SINIF YÖNETİMİNİN TEMELLERİ

Transkript

1 SINIF YÖNETİMİNİN TEMELLERİ Yrd. Doç. Dr. Çetin ERDOĞAN Sınıf Nedir? Ders yapılır Yaşanır Zaman geçirilir Oyun oynanır Sınıf, bireysel ya da grupla öğrenme yaşantılarının gerçekleştiği yaşama ve öğrenme alanıdır. Yönetim nedir? Yönetim, madde ve insan kaynaklarının belirli bir amaç doğrultusunda eşgüdümlenmesi sürecidir. Sınıf yönetimi, öğrencileri sınıf içi etkinliklerle öğrenme amacına yönelik olarak eşgüdümleme sürecidir. Sınıf yönetiminin temelinde iletişim vardır! 3 4 1

2 Araştırma sonuçları diyor ki: Sınıf yönetiminde başarılı olan öğretmenin öğrencilerinin akademik başarısı da yüksek olmaktadır. nin Amacı Sınıf yönetiminin iki temel amacı 1. Etkili bir akademik öğrenme ortamının oluşturulması 2. Sınıftaki yaşantının keyifli hale getirilmesidir. (Öğrenme iklimi) Sınıf üzerinde egemenlik kurmak değildir! 5 6 Sınıf yönetimi orkestra yönetimi gibidir. Her öğrenci biriciktir! Sınıf yönetimi, farklı özellikteki öğrencilere ortak kültür ve atmosferde ortak alışkanlıklar kazandırma sürecidir. Etkili bir sınıf yönetimi için öğretmen; - Öğrencilerini tanımalı, anlamalıdır. - Öğrencilerin geldiği sosyal, ekonomik ve kültürel koşulları bilmelidir. - Öğretmen entelektüel bir kişiliğe sahip olmalıdır. «Okumayı bırakan ve öğrenme heyecanını kaybeden bir öğretmen mesleği bırakmalıdır!» Mehmet Nadir ( ) stanbul Lisesi Kurucu Müdürü 7 8 2

3 İnsan İnsana İlişkin Bakış Açıları Ve ne Yansımaları 9 - Siyaset bilim: güce sığınma ve egemen olma eğiliminde - Ekonomi: Üreten, tüketen, daha çok kazanmak isteyen - Sosyoloji/Antropoloji: Kültürel değerlere bağlı - Teoloji: Dini değerleri, inançları olan - Psikoloji: Ruhsal yönü olan «İnsan, çok yönlü ve karmaşık bir varlıktır.» Öğretmenin insana ve dünyaya ilişkin bakış açısı sınıf yönetimi yaklaşımını da belirler. 10 nde X-Y Kuramı Hümanist Açıdan İnsan X Kuramının öğrenciye bakışı: Kötümserdir: Öğrenci kendini kontrol edemez, fırsat bulursa öğrenmekten kaçar, sorumluluk almaz Dıştan kontrolü önerir. Y Kuramının öğrenciye bakışı: İyimserdir: Öğrenci içsel motivasyon sağlayabilir, öğrenmekten zevk alır, sorumluluk alabilir. Öğretmen öğrenciye öğrenmeyi öğretir, ortam hazırlar. İnsan çıkarı ve onuru her şeyin üstünde tutulmalıdır. İnsan kendi kararlarını verip sorumluluk alabilir. İnsan tercih yapma özgürlüğüne sahip olmalıdır. İnsan kendi yaşam tarzını oluşturma hakkına sahiptir. İnsan doğuştan iyidir. Bağımsız yaşama ve yaşamını sürdürme arzusu vardır

4 Hümanist Açıdan Hümanist Eğitim Öğretmen olumlu bir çevre hazırlarsa öğrenciler kendi potansiyellerini ortaya koyabilir. Öğretmenin amacı, sınıfta sosyal ve akademik gelişime uygun bir atmosfer yaratmak olmalıdır. Öğretmenin görevi, öğrencinin kendini tanımasına, yeni şeyler keşfetmesine yardımcı olmaktır. Davranışçı Açıdan İnsan İnsanın içinde doğup büyüdüğü ortam ve çevre onun davranışlarını belirler (Watson) Çocuğun davranışlarının temelinde içinde bulunduğu ortam ve uyarıcılar vardır. İnsan davranışlarıyla ilgili tarafsız bilgi, gözlem yoluyla elde edilir. John B. Watson (1913) «İnsan refleksi, çevresel uyarıcılar tarafından şekillendirilir.» (Skinner) B. F. Skinner (1974) 15 Davranışçı Açıdan İnsan Skinner in edimsel koşullanma kuramı: Sonuçlar veya ödüller, bir davranışın ne sıklıkta tekrarlanacağını etkiler. Ödül ve cezalar bir davranışın tekrarlanma olasılığını etkiler. Verdiği bir yanlış cevap karşısında tüm sınıfın güldüğü bir çocuk, doğruluğundan emin olsa bile tekrar söz hakkı almak istemez. Gülümsediğinde anne-babası da gülümseyen bir çocuk daha çok gülümser. Edimsel Koşullanma 16 B. F. Skinner (1974) 4

5 Davranışçı Açıdan Sınıf, öğrenci davranışlarının gözlendiği bir gözlem alanı; öğretmen ise iyi bir gözlemci olmalıdır. Öğrenme psikolojisi davranışçı yaklaşımdan etkilenmiştir. İnsan, belirli uyarıcılara karşı belirli tepkiler verir veya vermeyi öğrenir (Ör: edimsel koşullanma). Eğitimde disiplin uygulamalarında sıklıkla uygulanır Ör: Ödül-ceza yöntemi Amaç: öğrenci davranışlarının kontrol edilmesi Eğitim bir davranış değiştirme sürecidir. Davranışçı Açıdan Dikkatli gözlem yapın ve öğrenci davranışını analiz edin İstendik öğrenci davranışını ödüllendirin ve övün Ödüllerin neye göre kazanılacağını açıklayın İstenmeyen öğrenci davranışında pekiştireci ortadan kaldırın İstenmeyen davranışlarda öğrenciyi cezalandırın İstendik davranışlar için model oluşturun Sembol ve puanlarla pekiştireç sağlayın Psikanalitik Açıdan İnsan İnsan davranışlarını iç etmenler, çatışmalar şekillendirir. Çocukluk yaşantı ve deneyimleri tüm yaşamındaki davranışlarını etkiler. Çocuğu anlamak, geçmiş yaşantılarını anlamaktan geçer. Aile, çocuğun kendini keşfetmesinde ve sosyalleşmesinde temel etkendir. Aile, çocuğun kendini keşfetmesinde ve sosyalleşmesinde temel etkendir. Bora nın Çocukluğu

6 Psikanalitik Açıdan Çocuğun çocukluk yaşantıları, yaşama ilişkin algıları, öğrenme sürecini etkiler. Psikanalitik Açıdan İyi bir öğretmen iyi bir psikiyatrdır. Öğrenci davranış ve sorunlarını derinlemesine analiz eder. Olumsuzlukları gidermek için öğretmen iyi bir iletişimci olmalıdır. Öğretmen çocuğun iç dünyasını, iniş çıkışlarını iyi analiz etmelidir Etkileşimci Açıdan İnsan İnsan, içinde yaşadığı dünyayı, zaman içinde anlamlandırır. İnsan sürekli başkalarıyla iletişim ve etkileşim halindedir. İnsanın dünyaya bakış açısı etkileşim içinde olduğu çevre ve olaylara göre şekillenir. İnsan için anlam, sürekli oluşum halindedir. Etkileşimci Açıdan Öğrenmenin esası yaşamdaki bağlantıları görmek, anlamaktır. Sınıf içi etkinlikler bu bağlantıları görmeye yönelik olmalıdır. Bu neden böyle? Bunun nedeni nedir? Öğretmen, öğrencinin etkileşim içinde bulunduğu değişkenleri dikkate almalıdır

7 Etkileşimci Açıdan Öğrencilerle göz teması kurun, beden dilini kullanın Açık ve net yönergeler verin Sınıf içinde etkileşim oluşturun Öğrencilerin dikkatini derse çekin Derse iyi hazırlanın İletişim zorluğu yaşayan öğrencilerin katılımını sağlamaya çalışın Çatışmaların gerilim yaratmasını engelleyin Bilişsel Açıdan İnsan İnsan kişiliğinin oluşmasında duygu, düşünceler, beklenti ve değerler etkilidir. Nasıl biliriz? Nasıl anlarız? Nasıl düşünürüz? Dünyayı algılayışımızda beynin rolünü araştırır. Bireyin problem çözmeyi öğrenme sürecine odaklanır Bilişsel Açıdan Bireyin öğrenme yeteneği ve kapasitesini, öğrenme stillerini inceler. Öğretmen farklı bilişsel bakış açılarını bilmeli Bilişsel öğrenme modellerini, materyallerini bilmeli Öğrencinin bilgiyi inşa etmedeki rolü ve sürecini bilmeli Sınıf içi etkinlikleri bu doğrultuda yapılandırmalıdır