YAQLXLAR PUSULASX TÜRKISCH SENIORENKOMPASS ÖNSÖZ. Saygxlarxmla Marion Wedell Arbeiterwohlfahrt Bezirksverband Hannover e.v.

Transkript

1 TÜRKISCH SENIORENKOMPASS YAQLXLAR PUSULASX ÖNSÖZ Almanya `daki yaqlx göwmenlerin sayxsx; son yxllarda sürekli artxq göstermektedir. Bu göwmenlerin woäu, ömürlerinin geri kalan kxsxmlarxnx da, Almanya da gewireceäi kesinlik kazanmxqtxr. Yaqlxlar pusulasx, bu belirtilen woäunluäun ve yakxnlarxnxn günlük hayatta karqxlaqtxklarx sorunlarx wözümlemelerinde yardxmcx kaynak olarak hazxrlanmxqtxr. Son beq yxlda duyulan büyük talep ve deäiqen kanunlar nedeniyle ; Yaqlxlar ve Göwmenler Grubu, yeniden düzenlenmiq bir pusulanxn hazxrlanmasxna ve beq ayrx dilde yayxnlanmasxna karar vermiqtir. Birinci sayxnxn ortak yayxncxsx olarak, böyle bir walxqmanxn hazxrlanmasxnda katkxsx bulunan ve bu walxqmaya destek veren herkese teqekkür ediyor; ileride de bu rehberin faydalx proje ve hizmetlere vesile olacaäxnx ümit ediyorum. Bu Yaqlxlar Pusulasx nxn severek okunmasxnx, günlük ve özel meselelerde ise yardxmcx bir rehber olmasxnx temenni ediyorum. Saygxlarxmla Marion Wedell Arbeiterwohlfahrt Bezirksverband Hannover e.v.

2 SENIORENKOMPASS TÜRKISCH 1 Dönmek veya Gidip - Gelmek: Geri dönmek, burada kalmak veya gidip gelmek? Acaba benim iwin neresi daha uygun?. Bu soruyu göwmenlerin woäunluäu emekli olduäu zaman kendisine sormaktadxr. Bir karar verilmeden önce, ekonomik ve oturum hakkx meselelerinin wözümlenmiq olmasx gerekmektedir. Bunun iwin qu noktalara dikkat etmek gerekir: 1.1 Emeklilik Hakkxnxn Korunmasx Temelli dönmeye karar verildiäi takdirde, emekli maaqxnxn deäiqip deäiqmeyeceäi sorgulanmalxdxr. Prensip olarak elde edilmiq emeklilik hakkx, ülke dxqxndada devam eder.. Bunun yanxnda iqwi kendi ödediäi pirimlerin toplu bir qekilde ödenmesini, baälx bulunduäu emeklilik sandxäxndan talep edebilir. Böyle bir durumda ise, emeklilik haklarxnx tamamen terk etmiq olur. Detaylx bilgileri aqaäxdaki emeklilik sandxäxndan alabilirsiniz. Landesversicherungsanstalt, Lange Weihe 2-4, Laatzen Tel.: 0511/ Landesversicherungsanstalt Bayreuth Wittelsbacherring 11, 9544 Bayreuth Tel.: 0921/ Bundesversicherungsanstalt für Angestellte, Bahnhofstraße 8, Hannover, Tel.: 0511/ Sozialverband Hannover e.v, Herrschelstraße 31, Hannover, Tel.: 0511/ Woäu sefer kiqinin ek emeklilik hakkx veya memleketinde de emeklilik hakkx olabilir. Detaylx bilgiler Walxqma Ateqeleri nden alxnabilr. 1.2 Uzun Süre Ülke Dxqxnda Kalxnmasx Halinde Oturum Müsadesinin Durumu Uzun bir süre ülke dxqxnda kalxnmasx halinde qu hususlara dikkat edilmelidir. Oturum izninin (weqidi ne olursa olsun) direk iptal edildiäi durumlar: Almanya da Anmeldung olarak ifade edilen belediye veya muhtarlxk kaydxnxn iptal edilmiq olmasx veya böyle bir kaydxn hiwbir yerde bulunmamasx, Veya; Altx aydan fazla ülke dxqxnda bulunulmasx (Yabancxlar Dairesi bazx durumlarda altx aydan fazla kalxnmasxna da müsade edebilir.) Oturum izninin iptal edilmediäi durumlar: Yerleqme iznine sahip olunmasx ve en azxndan 15 yxldxr Almanya da ikamet edilmiq olunmasx, Kiqinin, sosyal yardxma muhtaw olmadan kendinin ve ailesinin gewimini temin edebilecek miktarda emekli maaqxnxn veya gelirinin bulunmasx, Ülke dxqxnda da gewerli olan hastalxk sigortasxnxn bulunmasx, Yabancxlar dairesinden yurtdı ında kalmak için izin belgesi almak gerekir. 1.3 Hastalxk Sigortasx Kiqi, her seyahate gidiqinde muhakkak kendi baälx bulunduäu kanuni hastalxk sigortasxna gidip ülke dxqx sigorta kaäxdxnxn (Auslandskrankenschein) gerekli olup olmadxäxnx sormalxdxr. Ayrxca, özel ülke dxqx hastalxk sigortasx (Auslandskrankenversicherung) yaptxrxlabilir. Bu sigorta hastalxk anxnda daha geniq imkanlar saäladxäx gibi, Almanya ya geri getirme masraflarxnx da üstlenmektedir. 1.4 Kesin Dönüq Kiqi, temelli dönme kararxnx vermeden önce bu kararxnxn, kendisini ve ilerdeki hayatxnx nasxl etkileyeceäi hususunda cok iyi bilgilenmelidir. 1.5 Tekrar Geri Dönme Imkanx Eäer Almanya dxqxnda 6 aydan fazla bulunmuq veya yabancxlar dairesinin verdiäi süreyi aqmxq iseniz, sxnxrda Almanya ya giriqiniz engellenir. Tekrar oturum müsadesi alabilmeniz iwin, aqaäxdaki qartlarxn yerine getirilmesi gerekmektedir. Eäer Almanya daki bir kurumdan emekli (emekli geliriniz sosyal yardxma ihtiyacxnxz olmayacak miktarda) ve Almanya da en azxndan 8 yıl resmi olarak kalmxq iseniz oturum alabilirsiniz. Oturma müsadesini ülkenizde sadece baälx bulunduäunuz Alman Konsolosluäu na müracaat ederek alabilirsiniz. 20

3 TÜRKISCH SENIORENKOMPASS 1.6 Farklx uygulamalar Alman kökenli göwmenler sxnxrdan giriq yaparken, Alman vatandaqlxäxnx alabilir ve Almanlarla eqit konuma gelebilirler. Yahudi göwmenler iwin de (Kontingentflüchtlinge) yabancxlar ve göwmenler kanunu gewerlidir. Avrupa birliäi vatandadaqlari serbest dolaqxm ve ikamet hususunda tamamen serbesttirler. Eäer Almanya da resmi olarak beq yxl ikamet etmiq iseler o zaman Almanya da kalmalarına herhangi bir engel yoktur. Bilgi ve danxqmanlxk iwin yabancx ve sosyal hizmet merkezlerine baqvurabilirsiniz. Adresler iwin (Bkz.2.3). 2 Yaqlxlxkta Ikamet ve Bakxm 2.1 Yaqlxlxkta Ikamet Imkanlarx Kendi Evlerinde Kalabilme Genellikle yaqlxlardaki bedensel problemler, onlarxn kendi baqxna evlerinde kalmasxnx engellemektedir. Bu durumda ailesinden birilerinin bakxmx üstlenmesi arzu edilir. Bazx durumlarda ise, bu maalesef mümkün deäil veya yetersizdir. Bu nedenle bakxm servisleri ve diäer qirketler yardxmlarxnx sunmaktadxrlar. (Ayrxntxlx bilgi iwin günlük hizmetler ve yardxm bölümüne bakabilirsiniz). Yemek servislerinden yararlanxlabilir. (Özellikle perhiz yapxlmasx gereken veya yemek piqirilmesi zor olan durumlarda). Ev imdat sistemleri (yani, acil durumlarda evde bulunan düämeye basarak yardxm istenir) sipariq edilebilir, ev imdat sistemlerinin masraflarxnxn bir kxsmxnx sosyal yardxm kurumu (Sozialamt), belediye veya bakxm sigortasx üstlenebilir. Ev Imdat Sistemlerinin Daäxtxcxlarx: Arbeiter-Samariter Bund, Tel.: Deutsches Rotes Kreuz, Tel.: Johanniter, Tel.: Malteser Hilfsdienst, Tel.: Notfunkdienst Niedersachsen, Tel.: Yardxmcx arawlar faydalx olmaktadxr. Bu yardxmcx arawlar yürüme arabasx veya tekerlekli sandalye olabilir ve bunlar bir odadan öbür odaya gewiqi, dxqarx wxkxqx veya tuvalate gidiq yollarxnx kolaylaqtxrmaktadxrlar. Pflegebett denilen bakxm yataäx bakxma muhtaw kiqiye bakxmxn kolaylaqmasxnx saälamaktadxr. Eäer bakxma muhtaw kiqiye, bakxm sigortasx tarafxndan Pflegestufe denilen bir bakxm derecesi verilmiq veya böyle bir hak tanxnmxq ise, o zaman müracat edildiäi takdirde bakxm sigortasx bu yardxmcx aletlerin masraflarxnxn bir kxsmxnx üstlenmektedir. Müracat iwin, ev doktorlarx veya bakxm servisleri yardxmcx ve destek olmaktadxrlar. Her yardxmcx alet iwin en fazla 10 Euro ödenmesi gerekmektedir. Eäer bir bakxm derecesi verilmemiq ise Hastalxk Sigortasx ve Sozialamt (Sosyal Yardxm Dairesi) bu masraflarxn bir kxsmxnx üstlenebilmektedir. Ayrxca bu yardxmcx arawlarxn, istendiäi takdirde kiqi tarafxndan satxn alxnmasx da mümkündür. Kapx eqikleri veya basamaklar yaqlx kiqilerin yürümelerini engelleyebilmektedir. Bu tür durumlarda Handläufe veya Haltegriffe denilen ve elle tutunmaya yardxmcx olan aletler faydalx olmaktadxr. Ayrxca kapxlarxn, tekerlekli sandalye ile gewmek isteyenler iwin daha fazla awxlmasx gerekmektedir. Yine ayrxca banyo ve tuvaletler iwin, bir tutunma imkanx saälanmasx veya tuvaletlerin biraz daha yüksek yapxlmasx ve banyolarda kiqinin kalkmasxnx kolaylaqtxracak bir sistemin bulunmasx, bu bakxma muhtaw kiqilerin iqlerini kolaylaqtxracaäxndan, onlarxn kendi evlerinde kalmalarxnx tercih etmelerine sebep olacaktxr. Bu bahsettiäimiz konular, yaqlxlarxn evlerinde tek baqxna kaldxklarx durumlarda önlerine wxkan bazx engellerdir. Bu problemlerin var olmasx veya giderilmemesi, yaqlx bir kiqiyi Ben evimde mi yaqamaya devam etmeliyim veya bir bakxm evine mi yerleqmeliyim? sorusu ile karqx karqxya bxrakabilir. Evde yapxlan bu tür deäiqiklikler, yaqlx kiqilere evlerinde kalmalarxnx tercih ettirip, hayatlarxnx güven ve huzur iwinde yine kendi evlerinde gewirmelerini saälayabilecektir. Eäer bakxm sigortasx tarafxndan kiqiye Pflegestufe denilen bakxm derecesi tanxnmxq ise, o zaman bakxm sigortasx evin deäiqiklik masraflarxnxn bir kxsmxnx üstlenmekte olup, en fazla 2557 Euro ya kadar olan masraflarxn ödemesini yapmaktadxr. Detaylx bilgiyi bakxm sigortanxzdan alabilirsiniz. Deäiqik barxnma qekil ve yöntemleri ileride awxklanacaktxr. Sonotel, Tel.:

4 SENIORENKOMPASS TÜRKISCH Yaqlxlar Evi veya Daireleri Bu tür daireler özellikle yaqlxlar iwin hazxrlanmxqtxr. Bu evlerin hazxrlanmasxndaki amaw ise, kendi ihtiyawlarxnx giderebilen yaqlxlarxn bu tür ortamlarda kalabilmesi ve kimseye muhtaw olmadan hayatlarxnx gewirebilmeleridir. Bu evler genellikle Wohnungsbaugesellschaft (Yapxm Kooperati), Wohlfahrtsverband e (Yardxm Kuruluqu) veya Stadt Hannover e baälxdxr. Bu kurumlarla kira anlaqmalarx yapxlmakta ve bu qekilde evlerde ikamet mümkün olabilmektedir Bakxmlx Yaqamak Bu tür evler, yukarxda izah edildiäi gibi yaqlxlar iwin hazxrlanmxq evlerdir ve bu evlerde yaqlx, hayat arkadaqx ile de kalabilir. Bu evlerin sahibi yine Wohlfahrtsverband (Yardxm Kuruluqu), kiliseler vs. kurumlardxr. Bu evlerin yukarxda izah edilen evlerden farkx, kira anlaqmasxnxn yanxnda bakxm anlaqmalarxnxn da yapxlmasxdxr. Qöyle ki; getir götür yani posta servisleri, temizlik servisi, boq vakit deäerlendirme veya gezdirme servisi ve ulaqxm hizmetlerinin mevcudiyetidir. Ayrxca bu evlerin ihtiyawlarxnx takip eden yakxn bir kapxcx olmasx ve 24 saat hazxr bulunan Hausnotrufdienst denilen acil alarm sisteminin mevcudiyeti temel servis imkanlarxdxr ve bu evlerin temel özelliäidir. Bu evler iwin yapxlan anlaqma maddeleri iwerisinde, kiqi iwin özel bakxm (hastalxk veya ihtiyaw halinde) servisi yoktur. Böyle bir durum sözkonusu ise, kiqi qahsi ihtiyacxnx göremediäi durumlarda dxqarxdan gelip giden bir bakxm servisi ile anlaqmalx ve ihtiyacxnx bu qekilde gidermelidir. Bu tür evlerde bakxma muhtaw yatalak hastalarxn bakxmx bu qekilde giderilmekle beraber, hastanxn yüksek miktarda bakxma ihtiyacx sözkonusu ise, hasta daha uygun bir yere transfer edilebilmektedir Evde Bakxm Hizmeti Bu tür servislerden yararlanxlabilmesi iwin,öncelikle bakxm sigortasxna bir dilekwe ile müracat edilmesi gerekmektedir. (Detaylx bilgi iwin bkz.2.2.2). Müracatxn kabul edilmesi iwin, en azxndan altx ay veya altx aydan fazla bakxma muhtaw olduäu tesbit edilmelidir. Der Medizinische Dienst der Krankenversicherungen (MdK) yani hastalxk sigortasxnxn saälxk servisi, bir rapor hazxrlamak iwin kiqiyi evinde ziyaret eder ve böylece kiqinin ne kadar bakxma muhtaw olduäunu rapor eder. Kiqi bu rapor neticesinde üw dereceden oluqan bakxm derecelerinden bir tanesi ile derecelendirilir. Bu dereceler qu qekildedir. Birinci derece ile derecelendirilen kiqilerin, günde en az 90 dakika bakxma muhtaw olmasx gerekmektedir. Bunun 45 dakikadan fazlasx kiqisel temel ihtiyawlar iwin sözkonusu olmalxdxr. Kiqi kendisine bir bakxm derecesi verildiäi takdirde, bakxm servislerinden yararlanabilir veya bakxm parasx alabilir. Pflegegeld denilen bakxm parasx, bakxma muhtaw kiqinin bakxmxnx üstlenen kiqiye veya yakxnxna verilmektedir. Kiqisel temel bakxm ihtiyawlarxnxn yanxsxra ev iqlerinin organizesi ile ilgili de yardxm talep edilebilir. Bakxm servisleri ve bakxm sigortalarxnxn danxqmanlxk bölümlerinden bu konuyla ilgili detaylx bilgi alabilirsiniz Günlük Bakxm Günlük bakxm programxna katxlan yaqlxlara, gündüzleri bakxm merkezlerinde, akqamlarx ise kendi evlerinde bakxlmaktadxr. Kiqiye bir bakxm derecesi verilmiq ise, bu bakxm masraflarxnxn bir kxsmxnx Pflegekasse denilen bakxm sigortasx üstlenmektedir Kxsa Dönem Bakxm Yxlda en fazla 28 gün bir bakxm merkezinde kalxnmasx ve masraflarxn en fazla 1432 Euro olduäu durumlarda, masraflar bakxm sigortasx tarafxndan karqxlanmaktadxr. Kxsa dönem bakxm programxndan hastahaneden yeni wxkmxq veya zayxf düqmüq kiqiler tamamen iyileqip kendi evlerinde kalabilecek duruma gelene kadar yararlanxrlar. Bu qekilde belirli bir müddet hastahsnede kalmxq kiqiler, buralarda tamamen iyileqme imkanx bulurlar ve evlerine döndüklerinde kendi ihtiyawlarxnx karqxlayabilecek hale gelebilirler. Ayrxca bakxmx yakxnlarx tarafxndan görülen kiqilerin, buralara kxsa dönem olarak gelmesi, yakxnlarxna bir dinlenme fxrsatx saälamaktadxr Yaqlxlar ve Bakxm Yurdu, Huzur Evleri Yaqlxlar ve bakxm yurtlarxna, bakxmlarx kendi evlerinde yakxnlarx veya bakxm servisleri tarafxndan yapxlmasx mümkün veya yeterli olmayan kiqiler yerleqirler. Masraflarxn miktarx yurttan yurda deäiqmekte olup, kiqinin bakxm derecesine de baälxdxr. Bakxm sigortasx aylxk qu an; bakxm derecesi X e 1023 Euro, bakxm derecesi XX ye 1279 ve bakxm derecesi XXX e 1432 Euro ödemektedir. Bu ödeme özel durumlarda 1688 Euro ya kadar yükseltilebilir. Yurt masraflarxnx karqxlama hususunda yurt idaresinden veya baälx bulunduäunuz sosyal yardxm dairesinden (Sozialamt) bilgi alabilirsiniz Psikiyatrik Bakxm Yerleri Kendi evlerinde kalamayacak derecede psikiyatrik hastalxäx bulunan, kendini veya wevresini zaman zaman tanxmayan, kendine, wevresine veya baqkalarxna zarar verme ihtimali bulunan yaqlxlar, bu kurumlarda kalabilirler. 22

5 TÜRKISCH SENIORENKOMPASS Hospiz Tedavisi mümkün olmayan bir hastalxäa yakalanmxq, ömrünün son anlarxnx yaqayan ve herhangi bir sebepten dolayx bakxmx kendi evlerinde mümkün olmayan kiqiler, bu kurumlarda kalmaktadxr. Bu kurumda bulunanlarxn woäu genw hastalar olup, onlara fiziki, psikolojik, sosyal ve txbbi bakxm uygulanmaktadxr. Ayrxca kendi evinde bulunup ömrünün son anxnx yaqayan aäxr hastalara da dxqarxdan gelinip gidilerek yukarxda belirtilen hizmetlerin sunulmasx mümkündür. Hospiz Luise, Brakerstr. 2d, Hannover, Tel.: Uhlhorn Hospiz, Gehägestr. 8, Hannover, Tel.: Sozialzentrum Misburg, Dietger-Ederhof-Weg 4, Hannover, Tel.: Ambulanter Palliattivdienst des Hospiz Luise, Tel.: Ambulanter Palliattiv Hospizdienst, Tel.: Palliattivdienst Friederikenstift. Tel.: Sosyal ve Kanuni Qartlar Özel ve Kanuni Hastalxk Sigortasx Özel saälxk sigortasx anlaqmasxnx, aylxk brüt geliri 3840 Euro dan fazla olanlar yapabilmektedir. Diäerleri Kanuni Hastalxk Sigortalarx (Örneäin AOK, BKK, KKH, vs) arasxndan birini tercih etmek zorundadxr. Kanuni saälxk sigortasxnda bulunanlar 1 Ocak 2004 tarihinden itibaren, tedavi masraflarxnda da aqaäxda belirtilmiq katkx paylarxnx (Zuzahlung) ödemek zorundadxrlar. Kiqi doktora, diq doktoruna veya psikoloäa gittiäinde her üw ayda bir, muayene ücreti olan 10 Euro yu bir kereye mahsus ödemelidir. Ayrxca tedavi iwin gerekli ilaw ve maddelerin masraflarxnxn % 10 unu ödemelidir (Bu miktar en az 5, en fazla da 10 Euro dur). Ilaw bedeli 5 Euro dan az ise belirlenen katkx payx yerine ilacxn gerwek fiyatx ödenmelidir. Tekerlekli sandalyeler veya kaldxrxcxlar gibi yardxmcx aletler iwin yukarxdaki uygulamalar gewerlidir. Sadece tüketim iwin ayrxlmxq ve tüketilen yardxmcx aletlerin katkx paylarx her rewete iwin genel olarak %10 dur. Hastalara özel jimnastik veya evde bakxm gibi tedaviler iwin uygulama baqx ödenmesi gereken miktar 10 Euro olup, geri kalan masraflarxn %10 u ödenmelidir. Ev bakxmxnda bu uygulama yxlda 28 gün iwin gewerlidir. Yirmi sekizinci günden sonra katkx payx ödenmez. Hastahanede tedavi görülen her gün iwin, 10 Euro ödeme yapxlmalxdxr. Bu uygulama yxlda 28 gün iwin gewerlidir. Yirmi sekizinci günden sonra katkx payx ödenmez. Katkx Payx Ödeme Sxnxrx Genel olarak bütün kanuni hastalxk sigortalarxna üye olan kiqilerin yukarxda belirtilen katkx paylarxnx ödemeleri gerekmektedir. Ancak bir yxl iwinde ödenen katkx paylarx yxllxk brüt gelirin % 2 sini gewmemelidir. Kronik hasta olanlar iwin bu sxnxr %1 olarak belirlenmiqtir. Kronik hasta, veya Her 3 ayda bir doktora gitme zorunda kalanlar ve bakxm derecesi 2, 3 veya %60 özürlü olanlar düzenli olarak ilaw almadxäx takdirde hayati tehlikesi bulunanlar qeklinde tarif edilir Kanuni Bakxm Sigortasx Günlük hayatlarxnda sürekli baqkalarxnxn yardxmxna ihtiyaw duyan kiqiler bakxm sigortasxna müracaat ederek verilen imkanlardan yararlanabilirler. Kiqinin bakxm sigortasxna 5 yxldan fazla üye olmasx ve en azxndan 6 aydan fazla bakxma muhtaw olacaäx tesbit edilmesi durumunda, kiqi bakxm sigortasxnxn verdiäi imkanlardan yararlanma hakkxna sahiptir. Kanuni hastalxk sigortasxna baälx bulunan ve saälxk kontrol ünitesi olarak adlandxrxlan Medizinischer Dienst der Krankenkassen (MdK), müracaat edenleri teste tabii tutarak raporlandxrmaktadxr. Verilen rapora göre, kiqi üw bakxm derecesinden biriyle derecelendirilir. Birinci derece iwin, kiqinin günlük hayatta 90 dakika ve qu alanlarda yardxma ihtiyaw olduäu tesbit edilmelidir. Alanlar yeme iwme, hareket ve kiqisel bakxm olarak belirlenmiqtir. Belirlenen bu sürenin 45 dakikadan fazlasx kiqisel bakxm iwindir. Verilen bakxm derecesine göre kiqi, bakxm servislerinin hizmetlerinden yararlanabileceäi gibi; bakxm parasxda talep edebilir. Bakxm sigortalarx ve bakxm servislerinin danxqmanlxk hizmetlerine bu konuyla ilgili baqvurulabilir. Kiqiler bakxm servislerinin hizmetlerinden yararlanmak ile bakxm parasx almakta serbesttirler. Bakxm parasx tercih edildiäinde, bakxmx üstlenen bir kiqi bildirilmek zorundadxr. Bildirilen kiqinin emeklilik sigortasxnxn taksitleri bakxm sigortasx tarafxndan ödenir. Yukarxda belirtilen iki imkanx birleqtirme imkanx da mevcuttur. Bakxmdan sorumlu kiqi yxlda bir sefer izine gittiäinde, bakxm sigortasx bakxm servislerinin hizmetlerinin 1432 Euro ya kadar olan miktarxnx ödemektedir. 23

6 SENIORENKOMPASS TÜRKISCH Bakxmx kolaylaqtxran evdeki deäiqikliklerin ise, 2557 Euro kadar olan inqaat masraflarxnx bakxm sigortasx ödemektdir. Daha detaylx sorularxnxz iwin bakxm sigortalarxnxn veya bakxm hizmet servislerinin danxqmanlxklarxna müracaat etmenizi tavsiye ederiz SGB (Sozialgesetzbuch) XII Imkanlarx Temel Gewim Güvencesi 41 SGB XII ff 1 Ocak 2003 tarihinden itibaren Temel Gewim Güvence Kanunu nun (Grundsicherungsgesetz) yürülüäe girmesi ile beraber 65 yaqx üzeri olanlar veya 18 yaqxn üzerinde olup da iqgücünü devamlx olarak kaybetmiq olanlar; dilekwe vererek saälanan imkanlardan yararlanabilirler. Temel Gewim Güvencesi aynen sosyal yardxm gibi muhtaw olanlara verilir. Ihtiyacx belirlemek iwin sadece kiqinin kendisinin ve eqinin gelir, mülk ve sermayeleri deäerlendirilmektedir. Kiqinin, wocuklarxnxn ve velilerinin gelirleri yxlda Euro yu gewmiyorsa temel gewim yardxmxndan yararlanabilir. Temel Gewim Güvence Kanunu kiqiye yakxnlarx ile beraber kaldxäx halde, kiqinin onlardan maddi olarak baäxmsxz gewinebilme imkanxnx hedeflemektedir Bakxm Iwin Yardxm 61 SGB XII ff Bakxm yardxmxna, geliri belli sxnxrlar iwinde bulunanlar ve bakxm sigortasxndan bakxm derecesi verilmemiq olanlar baqvurabilir. Bakxm yardxmx evde yakxnlarx tarafxndan görülen bakxmx, bakxm merkezlerinde günlük veya yatxlx bakxmx ve yardxmcx aletler masrafxnx kapsamaktadxr Ev iqleri yardxmx 70 SGB XII Kendi evlerinde evin ihtiyacxnx ne kendisi nede evde bulunan diger fertlerin görme imkanx bulunmayanlar bu yardxma baqvurabilirler. Eäer ihtiyaw olduäu tesbit edilirse müracaat olumlu cevaplanxr asd Körlük Parasx ve Yardxmx Nidersachsen Eyaleti nde bulunan görme özürlüler, müracat ettikleri takdirde,gelirine bakxlmaksxzxn her ay 502 Euro Blindengeld denilen körlük parasx alabilirler. Görme özürlü kiqi, gelir durumunun düqük olduäu durumlarda ek olarak Federal Sosyal Kanunu na göre Blindenhilfe denilen körlük yardxmx da alabilmektedir Özürlüler Kanunu na Göre Yardxm Bedensel, zihinsel veya ruhsal özürleri bulunan kiqiler Versorgungsamt denilen bakxm dairesine baqvurarak, özürlerinin derecelendirilmesini isteyebilirler. Özür derecesine göre verilen imkanlar farklxlxk arz etmektedir. Özür derecesi % 50 den fazla olanlarxn özürü aäxr olarak derecelendirilmekte ve aäxr özürlü olduäuna dair bir kimlik verilmektedir. Kimlikte bulunan deäiqik iqaretler, kiqinin özürünü awxklamakta olup kendisine weqitli kolaylxklar saälamaktadxr. Vergi indirimi, ücretsiz olarak toplu taqxma vasxtalarxndan yararlanma, park yeri kolaylxäx, sosyal yardxmda ek ödenekler bu kolaylxklara örnek olarak gösterilebilir. Daha detaylx bilgileri Versorgungsamt tan alabilirsiniz. Versorgungsamt Hannover Gustav-Brantke Allee 2, Hannover Tel: 0511/ (Santral ve Bilgilendirme) 2.3 Merkezi Danxqmanlxklar Wok deäiqik kalma yerlerinin, bakxm yardxmlarxnxn ve sosyal kanuni haklarxn karxqxk olmasx nedeniyle kiqi bir danxqma merkezine ihtiyaw duymaktadxr. Önemli danxqmanlxk merkezleri ile ilgili bilgiler aqaäxda belirtilmektedir. Kommunale Seniorenservice Hannover (KSH), Hannover Belediyesi nin yaqlxlarla ilgili hizmetlerini organize eden kurumdur. KSH nin yaqlxlara verdikleri hizmet, yaqlxlar yardxmxndan baqlayarak kültür, eäitim ve saälxk alanlarxnx da kapsamaktadxr. KSH nin merkezi Herschelstrasse 30, Hannover adresinde bulunmakla beraber, bütün semtlerde de qubeleri vardxr. KSH nin deäiqik hizmetlerinin bir tanesinden bahsetmek istiyoruz: Yaqlxlar iwin danxqmanlxk ve bilgi hattx: Tel: 0511/ Bu telefon hattxndan, yaqlxlxkla ilgili (örneäin konut, bakxm, bakxm servisleri vs.) bilgi alxnabilir. Telefon hattxnxn dxqxnda ayrxca, Hannover.de adresinden bilgi alxnmasx da mümkündür. Mali yardxmlarla ilgili aqaäxda belirtilen adreslere baqvurulabilir. 1. Sachgebiet Grundsicherung im Fachbereich Senioren, Spichernstr. 11, Hannover, Santral Telefon Numarasx 0511/ Sachgebiet Wirtschaftliche Hilfen in Heimen im Fachbereich Senioren Hamburger Allee 12 16, Hannover, Santral Telefon Numarasx 0511/ Federal Sosyal Kanunu nun bakxm yardxmx ile ilgili soru ve sorunlarxnxz iwin KSD ye (Kommunaler Sozial Dienst) baqvurabilirsiniz. KSD deäiqik qubelerinde veya evlerde, danxqmanlxk hizmeti sunmaktadxr. 24

7 TÜRKISCH SENIORENKOMPASS Merkezi danxqmanlxk telefonundan (0511/ ) adresinizi vererek, size en yakxn qubeye ulaqabilirsiniz. Region Hannover de ikamet edenler qu telefonlardan bilgi alabilirler: 1. Bakxm Bilgileri Iwin,Tel: , ve Adres: Region Hannover, Fachbereich Soziales, Hildesheimer Str.20, Hannover Burasx merkezi bilgilendirme yeridir. Yani kimin ne tür haklardan yararlanacaäx, hangi kuruma baqvurmasx gerektiäi gibi bilgiler bu merkezden alxnabilir. Telefonla randevu alxnxp daha detaylx bilgi alxnmasx da mümkündür. 2. Yaqlxlar Iwin Konut Danxqmanlxäx Tel.: 0511/ , Region Hannover, Team Wohnen Hildesheimer Str. 20, Hannover Ücretsiz sunulan danxqmanlxäxn hedefi; yaqlxlara kendi evlerinde kalmanxn yollarxnx göstermektir. Evde hangi deäiqiklik yapxlarak ev, yaqlxlarxn ve özürlülerin ihtiyacxnx görecek hale gelebelir, Nerelerden mali destek saälanabilir, Iqleri hangi qirketler veya kurumlar yapabilir tarzxndaki sorulara cevap verilmektedir. Istenildiäi takdirde sizi evinizde ziyaret edebilirler. Diäer Yardxm ve Danxqmanlxk Kurumlarx: Arbeiterwohlfahrt Region Hannover e.v. Yaqlxlar iwin kültürler arasx buluqma ve danxqmanlxk merkezinden Türkwe, Boqnakwa, Hxrvatwa ve Sxrpwa bilgi alxnabilir. Heisenstr. 6B, Hannover, Tel.: 0511/ Sahlkamp da bulunan Göwmenler Danxqmanlxk Merkezi nde Ruswa ve Almanca bilgi verilmektedir. Elmstr. 15, Hannover, Tel.: 0511/ Caritas Verband Hannover e.v. Göw, Uyum, Yabancxlara Danxqmanlxk (Italyanca, Hxrvatwa, Ispanyolca, Ruswa ve Lehwe) Engelbosteler Damm 72, Hannover, Tel.: 0511/ Deutsches Rotes Kreuz Sonradan doäu bloku ülkelerinden göwmüs olan Alman kökenli olanlara sosyal danxqmanlxk ve rehberlik sunulmaktadxr. Zeißstr. 8, Hannover, Tel.: 0511/ Diakonisches Werk Yunanlxlar Iwin Sosyal Danxqmanlxk, Ebhardstr. 3A, Hannover, Tel.: 0511 / Sozialdienst für Aussiedler (Alman Kökenli Göcmenler iwin Sosyal Servis) Burgstr. 8 10, Hannover, Tel.: 0511 / Jüdische Gemeinde Hannover Hannover yahudi Cematiinde yaqlxlar iwin Ruswa bilgi verilmektedir. Adresi: Haeckelstr. 10, Hannover, Tel.: 0511/ Arkadas- Verein für multikulturelle Gesellschaft Yaqlxlar iwin buluqma ve danxqma (türkwe) merkezi. Adresi: Stiftstr. 13, Hannover, Tel.: Günlük Hayatta Yardxmlar Günlük hayatta yardxm programxnxn hedefi, yaqlx kiqilere istediäi qekilde, istediäi gibi, kendi evinde kalmasx iwin sunulan hizmetlerdir. Bunlardan bir kxsmx (Essen auf Rädern Eve Yemek Servisi, Mobile Hilfsdienste Mobil Yardxm Hizmetleri, Haus-Notruf- Systeme Ev-Alarm-Sistemleri qeklinde olup bu konular önceki bölümlerde awxklanmxqtxr. Yaqlxlar Gruplarx (Seniorengruppen) Boq vaktinde kendi akranlarx ile beraber olmak isteyenler veya yaqlxlar iwin Ben de bir qeyler yapmak istiyorum diyenler, deäiqik yaqlxlar gruplarx ile irtibata gewebilirler. Özel vakxflara veya belediyeye ait olan gruplar, genellikle her semtte bulunmaktadxr ve herkese awxktxr. Eäer belli bir program yoksa way iwilir, muhabbet edilir veya oyunlar oynanxr. Yaqlx yabancxlara ait özel gruplarxn olduäunu özellikle belirtmek isteriz. Danxqmanlxk merkezlerinden bu gruplarxn adreslerini öärenebilirsiniz. Göw ve uyum sorunlarx iwin Arbeiterwohlfahrt tarafxndan Heisenstr. 6B, Hannover adresinde kurulmuq olan danxqmanlxk merkezinde Türkwe, Boqnakwa, Hxrvatwa, ve Sxrpwa, bilgi alxnabilindiäi gibi buluqma noktalarx olarakda kullanxlabilinir. Bunun dxqxnda Hannoverin weqitli semtlerinde yaqlxlxlar gruplarx mevcuttur. Detaylx bilgileri alacaäxnxz adres: Arbeiterwohlfahrt Region Hannover e.v. Göw ve Uyum Danxqma Merkezi Kültürler Arasx Yaqlxlar Hizmeti, Deisterstr. 85A, Hannover Tel.: 0511/

8 SENIORENKOMPASS TÜRKISCH Dost Ziyaret Ekipleri (Partnerbesuchsdienste) Kendi evlerinin dxqxna wxkma imkanx olmayan kiqileri, gönüllü insanlar (yaqlx veya genw) evlerinde ziyaret edip, onlarxn günlerine renk katmaya walxqxrlar. Bu konuyla ilgili Arbeiterwohlfahrt x arayxp bilgi alabilirsiniz. Hannover Yaqlxlar Heyeti (Seniorenbeirat Hannover) Tamamen dini, siyasi ve milli olarak baäxmsxz olan "Hannover Yaqlxlar Heyeti, Hannover Belediyesi nin tanxdxäx, yaqlxlarxn resmi temsilciliäidir. Heyet, belediyeyi, semt meclislerini, genel meclisi ve walxqma gruplarxnx yaqlxlarla ilgili konularda bilgilendirmekte ve genel olarak fikir beyan etmektedir. Ayrxca özel veya belediyeye ait bakxm hizmet qirketleri, yurtlar ve hastahaneler ile sürekli temaslarda bulunmakta, yaqlxlara hizmetleri artxrmak ve onlarxn durumlarxnx düzeltmek iwin danxqmanlxk hizmetleri sunmaktadxr. Bütün yaqlxlar bu heyete müracaat edebilirler. Adresi: Geschäftsstelle des Seniorenbeirats der Landeshaupstadt Hannover, Osterstr. 3, Hannover, Tel.: 0511/ Görüqme saatleri warqamba günleri 10:00 ile 12:30 arasxdxr. Günlük hayatta karqxlaqtxäxnxz sorunlar ve daha detaylx bilgiler iwin Herschelstr. 30, Hannover adresinde bulunan Kommunaler Seniorenservice Hannover (KSH) e aqaäxdaki telefonlardan ulaqabilirsiniz. 1. Yaqlxlar Iwin Bilgi ve Irtibat Hattx: Tel.: 0511/ ( Yaqlxlxkla ilgili tüm soru ve sorunlar, sunulan eäitim ve kültür programx, ziyaret programlarx, gönüllü walxqma imkanlarx, önemli adresler, irtibat noktalarx, vs.) 2. Boq Vakit Deäerlendirme Programx: Senede üw kere KSH ile özel vakxflar, wxkardxklarx dergide yaqlxlar iwin düzenlenen tatil, gezi, günlük seyahat, bilgilendirme ve tartxqma programlarxnx duyurmaktadxrlar. Irtibat: Offene Altenhilfe Hannover, Tel.: 0511/ Semtlerde Buluqma ve Danxqma Merkezleri: KSH ye ait Hannover in her semtinde buluqma ve danxqma yerleri bulunmaktadxr. Qubelerin programx veya görüqme saatleri hakkxnda bilgi almak iwin Tel.: 0511/ i arayabilirsiniz. 4 Rehberlik Kanunu (Betreuungsrecht) 1992 yxlxnda wxkan BGB nin 1896 yeni kanunuyla, yetiqkin kiqilerin sorumsuz hale getirilmesi durumu iptal edilerek, hukuki rehberlik getirilmiqtir. Eäer yetiqkin bir kiqi, ruhi, bedensel veya psikolojik bir sebepten dolayx kendi kararlarxnx kendisi veremiyorsa veya kendini ifade edemiyorsa, doktor raporlarxna 26 dayanxlararak mahkeme kararx ile kiqiye bir rehber tayin edilir. Mahkeme heyeti, doktor raporunda kiqinin hastalxäx ve özürü hakkxnda detaylx bilgi ister ve bu konuyla ilgili karara ne derece ihtiyaw olunduäunu tesbit eder. Aynx anda rehberlik alanlarx (saälxk, mal mülk, resmi iqler, mektup yetkisi ve oturum takibi) tesbit edilir. Rehber ancak kendisine tayin edilen alanda kiqinin menfaatine göre hareket edebilir. Normal qartlarda rehberlik süresi 3 ay ile 5 sene arasxndadxr ve süre bitiminde kiqinin durumu tekrar gözden gewirilerek gerekirse süre uzatxlxr. Rehber olarak aile fertleri, kiqinin arkadaqlarx, gönüllü rehberler, rehberlik dernekleri, profesyönel rehberler veya rehberlik dairesi tayin edilebilir. Rehberler, bazx konularda (Banka hesabxnx kapatma, kiqinin evini kapatma, yüksek miktarda para wekme veya kiqiyi mecburi olarak bakxm yurtlarxna yerleqtirme, vs.) mahkemeden izin almak qartxyla weqitli yetkilere sahiptirler. Rehberlik Vasiyeti Kiqiler, istedikleri takdirde, saälxk durumlarx iyi iken, kendilerine bir tane rehber isteyebilir veya vasiyet edebilirler. Kiqi ileride quurunu kaybettiäi zaman, mahkeme heyeti vasiyet edilen kiqiyi rehber olarak sewer ve denetler. Rehberlik vasiyeti verilirken yetki alanlarxna da dikkat edilmelidir. Rehberlik Yetkisi Rehberlik vasiyetinin eäer Almanca ise, noter tasdikli; kiqinin ana dilinde ise, konsolosluk tasdikli olmasx gerekmektedir. Ayrxca kiqinin saälxklx olunduäuna dair doktor raporu da vasiyete eklenmelidir. Vasiyetin iwine yukarxda belirtilmiq olan rehberlik alanlarx yazxlmalx ve yetki verilen kiqinin güvenilir olmalxdxr. Mahkemeler kiqinin sewtiäi qahxslarx kabul etmek zorunda deäil. Mahkemeler, Rehberlik Daireleri, Rehberlik Dernekleri bu konuda bilgiler ve danxqmanlxk hizmetleri sunmaktadxrlar. Hastalxk Yetkisi Kiqi quur sahibi iken, belli hastalxklara yakalandxäx zaman, hangi uygulamalarxn yapxlacaäxna veya yapxlmayacaäxna dair talimatlar verebilir. Bu talimatlara doktorlar ve diäer yetkili kiqiler uymak zorundadxrlar.

9 Hastalxk yetkisi de aynen diäer yetkiler gibi noter tasdikli olmalxdxr. Kiqi,yakxnlarxna bu hususta bilgi vermeli ve bu yetki belgesini yanxnda bulundurmalxdxr. Genel olarak: Bütün verilen yetkiler her 2 3 senede tekrar gözden gewirilmeli ve gerekirse düzeltilmelidir. Bu kanun ile, kiqiye mümkün olduäu derecede hayatxnx istediäi qekilde devam ettirebilme hakkx ve imkanx verilmektedir.