ÜÇ BOYUTLU TASARIM UYGULAMASI Aşağıda izometrik perspektifi verilen parçanın A-A bakışı için verilen ayrıntılara da dikkat ederek katı modellemesini oluşturalım. Bu arada bir slayt gösterisi için gerekli slaytları da aşağıda verilecek açıklamalara göre çekelim ve otomatik slayt gösteri dosyasını da hazırlayalım. SLAYT HAZIRLAMA İLE İLGİLİ KOMUTLAR VE İŞLEVLERİ Slayt hazırlamak için aşağıdaki katı modelleme örneğinde görüleceği gibi işlemlerin aşamalarını izleyebilmek amacına yönelik olarak her aşamada slayt oluşturulacaktır. Slayt oluşturma ile ilgili komutların özeti aşağıdadır. Otomatik olarak arka arkaya çekilen slaytları göstermek için içinde aşağıda örnekleneceği gibi komutlar bulunan SCRIPT file NOTEPAD veya DOS EDİTÖRÜ (EDIT) ile yazılır. Otomatik işletim dosyaları.scr uzantılı olmalıdır. Konu sonunda NOTEPAD ile yazılmış dosyası da verilecektir. MSLIDE : Ekran görüntüsünün fotoğrafını çekerek slayt haline dönüştürür ve.sld uzantılı dosya oluşur. VSLIDE : Oluşturulan bir slaydı izlemek için bu komuttan sonra izlenecek slayt adı verilir.
DELAY RSCRIPT ESC tuşu RESUME SCRIPT : Otomatik slayt izleme dosyasında slaytlar arasında bekleme süresini yaklaşık olarak milisaniye cinsinden kurmayı girilen rakam sayesinde sağlar. : Yazılan otomatik işletim dosyası içinde en alt satır olup slaytları baştan bir döngü halinde yeniden gösterme emri anlamına gelir. :Bir slayt dosyasının otomatik gösterimi klavyede ESC tuşuna basılarak kesilebilir. : Otomatik gösterim dosyasının ESC ile kesildikten sonra kalınan dosyadan devam etmesi için kullanılan komuttur. : Hazırlanan otomatik slayt gösterim dosyasının çalıştırılması bu komut ile sağlanır. PERSPEKTİF GÖRÜNÜŞÜN DİREKT KATI MODELE DÖNÜŞTÜRÜLMESİ VE SLAYT UYGULAMASI İÇİN ÖNERİLEN İŞLEM SIRASI 1. Çizimin taban köşesini 0,0,0 WCS orijininde kabul ederek çizime başlayınız. 2. Tabanda bulunan 5x10x145 ölçülerindeki ayağı PLINE ile çiziniz. 3. Yüksekliği 5 birim olacak şekilde EXTRUDE ediniz. 4. Çizimin taban köşesini 0,0,0 WCS orijininde kabul ederek çizime başlayınız. 5. Tabanda bulunan 5x10x145 ölçülerindeki ayağı PLINE ile çiziniz. 6. Yüksekliği 5 birim olacak şekilde EXTRUDE ediniz. 7. 3DORBIT>PRESET PREVIEW>NE bakış istikametini kurunuz. 8. Görünüşten MSLIDE komutu ile A1 slaydını çekiniz. a1 9. Çizilen ayağın COPY ile 70 birim y eksenine doğru uzağa kopyasını alınız. 10. Görünüşten A2 slaydını MSLIDE komutu ile oluşturunuz. 11. HIDE komutunu kullanarak MSLIDE ile A3 slaydını çekiniz. a2 a3 12. UCS ile WCS sembolünüzü Z ekseninde 5 birim yukarıya alınız. HIDE komutundan sonra A4 slaydını çekiniz.
13. 125,40 merkez noktalı R90 bir çember CIRCLE çiziniz.sağ yarısını TRIM ile budayınız. 14. Bu konumda A5 slaydını çekiniz. a4 a5 15. Ana tabanı LINE ile tamamladıktan sonra PEDIT>Join ile PLINE haline getiriniz. 16. Aynı bakış açısından A6 slaydını oluşturunuz. a6 17. Bakış istikametinizi değiştirmeden EXTRUDE ile ana tabanı15 birim yükselterek katılaştırınız. 18. Aynı bakış açısından objelere HIDE uygulayarak A7 slaydını oluşturunuz.
19. Üç katı parçayı da UNION ile tek katı parçaya dönüştürünüz. 20. HIDE komutu ile görünmemesi gereken ayrıtları gizleyiniz. 21. Gizlenmiş konumda A8 slaydını çekiniz. a7 a8 22. UCS>Move ile Z istikametinde 20 koduna yani alt tabanın tam üstüne çıkarınız. 23. Bu bakış açısından A9 slaydını oluşturunuz. a9 24. PLAN komutu ile çalışma düzleminizi ekrana paralel konuma getiriniz. 25. Ana gövdenin üzerinde 2D olarak elipstik ve dairesel delikleri çizip A10 slaydını çekiniz. a10
26. Çapı 50 olan delik ile elipstik delik arasındaki 20 birim yükseklik oluşturan parçayı PEDIT edip EXTUDE ile yükseltiniz. 27. Bakış istikametini 3DORBIT>PRESET VIEWS>NE iken yaparak A11 slaydını çekiniz. a11 28. Aynı bakış istikametini koruyarak 40 birim yükseklikteki deliği yükseltip A12 slaydını çekiniz. a12 29. Resme HIDE konutunu uygulayarak 30 birim çapta delik oluşturacak solidin çıkarılması gerektiğini görünüz ve bu durumda A13 slaydını çekiniz. a13 30. 30 birim çaplı deliği oluşturmak için SBTRACT uygulayıp A14 slaydını çekiniz.
a14 31. Aynı bakış açısında elipstik deliği oluşturmak için PEDIT>JOIN yaptığınız delik elemanlarını 25 birim EXTRUDE ettikten sonra, içte deliği oluşturan solidi SUBTRACT edip çıkarınız. HIDE edilmiş görünüşün A15 adı ile slaydını çekiniz. a15 32. Bu ana kadar çizilen bütün objeleri UNION ile birleştirip RENDER edince aşağıdaki görünüş elde edilecektir. 33. Yukarıdaki son resimde Z ekseni istikametinde olan yanal tabanı çizmek için öncelikle UCS x-y eksenini yanal tabana yönlendirmek gerekmektedir. Bu işlemi aşağıdaki komut itlisi ile gerçekleştirebiliriz. Command: ucs Current ucs name: *NO NAME* Enter an option [New/Move/orthoGraphic/Prev/Restore/Save/Del/Apply/?/World] <World>: z Specify rotation angle about Z axis <90>: Command: UCS Current ucs name: *NO NAME* Enter an option [New/Move/orthoGraphic/Prev/Restore/Save/Del/Apply/?/World] <World>: x
Specify rotation angle about X axis <90>: Command: ucs Current ucs name: *NO NAME* Enter an option [New/Move/orthoGraphic/Prev/Restore/Save/Del/Apply/?/World] <World>: m Specify new origin point or [Zdepth]<0,0,0>: 0,0,5 34. PLAN komutu uygulanarak yanal yüzün tabanını aşağıdaki A16 slaydında olduğu gibi tamamlanmalıdır. Tabanda 38 birim çapındaki çemberin merkez koordinatlarının UCS ye göre 40,75 olacağını dikkatten kaçırmayınız. a16 35. PEDIT>JOIN ile birleştirilen yanal tabana Z ekseni istikametinde 8 birim kalınlık EXTRUDE edilerek kazandırılır ve A17 slaydı çekilerek aşağıdaki görünüş elde edilir. Izgaranın (grid) x-y düzlemine her zaman çakışık olacağını hatırlayınız. a17
36. Izgara UCS Z ekseni 8 birim öne çekilerek yanal tabanın yüzüne çekilip PLAN komutu uygulanarak yanal tabanın üzerindeki delikleri oluşturmak için uygun orijine çemberleri çizip A18 slaydını çekin. a18 37. Yanal yüzde çizilen çemberleri 42 birim EXTRUDE edip 20 birim çaplı silindiri SUBTRACT ediniz. Solidler için yüzey kalite çizgilerinin sayısını artırmamız gerekir. Bu işlem için ISOLINES sistem değişkeni kullanılır, varsayım değerini 16 değerine yükseltip, A19 slaydını oluşturunuz. 38. Verilen Perspektifte 10 birim kalınlığındaki son delikle elipstik delik arasındaki yamuk destek parçasını da çizerek çizimi tamamlayacağız. Önce UCS x-y eksenleri çalışmak istediğimiz düzleme yönlendirilir, çakıştırılır. Sonra R20 ve 38 birim çaplı kovanların quadrantlarını bir PLINE ile birleştiriniz. Solidler UNION ile birleştirme yapılınca sonuca etkisi olmayacağı için mevcut katıların içinden geçen, çizmek istediğimiz profilden daha geniş kapalı bir PLINE oluşturunuz. Aşağıdaki A20 slaydında oluşturulan PLINE seçili durumda bırakınız.
a20 39. Oluşturulan son PLINE açığa taşınarak, 10 birim kalınlık oluşturacak şekilde EXTRUDE edilmelidir. Daha sonra A21 slaydını çekiniz. a21 40. Yukarıdaki slaytta crosshatc sembolünün bulunduğu quadranta gelmesi gereken açıkta oluşturulan parçayı midpoint noktası ile örtüştürerek taşıyınız. A22 slaydını çekiniz. a22
41. Son slaytta uygun yere taşınan solid ile diğerlerini UNION ile tek solid haline getiriniz ve A23 slaydını çekiniz. Böylelikle parçamızın çizimi tamamlanmış olmaktadır. 42. Katı modelimizin yüzeyini RENDER ederek son imaj ile modelimizin çizimini tamamlayalım. a23 RENDER edilmiş makine parçasının farklı bakış açılarından görünüş örnekleri.
43. Katı modelimizin istenirse izometrik perspektif görünüşü üzerinde UCS ilgili düzlemlere sıra ile taşınarak, aşağıda örneklendiği gibi ölçülendirme de yapmak mümkün olacaktır.
Hidden ve Wireframe Perspektif Ölçülendirilmiş Görünüşler. 44. Yukarıda çizim anında çekilen slaytların otomatik olarak gösterilebilmesini sağlayan ve her slayt için yaklaşık 10 saniye bekletme yapan dosyanın açılan not defterine yazılım satırları aşağıdadır. Command:NOTEPAD File to edit : show.scr (Not defterinde yazılacak dosyaya verilen isimdir!) vslide a1 vslide a2 vslide a3 vslide a4 vslide a5 vslide a6 vslide a7 vslide a8 vslide a9 vslide a10 vslide a11
vslide a12 vslide a13 vslide a14 vslide a15 vslide a16 vslide a17 vslide a18 vslide a19 vslide a20 vslide a21 vslide a22 vslide a23 rscript