2. (26 EYLÜL - 30 EYLÜL) 3 + 1 EYLÜL 1. (19 EYLÜL- 23 EYLÜL) 3 + 1 1. Besinlerin gerekliliği ve dengeli beslenme ile ilgili olarak öğrenciler; 1.1. Canlıların yaşamsal faaliyetlerini devam ettirebilmesi için besinlere ihtiyacı olduğunu fark eder. 1.2. Besin içeriklerinin vücuttaki öncelikli görevlerini belirtir. 1.3. Besinleri içerdikleri karbonhidrat, protein ve yağ açısından deney yaparak test eder (BSB-1, 15). 1.4. Vitamin çeşitlerinin en fazla hangi besinlerde bulunduğuna dair bilgi toplar ve sunar (BSB-19, 20, 24). 1.5. Su ve minerallerin bütün besinlerde bulunduğunu ve düzenleyici görev yaptığını belirtir. 1.6. Dengeli beslenmeye örnek bir öğün hazırlar (BSB-21). 1.7. Besinlerin tazeliğinin, temizliğinin ve içerdiği katkı maddelerinin sağlığa etkilerini araştırır ve sunar (BSB-19, 20, 24; FTTÇ-32, 35, 36). 1.8. Paketlenmiş besinlerin üzerindeki son kullanma tarihinin önemini bilir (FTTÇ-13, 27, 31, 32, 35). 1.9. Besin çeşitlerinin bilimselteknolojik gelişmelere paralel olarak arttığını fark eder (FTTÇ-3, 13, 14, 27, 32, 35). Bugün Ne Yiyelim: Öğrenciler farklı besinlere ait çizip boyadıkları, veya çeşitli kaynaklardan kesip getirdikleri resimleri kullanarak kâğıt veya karton üzerine dengeli beslenme- ye örnek olacak şekilde kahvaltı, öğlen ve akşam yemekleri için farklı öğünler hazırlarlar. Öğrenciler, öğünleri neden bu şekilde düzenlediklerini yazarlar. Konu sonunda öğrenciler hazırladıkları öğün ne ve yazılı kayıtlara tekrar bakarlar. Doğruluğunu kontrol edip sonuçlar tekrar tartışmaya açılır, düzeltmeler yapılır. ( Bu etkinlik ürün seçki dosya -larında saklanabilir.) (1.6), (BSB 19,20,21,22) TartıĢma: Öğretmen Karnınız ne zaman zil çalar? Neden yemek yeriz? Hangi varlıklar beslenir? sorularla tüm canlılık olayları için besinlere gerek sinim duyulduğu fikrini tar tışmaya açar. (1.1; 1.2), (BSB-7). BenzeĢim: Öğretmen insanların besine olan ihtiyacı ile arabanın benzinle çalışması benze -şimini örnek vererek öğrencilerin de bu tip benzeşim ni yazmalarını ister ( Bu etkinlik ürün seçki dosyalarında saklanabilir) (1.1; 1.2), ALANI: CANLILAR VE HAT 1.ÜNĠTE : VÜCUDUMUZ BĠLMECESĠNĠ ÇÖZELĠM ĠLĠġKĠ Diğer derslerle Türkçe dersinde besinlerle ilgili kompozisyon,şiir yazdırılır. Müzik dersinde besinlerle ilgili şarkılar,yöresel türküler söyletilir. 1.4 ve 1.8 kazanımları için Türkçe dersi Görsel Okuma ve Görsel Sunu öğrenme alanı: Görsel okuma (kazanım 14), 14. Bilgi toplamak amacıyla bilişim teknolojilerinden yararlanır. Görsel Sunu (kazanım 1,9) 1. Sunum şeklini belirler ve sunuma hazırlar. 9. Bilgi duygu ve düşüncelerini sunmak amacıyla bilişim teknolojilerinden yararlanır. :Sınıf - Okul içi etkinlik : Okul dışı etkinlik : içi ilişkilendirme : Diğer derslerle İlişkilendirme : Ölçme ve değerlendirme???: Kavram yanılgısı [!] : Uyarı Sınırlamalar 1 BELĠRLĠ GÜN VE LAR VE ATATÜRKÇÜLÜK BELĠRLĠ GÜN VE LAR Ġlköğretim Haftası (Okulların açıldığı İlk hafta) A. İlköğretim İzlenimleri 1. İlköğretim Haftası nı Kutlama Tarihi un, okuma ve yazmanın önemi, 3. İlköğretim Haftası etkinlikleri ı Açık Uçlu Soru Doğru - Yanlış Kavram Haritası Tabloda Boşluk Doldurma Besin-enerji ilişkisinde enerji oluşum mekanizması ve ATP konularına girilmez. Proteinlerin öncelikle yapım ve onarım, karbonhidratların ve yağların öncelikle enerji verici, vitamin ve minerallerin düzenleyici olarak kullanıldıkları belirtilir. Yapısal ayrıntıya (örn. proteinler amino asitten oluşur ) girilmez. Vitaminler için A, B, C, D, E, K vitaminleri dikkate alınır. Suda ve yağda çözünen vitaminler kavramı ve B vitamininin alt çeşitleri, vitaminlerin eksikliğinde ortaya çıkan belirtiler verilmez.
EYLÜL 1, 2. ( 19 EYLÜL 30 EYLÜL) 6 + 2 Fen Teknoloji Toplum Çevre (FTTÇ) kazanımları: 3. Bazı ürün ve sistemlerin doğal, bazılarının ise yapay (insanlar tarafından yapılmış) olduğunu fark eder. 10. Bilimsel iş görmenin unsurlarını (bazen yalnız ve bazen birlikte çalışmak, meslektaşlarla sürekli iletişim içinde bulunmak) anlar. 13. Teknolojik icat ve uygulamaların kapasitesini genişlettiğine, veri ve bilgi toplama veri ve bilgi toplama becerisini artıran araç ve teknikler sağladığına, böylece bilime katkıda bulunduğuna örnekler verir. 14. Bilimdeki gelişmelerin teknolojide yeni icatlara ve uygulamalara yol açtığına örnekler verir. 27. Fen ve teknolojinin uygulamalarının birey, toplum ve çevre üzerine olumlu veya olumsuz etkiler yapabileceğini anlar. 32. Geçmişten günümüze ihtiyaçları karşılamak ve yaşam kalitesini artırmak için geliştirilen teknolojilerin insanların çalışma, yaşama ve çevreyle etkileşme şeklini ve toplumlarını nasıl değiştirdiğine örnekler verir. 35. Belirli bir bilimsel veya teknolojik gelişmenin bireye, topluma ve çevreye olumlu veya olumsuz, öngörülen veya öngörülmeyen etkileri olabileceğini örneklerle açıklar. 36. Yeni tasarlanan teknolojik ürün veya sistemlerin etkilerini önceden belirlemek gerektiğini ve böylece sonradan ortaya çıkabilecek bazı problemlerin önüne (BSB-7). Besin Ġçeriklerini KeĢfedelim: Hangi besinlerde karbonhidrat olduğunu anlamak için, haşlanmış bir yumurta akı ekmek, patates, kesme şeker ceviz gibi besinler bölünerek üç gruba ayrılır.birinci gruptaki besinlerin üzerine birer damla tentürdiyot damlatılır. Renk değişimi gözlenir. Mavi renk karbonhidratın varlığını gösterir. İkinci grup besin maddelerinin üzerine biüret veya nitrik asit damlatılır. Renk değişimi gözlenir. Sarı renk protein varlığını gösterir. Yağ varlığını göstermek için üçüncü grup besinler kâğıda sürülür. Kâğıdın şeffaflaşması yağın varlığını gösterir. (1.3), (BSB-1, 2, 5, 15, 23; FTTÇ-13). Sandviçimi hazırlıyorum: Öğrenciler sandviç hazırlamak için marul, maydanoz, yumurta peynir, domates gibi besin değeri yüksek ve ucuz besin maddeleri getirirler. ( Pastırma, salam, sucuk yiyeceklerden kaçınıl- malıdır.) Beslenme saatinde bu besin maddelerini kullanarak dengeli beslenmeye uygun bir sandviç (ekmek arası dürüm ) hazırlarlar(1.6), (BSB-21). ALANI: CANLILAR VE HAT 1.ÜNĠTE : VÜCUDUMUZ BĠLMECESĠNĠ ÇÖZELĠM ĠLĠġKĠ İş eğitimi dersinde öğrencilerden ıspanak, lahana, bamya gibi sebzeli bir yemeğin tarifini alıp sınıfta anlatmaları istenir. Resim dersinde farklı besin gruplarına ait meyve-sebze çizimler yaptırılır. Ara disiplinlerle Ġnsan Hakları ve VatandaĢlık (1.8-54.) 54. Aldığı ürünleri son kullanma tarihine dikkat etmenin bir tüketici hakkı olduğunu fark eder. Kariyer Bilinci GeliĢtirme: Besinlerle ilgili gıda mühendisliği, diyetisyenlik, aşçılık gibi meslekler örnek verilir. Sağlık Kültürü (1.1-18);(1.8-23,25) (1.2,1.3,1.4-20,21) (1.6-22);(1.7-23,24,25) 18. Büyüme ve sağlıklı olmak için beslenmenin önemini açıklar. 20.Temel besin gruplarını belirtir. BELĠRLĠ GÜN VE L- AR VE ATATÜRKÇÜ LÜK YÖNTEM VE TEKNĠKLER Ġ 2.Tüme varım 8. Örnek olay TEKNOLĠJĠLE RĠ, harita ve ı geçilebileceğini kavrar. :Sınıf - Okul içi etkinlik : Okul dışı etkinlik : içi ilişkilendirme : Diğer derslerle İlişkilendirme???: Kavram yanılgısı [!] : Uyarı : Ölçme ve değerlendirme Sınırlamalar ÖLÇME VE LENDĠR ME [!] Minerallerin isimleri verilmez. [!] Öğrenciler kimyasal maddelerin kullanımında dikkatli olmaları için uyarılır. [!] Diyetin kelime anlamının dengeli beslenme olduğu vurgulanır. [!] Besin alerjisi ve diabet konusunda hassasiyeti olan öğrenciler dikkate alınır. [!]Öğrenciler besinlerin temizliği konusunda uyarılır. 2
EYLÜL 1, 2. ( 19 EYLÜL 30 EYLÜL) 3 + 1 Bilimsel Süreç Becerisi (BSB) kazanımları: 1. Nesneleri (cisim, varlık) veya olayları çeşitli yollarla bir veya daha çok duyu organlarını kullanarak lerler. 2. Bir cismin şekil renk, büyüklük ve yüzey özellikleri gibi çeşitli özelliklerini belirler. 5. Gözlemlere dayanarak bir veya birden fazla özelliğine göre karşılaştırmalar yapar. 7. Olmuş olayların sebepleri hakkında lere dayanarak açıklamalar yapar. 15. Öğretmen gözetiminde basit araştırmalarda gerekli malzeme ve araç gereçleri seçecekler;becerikli, emniyetli ve etkin bir şekilde kullanır. 19. Değişik kaynaklardan yararla -narak bilgi ve veri toplar. ( örneğin çevrede, sınıfta ve deney, fotoğraf, kitaplar, haritalar veya bilgi ve iletişim teknolojileri) 20. Gözlem ve ölçüm sonucunda elde edilen araştırmanın amacına uygun verileri yazılı ifade, resim, tablo ve çizim gibi çeşitli yöntemlerle kaydeder. 21. Deney ve lerden elde edilen verileri derleyip, işleyerek sıklığı dağılımı, çubuk grafik tablo ve fiziksel modeller gibi farklı formlarda gösterir. 22. İşlenen verileri ve oluşturulan modeli yorumlar. 23. Elde edilen bulgulardan desen ve ilişkilere ulaşır. 24. Basit ve araştırmaları ve elde ettikleri sonuçları sözlü, yazılı ve / veya görsel malzeme kullanarak uygun şekillerde sunar ve Misafirimiz Var Sınıfa davet edilen doktor, diyetisyen, çocuk gelişimi uzmanı, hemşire, sağlığa zarar verebilecek besinler, besinlerin sağlıklı tüketimi, dengeli beslenme konusunda bilgi verir. Öğrenciler, bu uzmanlara konu ile ilgili merak ettikleri soruları yöneltirler (1.7; 1.8), (FTTÇ-10). GörüĢme Yapıyorum Öğrenciler aile büyükleri ile geçmiş yıllarda bulunan besin çeşitleri hakkında görüşerek aldığı bilgileri kaydeder. Bu bilgiler ile günümüzde teknolojiye bağlı olarak artan besin çeşitliliğini karşılaştırır. Sınıfta sonuçlar ve farklılığın nedenleri tartışmaya açılır (1.9), (BSB-19, 20, 23; FTTÇ- 3, 13, 14, 27, 32, 35). ALANI: CANLILAR VE HAT 1.ÜNĠTE : VÜCUDUMUZ BĠLMECESĠNĠ ÇÖZELĠM ĠLĠġKĠ 21. Besin öğelerinin büyüme ve sağlıkla ilişkisini kurar. 22. Dengeli beslenmeye özen gösterir. 23. Yiyeceklerin seçiminde ve korunmasında dikkat edilmesi gerekenleri araştırır. 24. Sebze ve meyvelerin yıkanarak yenmesine özen gösterir. 25. Besin alışverişinde dikkat edilmesi gerekenleri listeler. Spor Kültürü ve Olimpik Eğitim (1.1-13, 1.2 13, 14, 1.3-14, 15, 1.4-15, 1.6 16, 17) 13. Günlük enerji ihtiyacının beslenme ile ilişkisini kavrar. 14. Günlük besin ihtiyacının neleri içerdiğini belirtir. 15. Besinlerin içerikleri ile ilgili tablolar hazırlar. 16. Dengeli beslenmenin insan sağlığına etkilerini tartışır. 17. Kendisi ve ailesi için günlük mönü düzenler. BELĠRLĠ GÜN VE - LAR VE ATATÜRK ÇÜLÜK YÖNTEM VE TEKNĠKLE RĠ 2.Tüme varım 7. Soru yanıt 8. Örnek olay 12. Gösterim 14.Keşfetm e TEKNOLĠJĠ 2. Ansiklope-diler ı 4. Çevre-mizdeki paylaşır. :Sınıf - Okul içi etkinlik : Okul dışı etkinlik : içi ilişkilendirme : Diğer derslerle İlişkilendirme???: Kavram yanılgısı [!] : Uyarı : Ölçme ve değerlendirme Sınırlamalar ÖLÇME VE LENDĠR ME 3
EKĠM 3. (03 EKĠM 07 EKĠM) 3 + 1 2. Besinlerin sindirimi ile ilgili olarak öğrenciler; 2.1. Besinlerin vücutta kan yolu ile taşındığını belirtir. 2.2. Besinlerin kana geçebilmesi için küçük parçalara ayrılması gerektiği çıkarımını yapar. 2.3. Sindirimde görevli yapı ve organların yerini kendi üzerinde ve modelde sırası ile göstererek görevlerini kısaca açıklar. 2.4. Diş çeşitlerini görevlerine göre model veya kendi ağzında göstererek sindirimdeki görevini fark eder. 2.5. Diş sağlığı için beslenmeye, temizliğe ve düzenli diş kontrolüne özen gösterir. Besinime Ne Oldu? Öğrencilerden beslenme saati için getirdikleri besinlerden birini ısırmaları, ağızlarında belli bir süre tutarak çiğnemeleri ve meydana gelecek değişikliklere dikkat etmeleri istenir. Besini hangi dişlerinizle kopardınız? Hangi dişlerinizle çiğnediniz? Ağzınıza aldığınız besinde ne gibi değişiklikler oldu? Besin yuttuktan sonra hangi yolu izler? gibi sorular sorularak ön bilgileri tespit edilir (2.2; 2.3), (BSB- 7). Misafirimiz Var Sınıfa davet edilen bir diş hekimi, bir sağlık görevlisi gibi ; diş sağlığı, diş sağlını etkileyen etkenler hakkında bilgi verir. Öğrenciler, bu görevlilere konu ile ilgili merak ettikleri soruları yöneltirler (2.5), (FTTÇ-10). Genç HeykeltıraĢ Öğrenciler ağaç tutkalı ve un (nişasta da olabilir.) ile yaptıkları hamurdan yarım ağız modeli yaparlar ve üzerinde diş çeşitlerini gösterirler (2.4), (BSB-21, 22). Poster Hazırlama Öğretmen öğrencileri gruplara ayırır. Her grup beslenme, temizlik ve düzenli diş kontrolü konularından birini seçerek bir poster hazırlar. Hazırlanan posterler sınıfta sunularak, sınıf veya okul panolarında sergilenir (2.5), (BSB-19, 21, 24). ALANI: CANLILAR VE HAT 1.ÜNĠTE : VÜCUDUMUZ BĠLMECESĠNĠ ÇÖZELĠM ĠLĠġKĠ Ara disiplinlerle Sağlık Kültürü (2.3 ve 2.4 3).; 2.5-16 ve 17) 3. Sindirim sistemi organlarını belirtir. 16. Ağız ve diş sağlığının önemini kavrar. 17. Ağız ve diş sağlığına özen gösterir. :Sınıf - Okul içi etkinlik : Okul dışı etkinlik : içi ilişkilendirme : Diğer derslerle İlişkilendirme : Ölçme ve değerlendirme???: Kavram yanılgısı [!] : Uyarı Sınırlamalar 4 BELĠRLĠ GÜN VE LAR VE ATATÜRKÇÜLÜK İstanbul un Kurtuluşu (6 Ekim) ı Açık Uçlu Soru Eşleştirme Besinlerin kana geçebilmesi için vücuttaki bir takım salgılar tarafından parçalandığı belirtilir enzim kavramı verilmez. 2.3 Besinlerin sindirimde izlediği yol, ağız, yutak, yemek borusu, mide, ince bağırsak, kalın bağırsak olarak verilir, organların yapı ve ayrıntılarına girilmez. [!] Reklamlar etkinliği; Her gruba farklı reklam yaptırılması şeklinde de düzenlenir. Boşaltımda görevli yapı ve organlar; böbrek, idrar borusu, idrar kesesi, idrar kanalı olarak verilir, organların yapı ve ayrıntılarına girilmez.
EKĠM 3. (03 EKĠM 07 EKĠM) 3 + 1 Fen Teknoloji Toplum Çevre (FTTÇ) kazanımları: 4. İnsanların daima sorunlarla karşılaştıklarını, bunları çözmek veya yaşam kalitesini artırmak için düşünceler, araçlar ve teknikler icat ettiklerini ve geliştirdiklerini bilir. 5. Teknoloji aracılığıyla çözülebilecek günlük yaşam sorunlarını belirler, bunlar hakkında bilgi toplayıp, çözüme yönelik düşünceler üretir. 10. Bilimsel iş görmenin unsurlarını (bazen yalnız ve bazen birlikte çalışmak, meslektaşlarla sürekli iletişim içinde bulunmak) anlar. Bilimsel Süreç Becerisi (BSB) kazanımları: 7. Olmuş olayların sebepleri hakkında lere dayanarak açıklamalar yapar. 19. Değişik kaynaklardan yararla -narak bilgi ve veri toplar. ( örneğin çevrede, sınıfta ve deney, fotoğraf, kitaplar, haritalar veya bilgi ve iletişim teknolojileri) 20. Gözlem ve ölçüm sonucunda elde edilen araştırmanın amacına uygun verileri yazılı ifade, resim, tablo ve çizim gibi çeşitli yöntemlerle kaydeder. 21. Deney ve lerden elde edilen verileri derleyip, işleyerek sıklığı dağılımı, çubuk grafik tablo ve fiziksel modeller gibi farklı formlarda gösterir. 22. İşlenen verileri ve oluşturulan modeli yorumlar. 24. Basit ve araştırmaları ve elde ettikleri sonuçları sözlü, yazılı ve / veya görsel malzeme kullanarak uygun ALANI: CANLILAR VE HAT 1.ÜNĠTE : VÜCUDUMUZ BĠLMECESĠNĠ ÇÖZELĠM Reklamlar Öğrenciler diş macunu reklamı için isteklerine göre dört gruba ayrılırlar. Birinci grup reklamla ilgili bir senaryo yazar. İkinci grup reklamın afişini hazırlar. Üçüncü grup senaryoyu canlandırmak için uygun ortamı hazırlar. Dördüncü grup ise senaryoyu canlandırır (2.5), (BSB-19, 20, 23, 24; FTTÇ-4, 5). şekillerde sunar ve paylaşır. :Sınıf - Okul içi etkinlik : Okul dışı etkinlik : içi ilişkilendirme : Diğer derslerle İlişkilendirme???: Kavram yanılgısı [!] : Uyarı : Ölçme ve değerlendirme Sınırlamalar 5 DERS ĠÇĠ, DĠĞER DĠSĠPLĠNLER LE ĠLĠġKĠLENDĠ RME BELĠRLĠ GÜN VE L- AR VE ATATÜRKÇÜ LÜK ÖĞRENM E ÖĞRETM E YÖNTEM VE TEKNĠKL ERĠ 2.Tüme varım 7. Soru yanıt 8. Örnek olay 10. Canlandırma 12. Gösterim 14.Keşfet me TEKNOLĠJĠ 2. Ansiklope-diler harita ve ı 4. Çevre-mizdeki ÖLÇME VE LENDĠR ME
EKĠM 4. (10 EKĠM 14 EKĠM) 3 + 1 3. BoĢaltımda görevli yapı ve organlar ile ilgili olarak öğrenciler; 3.1. Boşaltımda görevli organ ve yapıların yerini, insan modeli üzerinde göstererek görevlerini kısaca açıklar. 3.2.Boşaltımın görevinin vücudun çeşitli faaliyetleri sonucu oluşan zararlı maddelerin vücut dışına atılması olduğunu belirtir. 3.3.Boşaltımda böbreklerin dışında artık maddelerin atılmasını sağlayan yapı ve organları sıralar. 3.4.Böbreklerin sağlığı için nelere dikkat edilmesi gerektiğini araştırır ve sunar (BSB- 19, 20, 24). Fen Teknoloji Toplum Çevre (FTTÇ) kazanımları: 10. Bilimsel iş görmenin unsurlarını (bazen yalnız ve bazen birlikte çalışmak, meslektaşlarla sürekli iletişim içinde bulunmak) anlar. Bilimsel Süreç Becerisi (BSB) kazanımları: 7. Olmuş olayların sebepleri hakkında lere dayanarak açıklamalar yapar. 19. Değişik kaynaklardan yararla -narak bilgi ve veri toplar. ( örneğin çevrede, sınıfta ve deney, fotoğraf, kitaplar, haritalar veya bilgi ve iletişim teknolojileri) 20. Gözlem ve ölçüm sonucunda elde edilen araştırmanın amacına uygun verileri yazılı ifade, resim, tablo ve çizim gibi çeşitli yöntemlerle kaydeder. 24. Basit ve araştırmaları ve elde ettikleri sonuçları sözlü, yazılı ve / veya görsel malzeme kullanarak uygun şekillerde ALANI: CANLILAR VE HAT 1.ÜNĠTE : VÜCUDUMUZ BĠLMECESĠNĠ ÇÖZELĠM Atıkları UzaklaĢtırmalı mıyız? Öğretmen öğrencilerden bir dakika içerisinde atık kavramının çağrıştırdığı ilgili kelimeleri yazmalarını ister. Etkinlikteki cevap kelimelerinden yola çıkarak evsel atıkların (çöp) dışarı atılmaması yani birikmesi durumunda ne olabileceğine dair tahmin yapmalarını ister. Sonra vücudumuzda atık maddelerin oluşup oluşmadığını sorar ve öğrencilerin cevapları doğrultusunda konuyu boşaltım ile ilişkilendirir (3.2), (BSB-7). Öğrenciler sınıfa getirilen bir insan modeli, levha veya şema üzerinde boşaltımda görevli yapı ve organları gösterirler (3.1). BoĢaltım Organları Böbreklerimizden başka vücudumuzda oluşan artık maddeleri atmamıza yarayan organ ve yapılarımız var mı? sorusuyla derinin akciğerlerin ve sindirim kanalının boşaltımda rol oynadığı vurgulanır (3.4). Misafirimiz Var Sınıfa davet edilen doktor, hemşire, sağlık görevlisi böbrek ve böbrek sağlığı hakkında bilgi verir. Öğrenciler, uzmanlara konu ile ilgili merak ettikleri soruları yöneltirler. (3.4), (FTTÇ-10). ĠLĠġKĠ içi Boşaltım organları etkinliğinde bu ünitedeki sindirim kanalı, akciğer ve deri (egzersizde terleme olayı) ile ilgili olarak 4.sınıf Vücudumuz Bilmecesini Çözelim ünitesi ile ilişkilendirilir. Ara disiplinlerle Sağlık Kültürü (3.1. ve 3.4 4.) 4. Boşaltım sistemi organlarını belirtir. sunar ve paylaşır. :Sınıf - Okul içi etkinlik : Okul dışı etkinlik : içi ilişkilendirme : Diğer derslerle İlişkilendirme : Ölçme ve değerlendirme???: Kavram yanılgısı [!] : Uyarı Sınırlamalar 6 BELĠRLĠ GÜN VE LAR VE ATATÜRK- ÇÜLÜK ı Anlam Çözümleme Tablosu 3.1 Boşaltımda görevli yapı ve organlar; böbrek, idrar kanalı, idrar kesesi, idrar borusu olarak verilir, organların yapı ve ayrıntılarına girilmez.
EKĠM 5. (17 EKĠM 21 EKĠM) 3 + 1 4. Ġnsan ve toplum sağlığına sigara ve alkolün olumsuz etkileri ile ilgili olarak öğrenciler; 4.1. Sigaranın ve alkol kullanımının vücuda verdiği zararlarla ilgili bilgi toplar ve sunar (BSB-19, 20, 24). 4.2. Sigara ve alkol kullanan in çevreye verdiği zararları fark eder (BSB-1; FTTÇ-18). 4.3. Sigara ve alkol içilen ortamlardan uzak durur. 4.4. Sigara ve alkol gibi zararlı alışkanlıkları önlemek için çeşitli spor faaliyetlerine katılmanın önemini fark eder. Fen Teknoloji Toplum Çevre (FTTÇ) kazanımları: 10. Bilimsel iş görmenin unsurlarını (bazen yalnız ve bazen birlikte çalışmak, meslektaşlarla sürekli iletişim içinde bulunmak) anlar. 18. İnsanların ve toplumun çevreyi nasıl etkilediğini bilir. Misafirimiz Var Sınıfa davet edilen uzman bir kişi alkol veya sigaranın zararları hakkında bilgi verir. Öğrenciler uzmana konu ile ilgili merak ettikleri soruları yöneltirler (4.1; 4.2; 4.3; 4.4), (FTTÇ-10). Poster Hazırlama Öğrenciler sigara veya alkolün zararı ile ilgili bir slogan oluştururlar. Bu sloganı destekleyen bir metin ve/veya değişik kaynaklardan (kitap, dergi, gazete, internet gibi) resimler, yazılar toplayarak bir poster hazırlarlar (Bu posterler ailelerin de görebileceği biçimde veli toplantılarında sergiye açılır.) (4.1; 4.2; 4.4), (BSB-19, 20, 24; FTTÇ-18). Ġnanmıyorum! Öğrenciler; günde bir paket sigara içen bir insanın bir ay, bir yıl ve on yıl süreyle, i) attığı sigara paketi, izmarit atıkların çevreye etkilerine ilişkin, ii) bu kişinin bu sürelerde parasal açıdan ne kadar zarar gördüğü, içmediğinde tasarruf edebileceği para miktarı ve bu parayla nelere sahip olabileceğine ilişkin bir araştırma yapar. Araştırma sonuçlarını sınıfta sunar (4.2), (BSB-8, 9, 19, 20, 24; FTTÇ-18). ALANI: CANLILAR VE HAT 1.ÜNĠTE : VÜCUDUMUZ BĠLMECESĠNĠ ÇÖZELĠM ĠLĠġKĠ Diğer derslerle 4.1 kazanımı için Türkçe dersi Görsel Okuma ve Görsel Sunu öğrenme alanı: Görsel Okuma (kazanım 14), 14. Bilgi toplamak amacıyla bilişim teknolojilerinden yararlanır. Görsel Sunu (.kazanım 1,9) 1. Sunum şeklini belirler ve sunuma hazırlar. 9. Bilgi duygu ve düşüncelerini sunmak amacıyla bilişim teknolojilerinden yararlanır. BELĠRLĠ GÜN VE LAR VE ATATÜRKÇÜLÜK ı Açık Uçlu Soru Doğru - Yanlış :Sınıf - Okul içi etkinlik : Okul dışı etkinlik : içi ilişkilendirme : Diğer derslerle İlişkilendirme : Ölçme ve değerlendirme???: Kavram yanılgısı [!] : Uyarı Sınırlamalar [!] Rehberlik servisinden ve Yeşilay kolundan, sigara ve alkol zararları ile ilgili broşürler istenir ve dağıtılır. [!] Anne ve/veya babası sigara tiryakisi ya da alkol bağımlısı olan çocuklar için hassas davranılır. [!] Boş zamanları değerlendirmede çeşitli oyun salonları (atari ) yerine sportif faaliyetlere katılmanın yararlı olduğu vurgulanır. 7
EKĠM 5. (17 EKĠM 21 EKĠM) 3 + 1 ALANI: CANLILAR VE HAT 1.ÜNĠTE : VÜCUDUMUZ BĠLMECESĠNĠ ÇÖZELĠM Bilimsel Süreç Becerisi (BSB) kazanımları: 1. Nesneleri (cisim, varlık) veya olayları çeşitli yollarla bir veya daha çok duyu organlarını kullanarak lerler. 2. Bir cismin şekil renk, büyüklük ve yüzey özellikleri gibi çeşitli özelliklerini belirler. 8. Gözlem, çıkarım veya deneylere dayanarak geleceğe yönelik olası sonuçlar hakkında fikir öne sürer. 9. Olay ve nesnelere yönelik kütle, uzunluk, zaman, sıcaklık ve adet gibi nicelikler için uygun birimleri de belirterek yaklaşık değerler hakkında fikirler öne sürer. 15. Öğretmen gözetiminde basit araştırmalarda gerekli malzeme ve araç gereçleri seçer; becerikli, emniyetli ve etkin bir şeklide kullanır. 19. Değişik kaynaklardan yararla -narak bilgi ve veri toplar. ( örneğin çevrede, sınıfta ve deney, fotoğraf, kitaplar, haritalar veya bilgi ve iletişim teknolojileri) 20. Gözlem ve ölçüm sonucunda elde edilen araştırmanın amacına uygun verileri yazılı ifade, resim, tablo ve çizim gibi çeşitli yöntemlerle kaydeder. 22. İşlenen verileri ve oluşturulan modeli yorumlar. 23. Elde edilen bulgulardan desen ve ilişkilere ulaşır. 24. Basit ve araştırmaları ve elde ettikleri sonuçları sözlü, yazılı ve / veya görsel malzeme kullanarak uygun şekillerde sunar ve paylaşır. Sigaradaki Zehir Sigaradaki zararlı maddeleri göstermek amacı ile içine küçük bir parça pamuk yerleştirilmiş plastik şişenin ağzına içinden pipet (veya lastik boru) geçirilmiş mantar tıpa yerleştirilir. Pipetin dışarıda kalan ucuna sigara takılır. Sigara yakıldıktan sonra plastik şişe sıkılıp gevşetilir. Bu işlem 3 adet sigara bitene kadar sürdürülür. Öğrenciler şişedeki ve pamuktaki renk değişikliğini leyip tartışırlar. Bu etkinlik açık havada yapılmalıdır. (4.1), (BSB-1, 2, 15, 22, 23). ĠLĠġKĠ Ara disiplinlerle Ġnsan Hakları ve VatandaĢlık (4.1. ve 4.2 46.ve 47) 46. Sağlık hakkının olduğunu bilir. 47. Yaşama hakkının kutsallığını fark eder ve bu hakkın önemine uygun davranışlar gösterir. Rehberlik ve Psikolojik DanıĢma (4.1. ve 4.3 2. ve 8) 2. Alkol ve ilaç kullanımını özendiren medya mesajlarını fark eder. 8. Reddetme davranışı sergiler. BELĠRLĠ GÜN VE LAR VE ATATÜRKÇÜLÜK ı :Sınıf - Okul içi etkinlik : Okul dışı etkinlik : içi ilişkilendirme : Diğer derslerle İlişkilendirme : Ölçme ve değerlendirme???: Kavram yanılgısı [!] : Uyarı Sınırlamalar 8
7. (31 EKĠM 04 KASIM) 3 + 1 EKĠM KASIM 6. (24 EKĠM 28 EKĠM) 3 + 1 ALANI: MADDE VE DEĞĠġĠM 2.ÜNĠTE : MADDENĠN DEĞĠġĠMĠ VE TANINMASI 1.Yağmur ve karın oluģumu ve yer yüzünde suyun uğradığı değiģimlerle ilgili olarak öğrenciler; 1.1. Yağmur, kar, buz, sis ve bulutun su olduğunu fark eder (BSB-7, 8; FTTÇ- 15, 16). 1.2. Suyun ısınınca buharlaştığını, buharın da soğuyunca yoğuştuğunu gösteren deney tasarlar (BSB-14, 15, 19). 1.3. Buharlaşma ile suyun havaya döndüğü ve yağışlarla buharlaşmanın birbirini dengelediği çıkarımında bulunur (BSB-7, 8, 22, 23; FTTÇ-15, 16). 1.4. Su döngüsü ile yağış buharlaşma dengesi arasında ilişki kurar (BSB-7, 8, 22, 23; FTTÇ-15, 16). 1.5. Su döngüsünün gerçekleşmesi için enerji kaynağı gerektiği çıkarımında bulunur (BSB-7, 22, 23; FTTÇ-15, 16). 1.6. Kökeni güneş olan enerji kaynaklarını açıklar (BSB-7, 23). 1.7. Güneş enerjisinin yeryüzüne ışınlarla ulaştığını bilir. 1.8. Güneş ışınlarının ulaştıkları maddeyi ısıttığını deneyle gösterir (BSB-14, 15,19) 1.9. Güneş enerjisinin ısı enerjisine dönüştüğü sonucunu çıkarır (BSB-7, 22, 23; FTTÇ-15). Gökten Ġnen Su Öğrenciler, sağanak yağmur, yoğun kar yağışı, sis, sel, deneyimlerini sınıfta anlatırlar. Yağmurun ve karın ne zaman yağdığını, sisin hangi mevsimde ve hangi şartlarda daha çok oluştuğunu irdelerler. Yağan yağmurun nereye gitmiş olabileceği tartışmaya açılarak yağışlar, buharlaşma ve bulutlar arasında ilişki kurulur (1.1; 1.2; 1.3; 1.4). Yukarılarda Hava Nasıl? Yaz ortasında uçağın yük bölmesine kaçak binen ve yolda donma tehlikesi geçiren maceracı bir gencin hikâyesi anlatılır. Havada yükseldikçe sıcaklığın düştüğü gerçeği vurgulanır. Yüksek dağ tepelerinde karın geç erimesi, bunu destekleyen bir bilgi olarak kullanılır. Öğrenciler, havada yükselen su buharının sıcaklığının nasıl değişeceğini ve sonuçta ne olacağını tahmin ederler (1.2), (BSB-22, 23). Yüzmek Ġçin Yazı Bekle! Deniz, göl, ırmak, dere sularının yazın ılıkken kışın neden soğuk olduğu tartışılır. Güneş enerjisinin suda ısıya dönüştüğü vurgulanır. Katıların ve gazların da güneş tarafından ısıtılmasına örnekler verilir. Öğrenciler, bir ısı kaynağı olmayınca soğumanın gerçekleştiğini sezer (1.9). ĠLĠġKĠ içi Bu konu 4. sınıfta yer alan hâl değişimi konusu ile ilişkilendirilir. Fen ve Teknoloji i IĢık ve Ses ünitesini ile ilişkilendirilir. Diğer derslerle Resim dersinde, yeryüzündeki su döngüsünü konu alan resim çalışması yaptırılır. Sosyal bilgiler 5. sınıf Bölgemizi Tanıyalım Ünitesi 2. kazanım 2. Yaşadığı bölgede görülen iklimin, insan faaliyetlerine etkisini, günlük yaşantısından örnekler vererek açıklar. BELĠRLĠ GÜN VE LAR VE ATATÜRKÇÜLÜK 29 Ekim Cumhuriyet Bayramı (29 Ekim) 1. Niçin Bayram Kutluyoruz? 2. Cumhuriyet Bayramı na Hazırlık 3. Cumhuriyet Bayramı ekinlikleri. ı Öğrenci değerlendir me formu Akran değerlendir me formu Yapılandırıl mış grid Su nereden gelir, nereye gider? Güneş panellerinin nasıl yapıldığı ve nasıl çalıştığı ile ilgili proje ve poster çalışması yaptırılr. Proje ve poster çalışması I.DÖNEM I.YAZILI [!] Su buharının soğuk bir ortamla karşılaşınca yoğuşacağı gerçeği tartışılır. [!] Öğrencilere, etkinliği büyüklerinin gözetiminde yapmaları gerektiği söylenir. [!] Etkinliğin küçük öğrenci grupları tarafından öğretmen öncülüğünde yapılması sağlanır. :Sınıf - Okul içi etkinlik : Okul dışı etkinlik : içi ilişkilendirme : Diğer derslerle İlişkilendirme : Ölçme ve değerlendirme???: Kavram yanılgısı [!] : Uyarı Sınırlamalar 9
EKĠM KASIM 6. 7. (24 EKĠM 04 KASIM) 6 + 2 ALANI: MADDE VE DEĞĠġĠM 2.ÜNĠTE : MADDENĠN DEĞĠġĠMĠ VE TANINMASI Fen Teknoloji Toplum Çevre (FTTÇ) kazanımları: 5. Teknoloji aracılığıyla çözülebilecek günlük yaşam sorunlarını belirler, bunlar hakkında bilgi toplayıp, çözüme yönelik düşünceler üretir. 15. Doğal ve yapay çevrelerin farkına varır. 16.Yakın çevreden başlayarak çevrede yer alan canlı ve cansız varlıklar arasındaki ilişkinin farkına varır. 31. Evde, okulda ve toplumda bireysel ihtiyaçları ve istekleri karşılamak, problemleri çözmek için fen ve teknolojinin nasıl kullanıldığına örnekler verir. Çaydanlık Ġle Bulut Ve Yağmur Her öğrenci evinde, çaydanlıkta kaynayan su üzerine, soğukta bekletilmiş metal bir tabak tutarak lerini yazar, bu ler sınıfta tartışılır. Yağmur ile öğrencilerinleri arasında bir benzerlik olup olmadığı irdelenir. Öğrenciler, ısıtıcıyı güneşe, çaydanlıktaki suyu göl, akarsu, deniz gibi yüzey sularına, çıkan buharı bulutlara benzeterek bu lerin, yeryüzündeki su döngüsü ile ilgisini açıklarlar. Doğadaki yağmur ile tabak yüzeyindeki su damlaları karşılaştırılır. Doğada soğutma işini neyin yaptığı açıklanır (1.1; 1.2; 1.3; 1.4; 1.5). Kâsede Su Döngüsü Düz ağızlı bir cam kâse içine bir miktar kaynar su konarak ortasına boş küçük bir fincan yerleştirilir. Büyük kâsenin ağzı saydam plastik (streç) film ile kapatılır. Fincanın tam üstüne gelecek şekilde film üzerine buz yerleştirilir. Kâse, mum veya ispirto lambası alevinden biraz yükseğe (15-20 cm) yerleştirilir. Öğrenciler buzla soğutulan plastik film yüzeyinde su damlalarının oluşup damlamasını lerler. Damlayan suyun nereden geldiği tartışılır. Isıtma kesilince yoğuşmanın yavaşladığı ve durduğu gösterilir. Su döngüsünün devam etmesi için ısıtma aracının gerekliliği vurgulanır. Isıtma aracının bir enerji kaynağı olduğu hatırlatılır. Isıtma ve soğuma sağlandıkça kâsedeki su döngüsünün de süreceği vurgulanır. Tabiattaki su döngüsünün hangi enerji kaynağıyla yürüdüğü tartışılır (1.4; 1.5), (BSB-10, 11, 12, 13, 14, 15). ĠLĠġKĠ Ara disiplinlerle Ġnsan Hakları ve VatandaĢlık (1.8-54.) 54. Aldığı ürünleri son kullanma tarihine dikkat etmenin bir tüketici hakkı olduğunu fark eder. Kariyer Bilinci GeliĢtirme: Besinlerle ilgili gıda mühendisliği, diyetisyenlik, aşçılık gibi meslekler örnek verilir. Sağlık Kültürü (1.1-18);(1.8-23,25) (1.2,1.3,1.4-20,21) (1.6-22);(1.7-23,24,25) 18. Büyüme ve sağlıklı olmak için beslenmenin önemini açıklar. 20.Temel besin gruplarını belirtir. BELĠRLĠ GÜN VE L- AR VE ATATÜRKÇÜ LÜK ÖĞREN ME ÖĞRET ME YÖNTE M VE TEKNĠK LERĠ.Anlatım 2.Tüme varım 3. Tümden tartışmas ı 6. Gösteri 7. Soru yanıt 8. Örnek olay TEKNOLĠJĠ A.. Yazılı 2. Ansiklope-diler ı 4. Çevre-mizdeki ÖLÇME VE LENDĠR ME??? Öğrenciler soğuk cisimlerin ortama ısı vermeyeceği çıkarımını yapabilir. Öğrenciler bu çıkarımı yapmışlarsa, soğuk olarak düşünülen bir cismin kendinden daha soğuk bir cisim ile temas ettirilmesi sağlanabilir. Örneğin havlu, buza dokundurularak buzun erimesi lenir.??? Öğrenciler, sıcaklığı farklı olan maddeler temas ettirilince akan şeyin sıcaklık olduğunu düşünebilir. Sıcaklığın ısı etkisiyle oluştuğu, akanın ısı olduğu özellikle vurgulanır. :Sınıf - Okul içi etkinlik : Okul dışı etkinlik : içi ilişkilendirme : Diğer derslerle İlişkilendirme???: Kavram yanılgısı [!] : Uyarı : Ölçme ve değerlendirme Sınırlamalar 10
EKĠM KASIM 6. 7. (24 EKĠM 04 KASIM) 6 + 2 Bilimsel Süreç Becerisi (BSB) kazanımları: 7. Olmuş olayların sebepleri hakkında lere dayanarak açıklamalar yapar. 8. Gözlem, çıkarım veya deneylere dayanarak geleceğe yönelik olası sonuçlar hakkında fikir öne sürer. 10. Verilen bir olay veya ilişkide en belirgin bir veya bir kaç değişkeni belirler (4. ve 5. sınıf). 11. Verilen bir olaydaki bağımlı değişkeni belirler (sadece 5. sınıf). 12. Verilen bir olaydaki bağımsız değişkeni belirler (sadece 5. sınıf). 13. Verilen bir olaydaki kontrol edilen değişkenleri belirler 14. Bir tahminin doğruluğunun nasıl test edilebileceğine yönelik basit bir deney önerir. 15. Öğretmen gözetiminde basit araştırmalarda gerekli malzeme ve araç gereçleri seçecekler;becerikli, emniyetli ve etkin bir şekilde kullanır. 19. Değişik kaynaklardan yararla -narak bilgi ve veri toplar. ( örneğin çevrede, sınıfta ve deney, fotoğraf, kitaplar, haritalar veya bilgi ve iletişim teknolojileri) 20. Gözlem ve ölçüm sonucunda elde edilen araştırmanın amacına uygun verileri yazılı ifade, resim, tablo ve çizim gibi çeşitli yöntemlerle kaydeder. 22. İşlenen verileri ve oluşturulan modeli yorumlar. 23. Elde edilen bulgulardan desen ve Ya GüneĢ Olmasaydı! Güneş dışında enerji kaynaklarımız nelerdir, sorusu sorulur. Öğrenciler bildiklerini yazılı ve sözlü ifade ederler. Eksik yönler öğretmen tarafından tamamlanır. Her bir enerji kaynağının nasıl oluştuğu basitçe tartışmaya açılır. Güneş olmasaydı hangi enerji kaynaklarımız olabilirdi? sorusu sorulup, bilinen yaygın enerji kaynaklarının her birinin güneş ile ilintisi vurgulanır. Güneş enerjisinin bize nasıl ulaştığı irdelenir.yakıt olarak kullanılan maddeleri ve güneş enerjisinin bu hâle dönüşüm evrelerini bir poster ile sunarlar. (1.6; 1.7). GüneĢ Hem Aydınlatır Hem Isıtır Etkinliğe başlamadan önce öğrencilere gölgede mi yoksa güneşli havada mı daha çok ısındıkları sorularak bu konuda tartışmaları sağlanır. Güneşli bir havada, içi boş, eşit boyutlu iki karton kutudan birinin bir yüzü çıkarılarak saydam bir plastik film ile kapatılır. Kutuların her ikisinin üst yüzeyleri ortadan delinerek birer termometre yerleştirilir. Her iki kutu içindeki havanın sıcaklıklarının aynı olduğu okunup kaydedildikten sonra kutuların saydam olan yüzü güneşi görecek şekilde açık havaya bırakılır. On dakika beklendikten sonra her iki kutunun sıcaklıkları yeniden okunup kaydedilir. Aradaki fark tartışılır. Güneş ışınlarının ulaştıkları ortamı ısıttıkları vurgulanır (1.8; 1.9). ALANI: MADDE VE DEĞĠġĠM 2.ÜNĠTE : MADDENĠN DEĞĠġĠMĠ VE TANINMASI ĠLĠġKĠ BELĠRLĠ GÜN VE - LAR VE ATATÜR KÇÜLÜK Lösemili Çocukla r Haftası (2-8 Kasım) 1. Lösemi Hastalığı 2. Lösemi Hastalığı özellikleri. 3. Lösemili Çocuklar Haftası ekinlikleri. YÖNTEM VE TEKNĠKLE RĠ TEKNOLĠJĠ 2. Ansiklope-diler ı 4. Çevre-mizdeki ilişkilere ulaşır. :Sınıf - Okul içi etkinlik : Okul dışı etkinlik : içi ilişkilendirme : Diğer derslerle İlişkilendirme???: Kavram yanılgısı [!] : Uyarı : Ölçme ve değerlendirme Sınırlamalar ÖLÇME VE LENDĠR ME 11
9. (14 KASIM 18 KASIM) 3 + 1 KASIM 8. (10 KASIM 11 KASIM) 3 + 1 ALANI: MADDE VE DEĞĠġĠM 2.ÜNĠTE : MADDENĠN DEĞĠġĠMĠ VE TANINMASI 2.Isı ve sıcaklık kavramlarının farkını kavramak için öğrenciler; 2.1. Sıcaklığı yüksek olan maddelerin temas ettiği soğuk maddeleri ısıttığını gösteren deney tasarlar (BSB-14, 15, 19; FTTÇ-5, 31). 2.2. Aynı maddenin, az ısı verilince az, çok ısı verilince çok ısındığını deneyle gösterir (BSB-14, 15, 19; FTTÇ-4, 5). 2.3. Aynı miktar ısı verilince miktarı az olan maddenin çok, miktarı çok olan maddenin az ısındığını deneyle gösterir (BSB-14, 15, 19; FTTÇ-4, 5). 2.4. Maddelerin yandığında ısı verdiğini gösteren deney tasarlar (BSB-14, 15, 19; FTTÇ-14). 2.5. Isı ve sıcaklığın farkını lerine dayanarak açıklar (BSB-1, 5 ). 2.6.Isınmak için kullanılan yakıtları listeler (BSB-3, 6; FTTÇ-29). 2.7.Yakıtlardan elde edilen ısının harekete dönüşebildiğini deneyle gösterir (BSB-14, 15, 19; FTTÇ-4, 24, 29). 2.8.Isı birimlerinin joule ve kalori olduğunu bilir (BSB-18; FTTÇ-1). 2.9.1 joule ve 1 kalorinin büyüklüğünü günlük hayattan örnekler vererek açıklar. 2.10.Joule ve kalori cinsinden verilmiş enerjileri birbirine dönüştürür (BSB-18; FTTÇ-1). Ütü Isıtır ve Düzeltir Öğrenciler, büyüklerinin yardımını alarak hafif ısıtılmış ütüyü, bir havlu üzerinde gezdirirler. Havlunun ütüleme işlemi öncesi ve sonrasındaki sıcaklıklarını elle kontrol edip karşılaştırırlar. Gözlemlerini yazılı ve sözlü olarak sınıftaki arkadaşlarına anlatırlar. Ütüden havluya ne geçtiği tartışılır (1.10), (BSB-22, 23) Ne Kadar Isı, O Kadar Isınma Öğrenciler küçük gruplara ayrılarak her gruptan, ısıtma süresi ile sıcaklık arasında nasıl bir ilişki olduğunu tahmin etmeleri istenir. Her grup, ikişer tane ispirto ocağı (veya mum) ve eşit hacimde su bulunan iki ayrı kap alırlar. Isıtmaya başlamadan önce her iki kaptaki suyun sıcaklığını termometre ile ölçerek kaydederler. Birinci kaptaki su 5 dakika, ikinci kaptaki su ise 10 dakika ısıtılır. Isıtma işleminin sonunda tekrar sıcaklık ölçülüp tahminleri ile lerini karşılaştırırlar. Daha uzun süre ısınan maddenin daha çok ısı aldığı ve daha çok ısı alan maddenin sıcaklığının daha fazla arttığı vurgulanır (2.1). İspirto ocağında yakıt olmazsa ocağın tek başına ısı verip veremeyeceği, öğrenciler tarafından tartışılır. İspirtonun yanmadan da ısı verip vermediği irdelenir. Yapılan deneyde sıcaklık yükselmesini sağlayan ısının, ispirtonun yanması sonucu oluştuğu vurgulanır. Öğrenciler, ispirto yerine kullanılabilecek başka sıvı verirler (2.3), (BSB-7). ĠLĠġKĠ içi Bu konu 4. sınıfta yer alan Maddelerin ısı etkisi ile değiģimi konusu ile ilişkilendirilir. Fen ve Teknoloji i içinde enerji birimleri konusu 5. sınıf Vücudumuz Bilmecesini Çözelim ünitesi ile ilişkilendirilir. Diğer derslerle 2,9 kazanımı için Matametik dersi Doğal sayılar çarpma işlemi alt öğrenme alanı (Kazanım 5) 5. Bir doğal sayıyı, en fazla üç defa yan yana çarpma şeklinde yazar ve üslü biçimde gösterir. BELĠRLĠ GÜN VE LAR VE ATATÜRKÇÜ LÜK Atatürk Haftası (10-16 Kasım) 1. Atatürk ün Hayatı ve Özellikleri 2. Atatürk Haftası anlam ve önemi. 3. Atatürk Haftası ekinlikleri. Kurban Bayramı (5-9 Kasım) ı Öğrenci değerlendir me formu Akran değerlendir me formu Su nereden gelir, nereye gider? Kavram eşleştirme Grafik okuma Yapılandırılmış grid Isıtmada neleri kullanırız?, Isıtmada kullanılan yakıtlar nelerdir?, Isıtmada kullanılan yakıtlar nasıl oluşur? gibi konularda proje ya da poster çalışması yaptırılır. [!] Bu etkinlikte amaç, kj birimini tanıtmaktır. Gündelik hayatta hâlen yaygın kullanılan kcal biriminin de iletişimi kolaylaştırmak bakımından tanıtılması uygundur. 1 kj ün nasıl bir büyüklük olduğu konusunda bir seziş vermek için düşünülen bir dilim ekmeğin enerjisi veya bir gram kömürün yanma enerjisi değerleri asli bilgiler gibi düşünülmemelidir. 1 kalori 4 Joule olduğu verilir. :Sınıf - Okul içi etkinlik : Okul dışı etkinlik : içi ilişkilendirme : Diğer derslerle İlişkilendirme : Ölçme ve değerlendirme???: Kavram yanılgısı [!] : Uyarı Sınırlamalar 12
KASIM 8. 9. (07 KASIM 18 KASIM) 6 + 2 Fen Teknoloji Toplum Çevre (FTTÇ) kazanımları: 1. Doğal olayların betimlenmesinde sayısal verilere ihtiyaç olduğunu anlar. 4. İnsanların daima sorunlarla karşılaştıklarını, bunları çözmek veya yaşam kalitesini artırmak için düşünceler, araçlar ve teknikler icat ettiklerini ve geliştirdiklerini bilir. 5. Teknoloji aracılığıyla çözülebilecek günlük yaşam sorunlarını belirler, bunlar hakkında bilgi toplayıp, çözüme yönelik düşünceler üretir. 14. Bilimdeki gelişmelerin teknolojide yeni icatlara ve uygulamalara yol açtığına örnekler verir. 15. Doğal ve yapay çevrelerin farkına varır. 16.Yakın çevreden başlayarak çevrede yer alan canlı ve cansız varlıklar arasındaki ilişkinin farkına varır. 17. Yenilenebilir ve yenilenemez enerji kaynaklarını ve bunların önemini bilir. 24. Teknolojinin çevre üzerine etkisini fark eder ve anlar. 29. İnsanın ve toplumun doğal kaynaklardan etkin bir şekilde yararlanmasında fen ve teknolojinin olumlu rolü olduğunu anlar. Isı Aynı Sıcaklık Farklı Öğrenciler, özdeş iki beherden birine yaklaşık 50 ml diğerine yaklaşık 100 ml su doldurup her ikisini, aynı ispirto ocağı ile beşer dakika ısıtır ve ısıtma sürelerinin sonunda, her iki beherde su sıcaklığını okuyup kaydederler. Gerek duyarlarsa deneyi tekrarlarlar. Isınan madde miktarları ve verilen ısı miktarlarını aralarında karşılaştırırlar. Aynı miktar ısıyı alan az maddenin mi yoksa çok maddenin mi sıcaklığının daha yüksek olduğunu belirlerler. Verilen ısı miktarı aynı olunca, az maddenin, çok maddeden daha çok ısınacağı vurgulanır (2.2), (BSB-22, 23). GüneĢ Hep Bize ÇalıĢır Mümkünse, yakın çevredeki hidroelektrik santraline, kömür ocağına, kömür deposuna, odun deposuna bir gezi düzenlenir. Gezi esnasında gidilen yerdeki enerji kaynağının önemi, fiyatı, nereden temin edildiği konularının öğrencilerce tartışılması teşvik edilir. Barajdaki suyu yükseğe çıkaran, kömürün esası olan ağacın büyümesini sağlayan, petrole dönüşmüş eski zaman hayvanlarının besininin aslı olan güneş enerjisinin, lenen son hâline dönüşünceye kadar uğradığı dönüşümler, öğretmenin yönlendirmesi ile, öğrenciler tarafından tartışılır. (2.4; 2.5), (BSB-7, 24; FTTÇ-15, 16, 17, 29). ALANI: MADDE VE DEĞĠġĠM 2.ÜNĠTE : MADDENĠN DEĞĠġĠMĠ VE TANINMASI ĠLĠġKĠ içi Bu konu 4. sınıfta yer alan hâl değişimi konusu ile ilişkilendirilir. Fen ve Teknoloji i IĢık ve Ses ünitesini ile ilişkilendirilir. Diğer derslerle Resim dersinde, yeryüzündeki su döngüsünü konu alan resim çalışması yaptırılır. Sosyal bilgiler 5. sınıf Bölgemizi Tanıyalım Ünitesi 2. kazanım 2. Yaşadığı bölgede görülen iklimin, insan faaliyetlerine etkisini, günlük yaşantısından örnekler vererek açıklar. :Sınıf - Okul içi etkinlik : Okul dışı etkinlik : içi ilişkilendirme : Diğer derslerle İlişkilendirme : Ölçme ve değerlendirme???: Kavram yanılgısı [!] : Uyarı Sınırlamalar 13 BELĠRLĠ GÜN VE LAR VE ATATÜRKÇÜLÜK ı Öğrenci değerlendir me formu Akran değerlendir me formu Yapılandırıl mış grid Su nereden gelir, nereye gider? Güneş panellerinin nasıl yapıldığı ve nasıl çalıştığı ile ilgili proje ve poster çalışması yaptırılr. Proje ve poster çalışması [!] Su buharının soğuk bir ortamla karşılaşınca yoğuşacağı gerçeği tartışılır. [!] Öğrencilere, etkinliği büyüklerinin gözetiminde yapmaları gerektiği söylenir. [!] Etkinliğin küçük öğrenci grupları tarafından öğretmen öncülüğünde yapılması sağlanır.
KASIM 8. 9. (07 KASIM 18 KASIM) 6 + 2 Bilimsel Süreç Becerisi (BSB) kazanımları: 7. Olmuş olayların sebepleri hakkında lere dayanarak açıklamalar yapar. 14. Bir tahminin doğruluğunun nasıl test edilebileceğine yönelik basit bir deney önerir. 15. Öğretmen gözetiminde basit araştırmalarda gerekli malzeme ve araç gereçleri seçecekler;becerikli, emniyetli ve etkin bir şekilde kullanır. 18. Büyüklükleri birimleri ile ifade eder. 19. Değişik kaynaklardan yararla -narak bilgi ve veri toplar. ( örneğin çevrede, sınıfta ve deney, fotoğraf, kitaplar, haritalar veya bilgi ve iletişim teknolojileri) 22. İşlenen verileri ve oluşturulan modeli yorumlar. 23. Elde edilen bulgulardan desen ve ilişkilere ulaşır. 24. Basit ve araştırmaları ve elde ettikleri sonuçları sözlü, yazılı ve/veya görsel malzeme kullanarak uygun şekillerde sunar ve paylaşır. Isıdan Harekete Öğrenciler, ince bir kartondan 10-15 cm çaplı bir daire keserek üzerine merkezden başlayıp yaklaşık 1 cm aralıklarla genişleyen bir spiral çizerler. Spiralin merkezinde küçük bir delik açılarak uzun bir iplik bu delikten geçirilir ve bir ucuna, ipin delikten çıkmasını engelleyecek büyüklükte düğüm atılır. Karton, spiral hattı boyunca bir makas ile kesilir. İpin serbest ucundan spiral, yanan bir mum veya ocak alevi üzerinde, sabit bir desteğe tutturulur. Öğrenciler ısı etkisi ile spiralin hareketini lerler ve lerini kaydederek sonuçları tartışırlar. Spiralin, vida gibi dönerken hareket enerjisi kazandığı, bu enerjinin yanan mumun sağladığı ısıdan kaynaklandığı vurgulanır (2.6), (BSB- 22, 23). Enerji Birimleri Öğrenciler ambalajlı gıda maddelerinin besin değerlerini, ambalajlarından okurlar; her gıdanın verdiği enerjiyi, birimleri ile birlikte bir tabloya kaydederler. Tabloda farklı enerji birimleri olduğuna dikkat çekilir. Enerji birimleri olan kj ve kcal arasındaki büyüklük ilişkisi (1 cal 4 J), ayrıca 1000 J= 1 kj ve 1000 cal= 1 kcal ilişkileri verilir. Verilen birimler cinsinden enerjileri başka birimlerle ifade etme alıştırmaları yapılır. Enerji birimleri olan kcal ve kj, bir dilim ekmeğin verdiği enerji, bir gram kömürün yanma enerjisi gibi değerlerle tanıtılır (2.7; 2.8; 2.9). ALANI: MADDE VE DEĞĠġĠM 2.ÜNĠTE : MADDENĠN DEĞĠġĠMĠ VE TANINMASI ĠLĠġKĠ içi Bu konu 4. sınıfta yer alan hâl değişimi konusu ile ilişkilendirilir. Fen ve Teknoloji i IĢık ve Ses ünitesini ile ilişkilendirilir. Diğer derslerle Resim dersinde, yeryüzündeki su döngüsünü konu alan resim çalışması yaptırılır. Sosyal bilgiler 5. sınıf Bölgemizi Tanıyalım Ünitesi 2. kazanım 2. Yaşadığı bölgede görülen iklimin, insan faaliyetlerine etkisini, günlük yaşantısından örnekler vererek açıklar. :Sınıf - Okul içi etkinlik : Okul dışı etkinlik : içi ilişkilendirme : Diğer derslerle İlişkilendirme : Ölçme ve değerlendirme???: Kavram yanılgısı [!] : Uyarı Sınırlamalar 14 BELĠRLĠ GÜN VE LAR VE ATATÜRKÇÜLÜK ı Öğrenci değerlendir me formu Akran değerlendir me formu Yapılandırıl mış grid Su nereden gelir, nereye gider? Güneş panellerinin nasıl yapıldığı ve nasıl çalıştığı ile ilgili proje ve poster çalışması yaptırılr. Proje ve poster çalışması [!] Su buharının soğuk bir ortamla karşılaşınca yoğuşacağı gerçeği tartışılır. [!] Öğrencilere, etkinliği büyüklerinin gözetiminde yapmaları gerektiği söylenir. [!] Etkinliğin küçük öğrenci grupları tarafından öğretmen öncülüğünde yapılması sağlanır.
KASIM 10. (21 KASIM 25 KASIM) 3 + 1 3. Isının madde üzerindeki etkileri ile ilgili olarak öğrenciler; 3.1 Isı-sıcaklık ilişkisi deneyimlerinden, ısının maddeler üzerindeki en belirgin etkisinin ısınma-soğuma olduğu çıkarımını yapar (BSB-1, 5, 7). 3.2 Isı etkisiyle maddelerin hacimlerinin arttığını, gündelik hayattan örneklerle doğrular (BSB-1, 5, 7; FTTÇ-5). 3.3 Isı alma-verme ile genleģme-büzülme arasında ilişki kurar (BSB-5; FTTÇ-7). 3.4 Genleşmenin çevremizdeki olumlu ve olumsuz etkilerinin farkına varır (BSB-1, 2, 7; FTTÇ-4, 5, 6, 7). Fen Teknoloji Toplum Çevre (FTTÇ) kazanımları: 4. İnsanların daima sorunlarla karşılaştıklarını, bunları çözmek veya yaşam kalitesini artırmak için düşünceler, araçlar ve teknikler icat ettiklerini ve geliştirdiklerini bilir. 5. Teknoloji aracılığıyla çözülebilecek günlük yaşam sorunlarını belirler, bunlar hakkında bilgi toplayıp, çözüme yönelik düşünceler üretir. 6. Teknolojik tasarımın bir süreç olduğunu ve çeşitli aşamalardan oluştuğunu anlar (bkz. Şekil 1. deki Teknolojik Tasarım Döngüsü). 7. Teknolojinin sorunları çözmede ve ihtiyaçları karşılamada önemli bir unsur olduğunu fakat her sorun veya ihtiyaca mutlak çözümler üretemeyeceğini anlar. ALANI: MADDE VE DEĞĠġĠM 2.ÜNĠTE : MADDENĠN DEĞĠġĠMĠ VE TANINMASI Isı Aldı Isındı-Isı Verdi Soğudu Öğrenciler, ısı aldıkları için sıcaklığı yükselen (ısınan) ve ısı verdikleri için sıcaklığı düşen (soğuyan) maddelere gündelik hayattan örnekler verir (3.1). Köprüler ve Yollar da Yaza Hazırlanır Öğrenciler, karayolu köprülerinde bloklar arası boşlukların neden bırakıldığını, demir yolu raylarının neden tam uç uca bağlanmadığını, yaz aylarında, telefon ve elektrik tellerinin neden sarktığını tartışırlar. Öğrencilerin eksik bıraktığı hususlar öğretmen tarafından tamamlanır. Isınan maddelerin boyutlarının büyüdüğü vurgulanır. Genleşme kavramı tanıtılır (3.1; 3.2; 3.3). Bir Bilene Soralım Öğrenciler, açılmayan kavanoz kapaklarının nasıl açıldığını, kışın su borularının neden patladığını, büyükleri ile tartışarak öğrenirler, öğrendiklerini sınıfta sunarlar (3.3; 3.4). Gravzant Halkası Gravzant halkası ile etkinlik yapılır; çember ve kürenin ısınması-soğuması sırasında hangi durumlarda kürenin çemberden geçeceği tahmin ettirilir; tahminlerle sonuçlar DERS ĠÇĠ, DĠĞER DĠSĠPLĠNLERL E ĠLĠġKĠLEN- DĠRME karşılaştırılır (3.3), (BSB-22, 23). :Sınıf - Okul içi etkinlik : Okul dışı etkinlik : içi ilişkilendirme : Diğer derslerle İlişkilendirme : Ölçme ve değerlendirme???: Kavram yanılgısı [!] : Uyarı Sınırlamalar 15 BELĠRLĠ GÜN VE LAR VE ATATÜRK- ÇÜLÜK ı Termometrenin nasıl yapıldığı ve sıcaklığı nasıl ölçtüğü ile ilgili poster hazırlatılır. Öğrenci değerlendir me formu Akran değerlendir me formu Yapılandırıl mış grid 3.2 Isı alıp-verme ile genleşmebüzülme ilişkisi verilirken, suyun özel durumu dikkate alınır.
KASIM 10. (21 KASIM 25 KASIM) 3 + 1 Bilimsel Süreç Becerisi (BSB) kazanımları: 1. Nesneleri (cisim, varlık) veya olayları çeşitli yollarla bir veya daha çok duyu organını kullanarak ler. 2. Bir cismin, şekil, renk, büyüklük ve yüzey özellikleri gibi çeşitli özelliklerini belirler. 5. Gözlemlere dayanarak bir veya birden fazla özelliğe göre karşılaştırmalar yapar. 7. Olmuş olayların sebepleri hakkında lere dayanarak açıklamalar yapar. 22. İşlenen verileri ve oluşturulan modeli yorumlar. 23. Elde edilen bulgulardan desen ve ilişkilere ulaşır. ALANI: MADDE VE DEĞĠġĠM 2.ÜNĠTE : MADDENĠN DEĞĠġĠMĠ VE TANINMASI ĠLĠġKĠ :Sınıf - Okul içi etkinlik : Okul dışı etkinlik : içi ilişkilendirme : Diğer derslerle İlişkilendirme : Ölçme ve değerlendirme???: Kavram yanılgısı [!] : Uyarı Sınırlamalar 16 BELĠRLĠ GÜN VE LAR VE ATATÜRKÇÜLÜK ı
KASIM - ARALIK 11. (28 KASIM 02 ARALIK) 3 + 1 4. BuharlaĢma-yoğuĢma ve kaynama ile ilgili olarak öğrenciler; 4.1 Sıvıların ısı alarak buharlaştığını ve buharın yoğuşurken ısı verdiğini deneyle gösterir (BSB-15; FTTÇ- 15). 4.2. Buharlaşmanın her sıcaklıkta olabileceğini gösteren deney tasarlar (BSB-14, 15, 19; FTTÇ-4). 4.3 Deney sonuçlarını kullanarak sıcaklık arttıkça buharlaşmanın hızlanacağı çıkarımında bulunur (BSB-1, 7, 8, 16, 22, 23; FTTÇ-4, 5). 4.4 Bir sıvı kaynarken lerini ifade eder (BSB-1, 19, 22, 24). 4.5 Kaynayan sudan çıkan kabarcıkların su buharı olduğunu gösteren deney tasarlar (BSB-14, 15, 19). 4.6 Kaynama ve buharlaşma arasındaki farkı açıklar (BSB-5, 19, 22). Fen Teknoloji Toplum Çevre (FTTÇ) kazanımları: 4. İnsanların daima sorunlarla karşılaştıklarını, bunları çözmek veya yaşam kalitesini artırmak için düşünceler, araçlar ve teknikler icat ettiklerini ve geliştirdiklerini bilir. 5. Teknoloji aracılığıyla çözülebilecek günlük yaşam sorunlarını belirler, bunlar hakkında bilgi toplayıp, çözüme yönelik düşünceler üretir. 15. Doğal ve yapay çevrelerin farkına varır. BuharlaĢtı Soğuttu- YoğuĢurken Isıttı Öğrenciler, ellerinin üzerine kolonya dökerler. Kolonya buharlaşırken ne hissettiklerini rapor ederler. Birkaç dakika sonra, kolonyanın ıslaklığından iz kalmayışını buharlaşma ile ilişkilendirirler. Buharlaşma sırasında kolonyanın deriden ısı mı aldığını, yoksa deriye ısı mı verdiğini irdelerler. Buharlaşan sıvıların ısı aldığı vurgulanır. Buradan, ısının bir hâl değişimine yol açtığı gerçeğine işaret edilir. Bir erlene yaklaşık üçte biri dolacak şekilde su konur. 80 o C civarına ısıtılır. Uygun çapta ortası delik bir mantardan geçirilen termometre, erlen içine, sıvıya dokunmayacak şekilde sarkıtılır. Sıvı yüzeyine yakın bir yerde buharın sıcaklığı okunur. Termometrenin konumu değiştirilmeden erlen bir soğuk su kabına daldırılırken termometredeki değişim izlenerek sıcaklık değerleri kaydedilir. Sıcaklık yükselmesinin yoğuşmaya bağlı olduğu vurgulanır. Böylece, yoğuşan buharın ısı verdiği sonucuna varılır (4.1), (BSB- 19, 22). Haydi Cümle Kuralım Öğrenciler buharlaşma ve yoğuşma terimlerini cümle içinde kullanarak kelime makale oluşturma çalışması yaparlar (4.1). ALANI: MADDE VE DEĞĠġĠM 2.ÜNĠTE : MADDENĠN DEĞĠġĠMĠ VE TANINMASI DERS ĠÇĠ, DĠĞER ĠLĠġKĠLENDĠRM E içi 4. sınıfta işlemiş olan Maddelerin ısı etkisi ile değiģimi konusu hatırlatılır. :Sınıf - Okul içi etkinlik : Okul dışı etkinlik : içi ilişkilendirme : Diğer derslerle İlişkilendirme : Ölçme ve değerlendirme???: Kavram yanılgısı [!] : Uyarı Sınırlamalar 17 BELĠRLĠ GÜN VE LAR VE ATATÜRKÇÜL ÜK ı Öğrenci değerlendir me formu Akran değerlendir me formu Tablo yapalım, grafik çizelim Kavram eşleştirme Grafik okuma Bulmaca Yapılandırılmış grid [!] Termometre ve mantar, erlenin ağzına, ısıtma işlemi tamamlandıktan sonra yerleştirilmeli, termometre suya değmemelidir. [!] Kuruma deneyi yapılırken termometre yardımıyla ortam sıcaklıkları ölçülür. [!] Suyun buharlaşması ve kaynaması gözlenirken öğrencilerin zarar görmemesi için gerekli önemler alınır.??? Öğrenciler, genellikle kaynayan sudan çıkan kabarcıkları hava olarak düşünmektedir. Kabarcıkların hava olmadığı, su buharı olduğu lerinden de faydalanarak vurgulanır. Kaynama olayı tanımlanırken buhar basıncı ve atmosfer basıncına girilmez.