TC ARDAHAN VALİLİĞİ İL MİLLİ EĞİTİM MÜDÜRLÜĞÜ REHBERLİK VE ARAŞTIRMA MERKEZİ HAYALLERİNİ SÖNDÜRME ( ANNE- BABA İZNİYLE MUTLU EVLİLİKLERE) Proje Sahibi: Proje Yürütücüsü: Projenin Uygulama Dönemi :İl Milli Eğitim :Ardahan Rehberlik ve Araştırma Merkezi :2014-2015 Eğitim Öğretim Yılı Ekim 2014
İL PROJE ÜST KURULU T.Fikret ETEKER İl Milli Eğitim Müdürü Hikmet ANDİÇ İl Milli Eğitim Şube Müdürü Mustafa AKMAN RAM Müdürü İL PROJE YÜRÜTME VE DEĞERLENDİRME KURULU Hikmet ANDİÇ Mustafa AKMAN Gülsüm KOÇAK Soner AVDAN Emrah ÇELİK Uğraş BAYRAKTAR Merve EROĞLU Selin KARADAĞ Selin KAYA Halil ALTUN H.Zeynep ÇAKIR Nermin ÖZKAN İl Milli Eğitim Şube Müdürü RAM Müdürü Rehberlik Hizmetleri Bölüm Başkanı Psikolojik Psikolojik Psikolojik Psikolojik Psikolojik Psikolojik Psikolojik Psikolojik Psikolojik
HAYALLERİNİ SÖNDÜRME ( ANNE- BABA İZNİYLE MUTLU EVLİLİKLERE)
GİRİŞ Çocuk yaşta evlilik, ya da diğer bir ifadeyle erken evlilik, en az biri on sekiz yaşından küçük olan iki kişinin, yasal yada resmi olmayan bir şekilde, evlilik bağıyla birleşmesi anlamına gelir. Bu evlilikler Türk Medeni Kanunu çerçevesinde, Kanun un öngördüğü evlenmeyaşından dahaküçükyaşta gerçekleştirildiği için dini nikâhadayananevliliklerdir. Çocuk yaşta evlilik kız ve erkek çocukları farklı şekillerde etkileyen bir olgudur. Toplamda,dünya genelinde çocuk yaşta evlilik yapan erkek çocukların sayısı kız çocuklara göre çok daha düşüktür. Kız çocuğu eşler, eşitliğin bulunmadığı evlilik ilişkileri içinde aile içi şiddete ve cinsel istismara karşı da savunmasızdır; hamile kalmaları halinde ise, bedenlerihenüz çocukdoğurmayahazır olmadığı için çoğuzaman gebelikte vedoğumdasorunlaryaşarlar. Evlenir evlenmez, hem kız hem de erkek çocuklar işgücüne katılmak ve/veya evdeki sorumlulukları üstlenmek üzere çoğu zaman eğitim hayatlarına sonvermek zorunda kalmaktadır. Kız çocuklarının erken yaşta evlenmelerinin başlıca sebepleri arasında, geçim sıkıntısı, aile içi cinsel saldırı, evlilik dışı gebelik ve geleneksel yaşayışta hakim olan kocaya itaatin erken yaşta tesis edilmesi gerektiği şeklindeki anlayış sayılabilir. Türk toplumunda genel eğilim, erkeklerin belirli bir düzeyde öğrenim görüp, askerlik yaptıktan ve bir iş sahibi olduktan sonra evlenmeleri yönündedir. Bu ise, erkeklerin nispeten ileriki yaşlarda evlenmeleri sonucunu getirmektedir. Öte yandan, Türk toplumunda, kızlar öğrenimlerini erken yaşta bırakmaktadırlar. Askerlik yapma zorunlulukları bulunmamakta ve çalışma yaşamına katılımları tasvip edilmemektedir. Tüm bunların yanı sıra, geleneksel anlayışta, kızların duygusal, cinsel ve iktisadi ihtiyaçlarının, dinsel ahlaka uygun bir biçimde tatmin edilebilmesinin, evlilik ilişkisi içinde olanaklı sayılması, kızların erken yaşlarda evlenmeleri sonucunu doğurmaktadır. Ardahan ilimiz TÜİK verilerine göre 2012 yılında ilk evlenme kızlar da 21.5 yaş, erkeklerde ise 26.5 yaş olarak belirtilmiştir. Ancak yine 2012 yılında yapılan araştırma incelendiğinde 15-19 yaş aralığında ki kız çocuklarının 242 tane doğum yaptığı görülmektedir. Buradan çıkarılan sonuç ise ilimizde resmi nikâhsız evliliklerin olduğunu bize göstermektedir. Merkez ve ilçelerde yapılan 2012 TÜİK araştırması incelendiğinde 16-19 yaş arası çocukların evlilik durumu 138 kız, 7 erkek le Göle ilçesinin ilk sırada olduğu görülmektedir.
Ardahan ili diğer iller arasında çok göç veren bir il olarak ortaya çıkmaktadır. Temel geçim kaynağı hayvancılıktır. Bu durum da çocuklarımızın Nisan ayından sonra yaylacılık faaliyetleri sebebiyle okullarından uzaklaşmalarına neden olmaktadır. Çocukların okuldan uzaklaşması yöremizin eğitim seviyesinin düşmesine ve geleceğe ilişkin plan oluşturamamalarına sebep olmaktadır. Bu durumda çocuklarımızı gelecekleriyle ilgili umutsuzluğa sürüklemekte ve bunun bir sebebi olarak da çocuklarımız erken evliliği bir kurtuluş yolu olarak görmektedirler. Geçim kaynaklarının önem arz etmesinden dolayı çocuklar anne-baba sevgisini ve ilgisini yeterli olarak görmemekte ve mahrum kaldığı bu duyguları erken evlilikle kapatmaya çalışmaktadır. PROJENİN KONUSU Erken evlilik konusu ülkemizi ve ilimizi etkileyen önemli bir toplumsal sorundur. Buevlilikler TürkMedeniKanunu çerçevesinde, Kanun un öngördüğü evlenmeyaşından dahaküçükyaşta gerçekleştirildiği için dini nikâhadayananevliliklerdir. Bu durumun engellenmesin de aile, okul ve ilgili kurumların işbirliği içerisinde çalışmaları toplumsal bir sorumluluktur. Erken evliliklerin önlenmesi için gerekli olan koruyucu ve önleyici çalışmaların planlanması organize edilmesi ve uygulanmasında çocukla iletişime geçen kamu görevlilerinin, velilerin farkındalık kazanması önemlidir. PROJENİN AMACI Bu projenin amacı: >Erken yaşta evliliği önlemek, >Aile eğitimi verilerek aile ile çocuk arasında ki iletişim sorunlarını çözmek, >Öğrencilerin evlilik nedeniyle eğitim hayatının kesintiye uğranmamasının sağlanması, >Ergenlik çağında anneliğin önünü kesmek,
>Ergenlik çağında anne-baba olacak çocukların yaşayacağı pskolojik problemlere yönelik önlem alınması, >Ardahan ilinde bulunan ortaokul ve lisedeki öğrenci ve velilere erken evliliğin önlenmesi konusunda eğitim verilerek katılımcıların bilgi düzeyleri ve farkındalıklarını artırmak, >Ardahan İl Milli Eğitim olarak erken evlilik konusunda yapacağımız çalışmalarla ilde farkındalık oluşturmak ve erken evliliklerin önlenmesi ve erken müdahalesini sağlamak, >İlimizde bulunan erken evlilikleri en aza indirgemek ve engellemek, >Eğitim aileden başlar ve okulda devam eder. Bu bağlamda ailenin bilinçlendirilmesi ve okulda desteklenmesi ile bilinçli nesiller yetiştirmek >Erken evliliklerin yaşanmaması için okulda gerekli süreci başlatmak velileri yasal zorunluluklar hakkında bilgilendirmek, >Erken evliliğin önlenmesi için veli toplantılarında yapılacak eğitimlerle velileri bilgilendirmek ve gerekli önlemler konusunda farkındalık oluşturmak, >Bu proje ile öğretmenlerin, velilerin ve öğrencilerin erken evlilik konusunda olumlu yönde değişiklik oluşturmalarını sağlamak, PROJENİN YASAL DAYANAĞI T.C. Anayasası Çocuk Hakları Sözleşmesi Çocuk Koruma Kanunu Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı Sosyal Hizmet Merkezleri Yönetmeliği Türk Ceza Kanunu MEB Özel Eğitim ve Rehberlik Hizmetleri Yönetmeliği MEB Eğitim Ortamlarında Şiddetin Önlenmesi Yönetmeliği MEB Rehberlik ve Psikolojik Danışma Hizmetlerinin Geliştirilmesi Genelgesi
PROJENİN GEREKÇESİ Türkiye de... TÜİK tarafından 2012 de gerçekleştirilen çalışmalar incelendiğinde erken evlilik Türkiye çapında yadsınamayacak kadar ciddi olduğu görülmektedir. Erken evlilik yaş ortalaması -15 ve 15-19 yaş grupları arasında yoğun olarak görülmektedir. Bu yaş grubuna ait kız çocuklarının, erkek çocuklara oranla daha çok evlenme yolunu seçtikleri görülmektedir. İlk evlenme yaşı kızlar da 23.5, erkekler de 26.7 dir. Yaş grubuna göre evlenmeler incelendiğinde 16-19 yaş arası erkekler de 14.207, kızlar da ise 129.130 kişinin evlendiği görülmektedir. Bu durum incelendiğinde Türkiye genelinde nikâhsız evliliklerin bulunduğunu göstermektedir. Doğum sayılarına bakıldığında ise 15 yaş altı 377, 15-19 yaş arası da 91.144 doğum yapıldığı görülmektedir bu durumda Türkiye de ergen anne ve babaların bulunduğunu göstermektedir. PROJENİN HEDEFLERİ İlde bulunan ergenlik çağındaki çocukların, ailelerinin ve öğretmenlerinin erken evlilikle ilgili olarak bilgilenmesini sağlayarak farkındalık oluşturmak. İlimizde yapılacak olan çalışmalarla erken evlilik oranını en aza indirmek. Gençlerimizin daha farklı gelecek hayalleri kurmalarını sağlamak. Sağlıklı toplum için öncelikle sağlıklı ailelerin kurulmasına destek olmak. PROJENİN HEDEF KİTLESİ Ergenlik çağındaki çocuklar ve aileleri PROJEDEN BEKLENEN ÇIKTILAR Ardahan İlimizde erken evliliklerin önüne geçilmesi
PROJENİN SÜRDÜRÜLEBİLİRLİĞİ Bilinçli çocuklar için bilinçli ebeveynler gereklidir. Bugün ergenlik çağındaki çocuklarımızda amaçlanan farkındalık oluşturulur ve gerekli bilinç kazandırılırsa gelecek kuşaklarda erken evlilik problemi ortadan kalkabilir. Anne ve babaların proje süresince bilinçlendirilmesi ile var olan bilginin devamlılığını sağlamak. PROJENİN EĞİTİM PROGRAMI VE KURULU Ek.1 de sunulmuştur. REFERANSLAR *TÜİK 2012 verileri *Ardahan İli İl ve İlçe Rehber Öğretmenler Toplantısı *Ardahan İl Danışma Kurulu Toplantı Karaları PROJE MALİYETLERİ Proje maliyetleri: Teknik ve elektronik cihazlar Afiş ve broşür basımı Diğer döküman giderleri (cd vs.) Araç tahsisi Seminer ve toplantılar için yer tahsisi giderleri Ardahan İl ve İlçe Milli Eğitim tarafından karşılanacaktır.
2014-2015 EĞİTİM ÖĞRETİM YILI HAYALLERİNİ SÖNDÜRME PROJESİ ÇALIŞMA PLANI AYLAR GERÇEKLEŞTİRİLECEK ETKİNLİKLER VE ÇALIŞMALAR SORUMLU KİŞİ, BİRİM VE KURUMLAR HEDEF KİTLE İŞBİRLİGİ YAPILACAK KURUMLAR/KİŞİLER Lal Gece Filminin izletilmesi Film üzerine söyleşi - il Emniyet KASIM 2014 Çocuk Koruma Kanununun Anlatılması - il Emniyet
AYLAR GERÇEKLEŞTİRİLECEK ETKİNLİKLER VE ÇALIŞMALAR SORUMLU KİŞİ, BİRİM VE KURUMLAR HEDEF KİTLE İŞBİRLİGİ YAPILACAK KURUMLAR/KİŞİLER Ergenlik Tanıtımı - il Emniyet OCAK 2015 Ergenlik Nedir? Bu Dönemin Özellikleri Hakkında Bilgilendirme - il Emniyet
AYLAR GERÇEKLEŞTİRİLECEK ETKİNLİKLER VE ÇALIŞMALAR SORUMLU KİŞİ, BİRİM VE KURUMLAR HEDEF KİTLE İŞBİRLİGİ YAPILACAK KURUMLAR/KİŞİLER Aile İçi İletişim Ailelerin Çocuklarıyla Doğru İletişim Kurarak, Evdeki Huzur Ortamını Sağlamaları - il Emniyet ŞUBAT 2015 Değerlendirme Yapılması Yapılan Çalışmaların Raporlaştırılarak RAM a Gönderilmesi - il Emniyet
AYLAR GERÇEKLEŞTİRİLECEK ETKİNLİKLER VE ÇALIŞMALAR SORUMLU KİŞİ, BİRİM VE KURUMLAR HEDEF KİTLE İŞBİRLİGİ YAPILACAK KURUMLAR/KİŞİLER İlgili Film ve Belgeselin İzletilmesi - il Emniyet MART 2015 Film ve Belgesel Hakkında Söyleşi - il Emniyet
AYLAR GERÇEKLEŞTİRİLECEK ETKİNLİKLER VE ÇALIŞMALAR SORUMLU KİŞİ, BİRİM VE KURUMLAR HEDEF KİTLE İŞBİRLİGİ YAPILACAK KURUMLAR/KİŞİLER Erken Evlilik Nedir? Aile Ve Çocuklar - il Emniyet ARALIK 2014 Erken Evliliğin Fiziksel Ve Ruhsal Zararları Aile Ve Çocuklar - il Emniyet
AYLAR GERÇEKLEŞTİRİLECEK ETKİNLİKLER VE ÇALIŞMALAR SORUMLU KİŞİ, BİRİM VE KURUMLAR HEDEF KİTLE İŞBİRLİGİ YAPILACAK KURUMLAR/KİŞİLER Benim Geleceğim Konulu Çalışma Yapılması Aile Ve Çocuklar - il Emniyet MAYIS 2015 Çocuklara Geleceğe Yönelik Amaç Oluşturma - il Emniyet
AYLAR GERÇEKLEŞTİRİLECEK ETKİNLİKLER VE ÇALIŞMALAR SORUMLU KİŞİ, BİRİM VE KURUMLAR HEDEF KİTLE İŞBİRLİGİ YAPILACAK KURUMLAR/KİŞİLER Projenin Değerlendirilmesi - il Emniyet HAZİRAN 2015 Çalışma Grubuyla Değerlendirme Toplantısı Yapılan Çalışmaların Raporlaştırılarak RAM a Gönderilmesi - il Emniyet