T.C. ANKARA VALĠLĠĞĠ SAĞLIK MÜDÜRLÜĞÜ Karar Tarihi: 25.06.2008 Karar Sayısı: 2008/4 ĠL UMUMĠ HIFZISSIHHA KURUL KARARI Ankara Ġl Umumi Hıfzıssıhha Kurulu 14.05.2008 tarihinde saat 14.00 de 1593 sayılı Umumi Hıfzıssıhha Kanununun 23. maddesine göre, Ankara Vali Yardımcısı Hakkı LOĞOĞLU baģkanlığında toplanarak gündemdeki konuları görüģmek suretiyle aģağıdaki kararları almıģtır. A- Hastane, Okul, Yurt vb. Toplu Yaşam Yerlerinde Leigonella Enfeksiyonunu Engellemeye Yönelik Tedbirler Leigonella enfeksiyonu, değiģik zamanlarda yurt, otel, tatil köyü ve hastane gibi yataklı kalıcı ve/veya geçici yaģam alanlarında, münferit veya salgın halinde, hastane kaynaklı Lejyoner Hastalığı veya seyahat iliģkili Lejyoner Hastalığı Ģeklinde görülebilmektedir. Leigonella cinsi bakteriler, doğal ortamı olan nehir, göl, çamur, termal veya kaynak suları rezervuarından su ile taģınarak havalandırma sistemi, soğutma sistemi, sıcak su tankları, su yumuģatma tankları, duģ baģlıkları, sıcak su muslukları ve sulu sıcak yüzeylere yerleģmektedir. Su tesisatındaki biofilm tabakasında ve hastanelerdeki solunum terapi ekipmanlarında bulunan Leigonella bakterileri suyun aerosolize olması ile doğal soluma yoluyla veya aspirasyon ile insana geçmektedir. 50 yaģ üzeri erkekler, sigara ve alkol kullananlar, steroid ve immunsupressif tedavi görenler (transplantasyon, malignite) ile diabetus mellitus ve KOAH hastalığı olanlar en riskli konağı oluģturmaktadır. Ġlimizde su güvenliğini temin çalıģmaları kapsamında, özellikle otel, kaplıca, hastane, okul ve yurt gibi toplu yaģam yerleri ile büyük iģ merkezlerinde bulunan su depoları, soğuk ve sıcak su tankları, havalandırma ve Ģebeke sistemlerinin de teknik ve hijyenik anlamda güvenli olması gerekmektedir. Hastane, otel, kaplıca, yurt, misafirhane, iģ merkezi ve okullardaki popülasyon dikkate alındığında, bu tür yerlerde bulunan hasta, çocuk, turist ve tüm çalıģanların risk grubuna dahil olduğu görülecektir. Leigonella Enfeksiyonunun oluģmasını engellemek için, Sağlık Bakanlığının 01.05.2001 tarih ve 2001/34 sayılı Seyahat ĠliĢkili Lejyoner Hastalığı Kontrol Programı Genelgesi göz önüne alınarak; Hastane, otel, kaplıca, yurt, misafirhane, iģ merkezi ve okul su depoları, soğuk ve sıcak su tankları, havalandırma ve dahili Ģebeke sistemlerinde çevresel sürveyans çalıģmaları yapılarak, Leigonella enfeksiyonunun oluģmasını engellemeye yönelik tedbirlerin alınmasında, toplum sağlığı açısından büyük fayda görülmektedir.. Bu nedenle; Ġl Sağlık Müdürlüğünce su sistemi risk değerlendirmesinin Ġl Sağlık Müdürlüğünce veya ilgili ve yetkili kurum, kuruluģ iģletme tarafından su sisteminden numune alınarak Leigonella araması Hastanelerin su sistemlerinde çevresel sürveyans çalıģmasının Toplum kaynaklı Leigonella Enfeksiyonu sürveyansı için hastanelerde özellikle göğüs hastalıkları, iç hastalıkları, enfeksiyon hastalıkları ve yoğun bakım kliniklerine pnömoni ön tanısı ile yatan hastalarda vaka sürveyans çalıģmasının 1
Hastanelerde yatan hastalarda sağlık hizmetleri iliģkili enfeksiyon (Pnömoni) geliģmesi durumunda bu hastalarda vaka sürveyans çalıģmasının Vaka tespit edilen yerlerde acil eylem kapsamında çevresel sürveyans için; Leigonella Hastalığının C Grubu Bildirimi Zorunlu Hastalıklar grubunda olması nedeniyle, tespit edilen vakaların 014 Formu ile Ġl Sağlık Müdürlüğüne bildirilmesine, Bildirim yapılan yerlerde Sağlık Müdürlüğü elemanlarınca çevresel sürveyans Numune alma kriterlerine uygun su numuneleri alınmasına, Sıcak su tanklarındaki suyun sıcaklığının 70 ºC ye çıkarılmasına, bu sıcaklığın en az 24 saat bu düzeyde tutularak bütün su çıkıģları, musluklar ve duģ baģlıklarının 30 dakika süre ile açılarak suyun akıtılmasına, bu Ģekilde musluktan akan suyun sıcaklığının en az 60 ºC olmasına, bu suyun kullanılmadan kanalizasyon sistemine deģarj edilmesine, Dahili Ģebekenin Ģok dezenfeksiyonunun bu amaçla klor kullanılması durumunda, sistemin her tarafında 12 saat boyunca klor konsantrasyonunun litrede 50 ppm düzeyinde veya sistemin her tarafında 24 saat boyunca klor konsantrasyonunun litrede 15 ppm düzeyinde tutulmasına, Ģok dezenfeksiyon için diğer dezenfektanların kullanılması durumunda kullanılan dezenfektanın kalıntı dozunun 10-20 katı dozla dezenfekte edilmesine, Ģok dezenfeksiyon iģlemi için kullanılan suyun hiç bir Ģekilde kullanılmadan kanalizasyon sistemine deģarj edilmesine, Su sisteminde bulunan ölü boģluk ile kireçlenme ve sedimentte birikme Leigonella Hastalığının geliģmesinde önemli rol oynamaktadır. Bu sebeple baģta hastaneler olmak üzere, otel, yurt, okul ve iģ merkezi gibi tüm toplu yaģam binalarının su sistemlerinin tekrar gözden geçirilmesine, Musluk ağzı filtre kullanılmamasına, varsa iptal edilmesine, duģ baģlıklarında oluģan kireç katmanlarının kireç çözücülerle çözündükten sonra temizlenmesine, Klima sisteminin kullanımının hemen durdurulmasına, Soğutma kulelerinin tümü ile boģaltılmasına, tortu ve kirliliğin uzaklaģtırılmasına, iç yüzeylerin temizlenerek dezenfekte edilmesine, Gerekli tamirat yapılmasına ve sediment birikimini önleyecek aparatlar takılmasına, Leigonella bakterisinin su sistemine yerleşerek, biofilm tabakası oluşturmasını engellemek için rutin uygulama olarak; Hastane, okul, yurt vb. toplu yaģam alanlarında; -Odaların boģ kaldığı her gün duģ ve musluklardan suyun 2-3 dakika akıtılmasına, musluk ve duģ baģlıklarının her hafta dezenfeksiyon ve temizliğinin musluk ve duģ baģlıklarının her ay kireçten arındırılmasına, seçilmiģ noktalardan her gün serbest klor veya amaca uygun dezenfektan düzeyinin ölçülmesine, -Sıcak su tanklarında; tankın tortu ve kireçten arındırılması ile dezenfeksiyonunun 3 ayda bir -Soğuk su tanklarında; serbest klor veya amaca uygun dezenfektan düzeyinin her gün ölçülmesine, tankın tortu ve kireçten arındırılması ile dezenfeksiyonunun 3 ayda bir -Ġç Ģebeke suyundan ehliyetli kiģilerce 3 ayda bir mikrobiyolojik, 6 ayda bir kimyasal analiz amaçlı numune alınmasına, -Su dağıtım sisteminde, 3 ayda bir fiziksel kontrol, yılda bir dezenfeksiyon -Soğutma kulesinde 3 ayda bir temizlik ve dezenfeksiyon 2
-Su yumuģatma tanklarında, temizlik ve dezenfeksiyonun üretici önerisi doğrultusunda üreticinin her hangi bir önerisi bulunmaması durumunda 3 ayda bir temizlik ve dezenfeksiyon -Bahçe sulama sistemleri ve fıskiyelerde, yılda bir temizlik ve dezenfeksiyon -Jakuzi ve sıcak su havuzlarında, her gün filtre ve kum filtresi geri yıkamasının -Jakuzi ve sıcak su havuzlarında her hafta dezenfeksiyon -Serbest klor veya amaca uygun dezenfektan düzeyinin günde 3 defa ölçülmesine, -Leigonellanın su sisteminden herhangi bir dezenfeksiyon metodu ile tamamen uzaklaģtırılması zor olduğundan, tüm iģlemlerin itina ile bir program dahilinde izlenmesi ve etkin bir Ģekilde uygulanması için, ilgili kurum, kuruluģ ve iģletmelerce konuyla ilgili bilgisi olan sorumlu bir personel atanmasına, -Personel sorumluluklarının ciddi bir Ģekilde tanımlanarak Ģüpheye meydan vermeyecek netlikte yazılı hale getirilmesine, düzenlemeler ve uygulamaların kompleks su sisteminin çalıģır durumda olduğu bütün saatlerde teknik personeller tarafından sürdürülmesinin sağlanmasına, -Vaka ve çevre sürveyans çalıģmalarının bizzat ilgili kurum, kuruluģ ve iģletmeler tarafından yapılmaması ve/veya yapılamaması durumunda temizlik, dezenfeksiyon ve sterilizasyon gibi iģ ve iģlemlerin, konuyla ilgili olarak hekim, mühendis, biyolog gibi personel istihdam etmiģ özel ve/veya tüzel kiģiliklerce bu tür özel ve/veya tüzel kiģiliklerin dezenfeksiyon ve sterilizasyon konusunda Sağlık Müdürlüğünden uygun görüģ veya yeterlilik belgesi almalarına, -Sağlık Müdürlüğünden uygun görüģ veya yeterlilik belgesi almamıģ kurum, kuruluģ, iģletme ve kiģilere, dezenfeksiyon veya sterilizasyon yaptırılmamasına, bunun yanında Sağlık Bakanlığından amaca uygun üretim veya ithal izni almamıģ kimyasalların kullanılmamasına, -Havuz, tank, depo, Ģebeke, sistem ile suyun Ģok ve rutin dezenfeksiyon ve sterilizasyon iģlemlerinde amaca uygun, Sağlık Bakanlığınca üretim veya ithal izni verilmiģ dezenfektan ve/veya sterilan kullanılmasına, -Bu konuda kullanılacak maddelerle ulusal veya uluslar arası alanda çalıģma yapılmıģ olmasına, bu çalıģmaların belgelendirilmesine, -AfiĢ, broģür ve benzeri eğitim araçları ile bu hastalık konusunda Ġl Sağlık Müdürlüğünce halkın bilgilendirilmesine, Bu hususların Ġl Sağlık Müdürlüğü tarafından değerlendirilmesinden sonra, hedef kurum, kuruluģ ve iģletmelere ayrı ayrı uygulama talimatı Ģeklinde genel emir niteliğinde yayınlanmasına, B-Ġl Tütün Kontrol Kurulu 5727 Sayılı Tütün Mamullerinin Zararlarının Önlenmesine Dair Kanunda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun 19.01.2008 tarih ve 26761 sayılı Resmi Gazetede yayımlanmıģ ve 19.05.2008 tarihinde yürürlüğe girmiģtir. Bunun yanında, Sağlık Bakanlığının 24.05.2007 tarih ve 11083 sayılı genelgesinde; Ġl Hıfzısıhha Meclisi kararı ile Ġl Tütün Kontrol Kurulu oluşturularak sigara ve diğer tütün mamulleri ile ilde yapılan ve yapılacak olan mücadelenin bu kurul koordinesinde yürütülmesi istenilmiģtir. Bu sebeple; Sigaranın insan sağlığına zararlı etkileri, dumansız çalıģma ortamlarının oluģturulmasının gereği ve önemi gibi konularda toplum bilincini artıracak önlemlerin alınması için; Ruh Sağlığı ve Sosyal Hastalıklar ġube Müdürlüğünden sorumlu Sağlık Müdür Yardımcısının baģkanlığında, Ruh Sağlığı ve Sosyal Hastalıklar ġube Müdürü ile Ġl Gençlik ve Spor Müdürlüğü, Ġl Çevre ve Orman Müdürlüğü, Ġl Emniyet Müdürlüğü, Ġl Milli Eğitim Müdürlüğü, Ġl Sosyal Hizmetler 3
Müdürlüğü, Ġl Tarım Müdürlüğü, Ġl Kültür ve Turizm Müdürlüğü, Ġl Müftülüğü, Ġl Özel Ġdaresi Genel Sekreterliği, Ankara Garnizon Komutanlığı, BüyükĢehir Belediye BaĢkanlığı, Çankaya, Altındağ, Mamak, Keçiören, Sincan, Etimesğut, GölbaĢı, Yenimahalle Belediye BaĢkanlıkları, Ankara Üniversitesi, Hacettepe Üniversitesi, Gazi Üniversitesi, BaĢkent Üniversitesi, GATA Komutanlığı, Atatürk Göğüs Hastalıkları E. ve A. Hastanesi, TAPDK, RTÜK, Sosyal Güvenlik Kurumu Ankara Bölge Müdürlüğü, Kredi ve Yurtlar Kurumu Ankara Bölge Müdürlüğü, Ankara Tabip Odası, Ankara Eczacı Odası, Ankara Eğitim ve AraĢtırma Hastanesi Akupunktur Merkezi, Ankara Basın Birliği, TOBB, TESK, Türk Eczacılar Birliği, Ankara Barosu, Sigarayla SavaĢanlar Vakfı, Türk Kanser AraĢtırma ve SavaĢ Kurumu, Pratisyen Hekimler Derneği, Halk Sağlığı Uzmanları Derneği, Türk HemĢireler Derneği, Türkiye Kızılay Derneği, Türkiye YeĢilay Derneği, Türk Psikologlar Derneği, Türk Toraks Derneği, Sigara ve Sağlık Ulusal Komitesi temsilcilerinin katılımıyla Ġl Tütün Kontrol Kurulu oluģturulmasına, Kurul koordinatörlüğünün, Ruh Sağlığı ve Sosyal Hastalıklar ġube Müdürlüğünden sorumlu sağlık müdür yardımcısı tarafından yürütülmesine, Kurulun sekretarya iģlemlerinin Ruh Sağlığı ve Sosyal Hastalıklar ġube Müdürlüğünce yürütülmesine, Kurulun toplanma ile karar alma usul ve esaslarının kurul tarafından belirlenmesine, Bundan sonra kurul üyelerinin artırılması veya azaltılmasına kurulun karar vermesine, Sağlık Bakanlığının 24.05.2007 tarih ve 11083 sayılı 2007/38 nolu Genelgesinde belirtilen görevlerin Ġl Sağlık Müdürlüğü Ruh Sağlığı ve Sosyal Hastalıklar ġube Müdürlüğü ve ilgili diğer Ģube müdürlüklerince yerine getirilmesine, öncelikle kamu kurum ve kuruluģları ile kamu görevi ifa eden kurumlarda ve iģ merkezlerinde sigaranın insan sağlığına etkileri, dumansız çalıģma ortamlarının sağlanıp sağlanmadığı ve mevzuat hükümlerine göre yapılması gereken uyarı ve önlemlerin yerine getirilip getirilmediği hususlarının Sağlık Müdürlüğü Gıda ve Çevre Kontrol ġube Müdürlüğü elamanlarınca denetlenmesine, Alınan bu kararlara uymayanlar hakkında Ġl Ġdaresi Kanunu, Kabahatler Kanunu ve Umumi Hıfzıssıhha Kanunu hükümlerine göre Ġl Sağlık Müdürlüğü ve Kaymakamlıklarca iģlem Oy birliğiyle karar verildi. Hakkı LOĞOĞLU Vali a. Vali Yardımcısı Güler BAYKARA Melih GÖKÇEK Uz. Dr. Mustafa AKSOY Ġl Özel Ġdare Gen. Sekreterliği B.ġehir Bel. BaĢkanı Sağlık Müdürü 4
Onur KAYA Tbp. Alb. Müjdat TAġ SavaĢ DEMĠREL Ġl Milli Eğitim Müdür Yrd. Garnizon Komutanlığı Ġl Emniyet Müdürlüğü AsayiĢ ġb. Md. Yrd. Nazım DUMAN Meltem YILMAZ Yasemin TURAN Ġl Tarım Müdürlüğü Ġl Çevre ve Orman Müdürlüğü Ġl Bayındırlık Md. lüğü Kimya Yük. Mühendisi. Çevre Mühendisi Çevre Mühendisi Baki ERDOĞAN Güler SĠNĠR R. Betül KARADENĠZ Ġl San. Ve Tic. Md. lüğü D.S.Ġ 5. Bölge Müdürlüğü Karayolları 4.Bölge Müd. ÇED AraĢ. Ve Uyg. Müh. ġ. Ġsmail AKKAġ Dr. M. Arzu YETKĠN Dr. Cemal GÜVERCĠN BüyükĢehir Bel. BaĢk. Ankara E.A.Hast. BaĢasistan Ankara Tabip Odası Üye Ecz. AyĢe SEZEN Ankara Ecz. Odası 5