International Terrestrial Reference System (ITRS) International Terrestrial Reference Frame (ITRF) Sistemin Bileşenleri International Terrestrial Reference System International Terrestrial Reference Frame World Geodetic System 84 WGS84 Galileo Terrestrial Reference Frame (GTRF) 1
International Association of Geodesy Associated Space Geodesy Services International Earth Rotation and Reference Systems Service (IERS) (1988) Intern. GNSS Service (IGS) (1994) Intern. Laser Ranging Service (ILRS) (1998) Intern. VLBI Service (IVS) (1999) Intern. DORIS Service (IDS) (2003) http://www.iag-aig.org/ International Earth Rotation and Reference Systems Service (IERS) 1987 de kuruldu. (started Jan. 1, 1988) IAU ve IUGG işbirliğiyle ş ğ çalışmaktadır. ş The International Celestial Reference System (ICRS) The International Terrestrial Reference System (ITRS) Earth Orientation Parameters (EOP) Geophysical data to interpret time/space variations in the ICRF, ITRF & EOP Standards, constants and models (i.e., conventions) http://www.iers.org/ 2
International Terrestrial Reference System (ITRS) IERS in ITRS Ürün Merkezince tasarlanmış ve oluşturulmuştur. Sistemin gerçekleşmesi de International Terrestrial Reference Frame (ITRF) olarak isimlendirilir. Ağdaki noktaların tesisi ile hızlarının kestirilmesi VLBI, LLR, SLR, GPS and DORIS sistemlerinin bağımsız çözümleriyle elde edilir. IUGG tarafından 1991, tüm yer bilimleri uygulamalarında benimsenmiştir. Sistemde şu an 920 tane nokta mevcuttur. Mevcut: ITRF2008 Koordinat Sistemleri - 2006 3
4
Noktalar 3-B koordinatlar yüksek duyarlılıklı yöntemlerle belirlenir. Koordinat farklarına (DX, DY, DZ) ulaşılabilir. DX (GPS,VLBI) = X VLBI - X GPS GPS VLBI SLR DORIS 5
Güncel ITRF Ağında Dayanak Noktaları 6
International Terrestrial Reference System (ITRS): Tanım Orjin: Tüm yerküre, okyanuslar ve atmosferik katmanların kütle ağırlık merkezi Uzunluk Birimi: metre (SI), TCG (Geocentric Coordinate Time) ile uyumlu Yöneltme: BIH (Bureau International de l Heure)ile uyumlu (1984.0 epokunda). Zaman Güncellemesi: Yerin yatay tektonik hareketlerine göre modellenir ve güncellenir (No- Net-Rotation-Condition) Veri: ITRF Datum Tanımı Analiz merkezlerince (VLBI, SLR, GPS, DORIS) sağlanan Global l çözümler öü (Konumlar ve Hızlar) Datum Definition Orjin: CoM (SLR sisteminden) Ölçek : TCG zaman ölçeği (VLBI & SLR) Yöneltme: BIH 1984.0 7
Gelecekte ITRF çözümleri Nokta konumlarının zaman serisine dayalı: Günlük çözümler (VLBI) Haftalık çözümler (GPS, SLR & DORIS) ve Yer Dönme Parametreleri: Kutup Hareketi (x p, y p ) Universal Time (UT1) (VLBI) Günün uzunluğu (LOD) Son versiyon: ITRF2008 gerçekleştirilmiştir. ITRF2005 Elde Edilmesi VLBI W1 W2 Wn TRF (X, V)+ EOP (SINEX) SLR GPS DORIS Stacking TRF (X, V)+ EOP (SINEX) TRF (X, V)+ EOP (SINEX) TRF (X, V)+ EOP (SINEX) Yerel Bağlantılar ITRF2005 Kombinasyonu TRF (X, V)+ EOP (SINEX) 8
ITRF2005 İlk Sonuçları Kutup gezinmesi Orjin (Yermerkezli) ve Zaman ölçeği Jeofiziksel sonuçlar Kıta Hareketleri Buzul Hareketlerine ilişkin bilgiler Yermerkezinin Hareketi Okyanus Yüklenmesi <==> Mevsimsel Etkiler Kutup Hareketi X 9
Kutup Hareketi Eksenleri Xpole Ypole VLBI + SLR + DORIS + GPS ITRF2005 - ITRF2000 Dönüşümü TX TY TZ Scale mm mm mm ppb mm/y mm/y mm/y ppb/y 0.8-0.9-5.1 0.24 0.0 0.0-1.6 0.06 10
ITRF2005 ve Kıta Hareketleri: Yatay Nokta Hızları < 3mm/y Kıtaların Açısal Hızlarının Kestirilmesi İçin Seçilen Noktalar Pacific Africa Amur Antarctica Arabia Australia Caribbean Eurasia India North America Nazca Okhotsk South America Somalia Yangtze PB 2002 Kıta Sınırları (Bird, 2003) 11
AFRC (NUBI) EURA Hareketi Nubia-Eurasia hızı ~50% yavaş NUVEL1-A tahmini nden Düşey Hızlar Nokta Hızları < 3mm/y 12
Mevsimsel Etkiye Maruz Kalan GPS/IGS Noktaları BAHR DRAO IRKT GPS Yıllık Düşey Büyüklükleri January A April 13
Avustralya da Yıllık Düşey Büyüklükler GPS VLBI SLR Denaly Depremi (Alaska) GPS DORIS 14
Arequipa Depremi 15
16