Sağlığınız için kalbinizi düşünün: Atriyal fibrilasyonu olan hastalarda önleyici tedbirler
Sevgili okurlar, Bu broşürü, belki doktorunuz sizde atriyal fibrilasyon tespit ettiğinden, belki de sevdiğiniz bir insanın bu hastalığa yakalanması nedeniyle bu hastalık hakkında bilgi edinmek istediğiniz için okumaya başladınız. Atriyal fibrilasyon, özellikle ileri yaşlardaki insanlarda olmak üzere, en sık görülen kalp ritmi bozukluğu (aritmi) türlerinden biri olup sıklıkla kendini taşikardi (kalp atış hızının aşırı yükselmesi) ve nefes darlığı ile belli eder. Bu rahatsızlık verici olsa da, genelde hayati tehlike oluşturmayan bir durumdur. Bu broşürün devamında bunlar hakkında bilgi edinebileceksiniz. Bu hastalık konusunda bir ilk izlenim edinmenizi sağlayacak olan bu broşürün, doktor ile hasta arasında yapılması gereken yüz yüze görüşmenin yerine geçmeyeceğine önemle dikkat çekeriz. Tabii ki internette de www.gegen-schlaganfall.de adresinden daha geniş bilgi edinebilirsiniz. Atriyal fibrilasyon, inme (felç) riskini artırdığı için tehlikelidir. Bu broşürde, doktor yardımıyla bu riski önemli ölçüde azaltabilmeniz için çeşitli yollar göstermek istiyoruz. Günümüzde yararlanabileceğiniz çok iyi imkanlar vardır. 03
Atriyal fibrilasyon Vücudun motoru: Kalp İlk önce şunu belirtelim: Bu teşhisin konduğu bir Atriyal fibrilasyonun ortaya çıkmasını teşvik ede- Vücudun motoru olan kalbe yakından Bu süreç, bir metronom gibi tempoyu belirleyen, kişi olarak yalnız değilsiniz. Almanya da bir mil- bilecek risk faktörleri şunlardır: bakalım. Bu küçük enerji kaynağı günde vücudun motoru için bir buji gibi düşünebile- yonun üstünde insanda atriyal fibrilasyon vardır. Şeker hastalığı (diyabet) yaklaşık 100.000 defa atar ve organlarımıza ceğiniz sinüs düğümü yoluyla kumanda edilir. Yakalanma ihtimali yaş ilerledikçe gitgide yükse- İleri yaş oksijen ve besin maddeleri sağlamak Her şey yolundaysa, düzgün bir len atriyal fibrilasyon, çoğunlukla ileri yaştaki Yüksek tansiyon veya için, tüm kan dolaşım sistemi boy- pompalama hareketi söz konusu- insanların mustarip olduğu bir hastalıktır. Kalp yetmezliği unca dakikada yaklaşık 5 litre, yani dur. Bu demektir ki, kalp doğal bir günde 7.200 litre kan pompalar. ritimde çarpmaktadır. En sık görülen şikayetler: Taşikardi (kalp atış hızının Kalbimiz, iki kulakçık (atriyum) ve aşırı yükselmesi) iki kalp karıncığı (ventrikül) olmak Göğüs ağrısı üzere dört boşluktan oluşmaktadır. Bitkinlik Kulakçıklar kasılarak kanı Nefes darlığı karıncıklara pompalar. Bu Baş dönmesi karıncıklar ise kanı vücudun Veya kendi kalp atışlarının dolaşım sistemine gönderir. rahatsızlık verici şekilde algılanması Atriyal fibrilasyon bulunan kişilerin %30 unun Bu faktörler sadece atriyal fibrilasyonu teşvik etmekle hiçbir şikayet hissetmesi, bu kişilerde inme riskinin kalmayıp, atriyal fibrilasyonu bulunan hasta- daha düşük olduğu anlamına gelmez. Bu insanlarda larda inme riskini de yükseltir. Ayrıca, daha önce sadece hastalığın farkına varma inme geçirilmiş olması da atriyal fibrilasyonu olan ihtimali daha düşüktür. hastalarda tekrar inme meydana gelme riskini artırır. 04 05
Atriyal fibrilasyon: Kalp ritminin bozulması Atriyal fibrilasyonda ise, kanın pompalanmasının düzgün ritmi bozulmuş durumdadır. Aynı motor teklemesindeki gibi kalp doğru ritimde çalışamaz vaziyettedir. Sonuçta kalp artık etkin bir şekilde çalışamaz ve içindeki kan akışında aksaklıklar meydana gelir. Bunun sonucunda ise kan topaklanabilir ve kulakçıklarda kan pıhtıları (tromboz) oluşabilir. Atriyal fibrilasyonun bir başka etkisi olarak da kalp yetmezliği ortaya çıkabilir. Atriyal fibrilasyonun değişik nedenleri ve tetikleyici etkenleri olabilir. Bunların en sık görülenleri şunlardır: Aşırı alkol tüketimi, abartılı öğünlerin yenmesi, kafein Sigara içme, uyku eksikliği, duygusal stres Kalp kası iltihabı Hastaların %10 unda ise hastalığın nedeni hiç Akciğer embolisi ortaya çıkmaz. Atriyal fibrilasyon tespit edilen Kronik akciğer hastalıkları hastaların doktor tarafından tedavi edilmesi Kalp kapakçığında meydana gelebilen gerekir. hastalıklar Koroner kalp hastalıkları Tedavinin amaçları şunlardır: Tiroit bezindeki fonksiyon bozuklukları 1. Şikayetleri hafifletmek Ağır enfeksiyonlar 2. İnme ve kalp yetmezliği gibi komplikasyonların Ameliyatlar önüne geçmek Yüksek tansiyon 3. Hastayı risk faktörlerine karşı tedavi etmek veya riskini azaltmak 06 07
Atriyal fibrilasyondaki risklerden biri: İnme İnmeden korunmanın yolları Atriyal fibrilasyon durumunda kalbin gerektiği likeli olabilir. Pıhtıların kan dolaşımına karışarak Atriyal fibrilasyonun etkisiyle ortaya çıkabilen Bu yüzden, atriyal fibrilasyonu olan hastalarda gibi kan pompalayamadığını daha önce daha dar olan beyin damarlarının içine ulaşması hastalıkların en tehlikesi inmedir. Her 5 inme inmeyi önleyici tedbirlerin alınması çok önemlidir. belirtmiştik. Bu nedenle kan kalp kulakçıklarına halinde damarlar tıkanarak kapanabilir. Bu du- olaylarin olusma sebebi budur. Atriyal fibrilas- düzgün bir akış hareketiyle akmayıp daha kolay rumda kan beyne artık yeterince oksijen ve besin yonun sonucu olarak meydana gelen inmeler topaklanabilir. Bu da kan pıhtılaşmalarına neden maddeleri veremez ve hastada inme (felç) mey- normalden daha ağırdır ve daha sık ölüme yol olabilir (tromboz). dana gelir. açar. Kanın bu şekilde topaklanmasına cildiniz üzerinde farkına varmışsınızdır. Cilt yaralandığında kan normalde pıhtılaşır, katılaşır ve yarayı kapatır. Kan damarı enfeksiyonlara karşı korunmuş olur ve iyileşme süreci başlayabilir. Vücudun içinde ise bu tür topaklanmalar çok teh- 08 09
Kendimi nasıl koruyabilirim? İnmeyi önleyici tedbirlere genel bakış. İnmelere karşı en iyi korunma, risk faktörlerini Tıp bilimi bu alanda büyük ilerlemeler kaydetmiş Kumarin içeren ilaçlar (K vitamini antagonistleri) Bunu önlemek için INR değeri düzenli olarak azaltmak ve inmeye eşlik eden hastalıkları tedavi durumda. Günümüzde yeni, çok etkili ve ayrıca K vitamini antagonistleri ile yapılan tedavide, kontrol edilir. K vitamini antagonistlerinin etmektir. Atriyal fibrilasyondan ileri gelen kullanımı basit ve güvenli olan tedaviler vardır. tabletleri düzenli almanın, yani INR (Uluslararası alınmasına her insan farklı cevap verdiğinden şikayetleri hafifletmek için bazı ilaçlardan (anti- Belirli hastalarda en uygun tedavinin hangisi Normalleştirilmiş Oran) değerinin sürekli kontrol her hastada kendisine özgü dozajın bulunması aritmik ilaçlar) ve başka tedavi biçimlerinden olduğuna doktor ilgili hastanın görebileceği edilmesi gereklidir (eskiden Quick değeri kontrol gerekir. Bu bakımdan, K vitamini antagonistleri- yararlanılabilir. Kan pıhtılarının oluşmamasını faydayı ve maruz kalabileceği riskleri özenle edilirdi). En iyi korumayı sağlamak için INR nin etkisini olumlu veya olumsuz etkileyen sağlamak için buna ek olarak pıhtılaşmayı ön- karşılaştırdıktan sonra karar verir. değerinin 2 3 arası olması hedeflenir. Pıhtılaşma aşağıdaki faktörler de dikkate alınmalıdır: leyen ilaçlar da kullanılmaktadır. bundan daha fazla engellendiğinde kanamaların Çok sayıda ilaç kullanılması meydana gelme riski artar. Pıhtılaşma yeterince K vitamini oranı yüksek gıda maddelerinin engellenmezse ise inme riski artar. tüketilmesi, örneğin: yeşil salata, karnabahar, fasulye, brokoli, maydanoz, hindiba, Frenk salatası (Feldsalat), kıvırcık salata, mercimek, pazı, pırasa, brüksel lahanası, kırmızı lahana, kuzu kulağı, taze sarmısak, ıspanak, Milano lahanası (Wirsing), soğan vs. Yaşam alışkanlıkları, örneğin: sigara, alkol ya da besin takviyelerinin tüketilmesi 10 11
Çağdaş tedavi seçenekleri Kan pıhtılaşma değerinin kontrolü düzenli olarak doktora gitmeyi gerektirdiğinden, K vitamini antagonistleri ile yapılan tedavi hastanın buna oldukça zaman ayırmasını gerektirir. Ayrıca hastanın yemeklerdeki K vitamini oranına da dikkat etmesi zorunludur. Aynı şekilde, ek olarak alınan ilaçları da pıhtılaşmayı etkiliyor olup olmadıkları bakımından incelemek gerekir. Hastalar ameliyatlardan, hatta örneğin diş hekimdeki gibi küçük müdahalelerden önce bile, kanamaların meydana gelme riskini azaltmak üzere K vitamini antagonistlerinin kullanımını erkenden durdurarak buna ara vermek zorundadır. Sonuçta şunu diyebiliriz: K vitamini antagonistleri ile yapılan tedavi hastaya koruma sağlar, fakat aynı zamanda çok zahmetlidir ve yüksek derecede disiplinli olmayı gerektirir. Oral direkt faktör Xa inhibitörleri ve direkt trombin inhibitörleri Kısa bir süredir K vitamini antagonistleri yerine ilaç piyasasında etkili alternatifler vardır: biri faktör Xa inhibitörü, diğeri de trombin inhibitörüdür. Bu yeni ilaçlar pıhtılaşmayı engelleyici etkilerini başka hastalıklarda kanıtlamıştır. Her iki tedavide de pıhtılaşmanın düzenli olarak kontrol edilmesi artık gerekmez. Bu durumdaki hastaların günlük yaşamını bir hayli kolaylaştıran bir ilerleme söz konusudur. Her iki tedavi de farklı dozaj düzenlerine ve farklı etki mekanizmalarına sahiptir. Faktör Xa inhibitörü, pıhtılaşmada merkezi rol oynayan bir enzimi engeller. Trombin inhibitörü ise trombini engeller. Sizin için uygun olan tedavi seçeneği konusunda doktorunuzla görüşünüz. 12 13
Başka sorular? Bu broşür, atriyal fibrilasyon ve inme konusuna sadece genel fikir vermek için hazırlanmıştır. Doktorunuzla yapacağınız görüşmenin yerine geçmez. Başka sorularınız varsa lütfen doktorunuza başvurun. Ayrıca, Bayer firmasının ücretsiz hizmet hattını arayabilir ya da web sitemizi ziyaret edebilirsiniz: Ücretsiz hizmet hattı: 0800-927 35 86 (mesai günleri saat 8 18 arası) www.gegen-schlaganfall.de 14
Daha fazla bilgi için: Bayer Vital GmbH Ücretsiz hizmet hattı: 0800-927 35 86 (mesai günleri saat 8-18 arası) www.gegen-schlaganfall.de Doktor kaşesi L.DE.GM.10.2012.0895 Art. Nr. 81437122