İdeal Performans Modeli (İPD) Gününde Olmak Kavramına Bir Bakış Prof. Dr. Turgay BİÇER Marmara Üniversitesi BESYO İstanbul, 2013
Sporcu En İyi Performansını Gününde Olmayı Ne Zaman Sergiler?...
Sporcu Ne Zaman En Kötü Performans Ortaya Koyar?
Antrenman; Sporcuyu Teknik, Tak0k, Kondisyon ve Psikolojik ( Zihinsel, Duygusal, Ruhsal) Olarak Mükemmele Götüren Çalışmaların Bütünüdür
Futbol, doğası gereği yüksek derecede psikolojik becerilere ih0yaç duyar
Performansın İnişli Çıkışlı Olmasının Nedeni nedir? Sabah Akşam Sorun Nedir?
Sorun Yokken
Sorun Başladığında
Engeller Güçlü veya zayıf rakip sendromu Maç içerisinde zor durumlara düşmeler Sürekli maç ve antrenman durumu İle0şim eksiklikleri Hazır olamama ve konsantrasyon eksikliği Özgüven, mo0vasyon kayıpları Duygusal yetersizlikler Takım anlaşmazlıkları Ekonomik ve sosyal problemler Çevresel engeller, vs
Performansta Süreklilik!..
1978 De, 7 Branş Ve 43 Sporcu İle Yapılan Çalışmada Sporcuların Ne Zaman En İyi/Kötü Performans Ortaya Koydukları Araş`rılmış Ve Daha Sonra Bu Çalışma 300 Den Fazla Elit Sporcuyu Kapsayacak Şekilde Genişle0lmiş0r. (Loehr, Khan, Weinberg, akt. Biçer)
Gününde Olan Sporcu (İPD) Kaslarının Rahat (Gevşek Gergin Değil) Zihinlerinin Sakin Duygusal Anlamda Yüksek Enerji Seviyesinde Yani Çok özel bir duygu durumu yaşadıklarını Söylemişlerdir.
Gününde Olan Sporcuda (İPD) Fiziksel Olarak Rahatlık Zihinsel Açıdan Sakin ve Huzur Gerginlik Yok veya Çok Az Enerji Dolu Olma Olumluluk ve İyimserlik Haz Zorlanmama Yüksek Konsantrasyon Hazır Olma Hali Yüksek Özgüven Kontrollü ve Kendinden Eminlik
Olumlu Enerji Olumsuz Enerji Zevk Eğlence Sevgi İyimserlik Kararlılık Kendine güven İç motivasyon Gurur / Onur Takım ruhu Acı Kızgınlık Hayal kırıklığı Öfke Korku Gerilim Kötümserlik Baskı Hayal kırıklığı
Sporda İdeal Performans Modeli - (Loehr, Khan) Yüksek Olumlu Enerji *Kaslar Rahat *Zihin Sakin *Duygular Olumlu Yüksek Yüksek Olumsuz Enerji * Kaslar Gergin * Zihin Karışık *Duygular Olumsuz Olumlu Düşük Olumlu Enerji * Kaslar Gevşek * Zihin Sakin * Duygular Nötr Düşük Olumsuz Enerji Olumsuz * Kaslar Aşırı Gevşek veya Gerginlikte * Değişken Zihinsel Durum * Karmakarışık Duygular (Çökkünlük) Düşük
Olumlu Yüksek Olumsuz Mutlu A B C D Endişeli/ Saldırgan Düz Bitmiş Tükenmiş Düşük
Yüksek Olumlu Gerçekten İstiyorum Yaparım İstiyorum Fakat Çok Değil Eh!... İstiyorum Fakat Yeterli Değilim Bittim, Tükendim Herşey bana karşı, Olmuyor Olumsuz Düşük
Yüksek Yüksek Olumlu Enerji Yüksek Olumsuz Enerji Olumlu Düşük Olumlu Enerji A B C D Düşük Olumsuz Enerji Olumsuz Düşük
İdeal Performans Modeli (Loehr) Olumlu Enerji Eğlence Coşku Meydan Okumak İyimserlik Özgüven Doğallık Olumsuz Enerji Kaygı Gerginlik Nefret Korku Kötümserlik Hayal Kırıklığı Güvensizlik * Sakin Zihinsel Durum * Yüksek Konsantrasyon * Rahat Kaslar * Değişken Zihinsel Durum * Kötü Konsantrasyon * Gergin Kaslar Yüksek Performans Kötü Performans
Yüksek Olumlu Mutluluk Kızgınlık, Öfke Saldırganlık Olumsuz Nötr Hiçlik Düşük
İPD Davranış Özellikleri 1. Kendine Güven 2. Kendini Mo0ve Etmek 3. Zor Anlarda Sakinliği Koruyabilmek 4. Olumlu ve Gerçekçi Olmak 5. Enerji Dolu ve Olaylara Hazır 6. Kararlı 7. Sorumluluk Sahibi 8. Duygularını Kontrol Edebilen 9. Yoğunlaşmış ve Tutkulu ( Loehr, Weinberg)
Gününde Olmamanın Önündeki Engeller 1. Başarısızlık Korkusu 2. Yetersizlik Korkusu 3. Kontrolü Kaybetme Korkusu 4. Başarılı Olma Korkusu
Zorluklar Karşısındaki Temel Davranışlar 1. Kaçmak ve Bırakmak 2. Saldırmak 3. Yetersiz Kalmak 4. Kendini geliştirmek, ve Yeni Beceriler Öğrenmek
Sonuç: Yapılmalı Antrenman bir bütün olarak ele alınmalı ve eksiksiz olarak hazırlanılmalı dır Psikolojik beceriler kalı`mla geçmez, öğrenilir Olumsuz duygular önemsenmelidir Herhangi beceriler gibi psikolojik becerilerde öğrenilerek geliş0rilir Sporcu her koşulda %100 ünü vermeyi öğrenmeli ve haz almalıdır Başarı ve performans kriterleri doğru değerler üzerine oturtulmalıdır Sporcu her türlü durumu bir deneyim olarak kabul etmeli ve olgun davranışlar ortaya koymalıdır.
İPD İzleme Kar` İSİM TARİH SAAT DEĞERLENDİRME Kaslarım Rahat 1 2 3 4 5 Kaslarım Gergin Zihnim Berrak 1 2 3 4 5 Zihnim Karışık Kendime Kendime Güveniyorum 1 2 3 4 5 Güvenmiyorum İstek Ve 1 2 3 4 5 İsteksiz Ve Arzuluyum Gönülsüzüm Dikkatli Ve Dikkatsiz Ve Kontrollüyüm 1 2 3 4 5 Kontrolsüzüm Yarışmaktan Keyif 1 2 3 4 5 Keyif Alıyorum Almıyorum Çevremle İyi 1 2 3 4 5 Çevremle Anlaşıyorum Huzurum Yok İyimserim 1 2 3 4 5 Kötümserim Ailemle İyi 1 2 3 4 5 Ailemle İyi İlişkilerim Var Anlaşamıyorum Mutluyum 1 2 3 4 5 Mutsuzum Yorum : Strateji:
Moral Tablosu Hahalık I. Hama II. Hama III. Hama IV. Hama
Moral Tablosu Günlük Sabah Öğle Akşam
Özetle: Beceriksiz sporcu yoktur, sadece o duygu durumunda olmayan sporcu vardır
Seni Buraya Ge0ren Yeteneğindir Burada Tutacak Olansa İngiliz Atasözü Karakterin
Yetenek Maç Kazandırır Zeka ve Takım Ruhu İse, Şampiyonluk... Michael Jordan
Kaynakça 1 BAYSAL C, TEKARSLAN E, Davranış Bilimleri, İ.Ü yay. 1998 ERDOĞAN İLHAN, Örgütsel Davranış, İ.Ü Yay. 1999 EROL EREN, Örgütsel Davranış ve YöneIm Psikolojisi, İ.Ü Yay. 1995 TEKARSLAN E, ŞENCAN H, BAYSAL C, Davranışın Sosyal Psikolojisi, İ.Ü yay.2000 FRED LUTHANS, OrganizaIonal Behaviour, Mc Graw Hill Series İn management, Litaratür Yayıncılık, 1997, İst SABUNCUOĞLU Z, TÜZ MELEK, Örgütsel Psikoloji, Alfa yay. 1998 FUAT ÇELEBİOĞLU, Davranış Açısından Örgütsel Değişim, İst. Üni Yay. 1990 TÜRKMEN İSMAİL, YöneIciler için etkin ileişim modeli, MPM, 1996 AYŞA. CAN BAYSAL, Çalışma Yaşamında İnsan, 1993 OĞUZ ONARAN, Örgütlerde Karar Verme, 1975 AYŞE CAN BAYSAL, Çalışma Yaşamında İnsan, 1993 CLİFFORD MORGAN, Psikolojiye Giriş, 1974 SUNA TEVRUZ (Editör Endüstri Ve Örgüt Psiklojisi), I, Türk Psk. Der. Yay, 1997 SUNA TEVRUZ (Editor Endüstri Ve Örgüt Psiklojisi), II, Türk Psk. Der. Yay, 1998 SİBEL AYŞEN ARKONANÇ, Psikoloji, Alfa yay, 1998
Kaynakça 2 Turgay Biçer, Doruk Performans, Beyaz Yay. 1997 Turgay Biçer, Kazanmak Beyinde Başlar, Beyaz Yay, 2002 Turgay Biçer, Daha Zeki, Daha Mutlu, Daha Cesur, Beyaz Yay, 2003 Turgay Biçer, Kişisel Liderlik, NLP, Beyaz Yay, 1998 Turgay Biçer, Şampiyonluğun Psikolojisi, Beyaz Yay. 2006 Turgay Biçer, Sporda Duygu ve Aklın Yöne0mi, Beyaz Yay. 2007 K. Nuri Özerkan, Spor Psikolojisine Giriş, Nobel Yay, 2005, İstanbul Şefik Tiryaki, Spor Psikolojisi, Eylül Yay. 2000 Rainer Martens, Coaches Guide To Sport Psychology, Human Kine0cs, 1987, USA Bill Beswick, Focused For Soccer, Human Kine0cs, 2001, USA Charles A. Garfield, Peak Performance, Warner Books, 1984, USA Alan Goldberg, Sport Slump Bus0ng, Kuman Kine0cs, 1998, USA James E. Loeher, Mental Tougness Training For Sport, The Stephen Greene Press, Usa,1986 Terry Orlick, İn Persuit Of Excellence, Human Kine0cs, 2000 Terry Orlick, Embracing Your Potencial, Human Kine0cs, 1998, Robert S. Weinberg, The Mental Advantage, Leisure Press, 1998 Diane Jill, Psychologıcal Dynamics Of Spor, Human Kine0cs, 1986