YILDIZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ HARİTA MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ ÖLÇME TEKNİĞİ ANABİLİM DALI ÖLÇME UYGULAMASI YÖNERGESİ Ders Koordinatörler: Doç.Dr.Engin GÜLAL Doç.Dr.Atınç PIRTI 2014-2015 Güz Yarıyılı
GRUP BİLGİLERİ 11 Prof.Dr.Halil ERKAYA Pazartesi 13:00-16:50 12 Doç.Dr.İbrahim KOÇ Pazartesi 13:00-16:50 13 Doç.Dr.Engin GÜLAL Pazartesi 13:00-16:50 14 Doç.Dr.Metin SOYCAN. Pazartesi 13:00-16:50 15 Doç.Dr.Atınç PIRTI Pazartesi 13:00-16:50 16 Doç.Dr.Arzu SOYCAN Pazartesi 13:00-16:50 17 Yrd.Doç.Dr.Gürsel HOŞBAŞ Pazartesi 13:00-16:50 18 Yrd.Doç.Dr.Burak AKPINAR Pazartesi 13:00-16:50 19 Yrd.Doç.Dr.Nursu TUNALIOĞLU Pazartesi 13:00-16:50 20 Yrd.Doç.Dr.Nihat ERSOY Pazartesi 13:00-16:50 30 Yrd.Doç.Dr.Fatih GÜLGEN Pazartesi 13:00-16:50 32 Yrd.Doç.Dr.Bahattin ERDOĞAN Pazartesi 13:00-16:50 21 Prof.Dr.Halil ERKAYA Cumartesi 09:00-12:50 22 Doç.Dr.İbrahim KOÇ Cumartesi 09:00-12:50 23 Doç.Dr.Engin GÜLAL Cumartesi 09:00-12:50 24 Doç.Dr.Metin SOYCAN. Cumartesi 09:00-12:50 25 Doç.Dr.Atınç PIRTI Cumartesi 09:00-12:50 26 Doç.Dr.Arzu SOYCAN Cumartesi 09:00-12:50 27 Yrd.Doç.Dr.Gürsel HOŞBAŞ Cumartesi 09:00-12:50 28 Yrd.Doç.Dr.Burak AKPINAR Cumartesi 09:00-12:50 29 Yrd.Doç.Dr.Nursu TUNALIOĞLU Cumartesi 09:00-12:50 31 Yrd.Doç.Dr.Fatih GÜLGEN Cumartesi 09:00-12:50 33 Yrd.Doç.Dr.Bahattin ERDOĞAN Cumartesi 09:00-12:50 1
DERS BİLGİLERİ HRT 2341 3 5 2 2 Ölçme Bilgisi 1 dersinde alınan teorik bilgilerin uygulamada kullanılma becerisinin kazanılması. Harita Mühendisliği'nde kullanılan temel ölçüm büyüklüklerinin öğrenilmesi, uygulanması, sonuçların analizi, ölçme aletlerinin kullanım becerisinin kazanılması. Ölçme Uygulaması Yönergesi Ölçme Bilgisi-1, İbrahim KOÇ Ölçme Bilgisi, Celal SONGU Muzaffer ŞERBETCİ Engin GÜLAL Ölçme Bilgisi, Cevat İNAL Ölçme Bilgisi Ders Notları Halil ERKAYA 2
GENEL İLKELER Dersin daha verimli geçmesi ve amacına ulaşması için gruplar beş-altı öğrenciden oluşacak şekilde bölünerek arazide ölçme işleri yapılacaktır. Ölçme Uygulaması dersi arazi çalışmalarında YTÜ Lisans Eğitim-Öğretim ve Sınav Yönetmeliğine göre devam koşulu % 80 dir. Arazi çalışması için havanın elverişsiz olduğu durumlar ders koordinatörü tarafından Öğretim Üye ve Yardımcılarına bildirilecektir. Bu ders saatlerinde gruplar kendilerine tahsis edilen dersliklerde büro çalışmalarını Öğretim Üye ve Yardımcıları gözetiminde yapacaklardır. Çalışmalarda kullanılan aletlerin korunmasından grubu oluşturan tüm öğrenciler aynı derecede sorumludur. Çalışmalarda gerekli olan her türlü doküman ve teknik bilgi aşağıdaki web adresinden temin edilebilinir. http://www.hrm.yildiz.edu.tr/page//arazi-uygulamaları/495 Gruplar arazi çalışmasını, grup yöneticisi Öğretim Üyesinin göstereceği arazide yapacaklardır. Ödevlere ilişkin ölçüler arazide grup olarak veya ferdi olarak yapılacaktır. Grup olarak yapılan ölçüler, grup Öğretim Üyesi tarafından her bir öğrenci için öğrenci numarasına göre değiştirilecektir. Her öğrenci kendi ölçülerine göre hesaplamalarını yapacaktır. Her bir ödev her bir öğrenci tarafından ayrı ayrı raporlanacaktır. Raporlar açıklama, ölçüler ve hesaplamalar bölümlerinden oluşacaktır. Açıklama bölümü 300 kelimeden az olmayacak şekilde (Times New Roman, 12 punto ve 1.5 satır aralıklı) arazide yapılan ölçü işlerini kapsayacak şekilde hazırlanmalıdır. Açıklama bölümü, kullanılan ölçme yöntemi, ölçme donanımı ve konu ile ilgili şekillerden oluşmalıdır. Ödevler en geç ödev teslim tarihinde Ödev Teslim Dolabına atılacaktır. 3
Her bir ödev 100 puan üzerinden değerlendirilecektir. Zamanında teslim edilmeyen ödevlerden, ilgili ödev notunun yarısı kesilecektir. Beş ödevin ortalama puanı öğrencinin DOSYA NOTU olacaktır. Yarıyılın son ders saatinde öğrenciler arazide alet kullanma becerisi ve bilgisi sınavına tabi tutulacaktır. Her öğrenciye 100 puan üzerinden ALET KULLANIM NOTU verilecektir. Öğrencilerin başarı notları aşağıdaki şekilde hesaplanacaktır. Başarı notu= Dosya Notu*%30+Alet Kullanım Notu*%30+Yılsonu Sınavı*%40 HARF ARALIK SAYI AA 86-100 4.0 BA 77-85 3.5 BB 68-76 3.0 CB 59-67 2.5 CC 50-58 2.0 DC 40-49 1.5 DD 30-39 1.0 FD 20-29 0.5 FF 0-19 0.0 4
UYGULAMA ZAMAN PLANI Hafta 1. ÖĞRETİM 2. ÖĞRETİM Tarih Etkinlik Teslim Tarih Etkinlik Teslim 1 15.09.14 20.09.14 Uygulama-1 08.10.14 2 22.09.14 27.09.14 Uygulama-1 11.10.14 3 29.09.14 Uygulama-2 04.10.14 4 06.10.14 Resmi Tatil 27.10.14 11.10.14 Uygulama-2 01.11.14 5 13.10.14 Uygulama-2 18.10.14 6 20.10.14 25.10.14 Uygulama-3 10.11.14 7 27.10.14 01.11.14 Uygulama-3 15.11.14 8 03.11.14 Sınav Haftası - 08.11.14 Sınav Haftası - 9 10.11.14 15.11.14 Uygulama-4 01.12.14 10 17.11.14 22.11.14 Uygulama-4 06.12.14 11 24.11.14 29.11.14 Uygulama-5 Uygulama-5 12 01.12.14 06.12.14 22.12.14 27.12.14 13 08.12.14 Sınav Haftası 13.12.14 Sınav Haftası 14 15.12.14 Uygulama-5 20.12.14 Uygulama-5 15 22.12.14 Alet Sınavı - 27.12.14 Alet Sınavı - 5
UYGULAMA -1 Kroki ve Röper Çizimi (2 Hafta) 1.1 Grup sorumlusu Öğretim Üyesinin gösterdiği bölgede her öğrenci tarafından A3 kağıda Ölçü Krokisi düzenlenecektir. Ölçü krokisi yaklaşık ölçekte hazırlanacak olup, elle çizilecektir. Ölçü krokisinde mekânsal nesne ölçümü için gerekli olan tüm detaylar (binalar, elektrik direkleri, rögar kapağı, ağaçlar vd. ) gösterilecektir. 1.2 Her öğrenci bir poligon noktasının röperini alacak ve çizim ve gösterim kurallarına uygun olarak röper çizelgesine çizecektir. UYGULAMA -2 Uzunluk Ölçümü ve Doğruların Aplikasyonu (2 Hafta) 2.1 Arazide mevcut iki poligon noktası arasındaki mesafe şerit metre ile her öğrenci tarafından gidiş ve dönüş olmak üzere ölçülecektir. Gidiş-dönüş olarak yapılan iki uzunluk ölçü arasındaki fark S metre cinsinden uzunluğu göstermek üzere, d 0.006 S 0. 02 m eşitliğinin verdiği hata sınırından büyük olamaz. Farkın hata sınırını aşması durumunda ölçü yenilenir. Ölçüyü yapan öğrenciye grup üyesi diğer öğrenciler yardımcı olacaktır. Tüm grup üyesi öğrencilerin hata sınırı içerisinde kalan gidiş-dönüş ölçüleri ve ortalama değerlerinden oluşturulan ölçü kümesinden yararlanılarak ölçülen poligon kenarının; a) Ortalama değeri ve belirsizliği b) Bir ölçünün, bir çift ölçüden elde edilecek kenarın ve kesin değerin belirsizliği hesaplanacaktır. 2.2 Arazide mevcut iki poligon noktasını birleştiren doğru üzerinde her öğrenci tarafından yeni bir nokta aplike edilerek poligon noktasından olan mesafe ölçülecek ve yeni noktanın koordinatları hesaplanacaktır. 6
UYGULAMA -3 Yatay ve Düşey Açı Ölçümü (3 Hafta) Zeminde sabit bir nokta üzerine her öğrenci tarafından teodolit kurularak yaklaşık 750-1000m mesafedeki üç noktaya iki tam silsile yatay doğrultu ve düşey açı ölçümü yapılarak kesin yatay ve düşey açılar hesaplanacaktır. Ayrıca bir doğrultunun ve kesin doğrultunun standart sapması hesaplanacaktır. UYGULAMA -4 Geometrik Yükseklik Farkı Ölçümü (2 Hafta) Gruptaki öğrenci sayısı kadar sabit noktadan oluşan ve kampüs içerisindeki nivelman noktaları ile bağlantılı bir güzergâh oluşturulacaktır. Her öğrenci tarafından iki sabit nokta arasında en az iki kez nivo kurularak yükseklik farkı ölçülecektir. Ölçülen yükseklik farklarından yararlanılarak sabit noktaların ortometrik yükseklikleri hesaplanacaktır. UYGULAMA -5 Üç Boyutlu Konumlama (3 Hafta) 5.1 Bir önceki uygulamada oluşturulan güzergâhtaki poligon noktalarda her öğrenci tarafından totalstation ile iki yarım silsile doğrultu ölçümü yapılacaktır. Ayrıca poligon noktaları arasındaki eğik mesafeler elektronik uzunluk ölçme yöntemi ile ölçülecektir. Ölçülen eğik mesafelerin yataya dönüştürülmesi ve trigonometrik yükseklik hesabı için düşey açılar, alet ve reflektör yükseklikleri de ölçülecektir. a) Ölçülen doğrultulardan poligon noktalarındaki kırılma açıları hesaplanacaktır. b) Karşılıklı olarak ölçülen eğik mesafelere 1. Hız düzeltmesi getirilerek yataya indirgenecek ve ortalaması alınacaktır. Ortalama kenarlar, hesaplanacak olan yaklaşık koordinatlar yardımı ile projeksiyon düzlemine indirgenecektir. c) Kırılma açıları ve indirgenmiş kenarlar yardımı ile sabit noktaların koordinatları (Sağa, Yukarı) hesaplanacaktır. 7
d) Ölçülen düşey açılar yardımı ile sabit noktalar arasındaki yükseklik farkları hesaplanarak sabit noktaların ortometrik yükseklikleri hesaplanacaktır. 5.2 Oluşturulan güzergâhtaki poligon noktaların üç boyutlu koordinatları RTK GPS yöntemi ile grup sorumlusu Öğretim Üyesi ve Yardımcısı gözetiminde gerçekleştirilecektir. RTK düzeltmesi YLDZ sabit istasyonundan sağlanacaktır. Mevcut poligon noktalarındaki jeoit yüksekliğinden yararlanılarak yeni ölçülen noktaların ortometrik yükseklikleri hesaplanacaktır. Oluşturulan güzergâhtaki sabit noktaların farklı ölçme yöntemleri ile elde edilen üç boyutlu koordinatları bir tabloda bir araya getirilerek karşılaştırılacaktır. 8