TÜRK SANAYİNDE NDE ENERJİ VERİML MLİLİĞİİĞİ ÇALIŞMALARI SÜHEDA GÜMÜŞDERELG DERELİOĞLULU ELEKTRİK İŞLER LERİ ETÜT İDARESİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Sanayide ve KOBİ lerde Enerji Verimliliğinin inin Artırılmas lması Projesi Hazırl rlık Çalıştayı 10-1111 Haziran 2009-Ankara 6/12/2009 YEK & ENERJİ VERİMLİLİĞİ Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel Müdürlüğü
ÜLKEMİZDE ENERJİ ARZ TALEP GELİŞİ İŞİMİ 120000 100000 80000 60000 Enerji Talebi Yerli Üretim 40000 20000 0 1990 1995 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006
Türkiye Enerjisini ithal eden bir ülkedir! 1995-2007 yılları arası birincil enerjinin değişimi Talep (milyon TEP) Üretim (milyon TEP) % İthal (milyon TEP) 1995 63,1 26,3 42 38,6 58 2000 81,2 27,6 34 53,6 66 2002 78,3 24,6 31 53.7 69 2004 87,8 24,3 27 63,5 73 2007 107,6 27,4 25 75 75 %
2000-2008 NET PETROL İTHALATI VE PETROL FATURASI Artan petrol fiyatları ile sadece 2008 yılı petrol faturası 19,3 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir. 2008 yılında Türkiye nin enerji faturası 35 Milyar doları bulmuştur * NET İTHALAT (MİLYON TON ) 30 25 20 15 10 5 0 28.1 28,9 29,3 29,9 28,2 28,3 25 25,5 28,7 26,4 15,5 13,4 8,6 11,1 6,5 6 5 5,1 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 MİKTAR ÖDENEN DÖVİZ 19,3 20 15 10 5 0 ÖDENEN DÖVİZ (MİLYAR USD) *NET İTHALAT : (HAM PETROL İTHALATI + PETROL ÜRÜNLERİ İTHALATI) ÜRÜN İHRACATI
Kişi Başına Enerji Tüketimi Enerji Yoğunluğu Enerji Yoğunluğu (TEP/1000 USD) 0,6 0,5 0,4 0,3 0,2 0,1 0 Kişi Başına Enerji Tüketimi - Enerji Yoğunluğu POLONYA KANADA MEKSİKA Y. ZELLANDA ABD İNGİLTERE TÜRKİYE İSPANYA FRANSA HOLLANDA PORTEKİZ İSVEÇ ALMANYA İTALYA JAPONYA İSVİÇRE ve DANİMARKA 0 2 4 6 8 10 Kişi Başına Enerji Tüketimi (TEP/Kişi) Türkiye nin ok yönünde gelişim göstermesi hedeflenmektedir. Enerji Yoğunluğu Toplam Birincil Enerji Tüketimi/Gayri Safi Yurt İçi Hasıla (milyon TEP/1000 $) 2005
Yıllara Göre Nihai Sektörlerde Enerji Tüketim Payları 2006 2005 2004 2000 1995 Sanayi Bina Ulaşım Tarım 1990 0 10000 20000 30000 40000 50000 60000 70000 80000
NİHAİ ENERJİ TÜKETİMİNİN N SEKTÖREL DAĞILIMI (2007) Sanayi 39% Enerji Dışı 5% Konut ve Hizmetler 30% Ulaştırma 21% Tarım 5% 2007 Yılında Y sanayi sektöründe enerji tüketimi t 32.4 MTEP olarak gerçekle ekleşmiştir
Türkiye nin Birincil Enerji Tüketim Profili 90 Sektörlere Göre (2006 Yılı) 250 Kullanım Türlerine Göre (2006 Yılı) 80 70 200 MTEP 60 50 40 30 20 10 0 31 23.7 22.2 14.9 3.6 4.2 Sanayi Binalar Ulaşım Tarım P.Kimya Çevrim MTEP 150 100 50 0 99.6 58.1 15.1 22.2 4.2 Toplam Elektrik Yakıt En. Dışı Ç. Kaybı 90 80 70 78,7 Sektörlere Göre (2020 Yılı) 250 200 Kullanım Türlerine Göre (2020 Yılı) 222,3 MTEP 60 50 40 30 20 10 0 47,5 52,1 34 6,75 3,2 Sanayi Binalar Ulaşım Tarım P.Kimya Çevrim MTEP 150 100 50 0 131 36 52,1 3,2 Toplam Elektrik Yakıt En. Dışı Ç. Kaybı 2020 yılında 2006 ya nazaran, sanayide 2,5 kat, binalarda 2 kat ve ulaşımda 2,3 kat daha fazla enerji harcayacağız.
Ülkemizde Sektörlerde Enerji Yoğunlu unluğu 0,7 0,035 0,6 0,030 0,5 0,025 0,4 0,020 kep/euro 0,3 0,2 0,015 0,010 kep/euro 0,1 0,005 0 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 Sanayi İmal. Ulaşım Hizmet Tarım 0,000
İmalat sanayinde enerji yoğunlu unluğu 1990-2004 döneminde d yılly llık k bazda %0.41 oranında nda artmış ıştır. 1996-2001 döneminde d %0.39 azalmış ancak 1990-1996 1996 ve 2001-2004, 2004, dönemlerinde sırass rasıyla %0.49, %0.21 oranında nda artmış ıştır.
Tasarruf Edilen Enerji 1990 2004 14,0 12,0 10,0 MTOE 8,0 6,0 4,0 2,0 0,0 İmalat Ulaştırma Bina Toplam
Ülkemizde imalat sanayinde 1990-2004 yılları arasında enerji verimliliği indeksinde yaklaşık %6 lık iyileşme sağlanmıştır!
AB Ülkelerinde İmalat Sanayii Enerji Verimliliği İndeksleri Ülkeler 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 Yunanistan 100 100 100 100 99 98 98 98 95 93 92 90 85 82 Avusturya 100 99 96 93 91 89 89 89 88 83 81 81 80 79 79 Belçika 100 100 99 98 96 95 92 92 92 92 92 89 88 86 86 Danimarka 100 100 100 100 100 100 100 100 97 93 92 90 89 89 89 Finlandiya 100 99 97 95 93 93 93 93 92 90 90 90 90 90 90 Fransa 100 100 100 100 99 98 97 96 94 92 90 89 88 88 Almanya 100 100 97 94 92 90 88 86 83 80 79 78 78 İrlanda 100 100 91 81 75 68 62 59 54 52 48 45 42 41 40 Hollanda 100 98 98 98 98 98 98 98 98 97 96 93 93 93 92 Lüksemburg 100 100 100 98 90 81 69 58 47 42 41 40 39 39 Portekiz 100 100 100 100 100 100 100 100 99 99 97 96 96 96 96 Norveç 100 100 100 100 100 99 99 99 99 99 99 99 99 99 99 İspanya 100 100 100 98 97 96 96 96 96 96 96 96 96 96 96 İsveç 100 100 99 97 97 97 97 97 97 97 97 97 97 97 97 İngiltere 100 100 100 100 97 96 94 92 91 90 89 88 88 85 83 EU15 100 100 98 97 95 95 94 93 92 91 90 90 90 90 90 Kaynak ENERDATA s.a. - WORLD ENERGY DATABASE. EİE
100% 90% 80% 70% 16 2 3 25 23 2 26 60% 50% 40% 30% 20% 10% 20 0 16 3 0 6 8 20 1 11 2 1 7 6 0% gıda tekstil orman kağıt kimya 1990 kauçuk-plastik 2004 taş-toprak demir-çelik demir-dışı metal Makine-teçhizat diğer 2004 yılında taş-toprak ve demir-çelik sektörlerinin imalat sanayindeki tüketim payları 1990 yılında olduğu gibi %45 olarak gerçekleşmiştir.
BAZI SANAYİ KOLLARINDA TOPLAM ÜRETİM MALİYETLERİ İÇİNDE ENERJİ MALİYETLERİNİN ORANI Rafineri 7,5 Gıda Tekstil Metalurji 10,0 12,5 15,0 Seramik 20,0 Kağıt Gübre 25,0 25,0 Cam Çelik Alüminyum 30,0 30,0 30,0 Amonyak 50,0 Çimento 55,0 0,0 10,0 20,0 30,0 40,0 50,0 60,0 Enerji Maliyetlerinin Oranı (%)
Genel Müdürlüğümüz bünyesinde oluşturulan veri tabanı kullanılarak modelleme çalışmaları yapılmış ve modelde 100 ün üzerinde enerji verimliliği göstergesi kullanılmıştır. 2000 yılı baz alınarak oluşturulan senaryoya göre modelde sanayi, konut, ulaştırma ve hizmet sektörlerinde 2030 yılına kadar enerji verimliliğinin iyileştirilmesi halinde gerçekleşmesi öngörülen enerji talep tahminleri yapılmıştır. 2000 yılı baz alınarak mevcut senaryo çalışmasına göre 2030 yılında hedeflenen rakamlar; 2030 yılına kadar; İmalat sanayinde 9.4 MTEP, %22 Konut sektöründe 32.2 MTEP, %47 ve Ulaştırma sektöründe 22.4 MTEP, %38 olmak üzere toplam 64.1 MTEP %36 enerji tasarrufu öngörülmektedir.
Başlıca Önlemler Sanayi: Benchmarking Avrupadaki en iyi uygulamalar Binalar: 70 kwh/m2 birim tüketim hedefi Mevcut binaların 40% nın iyileştirilmesi Ulaştırma: AB hedeflerinde teknolojini gelişmesi
Sanayide Bugüne kadar Yürütülen Enerji Verimliliği Çalışmaları ULUSLARARASI PROJELER Enerji Verimliliği Çalışmaları UNIDO Dünya B. I-II JICA I (Bilinçlendirme, Eğitim, Etüt) Enerji Tasarrufu Projesi (JICA) 3. Ülke Eğitim Projesi (JICA) AB (Türkiye de Enerji Verimliliğinin Artırılması Projesi) Enerji Verimliliği Stratejisi Twinning Projesi GA-Projesi 1981 1990 1995 2000 2003 2009 GEF
Enerji Verimliliği Etütleri Toplam Etüt: > 100 / EİE: 65 - Enerji verimliliği bilinci oluşturmak, - Enerji Yönetim sistemi oluşturmak, - - Tasarruf noktalarını tespit etmek, - Tasarruf ve yatırım potansiyellerini belirlemek
Enerji Verimliliği Etütleri Talep sonrası safhalar Ön görüşme, inceleme ve bilgi toplama, Etüt Raporlama Söz konusu etüt çalışmaları endüstriyel işletmelerin talebi doğrultusunda enerji verimliliği danışmanlık şirketleri tarafından yürütülebilecektir!!!!
Enerji Verimliliği Etütleri Son 10 yılda Enerji Verimliliği Etüt Çalışması yürütülen sektörler Demir Çelik Entegre Tesisler Ark Ocaklı Tesisler Tuğla Tekstil Deterjan Seramik Gıda Selülöz ve Kağıt
Enerji Yönetimi Bugün enerji yönetimi tüm gelişmiş ülkelerde enerji verimliliği çalışmalarının ilk basamağını oluşturmaktadır! Enerji yönetimi ile ilgili önlemlerin uygulanmasında da enerji yöneticilerinin kilit personel olduğu düşünülmektedir!
SERTİFİKALI ENERJİ YÖNETİCİSİ KURSLARI Enerji Verimliliği Eğitim Tesisleri nde Sertifikalı Enerji Yöneticisi Eğitimleri Düzenlenmektedir Toplam Kurs Sayısı > 80 /EİE > 64 Eğitilen Enerji Yöneticisi > 1700 EİE > 1200
Enerji Verimliliği Eğitim Tesisi Enerji Tasarrufu Uygulama Tesisi 2001 yılından beri hizmet vermektedir.
Enerji Verimliliği Eğitim Tesisi -Fırın -Açık Brülörler -Kazan - Buhar Kapanları -Fan ve Pompa -Basınçlı Hava -Aydınlatma -Kompanzasyon -Soğutma
Endüstriyel İşletmelerde Enerji Yönetimi 2006 yılında yapılan anket çalışmasına göre; Anket yollanan fabrika sayısı 503 Ankete katılan 100 fabrika Cevap veren fabrikaların enerji tüketimi toplam 5 milyon TEP Yapılan çalışmalarla sağlanan tasarruf 356 Bin Tep
Endüstriyel İşletmelerde Enerji Yönetimi İzleme ve Kontrol, Aydınlatma Sistemlerinde İyileştirme, Sıcaklık Kontrolü, Isı Yalıtımı, Basınçlı Hava Sistemlerinde İyileştirme, Kompanzasyon, Tarife Analizi, Değişken Hız Sürücüsü Uygulamaları, Tesisat Kontrolü ve İyileştirme, İşletme İyileştirme, Yanma Kontrolü ve İyileştirme Atık Isı Geri Kazanımı ve Kullanımı, Yakıt Dönüşümü, Atıkların Değerlendirilmesi,
Endüstriyel İşletmelerde Enerji Yönetimi Enerji Yönetimi Kazanlar Basınçlı Hava Sistemleri Fırınlar Pompalar Fanlar Aydınlatma Kompanzasyon Soğutma Diğer TASARRUF %7
Uluslararası Eğitimler (2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008-2009 ) 2002 den beri bölge ve komşu ülkelere yönelik uluslararası enerji yöneticisi kursları düzenlenmektedir. Bugüne kadar, 8 kurs düzenlenmiş 25 ülkeden 155 enerji yöneticisi eğitilmiştir. Davet Edilen Ülkeler (25 Ülke) Afganistan Kazakistan Polonya Arnavutluk Kırgızistan Romanya Azerbaycan Macaristan Slovenya Bosna-Hersek Makedonya Suriye Bulgaristan Moldova Tacikistan Gürcistan Özbekistan Turkmenistan Rusya Ermenistan Yunanistan Moğolistan Iran Pakistan Ukrayna
Enerji Tasarrufu Potansiyeli Belirleme Çalışmaları En İyi Teknolojiler (BAT) Enerji tasarrufu potansiyeli ve bu potansiyeli geri kazanmak için gerekli yatırım ihtiyaçlarını tespit etmek amacıyla, uygun teknolojilerin envanterinin çıkarılmasına yönelik bir çalışma başlatılmıştır. Bu çalışmayla dünyada var olan en iyi teknolojilerin belirlenmesi; sektörlerdeki uygulama durumlarının tespit edilmesi; uygulanmaları halinde elde edilebilecek tasarruf miktarının ve yatırım ihtiyaçlarının belirlenmesi hedeflenmektedir
Tekstil Sektörü Tekstil sektöründe uygulanan en iyi teknikler konusunda yapılan çalışmada kurutucularda ısı geri kazanım sistemlerinde uygulanma oranının n düşük d k olduğu u ve yüksek y miktarda yatırım m yapılmas lması gerektiği i ortaya çıkmıştır. Göze çarpan diğer bir konu ise tekstil sektöründe enerji tasarrufunda önemli bir yer tutan Kimyasalların/boyalar n/boyaların dağı ğıtımı ve boyama işlemlerinin i kontrolü için in otomatik sistemlerin uygulanma oranı %72 lere ulaşmaktad maktadır.
Çimento sektörü Çimento sektöründe uygulanan en iyi teknikler konusunda yapılan çalışmada ; Döner fırınlarda f (Rolling furnaces) atık k yakıt kullanılma lma oranı %1 in altında olup burada yaklaşı şık k 392 bintep lik enerji tasarruf potansiyeli mevcuttur. Döner fırınlarda f nlarda ön n kalsinasyon sisteminin uygulanma oranı %10 olup yaklaşı şık k 150 bintep lik enerji tasarruf potansiyeli mevcuttur. Klinker soğutucusu planet tip yerine ızgaralı tip %92 oranında nda kullanılmaktad lmaktadır. Klinker soğutucular utucularında açığa ığa çıkan ısının n geri kazanım oranı %81 dir.
KAĞIT, TEKSTİL, ŞEKER SEKTÖRLERİNDE ENERJİ TASARRUFU POTANSİYELLERİNİN BELİRLENMESİ ÇALIŞMALARI; 30 Şeker fabrikasına yollanan anketlerin değerlendirilmesi erlendirilmesi sonucunda; Şeker sektöründe %46 ısı %26 elektrik tasarruf potansiyeli ve 116 Milyon Euro tutarında yatırım m ihtiyacı belirlendi Kağı ğıt t ve Tekstil sektörlerinde çalışmalar devam etmektedir
KIYASLAMA (BENCHMARKİNG) ÇALIŞMALARI Kıyaslama çalışması EİE E ve Türkiye T Çimento Müstahsilleri M Birliği i işbirlii birliği i ile 2000 yılından y itibaren hemen hemen her yıl y l yapılmaktad lmaktadır. Bu çalışmayla fabrikalar enerji verimliliğine ine yönelik y olarak ara ürün n ve ürün n bazında özgül tüketimlerinin birbirleriyle kıyaslamalark yaslamaları ve kendi fabrikalarının n durumunu belirleme imkanına na sahip olmaktadır. 2007 yılıy için in yapılan benchmarking çalışmasında TürkiyeT rkiye nin klinker üretimi için in döner d ner fırınlarda f harcadığı özgül l enerji 0.084 TEP/Ton klinkerdir. Avrupa nın n en iyi üç ülkesinin ortalama değeri eri 0,066 TEP/Ton klinkerdir. Buna göre g Türk T çimento sektöründe tasarruf potansiyel %20, 695.000 TEP tir. Bu tasarruf miktarı da 2.800.000 ton CO2 emisyonu azaltımı demektir. Çimento sektöründe yapılan bu başar arılı çalışmanın, n, demir-çelik, elik, tekstil ve seramik gibi sektörlerde de yaygınla nlaştırılmasına çalışılmaktadır.
KLİNKER ÖZGÜL TÜKETİMLERİNİN KARŞILAŞTIRILMASI 0.065 0.066 0.092 0.084 0.08 0.075 0.075 0.084 0.1 0.08 0.06 0.04 0.02 0 İspanya İtalya Belçika Fransa Almanya İsveç AB-15 TEP/TON Türkiye 6/12/2009
ENVER MOTOR HAREKETİ SONUÇLARI 2008 yılında y sanayide elektrik motorlarının n verimli çalıştırılmasının sorgulanması için in yaklaşı şık k 3000 endüstriyel işletmeye i anket formu gönderildi. g Yaklaşı şık k 500 endüstriyel işletmeden i cevap geldi. Yaklaşı şık k 100.000 elektrik motoru bilgileri incelendi ve sonuç olarak; Her yıl, y motorların n uygun yükte y çalıştırılması ile 400 GWh, Yüksek verimli motor kullanımı ile 1.300 GWh, DHS Kullanımı ile 2.000 GWh, Yanmış motorların n sarılmamas lmaması ile 600 GWh olmak üzere Sanayi sektörü için in toplamda 4.300 GWh lik tasarruf potansiyeli belirlenmiştir.
Enerji Verimliliği Proje Yarışmaları EİE tarafından Sanayi sektöründe enerjinin verimli kullanımını teşvik etmek ve enerjiyi verimli kullanmak amacıyla mevcut sistemlerinde birtakım değişiklikler, iyileştirmeler yapmak suretiyle başarılı olan tesisleri ve projelerini tanıtmak, benzer ekipman ve ünitelere sahip diğer tesislerin bu deneyimlerden yararlanmasını sağlamak amacıyla 1999 yılından beri Proje Yarışmaları düzenlenmektedir. 1999-2005 sanayide enerji verimliliği yarışmalarında toplam 480.000 Tep enerji tasarrufu sağlanmış ve 138 Milyon TL tutarında yatırım yapılmıştır.
5627 sayılı Enerji Verimliliği Kanunu Kapsamında Sanayi Sektöründeki Uygulamalar Enerji Verimliliği Hizmetlerinin Yürütülmesi Enerji verimliliği konusundaki sanayi ve bina sektörlerinde etüt, eğitim, danışmanlık ve proje hizmetlerinin yaygınlaşması için 2009 yılından itibaren Enerji Verimliliği Danışmanlık (EVD) şirketlerinin yetkilendirilme çalışmalarına başlanmıştır. Halihazırda 27 başvuru değerlendirilmektedir. EVD şirketlerinin belirli bir eğitim programına katılarak sertifika almış personele sahip olmaları şartı aranacağından bu konuda 15 Haziran 2009 tarihi itibarı ile ilk EVD eğitim programı düzenlenecektir Üniversite ve Meslek Odalarından yapılan üç başvuru da bu kapsamda değerlendirilmektedir.
Enerji Yönetimi Kanunun yürürlüğe girmesi ile son üç yıllık enerji tüketimleri esas alınmak suretiyle yıllık toplam enerji tüketimi 1.000,00 TEP ve üzeri olan endüstriyel işletmelerde sertifikalı enerji yöneticisi görevlendirilir Yıllık toplam enerji tüketimi 1.000 TEP in altında olan endüstriyel işletmelere yönelik çalışmalar yapmak üzere Organize Sanayi Bölgelerinde ve Yıllık toplam enerji tüketimi 50.000 TEP ve üzeri olan enerji yoğun endüstriyel işletmelerde enerji yöneticisinin sorumluluğunda enerji yönetim birimleri kurulur ve bu birimlerde enerji yöneticisi ve en az iki teknik personel daha görevlendirilir
Enerji Yöneticisi Eğitimleri Enerji yönetimi uygulamaları kapsamında görevlendirilecek enerji yöneticilerinin sertifikalandırılması için Genel Müdürlüğümüz tarafından Enerji Yöneticisi Kurslarının düzenlenmesine devam edilmektedir Genel Müdürlüğümüz tarafından yetkilendirilecek üniversiteler, makine ve elektrik mühendisleri odası gibi yetkilendirilmiş kurumlar ve Genel Müdürlüğümüz veya yetkilendirilmiş kurumlar tarafından yetkilendirilecek olan Enerji Verimliliği Danışmanlık (EVD) Şirketleri tarafından da eğitim programları düzenlenecektir
Destekler ve Teşvikler VAP Destekleri Türk sanayisinde mevcut sistemlerde enerji verimliliğinin artırılmasına yönelik önemli miktarda teknolojik yatırım potansiyelinin olduğu bilinmektedir. Bu sebeple, sanayi sektöründe söz konusu yatırımları tetiklemek amacıyla endüstriyel işletmelerin belirli büyüklüğü aşmayan verimlilik artırıcı projelerinin belirli bir kısmı devlet tarafından desteklenmektedir. Böylece, sanayicinin teknolojik iyileştirme yatırımlarını yapması hedeflenmektedir. Endüstriyel işletmelerin geri ödeme süresi en fazla 5 yıl ve bedelleri en fazla 500.000 YTL olan verimlilik artırıcı projeleri bedellerinin %20 si oranında, 100.000,00 YTL yi aşmamak üzere desteklenmektedir.
Bu destekten yararlanmak üzere 2009 yılı içinde EİE ye toplam 66 endüstriyel işletmeden 83 proje başvurmuş ve Komisyon tarafından yapılan değerlendirmeler sonucunda 12 endüstriyel işletmeden 17 proje desteklenmeye uygun bulunmuş olup onay için EVKK ya sunulacaktır. Desteklenmeye uygun bulunan projelerde; 6 354 687 TL tutarında enerji tasarrufu 5 136 592 TL tutarında yatırım ihtiyacı 1 007 361 TL öngörülen destek Ayrıca asgari yatırım büyüklükleri Bakanlar Kurulu tarafından belirlenen projeler ve verimi en az %80 ve üzeri kojenerasyon tesisleri Hazine Müsteşarlığınca yatırım teşviklerinden yararlandırılacaktır.
GA Destekleri Türk sanayisinde gönüllü anlaşmalarla enerji yoğunluğunun azaltılması hedeflenmiş ve Enerji Verimliliği Kanununa bu konuda hükümler konulmuştur. Üç yıl içinde enerji yoğunluğunu en az %10 oranında azaltmak üzere Genel Müdürlüğümüz ile gönüllü anlaşma yapan ve taahhüdünü yerine getiren endüstriyel işletmelerin anlaşma yapılan yıla ait enerji giderinin %20 si, 100.000 YTL yi geçmemek üzere Genel Müdürlüğümüz tarafından karşılanacaktır. Uygulama kapsamında, atıkları, yenilenebilir kaynaklarını veya verimi en az %80 ve üzeri olan ve yurt içinde imal edilen kojenerasyon tesislerini kullanarak üretilen ve işletme içinde tüketilen enerjiler enerji yoğunluğu hesabında enerji tüketimine dahil edilmeyerek tasarruf edilmiş enerji gibi değerlendirilmek suretiyle bu konulardaki yatırımlar teşvik edilecektir. Ancak söz konusu bu tesislerin anlaşma dönemi içinde işletmeye alınmış olmaları gerekmektedir. 2009 yılı içinde gönüllü anlaşmalar için 25 başvuru yapılmış olup değerlendirmeler devam etmektedir.
Gönüllü anlaşmalara ilişkin uygulamalar için gerekli altyapının ülkemizde geliştirilmesi amacıyla 2007 yılında Hollanda hükümeti ile ikili işbirliği geliştirilmiş ve SenterNovem ile 2 yıl süreli bir proje başlatılmıştır. Küçük ve Orta Ölçekli İşletmelerin enerji verimliliği danışmanlık şirketlerinden alacakları etüt ve danışmanlık hizmet alımları ile bu işletmelerden Genel Müdürlüğümüz, yetkilendirilmiş üniversiteler, meslek odaları veya Enerji Verimliliği Danışmanlık (EVD) Şirketleri tarafından düzenlenen enerji yöneticisi kurslarına katılanların kurs ücretleri belirli oranlarda KOSGEB tarafından karşılanacaktır.
VERİMLİ CİHAZ KULLANIMI Sanayide ve binalarda, enerji verimliliği düşük mal kullanımından kaynaklanan kayıpların azaltılması amacıyla, Sanayi ve Ticaret Bakanlığınca belirlenecek asgari verim değerlerini sağlamayan kazanların, brülörlerin, kat kaloriferi ve kombilerin, elektrik motorlarının, klimaların, elektrikli ev aletlerinin ve ampullerin satışına Sanayi ve Ticaret Bakanlığı tarafından izin verilmeyecektir!
VERİMLİ CİHAZ KULLANIMI Avrupa Birliği ülkelerinde Eylül 2009 tarihinden itibaren akkor flamanlı lambaların satışı kademeli olarak yasaklanacaktır. Ülkemizde mevcut 16,5 milyon hanedeki ortalama 75 W gücünde 8 lambanın 20 W gücünde tasarruflu lambalar ile değiştirilmesi durumunda 1200 GWh lik bir enerji tasarruf edilebilecektir. Bu değer son tüketim değeri olup 4 x 150 MW gücündeki Seyitömer termik santralinin yıllık brüt üretimine eşdeğerdir. Ayrıca bunlara ek olarak 536 bin tonluk CO2 emisyonunda da azalma olacaktır
İZLEME Endüstriyel işletmelerin enerji kullanımları ve enerji verimliliği göstergelerinden sayılan enerji yoğunlukları yakından takip edilerek istatistiki bilgileri de içeren yıllık raporlar hazırlanarak Mart ayı sonuna kadar Genel Müdürlüğümüze yollanması gerekmektedir İlk bildirimde 2100 endüstriyel işletme 970 endüstriyel işletme 1000Tep ve üzeri Yaklaşık bir ay sonra 2008 yılı değerleri Portal üzerinden girilecek!
ENVER PORTALI Endüstriyel işletmeler ve binalara ait bilgilerin toplanmasını ve depolanmasını, Endüstriyel işletmelerde enerji verimliliğinin gelişimini, bölge ve sektör bazında envanterin çıkarılmasını, Enerji verimliliği projeksiyonlarının hazırlanmasını Veri tabanında kayıtlı bilgilerin değerlendirilmesini ve raporlar üretilmesini, Bilgilerin ve üretilen raporların yayımlanmasını sağlayacak alt yapıya sahip ENVER Portalı kurulmuş olup deneme çalışmaları yapılmaktadır.
ENVER PORTALI Portal üzerinden alınan bilgilerle; Benchmarking Kıyaslama çalışmaları Enerji yoğunluğu hesaplamaları Enerji verimliliği indeksi hesaplamaları Sektörün izlenmesi Co2 emisyonları hesaplamaları gibi çalışmalar yürütülecektir Ayrıca bahse konu portala web tabanlı uzaktan elektronik eğitim (e-learning) modülü de ilave edilerek eğitim ve bilinçlendirme çalışmalarına etkinlik kazandırılmaya çalışılmaktadır
TEŞEKKÜR EDERİM sgumusderelioglu@eie.gov.tr