Sevgili Öğrenciler ve Saygıdeğer Meslektaşlarım,

Transkript

1

2 Sevgili Öğrenciler ve Saygıdeğer Meslektaşlarım, Kimya dersinin TT içeriği kimyanın temel kavramları, kimya dilinin kavranması, kimyanın tarihsel süreçleri ve yaşantımızın her alanında uygulanması başlıkları altında toplanabilir. Görüldüğü üzere çok geniş bir kapsam ve bilgi düzeyi gerektiren bu içeriklere hakim olabilmek için doğru ve titizlikle hazırlanmış bir kaynak kullanımı ön plana çıkmaktadır. Bu gereksinimi karşılamak amacıyla hazırladığım bu kitabın sizlere hedefinize ulaşmakta yardımcı olacağına inancım sonsuzdur. Bu kitabın oluşumu için: Bir bölüme ait çok sayıda alt başlık oluşturularak hazırlanan testlerle konu içerikleri eksiksiz taranmıştır. Bir teste ait sorular kolaydan zora 3D tekniğine uygun olarak hazırlanmıştır. Her test soruları genelden özele bilgi düzeyinizi artırmak üzere tasarlanmıştır. Özgün ve hedefe uygun sorular kullanılmıştır. Önceki sorularda ya da testlerde ilk defa karşılaştığınız kavramlar ilerleyen testler ve bölümlerde sarmal eğitim sistemine uygun bir şekilde tekrar kullanılmıştır. ÖSM soruları titizlikle analiz edilerek her bölüme ait birebir ÖSM testleri hazırlanmıştır. Her iki bölüm sonunda sarmal sisteme uygun konu tümevarım testleri hazırlanmıştır. Kitabın hazırlık aşamasında emeği geçen yayın ekibine, fikirleri ile desteklerini esirgemeyen meslektaşlarıma ve uygulamada yardımcı olan öğrencilerime teşekkürlerimi sunarım. Üniversiteye giriş sınavında ve hayatın her alanında başarı ve mutluluk dileklerimle Ali DİNDAR

3

4 Kimyanın Sembolik Dili BÖLÜM 01 Test Antik dönem simyagerlerinden olan Aristo nun dört element (toprak, su, hava ve ateş) fikri günümüzde geçerliliğini yitirmiştir. Buna göre günümüzde, I. Toprak karışım II. Su bileşik III. Hava element IV. Ateş bileşik yukarıda yapılan sınıflandırmalardan hangileri yanlıştır? A) alnız I B) I ve II C) II ve III D) III ve IV E) II, III ve IV 4. Latince adı I. Helios a. He II. Phosphorus b. F III. Fluorum c. P Sembolü ukarıda Latince adı verilen elementlerin sembolleri ile eşleştirilmesi aşağıdaki seçeneklerden hangisinde doğru gösterilmiştir? A) I a II b III c B) I b II a III c C) I a II c III b D) I b II c III a E) I c II a III b 2. John Dalton element sembolleri ve bileşik formüllerini ifade etmekte aşağıdaki gibi dairesel simgeler kullanmıştır. Hidrojen Oksijen G Fosfor Altın Kükürt Dalton tarafından kullanılan simgelerle, günümüz element sembollerinin eşleştirilmesinde hangi seçenekte hata yapılmıştır? Simge Günümüzdeki sembolü 5. Aşağıdaki maddelerden hangisi elementtir? A) Bronz B) Ozon C) Çelik D) emek sodası E) Amonyak A) H B) F C) G Au D) O E) S 6. I. Cıva II. aç yağı III. Potas kostik IV. Kükürt V. Şap ukarıda verilen maddelerden sembol ve formülle gösterilenler aşağıdaki seçeneklerden hangisinde doğru belirtilmiştir? Aşağıdakilerden hangisi insanoğlunun antik dönemde bulduğu elementlerden birisi değildir? A) Cıva B) Altın C) Demir D) Gümüş E) Uranyum Sembol Formül A) I, II III, IV, V B) I, IV II, III, V C) I, II, IV III, V D) II, IV I, III, V E) I, IV, V II, III

5 Test D 2. E 3. E 4. C 5. D 6. C 7. E 8. D 9. E 10. E 11. C 12. D 7. I. Gıda mühendisi II. Jeolog III. Maden mühendisi IV. Biyolog ukarıdaki meslek gruplarından hangileri çalışmalarında kimya biliminden faydalanır? A) I ve II B) I ve III C) II ve III D) II, III ve IV E) I, II, III ve IV 10. Aşağıda çeşitli iş alanlarına ait bazı çalışmalar verilmiştir. Bu çalışmalardan hangisi karşısında belirtilen kimya dalı ile doğrudan ilgili değildir? Çalışma A) Kandaki alyuvar ve akyuvar sayısının belirlenmesi B) Suç mahallinden alınan saç ve doku örneklerinin incelenmesi C) Kalorifer kazanlarının ısı dönüşümlerini incelemek İlgili kimya dalı Biyokimya Adli kimya Fizikokimya D) Kış şartlarına daha dayanıklı araç lastikleri üretme E) İçme sularının içerisindeki mineral ve bulanıklık düzeylerinin tespit edilmesi Polimer kimya Organik kimya 8. Aristo nun element sınıflandırmasına göre, aşağıdaki maddelerin hangisinin karşısında sınıfı hatalı verilmiştir? Madde Aristo nun element sınıflandırması A) eytin yağı Su B) Demir çubuk Toprak C) Oksijen gazı Hava D) Benzin Ateş E) Kibrit alevi Ateş 11. Aşağıda maddelerin atomik ve moleküler yapıları dikkate alınarak bir sınıflandırma yapılmıştır. I. Atomik yapılı olanlar: He, Ne, Ar, Au II. Moleküler yapılı olanlar: H 2, O 2, CO 2, H 2 O III. Tek cins atom ya da tek cins molekül içermeyenler: Buzlu su, tuzlu su, hava Bu üç grubun hangilerinde verilen örnekler doğrudur? Bilim insanı I. Antoine Lavoisier II. Van Helmont III. Jakob Berzelius Kimya bilimine katkısı Kütlenin korunumu kanununu buldu. Deneylerinde hassas teraziyi kullandı. Element sembollerini sistematik bir dille düzenledi. ukarıda verilen bilim insanlarından hangilerinin kimya bilimine olan katkısı karşısında doğru verilmiştir? 12. Aşağıdaki kimyanın alt dallarından hangisine ait açıklama yanlıştır? A) Analitik kimya: Maddenin kimyasal bileşenlerini nitelik ve nicelik temelinde inceler. B) Biyokimya: Canlı organizmalardaki kimyasal maddeleri ve kimyasal süreçleri inceler. C) Organik kimya: Karbon temelli bileşiklerin yapısını, özelliklerini ve tepkimelerini inceler. D) Farmakoloji: Tarım ilaçları ve gübrelerin üretimi ve toprak analizi ile ilgilenir. E) Fizikokimya: Kimyasal sistemlerde fiziksel özellikleri ve enerji-iş dönüşümlerini inceler.

6 Test E 2. B 3. E 4. B 5. E 6. C 7. D 8. E 9. B 10. B 11. C 12. A 7. Aşağıdaki ifadelerden hangisi hem bileşikler hem de karışımlar için her zaman doğrudur? A) Homojen yapıdadırlar. B) Tek cins molekül içerirler. C) Fiziksel yolla bileşenlerine ayrılırlar. D) Farklı cins atom içerirler. E) Farklı cins molekül içerirler. 10. Aşağıdaki tabloda, ve maddelerinin sabit basınçtaki bazı özellikleri madde için doğru ise + yanlış ise ile gösterilmiştir. Özellik Homojenlik Farklı cins atom içerme + + Farklı cins molekül içerme + Tablodaki bilgilere göre, I. bir bileşiktir. II. bir elementtir. III. formülle gösterilir. yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur? A) alnız I B) alnız II C) alnız III D) I ve II E) I, II ve III 8. Aşağıdaki element, molekül ve karışım sınıflandırmaları ile ilgili örnekler verilmiştir. I. Element: He, O 2 ve Hg II. Molekül: H 2, SO 3 ve HCI III. Karışım: NaCI (suda), hava ve sis kümesi Bu üç grubun hangilerinde verilen örnekler doğrudur? A) alnız I B) alnız II C) alnız III D) I ve II E) I, II ve III 11., ve gazlarından birinin element, birinin bileşik, birinin de karışım olduğu bilinmektedir. Bu gazlar sabit basınçta tamamen sıvılaşana kadar soğutulduğunda, in elektriği ileten saf bir sıvıya nin birbirine karışmayan iki sıvıya nin homojen bir sıvıya dönüştüğü gözleniyor. Buna göre, aşağıdakilerden hangisinde bu gazlar doğru olarak verilmiştir? A) HCI H 2 O NH 3 CO 2 B) Fe Alkol-Su H 2 O C) Hg İspirto-eytinyağı NH 3 D) Hg NH 3 eytinyağı-su E) Hava Hg H 2 O Elementler bileşik hâline geçerken, I. Kimyasal özellikler II. Atomundaki proton sayısı III. Fiziksel özellikler yukarıdakilerden hangileri aynı kalır? 12. Oda koşullarındaki saf bir sıvı ile yapılan deneylerden aşağıdaki sonuçlar alınmıştır. I. İçine potasyum metali atıldığında potasyum hidroksit (KOH) ve hidrojen gazı (H 2 ) oluşuyor. II. İçerisine atılan derişik nitrik asit (HNO 3 ) ile tepkime veriyor. III. 25 C de donuyor. Başlangıçtaki maddenin bileşik olduğunu kanıtlamak için yukarıdaki sonuçlardan hangileri tek başına yeterlidir?

7 Test D 2. C 3. C 4. C 5. E 6. D 7. D 8. C 9. C 10. B 11. B 7. Maddelerin elektrik iletkenliği ile ilgili, I. Tüm katılar elektriği iletir. II. Metaller ve alaşımları elektron hareketi ile elektriği iletir. III. Hiç bir bileşik sıvı hâlde elektriği iletmez. 10. Buhar Basıncı (atm) 1 yargılarından hangileri yanlıştır? 0 t 1 t 2 t 3 Sıcaklık ( C) D) I ve III E) II ve III, ve saf sıvılarının buhar basınçlarının sıcaklıkla değişimini gösteren grafik yukarıda verilmiştir. Buna göre, I. 1,2 atm basınçta t 1 C de için genleşme ayırt edicidir. 8., ve saf sıvıları ile ilgili; alnızca ve birbiri içinde çözünebiliyor. II. Aynı ortamdaki kaynama sıcaklıkları arasındaki ilişki > > şeklindedir. III. 0,5 atm basınçta t 3 C de aynı kaptaki, ve homojen karışım oluşturur. Eşit kütlelerinin hacimleri arasındaki ilişki 2V = V = 3V şeklindedir. bilgileri veriliyor. Buna göre, eşit kütleli, ve sıvılarının aynı deney tüpüne konulması sonucu aşağıdakilerden hangisi gözlenir? A) B) D) E) - C) yargılarından hangileri yanlıştır? A) alnız I B) alnız II C) alnız III D) I ve II E) II ve III Saf bir maddenin katı, sıvı ve gaz hâllerinden birisi, diğerleri ve dir., ve ile ilgili, yalnızca ısıtılarak hâl değiştirebiliyor. nin ye dönüşümü ısı veren bir olaydır. bilgileri veriliyor. Buna göre, aşağıdaki yargılardan hangisi kesinlikle yanlıştır? A) nin e dönüşümünde özkütle artar. B) Esneklik katsayısı yalnızca için ayırt edicidir. C), nin içinde çözünebilir. D) için genleşme katsayısı ayırt edici değildir. E), ye dönüştüğünde hacim azalır. 11. Özkütle (g/cm 3 ) Hacim (cm 3 ) ukarıdaki grafikte sabit sıcaklıktaki, ve saf maddelerinin özkütle-hacim değişimleri verilmiştir. Buna göre,, ve ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır? A), saf bir katı olabilir. B), sabit hacimli bir kaptaki gazdır. C), sürtünmesiz pistonlu kaptaki bir gaz olabilir. D), uçmakta olan esnek balondaki bir gaz olabilir. E) nin bulunduğu kabın dış basıncı azaltılmış olabilir.

8 Kimya Uygulamalarında İş Sağlığı ve Güvenliği - 1 BÖLÜM 01 Test Aşağıdakilerden hangisi kimya laboratuvarında uyulması gereken genel güvenlik kurallarından birisi değildir? A) Laboratuvarda bir şeyler yenilip, içilmemelidir. B) Deney sonunda kullanılan cam malzemeler temizlenerek yerlerine konulmalıdır. C) Hazırlanan çözeltilerin bulunduğu kaplar mutlaka etiketlendirilmelidir. D) Çalışılan malzemelere uygun önlük, eldiven ve koruyucu gözlük kullanılmalıdır. 4. Aşağıdakilerden hangisi laboratuvarda yanıcı maddelerin bulunduğu kapların etiketlerinde kullanılması zorunlu olan işarettir? A) B) C) D) E) E) Laboratuvarda kullanılacak kimyasalları koklayarak tanıyabiliriz. 2. Aşağıda verilen güvenlik sembollerinin hangisinin karşısında verilen açıklama hatalıdır? A) B) C) Sembol i T+ Açıklama Tahriş edici Toksik (zehirli) Radyoaktif 5. Bir laboratuvardaki kimyasal maddelerin kullanım güvenliği için, I. Kimyasal maddeler kilitli dolaplarda saklanmalıdır. II. Uçucu kimyasalların bulunduğu şişelerin ağzı kapalı tutulmalıdır. III. Kimyasal maddenin etiketinde bulunan güvenlik uyarısına dikkat edilmelidir. yukarıda verilenlerden hangilerinin yapılması gereklidir? D) Prizle oynamayınız E) Kesici/delici Aşağıdakilerden hangisi kimya laboratuvarında uyulması gereken kurallardan birisi değildir? A) Kimyasal maddeleri ısıtırken ısıya dayanıklı cam kullanmak. B) Isıtma işlemlerinde deney tüplerini maşa ile tutmak. C) Kimyasal maddelerin üzerindeki tehlike işaretine dikkat etmek. D) Kimyasal maddeleri tadına bakarak tanımak. E) Kimyasal maddelere çıplak elle temas etmemek. Deneyde kullanılacak olan bir kimyasalın etiketinde yukarıda verilen güvenlik sembolü bulunduğuna göre, aşağıdaki güvenlik önlemlerinden, I. anıcı malzemelerle bir arada kullanırken dikkatli olunmalı II. Kullanılacak ortamda yangın söndürme tüpü bulundurulmalı III. Metal yüzeylerle temasına dikkat edilmeli hangileri uygulanabilir? 35

9 Test C 2. B 3. B 4. E 5. C 6. D 7. C 8. D 9. C 10. B 11. D 12. C 8. Saf bir maddenin, Tek cins molekül içerdiği, Hal değiştirirken sıcaklığının sabit kaldığı bilinmektedir. Bu madde aşağıdakilerden hangisi olamaz? A) CO 2 B) HCl C) O 2 D) He E) H 2 O 11. Saf, ve maddeleri ile ilgili, in sıvısı elektrik akımını iyon hareketi ile iletiyor. nin katısı sıvısında yüzüyor. için esneklik katsayısı oda koşullarında ayırt edicidir. bilgileri veriliyor. Buna göre, ve ile ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? A) oda koşullarında katıdır. 9., ve maddelerinin deniz seviyesindeki erime (E.N) ve kaynama (K.N) noktaları ile ilgili tablo aşağıda verilmiştir. E.N ( C) K.N ( C) B) nin katısı erirken hacmi küçülür. C) oda koşullarında katı haldedir. D) moleküler yapılı bir bileşiktir. E) için oda koşullarında genleşme ayırt edicidir. Buna göre, ve ile ilgili, I. Saf suyun deniz seviyesinde sıvı olduğu sıcaklık aralığında yalnızca sıvı halde bulunabilir. II. 10 C de sıvı, katıdır. III. nin gaz olduğu sıcaklıkta,, ve homojen karışım oluşturur. yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur?(, ve birbiri ile tepkimeye girmiyor.) A) alnız I B) alnız II C) alnız III D) I ve II E) I, II ve III 12. Kimya laboratuvarında bulunan bazı kimyasal maddelerin bulunduğu kapların etiketlerinde çeşitli güvenlik işaretleri vardır. 10. Kapalı iki cam kaptan birincisinde bir miktar saf maddesi, ikincisinde bir miktar saf maddesi vardır. Aynı koşullarda, birinci kaba bir miktar daha, ikinci kaba ise bir miktar daha azar azar eklendiğinde özkütle (d) - kütle (m) grafiği Buna göre aşağıdaki kimyasal maddeler hangisinin bulunduğu kabın etiketinde karşısındaki güvenlik işaretinin olması beklenmez? Kimyasal madde Güvenlik işareti d A) HCl (Hidroklorik asit) B) HCN (Hidrosiyonik asit) 40 yukarıdaki gibi oluyor. Buna göre ve maddeleri ile ilgili, m C) H 2 (Hidrojen gazı) I. in başlangıç özkütlesi ninkinden küçüktür. II. in zamanla hacmi artmıştır. III. bir sıvıdır. D) NaOH (Sodyum hidroksit) E) U (Uranyum)

10 BÖLÜM 02 Test Atomun apısı ve Periyodik Sistem / Atom Modelleri Atom kavramı hakkında çeşitli görüşler ve teoriler ortaya koyan, I. Democritos II. Dalton III. Bohr IV. Thomson bilim insanlarının geçmişten günümüze olacak şekilde tarihsel dönem sırası hangi seçenekte verilmiştir? A) I, II, IV, III B) I, II, III, IV C) I, III, II, IV D) II, I, IV, III E) I, IV, II, III 4. Atom altı tanecikler olan proton, nötron ve elektronun keşfedilmesi ile ilgili, Atom altı tanecik I. Elektron II. Proton Goldstein III. Nötron Chadwick Bilim insanı Crooks, Thomson ve Stoney yaptıkları çalışmalar ile ön planda olan bilim adamları ve atom altı tanecik eşleştirmelerinden hangileri doğrudur? 5. Elektronun keşfinde katot ışın deney tüpleri ile yapılan çalışmalar önemli bir yere sahiptir. Buna göre, 2. Dalton atom modelinde yer alan aşağıdaki ifadelerden hangisi günümüzde kabul görmemektedir? A) Farklı element atomları birbirinden farklıdır. B) Atomlar kimyasal tepkimelerde başka bir element atomuna dönüşemez. C) Atomlar kimyasal tepkimelerde bölünemez. D) Bir elementin tüm atomları özdeştir. E) Elementlerin sabit kütle oranı ile birleşmesiyle bileşikler oluşur. Bilim insanı I. Crookes II. III. Thomson Stoney Elektronun keşfine katkısı Katot ışınına elektrik yükünü taşıyan anlamına gelen elektron ismini verdi. Elektronun yükünün kütlesine oranını buldu. Katot ışınlarının elektrik alanda + kutba saptığını gözlemledi. katot ışın deney tüpleri ile ilgili çalışmalarda bilim insanı ve elektronun keşfine katkısı eşleştirmelerinden hangileri doğrudur? 3. Dalton, Atomlar içi dolu küresel parçacıklardır. görüşü ile atom altı parçacıkların varlığını kabul etmemektedir. Buna göre, I. Sürtünme ile elektriklenme deneyleri II. Faraday ın elektroliz deneyleri III. Crookes tüpleri ile yapılan deneyler yukarıdaki çalışmalardan hangileri atom altı parçacıkların varlığının ortaya çıkarılmasında katkı sağlamıştır? 6. Elektriklenme olayı ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır? A) Benjamin Franklin: İpek kumaşa sürtülen cam çubuk +, yün kumaşa sürtülen ebonit (plastik) çubuk yüklenir. B) Crookes: Elektrik yükünü taşıyan parçacıklar elektronlardır. C) Faraday: Elektrik yükleri parçacıklar halinde taşınır ve taşınan yük parçacığı tüm maddelerde aynıdır. D) Faraday: Elektroliz sonucu atomdan atoma taşınan tanecikler + yüklüdür. E) Benjamin Franklin: İpek kumaşa sürtülen cam çubuk +, ipek kumaş ise yüklenir. 41

11 BÖLÜM 02 Test Periyodik Sistem ve Elektron Dizilimleri Modern periyodik sistem ile ilgili, I. 7 tane periyot 18 tane grup vardır. II. Aynı gruptaki elementlerin değerlik elektron sayıları genelde aynıdır. III. Aynı periyottaki elementlerin enerji düzeyi katman sayıları aynıdır. yukarıdaki yargılardan hangileri doğrudur? iyonunun katman elektron dizilimi şeklindedir. Buna göre atomu ile ilgili, I. 4. periyot 1A grubu elementidir. II. Metaldir. III. 18 Ar ile aynı periyottadır. 2. Bilim insanı Çalışması I. Berzelius a. aptığı deneylerle nötronu buldu. II. Chadwick b. Element sembollerinin kullanımını düzenledi. III. Mendeleyev c. Elementleri artan kütle numaralarına göre periyodik sisteme yerleştirdi IV. Moseley d. Elementleri artan atom numaralarına göre periyodik sisteme yerleştirdi ukarıdaki bilim insanları ve yaptıkları çalışmaların doğru eşleştirilmesi hangi seçenekte verilmiştir? A) I - a II - b III - c IV - d B) I - b II - a III - c IV - d C) I - b II - c III - a IV - d 5. 8O elementi ile ilgili, I. Son katmanında 6 elektron bulunur. II. 2 elektron alarak oktetini tamamlar. D) I - c II - b III - a IV - d E) I - d II - a III - b IV - c III. Periyodik çizelgede 16 S ile aynı grupta bulunur. yargılardan hangileri doğrudur? 3. Aşağıdaki elementlerden hangisinin katman elektron dizilimi yanlış verilmiştir? 53 A) 3Li 2 1 B) 9F 2 7 C) 13A D) 20Ca E) 33As Aşağıdaki elementlerden hangisi en az sayıda elektron alarak katman elektron dizilimini kendisine en yakın soygaz atomunun katman elektron dizilimine ulaştırır? A) 9 F B) 16 S C) 7 N D) 11 Na E) 12 Mg

12 Periyodik Sistem ve Elektron Dizilimleri - 2 BÖLÜM 02 Test , 8, 10, 13 T ve 17 Q elementleri metal, ametal ve soygaz olarak sınıflandırıldığında, aşağıdakilerden hangisinde hata yapılmıştır? A) : Metal B) : Ametal C) : Soygaz D) T: Metal E) Q: Ametal 5. Periyodik sistemdeki, ve elementleri ile ilgili bazı bilgiler aşağıdaki tabloda verilmiştir. Element Temel enerji düzeyi sayısı Son katmandaki elektron sayısı atomu ile ilgili aşağıdaki bilgiler veriliyor. Periyodik tabloda 15. grup elementidir. Temel enerji düzeyi sayısı 2 dir. Buna göre, atomunun katman elektron dağılımı aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir? Buna göre, aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? A) in atom numarası 11 dir. B) ile aynı periyotta yer alır. C) kararlı bileşiklerinde yalnızca 1 değerlik alır. D) ile arasında iyonik 3 bileşiği oluşur. E) ile arasında 3 bileşiği oluşur. A) B) 2 5 C) 2 3 D) , ve elementlerinin periyodik sistemdeki yerleri hakkında; 3. I. Moseley II. Mendeleyev III. Döbereiner IV. Chancourties E) ukarıdaki bilim insanlarından hangilerinin periyodik sistem çalışması atom numaralarının artışı dikkate alınarak yapılmıştır? ile nin değerlik elektron sayıları aynıdır. ile nin temel enerji düzeyi sayıları aynıdır. Atom numarası en büyük olan dir. bilgileri veriliyor. Buna göre,, ve nin periyodik sistemdeki konumları aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir? A) B) C) D) E) D) I, II ve III E) II ve IV 4. 1, 9, 12, 13 T, 17 Q ve 18 M ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır? A) Ametal özellik gösterenler:, ve Q dur. B) Son katmanında 8 elektron bulunduranlar: M C) Katı ve sıvı halde elektiği iletenler:, ve T dir. D) Temel enerji düzeyi sayıları aynı olanlar:, T, Q ve M dir. E) Son katmanında aynı sayıda elektron bulunanlar: ve Q dur. 7. Periyodik sistemin 2A grubunda yer alan elementler ile ilgili, I. Temel enerji seviyesi sayıları II. Değerlik elektron sayıları III. Bileşiklerinde aldıkları değerlik niceliklerinden hangileri kesinlikle farklıdır? 55

13 Test D 2. D 3. C 4. E 5. B 6. D 7. D 8. D 9. A 10. A 11. E 12. D 7. T 10. Periyodik sistem ile ilgili, I. Her periyot bir metal ile başlar. II. 2A grubunun tamamı metaldir. III. 5A grubunun tamamı ametaldir. IV. Tüm soygazların değerlik elektron sayısı 8 dir. Periyodik tabloda yerleri gösterilen,, ve T elementleri ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır? A), bir ametaldir. A) alnız II B) I ve II C) II ve III D) I, II ve III E) I, II ve IV B), toprak alkali metalidir. C), bileşiklerinde farklı pozitif değerlik alabilir. D) ile T arasında iyonik 2 T bileşiği oluşur. E) ile arasında alaşım oluşabilir. 8. Periyodik sistemdeki genel özellikler ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır? A) Metaller, cıva hariç oda koşullarında katıdır. B) Ametaller, oda koşullarında katı, sıvı ya da gaz halde olabilir. C) Soygazlar, doğada atomik ve gaz halde bulunur. D) Tüm metaller yalnızca tek bir pozitif değerliğe sahip olabilirler ve 11 elementlerinin 8 O ile oluşturdukları bileşiklerin formülü aşağıdakilerden hangisi olamaz? A) O B) 2 O C) 2 O 3 D) 2 O 2 E) O 3 E) Metaller katı ve sıvı halde elektriği iletir , ve atomları ile ilgili; : Bir elektron alarak soygaz elektron dizilimine ulaşmaktadır. : Proton sayısı kendisine en yakın soygazdan 1 farklıdır. : Bulunduğu periyodun en aktif metalidir. bilgileri veriliyor. Buna göre, I. Üçü de A grubu (baş grup) elementidir. II. ile halojendir. III. ile 1A grubu elementleridir. yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur? 12. : Bileşiklerinde yalnızca 1+ ve 1 yükseltgenme basamağı alabilen bir elementtir. : 9 F ile yaptığı bileşik dışında tüm bileşiklerinde negatif ( ) yükseltgenme basamağına sahiptir. : +1 yüklü iyonu soygaz elektron düzenine sahiptir. Buna göre, ve ile ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? A), 7 N ile N 3 ve 11 Na ile Na formüllü bileşikler oluşturur. B) ile arasında 2 ve 2 2 formüllü bileşikler oluşur. C) ile arasında elektron alış verişi ile iyonik bileşiği oluşur. D) ile nin arasında oluşan 2 bileşiğinin sulu çözeltisi asidiktir. E) ile aynı periyotta olabilir, farklı periyottadır.

14 Periyodik Özelliklerin Değişimi - 1 BÖLÜM 02 Test Periyodik sistemin bir periyodunda soldan sağa doğru gidildikçe, I. Atom numarası II. Değerlik elektron sayısı III. Temel enerji düzeyi sayısı niceliklerinden hangileri genelde artar? A) alnız I B) I ve II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III periyotta bulunan, ve elementleri ile ilgili; elektronegatifliği en yüksek olan elementtir. elementinin +2 yüklü iyonu soygaz elektron düzenine sahiptir. elementinin iyonlaşma enerjisi bulunduğu periyotta en yüksektir. bilgileri veriliyor. Buna göre, elementlerin grupları için aşağıda verilen sınıflandırmalardan hangisi doğrudur? A) Halojen Alkali metal Soygaz B) Halojen Toprak alkali metal Soygaz 2. Periyodik sistemin aynı grubunda bulunan, ve ile ilgili, Atom numarası en büyük olan tir. Katman enerji düzeyi sayısı en az olan dir. bilgileri veriliyor. C) Soygaz Halojen Alkali metal D) Alkali metal Toprak alkali metal Soygaz E) Soygaz Alkali metal Toprak alkali metal Buna göre, ve nin periyodik sistemdeki yerleşim düzeni aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir? A) B) C) D) E) 5. Periyodik sistemdeki, ve elementlerinden ve aynı grupta, ve ise aynı periyottadır. Elementlerin atom numaraları arasında > > ilişkisi olduğuna göre atom çaplarının büyüklük sırası hangisinde doğru verilmiştir? A) > > B) > > C) > > 3. 1 yönü D) > > E) > > 2 yönü Periyodik sistemde 1 ve 2 yönleri belirtilmiştir. Buna göre; I. Atom hacmi II. Elektronegatiflik III. İyonlaşma enerjisi niceliklerinden hangileri genel olarak 1 yönünde artarken, 2 yönünde azalır? D) I ve III E) II ve III 6. +, +2 ve iyonları aynı soygaz elektron düzenine sahiptir. Buna göre, I. Atom çapları arasında > > ilişkisi vardır. II. İyon çapları arasında > + > +2 ilişkisi vardır. III. Üçü de aynı periyot elementidir. yargılarından hangileri yanlıştır? 61

15 Periyodik Özelliklerin Değişimi - 2 BÖLÜM 02 Test Temel hal katman elektron dizilimleri, : 2 8 : 2 7 : T Q şeklinde olan, ve elementleri ile ilgili; I. metal, ametal, ise soygazdır. II. Atom çapı en büyük olan dir. III. 1. iyonlaşma enerjileri arasında > > ilişkisi vardır. Periyodik sistemde yerleri belirtilen,,, T ve Q elementleri ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır? A) Atom çapı en büyük olan tir. B) Elektron ilgisi en büyük olan T dir. C) 1. iyonlaşma enerjisi en büyük olan Q dur. D) 1. iyonlaşma enerjileri arasında Q > T > > > ilişkisi vardır. E), ve T aynı periyot elementleridir ukarıdaki periyodik sistemde 1, 2, 3 ve 4 numaralı oklarla gösterilen yönlerdeki periyodik özelliklerin değişimi ile ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? A) 1 yönünde elektron ilgisi artar. B) 4 yönünde metalik aktiflik artar. C) 2 yönünde atom çapı azalır. D) 3 yönünde iyonlaşma enerjisi artar. 3 5., ve halojenlerinin oluşturduğu H, H ve H asitlerinin asitlik kuvvetleri arasında; H > H > H ilişkisi vardır. Buna göre, ve ile ilgili, I. Atom çapları arasında > > ilişkisi vardır. II. Elektron ilgisi en fazla olanı tir. III. Elektronegatiflikleri arasında > > ilişkisi vardır. yargılarından hangileri yanlıştır? A) alnız I B) alnız II C) alnız III D) I ve II E) II ve III E) 2 yönünde ametalik aktiflik azalır. 3. Aynı periyottaki, ve elementleri için;, bulunduğu periyotta 1. iyonlaşma enerjisi en yüksek olan elementtir. nin atom çapı ninkinden büyüktür. bilgileri veriliyor. Buna göre, ve elementlerinin atom numaralarının artışına göre sıralanışı aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir? A),, B),, C),, D),, E),, 6.,, ve Q elementleri ile ilgili bilgiler şöyledir. atomunun katman elektron dizilimi 2, 7 şeklindedir. element atomunun proton sayısı en fazladır. ile Q aynı periyottadır ve nin 1. iyonlaşma enerjisi Q nunkinden fazladır. Buna göre,, ve Q elementlerinin periyodik tablodaki yerleri ile ilgili, I. II. III. Q Q Q yukarıdaki gösterimlerden hangileri doğru olabilir? 63

16 Test C 2. E 3. D 4. C 5. C 6. D 7. D 8. C 9. D 10. C 11. B 12. D 8. II 11. A grubu elementi olan atomunun iyonlaşması ile ilgili, I III + (g) (g) + e Q 1 = E kj/mol 2+ (g) (g) + 2e Q 2 = 5E kj/mol Periyodik çizelgede yer alan elementlerin özellikleri ile ilgili aşağıdaki genellemelerden hangisi yanlıştır? A) Ametalik özellik I yönünde artar. B) İyonlaşma enerjisi II yönünde artar. C) Metalik özellik III yönünde azalır. D) Atom hacmi II yönünde azalır. E) Elektron ilgisi I yönünde artar. bilgileri veriliyor. Buna göre, I. Q 1, in birinci iyonlaşma enerjisi, Q 2 ise ikinci iyonlaşma enerjisidir. II., toprak alkali metalidir. III. 2+ iyonundaki elektronlar çekirdek tarafından + iyonundaki elektronlara göre daha kuvvetli çekilmektedir. A) alnız II B) alnız III C) I ve II D) II ve III E) I, II ve III 9. 9, 12, 15 ve 19 T elementleri ile ilgili, I., ve T aynı periyot elementleridir. II. Elektron ilgisi en büyük olan tir. III. Atom çapı en büyük olan dir. IV. Metalik aktiliği en fazla olan T dir. A) I ve II B) II ve III C) I ve III D) II ve IV E) II, III ve IV Aşağıdaki grafikte atom numaraları ardışık olan,,, R, T ve Q elementlerinin birinci iyonlaşma enerjilerinin (E 1 ) atom numaralarıyla değişimi verilmiştir. E 1 (kj/mol) Buna göre, I. T bir halojendir. II. alkali, toprak alkali metalidir. R T Q Atom numarası III. ile Q arasında iyonik Q 2 bileşiği oluşur. 12.,, ve Q elementleri ile ilgili bilgiler şöyledir: element atomunun hacmi Q nunkinden büyüktür. ile aynı grupta olup elektron ilgisi büyük olanı iken elektronegatifliği büyük olanı dir. Q nun 1. iyonlaşma enerjisi ve nin 1. iyonlaşma enerjisinden küçüktür. Buna göre,, ve Q elementlerinin periyodik tablodaki yerleri için aşağıdaki gösterimlerden hangisi doğru olabilir? A) Q B) Q C) Q yargılarından hangileri yanlıştır? D) Q E) Q

17 Test E 2. D 3. D 4. D 5. E 6. C 7. E 8. A 9. B 10. D 11. C 12. B 8. Aşağıdaki element ve iyonlardan hangisinin adı karşısında hatalı verilmiştir? A) K Fosfat B) N 3 Nitrür C) Cu Bakır D) Ca Kalsiyum E) Mg 2+ _ Magnezyum iyonu 9. Başlangıçta aynı koşullarda bulunan, ve maddeleri ile ilgili bilgiler şöyledir: : Homojen, özkütlesi bileşenlerinin kütle oranlarına göre değişiyor. : Farklı cins atomların özelliğini kaybederek birleşmesiyle oluşuyor. : Fiziksel ve kimyasal yöntemlerle özelliğini taşımayana parçalanamıyor. Bu maddelerin sınıflandırılmasıyla ilgili aşağıdakilerden hangisi doğrudur? A) Element Bileşik Bileşik B) Çözelti Bileşik Element C) Çözelti Element Bileşik D) Bileşik Element Çözelti E) Bileşik Çözelti Element 11., ve kimyasalları ile ilgili aşağıdaki bilgiler veriliyor. : O 2 ile tepkimesi sonucu CO 2 ve H 2 O nun yanında yüksek enerji açığa çıkaran bir sıvıdır. : Metal yüzeyleri ve cildi aşındıran bir sıvıdır. : Alevin parlaklığını artıran bir gazdır. Buna göre, ve nin bulunduğu kapların ambalajlarında aşağıdaki güvenlik işaretlerinden hangilerinin bulunması beklenir? A) B) C) D) E) 10. d(g/cm 3 ) m H(g) Sıcaklık Şekil 1 ( o C) Şekil 2 m O(g) 68 ukarıda Şekil-1 ve Şekil-2 de H 2 O ile ilgili sırasıyla özkütle (d) - Sıcaklık ( C) ve H ve O elementlerinin bileşikteki kütle değerleri verilmiştir. Buna göre H 2 O ile ilgili, I. +4 C de suyun özkütlesi en yüksek değerini alır. II. 0 C deki m gram suyun hacmi m gram buzun hacminden daha büyüktür. III. 27 gram suyun yapısında 24 gram oksijen atomu vardır. 12. Dalton Atom modeli, I. 12 gram C ile 16 gram O nin 28 gram CO oluşturması II. Aynı koşullarındaki 2 cm 3 N 2 gazı ile 3 cm 3 O 2 gazının 2 cm 3 N 2 O 3 gazı oluşturması III. S ve O elementleri arasında SO 2 ve SO 3 formüllü iki farklı bileşik oluşması yukarıdaki tepkimelerden hangilerini açıklamada yetersiz kalmıştır? D) II ve III E) I, II ve III

18 Kovalent Bağlı Bileşiklerin Oluşumu ve Adlandırılması - 1 BÖLÜM 03 Test Kovalent bağlar ile ilgili, I. Ametal atomları arasında elektronların ortaklaşa kullanılmaları sonucu oluşur. II. alnızca farklı cins ametal atomları arasında oluşur. III. Metal ile ametal atomları arasında elektron alışverişi ile oluşur. 4. O 2, CH 4, MgF 2, H 2 S bileşik ve moleküllerinin atomlar arası bağ türü aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir? ( 1 H, 6 C, 8 O, 9 F, 12 Mg, 16 S) Apolar kovalent Polar kovalent İyonik A) O 2, CH 4 H 2 S MgF 2 B) O 2 CH 4, H 2 S MgF 2 C) O 2, CH 4, H 2 S MgF 2 D) O 2, CH 4, H 2 S MgF 2 E) O 2 CH 4, H 2 S, MgF p 1p 9p 9p 1p 9p 5. O C O H 2 F 2 HF ukarıda Lewis elektron nokta gösterimi verilen CO 2 molekülü ile ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? ukarıda H 2, F 2 ve HF moleküllerinin katman elektron dizilimleri verilmiştir. Buna göre aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır? A) Moleküllerdeki H atomu dublete, F atomu oktete uymuştur. B) Her üç molekülde de bir çift elektron ortak kullanılmıştır. A) C = O bağı polar kovalenttir. B) Toplam 4 çift elektron ortaklaşa kullanılmıştır. C) Bağ yapımına katılmayan elektron sayısı 8 dir. D) Elektronegatifliği yüksek olan O kısmi negatif yüklenir. E) C atomları oktetini tamamlamamıştır. C) H 2 de H H ve F 2 de F F bağları apolar kovalent bağdır. D) HF de H F bağı polar kovalent bağdır. E) HF molekülünde H kısmi negatif, F kısmi pozitif yüklüdür. 6. Madde Lewis yapısı I. H 2 O H O H 3. Bazı elementler ancak moleküler yapılıyken doğada kararlı halde bulunabilirler. Buna göre; 1 H, 2 He, 7 N ve 8 O element atomlarının atomik ve moleküler yapılı olarak sınıflandırılması aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir? Atomik Moleküler A) He H, N, O B) He, O H, N C) H, O He, N D) He, N H, O E) H, N, O He H N II. NH 3 H F III. CF 4 F C ukarıda belirtilen moleküllerden hangilerinin Lewis elektron nokta yapısı doğru verilmiştir? ( 1 H, 6 C, 7 N, 8 O, 9 F) F H F 87

19 Metalik Bağ BÖLÜM 03 Test Metalik bağ ile ilgili, 4. I. Metal atomlarını bir arada tutan kuvvettir. II. Güçlü etkileşimdir. T III. Kimyasal bağdır. Periyodik sistemde yerleri belirtilen,, ve T elementleri ile ilgili, I. Metalik aktifliği en fazla olan tir. II. Metalik bağ kuvvetleri arasında T > > > ilişkisi vardır. III. Erime noktası en yüksek olanı T dir. 2. ukarıda kalsiyum (Ca) metalinin elektron denizi modeli verilmiştir. Bu model ile ilgili, I. Metallerin son yörüngelerindeki elektronlar metal katyonlarının etrafını sarmıştır. II. Metalik bağ, metal katyonları ile elektron denizi arasındaki elektriksel çekim kuvvetidir. 5. Periyodik sistemde metalik bağ kuvvetinin değişimi ile ilgili, I. Aynı grupta elektron bulunduran yörünge sayısı arttıkça, artar. II. Aynı periyotta atom numarası arttıkça, artar. III. Elektron denizi içindeki metal katyonları hareketlidir. III. Aynı periyotta değerlik elektron sayısı azaldıkça, azalır. D) II ve III E) I, II ve III 3. I. Bakır tel II. Alüminyum folyo III. Altın bilezik IV. emek tuzu ukarıdaki maddelerden hangilerinin atomları arasında metalik bağ vardır? A) I ve II B) II ve III C) I, II ve III D) II ve IV E) I, II ve IV 6. Toprak alkali grubunda bulunan, ve metallerinin atom çapları arasında > > ilişkisi vardır. Buna göre,, ve ile ilgili, I. Atom numarası en büyük olanı tir. II. Erime noktası en düşük olanı dir. III. Metalik bağ kuvvetleri arasında > > ilişkisi vardır. 93

20 Test E 2. B 3. C 4. E 5. B 6. E 7. C 8. B 9. D 10. B 11. D 7. Sıvı 25 C taki Denge Buhar Basıncı (Torr) Su 23,8 Etanol 58,7 Asetik asit 15,5 ukarıdaki tabloda su, etanol ve asetik asit sıvılarının 25 C deki denge buhar basınçları verilmiştir. Buna göre bu sıvılar ile ilgili, I. En uçucu olanı asetik asittir. II. Aynı koşullarda moleküller arası çekim kuvvetleri arasındaki ilişki etanol > su > asetik asit şeklindedir. 9. CH 3 OH (metil alkol), H 2 O (su) ve C 3 H 5 (OH) 3 (gliserin) sıvıları ile ilgili, I. Aynı ortamda uçuculuğu en fazla olanı H 2 O dur. II. Viskozitesi en büyük olanı gliserindir. III. Suya metil alkol eklendiğinde buhar basıncı artarken, gliserin eklediğinde azalır. D) II ve III E) I, II ve III III. Aynı ortamda kaynarken ki buhar basınçları birbirine eşittir. yargılarından hangileri yanlıştır? 10. Aynı koşullardaki, ve sıvıları ile ilgili aşağıdaki bilgiler veriliyor. Aynı sıcaklıkta buhar basıncı en fazla olanı tir. Akışkanlığı en az olanı dir. Buna göre, ve ile ilgili, I. Kaynama noktası en yüksek olanı dir. II. Moleküller arası çekim kuvveti en az olanı tir. III. Viskoziteleri arasındaki ilişki > > tir. yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur? o C Etanol 2 gram şeker 1 gram şeker 11. eytin yağı Gliserin Etanol 25 o C 25 o C 25 o C litre 1 litre 1 litre Saf su Saf su Saf su 50 o C o C 50 o C ukarıdaki kaplarda bulunan saf sulara üzerlerindeki maddeler ekleniyor. Bu olay sonucu, I. Kaynama noktaları II. Viskoziteleri III. Buhar basınçları niceliklerinden hangileri arasındaki ilişki 2 > 3 > 1 şeklinde olur? A) alnız I B) I ve II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III Saf su Saf su Saf su 25 o C I 25 o C II 25 o C III ukarıda özdeş kaplarda eşit hacim ve sıcaklıkta bulunan saf sulara üzerlerinde belirtilen sıvılar ilave ediliyor. Buna göre her bir kaptaki suyun viskozitesinde meydana gelen değişiklikler aşağıdakilerin hangisinde doğru verilmiştir? I II III A) Artar Azalır Azalır B) Değişmez Artar Artar C) Azalır Değişmez Azalır D) Azalır Artar Azalır E) Artar Değişmez Artar

21 TÜMEVARIM - ll Test Sıcaklık ( o C) aman (dak) Bir sıvısının tamamen buharlaşıncaya kadar ısıtılması sonucu elde edilen grafik yukarıda verilmiştir. Buna göre ile ilgili, I. Saf maddedir. II. Tek cins molekül içerir. III. Belirli ayırt edici özellikleri vardır. yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur? 4. Basınç (atm) I II III Sıcaklık ( o C) ukarıda saf bir maddenin faz diyagramı verilmiştir. Buna göre aşağıdaki olaylardan hangisi bu faz diyagramı ile örtüşmez? A) Dış basınç arttıkça erime noktası azalır. B) ükseklere çıkıldıkça kaynama noktası azalır. C) Katısı, sıvısında dibe batar. D) Donarken hacmi artar. E) Belirli basınç ve sıcaklık değerlerinde süblimleşebilir. 2. anda verilen tehlike uyarı işaretinin aşağıdakilerden hangisinde kullanılması beklenir? A) angın söndürme tüplerinin üzerinde B) Oksijen tüplerinin üzerinde C) İtfaiyecilerin kıyafetlerinde D) Petrol taşıyan tankerlerde E) Tuz madenlerinde 5.,, ve T maddeleri ile ilgili, oda koşullarında atomik ve gaz halde bulunur. ile arasında elektron ortaklaşmasıyla bileşik oluşur. T bileşiklerinde yalnızca pozitif (+) yükseltgenme basamağına sahiptir. bilgileri veriliyor. Buna göre aşağıdakilerden hangisi kesinlikle yanlıştır? A) bir soygazdır. B) ile T iyonik bileşik oluşturabilir. C) moleküler yapıya sahiptir. D) ile T arasında kovalent bileşik oluşur. E) oda koşullarında gazdır Aşağıdaki bileşiklerden hangisinin adlandırılması yanlış yapılmıştır? Bileşik Adı A) Cu 2 O Bakır (I) oksit B) Ca 3 N 2 Kalsiyum nitrat C) NaH Sodyum hidrür D) K 2 Cr 2 O 7 Potasyum dikromat E) NH 4 NO 3 Amonyum nitrat Tanecik Proton sayısı Nötron sayısı T ukarıda proton ve nötron sayıları verilen taneciklerle ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? A) + ile 2+ izobardır. B) + ile T izotoptur. C) 2 ile 2+ aynı soygazın elektron dizilimine sahiptir. D) 2+ ile T izotondur. E) Bir elektron başına düşen çekim kuvveti en fazla olanı 2+ dir. 131

22 Katlı Oranlar Kanunu - 1 BÖLÜM 06 Test Bulduğu yasayı Eğer bir element bir başka elementle birden fazla bileşik oluşturabiliyorsa elementlerden birinin sabit miktarı ile diğer elementin değişen miktarları arasında basit ve tam sayılarla ifade edilebilen bir oran vardır. şeklinde tanımlayan bilim insanı ve bulduğu yasa hangi seçenekte doğru verilmiştir? Bilim insanı asa A) Antonie Lavosier Kütlenin Korunumu B) Joseph Proust Sabit Oranlar C) John Dalton Katlı Oranlar D) Isaac Newton erçekimi E) Amedeo Avogadro Avogadro 4. Aynı miktar N ile birleşen NO 2 deki O kütlesinin N 2 O 3 deki O kütlesine oranı kaçtır? A) 2 B) 4 3 C) 1 D) 2 3 E) ve elementlerinden oluşan iki farklı bileşik için çizilen kütle değişim grafikleri aşağıda verilmiştir. 6 Harcanan Kütlesi (g) 14 Oluşan Bileşik Kütlesi (g) John Dalton 1804 yılında bileşiklerde elementler arasındaki kütle oranının korunmasına karşın bazen aynı elementlerin birbirleriyle birleştiklerinde farklı özellikler gösteren bileşikleri oluşturduğunu gözlemlemiştir. Harcanan Kütlesi (g) 0 I. bileşik 3 6 II. bileşik Harcanan Kütlesi (g) Buna göre, I. bileşiğin formülü 2 ise II. bileşiğin formülü hangi seçenekte doğru olarak verilmiştir? Buna göre, I. H 2 O H 2 O 2 II. CO CO 2 III. NH 3 PH 3 A) 2 B) 3 C) D) 2 3 E) 2 5 verilen madde çiftlerinden hangileri Dalton un gözlemini destekler? 6. ve elementleri arasında oluşan iki ayrı bileşikte tepkimeye giren ve kütleleri arasındaki değişim grafikteki gibidir. (g) I. bileşik 14 7 II. bileşik 3. I. NO 2 N 2 O II. C 2 H 5 OH C 3 H 7 OH III. CCI 4 CH 4 IV. C 2 H 4 C 4 H 8 ukarıdaki bileşik çiftlerinden hangileri katı oranlar yasasına uyar? D) I, II ve III E) I, III ve IV 0 Buna göre, 8 20 (g) I. I. bileşiğin formülü 2 ise II. bileşiğin formülü 2 5 tür. II. II. bileşikten 5,4 gram elde etmek için en az 4 gram gereklidir. III. Eşit kütlede içeren bileşiklerin kütleleri arasında I > II ilişkisi vardır. 147

23 Birleşen Hacim Oranları Kanunu BÖLÜM 06 Test Bilim adamı Kimya asası I. Antonie Lavosier a. Kütlenin Korunumu asası II. Joseph Proust b. Katlı Oranlar asası III. John Dalton c. Birleşen Hacim Oranları asası IV. Gay Lussac d. Sabit Oranlar asası ukarıda verilen bilim adamı ve ispatladığı kimya yasası hangi seçenekte doğru bir şekilde eşleştirilmiştir? A) I - a II - c III - d IV - b B) I - a II - d III - b IV - c C) I - b II - a III - d IV - c 4. Aşağıdaki tepkimelerden hangisi hem katlı oranlar yasasını hem de birleşen hacim oranları yasasını ispatlamakta kullanılabilir? A) C (k) + O 2(g) CO 2(g) B) CaO (k) + H 2 O (s) Ca(OH) 2(suda) C) 2N 2(g) + 5O 2(g) 2N 2 O 5(g) D) 2N 2 O (g) + 2O 2(g) 2N 2 O 3(g) E) CH 4(g) + 2O 2(g) CO 2(g) + 2H 2 O (g) D) I - d II - a III - c IV - b E) I - a II - b III - d IV - c 5. Aşağıdaki yargılardan hangisinde Avogadro hipotezine uygun bir ifade vardır? A) H 2 O bileşiğinde kütlece birleşme oranı m H m O = 1 8 dir. B) Fiziksel ve kimyasal olaylarda kütle kaybı önemsizdir. C) CO ve CO 2 bileşiklerinde aynı miktar C ile birleşen O kütleleri arasındaki oran her zaman 1 2 dir. 2. I. N 2(g) + 2O 2(g) 2NO 2(g) D) Aynı koşullarda N 2 ve O 2 gazlarının tepkimesi sonucu NO gazı oluşurken gaz hacmi korunur. E) tane O 2 gazının 2V hacim kapladığı koşulda tane CO 2 gazı 4V hacim kaplar. II. CaCO 3(k) CaO (k) + CO 2(g) III. H 2(g) O 2(g) H 2 O (s) ukarıdaki tepkimelerden hangileri birleşen hacim oranları yasasını ispatlamak için kullanılabilir? 6. 9 Gaz hacmi (L) aman ukarıdaki grafikte aynı koşullardaki 2 ve 2 gazlarının tepkimesinde 2, 2 ve oluşan gazlarının zamanla hacimlerindeki değişim verilmiştir. 151 Buna göre, I. Tepkime tam verimle gerçekleşmiştir hacim 2 gazı ile 5 hacim 2 gazının aynı koşullarda artansız tepkimesi sonucu 2 hacim gazı oluşuyor. Buna göre gazının formülü aşağıdakilerden hangisidir? A) 2 B) 2 C) 3 D) 2 3 E) 2 5 II. Tepkime denklemi şeklindedir. III. nin basit formülü 2 3 tür.

24 BİRE BİR BÖLÜM 06 Test P + 5HNO 3 + 2H 2 O 3H 3 PO 4 + 5NO 2. 9,3 31,5 3,6 29,4? ukarıda verilen tepkime denkleminde tepkimeye giren ve oluşan maddelerin miktarları gram cinsinden altlarına yazılmıştır. Miktarı belirtilmemiş olan NO gazı kaç gramdır? A) 15 B) 14 C) 13 D) 12 E) 11 O 2 (g) O 2 (g) O 2 (g) Oluşan bileşik kütlesi (g) 0, Eklenen kütlesi (g) ukarıdaki grafikte, kapalı kaptaki bir miktar elementinin üzerine eklenen elementi ile tepkimesi sonucu oluşan bileşik kütlesinin eklenen kütlesine göre değişimi verilmiştir. Buna göre, I. Oluşan bileşikteki kütlece birleşme oranı 3 ( ) dir. 2 II. Eşit kütlede ve nin tepkimesi sonucu ten artar. III. Artan madde olmaması için 6 gram eklenmelidir. Cu (k) Cu (k) CuO (k) 80 gram 80 gram Hassas terazi Isıtıcı Hassas terazi Şekil - 1 Şekil - 2 Şekil - 3 Bakır metali ve O 2 gazı ile gerçekleştirilen bir deney ile ilgili; Şekil-1 de verilen kapalı cam içerisindeki Cu ve O 2 ile birlikte tartıldığında kütlesi 80 gram ölçülmüştür. Şekil-2 deki ısıtılma işleminden sonra şekil-3 te tekrar tartıldığında kütlesi yine 80 gram olarak ölçülmüştür. bilgileri veriliyor. Buna göre gerçekleşen deney, I. Kütlenin korunumu yasası II. Sabit oranlar yasası III. Katlı oranlar yasası yukarıdakilerden hangilerini ispatlar? 5. Kapalı bir kaptaki bir miktar üzerine aşırı miktar eklenerek + tepkimesi gerçekleştiriliyor. Bu tepkime ile ilgili; Oluşan kütlesi Kütlece birleşme oranı( ) 0 Eklenen kütlesi 0 Oluşan kütlesi 0 I II çizilen grafiklerden hangileri doğrudur? Toplam kütle III Harcanan kütlesi A) alnız I B) I ve II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III 6. Sabit basınç ve sıcaklıkta gerçekleşen aşağıdaki tepkimelerden hangisinde zamanla hacim küçülür? ve element atomları birleşerek iki ayrı bileşik oluşturmaktadır. Aynı miktar ile birleşen birinci bileşikteki nin ikinci bileşikteki ye oranı 4 9 tür. Birinci bileşiğin formülü 3 4 ise ikinci bileşiğin formülü aşağıdakilerden hangisi olabilir? A) 2 B) 2 C) D) 2 4 E) 2 6 A) H 2(g) + F 2(g) 2HF (g) B) 2N 2(g) + 3O 2(g) 2N 2 O 3(g) C) CaCO 3(k) CaO (k) + CO 2(g) D) Fe (k) + CO 2(g) FeO (k) + CO (g) E) Mg (k) + 2HCl (suda) MgCl 2(suda) + H 2(g)

25 Mol Kavramı - 3 BÖLÜM 06 Test Mol ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur? (Avogadro sayısı: N A ) A) 1 mol molekülde N A tane atom vardır. B) Molekül sayıları eşit olan gazların mol sayıları da eşittir. C) Mol sayıları eşit olan tüm bileşiklerin atom sayıları da eşittir. D) Hacimleri aynı olan tüm bileşiklerin mol sayıları da aynıdır. E) Kütleleri aynı olan tüm moleküllerin mol sayıları da aynıdır. 4. Gaz Hacim (L) Atom sayısı (mol) 11,2 1 22,4 2 5,6 1 T 11,2 1,5 Normal koşullarda bulunan,, ve T gaz molekülleri ile ilgili yukarıdaki tablo verilmiştir. Buna göre,, ve T gazlarının birer moleküllerindeki atom sayılarının karşılaştırılması hangi seçenekte doğru verilmiştir? A) > T > = B) > T > > C) > T > = D) > > T > E) T > > = 2. I. 3, tane O 2 molekülü 5. CH 4(g) C 3 H 4(g) II. NK da 5,6 L hacim kaplayan SO 3 gazı III. 3,2 gram CH 4 gazı ukarıdakilerden hangileri Avogadro sayısı kadar atom içerir? (Avogadro sayısı: 6, , H : 1, C : 12) N A tane molekül içeren şekildeki kapta bulunan karışımda toplam 24 gram C atomu vardır. Buna göre, I. Karışımın molce %50 si CH 4 tür. II. Karışımda toplam 4 gram H atomu vardır. III. Karışımın 1 atm, 25 C deki hacmi 22,4 litredir. (H = 1, C = 12, N A : Avogadro sayısı) 3. Atom sayıları eşit olan, I. CO II. NO 2 III. CH 4 yukarıdaki bileşiklerin kütleleri arasındaki ilişki hangi seçenekte doğru verilmiştir? (H=1, C=12, N=14, O=16) A) I > II > III B) II > I > III C) III > II > I D) I > III > II E) II > III > I 6. N A tane elektron içeren H 2 gazı ile ilgili, I. Kütlesi 1 gramdır. II. 1 mol H atomu içerir. III. NK da 11,2 litre hacim kaplar. ( 1 1 H) 159

26 Tepkime Denklemi ve Tepkime Denkleştirme BÖLÜM 06 Test Kimyasal bir tepkimede, 4. Kapalı bir kapta gerçekleşen, I. Atom sayısı ve türü II. Toplam kütle III. Toplam yük yukarıdakilerden hangileri korunur? CH 4(g) + 2O 2(g) CO 2(g) + 2H 2 O (s) tepkimesi ile ilgili, I. Toplam atom sayısı ve türü II. Toplam molekül sayısı III. Gaz kütlesi niceliklerinden hangileri korunur? 2. Kimyasal bir olayın matematiksel denklikler şeklinde gösterilmesine tepkime denklemi denir. 5. Toplam kütle Molekül sayısı Katı kütlesi Tepkime denklemine bakılarak, I. Tepkimeye giren madde türleri II. Ürünlerdeki atom çeşidi sayısı III. Tepkimeye giren ve oluşan moleküllerin sayıları arasındaki oransal ilişki yukarıdakilerden hangileri bilinebilir? 0 aman 0 aman ukarıda belirli özelliklerinin zamanla değişimi verilen tepkime aşağıdakilerden hangisi olabilir? A) N 2(g) + 3H 2(g) 2NH 3(g) B) CS 2(k) + 3O 2(g) CO 2(g) + 2SO 2(g) 3 aman C) Ca(OH) 2(suda) + CO 2(g) CaCO 3(k) + H 2 O (s) D) 2Fe (k) O 2(g) Fe 2 O 3(k) E) CO (g) O 2(g) CO 2(g) Isı + I 2(k) I 2(g) 2. H 2(g) + Cl 2(g) 2HCl (g) + ısı 3. Isı + CaCO 3(k) CaO (k) + CO 2(g) ukarıdaki denklemleri verilen üç olay ile ilgili, I. 1. olay fiziksel, 2. ve 3. olaylar kimyasaldır. II. 2. olayda molekül sayısı korunmuştur. III. Her üç olayda ısı alan (endotermik) dır. 6. C H 6 O (s) + y O 2(g) 2CO 2(g) + z H 2 O (s) ukarıda denklemi verilen tepkime oda koşullarında gerçekleştirilmiştir. Buna göre, I. Homojen bir tepkimedir. II. Denklemde y = z = 3 tür. III. Tepkimeye giren bileşiğin formülü C 2 H 6 O dur. D) II ve III E) I, II ve III 163

27 Test E 2. E 3. C 4. C 5. D 6. D 7. D 8. D 9. C 10. A 11. E 12. B 7. Kapalı bir kapta 2 ve 2 gazlarının reaksiyonu sonucu gazı oluşuyor. Bu tepkimedeki maddelerin molekül sayılarının zamanla değişimi aşağıdaki grafikte verilmiştir 10. Aşağıdaki tepkimeler en küçük tam sayılarla denkleştirildiğinde hangisinde en büyük sayısal değeri alır? 4N Molekül sayısı A) Mg 3 N 2 + H 2 O Mg(OH) 2 + NH 3 B) Fe 2 O 3 + Al Al 2 O 3 + Fe 2N N 2 C) H 3 PO 4 + Mg(OH) 2 Mg 3 (PO 4 ) 2 + H 2 O D) C 3 H 8 + O 2 CO 2 + H 2 O 0 2 aman E) CaCO 3 + HNO 3 Ca(NO 3 ) 2 + CO 2 + H 2 O Bu grafiğe göre, I. Tepkime denklemi şeklindedir. II. gazının formülü 3 tür. III. amanla molekül sayısı azalmıştır. 11. ve molekülleri arasındaki tepkimeler ile ilgili deney sonuçları aşağıda verilmiştir. Başlangıçtaki molekül sayısı (tane) Artan molekül sayısı (tane) 1. deney 2N 3N N N 2.deney 2N 3N N 3. deney 2N 3N 8. Sabit basınç ve sıcaklıkta gerçekleşen aşağıdaki tepkimelerin hangisinde zamanla hacim küçülür? A) C (k) + O 2(g) CO 2(g) ukarıdaki deney sonuçlarına göre ve nin gerçekleştirdiği tepkimelerin denklemi aşağıdakilerden hangisi olamaz? (N= Avagadro Sayısı) A) 1N 2 + 3H 2 2NH 3 B) CH 4 + 2O 2 CO 2 + 2H 2 O B) CH 4(g) + 2O 2(g) CO 2(g) + 2H 2 O (g) C) Fe (k) + CO 2(g) FeO (k) + CO (g) C) 2N 2 + 3O 2 2N 2 O 3 D) 2SO 2 + O 2 2SO 3 E) H 2 + Cl 2 2HCl D) 2N 2(g) + 3O 2(g) 2N 2 O 3(g) E) KClO 3(k) KCl (k) O 2(g) 12. Kimyasal tepkimelerde, toplam atom sayısı yanında yükler toplamı da korunur Al 2 O 3 + xh 2 SO 4 yal 2 (SO 4 ) 3 + zh 2 O tepkimesi Al 2 O 3 ün katsayısı 1 olacak şekilde denkleştirildiğinde x, y ve z nin sayısal değeri aşağıdakilerden hangisi olur? x y z A) B) C) D) E) Cl + 14H + 2Cr Cl 2 + 7H 2 O 21,6 g 21,3 g 1,4 g m 21,3 g 12,6 g ukarıda denklemi verilen tepkimede harcanan ve oluşan madde kütleleri belirtilmiştir. Buna göre ve m değerleri aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir? m(g) A) Cr 2 O 3 10,4 B) Cr 2 O2 7 10,4 C) 2 Cr 2 O 4 12,8 D) Cr 2 O 4 10,4 E) 2 Cr 2 O 7 12,8

28 TÜMEVARIM - III Test Aşağıda belirtilen katılardan hangisinin karşısında verilen kristal türü yanlıştır? 4. 1 Katı Kristal türü A) CaO İyonik 2 B) Naftalin Kovalent C) Fe Metalik D) CO 2 Moleküler E) Grafit Kovalent 2. Şekildeki grafikte organik bileşiğinin O 2 gazı ile tepkimesi sonucu maddelerin mol sayısı - zaman değişimi verilmiştir. 1 0,8 0,6 0,5 0,3 0 Bu grafiğe göre, Mol sayısı O 2 H 2 O CO 2 aman I. Tepkime % 70 verimle gerçekleşmiştir. II. 'in formülü C 3 H 8 O'dur. III. Tepkime süresince toplam molekül sayısı artmıştır. Periyodik tablodaki elementlerin genel özelliklerinden olan ve ile ilgili, : 1 yönünde artarken 2 yönünde azalır. : 1 yönünde azalırken 2 yönünde artar. bilgileri veriliyor. Buna göre, I. Elektronegatiflik Atomik yarıçap II. Asitlik Elektron ilgisi III. İyonlaşma enerjisi Bazlık ve yukarıdakilerden hangileri olabilir? 5. Lewis nokta sembolleri Na, C, O şeklinde olan Na, C ve O atomlarının 1 H ile oluşturdukları kararlı bileşikler NaH, CH 4 ve H 2 O'dur. Bu bileşikler ile ilgili, I. NaH iyonik, CH 4 ve H 2 O kovalent yapılıdır. II. NaH ile H 2 O arasında iyon-dipol etkileşimi kurulur. III. CH 4 moleküllerindeki tüm atomlar oktetini tamamlamıştır. 3. I. Öz ısı II. Çözünürlük III. Genleşme IV. Özkütle ukarıda verilenlerden hangileri maddenin katı, sıvı ve gaz hallerinin üçü için de ayırt edicidir? A) alnız I B) I ve II C) II ve III D) I, II ve III E) I, II ve IV 6. Aşağıda verilen karışımlardan hangisi karşısında belirtilen yöntemle bileşenlerine ayrılmaz? Karışım Ayırma öntemi A) Nikel tozu - demir tozu Mıknatıslama B) Talaş - su Süzme C) Benzin - su Ayırma hunisi D) Tebeşir tozu - su Dekantasyon E) Etil alkol - su Ayrımsal damıtma 215

29 TÜMEVARIM - III Test Simya dönemi ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır? A) Simyacıların felsefe taşı arayışları madenciliğin gelişmesine katkıda bulunmuştur. 4. Aşağıdaki kimyasal maddelerin hangisinin karşısında belirtilen tehlike uyarı işareti kimyasal madde ile uyumlu değildir? Kimyasal madde Tehlike uyarı işareti B) Simya dönemi çalışmalarının çoğunluğu teorik temellere dayanmaz. A) Kezzap (HNO 3 ) i C) Bu dönemde element sınıflandırılması düşünce temellidir. D) Simyacılar felsefik düşüncelerini yaptıkları deneylerle ispatlamıştır. E) Bu dönemde bilinen elementlerin ifade edilmesinde ortak bir sembol kullanılmamıştır. B) C) LPG tankları Böcek ilacı T+ D) Çamaşır suyu E) Oksijen tüpü O 2 + H 2 O H 2 SO 4 + H 2 SO 4 CaSO 4 + 2H 2 O ukarıdaki denkleşmiş tepkimelerde belirtilen, ve ile ilgili, I. ; SO 2, ; SO 3 tür. II. ve asidik oksittir. III., ve ile tepkime verir. 5. Aşağıdaki denklemlerden hangisi elektron alış-verişi yoluyla gerçekleşir? A) H 2 2H. B) H 2 SO 4(suda) + 2KOH (suda) K 2 SO 4(suda) + 2H 2 O (s) C) Na(k) + H 2 O(s) NaOH (suda) H 2(g) D) Ca(OH) 2 + CO 2 CaCO 3 + H 2 O E) AgNO 3 (suda) + KBr (suda) KNO 3 (suda) + AgBr (k) 3. Sabit basınç ve sabit sıcaklıkta gerçekleşen aşağıdaki tepkimelerin tamamında reaksiyona giren tüm maddelerin hacimleri başlangıçta eşittir. 207 I. 2N 2(g) + 3O 2(g) 2N 2 O 3(g) II. 2H 2(g) + 1O 2(g) 2H 2 O (g) III. 1N 2(g) + 3H 2(g) 2NH 3(g) Buna göre aynı koşullarda, tam verimle gerçekleşen yukarıdaki tepkimelerde artan gaz hacimlerinin karşılaştırılması hangi seçenekte doğru verilmiştir? A) III > II > I B) II > I > III C) I > II > III D) III > I > II E) II > III > I 6. Oksijenle yaptığı bileşiklerde yalnızca 2+ yükseltgenme basamağına sahip olabilen elementinin bikarbonat ve sülfat iyonları ile oluşturduğu bileşiklerin formülleri aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir? A) CO 3, SO 4 B) 2 CO 3, (SO 4 ) 2 C) HCO 3, 2 SO 4 D) (HCO 3 ) 2, SO 4 E) 2 HCO 3, SO 4