a. Akrilik hattı b. Yün hattı Ambalaj Atığı Tehlikesiz Atık 3-Boyahane Ambalaj Atığı Tehlikeli Atık Atıksu Atıksu a. Bams b. Çile c. Print Ambalaj Atıksu Atığı Ambalaj Atıksu Atığı Ambalaj Atığı 4-Üretim Tehlikesiz Ambalaj Atık Atığı Ambalaj Atığı Tehlikeli Atık a. Üretim 1 b. Üretim 2 c. Üretim 3 Ambalaj Atığı d. Streichgarn El Örgü İpliği Şekil 1: Genel İş Akım Şeması Triko İpliği (Kaldırılacaktır) 3
Tarama Ünitesi (Bams Üretim Faaliyeti) İşletme sahası içerisinde toplam 7.886 m 2 kapalı alanda tarama faaliyeti yapılmaktadır. Tarama faaliyetleri 2 şekilde yapılmaktadır. a) Yün Hattı: Hammadde Girişi: Hammadde olarak yün elyaf tedarik edilir. Yün Hallaç: Yün hallaç makinelerinde, hammadde açma ve karıştırma işlemi yapılır. Belirli kalınlık ve karışımda hammadde oluşturulur. Tarak: Muhtelif kalınlık ve karışımdaki hammadde taraklarla taranarak bant halinde kovalara alınır. Tarak Çekmesi: Bandı oluşturan liflere, tarak çekme makinelerinde paralellik ve homojenlik kazandırılır. Penyöz: Hazırlanan çekme bantı kovaları penyöz makinesine bağlanıp çöp vb. yabancı materyallerinden ve kısa liflerinden taranarak ayıklanır. Bams Çekmesi: Penyözden gelen malzemeler, paralellik ve homojenlik sağlanarak bams pres kovalarına alınır. Bams Pres: Kova içindeki materyal sıkıştırılarak preslenir ve bams halinde bağlanır. Yün tarağında taraklama prosesi ile muhtelif kalınlık ve karışımdaki hammadde tarak çıkışı bant halinde kovalara alınır. Tarak bandı kovaları önce tarak çekmesi sonrasında penyöz çekmesinden geçirilerek bandı oluşturan liflere paralellik ve homojenlik kazandırılır. Hazırlanan çekme bandı kovaları penyöz makinesine bağlanıp çöp vb. yabancı materyallerinden ve kısa liflerinden taranarak ayıklanır. Penyözden çıkan taranmış bant kovaları iki çekme daha görerek düzgün, paralel, homojen bant eldesi sonunda alındıkları kovalardan preslenerek çıkarılıp bağlanıp bams haline getirilir ve hammadde ambarına teslim edilir. b) Akrilik Hattı: Hammadde Girişi: Hammadde olarak sentetik (balya ve tow) elyaf tedarik edilir. Dışardan gelen hammaddelerin balya olması durumunda, akrilik hallaç ve akrilik taraktan 4
geçirilir. Tow olması durumunda ise kablo (sonsuz bant) halindeki materyal birbirinden farklı hızlarda dönen silindirlerden geçirilerek koparılır. Akrilik Hallaç: Hallaç makinelerinde açma ve karıştırma işlemleri yapılır. Hammaddeler belirli kalınlığa ve karışım haline getirilirler. Tarak: Hallaç makinelerinden çıkarılan muhtelif kalınlık ve karışımdaki hammaddeler taranarak bant halinde kovalara alınır. Tarak Çekmesi: Bandı oluşturulan liflere paralellik ve homojenlik kazandırılır. Bams Çekmesi: Kova bandı halindeki materyallere paralellik ve homojenlik kazandırılır. Bams Pres: Kova bandı halindeki materyale paralellik ve homojenlik kazandırılır ve bams pres kovalarına alınır, otomatik olarak materyal sıkıştırılarak preslenir bams halinde bağlanır. Akrilik hattı bant eldesi iki şekilde yapılır: Birincisi yün hattındaki gibi elyaftan akrilik tarağı kullanılarak bant eldesi ve iki çekme sonrasında bams üretimidir. İkincisi sonsuz elyaf demetinin tow koparma makinesinde gerilerek kopartılması sonucu elde edilen bant kovaları içindeki materyallerin çekme görerek bams üretimidir. Bu iki bant üretimi birinci ve ikinci şekilde elde edilen bantların çekmelerde karıştırılması ile çekme sonrasında bams üretimi de yapılabilmektedir. Üretilen bams formundaki bant yumakları hammadde ambarına teslim edilir. 5
HAMMADDE YÜN SENTETİK Yün Hallaç BALYA TOW Tarak Akrilik Hallaç TOW Koparma Tarak Çekmesi Tarak Penyöz Tarak Çekmesi Bumps Çekmesi Bumps Çekmesi Bumps Pres Bumps Pres Bumps Boyahane Şekil 2: Tarama İş Akım Şeması 6
İşletme sahası içerisinde toplam 6.088 m 2 kapalı alanda boyama faaliyetleri gerçekleştirilmektedir. Boyama Ünitesi (Bams Boyama Faaliyeti): Hammadde Ambarı: Hammadde ambarından bams formatındaki hammaddeler getirilir. Presleme: Bamslar boya kazanlarında boyanmak için portmatier içinde preslenir. Boya Kazanı: Boya kazanının yapısına göre portmatier boya kazanı içerisinde alınarak boyanır. Boya ve yardımcı malzemeler eklenerek, boyama faaliyeti gerçekleştirilir. alınır. Santrifüj: Boyanmış haldeki bamslar santrifüj makinesine konarak üzerindeki nem Kurutma Makinesi: Santrifüjde yeterli miktarda kurumayan boyanmış bamslar, bu makinelerden geçirilerek üzerindeki fazlalık nem atılır. Buharlı kurutucu ve radyofrekanslı kurutucu olarak iki şekilde yapılır. Tarama bölümlerinden çıkan bamslar ile hammadde ambarından getirilen bams formatındaki hammaddeler, boyahaneye getirilerek, boyama işlemine tabi tutulurlar. Bams boyahanesinde, tarama veya hammadde ambarından gelen bams formatındaki hammaddeler ve elyaf presinde preslenmiş elyaflar boyanır. Pres makinelerinde preslenen elyaf malzemeler ile bams formatındaki hammaddeler, boya kazanına gönderilir. Boya kazanına boya ve yardımcı malzemeler eklenerek, boyama işlemi gerçekleştirilir. Boya kazanından çıkarılan malzemeler, kurutma makinelerine gönderilirler. Kurutma makinelerinde kurutularak, iplik üretimi yapılmak üzere, Üretim1, Üretim 3 veya Streichgarn bölümlerine sevk edilirler. Kurutulan elyaflar da harman dairesine sevk edilir. 7
BUMPS BOYAMA Hammadde Ambarı PRESLEME Boya Kazanı Boya ve Yrd. Malzeme Haz. Santrifüj Kurutma Makinası Üretim 1 Üretim 3 Streichgarn Şekil 3: Bumps Boyama İş Akım Şeması Boyama Ünitesi (Çile Boyama): Çile Sarma: Bobin halindeki malzemeler, çile sarma makineleri ile çile haline getirilir. Çile Boyama: Çileler kafese takılarak çile boya kazanı içerisine alınır ve boyama işlemi gerçekleştirilir. 8
alınır. Santrifüj: Boyanmış haldeki çileler santrifüj makinesine konarak üzerindeki nem Kurutma Makinesi: Santrifüjde yeterli miktarda kurumayan boyanmış çileler bu makinelerden geçirilerek üzerinde fazlalık nem atılır. Kurutma işlemi buharlı kurutucu ve radyofrekanslı kurutucu olarak iki türde yapılır. edilir. Çile Aktarma: Çileler bobine aktarılır. Üretim 2 veya Üretim 3 e ve Streichgarna sevk Çile sarma kısmında sarılan çileler, boyahaneye sevk edilerek, çile boyamaya tabi tutulurlar. Çileler, çile boya kazanına gönderilerek, boya ve yardımcı malzemeler ile birlikte boyanır. Boyandıktan sonra, çile sıkma ve kurutma makinelerinde kurutulurlar ve çile aktarma kısmına sevk edilirler. Çile aktarma kısmındaki çilelerin bir kısmı satışa gönderilirken, bir kısmı ise işlenmek üzere Üretim 2 ünitesine gönderilir. Çile boyahanesinde, print boyahanesinden gelen boyalı çilelerin de yıkanması işlemi yapılır. Kurutulan çileler çile aktarma kısmına sevk edilir. ÇİLE BOYAMA Çile Sarma Çile Boya Kazanı Boya ve Yrd. Mlz. Çile Sıkma ve Kurutma Çile Satış Çile Aktarma Şekil 4: Çile Boyama İş Akım Şeması Üretim 2 Bobin Satış 9
Boyama Ünitesi (Print Boyama): Hammadde: Çile print ve iplik print olarak hammadde gelir. Otoklav: Boyanın iplik üzerinde sabitleşmesi sağlanır. Fikse Kabin: Boyanın iplik üzerinde sabitleşmesi sağlanır. Yıkama ve Yumuşatma: Çile boya makinelerinde çilenin haslık kazanması için yumuşatma işlemi yapılır. Print boyahanesinde, çile sarma kısmından gelen çileler print baskı denilen boyama yöntemiyle boyanır. Çile sarma ve çile aktarma kısımlarından gelen çileler print boya makinelerine gönderilir. Print boyama işlemi için, boya ve yardımcı malzemeler kullanılarak otoklav boyaması yapılır. Print boyama işlemini takiben çileler yıkama yapılmak üzere çile boyahanesine sevk edilir. Çile aktarma bölümünde hazır bulunan çileler ve print boyama yapılmış çileler, işlenmek üzere üretim 2 ye gönderilir. 10
PRİNT BOYAMA İplik Print Boya Makinası Çile Print Boya Makinası Otoklav Fikse Kabini Yıkama ve Yumuşatma Santrifüj Kurutma Çile Aktarma Şekil 5: Print Boyama İş Akım Şeması İşletme sahası içerisinde toplam 16.740 m 2 kapalı alan üzerinde Üretim 1 ve Üretim 2 üniteleri bulunmaktadır. Üretim 1 Ünitesi: Hazırlama: Boyalı hammadde ve/veya hammaddeden gelen ekru hammadde hazırlamadan geçirilir. Hazırlama ünitesi dört pasajdan oluşur her bir makine elyafın düzgün ve homojen olmasını sağlar. Boyalı hammadde ve/veya ambardan gelen ekru hammadde hazırlamadan geçirilir. Tarama ve çekim işlemine tabi tutulur. Üretilecek kaliteye göre çıkan kovalar yarı kamgarn vargellere ya da caipo ya beslenir. Caipodan çıkan kovalar planlanan programa göre 3. Kısım Flayer makinesi, Fantezi makinesi, Yarı Kamgarn vargellere ya da 1. Kısım yarı kamgarn vargellere beslenir. Caipo: Farklı renkteki fitillerin birleştirildiği bir çeşit fantezi iplik üretim makinesidir. 11
Vargel: Vargelde hazırlamadan çıkan fitil tek kat iplik haline getirilir. Hazırlama son çekmeden çıkan kovalar vargel arkasına beslenir. İstenilen norm ve büküm verilerek tek kat iplik eğirilir. Savio: İplik temizleme makinesidir. Vargelden çıkan tek kat iplikler üzerindeki düzgün olmayan kısımlar temizlenir. Katlama ve Büküm: Tek kat iplikler istenilen sayıda katlama (2, 3, 4 kat) işlemine tabi tutulur. İplikleri bir arada tutmak ve mukavemet sağlamak amacıyla çok kat ipliklere büküm kazandırılır. Vargellerden çıkan tek kat iplikler iplik temizleme makinesine yönlendirilir. Fantezi ve flatör: 1. Kısım savio, vargel veya 3. Kısımdan gelen tek kat iplikler kendi aralarında ya da simle birlikte bükülerek 1. Kısım ve 3. Kısım kukalara sevk edilir. Boyahaneden gelen boyalı bamslar ile ambardan alınan ekru/boyalı hammaddelerden iplik oluşturulur. Hammadde olarak çoğunlukla akrilik, yün ve karışımları kullanılır. Üretim 1 in bünyesinde; hazırlama, iplik eğirme, temizleme, katlama, büküm faaliyetleri yapılır. Hazırlamada ekru/boyalı hammaddeden eğirmeye fitil hazırlanır. İplik eğirme de fitilden iplik üretilir. Temizleme/katlama/büküm kısımlarında da, iplik düzgünsüzlüklerinden temizlenir, bobinler ve kalitesi gereği kat sayısınca katlanır ve bükülür. İşletme sahası içerisinde toplam 16.740 m 2 kapalı alan üzerinde Üretim-1 ve Üretim-2 üniteleri bulunmaktadır. 12
PRİNT Boyahane Stok Hammadde Stok Hazırlama Kova Stok Yeri Caipo Vargel Savio Tek Kat Stok Yeri Katlama Bükümsüz Stok Alanı Çok Kat Büküm Bükümlü Stok Alanı Şekil 6: Üretim 1 İş Akış Şeması 13
Üretim 2 Ünitesi İplik Fiksaj: Bükülmüş ipliğe sıcaklık vermek koşuluyla ipliği şişirme işlemi yapılır. Kuka: İpliğin kuka makinelerinde yumak şekline getirilmiş halidir. Grataj: İpliğe özel bir form vermek amacıyla tüylendirme makinelerinde tüylendirme yapılır. Flayer: Fitilden iplik çekilir. İpliğin, kukalanması (yumak haline getirilmesi), paketlen mesi ve ambalajlaması yapılır. Üretim 2 bünyesinde, fiksaj, grataj, kuka ve paketleme faaliyetleri yapılır. fiksajda, büküm fikse edilir ve ipliğin hacimlendirilmesi sağlanır. Grataj kısmında iplik tüylendirilir. Kuka ve paketlemede ise kukalanan iplik, pakete belirli sayıda kuka ve kutuda belirli sayıda paket olacak şekilde ambalajlanır. İşletme sahası içerisinde toplam 13.513 m 2 Streichgarn üniteleri bulunmaktadır. kapalı alan üzerinde Üretim-3 ve 14
ÇOK KAT BÜKÜM İPLİK FİKSAJ (SUPERBA) İPLİK TÜYLENDİRME KUKA MAKİNASI ÇİLE İPLİK FİKSAJ İPLİK FİKSAJ FANTAZİ İPLİK BÜKÜM MAKİNASI FANTAZİ İPLİK MAKİNASI (FANTAZİ/FLATÖR) BOBİN AKTARMA MAKİNASI FLAYER MAKİNASI Şekil 7: Üretim 2 İş Akış Şeması 15
Üretim 3 Ünitesi: Finisör: Fitilden fitil çekme çekme makinesi Kalın numaralı fitilden ince numaralı fitiller yapılır. İnceltilir. Hazırlamadan çıkan fitiller finisörde inceltilir. Flayer: Fitilden iplik üretimi yapılır. Boyalı ya da ekru bams hazırlama makinelerine taranır. Kovadan fitil beslemeli olarak flyere bağlanıp tek kat iplik haline getirilir. Flatör: farklı iki tür ipliği birleştirme amaçlı (fantezi iplik üretimi) makinedir. Fason iplik, satın alınan iplik, kamgarn vargel, yarı kamgarn vargel, katlama, büküm, fantezi ya da flyer makinelerinden çıkan tek kat ya da çok kat bükümlü ya da bükümsüz iplik çok bükümlü iplik haline getirilir. Kamgarn Vargel: Boyalı ya da ekru bams hazırlama makinelerinde taranır. Finisör fitili haline getirilir. Kamgarn vargelde tek kat iplik haline getirilir. Yarı Kamgarn Vargel: Boyalı ya da ekru bams hazırlama makinelerinde taranır. Kovadan fitil beslemeli olarak vargele bağlanıp tek kat iplik haline getirilir. Boyahaneden gelen boyalı bamslarla, ambardan alınan ekru/boyalı hammaddeler çekme makinelerinden kalın bantlar halinde geçirilerek açma veya karıştırma yapılır. ince fitil bobin makinelerinde, bükümlü veya ovalanmış fitil bantı bobini haline getirilir. Fitiller ring makinelerinden geçirilerek inceltilip, bükülerek, eğirme işlemi yapılarak iplik haline getirilir. Katlama ve büküm bölümünde, istenen kat ve bükümde bir veya birkaç değişik iplik biraraya getirilerek bükme işlemi yapılır. İşletme sahası içerisinde toplam 13.513 m 2 Streichgarn üniteleri bulunmaktadır. kapalı alan üzerinde Üretim-3 ve 16
BOYALI STOK HAMMADDE STOK HAZIRLAMA FLAYER KOVA STOK YERİ FLATÖR FİNİSÖR FLAYER FİNİSÖR SİTİL STOK YERİ FLAYER FİTİL STOK YERİ VARGEL SAVİO TEK KAT STOK YERİ KATLAMA BÜKÜMSÜZ STOK ALANI ÇOK KAT BÜKÜM Şekil 8: Üretim 3 İş Akış Şeması 17 BÜKÜMLÜ STOK ALANI
Streichgarn Ünitesi (Triko İpliği İmalatı): Hammadde: Hammadde ambarından gelen boyasız veya boyahaneden gelen boyalı yapaklardır. Harman: Boyalı veya boyasız olarak hammaddelerin harmanlaması yapılır. Hammaddelerin karıştırılması ve açılması yapılır. Tarak: Muhtelif kalınlık ve karışımdaki hammaddeler taranırlar. Vargel: Vargelde hazırlamadan çıkan fitil tek kat iplik haline getirilir. Bobin Temizleme: İplik temizleme makinesidir. Vargelden çıkan tek kat iplikler üzerindeki düzgün olmayan kısımlar temizlenir. Fikse: Bobin malzemelerin otoklov ile sabitlenmesi (fikselenmesi) sağlanır. Hallaç makinelerine gelen yün elyaf, akrilik elyaf ve naylon elyaflar, makine içerisindeki açma, toz alma, karıştırma ve yağlama gibi işlemlere tabi tutulur. Streichgarn taraklara alınan lifler burada ince fitil yumakları haline getirilir. Ring makinesi ile yumaklara sarılı ince fitiller inceltilip bükülerek, eğirme işlemi yapılarak iplik elde edilir. Katlama ve büküm makineleriyle, istenen kat ve bükümde bir veya birkaç değişik iplik bir araya getirilip bükme işlemi yapılır. Streichgarn Ünitesi, işletme içerisinde triko ipliği imal edilen kısımdır. Ancak yeni projeler kapsamında ve piyasadaki talepler doğrultusunda bu bölüm kaldırılarak diğer kısımlardaki gibi el örgü ipliği imalatı yapılacaktır. Ayrıca tesise yeni eklenen tapunun 5 pafta, 465 ada, 42 parsel numarasında kayıtlı 22.690,04 m 2 alan üzerinde kurulu bulunan fabrika binasında da üretim 1 ve üretim 3 de gerçekleştirilen üretim faaliyetleri gerçekleştirilecektir. 18
PRESLEME HARMANLAMA Hammadde Harman Hammadde Ambarı Pres Makinası Tarak locası Boyahane Tarak Boyanmış Yapak Vargel Bobin Temizleme Koltuk Ambar Fikse Büküm Katlama Tek Kat Fikse Mamul Ambar Şekil 9: Triko İpliği İmalatı İş Akış Şeması 19
Antrepo Ünitesi: İşletme sahası içerisinde toplam 1.080 m 2 kapalı alanda antrepo depo işletmeciliği yapılmaktadır. Gelen hammadde, gümrük işlerinin tamamlanması sürecinde antrepo depoda bekletilir. a) Karayolu ile gelen madde: Gümrükçü bilgilendirilir. Gelen hammadde ile ilgili antrepo beyannamesini müşavir verir. Beyanname işlemi yapılınca eşyanın antrepoya boşaltılması bilgisi verilir. Antrepo sorumlusu yetkilendirilmiş müşavir ile görüşülüp hammaddeyi antrepo alır. b) Deniz Yolu ile gelen madde: Limandan antrepoya girmek üzere gelen eşyanın bilgisi müşavir verir. Hammadde konteynır ile gelince yetkilendirilmiş müşavir ile görüşüp antrepoya alınır. c) Antrepoda bulunan eşyanın üretime sokulması: Gümrük ile beyanname açılır. Beyanname işleri bitirilince antrepo sorumlusuna bilgi verilir. Antrepo sorumlusu yetkilendirilmiş müşavir ile görüşür. Hammadde kullanılabilir bilgisi antrepo sorumlusuna ulaştıktan sonra, hammadde antrepo alınıp, üretime verilir. HAMMADDE (Akrilik, Yün) a.karayolu b.deniz Yolu Gümrük İşlemleri ANTREPO Gümrük İşlemleri ORMO YÜN İPLİK Şekil 10: Antrepo Ünitesi 20
Akaryakıt Depolama: İşletme sahası içerisinde toplam 15 m 2 kapalı alanda akaryakıt depolama faaliyeti yapılmaktadır. İşletme bünyesinde barındırılan, işletmede ihtiyaç duyulan genellikle hammadde ve işlenmiş ipliğin bölümler arasında ve depoya sevkinde kullanılmak üzeree kaldırma, taşıma işlemlerinin yapıldığı araçlar mevcuttur. Bu kaldırma ve taşıma araçlarının motorin ihtiyacını karşılamak, işletme akışını sekteye vurmamak adına 2 tonluk motorin işletme sahası içinde depolanmaktadır. Satın alınan motorin, tanker vasıtası ile satın alınan firmadan getirilir ve mevcut motorin tankına aktarılır. Yakıtı biten taşıyıcı/kaldırıcı araç, yakıt ikmalini bu tanktan yapar. AKARYAKIT (MOTORİN) TANKER MOTORİN TANKI TAŞIYICI/KALDIRICI ARAÇLARI Şekil 11: Akaryakıt Depolama Ünitesi 1.a.1 Proje Konusu Yatırımın Ömrü, Hizmet Maksatları, Önem ve Gerekliliği Proje kapsamında yatırımın ömrü belirlenmemiş olup, gerekli tüm yasal izinler tamamlanarak, proje fayda sağladığı sürece kurulması planlanan tesisin işletilmesi düşünülmektedir. Bursa ekonomisinin gelişmiş sektörlerinden olan tekstil sektörü teknoloji ve kalitede ulaşılan nokta ile Türkiye standartlarının dışına çıkmış, dünya tekstil pazarında rahatça rekabet edebilecek nitelik kazanmıştır. Böylece uluslararası bir hammadde merkezi haline 21
gelmiştir. Kentin olduğu gibi ülkenin de iktisadı büyümesinde tartışılmaz bir statüye sahip olan tekstil sektörü yüksek değerde döviz girdisi sağlarken, istihdamı da önemli ölçüde etkilemektedir. Üretimin, reel büyümenin tek yolu olduğu kabul edilirse ve çağdaş uygarlık seviyesine ulaşmada gerçek istihdamın fonksiyonu kavranırsa, sektörün önemi daha da bariz hale gelmektedir. Faaliyet kapsamında Ormo Yün İplik San. ve Tic. A.Ş. ; ilimiz ve ülke ekonomisine katkıda bulunmak, ilimizde yeni bir iş potansiyeli yaratmak ve ipliğin işlenerek değerlendirilmesini amaçlamaktadır. Bu rapor; Faaliyeti Tesisinin işletilmesi esnasında çevresel etkilerinin değerlendirilmesi, olumsuz etkilerinin tespit edilerek önlenmesi ya da çevreye zarar vermeyecek şekilde en aza indirilmesi ve faaliyet alanının çevresinde bulunan işletmelerle etkileşimini incelemek maksadıyla hazırlanmıştır. Yukarıda anlatılan Ormo Yün İplik San. Ve Tic. A.Ş. tarafından işletilen El Örgü İpliği Faaliyeti Tesisinin üretim ve üretilen ürünün yurt içi ve yurt dışına satışı ile ülke ekonomisine katkıda bulunulurken hem de ilde işsizlik probleminin çözümüne katkı sağlanmıştır. Üretimin, reel büyümenin tek yolu olduğu kabul edilirse ve çağdaş uygarlık seviyesine ulaşmada gerçek istihdamın fonksiyonu kavranırsa, yatırımın önemi daha da bariz hale gelmektedir. 1.b. Projenin Fiziksel Özelliklerinin İnşaat Ve İşletme Safhalarında Kullanılacak Arazi Miktarı Ve Arazinin Tanımlanması İşletme Bursa İli, Orhangazi İlçesi, Topselvi Mahallesi, Harmansazı Mevkii, Gölyolu üzeri No:18 adresinde, tapunun 5 pafta, 184 ada, 7 parsel numarasında kayıtlı 29.188 m 2 alanda, 3 pafta, 182 ada, 235 parsel numarasında kayıtlı 8.918,5 m 2 alanda, 5 pafta, 465 ada, 57 parsel numarasında kayıtlı 27.894 m 2 alanda, 5 pafta, 184 ada, 14 parsel numarasında kayıtlı 46.705 m 2 alanda, 5 pafta, 465 ada, 3 parsel numarasında kayıtlı 6.300 m 2 alanda, 5 pafta, 465 ada, 5 parsel numarasında kayıtlı 24.135 m 2 alanda ve 5 pafta, 465 ada, 42 parsel numarasında kayıtlı 22.690,04 m 2 olmak üzere toplam 165.830,54 m 2 alanda yer almaktadır. Tesis Orhangazi Belediye Başkanlığı nın 04.06.2009 tarih ve 921 sayılı yazısında, bahse konu faaliyet alanının 1/25.000 ölçekli İznik Gölü Çevre Düzeni Planında, 1/5.000 ölçekli Nazım İmar Planı ve 1/1.000 ölçekli Uygulama İmar Planında Sanayi Alanı nda kaldığı belirtilmektedir. 22
Faaliyet sahasının bulunduğu bölgenin; depremsellik ve jeolojik özellikleri, arazinin kullanım durumu Bölüm 3 te verilmektedir. 1.c. Önerilen Projeden Kaynaklanabilecek Önemli Çevresel Etkilerin Genel Olarak Açıklanması (su, hava, toprak kirliliği, gürültü, titreşim, ışık, ısı, radyasyon ve benzeri) Tesisten kaynaklanabilecek önemli çevresel etkiler katı atıklar, ambalaj atıkları, atıksu, hava kirliliği, gürültü ve titreşim, tehlikeli atıklar, atık yağ ve bitkisel atık yağ olarak sıralanabilir. Faaliyet kapsamında oluşabilecek atıklar aşağıda detaylı olarak ele alınmaktadır. 1.c.1. Atıksu Oluşumu Ormo Yün İplik San. Ve Tic. A.Ş. tarafından işletilmekte olan tesiste, evsel ve endüstriyel atıksu olarak iki farklı atıksu oluşumu mevcuttur. Evsel atıksu debisi 200 m 3 /gün olarak hesaplanmıştır. Personelin içme suyu ihtiyacı dışarıdan satın alma yoluyla karşılanmaktadır. Proses ve kullanma suyu ise yeraltı kuyu suyundan temin edilmektedir. Faaliyet sahası içerisinde bulunan kuyu ile ilgili Devlet Su İşleri 1. Bölge Müdürlüğü nden Yeraltı Suyu Kullanma Belgesi alınmıştır. Evsel Atıksu Oluşumu: Tesiste 1034 kişi çalışmaktadır. Personelin su ihtiyacının belirlenmesinde literatür bilgilerinden yararlanılmış olup kişi başına düşen su miktarı 150 lt/kişi.gün olarak kullanılmıştır (Kaynak: Muslu y., 1994, Atıksuların Arıtılması, İTÜ, İstanbul). Atıksu oluşumu ile ilgili ise, 31.12.2004 tarih ve 25687 sayılı Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği Madde 4.b ye göre evsel nitelikli atıksu miktarı, temiz su miktarına eşit kabul edilir. Bu bağlamda tesiste çalışan personelin ihtiyacı olan içme ve kullanma suyu miktarı; Q = N x q N: tesiste çalışacak kişi sayısı q: 150 lt/kişi.gün alındığında (MUSLU, Y. 1994, Atıksuların Arıtılması, İTÜ, İSTANBUL) 23
Q: 1034 kişi x 150 lt/kişi.gün x 1.10-3 m 3 /lt = 155,1 m 3 /gündür. Tesiste oluşan evsel nitelikli atıksular 06.05.2013 tarih ve 104 sayılı T.C. Orhangazi Belediye Başkanlığı Su ve Kanalizasyon İşleri Müdürlüğü nden alınan Atıksu Arıtma Tesisi Proje Onayı alınan tesis bünyesindeki arıtma tesisinden geçirilerek kanalizasyon şebekesine verilecektir. T.C. Orhangazi Belediyesi Su ve Kanalizasyon İşleri Müdürlüğü nden alınan 17.01.2011 tarih ve 002 ruhsat numaralı Atıksu Kalite Kontrol Ruhsatı ekte sunulmuştur. Endüstriyel Nitelikli Atıksu Oluşumu: Tesiste evsel amaçlı kullanım dışında ayrıca proses amaçlı olarak da su kullanımı söz konusudur. Endüstriyel amaçlı su kullanımı ile ilgili aşağıda gruplandırılarak hesaplama yapılmıştır. Sentetik-yün boyama ve çile-print boyama ünitelerinden iki farklı endüstriyel atıksu oluşmaktadır. Sentetik-yün boyama atıksu debisi mevcutta 1.700 m 3 /gün, çile print boyama atıksu debisi ise 250 m 3 /gün dür. Ancak gelecekte kapasite artırımı nedeniyle oluşacak endüstriyel atıksu miktarları; sentetik ve yün boyama atıksu debisi 2.300 m 3 /gün ve çile-print atıksu debisi 500 m 3 /gün olarak kabul edilmiştir. 1.c.2. Emisyon Oluşumu Ormo Yün İplik San. Ve Tic. A.Ş. tarafından işletilmekte olan tesiste proses amaçlı (yakma) 3 adet buhar kazanı bulunaktadır. Tesiste 2 adet buhar kazanında yakıt olarak doğalgaz, 1 adet buhar kazanında ise kömür kullanılmaktadır. Buhar kazanlarına ait özellikler aşağıdaki tabloda verilmiştir. Tablo 2: Buhar Kazanı Özellikleri Yakma Sistemi Isıl Güç (MW) Kullanılan Yakıt Yakıt Sarfiyatı 1 nolu buhar kazanı 8,02 Kömür 1930 kg/saat 2 nolu buhar kazanı 8,02 Doğalgaz 836,36 m 3 /saat 3 nolu buhar kazanı 2,79 Doğalgaz 290,91 m 3 /saat İşletilmekte olan tesisi kullanılan yakıt türü cinsinden 03.07.2009 tarih ve 27277 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği Ek-8 İzne Tabi Tesisler Liste-B.1.2.b Gaz yakıt (doğalgaz, sıvılaştırılmış petrol gazı, kok gazı, yüksek fırın gazı, fuel oil) yakan ve toplam yakma sistemi ısıl gücü 2 MW veya daha büyük ve 100 MW tan küçük olan tesisler ve faaliyet türü cinsinden ise Ek-8 24
İzne Tabi Tesisler Liste-B.1.2.b Terbiye işlemlerinden kasar (haşıl sökme, ağartma, merserizasyon, kostikleme vb.) ve boyama birimlerini birlikte içeren iplik, kumaş veya halı fabrikaları kapsamında değerlendirilmiştir. Tesise ait 17.02.103 tarih ve 25643 sayılı Bursa Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü nden alınan Çevre İzni ekte sunulmaktadır (EK-16). Ayrıca tesise ait emisyon ölçüm raporu ektedir (EK-15). İşletme süresince, 03.07.2009 tarih ve 27277 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği ve 30.03.2010 tarih ve 27537 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliği Kontrolü Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik maddelerine uygun olarak çalışılacaktır. Ayrıca 29.04.2009 tarih ve 27214 sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Çevre Kanununca Alınması Gereken İzin ve Lisanslar Hakkında Yönetmelik ve 24.02.2010 tarih ve 27503 sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Çevre Kanununca Alınması Gereken İzin ve Lisanslar Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik maddelerine uygun çalışılacaktır. 1.c.3. Atık Oluşumu İşletme sırasında tesiste oluşan katı atıklar; evsel nitelikli katı atıklar, yeniden değerlendirilebilir katı atıklar (ambalaj malzemeleri vb.) ve tehlikeli atıklar olmak üzere 3 ana başlık altında incelenmiştir. Evsel Katı Atıklar: Tesiste oluşan evsel nitelikli katı atıklar, tesiste çalışan toplam 1.034 kişinin günlük ihtiyaçlarından (büro, yemekhane vs.) kaynaklanmaktadır. Kişi başına oluşan katı atık miktarı 1,34 kg/kişi.gün ( www.cedgm.gov.tr) alındığında tesiste; K: N x k N: Nüfus, k: Kişi başına oluşan katı atık miktarı K personel : 1,34 kg/kişi.gün x 1.034 kişi = 1.385,56 kg/gün evsel nitelikli katı atık oluşacaktır. 25
Tesiste oluşan evsel nitelikli katı atıklar, 14.03.1991 tarih ve 20814 sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Katı Atıkların Kontrolü Yönetmeliği ve 05.04.2005 tarih ve 25777 sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Katı Atıkların Kontrolü Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılması Hakkında Yönetmelik te belirtildiği şekilde ağzı kapalı, standartlara uygun konteynırlarda biriktirilmekte ve belirli periyotlarla Orhangazi Belediyesi Atık Toplama Aracı tarafından toplanarak düzenli katı atık deponi sahasına iletilmektedir. Geri Dönüşümlü Katı Atıklar: Tesiste oluşan yeniden değerlendirilebilir ambalaj atıkları (kağıt, karton, plastik vb.) metal atıklar (bakım sırasında oluşan makine parçaları vb.) gibi geri dönüşümlü katı atıklar, tesis içerisinde uygun alanda depolanarak 24.08.2011 tarih ve 28035 sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Ambalaj Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği ne uygun olarak lisanslı ambalaj atığı toplama-ayırma tesisine gönderilmektedir. Tehlikeli Katı Atıklar: Kontamine Kaplar; tesiste kullanılan sıvı ve katı kimyasal madde kapları, kimyasalların alındığı firmaya iade edilmektedir. İadesi yapılan kimyasal madde kapları alıcı firma tarafından tekrar aynı tür kimyasal malzeme ile dolumu yapılarak satışları gerçekleştirildiğinden kontamine kap oluşumu söz konusu değildir. Tesiste kullanılan boya bidonlarının ve boya tanklarının ambalajları geri iadeli olup temin edilen firma tarafından geri alınmaktadır. İşletme süresince 14.03.2005 tarih ve 25755 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği ve 30.10.2010 tarih ve 27744 sayılı Resmi Gazete lerde yayımlanarak yürürlüğe giren Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik ve 05.07.2008 tarih ve 26927 sayılı Resmi Gazete de yayımlanan Atık Yönetimi Genel Esaslarına İlişkin Yönetmelik hükümlerine uygun çalışılacaktır. Kontamine Üstübüler, Boya vb.; tesiste bakım, temizlik vb. işlemler sonucu çok az miktarda oluşan kontamine üstübü vb. atıklar diğer atıklardan ayrı toplanacak ve atık sahasında geçici depolandıktan sonra 14.03.2005 tarih ve 25755 sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği ve 30.10.2010 tarih 26
ve 27744 sayılı Resmi Gazete lerde yayımlanarak yürürlüğe giren Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik ne uygun olarak çevre izni ve lisanslı bertaraf tesislerine veya çevre lisanslı geri dönüşüm tesislerine gönderilecektir. Atık Yağlar; makinelerden ve motorlardan oluşabilecek atık yağlar 30.07.2008 tarih ve 26952 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği ne uygun olarak diğer atıklardan ayrı olarak biriktirilmektedir. Ayrı toplanan atık yağlar ilgili yönetmelik gereğince analizleri yaptırılarak çevre lisanslı bertaraf tesislerine veya çevre lisanslı geri dönüşüm tesislerine gönderilerek bertarafı sağlanacaktır. İşletme süresince 30.03.2010 tarih ve 27537 sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik hükümlerine uygun çalışılacaktır. Atık Pil ve Akümülatörler; tesisten oluşan atık pil ve akümülatörler 31.08.2004 tarih ve 25569 sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Atık Pil ve Akümülatörlerin Kontrolü Yönetmeliği ve 30.03.2010 tarih ve 27537 sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Atık Pil ve Akümülatörlerin Kontrolü Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik ne uygun olarak diğer atıklardan ayrı toplanmakta ve katı atık depolama sahasına iletilerek bertarafı sağlanmaktadır. Tıbbi Atıklar; işletmede personel sayısının 50 den fazla olması nedeniyle, 4857 sayılı İş Kanunun da belirtilen Madde 81.-Devamlı olarak en az elli işçi çalıştıran işverenler, Sosyal Sigortalar Kurumunca sağlanan tedavi hizmetleri dışında kalan, işçilerin sağlık durumunun ve alınması gereken iş sağlığı ve güvenliği önlemlerinin sağlanması, ilk yardım ve acil tedavi ile koruyucu sağlık hizmetlerini yürütmek üzere işyerindeki işçi sayısına ve işin tehlikeli derecesine göre bir veya daha fazla işyeri hekimi çalıştırmak ve bir işyeri sağlık birimi oluşturmakla yükümlüdür kapsamında kalmaktadır. Ayrıca 30.03.2010 tarih ve 27537 sayılı Tıbbi Atıkların Kontrolü Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik hükümlerine uyulacaktır. Ömrünü Tamamlamış Lastikler; tesiste kullanılan foklift ve araç bakımları tesis dışında yapılmakta olup, ömrünü tamamlamış lastik oluşması söz konusu olmamaktadır. Ancak oluşması durumunda işletme süresince 25.11.2006 tarih ve 26357 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Ömrünü Tamamlamış Lastiklerin Kontrolü 27
Yönetmeliği ne ve 30.03.2010 tarih ve 27537 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Ömrünü Tamamlamış Lastiklerin Kontrolü Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik e uygun olarak çalışılacaktır. 1.c.4. Gürültü Oluşumu Tesiste kullanılan her türlü makine ve ekipmanların satın alımında gürültü ve vibrasyon sınırları göz önünde bulundurulmuş, sınırı aşacağı düşünülen ekipmanlar satın alınmamıştır. Tesise ileride makine ilavesi yapılacak olursa yeni aynı kriterlere uygun olarak seçim yapılacaktır. Mevcut makinelerin çalışması sırasında yayacakları gürültünün seviyesini azaltmak için ekipmanların montajı sırasında ses izolasyonuna özen gösterilmiştir. İşletilmekte olan tesiste gerçekleştirilen faaliyetlerden ötürü tamamı kapalı alana da gerçekleştirilmekte olup, ayrıca tesis sanayi alanı içerisinde yer almaktadır. Tesiste 10.08.2005 tarih ve 25902 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan İş Yeri Açma ve Çalıştırma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmeliğine ve bütün bu yönetmeliklere bağlı olarak çıkarılan yönetmeliklere uygun olarak gerekli izinler alınacaktır. Tesise ait İş Yeri Açma ve Çalışma Ruhsatı eklerde verilmektedir. Ormo Yün İplik San. Ve Tic. A.Ş. tarafından işletilmekte olan tesis, 29.04.2009 tarih ve 27214 sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Çevre Kanununca Alınması Gereken İzin ve Lisanslar Hakkında Yönetmelik Ek-2 4.16. Terbiye işlemlerinden kasar (haşıl sökme, ağartma, merserizasyon, kostikleme ve benzeri) ve boyama birimlerini birlikte içeren iplik, kumaş veya halı fabrikaları* kapsamında kalmaktadır. tesise ait 10.05.2010 tarih ve 3596 sayılı Bursa (MÜLGA) İl Çe vre ve Orman Bölge Müdürlüğü nden alınan Gürültü Muafiyet yazısı ekte sunulmaktadır. 1.c.5. Kullanılan Teknoloji ve Malzemelerden Kaynaklanabilecek Kaza Riski İşletilmekte olan tesiste şu ana kadar herhangi bir endüstriyel kaza, yangın vb. acil müdahale gerektirecek bir durumla karşılaşılmamıştır. Kumaş boyama süresince işletmede oluşabilecek kaza riskleri işçilerin kimyasal maddelerle teması veya kullanılan makinelerde ve forklift, kamyon kullanımlarından oluşabilecek fiziksel etkiler olabilir. Ormo Yün İplik San. Ve Tic. A.Ş. için hazırlanmış Acil Eylem Planı ekte verilmiştir (EK-19). 28
Tesiste kimyasal maddeler, yağlar vb. maddelerin üretim ünitelerinden ayrı olarak depolanmaktadır. Depolara gerekli ikaz levhaları yerleştirilerek, içerde yeterli havalandırma sağlanacaktır. Ayrıca kimyasal madde dökülmesi durumunda absorban madde kullanılacaktır. Tesiste üretim süresi boyunca Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği, Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik, 2918 Sayılı Karayolları Trafik Kanunu ve buna bağlı yönetmelik hükümlerine usullerine uygun olarak çalışılmaktadır. Tesiste üretim süresince kullanılan kimyasallarla ilgili olarak 24.12.1973 tarih ve 14752 sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Parlayıcı, Patlayıcı, Tehlikeli ve Zararlı Maddelerle Çalışan İşyerlerinde ve İşlerde Alınacak Tedbirler Hakkında Tüzük esaslarına uygun olarak çalışılmaktadır. Tesiste üretim süresi boyunca 14.03.2005 tarih ve 25755 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği, 30.10.2010 tarih ve 27744 sayılı Resmi Gazete lerde yayımlanarak yürürlüğe giren Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik ve 22.07.2005 tarih ve 25883 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Tıbbi Atıkların Kontrolü Yönetmeliği, 30.03.2010 tarih ve 27537 sayılı Tıbbi Atıkların Kontrolü Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik 27.11.2007 tarih ve 12937 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik, 10.06.2003 tarih ve 25134 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 4857 Sayılı İş Kanunu ve buna bağlı yönetmelik hükümleri usullerine uygun olarak çalışılmaktadır. Tesiste şu ana kadar herhangi bir endüstriyel kaza, yangın vb. acil müdahale gerektirecek bir durumla karşılaşılmamasına rağmen tüm bölümlere yangın tüpleri yerleştirilmiştir. Faaliyet ünitelerinin her birinde, o birime uygun yangın söndürücü bulundurulmaktadır. Üretimde kullanılan kimyasal maddeler ile yağlardan kaynaklanan bir yangın anında su kullanılmayacak, bunun yerine içinde köpük, karbon monoksit vb. etkili maddeler bulunan yangın söndürücüler kullanılacaktır. Söz konusu maddelerin depolandığı ve kullanıldığı yerlerde her türlü alev ve kıvılcım oluşturabilecek maddelerin bulundurulması ya da kullanılması yasaklanmış ve bu konuda her türlü uyarı levhası ilgili birimlere asılmıştır. Çalışanlara yangın söndürme tiplerinin kullanımı hakkında eğitim verilecektir. Binalar ve depolar yangın önlemi olarak ayrı yapılmıştır. 29
Forklift şöförü, kazancı vb. kritik görevlerde çalışanların ehliyetli kişiler olması sağlanmakta olup böylece kaza olma riskinin en aza inmesi sağlanmaktadır. Ayrıca işletme süresince 18.10.1983 tarih ve 18195 sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Karayolları Trafik Kanunu na 2872 sayılı Çevre Kanunu ve 5491 sayılı Çevre Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ile buna bağlı çıkarılan yönetmeliklere uyulacak, mer i mevzuat kapsamında ilgili kurum ve kuruluşlardan gerekli izinler alınacaktır. Tesiste üretim süresince kullanılacak kimyasallarla ilgili olarak; -26.12.2008 tarih ve 27092 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Bazı Tehlikeli Maddelerin, Müstahzarların ve Eşyaların Üretimine, Piyasaya Arzına ve Kullanımına İlişkin Kısıtlamalar Hakkında Yönetmelik - 26.12.2008 tarih ve 27092 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Tehlikeli Maddelerin ve Müstahzarların Sınıflandırılması, Ambalajlanması, Etiketlenmesi Hakkında Yönetmelik - 26.12.2008 tarih ve 27092 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Kimyasalların Envanteri ve Kontrolü Hakkında Yönetmelik - 26.12.2008 tarih ve 27092 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Tehlikeli Madde ve Müstahzarlarına İlişkin Güvenlik Bilgi Formalarının Hazırlanması ve Dağıtılması Hakkında Yönetmelik esaslarına uygun çalışılacaktır. Tesiste yangın, sabotaj vb. acil müdahale gerektirecek bir durum ile karşılaşılması halinde olaya anında müdahale edebilmek için Acil Müdahale Ekipleri oluşturulacaktır. Bu ekip altında yeterli sayıda kişiye olay anında nasıl müdahale edilmesi gerektiği hususunda belirli görevler verilecek ve gerekli eğitime tabi tutulacaktır. Ayrıca olası bir yangın durumunda İtfaiye ile derhal temasa geçilecek ve yangına müdahale edilmesi sağlanacaktır. İşletme süresince 31.12.2004 tarih ve 25687 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Karayolları Trafik Yönetmeliği, 2872 sayılı Çevre Kanunu ve 5491 sayılı Çevre Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ile buna bağlı çıkarılan yönetmeliklere uyulacak, mer i mevzuat kapsamında ilgili kurum ve kuruluşlardan gerekli izinler alınacaktır. 30
Acil bir durumla karşılaşıldığında uygulanacak acil eylem planı ekte verilmiştir (Bkz.Ek.). Acil Durum İçin Yapılacak Hazırlık: Bir acil durumla karşılaşıldığında karışıklığa meydan vermeden olaya müdahale edebilmek için bir Acil Durum Müdahale Ekibi oluşturulacaktır. Acil Durumlarda İletişim: Herhangi bir acil durumda olayın duyurulmasında iletişim aracı olarak alarm sistemi ve telefonlar kullanılacaktır. Acil durumlarda ulaşılması gerekli olan telefonlar ise personel sorumlusu tarafından hazırlanıp ilgili bölümlere ve sekreterliğe asılacaktır. Acil durumlarda bu telefonlar aracılığıyla ilgili kişi ve kuruluşlara haber verilecektir. Acil Durumlarda Müdahale: 1- Yangın: Herhangi bir yangın durumunda, başta yangın ekibi olmak üzere Ormo Yün İplik San. Ve Tic. A.Ş. çalışanlarının tümü sorumludur. Yangın ihbarı; yangını ilk gören personel en yakın YANGIN ALARM ına basarak ihbarı yapar. Yangın alarmını duyan yangın söndürme ekibi personeli bulunduğu yere en yakın yangın söndürme cihazını olarak yangın mahalline giderek yangına müdahale eder. Yangın ekibinde görevli olmayan diğer personel YANGIN ÇIKIŞI levha yönlerini takip ederek derhal binayı terk eder ve belirlenen toplanma bölgesinde toplanarak gerektiğinde yardım edebilecek şekilde bekler. İlk yardım ekibindeki personel yangından etkilenen personeli emniyetli açık bir ortama ulaştırarak ilk yardım metotları uygulanır. Yangın büyüme eğilimi gösterirse kurtarma ekibi işletme elektriğini kapatır. Güvenlik görevlisi yangını Belediye itfaiyesine telefonla bildirir. Yangın söndürme ekibi yangın dolaplarındaki yangın hortumlarını kullanarak müdahale eder. Şehir itfaiyesi gelene dek yangını kontrol altında tutmaya çalışır. 2- Doğal Afetler a. Deprem: Deprem olduğu sırada 15 sn içinde dışarı çıkabilecek durumda olanlar hemen dışarı çıkar. 15 sn içinde dışarı çıkamayacak bir yerde ise bulundukları yerde kendilerini korumaya alır. Sarsıntı geçer geçmez gerekli çalışmalar yapılır. sarsıntının şiddetine göre durum değerlendirilir ve gerekiyorsa fabrikanın boşaltımı sağlar. Bölüm sorumluları tarafından dışardaki personel sayılır, eksik olup olmadığı belirlenir. Sayım 31