www.pwc.cm.tr Finansal Risk Yönetimi Mevzuat Bilgilendirmesi Kasım 2015 Basel Standartlarına Uyum Kapsamında Yayımlanan Risk Yönetimi Düzenlemeleri
İçerik Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu tarafından Sermaye Ölçümü ve Sermaye Standartlarının Uluslararası Düzeyde Uyumlaştırılması çalışmaları kapsamında bir dizi yeni düzenleme yayımlanmış ve/veya mevcut düzenlemelerde güncellemeye gidilmiştir. Söz knusu değişikliklere ilişkin detaylara aşağıdaki ana başlıklar halinde işbu bültende yer verilmiştir: Bankalarca Risk Yönetimine İlişkin Kamuya Yapılacak Açıklamalar Hakkında TebliğTaslağı Sistemik Önemli Bankalar Hakkında Yönetmelik Taslağı Risk Hesaplamalarında İleri Ölçüm Yaklaşımlarına İlişkin Düzenlemeler Risk Yönetimi İyi Uygulama Rehberleri Söz knusu düzenlemelere ilişkin; etki analizleri, teşhis ve karşılaştırma (GAP) analizleri, bu analizlere dayalı aksiyn planları luşturulması ve bu planların uygulamaya geçirilmesi aşamaları da dahil lmak üzere her türlü knuda bize ulaşabileceğiniz iletişim bilgilerimiz bülten snunda yer almaktadır. 1
Bankalarca kamuya yapılacak açıklamalarda kapsam genişliyr Bankalarca Risk Yönetimine İlişkin Kamuya Yapılacak Açıklamalar Hakkında TebliğTaslağı Niceliksel Bilgiler içeren 28 Şabln Tabl Niteliksel Bilgiler içeren 12 Tabl Basel II düzenlemelerinin üçüncü yapısal blkunu luşturan Piyasa Disiplini başlığı kapsamında Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) tarafından Bankalarca Risk Yönetimine İlişkin Kamuya Yapılacak Açıklamalar Hakkında Tebliğ Taslağı yayımlanmıştır. Risk yönetimi yaklaşımlarının ve hesaplamalarının detaylandırılması, finansal tabllar ve risk tabllarn uyumlulaştırılması gibi yenilikler ile piyasa disiplini ve şeffaflığın artırılmasını hedefleyen tebliğ taslağında niteliksel ve niceliksel lmak üzere, farklı sıklıklarda (3 aylık, 6 aylık, yıllık) yayımlanacak tabl ve şablnlar yer almaktadır. Söz knusu açıklamalar yıllık faaliyet raprlarının da bir parçası lacaktır. 31.12.2016 tarihinden itibarenbağımsız denetime tabi İleri yöntemlerle risk hesaplamasını yapacak bankalar için detaylı açıklamalar İDD yaklaşımına ilişkin niteliksel bilgiler ve niceliksel bilgiler içeren özet tabllar Kredi Değerleme Ayarlaması na ilişkin sermaye yükümlülüğü hesaplamaları Piyasa riskinin ölçümünde içsel mdel yaklaşımına ilişkin niteliksel bilgiler ve niceliksel bilgiler içeren özet tabllar İÖY ye ilişkin ek bilgiler Standart yöntemlerle risk hesaplamalarına devam edecek bankalar için ek açıklamalar Risk iştahı, stres testleri, risk yönetimi yaklaşımları Risk tutarları ile finansal tabllar arasında ilişki kurulabilmesini sağalayacak lan Muhasebesel ve yasal knslidasyna ilişkin detaylı tabllar TMS uyarlı finansal tabllar ile risk tutarları arasındaki farkların kaynakları Kredi riski azaltım enstrümanlarına ilişkin detaylı tabllar Kredi riski azaltım ve krediye dönüşüm ranları öncesi/snrası risk sınıfları detayları Karşı taraf kredi riski ve merkezi karşı taraf risklerine ilişkin detaylı plitika ve süreç bilgileri Hesaplama detayları Risk sınıfları bazında kırılım Teminat detayları Nitelikli MKT ile yapılan işlemlere ilişkin risk detayları Menkul kıymetleştirme pzisynlarına ilişkin detaylı tabllar 2
Türkiye de sistemik öneme sahip bankalar belirleniyr Sistemik Önemli Bankalar Hakkında Yönetmelik Taslağı Küresel finansal kriz snrasında, sistemik öneme sahip finansal kuruluş kavramı gündeme gelmiştir. Basel Kmitesi, küresel bazda faaliyette bulunan sistemik önemli bankaların (Glbal Systemically Imprtant Banks /G-SIB) belirlenmesi ve bu bankalara ek sermaye yükümlülüğü getirilmesine ilişkin ilkeler yayımlamıştır. Söz knusu ilkeler kapsamında belirlenen ve her yıl güncellenen G-SIB listesi kamuyuna açıklanmaktadır. Benzer bir yaklaşımın yerel düzeyde sistemik öneme haiz bankalar için de uygulanması gerekliliği hem Basel Kmitesi hem de G-20 zirvesi kapsamında gündeme gelmiş ve buna ilişkin de uluslararası ilkeler yayımlanmıştır. Banka Gösterge Bahsi geçen gelişmeler kapsamında, BDDK da yerel düzeyde sistemik öneme sahip bankaların belirlenmesine ilişkin bir yönetmelik taslağı yayımlamıştır. Taslak yönetmelik ile getirilen önemli hususlar aşağıda yer almaktadır: Büyüklük Bağlantılılık İkame Edilemezlik Karmaşıklık İkame Edilemezlik Sistemik önemli bankaların belirlenmesinde kullanılacak lan gösterge skr aşağıdaki gibi hesaplanacak ve grupların belirlenmesi için BDDK nın belirleyeceği eşik değerler ile karşılaştırılacaktır. Sistemik önemli bankaların ilave çekirdek sermaye gereksinimine tabi lması öngörülmektedir. Söz knusu gereksinim, SKT ve BDST için öngörülen çekirdek sermaye gereksinimine ek larak hesaplanacaktır. Sistemik önemli bankalar 4. grupta tplanmakta ve her bir grup için sistemik önemli banka tampn ranı farklılık göstermektedir. İlgili Grup Banka Tampn Oranı 4. grup (bş) %3 3. grup %2 Banka gösterge skru= Banka gösterge tutarı/sektör Gösterge *10.000 2. grup %1.5 1. grup %1 3 Söz knusu nihai banka tampn ranlarına 2016 yılından başlayarak 2019 a kadar kademeli larak ulaşılması hedeflenmektedir. Sistemik önemli banka statüsünün belirlenmesi bir önceki yılın yıl snu knslide verileri ile yapılacak ve bir snraki yıl için geçerli lacak ve her yıl yenilenecektir.
Bankalar arası rekabette yeni bir dönem başlıyr Risk Hesaplamalarında İleri Ölçüm Yaklaşımları Kredi ve Operasynel Risk İleri Ölçüm Yaklaşımları İçin Başvuru Dönemi Resmi Olarak 2016 yılının Ocak ayında başlıyr. Başvurularda değerlendirilecek ana hususlar: Metdlji ve dkümantasyn Veri Kalitesi Validasyn Bilgi Sistemleri Altyapısı Ülkemizde, BDDK nezdinde bir süredir yürütülen Sermaye Ölçümü ve Sermaye Standartlarının Uluslararası Düzeyde Uyumlaştırılması çalışmaları kapsamında, yasal sermaye hesaplamalarının Basel II düzenlemelerinde yer verilen ileri ölçüm yaklaşımları ile hesaplanabilmesine ilişkin düzenlemeler yayımlanmıştır: Kredi Riskine Esas n İçsel Derecelendirmeye Dayalı Yaklaşımlar İle Hesaplanmasına İlişkin Tebliğ Operasynel Riske Esas n İleri Ölçüm Yaklaşımı İle Hesaplanmasına İlişkin Tebliğ Risk Ölçüm Mdelleri İle Piyasa Riskinin Hesaplanmasına Ve Risk Ölçüm Mdellerinin Değerlendirilmesine İlişkin Tebliğ İçsel Derecelendirmeye Dayalı Yaklaşımların Ve İleri Ölçüm Yaklaşımının Başvuru Süreçlerine İlişkin Rehber Taslağı İçsel Derecelendirmeye Dayalı Yaklaşımların Ve İleri Ölçüm Yaklaşımının Değerlendirilmesine Ve Validasynuna İlişkin Rehber Taslağı Yasal sermaye hesaplamalarında bahsi geçen ileri yaklaşımların kullanılması BDDK nın iznine tabidir. Söz knusu başvuru ve izin süreci ldukça kapsamlıdır. Sermaye yeterlilik hesaplamalarında söz knusu yöntem farklılaşması, rekabet rtamını da etkileyecek; Bankalarda söz knusu yaklaşımlara ilişkin süreçlerin yapılandırılmasını hızlandıracaktır. 4
Risk yönetimi yaklaşımınız en iyi dünya uygulamaları ile uyumlu mu? Risk Yönetimi Standartları Smutlaşıyr: İyi Uygulama Rehberleri İyi uygulama rehberleri BDDK nın Bankalar nezdinde ölçülülük ilkesi kapsamında dayanak teşkil edecek. BDDK tarafından Basel düzenlemeleri ikinci yapısal blğu kapsamında risk prfillerinin belirlenmesi ve bununla uyumlu yeterli sermaye bulundurulması kapsamında içserl sermaye yeterliliği değerlendirme süreci (İSEDES) hayata geçirilmiştir. Bu kapsamda, risk yönetimi uygulamalarına ilişkin iyi uygulamalar ve standartların belirlenmesi, denetim tritesinin denetim kapsamı knusunda yl gösterici lması amacıyla farklı riskler için aşağıdaki iyi uygulama rehberleri yayımlanmıştır. Piyasa Riskinin Yönetimine İlişkin Rehber Bankaların Kredi Yönetimine İlişkin Rehber İSEDES Rapru Hakkında Rehber Bankaların Sermaye ve Likidite Planlamasında Kullanacakları Stres Testlerine İlişkin Rehber Yğunlaşma Riski Yönetimine İlişkin Rehber Operasynel Risk Yönetimine İlişkin Rehber Likidite Riskinin Yönetimine İlişkin Rehber Ülke Riskinin Yönetimine İlişkin Rehber Faiz Oranı Riski Yönetimine İlişkin Rehber Karşı Taraf Kredi Riskinin Yönetimine İlişkin Rehber İtibar Riskinin Yönetimine İlişkin Rehber Bankalarda İyi Ücretlendirme Uygulamaları Hakkında Rehber Risk Yönetiminde Gerçeğe Uygun Değer Ölçümüne İlişkin Rehber Taslağı 5
Srularınız ve ilgili knularla ilgili danışmanlık hizmetlerimiz için bizimle iletişime geçebilirsiniz Oktay Aktlun, Ortak ktay.aktlun@tr.pwc.cm 0212 326 6073 Nazlı Özyürek, Direktör nazli.kyurek@tr.pwc.cm 0212 326 6830 2015 PwC Türkiye. Tüm hakları saklıdır. Bu belgede PwC ibaresi, her bir üye şirketinin ayrı birer tüzel kişilik lduğu PricewaterhuseCpers Internatinal Limited in bir üye şirketi lan PwC Türkiye yi ifade etmektedir. PwC Türkiye, Başaran Nas Bağımsız Denetim ve Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik A.Ş., Başaran Nas Yeminli Mali Müşavirlik A.Ş. ve PricewaterhuseCpers Danışmanlık Hizmetleri Ltd. Şti. ticari unvanları ile Türkiye'de kurulmuş tüzel 6 kişiliklerden luşan PwC Türkiye rganizasynunu ifade ve temsil etmektedir.