Murat ÇINAR Dilek DOĞAN S. Sadi SEFEROĞLU Eğitimde Dijital Araçlar: Google Sınıf Uygulaması Üzerine Bir Değerlendirme
Amaç Araştırma Soruları Google Sınıf ın Temel Bileşenleri ve Özellikleri Google Sınıf ın Pratik Kullanımının Önündeki Sınırlılıklar Sonuç ve Tartışma 2/37
Günümüzde, uzaktan eğitimde kullanılan ortamlar eğitimöğretim faaliyetlerinin desteklenmesi amacıyla örgün eğitimde de kullanılmaktadır. Uzaktan Eğitimle aktarılan ya da desteklenen eğitim öğretim faaliyetleri için öğrenen, öğretici, içerik ve etkinlikleri bir araya getiren çok sayıda öğretim ortamı bulunmaktadır. Bu sistemler farklı teknolojik altyapılara, sistem arayüzü ve içerik yönetimine, kullanıcı izinlerine ve eğitsel araçlara sahiptir. 3/37
Öğrenme-öğretme süreçlerinde kullanılan öğretim yönetim sistemlerinden biri de Google tarafından eğitim kurumları için geliştirilen Google Sınıf öğretim yönetim sistemidir. Bu çalışmada, Google Sınıf ın temel bileşenleri ve özellikleri, öğretim ve öğrenme sürecine katkıları ve geliştirilmesi gereken özellikleri benzer diğer sistemlerle karşılaştırılarak açıklanmaya çalışılmıştır. 4/37
Google Sınıf ve diğer Google Eğitim uygulamaları 21.yy öğrenme becerilerinin kazanılması ve öğrenme ortamlarının desteklenmesi amacıyla geleneksel sınıf etkinliklerinde öğretmen ve öğrencilere hangi faydaları sağlamaktadır? Google Sınıf ın eğitimde pratik bir şekilde kullanılmasının önündeki engeller ve geliştirilmesi gereken özellikler nelerdir? 5/37
Google Sınıf uygulaması kapsamında ele alınacak temel bileşenler 5 başlık altında toplanmıştır. Bunlar; Kaynak ve materyal paylaşımı, Ödev ve duyuru organizasyonu, İletişim ve işbirlikli çalışma desteği, Sınıf yönetimi Erişim ve arayüz kullanışlılığıdır. 6/37
Dış kaynaklara bağlantılar (Google Drive, yerel dosyalar, Youtube videoları, web siteleri vb.) Üçüncü taraf uygulamalar (animasyon, diyagram, kavram haritası, program kodları vb.) Bulut depolama Resmin kaynağı: https://www.pinterest.com/edtechnocation/google-classroom-old/ 7/37
Öğretmenler bir sınıf oluşturduktan sonra derse ait genel bilgileri ve ders kaynaklarını paylaşmak üzere sınıfları için ders tanıtım sayfası oluşturabilmektedir. 8/37
Google Sınıf öğretmenlerin basılı olmayan ödevler hazırlamak, dağıtmak ve toplamak, yapılacak olan etkinliklerle ilgili öğrencileri bilgilendirmek, öğrencilere görevlerle ilgili dönüt vermek için ideal bir araçtır. Öğrencilerin ödev gönderileri otomatik olarak Google Drive da organize edilmektedir. Her ödev için ayrı klasör Her bir klasörde her bir öğrenci için ödev dosyası oluşturulabilir. 9/37
Öğretmenler kolay bir şekilde ödevi tamamlayan ve tamamlamayan öğrencileri görebilmektedir. Gerçek zamanlı dönütler verilmesi Notların verilerek ödevin teslim edilmesi Notların farklı formatta indirilmesi 10/37
ttp://ict4kids.ca adresinden uyarlanmıştır. 11/37
Öğretmenler istedikleri anda öğrenciler için Google Sınıf akışına duyurular ekleyebilir. Google Sınıf ta Duyurular öğrencilere soru sormak, anket uygulamak, çevrim-içi tartışmalar başlatmak ve ders, proje ya da mevcut bir olay hakkında öğrenci yansımalarını öğrenmek için de kullanılabilir. Öğretmenler bir sınıf için hazırladıkları duyuru ve ödevleri diğer sınıflarında da paylaşabilmektedir. Bu özellik tekrarlı işlerin önüne geçerek, öğretmenlere zaman kazandırmaktadır. 12/37
Google Sınıf ta öğrenciler için sınıf arkadaşlarım bölümünde derse kayıtlı tüm öğrencilerin bir listesi bulunmaktadır. Sınıf listesinde öğrenci isimlerinin yanı sıra öğrencilerin profil fotoları ve e-posta bağlantıları yer almaktadır. Bu liste öğrencilerin sınıf arkadaşlarını tanımasına, öğrencilerde bir sınıfta oldukları hissinin oluşmasına ve toplumsal buradalık algılarının artırılmasına katkı sağlamaktadır. 13/37
14/37
Google sınıf öğretmen-öğrenci ve öğrenci-öğrenci iletişimini sağlayan iletişim kanallarına sahiptir. Öğretmenler sınıf sayfasında duyurular yayınlayarak, öğrencilere e-posta göndererek, ödevler bölümünden öğrencilere özgü mesajlar göndererek öğrencilerle iletişim kurabilmektedir. 15/37
Google Sınıf a kayıtlı kullanıcılar, yönetici izni verildiği takdirde Google Eğitim hesabına bağlı uygulamaları kullanabilmektedir. Özellikle Google Plus hizmetlerinden Google Talk/Hangout uygulamasıyla öğretmen ve öğrenciler anlık mesajlaşma, sesli ve görüntülü iletişim, ekran paylaşımı ve sunum yapma, uzaktan kontrol, fotoğraf çekme, grup görüşmeleri (10 kullanıcıya kadar) moderatör kontrolleri ve Hangout a entegre diğer uygulamaların sunduğu hizmetlerden yararlanabilmektedir. 16/37
Youtube üzerinden 8 saate kadar canlı etkinlikler oluşturulup, özellikle kalabalık sınıflar için uzaktan sunumlar yapılabilmektedir. Canlı etkinlikler esnasında 10 kullanıcıya kadar videokonferans sistemi oluşturulup, soru-cevap etkinlikleri düzenlenebilmektedir. 17/37
Google Docs sayesinde öğrenciler ortak belgelerde işbirlikli olarak gerçek zamanlı düzenleme yapabilmektedir. Öğrenciler, aynı belge üzerinde çalışırken sohbet aracıyla grup arkadaşlarıyla anlık olarak mesajlaşmaktadır. Böylece öğrenciler hızlı, kolay ve etkin işbirlikli çalışmalar yürütmektedir. Öğretmenler Google Docs sayesinde işbirlikli öğrenci çalışmalarını incelerken güncelleme geçmişini görüntüleyip, yazarlık katkısı hakkında bilgi edinebilir. 18/37
19/37
Aktarım yönetimi (yüz-yüze, çevrim-içi, harmanlaşmış öğrenme) ne olursa olsun etkili sınıf yönetimi öğretim ortamında eğitimcilerin en etkili sorumluluklarından biridir. Google Sınıf öğretim kaynaklarının çeşitlendirilmesi, zaman yönetimi, sınıf içi iletişimin desteklenmesi, değerlendirme süreçlerinin yönetilmesi, öğrenci ilişkilerinin geliştirilmesi, öğrenci kontrolü olmak üzere sınıf yönetimini destekleyecek birçok özelliğe sahiptir. 20/37
Öğretmenler öğrencilerin mesajlarını ve yorumlarını kontrol edebilmektedir. Öğretmenler akış içerisinde öğrenciler tarafından yapılan yorumları silebilir, tüm sınıf ya da her bir öğrencinin yayın paylaşma ve yorum yapma hakkını kısıtlayabilir. Ayırca silinen tüm öğeleri (mesaj, yorum ve diğer paylaşımlar) görebilmektedir. Yönetici kullanıcı hesapları için uygulamalara erişimleri ve erişilen uygulamalarda kullanılacak özellikleri belirleyebilmektedir. Örneğin öğrencilerin çevrim-içi anlık iletişim aracında sadece ilgili öğretim kurumuna kayıtlı kullanıcılarla iletişim kurmasının sağlanması gibi. 21/37
Google Sınıf sadece Google Eğitim hesabına kayıtlı kullanıcılar tarafından kullanabilmektedir. Google Eğitim uygulamalarından yararlanmak için alan adı gereksinimi bulunmaktadır. Google Sınıf k12 ve yüksek öğretim kurumları için ücretsizdir. Google Sınıf kullanıcılara farklı erişim seçenekleri sunmaktadır. Kullanıcılar istedikleri zaman istedikleri yerde bilgisayar, tablet ve telefonlarından sanal sınıf ortamına ulaşabilmektedir. Google Sınıf a hem tarayıcı hem de yerel uygulamalar (Android ve IOS için) aracılığıyla sistemi kullanabilmektedir. 22/37
Google Sınıf mobil uygulaması (Classroom) öğrencilere sınıfa daha hızlı erişme, güncellemelerini daha hızlı alma ve seyir halindeyken öğrenme etkinliklerini sürdürme İnternet bağlantısının olmadan ödevlere erişme olanakları sağlamaktadır. Classroom mobil uygulamasında ödevler için fotoğraf çekme ve paylaşma özellikleri de bulunmaktadır. 23/37
24/37
Google sınıf kullanıcılarına çok çeşitli destek seçenekleri sunmaktadır. İnteraktif bir oryantasyon eğitimi Kullanıcılar içi zengin dokümantasyon kaynakları Kullanıcı topluluğu (Google Eğitim kullanıcı forumu ) Özellik bilgilendirmeleri (Kullanıcılar sisteme eklenen yeni özellikler hakkında bilgilendirilip, sistemle ilgili geliştirilmesini istedikleri özelliklere yönelik önerilerde bulunabilmektedir.) 25/37
Kim ve Lee (2007) tarafından geliştirilen öğretim yönetim sistemi değerlendirme modeli 26/37
Öğretim Yönetimi Kişisel e-posta adresleri Rol seçimi esnasında kontrol Paylaşılan kaynakların sayfadaki konum sırasında değişiklik IMS, SCORM ya da NLS standartlarına göre hazırlanan e-öğrenme içerik paketleri Grup çalışmaları için öğrencileri gruplara ayırma Dahili planlama araçları ve takvim Merkezi bir not defteri İntihal kontrolü Ders içeriklerini kopyalama 27/37
Ekran Tasarımı Moodle, Edmodo vb. Özel şablon kullanma Yazı tipi ve boyutu değiştirme takvim, sohbet, duyurular, ders içerikleri, testler vb. araçların yerini değiştirme Kullanılan araçları aktif ya da pasif yapabilme Google Sınıf Standart (tekdüze) bir sayfa yapısı Arayüzünde sadece ödevler, duyurular ve yaklaşan görevler Uygulamalara farklı bir sayfadan erişme (Google ana sayfasında uygulamalar penceresi). 28/37
Teknoloji Üçüncü taraf uygulamalarda Yeni üyelik Gmail bilgilerine erişim izni Mobil uygulama Kurulum Güncelleme 29/37
Etkileşim Tüm paylaşımlar sınıfın tamamı tarafından görülmektedir. Dahili görüntülü etkileşim yazılımları bulunmamaktadır. Dahili anlık iletişim araçları bulunmamaktadır. Eş zamanlı görüntülü etkileşim araçlarında (Hangout) kişi sınırlaması bulunmaktadır. 30/37
Değerlendirme Google Sınıf ta çevrimiçi sınav yapabilmek amacıyla üçüncü taraf uygulamaların kurulması gerekmektedir. Google Eğitim hesabına bağlı kurumlar için gelişmiş bir raporlama hizmeti bulunmaktadır. Log kayıtlarına ait istatistik ve grafiklere sadece yöneticilerin erişim hakkı bulunmaktadır. 31/37
"Daha fazla öğretim daha az teknik" anlayışından yola çıkılarak öğretmenler tarafından adreslenen sorunlar ve onlardan gelen talepler doğrultusunda tasarlanan Google Sınıf çevrim-içi ortamda öğrenme olanaklarının artırılmasına, öğrenme sürecinin bir düzen içerisinde gerçekleşmesine, sınıf iletişimin geliştirilmesine ve ödev akışının kağıtsız bir şekilde gerçekleştirilerek öğretmenlerin zaman kazanmasına yardımcı olmaktadır (Google, 2015). 32/37
FATİH projesiyle teknolojinin öğretmen ve öğrenciler tarafından etkin kullanımının sağlanması okulların teknolojik açıdan zenginleştirilmesi ve böylece eğitimde yeni fırsatların yakalanması Hedeflenmektedir (MEB, 2015). 33/37
Bununla birlikte yapılan çalışmalar projeyle ilgili yüksek beklentilerin ve olumlu tutumların olmasına karşın sınıf yönetimi ve organizasyonunda sorunlar yaşandığını, öğrencilerin pasif kaldığını, e-içeriklerinin yetersiz olduğunu Dolayısıyla kaynakların etkili kullanılmadığını ve geleneksel sınıf atmosferinin halen sürdüğünü göstermektedir (Keleş, Öksüz ve Bahçekapılı, 2013; Pamuk, Çakır, Ergün, Yılmaz ve Ayaş, 2013). 34/37
Bu anlamda Google Sınıf gibi öğrenme yönetim sistemlerinin sınıf dışı kadar sınıf pratiklerine entegre edilmesi okullara yapılan teknolojik yatırımların potansiyellerine erişmesine dolayısıyla istenen eğitsel dönüşümlerin gerçekleşmesine katkı sağlayabilir. 35/37
Google (2015). Google for Education: Google Classroom Basics. 14 Ocak 2015 tarihinde https://www.google.com/edu/training/get-trained/classroom/basics.html adresinden erişildi. Keleş, E., Öksüz, B. D. & Bahçekapılı, T. (2013). Teknolojinin eğitimde kullanılmasına ilişkin öğretmen görüşleri: FATİH projesi örneği. Gaziantep University Journal of Sciences,12(2), 353-366. Kim, S.W. & Lee, M.G. (2007). Validation of an evaluation model for learning management systems. Journal of Computer Assisted Learning, 24(4), 284-294. MEB (2015). Fatih Projesi: Proje Hakkında. 14 Ocak 2015 tarihinde http://fatihprojesi.meb.gov.tr/tr/icerikincele.php?id=6 adresinden erişildi. Pamuk, S., Çakır, R., Ergün, M., Yılmaz, H. B., & Ayas, C. (2013). The Use of Tablet PC and Interactive Board from the Perspectives of Teachers and Students: Evaluation of the FATİH Project.Educational Sciences: Theory & Practice, 13(3), 1815-1822. 36/37
Murat ÇINAR Dilek DOĞAN S. Sadi SEFEROĞLU Teşekkürler Akademik Bilişim Anadolu Üniversitesi.