UZMAN ERBAŞ KANUNU (3269 S.K.) Çalışma Saatleri ve İkamet 1 Madde 14 Uzman erbaşlardan isteyenler Türk Silahlı Kuvvetleri İç Hizmet Kanununun bu konudaki hükümleri saklı kalmak şartiyle, gece evlerine gidebilirler (Nöbetçi olanlar hariç). Gece kışlada veya gemide kalmayı kabul edenler yetkili amirin izni olmadan kışladan veya gemiden ayrılamazlar. Bunlar mümkün olduğu kadar erbaş ve erlerden ayrı olarak tahsis edilecek yerlerde yatırılırlar. Evlerine gidenler subay ve astsubay servislerinden istifade ederek mesai başlangıcında görevleri başında bulunurlar. İLGİLİ HÜKÜM: (Uzman Erbaş Yönt.) Mesai saatleri ve ikamet Madde 20 Nöbetçi olanlar hariç olmak üzere uzman erbaşlardan isteyenler, 211 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri İç Hizmet Kanununun bu konudaki hükümleri saklı kalmak şartıyla, gece evlerine gidebilirler. Gece kışlada veya gemide kalmayı kabul edenler, yetkili amirin izni olmadan kışladan veya gemiden ayrılamazlar. Bunlar, mümkün olduğu kadar erbaş ve erlerden ayrı olarak tahsis edilecek yerlerde yatırılırlar. Evlerine gidenler, subay ve astsubay servislerinden istifade edebilirler. Mesai başlangıcında görevleri başında bulunurlar. AÇIKLAMA: A. Uzman erbaşlardan nöbet hizmetine dahil olanlar ile kışlada gece görev almış olanların dışındakiler, mesai bitiminden sonra istekli olmaları halinde evlerine gidebilirler. Kışla dışında kalanlar mesai saati başlangıcında görevleri başında bulunurlar. 2 1 Burada yer alan açıklamalardan alıntı yapmak için, alıntı yapılan yazıya şu ibare eklenmelidir : En son değişikliklere göre, açıklamalı, notlu, içtihatlı, ek ve örnekli UZMAN ERBAŞ KANUNU VE YÖNETMELİĞİ, 2003" isimli Kitaptan alıntı yapılan ve askerihukuk.net isimli web sitesine konulan bu dosya ve açıklamaların tüm hakları anılan kitabın yazarı (E.) Hak.Alb. Orhan ÇELEN'e aittir." Bu ibare eklenmek şartıyla, buradaki dosyalardan Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak yazarının izni olmaksızın açıklama ve dosyanın tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz. 2 Uzman erbaşlar, subay ve astsubaylar gibi günlük çalışma satlerine tabi olarak görevlerini ifa ederler(kkk. Uz. Erbaş Yönergesi, 3. Bölüm, 7/a). Nöbet hizmetine dahil olanlar ve kışlada gece görev almış olanların dışında bulunan uzman erbaşlar mesai bitiminden sonra varsa evlerine gidebilirler(kkk. Uz.Erbaş Yönergesi, 3.Bölüm, 7/b).
B. Gece kışlada veya gemide kalması gerekenler (görevliler ve kışlada ikamet edeceği bildirilenler), yetkili amirin (bağımsız tabur veya alay komutanı) izni olmadan kışladan veya gemiden ayrılamazlar. C. Kışlada ikamet edeceğini beyan eden personel imkanlar ölçüsünde erbaş ve erlerden ayrı olarak tahsis edilecek yerlerde yatırılırlar. Bu uzman erbaşlar, günlük mesai olarak muvazzaflık hizmetine tabi yükümlülerin tabi olduğu saatlere uyarlar ve gece derslerine öğretmen olarak katılırlar. D. İstirahat ve dinlenmelerini er/erbaş gazinolarında yaparlar. E. Evlerine gidenler gidiş ve gelişte subay ve astsubay servislerinden istifade ederler. F. Uzman erbaşlar MSB. 87-1 TSK. Konut Yönergesi esaslarına göre tahsis edilen kontanjan nisbetinde 3 lojmanlardan istifade ederler. Lojmandan istifade edemeyene lojman tazminatı ödenir. Kiralama sisteminden yararlandırılırlar. (Bkz: MSY 319-2 Türk Silahlı Kuvvetleri Konut Yönergesi, 1.Bölüm, md.5/a.3, md.5/b.3 4 Uzman erbaşlar orduevlerinden ve özel eğitim merkezlerinden istifade edemezler(dky 51-12 Dz.K.K. Uz. Erbaş Yönergesi, 4.Bölüm, 2.Kısım, md.5/h, s.4-7 AS. YARGITAY KARARLARI: Lojman Başvuru Beyannamesinin resmi evrak niteliğine haiz bulunduğuna ve evrakın tanziminde yalan beyanın başkasına zarar vermesi dolayısıyla sahte evrak tanzim etmek suçunu oluşturacağı hakkında..(as.yrg.drl.krl., 17.1.1991, E. 12, K. 8). AS. YÜK. İDARE MAH. KARARLARI: Eş ve çocukların personelin yanında bulundurulmaması müracaat sahibine lojman puan verilmesine ve lojman sırasına alınmasına engel değildir.(ayim.1.d., 5.6.1979, E.1978/593, K.1979/375). Lojman yetersizliği nedeniyle konut kiralama yöntemiyle girdiği konuta ilişkin kira sözleşmesini hemen ibraz eden, ancak idarenin istemi üzerine şekli 3 Uzman erbaşlar, atandıkları bölgelerdeki lojmanlardan Devlet memurları ile birlikte % 5 oranında ve puan esasına göre faydalanırlar. (Dz.K.K. Uz. Erbaş El Kitabı, s. II-14). 4 Uzman Erbaş El kitabı, s.23
eksiklikleri tamamlayan davacıya, bu arada Başbakanlığın tasarruf tedbirleri genelgesi uyarınca kira bedellerinin ödenmemesi hukuka aykırıdır(ayim.1.d., 3.10.1989, E.89/317, K.415) Asker kişilere tahsis edilen lojmanlardaki kira ve ısıtma bedelleri, diğer kamu kurumlarında çalışan memurlara da tatbik edilen 2946 sayılı Kamu Konutları Kanununa göre belirleneceğinden; fazla ısıtma bedeli alınmasından doğan uyuşmazlığın askeri açıdan değerlendirilebilecek bir yönü olmayıp, davanın görev yönünden reddi gerekir(ayim.1.d., 28.5.1991, E.90/141, K.91/152) Beş yıllık oturma süresini tamamladığı için konutu boşaltması yolunda işlem tesis edilen davacının, konuttan çıkmamak için çeşitli nedenler ileri sürerek birçok defa müracaatta bulunması nedeniyle, Adana garnizonunda bulunduğu sürece kendisine bir daha konut tahsis edilemeyeceğine ilişkin işlemde hukuka uyarlılık bulunmamaktadır (AYİM. 1.D., 24.11.1992, E.92/6, K.1586). TSK.Konut Yönergesinin bekâr personele (bakmakla yükümlü olduğu aile bireyleriyle birlikte oturma hali hariç) konut tahsis edilemeyeceğine ilişkin hükmü, üst norm olan Kamu Konutları Kanunu ile hukukun genel ilkesine aykırı olmayıp, aksine "aile"nin korunmasına ilişkin bulunduğunda; annesiyle birlikte oturacağına ilişkin yazılı beyanı üzerine kendisine konut tahsisi edilen bekar subayın, bilahare yapılan kontrollerde annesiyle birlikte oturmadığının tespit edilmesi üzerine, konuttan çıkarılması yolunda tesis edilen işlemde hukuka aykırılık yoktur(ayim.1.d., 22.12.1992, E.927/421, K.1592). 5 yıllık bir süre için kendisine konut kiralama suretiyle konut tahsisi yapılan davacının, bu süre dolmadan garnizon içi atama görmesi nedeniyle sıra tahsisli olarak lojman sıralamasına alınması mümkün olmayıp, kalan süresini doldurmak üzere TSK. Konut Yönergesinin 12 nci maddesinde öngörülen koşullarda bir başka konutun (lojmanın) puana bakılmaksızın tahsisi gerekir(ayim.1.d., 9.3.1993, E.92/1110, K.93/179). Dışarıda lojman sırasında bekleyen puanı yeterli personel mevcutken; TSK. Konut Yönergesinin davada uygulama imkânı olmayan garnizon içi intibak ataması görenlerle ilgili hükmüne dayanılarak, konutta 5 yıllık oturma süresini dolduran
personelin tahliyesi yerine, müteakip yılın genel atamalarına kadar konutta oturmalarına devam izni verilmesi şeklindeki işlem, sebep unsuru yönünden hukuka aykırıdır(ayim.1.d., 4.5.1993, E.92/1355, K.93/433). TSK. Konut Yönergesinin 25 nci maddesi uyarınca konutta 5 yılını tamamlayan davacının oturduğu konutun yeniden kendisine tahsis edilebilmesi için, lojman puan sırasında yer alan kişilerden konuta geçmeyi istemeyenler çıkarıldıktan sonra yapılan ön puanlamadaki sıralaması, boş ve boşalması gereken konut sayısı içerisinde kaldığından, konuttan tahliyesine ilişkin işlem hukuka aykırıdır(ayim.1.d., 11.1.1994, E.1993/747, K.1994/97). Kara Kuvvetleri Komutanı tarafından takdir edilip ödüllendirilmekle beraber, ödül aldığı garnizondan sonra atandığı ilk garnizonda lojman başvurusunda bu durumunu bildirmeyip lojman puanına ilave yaptırmadan konuta giren davacının, beş yıl oturduktan sonra atandığı diğer garnizonda lojman başvurusu sırasında altı yıl önce aldığı ödülden dolayı (+ 10) ilave puan talebinde bulunması hüsniyet kurallarına aykırıdır.(ayim.1.d.,4.4.1995, E. 1994/1086, K. 1995/406) Lojman yönetim kurulu başkan vekili tarafından lojman sakinlerini rahatsız ettiği gerekçesiyle uyarı mahiyetinde noterden davacıya çekilen ihtarname bir idari işlem mahiyetinde bulunmadığından, bu konuda açılan davanın inceleme kabiliyeti yoktur.(ayim.1.d., 30.5.1995, E. 1995/575, K. 1995/571). TSK. Konut Yönergesinin 25. maddesi gereğince lojman önerisi ile ilgili tebligatın, ilgilinin bağlı olduğu komutanlık veya kuruma yapılması gerekli olduğundan, bağlı olduğu komutanlığa konut önerisi tahsis makamınca gönderilmesine rağmen yazışma tarihinde garnizon dışında görevli bulunması nedeniyle bu öneriden haberi bulunmayan davacının konuta girmeye istekli bulunmadığının kabulü ile boş konutun bir başka subaya tahsisinde hukuka aykırılık yoktur(ayim.1.d., 134.6.1995, E. 1995/106, K. 1995/675). 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanununun 21/b maddesinde belirtilen (malül olanlar) ibaresiyle, terörle mücadele sırasında yaralanıp sakat kalanlardan haklarında 5434 sayılı Kanun hükümleri uyarınca malülen emeklilik işlemleri yapılanlar kastedildiğinden; terörle mücadele sırasında vurularak yaralanan ancak Emekli
sayılmakla beraber, malülen emeklilik yerine sınıf değişikliği suretiyle göreve devam tercihini ortaya koyan davacı astsubaya belirtilen yasa uyarınca konut kira yardımı yapılması mümkün değildir.(ayim.1.d., 13.6.1995, E. 1994/1309, K. 1995/ 657). Kamu Konutları Yönetmeliğinin 9. Maddesi sıra tahsisli konutların tahsis şeklini düzenlerken TSK. Personelini bu düzenleme dışında bıraktığından; lojmanda oturma süresi dolan personele ön puanlama sistemine göre koşulları elverdiği takdirde, oturmakta olduğu konutun yeniden tahsis edilebileceğine ilişkin TSK. Konut Yönergesinin 25. Maddesinin Kamu Konutları kanunu ve Yönetmeliğine aykırı düşen bir yönü yoktur(ayim.1.d.,27.6.1995, E. 1995/137, K. 1995/724). Oturmaya elverişli bir konutu bulunduğu halde konut giriş beyannamesinde bu hususu belirtmeyen davacı subayın, TSK. Konut Yönergesinin ilgili hükümleri uyarınca konutta oturma şartlarını haiz olmadığı anlaşıldığından; oturduğu konuttan çıkarılması şeklinde tesis edilen işlem hukuka uygundur.(ayim.1.d., 21.10.1995, E. 1995/348, K. 1995/1000). Aynı garnizon içinde farklı konut tahsisi yetkisine sahip bir birliğe atanmakla birlikte, o atama yılı içinde oturduğu lojmanı iki ay içinde tahliye etmeyip müteakip yıl içinde konuta nakil talebinde (eşi atandığı birliğin konutlarına) bulunduğu gerekçesiyle bu istemi reddedilen davacı astsubay hakkında tesis edilen işlem, TSK. Konut Yönergesinin 22 ve 23. maddelerine aykırı olduğu gibi, davacının konut gibi bir sosyal haktan mahrum edilmesi sonucunu doğuran hukuka aykırılıkla sakatlanmıştır. (AYİM.1.D., 13.2.1996; E.1995/926, K.1996/131) Subay kontenjanında olmakla beraber, ihtiyaç olmadığı için yazılı taahhütname alınmak suretiyle şartlı olarak kendisine lojman tahsis edilen davacı astsubayın, aynı birliğe subay atanması nedeniyle TSK. Konut Yönergesinin 12. maddesi gereğince 30 gün içinde konutu boşaltması gerekli olup; bu yönde tesis edilen davalı idare işleminde hukuka aykırılık görülmemiştir.(ayim.1.d., 19.3.1996, E.1995/1007, K.1996/203) Terörle mücadele sırasında malül kalan davacı yedek subaya 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanunu'nun 21/b maddesi uyarınca kira yardımı gerekirken,
davalı idarece aksi yönde tesis edilen işlem hukuka aykırıdır.(ayim.1.d., 15.2.1998, E.1998/991, K.1998/1086)