Verimli Ders Çalışma Teknikleri Ders Çalışma Yolları Nasıl çalışmak gerektiğini bilmek, öğrenmeyi öğrenmektir. Bence bu; bir insanın kendi kendine verebileceği en güzel hediyedir. Açıkça ifade etmek gerekirse tüm bu faaliyetler -çalışmak, öğrenmek, not almak, yazı yazmak vb.- sizin zamanınızı epey alır. İster inanın ister inanmayın ama neden nasıl çalışmayı öğrenmeniz gerektiğinin şart olduğu konusunda oldukça mühim sebepler sıralayabiliriz. İsterseniz neden çalışma becerileri geliştirmeniz gerektiğini açıklamadan önce "çalışma becerileri" derken neyi kastettiğimizi iyice anlatalım. Böylece hepimiz aynı noktadan başlamış oluruz. Evet, Ders Nasıl Çalışmalı? Derste not almanın püf noktalarını, kütüphane veya Internet'te online ders kitaplarını okurken testlere nasıl hazırlanmanız gerektiğini, çalışma programınızı nasıl oluşturacağınızı öncelikle iyi bilmeniz gerekiyor. Nereden başlamalı? "Bilgiyi hiçbir zaman tekeliniz altına alamayacağınız için onu her an kaybedecekmiş kaygısı ile öğrenmelisiniz." Confucıous Çalışma becerileri edinmek, arkadaşlarınız ile yarış pistinde müsabakaya girmeye benzer. Kazananın kim olduğunu bulmadan önce bitiş çizgisinin neresi olduğunu belirlemeniz gerekir. Bir başka deyişle bu becerileri kullanmak için ne kadar kabiliyetiniz olduğunu belirlemelisiniz. Hangi konuda iyi, hangi konuda zayıfsınız? 1 / 13
Sadece başlangıç çizgisini bilmek, yarışa başlamak için yeterli değildir. Özellikle de bu çizgi, her biriniz için farklı yerlerde belirlenmiş ise! Çalışma becerilerini ve bunları nasıl uygulayabileceğinizi açıkça ele aldım. Kendi başlangıç çizginizi kendiniz belirlemeniz gerektiğine de değindim. Nerede, nasıl ve ne zaman çalışmanız gerektiği, sizin için en mükemmel olan çalışma ortamını nasıl oluşturacağınız, detaylı olarak açıklanmıştır. Bunun neden bu kadar önemli olduğunu soruyorsanız söyleyelim; diyelim ki bir yandan zıplayan bir topu duvara atıp tutuyorsunuz, bir yandan da roman okumaya çalışıyorsunuz. Aradan üç saat geçmiş olduğu halde hâlâ üçüncü sayfayı okuyor olmanız normal değil mi? Oysa yaz tatili ile ilgili bir yazı okuyor olsaydınız okuduğunuzu daha iyi anlayabilirdiniz. Tabii en önemlisi, gürültülü olmayan bir ortam olmasıdır. Size çalışma alışkanlığı kazandırmak için sihirli bir iksir içirecek değiliz! Eğer matematik ve fen derslerinde çok parlak bir öğrenci değilseniz; "Ders Nasıl Çalışılır?" sizi Nobel ödüllü bir fizikçiye dönüştürecek değildir. Her konuda mükemmel olmanız mümkün değil ki! Ancak unutmayın herkes bir konuda mükemmeldir. Öyleyse sevdiğiniz ve sevmediğiniz konulan belirleme şansınız var. Bununla birlikte bir konuda mükemmel ya da berbat olma gibi seçenekleriniz de var. 2 / 13
Soyut fakat çalışma hayatınızda gerekli olan unsurlar ele alınıyor. Bunlar evdeki çalışma ortamınız, yaklaşımınız ve motivasyonunuz gibi. Eğer kendinizi çalışmaya adamış ve belirli hedefleri elde etmek için motive olmuş iseniz, çalışma alışkanlıklarınızı etkileyen her türlü faktör daha önem kazanacaktır. Unutmayın çalışma ahlakına inanmak, başarının anahtarlarından birisidir. Son olarak, çalışma prosesi içerisinde yer alan genellemeler -örneğin okumayı öğrenmek, akıl hocaları edinmek, mükemmelci olmak ve esnek olmak gibi konular-doğru başlangıcı yapmanızı sağlayacaktır. Okuma ve kavrama Her türlü çalışma süresi içerisinde geliştirilmesi gereken beceriler size sunulmaktadır. Not almayı ne kadar iyi öğrenirseniz, kütüphanenizi ne kadar iyi tanırsanız sınavlara da ne kadar canı gönülden çalışırsanız çalışın eğer az okuyorsanız (veya yeteri kadar okumuyorsanız) ve okuduğunuzda da anlayamıyorsanız hayat sizin için epey zor olacaktır. İyi bir okuyucu olmak bir beceridir ve kesinlikle küçük yaşta kazanılmalıdır. Eğer böyle bir beceriye henüz sahip değilseniz bunu kazanmanın şimdi tam zamanıdır! AyRIca bu bölümde doğru pratik yaparak öğrenmiş olduğunuz fikirleri, konuları ve rakamları daha çok aklınızda tutmak ve gerektiğinde hatırlamak konularını da ele alacağız. Kaybedilen zamanı kazanmak Hayatta çok önemli bir değişiklik yapmak istiyorsanız, inanın daha fazla çalışmaya değil, daha akıllıca çalışmaya ihtiyacınız var. Bir başka deyişle çalışma zamanınızı çok iyi değerlendirmeye ihtiyacınız var. Şu an iki, üç veya dört saatte kazandığınız verimin iki, üç ve hatta dört katını kazanabilirsiniz hem de aynı zaman zarfında! Dördüncü bölümde size son derece basit planlama ve zaman yönetimi malzemeleri tanıtılmaktadır. Hem kısa dönem hem de uzun dönem projelerin ana hatlarını oluşturmak için çalışma takvimlerinden başlayabilirsiniz. Sınıfın birincisi olmak Hepinizin yaşadığı ortak bir mekanı ele alıyorum; sınıfı. Sınıfta daha iyi 3 / 13
notlar almak ve derslere başarılı bir biçimde katılmak için neler yapmanız gerekiyor? Sınıfın en arkasında duran saksının arkasına saklanma arzunuzu nasıl yenebilirsiniz? Bu bölümün de sizin için aydınlatıcı olacağı kanaatindeyim. Kütüphanenizi iyi tanıyın Çalışma hayatınızda size en çok gerekli olan kaynağı; kütüphaneyi tanıtıyorum. Kitaplar, süreli yayınlar, bilgisayar yazılımları, videolar ve daha nice yardımcı kaynak materyaller ve bunları nasıl kullanacağınıza dair öneriler getiriyorum. Bunlara ek olarak kütüphanede kullanılan iki sistemi; Sayısal sıralama ve Katalog sisteminin açıklamalarını da sunuyorum. Şimdi sörf yapmanın tam zamanı... Çok sık olarak internet'te sörf yapan bir bilgisayar tutkunu musunuz? Belki de henüz bir baytın ne demek olduğunu bilmiyor olabilirsiniz. Merak etmeyin hepsini öğreneceksiniz. Bununla birlikte bir bilgisayara nasıl hakim olunur, internet'e nasıl girilir ve girdiğiniz zaman istediklerinizi nasıl bulabilirsiniz gibi sorulan, cevaplarını bulabilirsiniz. Siz geleceğin Necip Fazılı değilsiniz Eminim pek çoğunuz yazı yazma konusunu gözünde büyütmektedir. Sekizinci bölümde size kaynak toplamanın ve bildiklerinizi en iyi şekilde organize etmenin yollarını göstereceğim ve siz yazılarınızı öncekinden çok daha iyi yazmaya başladığınızı fark edeceksiniz. Tabii eğer önceki haliniz Necip Fazıl'a veya bir başka yazara rakip olacak cinsten değil ise! Sınavlarda başarılı olmanın yolları Sınava hazırlıkta neleri yapmanız, neleri yapmamanız ile ilgili konulara yer verilmiştir. Bunlara ek olarak haftalık küçük sınavlar, dönem testleri ve finaller de dahil. Son dakikada ders çalışmanın, neden insana fayda getirmeyeceği de detaylı olarak açıklanıyor. (Fakat eğer başka seçeneğiniz kalmamış ise bunu da en başarılı şekilde nasıl yapacağınız konusunda 4 / 13
bilgiler veriliyor. Bunu yapmaktan kesinlikle utanmalısınız!) Değişik tipteki sınavlara (çoktan seçmeli, doğru -yanlış, kompozisyon sınavları ve kitabın serbest olarak açıldığı sınavlar gibi) nasıl çalışarak notlarınızı yükseltebileceğiniz, hatta hangi soruyu ilk cevaplayıp hangi soruyu en sona bırakmanız gerektiği bile açıklanıyor. Ne kadar akılcı çalışıyorsunuz? Ders Nasıl Çalışılır? şimdiye kadar yazılmış olan en anlaşılır çalışma rehberidir. Bir başka deyişle çalışma becerilerinizi adım adım geliştirebileceğiniz bir rehber. Eğer kolejde veya üniversite de çabalayıp duruyorsanız işte can simidiniz burada. Eğer koleje girmeye çalışıyorsanız çalışma becerileri kazanmanın şimdi tam zamanı. Eğer folklor oynamak, yazmak veya resim yapmak gibi faaliyetlerde bulunacağınız bir sanat okuluna girmeyi düşünüyorsanız, liseden en kolay ve en erken mezun olmayı planlıyorsanız "Ders Nasıl Çalışılır?" 'a mutlaka ihtiyacınız olacaktır. Eğer bir müddet eğitiminize ara verdikten sonra okulunuzu bitirmeye karar vermiş bir yetişkinseniz, bu yararlı kaynaktan pek çok teknik öğrenim imkanı bulacaksınız. Ya gerçekten de başarısız bir öğrenci iseniz? Üzülmeyin, önemli olan ne kadar akıllı olduğunuz değildir! Önemli olan, ne kadar akıllıca çalıştığınızdır! Etkili çalışma becerilerine sahip olan yüzde ikilik bir kısmınızla birlikte "Ders Nasıl Çalışılır?" size hangi yaşta olursanız olun faydalı bir destek olacaktır. 5 / 13
Notlarınız ortalama olarak iyi ise bu eser sayesinde daha iyi gelişme kaydedeceksiniz ve eğer sınıfta kalmak veya geçmek arası bir çizgide iseniz mutlaka kârlı çıkacaksınız. Eğer iyi çalışma alışkanlıklarınız olduğu halde yıllardır okuldan uzak kalmışsanız "Ders Nasıl Çalışılır?" ile bilgilerinizi kolayca tazeleme imkanı bulacaksınız. Eğer şu söz ettiğimiz başarılı yüzde ikinin içinde yer alıyorsanız bile, bu kitaptaki teknikler sizin de işinize yarayacaktır. Kimler nasıl ders çalışmasını öğrenmelidir Beni esas şaşırtan nokta "Ders Nasıl Çalışılır?" a yetişkinlerin daha fazla rağbet etmesi. (Bana gelen mektuplardan da bunu anlayabiliyorum.) Evet pek çoğu okula geri dönüyor ve "Ders Nasıl Çalışılır?" ile bilgilerini tazeliyor. Bazıları ise okullarını çoktan bitirmişler ve öğretmenlerinin kendilerine hiçbir zaman bahsetmediği bu bilgileri şimdi öğrenerek kariyerlerinde başarı kazanmak istiyorlar. Bir kısım okuyucularım da hep aynı konuda dert yanan ebeveynler; "Ali'nin (veya Ayşe'nin) okumasını (çalışmasını, sınavlarda başarılı olmasını, hafızasını geliştirmesini ve daha iyi notlar almasını) nasıl sağlayabilirim?" Öyleyse tüm okuyucularıma bu kitabı tavsiye ediyorum ve tüm metotlarımı sizlerle paylaşmak istiyorum. Eğer lise öğrencisiyseniz Bu kitabın dilini ve yapısını oldukça rahat kavrayacağınızı düşünüyorum, genellikle kısa cümleler, paragraflar, yer yer eğlendirici konu ve bölüm başlıkları, dolambaçlı olmayan sade kelimeler kullandım. Bu kitabı yazarken inanın hep sizi düşündüm! Ancak belki şu konu sizi biraz rahatsız ediyor olabilir. Okul döneminizi yarılamış olabilirsiniz ve bu geçirmiş olduğunuz dönem bir şekilde geri 6 / 13
kalan okul yıllarını da etkileyecektir. Ve siz hâlâ nasıl çalışmanız gerektiğini de bilmiyorsunuz! Bir dakika daha kaybetmeyin artık. Nasıl çalışmak gerektiğini ve bu kitaptaki tüm çalışma becerilerini nasıl yönlendirmek gerektiğini öğrenmeye başlayın. Eğer ortaokul öğrencisiyseniz Tebrikler! Nasıl çalışmanız gerektiğini öğrenmeye çalışıyorsunuz. Altıncı, yedinci ve sekizinci sınıflarda çalışma becerileri yönlendirilmelidir. Böylece lisede daha kolay olmasa bile daha pozitif ve daha başarılı tecrübeler yaşayacaksınız. Tipik? bir üniversite öğrencisiyseniz 18-25 arası bir yaşta iseniz, zannediyorum ki hepsi olmasa da pek çok çalışma metodunu biliyorsunuzdur. Eğer bilmiyorsanız, "Öğrenci Çalışma Teknikleri" serisinde çalışma becerilerini öğrenmeyi, kullanmayı ve yönetmeyi çok iyi biçimde öğrenmeniz gerekmektedir. "Öğrenci Çalışma Teknikleri" serimdeki diğer sekiz kitabı okumalısınız: Hafıza Nasıl Geliştirilir, Bilgisayar Nasıl Kullanılır, Kitap Nasıl Okunur, 7 / 13
Plan Nasıl Yapılır, Test Nasıl Çözülür, Ödev Nasıl Yazılır, Not Nasıl Alınır, Zaman Nasıl Yönetilir. Aksi halde nasıl başarılı olacaksınız? (Ve özellikle üniversiteye girdikten sonra?) Bu kitabı okumakta olan herkese tavsiyem, her şeyi bırakarak birinci derecede bu kitaba önem vererek okumanız. Kendinize tatlı dahi ısmarlamamalısınız! Hangi yaşta olursa olsun eğer bir öğrenci velisi iseniz; çocuğunuz okulda nasıl çalışması gerektiğini öğrenmiyor. Bu demektir ki bu çocuk nasıl öğrenmesi gerektiğini öğrenemiyor. Bir başka deyişle bu; nasıl başarılı olacağını öğrenemiyor demektir. 8 / 13
Sizce okul bunu öğretmeli mi? Kesinlikle öğretmeli. Neticede bu ülkede ilk ve orta öğrenim için 275 milyar $, yani her yıl öğrenci başına ortalama 6000 $ harcamaktayız. Bu paraya normal bir mezuniyetten daha fazlasını hak etmemiz gerekiyor öyle değil mi? Anneler ve babalar ne yapmalı? Çoğu zaman ebeveynler çocuklarından daha çok telaşa kapılarak okula tüm hayatlarını adamaktadırlar. Ne zaman bir TV veya radyo programına katılsam mutlaka bir veli canlı yayınla telefon bağlantısı kurarak "Çocuğumun okulda daha başarılı olabilmesi için ne yapmalıyım? diye sorar. İşte velilere birkaç öneri; 1. Bir ödev mekanı oluşturun: Dikkati dağıtan her türlü işlevden uzak iyi aydınlatılmış ve ihtiyaçlarının elinin altında olacağı bir mekan olmalı bu. 2. Rutin bir ödev saati belirleyin: Mekan ve zaman ne olursa olsun her gün aynı saat olması faydalı olacaktır. 3. Ödev her zaman öncelikli olsun. Ödevin son derece öncelikli olduğunu kesinlikle açıklayın. Ödevin bir arkadaş toplantısından, TV seyretmekten, oyun oynamaktan vs.. gibi faaliyetlerden daha öncelikli olduğunu mutlaka bilmeli. 4. Okumayı alışkanlık haline getirin. Hem onlar için hem de kendiniz için böyle bir alışkanlık edinilmesi gereklidir. Çocuklar siz ne söylerseniz değil, ne yaparsanız onu yaparlar. (Hatta benim yaptığımı sakın yapma diye özellikle tem-bihleseniz dahi.) 5. TV'yi kapatın. En azından ne kadar TV seyredeceklerine dair bir limit koyun. 6. Öğretmenleri ile görüşün. Çocuklarınızın ne kadar öğrendiğini daha iyi anlarsınız. 9 / 13
7. Cesaret verin ve motive edin. Ancak asla çocuğunuzun başının etini yemeyin. Unutmayın, bu hiçbir işe yaramaz. 8. Ödevleri ile ilgilenin. Fakat asla ödevlerini yapmak gibi bir tuzağa düşmeyin. 9. Başarılı oldukları zaman onları övün. Asla az başarı gösterdiklerinde ise övmeyin. 10. Daha büyük yaşta öğrencilere gerçekleri gösterin: Gerçek dünyada derslerde alacakları notların geçerli olmayacağını, geçerli olanın bilgileri ve becerileri olduğunu söyleyin. 11. Eğer maddi olanağınız var ise çocuğunuza bir bilgisayar alın ve kullanabilecekleri bütün yazılımları da alın. Hangi yaşta olurlarsa olsunlar hayatta başarılı olmaları için teknolojiyi (bilgisayarı) iyi bilmeleri gereklidir; gerek okul yıllarında gerekse sonraki yıllarda... Katkılarınızın Önemi Çocuğunuzun başarılı olmasında oynayacağınız rolü kesinlikle küçümsemeyin. Onun hayat boyu başarısı için sizin katkınız kaçınılmaz. Öyleyse lütfen bu kitabı okuyun (ve tabii serideki diğer kitapları da). Çocuklarınızın ne öğrenmesi gerektiğini anlayın (ve çocuğunuzun serideki hangi kitaba en çok ihtiyacı olduğunu da belirleyin.) İnanın kendiniz iyi bir öğrenci olamamış ve hatta çalışma becerilerini hiç duymamış olsanız bile onlara yardım edebilirsiniz. Hem şimdi çocuğunuz ile birlikte öğrenme fırsatı da bulmuş olacaksınız. Tüm bu bilgiler sadece ona faydalı olmakla kalmayacak işte veya ilgilendiğiniz herhangi bir sahada size de fayda sağlayacaktır. Eğer tipik bir öğrenci değilseniz Eğer 25, 45, 65 veya 85 yaşlarında olduğunuz halde liseye dönmeye karar verdiyseniz hiç şüphesiz "Ders Nasıl Çalışılır" a herkesten çok sizin ihtiyacınız olacaktır. 10 / 13
Neden mi? Çünkü okula ne kadar süre uzakta kalırsanız ne unuttuğunuzu bile hatırlamaz, hatta ne hatırlamanız gerektiğini bile hatırlamazsınız. Her zaman çalışma alışkanlıklarının erken kazanılmasının bir mahsuru olmadığını söylediğim gibi hiçbir zaman geç kalmış sayılmayacağınızı da size belirtmek isterim. Ders Nasıl Çalışılır? Mda olmayan konular Pek çok çalışma kitabı beslenme alışkanlıklarına, nasıl giyineceğinize, egzersiz yapmanız gerektiğine ve "Ders Nasıl Çalışılır?" da bulamayacağınız daha pek çok konu ile ilgili bilgiler verir. Size bunları oldukça kısa bir özet olarak sunuyorum: Sağlıklı beslenme, uyku, egzersiz ve ilaç kullanımı (nikotin ve kafein kullanımı dahil) oldukça önemli ölçüde çalışmanıza etki ederler. Oldukça açık bir gerçeği detaylı bir biçimde açıklayarak zaman kaybetmeye gerek yok. Ders çalışmak dahil her şey ama her şey eğer siz yorgunsanız, acıkmış iseniz ve hasta iseniz oldukça zorlaşır. Öyleyse lütfen mantığınızı kullanın. Olabildiğince sağlıklı yiyin, vücudunuzun ihtiyacı olduğu kadar uykunuzu alın, spor yapın ve kötü alışkanlıklardan uzak durun. Eğer bunlara bağımlı 11 / 13
olarak başarısız oluyor ve tek başınıza mücadele edemiyorsanız ya daha iyi bir kitap bulun ya da size yardımcı olacak profesyonel bir kişi bulun. Başka çalışma kaynakları da var Hiç de alçak gönüllü bir davranış sayılmaz ama ben pek çok insan için "Ders Nasıl Çalışılır?"m oldukça faydalı olacağını düşünüyorum. Ancak çalışma metotlannı işleyen pek çok kitap var piyasada. Fakat bu kitapların söz verdikleri gibi bir sonuç getireceğini zannetmiyorum. Doğrus unu isterseniz ben "Bizim sayemizde artık yüksek not alacaksınız" gibi veya başka bir slogan ile yola çıkan kitapları gördükçe sinirden küplere biniyorum. Ayrıca çalışma ve öğrenmenin alternatif yollarını da kendi, fikirlerine göre eleyen yazarlar da var. "Bu hiçbir zaman bana uymaz." Eğer o metodu öğrenmemek için tek sebep buysa lütfen yazarların kişisel alışkanlıklarını dikkate almayın! Çalışma dünyasında, birkaç tane doğrular ve yanlışlar vardır. Yaptığınız çalışma eğer işinize yarıyorsa, başkasının işine yaramıyor olmasına aldırış etmeyin. Sizin yanlış yaptığınızı söyleyebilir ancak belki de kendisi yanlış yapıyordur. Size bunu söylememe gerek yok herhalde; benim kitaplarımı doğruyu bulmak için okumayın. Bu herkes için geçerli olan kurallar sistemidir. Bulamazsınız çünkü öyle bir konu yoktur. Size pek çok teknik, ipucu, metot sunacağım. Bunların içinden kendinize uygun olanı seçin, istediğinize kendinizi adapte edin. Unutmayın, siz kendi çalışma sisteminizi kendiniz oluşturmakla sorumlusunuz, benimkini değil. Sanırım neler öğreneceğiniz üzerinde epey vakit harcadık; artık konulara geçelim. 12 / 13
www.muhsinyazici.com 13 / 13