ETKİNLİK 1 KAVİMLER GÖÇÜ AVRUPA YI NASIL ETKİLEDİ? Kaynak 1: Kaynak 2: Kavimler Göçü, MS 100-500 Batı İmparatorluğu Angllar Franklar Katalon 451 (Katalon Savaşı) Kaynak 3: Hunlar Kartaca Gotlar Vizigotlar Kavimler Göçü sonrası, Avrupa da Barbar Krallıklar Hunların başkenti Edirne İmparatorluğu na yapılan istilalar Konstantinopolis Doğu İmparatorluğu a. Angllar, b. Franklar c. Gotlar d. Vizigotlar e. f. Hunlar g. İskoçlar Kelt Bölgesi Piktler Angllar Kuzey Denizi Kavimler Göçü Nedir? Hunların baskısıyla 375 yılına doğru Got krallığının çökmesi, Avrupa nın güney ve batısına doğru dalga dalga yayılan istila hareketlerine yol açtı. İlk gelen Vizigotlar, Akitanya ve İspanya ya yerleşti. İkinci dalga olan, Süevler ve Burgondlar, Ren Irmağı nı aşarak güneye ilerlediler. Üçüncü dalga sonunda İtalya ya, Anglosaksonlar İngiltere ye yerleştiler. Dördüncü aşamada Lombardlar bütün İtalya yı ele geçirdi. İspanya yı baştan başa geçen Kuzey Afrika ya inerek burada bir krallık kurdular. Franklar ise 4. yüzyıldan itibaren topraklarına sızmışlardı. Kavimler Göçü denilen bu göç, istila ve yerleşme hareketi, 5. yüzyılın başından itibaren Barbar krallıkları denilen devletlerin kurulmasına yol açtı: Vizigot, Ostrogot, Frank, Burgond, Vandal krallıkları vb. Danlar Londra Slavlar Köln Atlas Okyanusu Paris Frank Lombardlar Avarlar Burgonya Ostrogot Kepidler Slavlar Sueviler Nimes Toulouse Ravenna Vizigot Korsika Konstantinopolis Lizbon Toledo Taronto Sardinya Bizans İmparatorluğu Almanlar Vandal Türingiyalılar Sicilya Karadeniz Hatay 66 Akdeniz Kıbrıs DKIH II-uygarliklar tarihi.indd 66 03.11.2014 13:05:26
Kaynak 4: Batı nın Çöküşü Devlet işlerini komutanlara bırakmak zorunda kalan son imparatorlardan Honorius un hükümdarlık döneminde (393-423), Batı nın Doğu yla bağı giderek koptu, imparatorluk Doğu ve Batı olarak ikiye ayrıldı (395). Batı, çok geçmeden Barbar akınlarıyla toprak yitirmeye başladı. Galya, İspanya, Britanya birbiri ardına denetiminden çıktı. Kaynak 5: Kaynak 6: Savaşçı Göçebeler 5. yüzyılda Galya yı baştan başa geçen barbarlar, her yeri yakıp yıkarak hiç silinmeyecek izler bırakan etkili savaşçılardı. İlerlemelerine son verdikleri noktalarda kalıcı veya zaman içinde yok olan krallıklar kurdular. Devletlerini örgütlerken önlerindeki örneğinden yararlandılar, hatta zırh ve eflatun pelerin gibi bazı iktidar simgelerini dan miras aldılar. Yalnız Frank kralı, mızrağı ve ortadan ayrılmış uzun saçlarıyla Germenlerin iktidar simgelerini de koruyordu (bkz. Kaynak 7). III. Valentinianus döneminde (425-455) Afrika topraklarının ın eline geçmesiyle İtalya kuşatma altına girdi. Yönetime egemen olan lı komutan Aetius un bazı askeri başarıları olsa da durumu tersine çevirmeye yetmedi. Aetius tan sonraki imparatorlar, Germen kabile şeflerinin kuklası olarak hüküm sürdüler. Sonunda Germenlerden Odoacer, son imparator Romulus Augustus u devirdi. Böylece Batı İmparatorluğu tarihe karıştı (476). Bu tarih İlkçağ ın sonu, Ortaçağ ın başlangıcı olarak kabul edilir. Kimi tarihçiler ise İlkçağ ı Kavimler Göçü yle bitirir (375). Kavimlerin Kaynaşması Barbarlar ele geçirdikleri topraklardaki izlerini silmeye çalışmadılar. Aslında isteselerdi bile birçok bölgede bunu yapamazlardı. Çünkü eski topraklarındaki nüfusları lılaşmış kavimlere oranla çok azdı. Dolayısıyla bu kavimler, boyundurukları altına aldıkları halklarla uyum sağlamak, onlarla kaynaşmak zorundaydı. Nitekim devlet yönetiminde nın uygulamalarını, maliye sistemini ve Latinceyi korudular. lı senatör ailelerinin yeni kuşakları bütün sivil ve askeri görevleri tekellerine alarak Germen soylularıyla kaynaştı. Ama Germen nüfusunun az veya çok oluşuna göre zamanla birtakım bölgesel farklılıklar ortaya çıktı. Örneğin Galya, İspanya ve İtalya nın güneyinde hâlâ uygarlığı egemendi. Yalnız İngiltere bütünüyle Germenleşti. Ren Irmağı nın doğu kıyısı ise, Hıristiyan misyonerler gelene kadar yerel özelliklerini korudu. 8. yüzyılda Avrupa artık üç dil ailesine bölünmüştü: Germen, n ve Latin dilleri. O R T A Ç A Ğ A V R U P A S I : F E O D A L İ Z M 67 DKIH II-uygarliklar tarihi.indd 67 03.11.2014 13:05:28
Kaynak 7: Kaynak 8: 68 Frank Kralı I. Childeric in mührü (yaklaşık 457-481) Kaynak 9: Barbarlar Eski Yunanlılar Helen olmayan bütün halkalara Barbaros derdi. Bu kelime başlangıçta lıları da kapsardı. döneminde lılar da -Yunan etkisi dışındaki halklara barbar demeye başladı. Arkeolojik bulgular Avrupalı barbar halkların MÖ 1000 yıllarında tarih sahnesine çıktığını göstermektedir. Bunlardan Keltler, Germenler ve İskitler, Antik Çağ yazarları tarafından en fazla dile getirilenlerdir. Keltler uzunca bir dönem Avrupa siyasi hayatını ve kültürünü etkilemiş çeşitli kabilelerden oluşan bir topluluktu. Ama hiç Barbarlar Önce Hristiyan Sonra da Katolik Oluyor Germen kralları, kilisenin en tehlikeli mezhep sapkınlığı olarak gördüğü Ariusçuluğu benimsemiş, yalnız Frank Kralı Clovis pagan olarak kalmıştı. Ariusçulara göre İsa, tanrısal bir varlık değil, bir insandı. Burgond prensesiyle evlenen Clovis, karısının da etkisiyle Katolik Hıristiyanlığı kabul ederek vaftiz oldu (488 veya 499) ve sapkın olarak gördüğü Vizigotlara karşı savaştı. Savaş dönüşü Orleans kentinde bir konsil topladı. Amaç, kilisenin birliğini sağlamak, Ariusçuluğu ortadan kaldırmak, hukukunu, Hıristiyan dininin yasalarını hayata geçirmekti. Ayrıca halkına Germen özelliklerini unutturmamak için, 65 maddelik Sal Yasası nı yürürlüğe koydu. Paris i başkent yaptı. Böylelikle Clovis, barbar krallıkların en büyüğünü kurmuş ve Katolik Fransa ya doğru evrilecek süreci başlatmış oldu. Büyük çatışmalardan sonra Vizigotlar, Burgondlar ve Lombardlar Katolik mezhebini benimsediler. Katolik Kilisesi nin piskoposları, katedral ve manastırlarda okullar kurdular. Buralarda Latin kültürüne dayalı dini eğitim veriliyordu. Din adamlarını ve bütün Katolikleri bağlayan yasalar çıkardılar. Manastır hayatı ve keşişler ilk kez Mısır da ortaya çıktı, oradan Avrupa yayıldı. Benedikten Manastırları aracılığıyla zaman içinde Kuzey Avrupa da Hıristiyanlaştı. bir zaman bir imparatorluk veya konfederasyon olarak ortaya çıkmamışlardır. Avrupa nın bildiği en önemli ve etkili diğer barbar halk İskitlerdir. Herodot, yazığı tarih kitabında bu halkla ilgili çok önemli bilgiler vermiştir. lıları en fazla uğraştıran, yıkılmasında da fiili olarak rol oynayanlar ise Germenlerdir. Kavimler Göçü sırasında Germenlerle birlikte ismi duyulan diğer barbar halk Hunlardır. Hunların Çin tarihinde Hiung-nu olarak geçen kavmin, Batıya göç eden kolu olduğu genel olarak kabul gören bir iddiadır. DKIH II-uygarliklar tarihi.indd 68 03.11.2014 13:05:30
ÇALIŞMA SORULARI 1. Kaynak 1 deki haritada adı geçen kavimler, göçlerine nereden başlamış, nerelerden geçerek en son nerede göçlerine son vermişlerdir? Bu çalışma için günümüze ait siyasi ve coğrafi haritalar kullanarak Kaynak 1 le karşılaştırma yapmanız gerekecektir. Kavimler Göçe Başladıkları Yer Geçtikleri Yerler Göçün Bittiği yer Vizigotlar Franklar Anglosaksonlar 2. Kaynak 3 teki haritayı inceleyin. Hangi kavimler göçlerini, istilalarını sonlandırdıkları noktada krallık kurmayı başarmışlar? Bunları adları nedir? Yazınız. 3. Kaynak 3 teki haritada Hunlar görünmüyor. Onların başına ne gelmiş olabilir? Araştırarak bulduğunuz sonuçları yazın. 4. Yukarıdaki kaynaklar arasında birinci elden kaynak var mı? Hangisi? Neden onu seçtiniz? Açıklayınız. Bu sorunu yanıtını sınıfta arkadaşlarınızla paylaşınız. 5. Kavimler Göçü nün tanımını yazacaksınız. Bunun için önce aşağıdaki tabloyu doldurun sonra da tanımınızı kendi cümlelerinizle yazın. Yanıtlar için, yukarıdaki metinler dışında araştırma yapmanız gerekmektedir. O R T A Ç A Ğ A V R U P A S I : F E O D A L İ Z M 69 DKIH II-uygarliklar tarihi.indd 69 03.11.2014 13:05:31
a. Kavimler Göçü İçin Analiz Çizelgesi Temel Nedenler Temel Sonuçlar Yer Zaman İsimler b. Tanımım: 6. Birçok tarihçi Kavimler Göçü nün dönüm noktası bir olay olduğunu belirtir. Bu sizce doğru bir düşünce midir? Görüşlerinizi kanıt kullanarak açıklayınız. Kanıtlarınızı hangi kaynaklardan (buradaki ve başka kaynaklar) aldığınızı parantez içinde göstermeyi unutmayın. 7. Şu iki konuyu araştırın ve bulduklarınızı kısaca aşağıya not alın: a. Günümüzde Avrupa da kullanılan Germen, n ve Latin dilleri hangileridir? b. Ariusçuluk nedir? 70 KAYNAK Kavimler Göçü ve Barbar Krallıklar, Théma Larousse, Milliyet Yayınları, 1994 DKIH II-uygarliklar tarihi.indd 70 03.11.2014 13:05:31