AVRUPA BÝRLÝÐÝ'NÝN VERGÝLENDÝRME ALANINDAKÝ FISCALIS PROGRAMI VE TÜRKÝYE'NÝN KATILIMI
Maliye Bakanlığı Avrupa Birliği ve Dış İlişkiler Dairesi Başkanlığı AVRUPA BİRLİĞİ NİN VERGİLENDİRME ALANINDAKİ FISCALIS PROGRAMI VE TÜRKİYE NİN KATILIMI Nihal SAMSUN KARABACAK 1
Maliye Bakanlığı Avrupa Birliği ve Dış İlişkiler Dairesi Başkanlığı 05.12.1951 tarih ve 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa göre bu eserin bütün yayın, tercüme ve iktibas hakları, Maliye Bakanlığı Avrupa Birliği ve Dış İlişkiler Daire Başkanlığı na aittir. Bu kitabın tamamı ya da bir kısmı ilgili yasanın hükümlerine göre, izin olmaksızın çoğaltılamaz, yazılı, sözlü, görselişitsel kitle iletişim araçları yoluyla yayınlanamaz, depolanamaz, kaynak gösterilmeden alıntı yapılamaz. Yayının içeriğinden yazar sorumludur. Ankara, 2010 Tasarım: İvme 0312 210 67 01 2
İÇİNDEKİLER I. FISCALIS Programı Hakkında Genel Bilgi... 5 II. Türkiye nin FISCALIS Programı na Katılımı... 10 III. FISCALIS Faaliyetlerine Katılım ve Mali Kurallar... 12 Kaynakça...16 EK1: Fiscalis 2013 Programı Kapsamında (1 Nisan 2008 den bu yana) Katılım Sağlanan Faaliyetler... 17 EK2: Fiscalis 2010 Yılı Çalışma Programı... 20 EK3: Fiscalis 2013 Programı Kararı... 32 Türkiye Fiscalis Ekibi İrtibat Bilgileri... 45 Şekil 1: Fiscalis Programı Faaliyetlerine Katılım Durumu... 11 Avrupa Birliği nin Vergilendirme Alanındaki Fiscalis Programı Ve Türkiye nin Ka lımı 3
Maliye Bakanlığı Avrupa Birliği ve Dış İlişkiler Dairesi Başkanlığı Nihal SAMSUN KARABACAK YAZARIN ÖZGEÇMİŞİ 1976 yılında Kırklareli nde doğdu. 1999 yılında ODTÜ İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi İktisat Bölümünü bitirdi. 2001 yılının Şubat ayında Maliye Bakanlığı Avrupa Birliği ve Dış İlişkiler Başkanlığı nda AB Uzman Yardımcısı olarak göreve başladı. 2004 yılında Avrupa Ekonomik ve Parasal Birliği Çerçevesinde Üye ve Aday Ülkelerin Kamu Maliyesi ve Bütçelerinin Gözetimi başlıklı tez çalışması ile AB Uzmanlığı unvanına hak kazandı. Ankara Üniversitesi Avrupa Birliği EkonomiMaliye bölümündeki Yüksek Lisans çalışmasını, 2005 yılında Merkezi ve Doğu Avrupa Ülkelerine Yönelik Avrupa Birliği Mali Yardımları ve Türkiye başlıklı tez çalışması ile tamamladı. Ankara Üniversitesi Araştırma ve Uygulama Merkezi (ATAUM) tarafından düzenlenen Uluslararası İlişkiler Uzmanlık kursuna katılım sağladı ve kurs sonunda hazırladığı Tek Pazardan Tek Para Birimine: Avrupa Tek Pazarına Geçiş ve Maastricht Antlaşması başlıklı çalışması birincilik ödülüne layık görüldü. Bu süre zarfında, Mali Kontrol ve Mali ve Bütçesel Hükümler fasılları ile Fiscalis Programı na odaklandı ve AB bütçesi konusunda eğiticilerin eğitimi programını tamamladı. İyi derecede İngilizce bilen yazarın Avrupa Birliği ve Dış İlişkiler Dairesi Başkanlığı yayınlarına ve ebültenine katkılarının yanında yayınlanmış makaleleri bulunmaktadır. 4
I. FISCALIS Programı Hakkında Genel Bilgi Avrupa Birliği nin aday ülkelere yönelik katılım öncesi stratejisinin unsurlarından biri de, gerekli kriterleri karşılayan aday ülkelerin AB nin Program ve Ajanslarına katılmalarının sağlanmasıdır. Bu Programlardan biri de, vergilendirme alanındaki Fiscalis Programı dır. AB sınırları içerisindeki iç pazarın etkin işleyişinin sağlanmasında en önemli araçlardan biri vergilendirmedir. İç pazarda vergilendirme sisteminin işleyişi, özellikle de vergi kaçırma ve vergiden kaçınma ile mücadele, rekabetin bozulmasının önlenmesi ve idareler ile mükellefler üzerindeki yükün azaltılması açısından önem taşımaktadır. Buradan yola çıkarak, ulusal idareler arasında işbirliği, bilgi değişimi ve en iyi uygulamaların paylaşılmasını sağlamak amacıyla, vergilendirme alanında Fiscalis adı altında bir AB Programı oluşturulmuştur. Fiscalis Programı nın temelleri, dolaylı vergilendirme alanında çalışan kamu personelinin mesleki eğitimi için oluşturulan Mattheus programı ile atılmıştır. 1993 yılında başlayan bu program 1998 yılında ilk Fiscalis Programı nın başlamasına kadar geçen zamanda Üye Devletler arasında bilgi ve personel değişimini sağlamıştır. 19982002 yılları arasında yürürlükte olan ilk Fiscalis Programı, yine dolaylı vergilendirme alanında işbirliğine yönelik faaliyetlere katkı sağlamıştır. Bunun ardından, 20032007 yıllarını kapsayan Fiscalis 2007 Programı yürürlüğe girmiş ve kapsam genişletilerek, dolaylı vergilerin yanı sıra doğrudan vergilendirme ve sigorta primi vergileri alanlarında da faaliyetler yürütülmüştür. Tüm bu Programların iç pazarda vergilendirme sistemlerinin etkin işleyişine büyük katkı sağladığı konusunda hemfikir olan AB yetkilileri, programın devam etmesi yönünde karar almış ve şu an yürürlükte olan ve 1 Nisan 2008 31 Mart 2013 dönemini kapsayan Fiscalis 2013 Programı başlatılmıştır. Fiscalis 2013 Programına ilişkin 1482/2007/EC sayılı Karar, 15 Aralık 2007 tarihli AB Resmi Gazetesi nde yayımlanmıştır. Söz konusu Kararın tamamına Ek3 te yer verilmektedir. Avrupa Birliği nin Vergilendirme Alanındaki Fiscalis Programı Ve Türkiye nin Ka lımı Programın ana hedefleri, Özellikle KDV alanında vergi kaçakçılığı ile mücadele; AB bünyesinde en iyi idari prosedürlerin ve uygulamaların geliş rilmesi ve Ulusal vergi idareleri arasında bilgi değişiminin sağlanması olarak belirlenmiş r. 5
Maliye Bakanlığı Avrupa Birliği ve Dış İlişkiler Dairesi Başkanlığı Program, katılım öncesi stratejiden yararlanan aday ülkelere ve potansiyel aday ülkelere de açıktır. Halihazırda katılımcı ülkeler, 27 Üye Devletin yanı sıra Türkiye, Hırvatistan, Makedonya ve Sırbistan dır. Program Kapsamında Düzenlenen Faaliyetler Program faaliyetleri 4 ana başlık al nda gerçekleş rilmektedir: 1 2 3 4 Katma Değer Vergisi Özel Tüke m Vergisi (alkol ve tütün ürünleri, enerji ürünleri) Gelir ve sermaye üzerinden alınan vergiler Sigorta primleri üzerinden alınan vergiler 6 Program çerçevesinde düzenlenen etkinliklere sadece katılımcı ülkelerin vergilendirme alanında çalışan kamu görevlileri katılabilmektedir. Fiscalis Programı kapsamında yukarıda sayılan her bir ana başlık altında aşağıdaki türlerde faaliyetler gerçekleştirilmektedir: 1) Seminerler ve Çalıştaylar: Seminer ve çalıştaylar, ulusal idarelerde çalışan kamu görevlileri, Komisyon temsilcileri ve gerektiğinde diğer uzmanların katılımı ile, belirli konularda bilgi alışverişi için bir temel teşkil etmektedir. Seminerlerin sonucunda yürürlükteki AB müktesebatını geliştirmeyi veya değiştirmeyi, ya da idareler arası işbirliğini güçlendirmeyi sağlayacak tavsiyeler ortaya çıkabilmektedir. Çalıştaylar da aynı nitelikte olmakla birlikte seminerlere göre daha kısa sürmekte ve daha az katılımcı ile gerçekleşmektedir. Seminerler ve çalıştaylar AB müktesebatı ya da bunun uygulanması konusunda düzenlenmekte ve bu faaliyetlere her ülkeden belirli sayıda temsilci davet edilmektedir. Programın içeriğine göre bazılarına tüm katılımcı ülkeler, bazılarına ise yalnızca Üye Devletler katılım sağlamaktadır. Seminerlerde genellikle İngilizce, Fransızca, Almanca ve ev sahibi ülkenin dilinde simültane çeviri imkânı sağlanırken, çalıştaylar sadece İngilizce olarak yapılmaktadır. 2) Çalışma Ziyaretleri: Komisyon ve üye devletler, vergilendirme alanında çalışan kamu
görevlileri için çalışma ziyaretleri düzenlemektedir. Her bir ziyaret Fiscalis kapsamındaki belirli bir hedefe odaklanmaktadır. Çalışma ziyaretleri ülkedeki vergi sistemini tanıtmaya yönelik genel, veya sadece belirli bir konuya odaklanmış spesifik grup programları şeklinde olabileceği gibi, talep üzerine, bir ülkedeki belirli alanda uygulamayı öğrenmeye yönelik daha dar kapsamlı ve ihtiyaca özel hazırlanan ziyaretler şeklinde de düzenlenebilir. Çalışma ziyaretlerinin süresi değişmekle birlikte genellikle 510 gün arasında olmaktadır. Bir ülkenin ilgili yılda çalışma ziyareti düzenleyip düzenlemeyeceği veya ziyaretin konusu, süresi, vb. gibi bilgiler her yıl ilgili ülkenin tercihine göre belirlenmektedir. Çalışma ziyaretlerine, seminerler gibi her ülkeden belli sayıda kişinin katılımı söz konusu değildir, katılımcı sayısı ve katılımcı profili düzenleyen ülke tarafından belirlenmektedir. Ziyareti düzenleyen ev sahibi ülke, diğer ülkelerden iletilen başvuru formlarını incelemekte ve düzenlenen programla ilgisine göre başvuran kişiler arasından seçim yapmaktadır. Çalışma ziyaretleri genellikle İngilizce olmakla birlikte, bazı ülkeler programları kendi dillerinde yapabilmektedir. 3) Çok Taraflı Kontroller (Multilateral Controls): Katılımcı ülkelerden, biri üye devlet olan en az iki vergi idaresinin işbirliği ile gerçekleştirilen çok taraflı kontroller, üye devletlerdeki çok uluslu şirketlerin vergi denetiminin koordine edilmesi amacını taşımaktadır. Bu faaliyetlere üye ülkelerin yanı sıra, bu tür faaliyetlere imkan veren ikili veya çok taraflı anlaşma imzalamış olan aday ülkeler katılabilmektedir. Çok taraflı kontrollere ilişkin yasal dayanaklar, KDV için, 1798/2003 sayılı Konsey Tüzüğü, doğrudan vergiler için, 2004/56/AT sayılı Konsey Direktifi ile değişikliğe uğrayan 77/799/AET sayılı Direktif, ÖTV için 2073/2004 sayılı Konsey Direktifi ve 25/01/1988 tarihli karşılıklı idari işbirliği hakkında OECD Anlaşması ve OECD model anlaşmanın 26 ncı maddesi uyarınca imzalanan ikili anlaşmalardır. Ülkemiz henüz Fiscalis kapsamında bu tür bir faaliyete katılım sağlamamıştır. 4) İletişim ve Bilgi Değişim Sistemleri: Bu başlık altında, Komisyon ve katılımcı ülkeler, CCN/CSI (Common Communications Network)/(Common Systems Interface) 1, VIES (VAT Information Exchange System), EMCS (Excise Movement and Control System) gibi bilgi ve iletişim sistemlerini işlevsel hale getirmek için gerekli çalışmaları yürütmektedir. Bu sistemlerin altyapısı, KDV ve ÖTV sistemlerinin uygulanması ve özellikle idarelerin etkinliğinin sağlanması 1 CCN/CSI ağları, vergilendirme ve gümrükler alanında yetkili kurumlar arasındaki tüm işlemlerin elektronik araçlarla gerçekleştirilmesini sağlamak üzere AB tarafından geliştirilen ortak bir platformdur. 7 Avrupa Birliği nin Vergilendirme Alanındaki Fiscalis Programı Ve Türkiye nin Ka lımı
Maliye Bakanlığı Avrupa Birliği ve Dış İlişkiler Dairesi Başkanlığı açısından büyük önem taşımaktadır. Bu sistemler, üyelikle birlikte işler hale geldiğinden, ülkemiz henüz katılım sağlamamakla birlikte, bu sistemlerin üyelikten önce kurulması gerekmektedir. 5) Eğitim Faaliyetleri: Program kapsamında, ulusal alanda çalışan kamu görevlileri için ortak eğitim sistemi oluşturulması ve üye ülkelerin birinde çalışan görevlilerin diğerlerinin eğitim faaliyetlerine katılabilmesi ve ortak araçlar geliştirilmesi ile doküman paylaşımı amaçlanmaktadır. Bu alanda ayrıca, elektronik öğrenim modülleri de geliştirilmektedir. Eğitim faaliyetleri, Fiscalis kapsamında yeni başlayan bir uygulama olup, genellikle elektronik ortamda AB müktesebatının uygulanmasına yönelik konuları içerdiğinden, ülkemizden henüz katılım sağlanmamaktadır. 6) Proje Grupları Proje grupları, belirli bir takım sonuçlara yönelik olarak, önceden belirlenmiş spesifik hedefler doğrultusunda sınırlı sayıda katılımcıdan oluşmaktadır. İlgili alanda en iyi olan ülkelerden gelen katılımcılar, belirli bir süre faaliyet göstermekte ve proje grubu süresinde çok sayıda toplantı düzenlemektedir. Proje grubu toplantıları İngilizce olarak yapılmaktadır. 7) Diğer Faaliyetler: Bunların dışında, Fiscalis yönetimine ilişkin koordinasyon toplantıları gibi faaliyetler gerçekleştirilmekte ve bu toplantılara katılımcı ülkelerin Fiscalis ekiplerinden bir temsilci davet edilmektedir. İngilizce olarak gerçekleştirilen bu faaliyetlere Ulusal Fiscalis Koordinatörlüğünü yürüten Maliye Bakanlığı Avrupa Birliği ve Dış İlişkiler Dairesi Başkanlığı katılım sağlamaktadır. 8
Program faaliyetleri sonucunda, Vergilendirme ve vergi dene mi alanlarında AB mükteseba nın uygulanması hakkında ortak bir standardın yakalanması, Üye ülkeler arasında etkin, verimli ve kapsamlı bir işbirliği ortamı oluşturulması, Hem idarenin hem de mükelleflerin ih yaçlarını dikkate alan iyi uygulamaların geliş rilmesi ve yaygınlaş rılması ve Aday ülkelerin ka lım sürecinde AB mükteseba na uyumu ve idari kapasitesinin geliş rilmesi için gerekli ih yaçlarının karşılanması sağlanmaktadır. Fiscalis Programı bugüne kadar katılımcı ülkelerin vergilendirme alanındaki idareleri ve kamu personeli arasında, özellikle iletişim ve bilgi değişim sistemlerini kullanmak suretiyle, işbirliğini artırarak temel amacına ulaşmıştır. Bunun yanı sıra, Fiscalis bünyesinde düzenlenen seminer, proje grubu, çalıştay, çalışma ziyareti ve çok taraflı kontrollere katılım, aynı alanda çalışan kamu personeli arasında bir ağ oluşmasına katkıda bulunmuştur. Program kapsamında en fazla faaliyet KDV ve ÖTV alanlarında gerçekleşmektedir. Doğrudan vergilendirme alanındaki faaliyetler nispeten daha az gerçekleşmiş olup, ilerleyen zamanlarda artması beklenmektedir. Sigorta primlerinin vergilendirmesi alanında ise, katılımcı ülkelerden talep gelmediği için henüz bir faaliyet düzenlenmemiştir. Fiscalis 2013 kapsamında Avrupa Komisyonu tarafından her yıl spesifik hedefler belirlenmekte ve Üye Devletlerin onayına sunulmaktadır. 2010 yılına ilişkin taslak Yıllık Çalışma Programı nda yer alan başlıklar ve kapsadığı alanlara aşağıda yer verilmektedir. 2010 Çalışma Programının tamamı Ek2 de yer almaktadır. Bu çerçevede 2010 yılında aşağıdaki konularda faaliyetler düzenlenmektedir: 1 Dolandırıcılıkla mücadele, gönüllü mükellef uyumu ve evergi dairesi stratejisi; 2 Vergi idareleri arasında idari işbirliği, çok taraflı kontroller ve İletişim ve Bilgi Değişimi Sistemleri, 3 AB müktesebatının doğru bir şekilde uygulanması, diğer ülkelerin vergi idarelerinin mevzuat ve çalışma prosedürleri hakkında bilgi edinilmesi ve konuyla ilgili uluslararası gelişmelerin takibi, Avrupa Birliği nin Vergilendirme Alanındaki Fiscalis Programı Ve Türkiye nin Ka lımı 9
Maliye Bakanlığı Avrupa Birliği ve Dış İlişkiler Dairesi Başkanlığı 10 4 Vergi mükelleflerinin tanımlanması, denetim teknikleri, risk yönetimi, vergi tahsilatı, 5 Sigorta primlerinin vergilendirilmesi alanında Üye Devletler arasında işbirliğinin geliştirilmesi, 6 Programa katılan aday ve potansiyel aday ülkelerin katılım sürecinde vergilendirme alanındaki müktesebata uyum ve idari kapasitelerinin artırılması için gerekli önlemlerin alınması, 7 Program yönetimi, ortak eğitim programları ve iletişim ve bilgi paylaşımı. II. Türkiye nin FISCALIS Programı na Katılımı Türkiye, katılım öncesi stratejiden yararlanan bir aday ülke olarak, Fiscalis Programı na 2003 yılından bu yana katılmaktadır. Türkiye nin Fiscalis 2007 Programı na katılımına dair Mutabakat Zabtı 2003/5797 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile onaylanmış ve 04.07.2003 tarih ve 25158 sayılı Resmi Gazete de yayımlanmıştır. Fiscalis 2013 Programı nın, önceki programla aynı nitelikte olması sebebiyle, Ülkemiz ile Avrupa Komisyonu arasında varılan mutabakat sonucunda, Fiscalis 2013 Programına da aynı koşullar altında katılım sağlanması kararlaştırılmıştır. Bu nedenle, söz konusu programa katılıma ilişkin olarak ayrıca bir Mutabakat Zaptı imzalanmamış olup, 2003 yılına ait söz konusu belge geçerliliğini korumaktadır. Fiscalis 2013 Programı, 1 Nisan 2008 itibariyle başlamıştır. Programın yürütülmesi için Maliye Bakanlığı Avrupa Birliği ve Dış İlişkiler Dairesi Başkanlığı nda bir Fiscalis Ekibi görev yapmaktadır. Fiscalis Ekibinin başında, Fiscalis Ulusal Koordinatörü olarak belirlenen AB ve Dış İlişkiler Dairesi Başkanı yer almaktadır. Fiscalis Koordinatörü, Programın Avrupa Birliği kurallarına göre yürütülmesinden, faaliyetlerine ilgili temsilcilerin katılmasından ve bu kişilere Fiscalis bütçesinden ödeme yapılmasından, ayrıca Avrupa Komisyonuna yıllık olarak faaliyet raporu, mali rapor, çalışma ziyaretleri raporu, değerlendirme raporları ve talep edilen diğer bilgi ve belgelerin sunulmasından sorumludur. Fiscalis Programı bünyesinde düzenlenen faaliyetlere katılımın masrafları, her yıl Avrupa Komisyonu ile birlikte belirlenen ve tamamı Maliye Bakanlığı Avrupa Birliği ve Dış İlişkiler Dairesi Başkanlığı bütçesinden ödenen yıllık katkı payından karşılanmaktadır 2. Fiscalis Programı kapsamında 2003 yılından bu yana düzenlenen faaliyetlere Maliye Bakanlığı nın ilgili Birimlerinin personeli tarafından katılım sağlanmaktadır. Bugüne kadar, seminer, çalıştay, proje grubu, 2 Mutabakat Zap nda yıllık katkı payının 99.000 Avro olduğu, ancak iki tara n aralarında anlaşması halinde belirlenen miktarın ya rılabileceği belir lmektedir. Ya rılan katkı payının %7 si idari masraf olarak Komisyon tara ndan kesilmektedir.
koordinasyon toplantısı ve çalışma ziyaretlerine yaklaşık 200 temsilci katılım sağlamıştır. Türkiye ayrıca, Program bünyesinde kurulan ve 8 katılımcı ülkeden oluşan Ödeme Kaydedici Cihazlar (cash registers) proje grubunda da Maliye Bakanlığı tarafından temsil edilmiştir. Bugüne kadar katılım sağlanan faaliyetler ve katılımcı sayısı yıl bazında Şekil 1 de yer almaktadır. Şekil 1: Fiscalis Programı Faaliyetlerine Katılım Durumu (Yıllık1 Nisan31 Mart Dönemleri İtibariyle) Avrupa Birliği nin Vergilendirme Alanındaki Fiscalis Programı Ve Türkiye nin Ka lımı Fiscalis 2013 Programı kapsamında Maliye Bakanlığı özellikle KDV, ÖTV, vergi denetimi ve edenetim, transfer fiyatlandırma, vergi dolandırıcılığı ile mücadele, ikili anlaşmalar ve karşılıklı bilgi değişimi ve işbirliği konularında düzenlenen faaliyetlere katılım sağlamaktadır. Bu şekilde, AB nin vergilendirme alanındaki müktesebatı ve diğer katılımcı ülkelerin uygulamaları hakkında bilgi birikimi oluşturulmaktadır. Ülkemiz ayrıca, 2008 ve 2009 yıllarında Ankara da iki Fiscalis çalışma ziyaretine ev sahipliği yapmıştır. Çalışma ziyaretlerinin ilki 2024 Ekim 2008 tarihlerinde gerçekleştirilmiş; çeşitli AB ülkelerinden gelen ve vergilendirme alanında çalışan 10 temsilci ülkemizdeki vergilendirme sistemi hakkında ayrıntılı olarak bilgilendirilmiştir. Söz konusu ziyaretlerin ikincisi ise 59 Ekim 2009 tarihlerinde gerçekleştirilmiş ve çeşitli AB ülkelerinden gelen ve vergilendirme alanında çalışan toplam 16 temsilciye geniş kapsamlı bir eğitim verilmiştir. Ankara da gerçekleşen her iki programda da, aşağıdaki başlıklarda sunumlar yapılmış, ayrıca bir vergi dairesi ile birlikte 11
Maliye Bakanlığı Avrupa Birliği ve Dış İlişkiler Dairesi Başkanlığı katılımcıların çalıştığı alanlarda Gelir İdaresi Başkanlığı nın ilgili birimleri ziyaret edilmiştir. Türkiye deki temel ekonomik aktörler Türk vergi sisteminin kurumsal ve yasal çerçevesi Vergilendirme alanında stratejik planlama Vergilendirme alanında karşılıklı yardım mekanizmaları Katma Değer Vergisi, Özel Tüketim Vergisi Kurumlar Vergisi, Transfer Fiyatlandırma, Gelir Vergisi Vergi Denetimi, edenetim Bu programlar ile, AB ye üye ve aday diğer ülkelerin ülkemizdeki vergi sistemi ve uygulanması hakkında bilgi sahibi olması ve burada aynı konularda çalışan meslektaşları ile bir araya gelmek suretiyle bilgi ve deneyimlerinin paylaşılması sağlanmaktadır. Fiscalis Programı ndan etkin bir şekilde yararlanılması, Avrupa Birliği ile yürütülen müzakere sürecinde vergilendirme faslında yürütülen çalışmaları da desteklemektedir. Fiscalis 2013 Programının başladığı 1 Nisan 2008 tarihinden bu yana katılım sağlanan faaliyetin konuları Ek 1 de yer almaktadır. III. FISCALIS Faaliyetlerine Katılım ve Mali Kurallar Fiscalis Programı kapsamında düzenlenen faaliyetler, doğrudan Fiscalis koordinatörlerine bildirilmekte ve iletilen davet yazısında faaliyetin tarihi, yeri, konusu, gündemi, katılımcı profili ve sayısı ile mali kurallara ilişkin bilgiler yer almaktadır. Bu çerçevede, herhangi bir faaliyete katılımın öngörülmesi durumunda, katılımcıların isim, unvan, irtibat bilgileri ve uçuş bilgilerinin katılımcılar tarafından değil, doğrudan Fiscalis koordinatörleri tarafından ev sahibi ülkenin koordinatörüne ve Avrupa Komisyonuna iletilmesi gerekmektedir. Fiscalis 2013 Programı kapsamındaki faaliyetlere katılımın tüm masrafı (uçak bileti, otel, günlük harcırah vb.) Avrupa Birliği kuralları doğrultusunda Fiscalis bütçesinden karşılanmaktadır. Avrupa Sayıştayı ve Avrupa Komisyonu, bu hesaplar üzerinde denetim yapma yetkisine sahiptir. Aşağıda daha ayrıntılı anlatılan Fiscalis mali kuralları çerçevesinde, katılım masrafları için ulusal bütçeden bir hiçbir ödeme yapılmamaktadır. Ayrıca, katılımcıya önceden bir avans ödemesi yapılmamakta, faaliyet dönüşünde gerekli belgelerin ibrazı sonucu geri ödeme yapılmaktadır. 12
Fiscalis Programı çerçevesinde gerçekleştirilen faaliyetlere katılım sağlayacak olan temsilci, faaliyet dönüşünde geri ödenmek üzere, gidişdönüş ulaşım biletlerini kendi temin etmelidir. Bu çerçevede, genel ilke olarak, en uygun ve maliyet açısından en ekonomik seyahat şeklini tercih etmelidir. Faaliyet dönüşünde gerekli faturalar ibraz edildikten sonra Avrupa Birliği Fiscalis Programı kurallarına uygun olarak hazırlanmış bilgisayar programında katılım masrafı hesaplanmakta ve katılımcıya Avro cinsinden geri ödenmektedir. Faaliyete ilişkin masrafların Avro ya çevrilmesinde Avrupa Merkez Bankası tarafından yayınlanan aylık kurların dikkate alınması zorunludur. Faaliyet sonrasında geri ödeme için gerekli belgeler (tamamı orijinal olmalıdır): Otel faturası Uçak bile faturası Uçak bile Uçak biniş kartları Havaalanına gidişdönüş toplu taşıma aracı biletleri (ör. Havaş vb.) Faaliye n havaalanı olmayan bir şehirde gerçekleşmesi veya birden fazla şehirde gerçekleşmesi durumunda şehirlerarası tren/otobüs biletleri Yazılı beyan (otel fiya na kahval nın dahil olup olmadığı ve herhangi bir öğünün ev sahibi ülke tara ndan ücretsiz olarak sağlanıp sağlanmadığına ilişkin) İs snai durumlarda havaalanına gidişdönüş taksi veya shu le faturası (uçağın kalkış ve varış saatlerinin çok erken/geç olması durumu) Vize alınmasını gerek ren hallerde vize için ödenen ücre gösteren makbuz/belge Avrupa Birliği nin Vergilendirme Alanındaki Fiscalis Programı Ve Türkiye nin Ka lımı 13
Maliye Bakanlığı Avrupa Birliği ve Dış İlişkiler Dairesi Başkanlığı Geri Ödemenin Hesaplanmasına Konu Olan Bileşenler ve Bunlara İlişkin Kurallar: Fiscalis Programı katılımcılarına yapılan geri ödeme üç unsurdan oluşmaktadır. Bunlar; günlük harcırah, seyahat masrafları ve konaklama masraflarıdır. a. Günlük Harcırah Fiscalis Programı kapsamında her ülkeye ilişkin harcırah miktarları farklıdır. Harcırah miktarı, gün bazında değil, gidişdönüş saatleri arasında geçen süreye göre otomatik olarak bilgisayarda hesaplanmaktadır. Günlük harcırah, kahvaltı, öğle yemeği, akşam yemeği, şehir içi ulaşımı ve bunun gibi diğer harcamaları kapsamaktadır. Katılımcıların, bu harcamalara ilişkin herhangi bir belge sunmaları gerekmemektedir. Otelin gecelik fiyatına kahvaltının da dahil olması veya bazı öğünlerin ev sahibi ülke tarafından ücretsiz olarak sağlanması durumunda günlük harcırahta bazı kesintiler yapılacaktır. Katılımcıların, faaliyet dönüşünde otel fiyatına kahvaltının dahil olup olmadığı ve ev sahibi ülke tarafından herhangi bir öğünün ücretsiz olarak sağlanıp sağlanmadığı konusunda Fiscalis Koordinatörü nü bilgilendirmesi zorunludur. Bunun için katılımcının yazılı beyan formunu imzalayarak iletmesi gerekmektedir. b. Seyahat Masrafları Seyahat için en uygun ve en ekonomik ulaşım şekli tercih edilmelidir. Havayoluyla seyahat; Uçuş süresi (tek bir uçuş için) dört saate kadar ise, olabilecek en düşük fiyatta, ekonomi sınıfında, Uçuş süresi (tek bir uçuş için) dört saat ve daha fazla ise veya doktor tarafından belgelenen fiziksel bir ihtiyaç olması durumunda, olabilecek en düşük fiyatta, businessclass ta yapılabilmektedir. Hem kendi ülkemizde hem de seyahat edilen ülkede havaalanına gidişgeliş için uygun ve elverişli olan her durumda toplu taşıma veya ortak ulaşım tercih edilmelidir. Bunların geri ödenmesi için bu seyahatlerin bilet veya fatura ile belgelendirilmesi gerekmektedir. Taksi ve shuttle masrafları ancak istisnai durumlarda geri 14
ödenmektedir. Bunun için de mutlaka makbuz ibraz edilmelidir. Şehir içi ulaşım masrafları, bir yerleşim birimi içerisindeki, (ör. otel ile etkinliğin gerçekleştirileceği yer arasındaki) ulaşıma ilişkin masraflardır. Bu masraflar, günlük harcırah kapsamında kabul edilmekte, ayrıca geri ödenmemektedir. Program aynı ülkede iki ayrı şehirde gerçekleştiriliyorsa, bu iki şehir arasındaki seyahat için de bilet üzerindeki fiyat iade edilebilmektedir. Seyahat koşullarının hafta sonunda da konaklamayı gerektirmesi halinde ilave günlük harcırah ve konaklama, en ekonomik maliyet şartının sağlanması durumunda ödenebilmektedir. Katılımcının kendi isteğiyle seyahatini uzatması durumunda, günlük harcırah hesaplamasına esas olan gidişdönüş saatleri en az maliyetli alternatife göre belirlenir. c. Konaklama Otel rezervasyonu, aksi belirtilmediği takdirde, katılımcı adına ev sahibi ülke tarafından yapılmaktadır. Bu çerçevede, katılımcının gidiş dönüş gün ve saatlerini başvuru esnasında doğru şekilde iletmesi önem taşımaktadır. Bazı durumlarda katılımcıların otel için ayrı bir form doldurup iletmeleri istenebilmektedir. Katılımcıya konaklama masrafları her bir ülke için belirlenmiş olan azami miktara göre geri ödenmektedir. Katılımcı, otelden ayrılırken ödemesini yapmakta, gecelik oda ücreti faaliyet dönüşü kendisine geri ödenmektedir (telefon, minibar, vs. katılımcıya aittir). Bunun için de mutlaka otel faturası ibraz edilmelidir. Bazı durumlarda, faaliyetin ilk gün öğleden sonra başlaması veya son gün öğlen bitmesi halinde, katılımcıların seyahat ve kalış sürelerini buna göre belirlemeleri istenmektedir. Fiscalis faaliyetlerine katılımın ardından bu belgelerle birlikte Fiscalis Koordinatörlüğüne sunulan toplantı notları ve değerlendirmeler, Programın faydalarının ölçülebilmesini sağlamakta ve Avrupa Komisyonu na sunulan yıllık raporların hazırlanmasına katkı sağlamaktadır. Avrupa Birliği nin Vergilendirme Alanındaki Fiscalis Programı Ve Türkiye nin Ka lımı 15
Maliye Bakanlığı Avrupa Birliği ve Dış İlişkiler Dairesi Başkanlığı Kaynakça: Commission of the European Communities, Report from the Commission to the European Parliament and the Council, Final Evaluation of the Fiscalis Programme 20032007, Brussels, 9.10.2008, COM(2008) 623. final Decision No 1482/2007/EC of the European Parliament and of the Council of 11 December 2007 establishing a Community programme to improve the operation of taxation systems in the internal market, Official Journal of the European Union, 15.12.2007, L 330 European Commission, DirectorateGeneral for Taxation and Customs Union, Draft Annual Work Programme 2010, Brussels, TAXUD/A2/NP/D(2009) European Commission, DirectorateGeneral for Taxation and Customs Union, Participating in Customs and Fiscalis Cooperation Programmes 2013, Brussels, 2009 European Commission, DirectorateGeneral for Taxation and Customs Union, Fiscalis Programme, <http://ec.europa.eu/ Fiscalis> Fiscalis Koordinatörler Toplantılarında Yapılan Sunumlar 16
EK1: Fiscalis 2013 Programı Kapsamında (1 Nisan 2008 den bu yana) Katılım Sağlanan Faaliyetler 67 Mayıs 2008, Malta, edenetim Çalıştayı 1920 Mayıs 2008, Çek Cumhuriyeti, Fiscalis Çalışma Ziyaretleri Koordinasyon Toplantısı 1012 Haziran 2008, Finlandiya, Doğrudan Vergilendirme Alanında Karşılıklı Yardım ve Bilgi Değişimi Semineri 2627 Haziran 2008, Hırvatistan, İkili Anlaşmalar Prosedürleri Semineri 812 Eylül 2008, Finlandiya Çalışma Ziyareti (KDV) 1519 Eylül 2008, Finlandiya Çalışma Ziyareti (ÖTV) 1719 Eylül 2008, İsveç, Elektronik KDV İadesi Prosedürleri Semineri 29 Eylül8 Ekim 2008, Lüksemburg Çalışma Ziyareti 79 Ekim 2008, Macaristan, EMCS Semineri 1324 Ekim 2008, Belçika Çalışma Ziyareti 1416 Ekim 2008, Polonya, Alkol ve Alkollü İçecekler Üreten KOBİ lere Yönelik ÖTV Hükümleri Semineri 2931 Ekim 2008, Avusturya, Çok Taraflı Kontroller Platformu Semineri 37 Kasım 2008, Portekiz Çalışma Ziyareti 37 Kasım 2008, Çek Cumhuriyeti Çalışma Ziyareti (KDV) 1014 Kasım 2008, Danimarka Çalışma Ziyareti 14 Kasım 2008, Brüksel, Fiscalis 2013 3. Komite Toplantısı 18 Aralık 2008, Brüksel, Gümrükler ve Vergilendirme AB İletişim Ağı 4. Toplantısı 23 Ocak 2009, Hollanda, KDV Dolandırıcılığı ile Mücadele Semineri 26 Şubat 2009, İtalya Çalışma Ziyareti (ÖTV) 34 Şubat 2009, İtalya, Gümrükler ve Vergilendirme Konularında AB İletişim Ağı Çalıştayı 1920 Şubat 2009, Belçika, Program Koordinatörleri için Çalıştaylar Avrupa Birliği nin Vergilendirme Alanındaki Fiscalis Programı Ve Türkiye nin Ka lımı 17
Maliye Bakanlığı Avrupa Birliği ve Dış İlişkiler Dairesi Başkanlığı 18 2 Nisan 2009, Brüksel, Fiscalis 2013 4. Komite Toplantısı 6 8 Nisan 2009, İtalya, Doğrudan Vergilendirme Alanında Karşılıklı Yardım ve Bilgi Değişimi Semineri 2 11 12 Mayıs 2009, Hırvatistan, Fiscalis Çalışma Ziyaretleri Koordinasyon Toplantısı 1115 Mayıs, Slovenya, Çalışma Ziyareti (ÖTV) 1314 Mayıs 2009, Lüksemburg, Edenetim Alanında İşbirliği Çalıştayı 28 29 Mayıs 2009, Yunanistan, Tütün Vergilendirme Politikasının Genel Sağlık Üzerindeki Etkisi Semineri 8 Haziran 2009, Brüksel, Gümrükler ve Vergilendirme AB İletişim Ağı 5. Toplantısı 911 Haziran 2009, Finlandiya, KDV den Kaçınmayla Mücadele Semineri 2428 Ağustos 2009, Danimarka, Çalışma Ziyareti (Transfer Fiyatlandırma) 711 Eylül 2009, Finlandiya, Çalışma Ziyareti (KDV ve Gelir Vergisi) 2425 Eylül 2009, Hırvatistan, Transfer Fiyatlandırma Semineri 29 Eylül1 Ekim 2009, Norveç, Vergi İnceleme Yetkilileri Toplantısı 59 Ekim 2009, Polonya Çalışma Ziyareti (Risk Analizi) 59 Ekim 2009, İsveç, Çalışma Ziyareti (Vergi Tahsilatı) 515 Ekim 2009, Belçika, Çalışma Ziyareti (Fransızca KDV ve Doğrudan Vergilendirme) 2630 Ekim 2009, Danimarka, Çalışma Ziyareti (KDV ve gelir kontrolü) 2325 Kasım 2009, Hollanda, Efaturaların denetimi Çalıştayı 2327 Kasım 2009, Hollanda, Çalışma Ziyareti (Transfer Fiyatlandırma) 2527 Kasım 2009, İsveç, Merkezi İrtibat Ofisleri Semineri 30 Kasım2 Aralık 2009, İtalya, KDV Semineri 810 Aralık 2009, Fransa, Eticar et İşlemlerinin Vergi Denetimi Semineri
35 Mart 2010, Romanya, KDV Semineri 8 Mart 2010, Belçika, Fiscalis 2013 Komite Toplantısı 1519 Mart 2010, Polonya, Çalışma Ziyareti (Vergi Dolandırıcılığı ile Mücadele) 7 Mayıs 2010, Belçika, Fiscalis 2013 Komite Toplantısı 1718 Mayıs 2010, İrlanda, Transfer Fiyatlandırma Semineri 2526 Mayıs 2010, İsveç, Fiscalis Çalışma Ziyaretleri Koordinasyon Toplantısı 23 Haziran 2010, Estonya, Edenetim temas kişileri Çalıştayı 910 Haziran 2010, İrlanda, Mükellef Uyumu Kapsamında Risk Yönetimi Toplantısı 1718 Haziran 2010, Hırvatistan, Fiscalis Yıllık Çalışma Programı Çalıştayı 2729 Eylül 2010, Yunanistan, ÖTV ye Tabi Malların Bandrol ile İzlenmesi Semineri 30 Eylül8 Ekim 2010, İsveç, Çalışma Ziyareti (KDV) 48 Ekim 2010, Danimarka, Çalışma Ziyareti (ÖTV) 48 Ekim 2010, Çek Cumhuriyeti, Çalışma Ziyareti (Bilgi Değişimi/ Karşılıklı Yardımlaşma) 1115 Ekim 2010, Portekiz, ÖTV Çalıştayı 1822 Ekim 2010, İtalya, Çalışma Ziyareti (ÖTV) 2022 Ekim 2010, Portekiz, Çalışma Ziyareti (KDV) 2127 Ekim 2010, İspanya, Çalışma Ziyareti (Vergi Yönetimi) 910 Kasım 2010, İngiltere, Çalışma Ziyareti (Dolandırıcılıkla Mücadele) 1519 Kasım 2010, Romanya, Çalışma Ziyareti (Transfer Fiyatlandırma) 22 Kasım 2010, Belçika, Fiscalis 2010 Komite Toplantısı 2426 Kasım 2010, Slovenya, Merkezi İrtibat Görevlileri Semineri 24 Kasım 9 Aralık 2010, Belçika, CCN/CSI Sistemleri Konulu IT Eğitimleri 28 Kasım3 Aralık 2010, Avusturya, Çalışma Ziyareti (CLO Merkezi İrtibat Görevlileri) Avrupa Birliği nin Vergilendirme Alanındaki Fiscalis Programı Ve Türkiye nin Ka lımı 19